Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
wSAYFA CUMHURİYET 7 MART1992 CUMARTESİ
HABERLER
Meclis küçök
bir il kadar
• ANKA (Ankare) -
TBMM'nin nüfusu her gün
ziyaretçilerle küçük bir il
nüfusuna eşitleniyor. Yeni
hükümetle birlikte Meclis'in
günlük ziyaretçi sayısı 13
bini buluyor.Büyük bir
bölümünttn iş, tayin ve
hastane sorunuyla bölge
milletvekilJerine ba$vurduğu
ziyaretçilerin sayısı izdiham
yaratıyor ve
milJetvekillerinin genel
kurula devamını etkiliyor.
Milletvekillerinin halkın
temel ve acil sorunlarına
çözüm bulmak üzere asü
yasama görevlerini gereği
gibi yerine getiremedikleri
gerekçesiyle siyasi parti
gruplan, ziyaretçi
sonınuna nasıl bir çözüm
bulunacagı konusunu bir
toplantıda ele aldı, ama
sonuçlandıramadı.
Basbakan Demirel'in
"Şeffaf devlet ve devlet
kapılarınjn halka açık
tutulması" talimatı
nedeniyle ziyaretçi
kabulünün haftanın iki
günüyle (pazartesi-cuma)
sınırlanması kabul
göremedi.
Kûıtçe
propaganda
• ANKA (Aniuua) - Siyasi
Partiler Yasası'nın adaylann
seçün propagandaJannda
Türkçeden başka dil ve yazı
kullanmalannı yasaklayan
hükmü yürürlükten
kaldınlıyor. Yasa
değişikliğinden sonra
adaylar Kürtçe ya da diğer
dillerde propaganda
yapabilecekler. DYP-SHP
temsilcilerinin de yer aJdığı
komisyonun Siyasi Partiler
Yasası'nda anayasa
değişikliği gerektirmeden
yapılabilecek düzenlemelere
ilişkin çalışmalan
tamamlandı. Yasanın 100'ü
aşkın maddesinde yapılan
değişikliklerin temel
yaklaşımını 'siyasi partiler
Uzerindeki devlet
denetiminin kaldınlması'
oluşturdu. Komisyonun
yasanın propaganda üe
ilgili hükümlerinde SHP
temsilcilerinin önerisi
üzerine yapılan değişiklikle,
adaylar, 'Türkçeden başka
dil ve yazı kullanamazlar'
hükmü kaldırılıyor. Böylece,
adaylar aralarında
Kürtçenin de bulunduğu
diğer dillerde propaganda
yapabilecekler.
DİSKTen tam
destek
• AA (tstanbul) • DİSK
Genel Başkanı Kemal
Nebioğlu, "Koalisyon
protokolünde yer alan
demokratik atılımlann
gerçekleştirilmesi için
hükümetin uygulayacağı
tüm politikalan
destekliyoruz" dedi. SHP
Istanbul İl Başkanı Bozkurt
Nuhoğlu, beraberinde
yönetim kunıJu üyeleri
olduğu halde Merter'deki
DİSK Genel Merkezi'ne
gelerek, Genel Başkan
Kemal Nebioğlu'na nezaket
ziyaretinde bulundu. Ziyaret
sırasında konusan Kemal
Nebioğlu, DÎSK olarak,
ülkenin geleceği için
koalisyon hiikümetinin
alacağı birçok kararı
destekJeyecekJerini
belirterek, "Türk işçi
sımfımn önderi olan
DlSK'in demokratik
atıhmlarda en ön saflarda
olacağından hiç kimsenin
kuşkusu olmasın" dedi.
Perinçek
KubaUan döndü
• ANKA (tstanbul) -
Sosyalist Parti Genel
Başkanı Doğu Perinçek,
Küba'ya yaptığı ziyareti
tamamlayarak Türkiye'ye
döndü. SP Genel
Merkezi'nden yapılan
açıklamaya göre, Doğu
Perinçek, Küba ziyareti
sırasında ülkenin çeşitli
yerlerini gezerek
incelemelerde bulundu.
Küba Komünist Partisi
(KKB) Merkez Komite
üyelerine bir konferans
veren Perinçek, parti
yöneticiJeriyle çeşitli
konularda görüş
ahşverişinde bulundu. SP
Genel Başkanı Doğu
Perinçek, Küba halkının
'sevgi dolu' olduğunu ifade
ederek Küba'nuı ABD'den
birçok konuda daha ileri
olduğunu söyledi. Perinçek,
"Kadın erkek ilişkilerindeki
yumuşaklığa hayranlık
duyduk, köyde ve sehirde
kadın kisilikli. Kübalı,
ABD'liden çok yaşıyor.
Bebek ölüm oranı ABD'den
düşük, okuma yazma oranı
ABD'den yüksek, sosyalizm
çok güzel bir insan
yaratmış. Kapitalizme
alternatif bir toplum" dedi.
Komisyondaki SHP'li bakanlar *yeni modeP, DYP'li bakanlar 'yeni tedbir* istiyor
G.Doğu'yamodelbulunamıyor
CUMHURİYET (Ankara)- Koalisyonu oluşturan
DYP ve SHP'nin Güneydoğu'da uygulanan olağa-
nüstü hal uygulaması konusundaki görüş aynlıkla-
n, bu uygulamayı incelemek üzere kurulan alt
komisyonda da ortaya çıktı.
Altı bakandan oluşan komis-
yonun SHPli üyeleri, olağa-
nüstü halin yerine konulabile-
cek "yeni model" üzerinde
dururken, DYP'li üyeler, bunu
telaffuz etmekten kaçınıp yal-
nız "yeni tedbir" demekle yeti-
niyorlar.
Olağanüstü hal uygulaması-
nın yerine yeni bir model gelişti-
rilmesi, uygulamanın dört ay
daha uzatılması karannın alın-
dığı Bakanlar Kurulu toplantı-
sında gündeme gelmişti.
27 şubat perşembe günü top-
lanan Bakanlar Kurulu'nda
konu uzun uzun görüşülmüş,
Başbakan Yardımcısı ve SHP
Genel Başkanı Erdal İnönü ile
Bayındırlık ve İskân Bakanı
Onur Kumbaracıbaşı söz ala-
rak uygulamayı eleştirmişti.
Başbakan Süleyman Demirel,
İnönü ile Kumbaracıbaşı'nın,
"olağanüstıi halin yıllardır uy-
gulanmasına karşm sonuç
alınamadığını ve uygulamanın
bölgedeki olaylann önlenme-
sinde çözüm olmadığmı" belirt-
meleri üzerine devreye girmiş ve
•'O halde bir alt komisyon oluş-
turulsun. Olağanüstü halin
yerine neyin getirilebileceği, uy-
gulamanın eksikleri araştınl-
sın" talimatını vermişti.
Alt komisyon
Demirel'in taümaüyla kuru-
lan ve DYP'den İçişleri Bakanı
İsmet Sezgin, Milh Savunma
Bakanı Nevzat Ayaz ile Tarım
ve Köyişleri Bakanı Necmettin
Cevheri, SHP'den ise insan
haklanndan sorumlu Devlet
Bakanı Mehmet Kahraman,
Devlet Bakanı Erman Şahin ve
Turizm Bakanı Abdülkadir
Ateş'in görevlendirildiği alt ko-
misyon henüz çalışmalanna
başlamadı.
İçişleri Bakanı Sezgin, bölge-
ye inceleme yapmak üzere
giden bakanlann dönmesinden
sonra ilk toplantının yapılaca-
ğmı ve bakanlann izlenimleri-
nin değerlendirileceğini söyledi.
Edinilen bilgiye göre alt komis-
yon, Bakanlar Kurulu'nun
olağanüstü halin uzatılmasına
ilişkin karannın TBMM'de 12
mart perşembe günü görüşül-
mesinden önce bir araya gele-
cek. Komisyon, hükümetin
karannı genel kurulda savu-
Giineydoğu'daki inceleme gezisine kaülan SHP milletvekili Selim Sadak, Cizre'de bir vatandaşın dügüoüne kablarak
havaya ateş etti. (Fotoğraf: OSMAN YILDIZ)
Güneydoğu turunda yeryerprotestolarla karşılanan milletvekilleri iyimser:
H aJk hükümetten ıımudıınukesmediCUMHURİYET (Diyarba-
kır) - Güneydoğu'da inceleme-
lerde bulunan DYP ve SHP'li
23 milletvekili ile Devlet Bakanı
Erman Şahin gezilerini tamam-
ladılar. Şahin, hükümetin ba-
harda bölgeye "hizmet saldın-
sı" başlatacağını söylerken,
milletvekilleri de bölgede yer
yer sert tepkilerle karşılaşmala-
nna rağmen, halkm TBMM'-
den "umudunu kesmediğinı"
savundular.
DYP ve SHP'li milletvekille-
rinden oluşan heyetin başkanı,
SHP İstanbul Milletvekili Al-
gan Hacaloğlu. dün 5 milletve-
kiliyle birlikte Olağanüstü Hal
Bölge Valisi Ünal Erkan'ı ziya-
ret ederek gözlemlerini aktardı.
Görüşmede, hükümetin de-
mokratikleşme paketini uygu-
lamada atılan ilk adımın yap-
tıklan gezi olduğunu belirten
Hacaloğlu, sorunlann demok-
rasi ile aşılacağını savundu ve
21 Mart'taki Nevruz Bayramı'-
nın halk tarafından kutlanması
için herhangi bir kısıtlama ol-
mayacağını vurguladı.
Gazetecilerin sorulannı ya-
nıtlayan Süper Vali Ünal Er-
kan ise şunlan söyledi: "Nevruz
bizim geleneğimizin birparçası-
dır. Elbette ki dün olduğu gibi
bugün de kutlanacak. Ancak
Nevruz'un yasadışı gösterilere
dönüşmesine izin vermeyece-
ğiz. Nevruz'u suç işleme günü
olarak istismar edcnlere karşı
gerekenler yasal çerçeve içinde
yapılacakür."
Ünal Erkan, "bahar sendro-
mu" ile ılgili bir soruyu ise "Bu.
yasadışı örgütlerin kamuoyuna-
verdiği bir havadır, propagan-
da amaçlıdır" şeklinde yanıtla-
dı. Erkan, faili meçhul cinayet-
ler hakkında da şöyle konuştu:
"Bazı faili meçhul cinayetbr.
yasadışı örgütün propaganda-
lanna ortam yaratmak için iş-
lenmektedir. Yasadışı örgüt.
kendi faaliyeti içine girmeyen,
girmek istemejen kişıîeri bu ci-
nayetlere kurban etmekte. Bun-
lar zaman içinde çözüme ka-
vuşturulacakür.'
Dicle. Ergani, Eğil, Silvan,
Lice, Bismil, Mardin, Kızıltepe,
Nusaybin, Cizre. İdil, Şırnak ve
jaa köylerde incelemelerde bu-
lunan milletvekiii heyeti İdil ve
Bismil'de halkın protesto göste-
rileriyle karşılaşmış, Şırnak'ta
ise polis ve özel timin protesto-
lanna muhatap olmuştu. Baa
milletvekilleri, tepkileri. "Halk
henüz köprüleri atmamış. Bizi
protesto etmelerine karşın par-
İamentodan umutlan var" şek-
linde yorumladı.
Milletvekilleri hdzırlayacak-
lan raporu önümüzdeki günler-
de,TBMM'nin yetkili organla-
nna sunacaklar.
nacak yönde bir rapor haarla-
yacak.
Görnşaynîıiı
Komisyonun ne yönde bir ça-
lışma yapacağına ilişEn sorular
yönelttiğimiz komisyon üyesi
bakanlann yanıtlan, olağanüs-
tü hal uygulaması konusunda
iki parti arasındaki görüş aynlı-
ğmı bir kez daha ortaya koydu.
Alt komisyonun kurulduğu Ba-
kanlar Kurulu toplantısında,
komisyonun kunılması için ta-
limat veren Demirel'e, "Alt
komisyona ne gerek var?" diye
soran ve Başbakan'dan "Tabii
gerek var. Siz de o komisyonda
görev alacaksmız" karşılığım
alan Sezgin, olağanüstü halin
yerine koymak üzere yeni bir
model aramadıklannı söyledi.
Alt komisyonun, bölgede alı-
nan önlemlerin yeterli olup
olmadığını araşüracağını söyle-
yen Sezgin, "Komisyon alınan
tedbirlerle ilgili. Komisyondaki
bakan arkadaşlanmız. alınan
tedbirler yeterü mi, değil mi di-
ye bakacaklar. Yetersizse yeni
tedbirler araşuracaklar. Yoksa,
'Yerine ne koyalım?' diye bak-
mayacaklar" diye konuştu.
Mılli Savunma Bakanı Nev-
zat Ayaz da, bölgede alınan
önlemlerin yasalar çerçevesinde
değerlendirileceğini belirterek,
bölgede olağanüstü halden baş-
ka uygulanabilecek iki yönetim
biçimi daha olduğunu söyledi.
Bunlann "olağan yönetim" ve
"sıkıyönetim" olduklanna dik-
kat çeken Ayaz, şu anda bu iki
yönetim biçiminin de uygula-
nabilmesıni sağlayacak bir
durum olmadığını kaydetti.
Ayaz, alt komisyonun yapacağı
incelemeden sonra ek önlemler
alınabilecegiru beürtti.
Komisyonun SHP'li üyele-
rinden Devlet Bakanı Erman
Şahin, inceleme yapmak üzere
bölgeye gitmeden önce Cum-
huriyet muhabirinin sorulanm
yanıtlarken, "Güneydoğu'da
uygulanan olağanüstü halin ye-
rine ne konulabileceğini. böl-
geyle ilgili yeni çalışmalann ne
olabileceğini" araştıracaklannı
söyledi.
Olağanüstü hal uygulaması-
nın bölgedeki olaylan önle-
mekte yetersiz kaldığma dikkat
çeken Şahin, "Demek ki hükü-
met orada yeni bir yaklaşım
belirlemck dunununda. Bu ko-
nuda yapılabilecek en iyi şey,
konunun bütün detaylan ile ye-
niden gözden geçirilmesidir"
dedi. Şahin, "Aranılan model,
sivil bir model mi olacak?" so-
rusuna ise, "Hükümet belki de
onu anyor" karşılığını verdi.
İnsan haklanndan sorumlu
Devlet Bakanı Kahraman ise,
"SHP'li bazı milletvekillerinin
olağanüstü halin uzatılmasına
karşı çıktıklannın ve özellikle
HEP kökenlilerin bunu engelle-
meye çabşacaklanrun" anımsa-
tılması üzerine, "Şu anda
olağanüstü hali kaldıracak bir
durum olmadığını" belirtti.
Kahraman, olağanüstü halin
son kez uzatıldığmı belirtirken,
bu konuda başka bir açıklama
yapmadı.
İsveç Dışişleri Bakanı Margaretha af Uggjas, Türkiyeile ilişkilerini değerlendirdi
Gerginliğiıı nedeni,insanhakları
ÖZGÜRCE
LEYLA TAVŞANOĞLU/
YAVUZ BAYDAR (Stock-
hoim) - İs\eç'in başkcnti Stock-
holm'de tarihi Dışişleri Bakan-
lığı binasındayız. Dışişleri
Bakanı Margaretha afUgglas"-
la randevumuz var. Margaret-
ha af Ugglas. İsveç'in çok soylu
dört ailesinden biri olan Ugg-
laslann kızı. Elli yaşlannda,
çok zayıf. uzun boylu, hafıf kır
düşmüş, açık kumral saçlı bir
kadın. Ga\et sade giyinmiş.
Sırtında açık kahverengi. yaka-
sız, uzun bir ceket ve kahveren-
gi ve bej renklerin hâkim oldu-
ğu tü\it biretek var.
Konuşmaya başladığımızda
bir Dışişleri Bakanfnın pekçok
özelliğine sahip olduğunu, söz-
cüklerini büyük bir ustalıkla
seçerek kullandığını fark ediyo-
ruz. Margaretha af LJgglas'la
görüşmemiz soru ve yanıt ha-
linde şöyle geçıyor:
- Türkiye'de bir muhafaza-
kâr. bir de sosyal demokrat
partinin ortaklığıyla bir koalis-
yon hükümeti kuruldu. jsveç'tc
de bir muhafazakâr koalisyon
hükümeti var. İsveç hükümeti.
yeni Türk hükümetiyle ilişkile-
rini nasıl geliştirmeyi amaçlı-
yor?
Margaretha af Ugglas - Tür-
kiyeyle AGİK süreci çerçe%e-
sinde ilişkileri geliştirmeyi
amaçlıyoruz. Bununçok önem-
li olduğuna ınanıyorum. Türk
Dışişleri Bakanfyla bu çerçeve
içinde karşılaşıp göriişme ola-
nağı buldum. Bu süreç içinde
görüşmeler >apmanın bütün
Avrupa ülkcleri için önemli ol-
duğuna inantyorum. Örneğin
şimdi önümüzde Helsınkı gö-
rüşmeleri var. Bence bu hepimi-
zin ortak çıkanna olacaktır.
Margaretha af Ugglass - Şiddetin her türlüsünü kııuyoruz.
Hiç kuşkusuz Türki>e'yle
ikili ilişkilerimizi geliştirmeliyiz.
Ortak tican çıkarlanmız var.
Birçok İsveç firması Türkive'de
faaliyet gösteriv or. Biz İsveçli-
ler. bu ikili çikar alanımızın da
gelişmcsini amaçlıyoruz.
Biliyorsunuz. İsveç Parla-
mentosu'nda Türkhe'deki in-
san haklannın durumu konu-
sunda ciddi kaygılar bulun-
maktadır. Örneğin cezaevlerin-
deki mahkûmların güçlükler
içinde bulunduklannı biliyo-
ruz. Türk hükümetinin bu du-
rumu düzehmek için çok iyi
niyetli çalışmalar \aptığmı öğ-
rendik. İlişkılerimizde tabiri ca-
izse bazı gerginlikler olmasının
en önemli nedeni Türkiye'deki
insan haklannın durumudur.
Pek çok İsveçli parlamenter
Türkiye'deki yaşam ve durum
konusunda bu nedenle bu dere-
ce etkin davranmaktadır
- ATye tam üyelik konusun-
da biraz daha avnntıya girelim
isterseniz. Yeni isveç hükümeti
Türkiye'nin AT've tam üyelik
başv urusunu desteklevecek mi?
Margaretha af Ugglas - Sanı-
yorum bu soruyu iki aşamalı
olarak yanıtlayabilinm. Bence
bizim bakış açımızdan Avrupa
Serbest Ticaret Anlaşmasf nın
(EFTA) öncelikli önemi oldu-
ğunu söyiemem hakça bir dav-
ranış olacaktır. EFTA ülkele-
riyle yakin işbirliğı içindeyiz.
Sonra AT projesi içinde yer al-
mak istiyoruz. Bunun da parla-
mento tarafından onaylanaca-
ğını umuyoruz.
- AT'ye tam üyelik konusun-
dan söz açmışken Kıbns konu-
su hep gündeme getirilıyor ve
Kıbns sorununa çözüm bulun-
ması gerektiği üzerinde durulu-
yor. İsveç bu konuya nasıl yak-
îaşıyor?
Margaretha af Ugglas - Dik-
kat ederseniz yeni hükümetin
soruna vaklaşımı eskı hükü-
metle aynı. Biz BM'nın ve BM
Genel Sekreteri'nin Kıbns so-
rununu çözme çabalannı des-
tekliyoruz.
- Kürt sorunu Türkiye için
çok önemli. Başbakan Demirel
hükümeti buna gerçekçi yakla-
şıyor. çözümler bulmaya çalışa-
cağını açıklıvor. Sizin hüküme-
tiniz sorunu nasıl deeerlendiri-
yor?
Margaretha af Ugglas - Türk
hükümetinin Kürt sorununun
varlığını kabul etmesi ve bir çö-
züm ara>ışına girmesi gerçek-
ten memnunluk verici. Kürt
sorunu büyük ölçüde karma-
şıktır. Körfez savaşının ardın-
dan Kuze> Irak'taki Kürtler
Türkiye'ye sığındılar. Türkiye
de onlara kucak açtı. sığınak
sağladı.
Bu. sorunun bir bölümü.
Ama Türki>e bildığim kadany-
la Kürtlerin bazı haklannın ta-
nınması, örneğin okullannın
olması konusunda pek cömert
davranmadı. Türki>e'nin dış
dünvadaki imajı açısından
AGİK çerçevesı içinde azınlık-
lara yaklaşımını belirlemesi çok
şe) ıfadecdecckür. A/ınlıkların
kültürel haklannın korunması
Türkı\e'nin imajına olumlu ct-
kileryapar.
- Evet, ancak ortada Lozan
Antlaşması var. Lozan Antlaş-
ması'na göre Kürtler azınlık
olarak kabul edilmiyorlar...
Margaretha af Ugglas - Yine
de Türkiye insan haklan ilkele-
rine göre davranmalıdır.
- İsveç hükümetinin Kürt ha-
reketlerini, bunlann içinde de
PKK'yı desteklediği söyleni-
yor. Bu konuda bir açıklama
yapmak ister misiniz?
Margaretha af Ugglas - Bu-
nun temelsiz bir iddia olduğunu
söyleyebilirim. Kürt sorunu-
nun İsveç Parlamentosu'nun
büyük ölçüde ilgisini çektiği
doğrudur. Parlamentoda pek
çok kez tartışılmıştır. Ancak bu
söylediklerinizin temeisiz oldu-
ğunu sanıyorum.
- PKK'yı nasıl değerlendiri-
yorsunuz?
Margaretha af Ugglas - Biz
şiddetin her türlüsünü kınıyo-
ruz. Bunu bilmeniz gerekir.
PKK siyasi mücadelesinde bu
tür yollara başvuruyorsa onlan
da şiddetle kınanz.
- İsveç sosyal demokrasisi
Türkiye'de sosyal demoratlar
için yıllarca bir model olarak
benimsenmıştir. Ama bu son
seçimlerde İsveç Sosyal De-
mokrat Partisi kaybetti ve ikti-
dara muhafazakâr koalisyon
hükümeti geldi. Bu duruma siz-
ce ne yol açtı?
Margaretha af Uglass - Ben-
ce İsveç'te sosyal demokratlar
reformcu bir geçmişe sahiptiler.
Ama iktidarda kalış süreleri sa-
nırım çok fazla oldu. Vcrgiler
çok yüksekti, fazlasıyla devlet
sektörü vedev let tckelinin hâki-
miycti vardı. Sonunda İsveç
halkı bir değişım zamanı geldi-
ğinc karar verdi.
TURKER ALKAN
Korkusuz İnsanlarız
B
en sorumluyu biliyorum. Nerede olsa "?/p"diyetanı-
rım. Zonguldak'ta yaşanart facianın baş sorumlusu,
"Korkma bir şey olmaz be a6/"mizdir. Hani hepimi-
zin içinde biraz yaşayan.Şarklı kaderciliğimizin ürö-
nü olan, "Korkma bir şey olmaz be abi."
Bütün yetkililer üstüne vura vura açıklıyor: "Ocakların tek-
nik donammı kusursuzdu." Demek ki geriye kala kala bir "in-
san unsuru" kalıyor.
Hani trafik kazalarında yüzde seksenin üzerinde sorumlu
olan "insanunsuru". "Amankardeşim, n'apıyorsun, tersyön-
den gitme." "Korkma bir şey olmaz be abi, bak trafik polisi de
bizimle beraber ters yöne girmiş. Kaderimizde varsa olur,
korkma sen."
Metan gazının oranı yüzde ikiyi geçerken sorumlular ne mi
yapıyordu? "Korkma be kardeşim," diyordu birisi diğerine,
"geçen ay da yüzde bir buçuğu geçmişti. Bir şey oldu mu?
Olmadı. Demek ki öldürmeyen Allah öldürmüyor."
"Sayın Başbakan 'ım, bu kadar borçlanmak, bu kadar para
basmak doğru mu? Vergi affını bırakıp biraz da vergi alarak
şu ülkeyi yönetseniz?""Siz hiç korkmayın," diyor Başbakan,
"borç yiğidin kamçısıdır. Devlet batmaz. Yollar yürümekle
aşınmaz. Allah büyüktür."
Karı, kocasına yalvarırcasına "Aman yapma," diyor, "ikh
miz de korunmuyoruz. Sonra bebeğimiz olur." "Dur be karı,"
diyor koca hırıltılı bir sesle, "dikkatimi dağıtıyorsun. Korkma,
birşeyler olmaz. Kaç aydır böyle idare etmedik mi?"
"Aman ustacığım, elini öpeyim, şu fren borusu aşınmış, bir
zahmet değiştiriversen". "Ohoo, abi bu boru daha on sene
gider. Sen hiç merak etme. Kaza filan olursa benden sor."
Sonra ne mi oluyor? Kaza oluyor, bebek oluyor, enflasyon
oluyor. "Kader,"deniyorüzüntülü bir sesle, "akacak kan da-
marda durmazmış." "Enflasyon öyle bir canavar ki, onunla
kimse baş edemez." "Canı veren Allah rızkını da verir, kork-
ma sen."
Geçen yıl Arabistan'da şeytan taşlamaktan dönen yüzlerce
hacı bir tünelde birbirini ezip öldürmüştü. Suudi Kralı'nın söz-
leri tarihe geçecek cinstendi: "Ecellerigelmiş, ölecekleri var-
mış," deöi. "Onlar burada ölmese, aynı gün aynı saatte başka
bir yerde öleceklerdi."
"Kader, ece/"gibi sözler sadece bir ruh pasifliğinin ifadesi
değildir. Aynı zamanda sorumluluktan kaçmanın biryoludur.
Kişinin denetleyemeyeceğini, başedemeyeceğini düşündü-
ğü bir dünya karşısında sorumluluğundan kaçmasının bir
anlatımıdır "fracter ". Ezeli Şarklılığımızın, ebedi birifadesidir.
Oysa, teknoloji, ınsanın kadere karşı açtığı bir savaş değil
miydi? Gerçekten her şeyin açıklamasmda kader baş rolü oy-
nayacaksa, tıp alanında, askeriyede, sıvil mühendislikte, tra-
fikte ve taşıtlarda yeni teknoloji peşinde koşmanm bir anlamı
kalır mı?
Belki metan gazıyla oksijenin karışımından çok daha tehli-
keli olan bir alaşım, Ortaçağdan kalma kafaların eline gele-
cek yüzyılın teknik donanımlarını vermektir.
Amerikalı pilot, heyecandan titreyen bir sesle yerdeki Suu-
di Arabıstanlı yetkiliye mesaj göndermiş, "Aman yardım
edin, motorlardan birisi anzalandı." "Siz hiç merak etme-
yin," demiş SuuaV yetkili, "bir şey olmaz." Ikinci ve üçüncü
motorlar da devreden çıkmış, "Siz merak etmeyin, bir şey ol-
maz, "demeye devam ediyormuş Suudi. Dördüncü motor da
bozulunca uçağa mesaj göndermiş, "Şimdisizeyardım ede-
bilirim. Hep beraber tekrarlayın: Tanrı büyüktür..."
ANAP'lılar Ramazan ziyaretinde
Özal: BakanJan
tek tek hedef alınCUMHURtYET (Ankara) -
Cumhurbaşkanı Turgut Özal,
kendisini ziyarete gelen ANAP
miüetvekillerine, Güler Ueri'nin
devlet bakanbğından istifası ör-
neğini vererek bakanlann tek
tek hedef ahnmasmı önerdi.
özal, ANAP Genel Başkanı
Mesut Yılmaz'ın hükümetin
100 gününe ilişkin değerlendir-
mesini "fevkalade" olarak nite-
ledi.
Ramazanın ilk günü nede-
niyle çok sayıda ANAP millet-
vekili Cumhurbaşkanı Turgut
özal'ı ziyaret ederek görüştüler.
özal, milletvekillerine moral
verirken koalisyon hükümeti-
nin kötüye gittiğini söyledi.
Edinilen bilgiye göre özal, RP
Ankara Milletvekili Melih
Gökçek'i de övdü. Özal, Gök-
çek'in Güler lleri'yi hedef aldı-
ğını beürterek şöyle konuştu:
"İşin peşini bırakmadı. Sonu-
na kadar uğraştı. Tek tek ba-
kanlar hedef alınıp sonuna ka-
dar iyi takip edüirse sonucu
ulasılır?'
Cumhurbaşkanı özal, isim
vermeden Devlet Bakanı Cavit
Çağlar'ı da hedef gösterdi ve
"Vergi kacırdığını söyleyen bir
bakan dünyamn hiçbir yerinde
koltuğunda rahat oturamaz.
Takibe alın" dedi.
özal aynca ANAP Genel
Başkanı Mesut Yılmaz'ı da mil-
letvekillerine övdü. özal, Yıl-
maz'ın, hükümetin 100 gününe
ilişkin değeriendirmesini iyi ha-
zırladığmı, konulan iyi seçtiğini
ve güzel konuştuğunu belirte-
rek "ANAP birligini, bütünlü-
ğünü iyi korur, etküi muhale-
fet yaparsa yeniden iktidar
olacaktır" dedi. özal aynca
ANAP'ın muhalefet olmasın-
dan yararlanmasını istedi.
Bütçedeen büyük
ilgi bayındırhğa
CUMHURtYET (Ankara) -
Plan \e Bütçe Komisyonu
Başkanı DYP'li İlyas Aktaş.
bütçe tasansı ile ilgili bilgi ve-
rirken. Cumhurbaşkanlığı
bülçesinden 2 milyar 800 mil-
yon liralık kesinti yapıldığını
belirterek, "Cumhurbaşkanı
kesiniiye kızmış ama, ümid
ederim o da tasarruf ilkelerine
u\ar"dedi.
İlyas Aktaş dün TBMM'de
düzenlediği basın toplantısın-
da komisyonun bütçe tasansı
uzerindeki çalışmalannı 23
gün sürdürdüğünü. komisyon
üyelerinin 539, üye olmayan
millet\ekillerinin de 190 kez
söz aldığını söyledi. İlyas Ak-
taş'm verdiği bilgiye göre,
komisyonda üzerinde en fazla
konuşulan bütçe Bayındırlık
ve İskan Bakanlığı bütçesi ol-
du. Bayındırlık Bakanhğı
bütçesi üzerinde 42 milletvekili
konuştu. Milletvekillerinin en
az ilgi gösterdiği bütçe ise Sa-
yıştay bütçesi oldu.
Soyguna direnen
bankamemuruöldüCUMHURİYET (Bursa)
-Türkivc İş Bankası Yenihal
Şubcsi. silahlı 5 kişi tarafından
soyuldu. Dün saat 17.05'le
mcydana gclen so>gun sırasın-
da banka memuru Metin
Ogaıı. göğsünc isabct eden tek
kur>unla yaşamını yitirdi.
Yaklaşık 100 mil\on lirayı ala-
rak mavı rcnklı K>rd Taunus
marku bir otomobille kaçan
sovgunculann yakalanması
için kent giriş-çıkışlannda ve
çevrede yoğun arama çalışma-
lanna başlandığı bildirildi.
So>gunda ağır yaralanan Me-
tin Ogan, Bursa Vatan Hasta-
nesi'ne kaldınlarak ameliyata
afındı. Evli ve üç çocuk babası
olan Ogan. kurtanlamayarak
>aşamını yitirdi.