Katalog

7 MART1992CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA GRIZU FACIASI Falihoyunlarına sınırlama • AA (AnLara) - Devlet Bakanı H üküme SJzcûsü Akın Gönen, talih oyunlan yenetmeliğınde değışiklık \\apıldığmıbelırterek "Türkiye'nin her y«rinde oyun salonu açılamayacak" dedi. De\let Bakanı Gönen'in verdiği balgiyegöre talih oyunlan >önetmeliğnde yapılan değişiklikle talepte bulunan her büyûk otel ve tatil köyüne oyun salonu açma izni verilmeyecek. Özellikle turistik yörelerde "bölge" esası baz alınacak. Bölgeler belirlendikıen sonra müktesep haklar saklı kalmak kay dıy la aynı bölgede yeni oyun salonu acılmasına izın verilmeyecek. Oyun salonlanna giriş çıkışı da belli esaslara bağlayan yönetmehk. redaksiyon işlemıni takiben Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğegırecek. İnönü'denyardım • AA (Ankara) - Devet Bakanı ve Başbakan \ ardımcısı Erdal İnöniTnün sahip çıktığı kabli delik Caner Can, yann annbulansla Ankara'ya getiriliyor. Adana Çukurova Endüstri Meslek Lisesi izci grubu dün Erdal înönü'ye gelerek 5 yaşındaki kalbı delik Caner Can içinyardım istemişlerdi. Bunun üzerine Ankara'daki Dr. Sami Ulus Çocuk Hastanesi başhekimi Prof. Tahsin Teziç ile görüşen İnönü, Caner Can'ın birambulansla Ankara'ya getirilmesi imkânını sağladı. Adana'dan yann ambulansla yol çıkanlacak olan Caner Can'ın, pazartesi günü Dr. Sami Ulus Çocuk Hastanesi'nde incelemeleri yapılacak ve abnan karara göre ameliyat için HacettepeÜniversitesiTıp Fakültesi Hastanesi veya Yüksek Ihtisas Hastanesi'ne sevk edilecek. Ramazanda kapanan yemekhaneler • ANKA (Ankara) - Orman Bakanhğı merkez binasındaki yemekhane geçen yıllarda olduğu gibi bu yıl da ramazan ayı nedeniyle kapaüldı. Eski Tanm Orman ve Kövişleri Bakanlığı yeni Orman Bakanhğı yemekhanesi, "ramazan dolayısıyla az personel gelir" düşüncesiyle kapatıldı. Yemekhanenin ramazan ayı oyunca onanma alınacağı ve genel temizlik gerçekleştirileceği bildirildi. Bu bakanhkta cay ocaklan da kapandı. Orman Bakanlığı'nın Atatürk Orman Çiftliği yöresindeki dört yemekhanesinden de üçünün kapandığı. birinin ise açık tutulacağı bildirildi. Bu arada Deviet Bakanı Ekrem Ceyhun'a bağlı Vakıflar Genel Müdürlüğü de önceki yıllarda olduğu gibi ramazanda yemekhanesini "onanma" aldı. Genel Müdürlükte vemekhane ramazan ayı boyunca kapalı kalacak. Türk-İş Genel Merkezı'ndede yemekhane, ramazan nedeniyle kapatıldı. Türk-!ş yetkilileri yemekhanenin daha önceki yıllarda da ramazanda "onanma" alındığını, bu süre içinde talep edenlere 7'şer bin lira öğle yemeğı ücreti verileceğini bildirdiler. IZLENİMLER 'Kuveyt'i ben kurtardım' AA (Reyhanlı) - Körfez savaşı sırasında yaptığı konuşmalarla Irak'm Kuveyt'ten çekilmesini sağladığını ve bu nedenle Kuveyt Emıri ile Suudi Arabistan Krah'nın kendisine gönderdiği paraya el konulduğunu iddiaeden bir kişi, Hatay'ın Reyhanlı ılçesindecumhuriyet savcıhğına başvurdu. Malik Sönmez adh vatandaş, "Saddam'ın Kuveyt'ten cekilmesini sağladığım ıcin bana gönderilen büyük miktardaki paralan alamadım. Konunun araştınlmasını ve paramın bana verilmesini istıyorum"' dedi. Aralannda bazı gümrük yetkililerinın de bulunduğu 29 kişi hakkında suçduyurusunda bulunan Malik Sönmez, olayla ilgili olarak 28 kişiyi de şahit gösterdi. Cumhuriyet savcılığı ıse başvurunun incelendiğini ve ifadelerin alınmasından sonra olayın aydınlanabileceğini söyledi. Japon konuklar • AA (Istanbol) - Tiirk ekonomisi ve toplum yapısını tanımak amacıyla Türkiye'ye gelen Yokohama Meiji Gakuin Üniversitesi Uluslararası Ilişkiler Bölümü öğrencileri, bugün Istanbul Üniversitesi Basın Yayın Yüksekokulu'nu ziyaret ederek öğretim görevlilerinden bilgi aldılar. Prof. Dr. Naghizadeh başkanlığındaki 17 kişilik Japon öğrenci grubunun, Yetiş Gıda tarafından Türkiye'ye davet edildiğini söyleyen ve öğrencilere rehberlik yapan Yetiş Gıda Dış Ticaret Müdürii Yavuz Iğrek, öğrencilerin Istanbul'da bir hafta kalacaklarını ve daha sonra başka şehirleri gezeceklerini belirtti. Kozhı: Büyükbir tahtatabutREFtK DURBAŞ (Kozlu) - Saat tam 12'de hareket etti Harem'den otobüs. Ha- yatımda yaptığım en sessiz yolculuk. Şo- förün başının üzerindeki televizyon hiç açılmadı. Hiç kaset sürülmedi teybe. Hiç kimse ağzun açıp tek sözcük konuşmadı. Yolculuk Kozlu'ya... Madencinin yaşadığı çevrede doğa da elini çekmis, doğa da kusmüş. Camdan dı- şan bakıyorum. Köy-kasaba levhasından çok, "heyelan" uyanlan... Akşam 18.30'da Kozlu'ya indim. Kö- mür dumanı renginde bir hava Karadeniz'- in üzerinden kalkan bir çiy bulutu kentin üzerine yağıyor. OtobUsten iner inmez tncirharmanı ku- yubaşına koşuyorum. Koca binada kimse- İer yok. Demir kapüann, merdivenlerin so- ğukluğu insanın yüzünü yakıyor. ölûm, insanın yüreğini... Kuyubaşında 3-5 güvenlik görevlisi, 3-5 insan, madenci yakmlan. Kuyunun ağzın- da alınlannda fenerlerivle 8-10 işçi. Bir mühendis anlatıyor: "Daha ölüm- lerin aası soğumadan ocaklann kapatüma- sı gündeme geldi. Burada rezerv oldukça nasıl kapatırsın ocaklan? Kimsenüı aklı- na cahşma koşullarını düzeltmek gelmi- yor. Bir şoför anlatıyor: "Burada beş bin işçi çahşıyor. Bu, 20 bin insan demek en azın- dan. Esnafın durumu ne olacak? Rama- zan da geldi. Senetler ödenmiyor. Esnaf iflasın eşiğinde." Bir işçi anlatıyor: "Yüreğim yanıyor. Bu durumda nasıl inerim madene? Ama ar- kadaşım da orada, ölümün kollannda. Şa- rum. Ama binanın koridorlan silme ma- denci. Koridorun tavanında bir uğultu asıh. Onar kişilik ekipler halinde bahçeye çı- kılıyor. Bellerinde fener, ellerinde birer kü- rek hepsinin. Ama hepsinde aynı tedirginük: "Nere- ye gideceğiz. Ne iş yapacağız?" Kimi diz çökmüş, eli şakağında... ZONGULDAKZonkluvor kara avuçlarımda ak emeğim Yerin dibine batmış bu aç kuyularda Sö> ler misiniz a be> ler Bu karanlıklardan nere>e gidilir Bir masal oldu düşümde O gü/el ananıın ak sütii Ve de batıp da çıkası bu dünyada ^ üriinmez konuşulmaz oldu Gök\ü7Ünden çaldığım O güneşli günler Müştak ERENLS şırdım ne yapacağımı." Kozlu bir sessizlikle örtülû. ölümün ka- ra tülüyle kapanmış kentin üstü. Araba- lann önünde siyah şeritler, dükkânlann vitrininde siyah kurdeleler. Insanlann yüzünde "siyah" bir sessiz- Uk. • • • Sabahın erinde tncirharmanı'na gidiyo- Kimi avucunun içinde gizlediği sigara- sını tellendiriyor: Kimi koridorda bir uçtan bir uca volta atıyor. Hepsinin yüreğinin keşiştiği, gözJerinin buluştuğu noktada bir "ölüm". Bir ölüm sessizliği dudaklannın ucun- dan dökülen sözde: "Kartiye bir, bekleye- lim." Bir kamyonun üstünü kapatnuşlar. Vanlarda, "mazgal" delikleri gibi cam pencereler. Dışarıdan bakınca kamyonlar da bir "iaden ocajh sanki. Ellerinin üzerine dayadıkları yüzlerinin ışığı vuruyor cama. Tedirgin, umutsuz, hiçbir şey "anlatmayan" anlamlı yüzleri öylece donup kalıyor camda. Kamyon, biraz asağıda "Yeni Ku- yu"nun önünde duruyor. Güvenlik görevlileri kimseyi kuyuya ya- naştırmıyor. '' Baraj kapatılıyor'' diyor biri, " tyi ka- patılmazsa patlar, tehlike var." Kuyunun ağzına yanaşıyorum. Hızar- dan yeni çıkmış tahtalar konup Uzeri top- rakla kapatılıyor. Bir büyük "tabut" geliyor gözümün önüne... Bir büyük "tabut"; tahtalann arasına almış "ölüm"ün karanlığıru... Bir büyük "tabut"; toprağın serinliğin- de "yasam"ın direnci, umudu, aydınhğı... Yerin altında da üstünde de dunnuyor madencinin kazması, küreği... ••?'•; • Kozlu'da 3 mart akşamı meydana gelen grizu patlamasında hayatını kaybeden maden işçüerinn yakmlan yas tutuyor. (Fotoğraf: ALİ ÖZ) Patlama anında yeraltında bulunan üç kişilik ekip yeryüzüne 45 dakikada çıkabfldi Macarekip, hayatını Türklere borçluCUMHLRtYET (Zonguldak) - Kozlu'da meydana gelen grizu patlaması sırasında yeraltında bulunan Macar teknik ekibinin üç elemanı, ha- yatlannı Türk işçi ve mühendislerinin kurtardığını söyledi. Macarlar, patlama anında 15 gündür de- neme çalışmalarmı sürdürdükleri "yüksek basınçlı havayla dehne ve patlatma yönte- mi"ni Türkiye Taşkömürü lşletmeleri (TTK) Genel Müdürü özer Ölçer'e tamt- mak üzere 516 metre aşağıdaki ocaktan 45 dakikada yukan çıkabildiler. 3 kişüik Ma- car ekibinden 25 yıllık mühendis Lorand Tormasy ile Zsolt Varbiro, nasıl kurtulduk- lannı şöyle anlattılar: "Geç kalan genel müdürü bekliyorduk. O sırada 400 metrede yanımızda bir Türk mühendis, bir şef ve yedi işçi vardı. Önce bir hava esintisi meydana geldi. Arkasuvian hava şoku (güçlü bir hava akı- mı) geldi, hepimiz yere devrildik. Hemen 560 koduna indik. Yer üstüne çıkmak için 23 numarah noktaya geldik. Buradan aşırı duman geldiğini görerek geri döndük. 560 metredeki lağımlan, 45 da- kikada yürüyerek Yenikuyu dibine geldik. Yol boyunca başka işçileri de bulduk. Ye- nikuyu dibine geldiğimLzde yedi yarahnın da bulunduğu 70 kişi daha yanımızdaydı. Buradaki asansörden 1.5 dakika içinde ye- rüstüne çıktık." TTK Genel Müdürlüğü ile Mecsek Co- ac Mines firması arasındaki ön protokol doğrultusunda deneme çalışmaları yapan Macar heyeti, yeraltında yanlanndaki mü- Madencilik kazalan Türkiye Avrupa'ya fark atıyor ANKA (Izmir) - Zonguldak'ın Kozlu üretim bölgesinde Ihsaniye Ocağı'nda meydana gelen grizu faciasıyla yeniden gündeme gelen yeraltı kömür madencili- ğindeki iş kazalannda Türkiye, Avrupa ülkelerine fark atıyor. Istanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Maden Mühendisliği Bölümü'nde Prof. Dr. Ergin Anoğlu tarafından "Taşkömü- rü Madenciliğindeki İş Kazalan" konu- lu araştırma, işkollan arasında kaza yö- nünden en riskli kabul edilen yeraltı kö- mür madenciliğinde Türkiye genelinde maden işçilerinin kaza sonucu yaşamla- nnı yitirme riskinin Avrupa ülkeleri or- talamasından çok fazla olduğu saptandı. Yeraltı taşkömürü madenciliği iş kaza- lannda ölüm oranının en az İngiltere'de görüldüğüne işaret edilen araştırmada, "Bu ülkede 10 bin işçi başma grizu pat- laması sonucunda ölen işçi sayısı 19.2 iken Türkiye'de 374'tür" denildi. Taşkömürü madenciliğinin Ingiltere'- de devletleştiölmesinden sonra iş kaza- lannda ölüm oranının hızla gerilediğine işaret edilen araştırmada, daha sonra şu görüşlere yer verildi: "Ingiltere'deki madenlerde 1947'den sonra devletleştirme işlemiyle birlikte uy- gulamaya konulan ciddi ve tutarlı iş em- niyeti politikasımn sonucu olarak ölüm oranı binde 85'ten binde 14'e, daha son- ra da 10 binde 19.2'ye çekilmiştir." hendis ve Türk işçilerinin kendilerine reh- berlik yapüklanm behrterek "Türk işçile- ri ve mühendis olmasaydı, canımızı kurtaramazdık" dediler. Altı ayhk bir süre için Türkiye'de bula- nan ve 15 gündür kaza yapan ekip, siste- min dik damarlarda hava basınayla kömür bloklannın parçalanmasını sağladığını an- lattılar. Sistemin 60 yıl önce Ingütere'de uy- gulanmaya başlandığını ve bugüne kadar çok geliştirildiğini belirten ekip elemanla- rı şu bilgileri verdüer: "Dik damarlara sondaja sokulan boru- dan 760 atmosfer basıncında hava püskür- tülüyor. Havamn aniden genleşmesiyle kö- mür bloğu parçalanıyor:' Yüksek hava basıncı nedeniyle ortamın soğuk olduğunu belirten ekip, bu sistemle Macaristan'da yüzde 9 metan gazı bulunan ortamlarda dahi çalışabildiklerini, kıvılcım ve hava ısınması olmadığı için sistemin hiç- bir tehlikesinin olmadığım beürttiler. Grizu patlamasının ardından önceki günden itibaren Kozlu üretim bölgesinde- ki ocaklann kapatılrnasıyla çahşmalanna ara veren ekip, dün Türkiye*den aynldı. Macar ekibi tesı üretimi programlannı ta- mamlayamadıklannı, belki bir yıl sonra Türkiye'ye geleceklerini söylediler. VEFAT Merhum Ahmet Refik Bey ve Hayrunnissa Hanım'ın oğlu, Merhume Emine Leman'ın eşi, Ayşe ve Refik Erzan'ın babası, Orhan Silier'in kayınpederi, Erzen Ailesinin amcazadesi, Aşkın, Avcıoğlu ve Dönmez Aileleri'nin eniştesi MEHMET MUAMMER ERZAN 6 Mart Cuma sabahı vefat etmıştir. Cenazesi 7 Mart Cumartesi günü, Tuzla Camii'nde kılınacak öğle namazından sonra Tuzla Kabristanı'nda toprağa verilecektir. Çıçekyollanmaması, dıleyenlerm TurkEğıtım Vakfı na bağışta bUunmas, rıca olunur AİLESİ VEFAT VE BAŞSAĞLIĞI Derin bir sevgi ve saygı duyduğumuz, değerli büyüğümüz, gelinimiz Ayşe'nin babası MEHMET MUAMMER ERZAN'ı kaybetmiş bulunuyoruz. Merhuma Tanrı'dan rahmet ve tüm ailesine, yakınlarına, arkadaşlarına başsağlığı diliyoruz. SİLİER AİLESİ Tazminat ödemesi başhyorAHMET ŞIK (Zonguldak) - Kozlu üretim bölgesindeki patlamanın ardın- dan, yeraltından 118 ceset çıkanldı. Ha- len yeraltında bulunan işçi sayısı 147 ola- rak saptandı. Zonguldak'ta üç günlük yas ilan edilirken olayda ölenlerin yakınlan- na maddi tazminatların bir an önce öde- neceği, ayrıca her ölen işçinin ailesinden bir kişinin ocaklarda işe alınacağı bildi- rildi. TTK Genel Müdür Yardımcısı Vahit Çelikel, yeraltından çıkanlan 118 ceset ve yeraltında kalan 147 işçinin yanı sıra olay- da 51 madencinin yaraJandığını, bunlar- dan 25'inin halen tedavi altında tutuldu- ğunu açıkladı. Çelikel, olayda yaşamını yitirenlerin yakınlanna kurum tarafından maddi ve manevi tazminat ödeneceğini, tazminat miktarlannın mahkeme karar- lanyla belirlenen esaslar çerçevesinde sap- tanacağını söyledi. Kozlu kömür üretim bölgesinde mey- dana gelen olayda yaralanarak Zongul- dak SSK Hastanesi'nde tedavi altına alı- nan maden işçilerinden 7'si Ahkara'ya sevk edildiler. Grizu patlamasında ağır yanık yarala- n alan ve Ankara'ya gönderilen isçiler, ay- nı aileden Hasan, Muhittin, Rıza, Mu- harrem ve Mustafa Bozacıoğlu ile Bilal Bölükçü ve Mehmet Çivi, Gülhane As- keri Tıp Akademisi'nde tedavi ediliyorlar. Kamu tşverenleri Sendikası Genel Baş- kam ve TTK'nın Mali-ldari Işlerden So- rumlu Müdür Yardıması Burhan Cengiz, ölen işçilerin kıdem tazminatlanmn kar- şılanması için Hazine ve Dış Ticaret Müs- teşarhğı'na başvurduklannı, aynca ölen- lerin yakınlanna bir hafta içinde maaş bağlanabilmesi amaayla SSK ile temasa geçtiklerini açıkladı. Cengiz, kıdem taz- minatlanmn ve toplusözleşme uyannca verilmesi gereken 500 bin liralık ölüm yar- dımınm hemen ödeneceğini söyledi. Avrupa'da son 30yıhnen büyük kazası DİLEK ZAPTÇIOĞLU (Berlin) - Zonguldaktaki maden kazası üzerine Almanya'daki Tiirk işcılen arasında bü- yük biryardım kampanyası başlatıldı. İki gündür süren kazazedelere ve ya- kınlanna yardım kampanyası çerçeve- sinde çeyrek miryon mark toplanması hedefleniyor. Toplanan meblağ dün 150 bin marka yaklaştı. Alman Msım VetHe- vizyonu Zonguldaktaki faciaya geniş yer ayırdı ve kazayı "Avrupa'da son otuz yılda meydana gelen en büyük ma- den kazası" olarak nitelendirdi. Grizu patlaması ve göçük sonucu ölümler. Batı Avrupa'nın başlıca kömür havzası olan Ruhr bölgesıni içinde ba- nndıran Almanya'ya yabancı değil. Bü- lün gü\enlik önlemlerine karşın Ruhr Havzasfnda \c başka bölgelerde, çok savıda Türk madenanin çahştığı kömür ocaklannda da kazalar meydana geli- yor. Almanya'daki son büyük maden kazası Hessen eyaletinin Borken kentine yakın Stolzenbach Ocağı'nda, 1988 yı- lında meydana gelmiştı. Kazada hayatı- nı kaybeden 51 madenci arasında çok sayıda Türk işcisi de bulunuyordu. Al- man hükümetinin, kazada ölen Türkle- rin ailelerinin oturma ızninı uzatmak istemeyişi o sıralarda büyük protestolara yol açmıştı. Alman haber ajansı DPA'nın bıldirdi- ğine göre Kozlu'daki kaza, Avrupa'da son otuz yıldakı en büyük maden kazası. Tepkiler sürüyor *Gerçekler gizleniyor' Haber Merkezi • Zonguldak Kozlu'da' meydana gelen grizu faciasına tepkiler sürüyor. Başta sendika temsilcileri olmak uzere çeşitli kurüm ve kuruluşlar üzün- tülerini dile getiren mesajlar yayım- ladılar. Michel Hansenne (Uluslararası Çalışma Örgütü Genel Müdurü): Halen toprak al- tında kalmış olan maden işçileri konu- sundaki kaygılannıza katılmakta olup, kurtarma çabalannın başanyla neticelen- mesini ümit etmekteyiz. Bu vesile ile Türk maden işçilerinin yaşam ve sağhk- lan konusundaki önlemlerin geliştirilmesi ve uygulanması konusunda ILO'nun yar- dıma hazır olduğu konusunda sizi temin etmek isterim. Necati Çelik (Hak-lş Genel Baskanı): Bu bir kaza değil, kelimenin tam anla- mıyla katliamdır. İnsan hayatı dünyanın hiçbir yerinde bu kadar değersiz ve ucuz değildir. Maden işçileri yülardan beri il- kel sistemle çahşıyor. Kozlu faciasında ihmal büyük boyutlardadır. Gerçekler hem deviet yetküilerinden hem de kamu- oyundan gizlenmektedir. Ercan Kanar (İHD tstanbul Şube Baş- kanı): Bu faciadan, ocaklan güvenilir kı- lacak masraflan, yatınmlan yapmaktan kaçınan, kısa vadeli kârlan düşünen, ma- den emekçilerini insan olarak değil, ro- bot olarak telakki eden deviet so- rumludur. Andreas Politakis (Abdi Ipekçi Barış ve Dostluk ödülü kunıcusu): Komşu- muzda böyle bir facia yaşanırken Yuna- nistan'da ilerici sayılan gazetelerimiz bi- le hayret edilecek bir biçimde olayı gör- mezlikten geldiler. lsterik milh'yetçilik, insanlığımızı kaybetmemize mi neden olacak?