Katalog

Cumhuriyet I Sahibi: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecüik Türk Anonim Şirketi adına Bcrin N»di f) Murahhas Oye: Eminc Uşakhgil # Genel Yayın MüdUru: Hasın Ctmal, Yazı tşlerı Müdurü: Ok»> Goneosin # Yazı İşlerı Mudur Yaıdımcıları: Salim Aipaslan. Kerem Çaİçluuı. Necdet Dogan, Luıfa Tınç Sayfa Duzenı Yönetmeni: Ali Atar 0 Ankara Temsılası: Atamet Tan tç Politika: Mebmel Tezkao Ekonomi: Menl Tuner, Kiiltür: CeteJ Üster, lstanbui Haberleri: Mututtin Sircr, Spor: Abdülkadir Yncelman, MakaJeler: Şahin Alpay. DUzeltme: Abdullah Yazıcı % Koordina- tör: Ahmet Korulsan « Mali tşler: Erol Erkut 0 Muhasebe: Bulent Yener 0 Butçe-Planlama: Sevgi Osmaabeşeo&lu 0 Reklam: Ayşe Tonın # İdare: Hıiseyin Giirer • işletme: Önder Çetik 0 BİIgi-tşlem: Nıil lnal 0 Personel: Sevgi BosUncıoglu Snsm w taym: Cumhunyo Mubuolık ve Gızettcılık TA.Ş. TOrkocagı Cad. 39/41 Cafalotlu 34334 Ist PK 24* tsuobul. Til 312 05 05 (20 halX Teict: 22246, FM: (I) 526 60 72 # Bamtan Aakanu Zıya GOkjJp B]v [nkılap S. No 19/4, Tct-433 11 41-47. TUcı 42344, Fu (4) 133 03 63 0 tnttr. H. Zıyı Blv. 1332 S. 2/3, Td 13 12 30. Tfeta: 32359. Fu: (51) 19 33 60 0 l ı ı Inonll Cad 119 S. No 1 Ka< 1, Td 19 37 52 (4 h»l), Tda. 62155. Fu. (71) 19 23 7» TAKVİM. 2 MART 1992 İmsak: 5.06 Güneş. 6.30 Oğie: 12.21 İkindi: 15.29 Akşam: 18.02 Yatsı: 19.21 Show TV yayında • TV Servisi - Yaklsaşık iki aydır test yayınlannı sürdüren S3ıow TV, dün normal yayınlanna ba^şladı. İlk yayın gününde Hülya Avşar» Aşkın Nur Yengi, Zeki Alasya-Metin Akpınar gibi starlan ekrana getiren Show TV'ye, Başbakan Süleyman Demirel tarafmdan bir kutlama mesajı gönderildi. Başbakan Demirel, Show TV Yönetim Kurulu Danışmanı ve program yapımcısı Gıiuıeri Cıvaoğlu'na gönderdiği mesajda, televizyon ve radyoların iletişim ça^ındaki önemine değindi. Yayıncıhk alajnında rekabet ortamı oluşturabilmek. için devlet tekelini kaldırmaya y«Vnelik çalışmalarda bulunduklarını belirten Demirel, "însanımızıiL çağın gerisinde kalmaması, dünya ile fıkri ve kültürel bağlannın güçlendirilnnesi konusunda büyük rol üstlenen tel«vizyon yayıncılığı dalında faaliyet gösteren kuruluşlar arasına katılan Show TV'nin tiim ülkemlz için hayırlı ve başarılı olmasını diliyor, bu ve^ile ile şahsıruzda tüm çalışanlara saygı ve sevgilerimi îletiyorum"* dedi. Papağanlara koruma • AA (Istanbul) - Yoro Fall adlı bir Senegalli tarafından Istanbul'a getirilen, ancak gümrüLk mevzuatı gereğince yurda sokulraıayan papağanların geri götüuülmeleri de sahibi tarafından reddedilince, Bakırköy Belediye Başkanı Ali Talip özdemir bunlara sahip çıkarak koruma altına abnmalarını sağladı. Bakırköy Belediyesi'nden yapılan açıklamada, 10'undan ikîsi ölen papağanların, gümrükten devirleri alındıktan sonra, belediye bünyesinde bulunan Hayvanları Koruma M erkezi'ne götürüldükleri bildirildli. Taritıi eser kaçakçtlıgı • AA (Ankara) - Kültür Bakanı Fikri Sağlar, dünyada yıllık tarihi eser kaçakçıhğının 5 milyardolarcivannda olduğunu, bunun 400 milyon dolarhk kısmını Türkiye kökenli eserlerin teşkil ettiğini söyledi. Vatandaşlar tarafından bulunan tarihi eserleri almak için yeterli ödenek bulunmadığını kaydeden Sağlar, "Bulunan tarihi eserler rnüzeye getirildiği zaman parasıru ödeyemiyoruz. Müzeleresatılan eserler dolayısıyla vatandaşa 8.5 milyar lira borç var" diye konuştu. Batak turizmi • AA (AntaJya) - Türk denizlerinde antik çağlardan kalma y-üzlerce batık geminin turizme açılmasıyla, sualtındaki gemiler, dalgjç turistlerce 'bir Perge antik kcntinı gezer gibi' gezilebilecek. Şu anda. sualü turizmine açılacak. nitelikte iki batık bulunuyor. Bunlardan biri, MÖ 14. yüzyıldan kalma ve dünyadaki en eski batık gemi olarak bilinen Antalya yakınlanndaki Kaş Uluburun, diğeri ise Bodrum Tunsutreis'teki Yassıada batığı. Bahar esintisi • tstanbul Haber Servisi - Dinamik olduğu kadar seksi, bir o kadar da soylu kıyafetlerin sunulduğu Centilmen Ilkbahar-Yaz '92 kreasyonunda, kadını kadınca gösteren ve çok renkli veya bol aksesuarlı elbiseler izleyenlerin beğenisine sunuldu. Organizasyonunu Neşe Erberk Erden'in gerçekleştirdiği Mete Gürsel Centilmen defilesinde Ercan Akışık'ın yaptığı show da ilgili ile izlendi. Halit Kıvanç'ın sunduğu defılede Deniz Pulaş, Gülay Ertok, Merve îldeniz, Nilüfer Apaydın, Demet Akahn, Gülay Onay, öykü Osma, Filiz Baştüzel, Gül Argun, Zerrin Çaldıran, Yasemin Baradan, Sinem Köse, Nilgün Han, Şebnem özinal ve Jülide Bilge'nin sunduğu Centilmen'in ilkbahar-yaz modelleri konuklardan bol alkış topladı. (Fotoğraf: TAMAŞA F. DURAL) Çam katliamı • AA (Çeşme) - Önemli turizm merkezlerinden Çeşme'de, imara açılıp inşaat ruhsatı verilen Karadağ ormanındaki çam katliamı. 8 ağaç kesildikten sonra "şimdilik" durduruldu. Urla Orman Bölge Şefliği. 3 kat inşaat yapımına açık olan yörenin 1989 yıhnda orman sınırlan içine dahil edildiğini belirterek ağaç kesimini durdurdu. Üte yandan Çeşme Belediye Başkanı Faik Tütüncüoğlu, vatandaşlann kazanılmış hakkı olduğu için inşaat ruhsatı verdiklerini belirterek " Aynca yörenin orman sınırlan içine alındığına dair bize bir bilgi ya da belge ulaşmadı" dedi. 'Hercules' nakliye uçagı kullanılacak Beyazbalinayı In<jilizleı taşıyacak EDtP EMİL ÖYMEN (Londra) - Rusya'da bakıldığı Deniz Bilimleri Araştırma Merkezi'nde her gün 300 kilo balıkla beslenemez hale gel- diği için Karadeniz'e salınan, Sinop-Gerze açıklannda dolaşan be- yaz balina, Kuzey Kutbu'na komşu Barents Denizi'ne yolcu... İngiliz deniz ve çevre bilimcilerinin gayreti ile açılacak bağış kampanyası sonucunda 980 milyon lira toplanacak ve balina özel bir düzenleme ile Kuzey Rusya'ya taşınarak Sibirya'da denize bırakılacak. Karadeniz'de deniz suyu sıcaklığının artmaya başlaması, gayet sosyal bir ya- şantısı olan balinarun •'yalnızlıktan ıyice sıkılmaya başlayarak strese girme olasılı- ğı" gibi nedenlerle taşıma işleminin hızla gerçekleştirilmesi gerekiyor. "Sunday Ti- mes" gazetesi, bu iş için İngiltere Hava Kuvvetleri'ne ait dev bir "Hercules" nak- liye uçağı kullanılacağını açıkladı. Dalgıçlar. bir ton ağırlığındaki 5 metre- ye yakın balinayı özel bir sedyeye "yatma- ya ikna edecekler." Karaya çıkartılacak olan balina, kamyonla Sinop'a taşınacak. Sinop Asken Havaalanı'na inen nakliye uçağında kuru bir havuzda sürekli olarak üzerine su püskürtülerek, kuyruk ve yüz- geçleri sürekli lanolin ile yağlanarak Rusya'nın en kuzey lımanı Murmansk'a uçurulacak. Türk makamlannın, "Tüm işlemin 15 saat içinde tamamlanması"nı şart koştuklan aktanlıyor. Yaşamı, Deniz Bilimleri Enstitüsü'nde "zahmetsizce" geçen. sonra da Türk ba- lıkçılar ve meraklılar tarafından günde 75 kilo balıkla beslenen balinarun "bahk av- lamayı öğrenmesi" için en az iki av sürevle Sibirya'da iyi korunaklı bir koyda tutul- ması gerekiyor. Balinanın bu ücra koyda- ki yaşamı, yüzgeçlerinden birine takılacak bir verici ile uydu aracılığıyla izlenecek. Balina operasyonu, Ingiltere'nin önde gelen hayvanat bahçelerinden "NVhipsna- de" veteriner Dr. Barcley Hastings'in gi- rişimıyle yapılacak. Balinanın uçuşu, de- niz ve çevre bilimcileri arasında hararetli tartışmalara neden oldu. Dr. Hastings, "Nasıl kalpleri kınlan insanlar ölürse, yal- nızlık da hayvanlarda aynen strese neden olur ve hastalığa yol açar" diyor. Balina ve yunus uzmanı Dr. Margaret Klinovvska ise "Karadenİ7 ile Barents Denizi arasında ısı farkı büyük olursa hayvan şoka girebi- lir" uyansında bulundu. Çevre koruma örgütü "Greenpeace" de (Yeşilbanş) tar- tışmaya katıldı, "Balinanın, gideceği yere hastalık taşımaması. oradan da hastalık kapmaması için önlem almalı" dedi. Balinanın uçuşu için bağış kampanyası Türkiye ve İngiltere'de açılacak. Rusya'- dan daha önce Karadeniz'e salınan 6 bali- nadan bir tek bunun sağ kaldığı anlaşılı- yor. Üçü denize sahnacakken ölmüş, ikisi ise kaybolmuş. BEYAZ BALİNA BÖYLE KURTARILACAK Lockheed Hercules taşıma uçağı Yaklasık 5 metre uzunluğunda ve 1 ton ağırlığındaki Beluga balinası, 6 metrellk bir havuz içinde, Hercules uçağı ile taşmacak. Gerzeliler, beyaz balina} a iyice ısındılar. Belediyenin iki işçisi mesailerini denizde, balinanın yanında geciriyoriar. Ona bahk yediriyoriar. Balıkçılar da dönüşlerinde, avladıklan balıklardan balinaya veriyorlar. (Fotoğraf: CENGİZ DEMİREL) Belediye Başkanı Çetin, Gerze'nin ambleminde beyaz balinaya da yer verilmesini istiyor Gerzeli, bevuz balinadan çok zor ayrdacakCEMİL CtĞERİM-CENGİZ DEMtREL (Sinop) - Takvimler 29 Ocak I992'yi gösterdiğinde babası Rıza Reis ile denize açılan Sami Eyice denizde çok büyük bir canh ile karşılaştı. Hamsi ve palamutu ile tanı- nan Sinop'ta. beyaz renkli dev bir bahk Rıza Reis ve oğlu Sami Eyice'nin içinde bulunduğu "Hoşgörü" adlı motora doğru yaklaştı. Yanlanna kadar geldi. Baba oğul önce korktular. Rıza Reis yılların bahkçısıydı. ama ilk kez yaklasık 5 metre boyunda bir beyaz balina ile karşılaşıyordu. Balina motora o kadar yaklaşmıştı ki baba oğul büyük bir cesaretle balığı elleri Ue okşamaya, sevmeye başladılar. Balıkçı- lıkla geçinen, ancak amatör fotoğrafçılık da yapan Sami Eyice, fotoğraf makinesi- nin deklanşörüne basarak beyaz balinav ı sürekli görüntüledi. Balina, ilk kez karşı- laştiğt baba oğul balıkçı ile4etuzdeoyna- dı. Yanlanndan uzaklaştı. Seslendiklerin- de dönerek motorun yanına geldi. Durum Rıza Reis tarafından Sinop Valisi Adıl Yazar'a bildirildi. Konu inandıncı olsun diye fotoğraflan da vermekten geri kalma- dı! Basınbülteni Sinop Valılıği denizde birkaç gün süren arama çalışmalanndan olumlu sonuç ala- mamasına karşın yayımladığı bir basın bülteni ile Gerze"de beyaz balinanın balık- çılar tarafından görüldüğünü duyurdu. Cumhuriyeı muhabirleri, beyaz balinanın fotoğraflannı Sami Eyice'den "zar-zor" da olsa alarak konunun kamuoyuna du- yurulmasını sağlamak için haber çalışması yaptılar. Beyaz balina haberi ilk kez Cum- huriyet'in ikinci sayfasında fotoğrafir olarak yer aldı. TRT ve özel TV şirketleri- nin kameramanlan beyaz balinayı göriin- tülemek için Sinop'a geldiler. Karadeniz'- de yaşaması olanaksız olan beyaz balina yurtiçi ve yurtdışındakı çevrecı örgütlerin de dikkatini cekti. Zıpkınla av yasak Balinanın Gerze'de yaklasık 20 günden beri göı'ülmesinden sonra Dünya Balına- larınî ve Yunuslarını Koruma Örgütü'n- den balina uzmanı Dr. Barcley Hastings ile Dünya Hayvanları Koruma Örgütü \e aynı zamanda Ingıliz Balıka- damlan Bırlığı yetkilisi olan Bay Grave- ner. Çevre Bakanlığı uzmanlan Hakan Baykal \e Tansu Kaynak, Gerze'ye gele- rek beyaz balinayı görmek istediler. Bu arada Sinop Valiliğı de Gerze'de zıpkınla balık avını yasakladı. Balinayı koruma al- tına aldı. Ancak yurtiçi \e dışından gelen çe\reciler Sinop Su Crünleri Yüksek Okulu'na ait Araştırma-1 ve Tanm İl Mü- dürlüğü'ne ait Yunus-7 adlı teknelerle yaptıklan tıim aramalara karşın beyaz ba- linayı bir türlü göremeden ülkelerine geri döndüler. Bövlelikle yapılacak olan ikinci balina operasyonu da amacına ulaşamadı. Sevimli hareketleriyle halkın sempatisi- ni kazanan beyaz balina, salt yurtdışından gelen çevrecilere kendini göstermemekle kalmadı. İtalya'dan gelen TV ekibine de çekim olanağı vermedi. Çünkü balina. îtalyan TV ekibinin Sinop ve Gerze'de kaldığı üç gün süre içinde yine kendine saklanacak bir yer buldu, ekip Sinop'tan aynldıktan sonra ortaya çıkıverdi. Ve be- yaz balina Gerze'ye tamamen yerleşti. Balina tupizmi Nmv\m oeldi&ine dair çeşitli iddialar or- taya atılan ve Çevre Bakanlığı'nın yaptığı tüm girişimlere karşın sahibi de hâlâ orta- ya çıkmayan beyaz balina, mevsim kış ol- -masma kar$*n Gerze'de turum paüaması- na yol açmaya devam ediyor. Gerze Belediye Başkanı Durmuş Çetin, bu konuda şöyle konuşuyor: "Bilindiği gibi Gerze. Karadeniz'in en büyük turistik merkezlerinden birisidir Beyaz balina sayesinde adımız yurtdışına taştı. Artık her gün basın yayın organla- nnda Gerze'nin adı geçmeye başladı. Bu. beyaz balinanın sayesinde gerçekleşti. Ona çok şey borçluyuz. Bu nedenle Gerze'nin meşhur horozu olan amblemi- mize bir de beyaz balinayı eklememiz için çalışmalanmız sürüyor." Belediye Başkanı Dr. Durmuş Çetin Gerze'nin amblemine beyaz balinayı da koymakla kalmadı. belediyede çalışan ış- çilerden Ali Ankan ve Sadettin Baş/ı bali- naya bakmakla görevlendirdi. Belediye- nin iki işçisi, "Tuğçe" adlı tekne ile mesai- lerini denizde, beyaz balinanın yanıbaşın- da geciriyoriar. Beyaz balinaya beslenme- si için balık yediriyoriar. Bu arada bahkçılar da Gerze iskelesine dönüşlerinde avladıklan balıklardan bir miktannı beyaz balinaya vermekten geri kalmıyorlar. Çevre Bakanı Doğancan Akyürek de ınsanlara yaklaşabilen. kendisini sevdiren, gülümseyen beyaz balinanın sahibini ara- dığını yineliyor. Bakan Akyürek'e göre beyaz balina Karadeniz'e kıyısı bulunan ülkelerden birinden Sinop'a geldi. Havalann ısınması ile beyaz balinanın Karadeniz'de yaşama şansının her geçen gün azalacağını belirten Bakan Akyürek, "Bu nedenle onü sahîbîne canlı olarak tes- lim etmekten büyük mutluluk duyacağız" diyor. Gerzeliler de ellerinde "Balinamızı vermeyiz" yazılı pankartlarla gösteriler ya- pıyorlar. 36 dişi var 19 Mayıs Üniversitesi Sinop Su Ürünle- ri Yüksek Okulu tarafından yapılan bir çalışma ile beyaz balinanın boyunun 4.5 metre olduğu kesinlik kazandı. Beyaz ba- linanın ağzında 36 diş olduğu da saptandı. Beyaz balinanın boyunun ölçüleceği, dişlerinin sayılacağı gün iskelede büyük bir sessizlik vardı. Balina, Gerzeli dostlan- na iskele yanında gösteriler yaparken iske- lede de iğne atılsa yere düşmeyecek bir kalabahk vardı. Ama gürültü kesinlikle yasaktı. Çünkü balinav? ürkütmemek ee- rekiyordu. İşte o anda, koltuğunun alün- da bir tepsi içensinde simitler bulunan küçük bir satıa oldukça yüksek ve tiz bir sesle "simiiiıt" diye aniden bağınnca orta- hk bir anda kanştı. Vatandaşlar, "Sus, bağırma, hayvanı korkutacaksın. Git si- mitlerini başka yerde sat" diye uyanda bulundular. BQ "simit" olayından önce yaşanan bir başka olay da beyaz balinanın ne kadar sevildiğinin ayn bir yönü: Üniversiteden araştırma ekibi, "Araş- tırma-1" adlı tekne ile Gerze'ye gelirken iskele ana-baba günüydü. Bu kalabalık da beyaz balinanın iskelede olduğunun bir işaretiydı. İskeleye vanldığında balina or- tadan kayboldu. Ancak insanlar iskeleden aynirmyorlardı. Bahğm nerede ofdugu so- ruldu. Kimse balinanın yerini bilmiyordu. Sonra birkaç kişi geldi "Niyegeldiniz, onu götüremezsiniz, biz ona bakanz" demeye başladı. Gerzeliler Araştırma-1 'in neden geldiği- ni bilmedikleri için dev balinayı saklamayı başarmışlardı. Geiiş nedeni inandına bir şekilde anlatılınca beyaz balina ortaya çık- u. İskeleye yakJaşık 150 metre ileride çok küçük. ama iç kısmı iskeleden görûhneyen bir koy vardı. Gerzeliler, Araştınna-1 tek- nesini iskeleye yaklaşırken gördükleri zaman beyaz balinayı bu küçük koya sak- lamayı başarmışlardı. İşte böylesi duygular içerisinde bulunan Gerzelilerden beyaz balinayı koparmak oldukça zor olacak. Çünkü aynlmaz bir ikili oluverdiler beyaz balina ile Gerzeliler. Hamsininkurtıduşu, seksözgürlüğünde SALİM SÜRMELİ (Samsun) - Çağımızda yoğun sanayileşmeye bağlı olarak artan çevre kirliliğinden canh su ürünlerinin olumsuz etkilendiklerini öne süren bilim adamları, "Beslen- me ve çevre koşullan son yıllarda olumsuz gelişmektedir. Hamsinin ür emesini yüzeyde gerçekleştirdiğini inceleyecek olursak bunun da çok düşük bir seviyede olduğunu görebi- liriz" dediler. Uzmanlar, Karadeniz'de sürekli ve bol hamsi avlamanın başlıca ko- şulunun artan kirlıliği önlemenın yanı sıra balıklara en az bir kere "seks özgürlüğü" tanınarak aşın av- cılık yapmamaktan geçtiğini bildir- diler. Yaşam süresi 3-4 yıl olan ve cinsel olgunluğa birinci yıl sonunda erişen hamsinin her üreme döneminde 12-40 bin arasında yumurta bıraktı- ğı. bu nedenle boyu lOsantimaltında avlanmasının kesinlikle yasak olma- sı gerektiğine dikkat çekıldi. Bilim adamlan. yapılacak bu uygulâmanın diğer ülkelerle birlikteele alındığında özellıkle Türkiye'nin yaranna olaca- ğını ıfade ettıler. Türkiye'nin a\lan- madaki payının teşvik politikası neti- cesinde av fılolannın modemizasyo- nuna bağlı olarak yüzde 55'ten 70 oranına y ükseldiği kaydedildi. Sınop-Artvin arasında her yıl ka- sım-mart aylannda yüzde 70'e yakın oranı avlanan hamsi stokunun gele- ceği açısından üreme düzeyi. beslen- me ve çevre koşullannın çok önemli olduğu hatırlatıldı. Uzmanlar, hamsi için avlanma miktannın 226 bin to- nu geçmemesi gerektiğini, ancak yapılan çalışmalann bu oranı 1981 yılından bu yana sürekli arttırdığını ortaya koyduğunu belirttiler. 1990 yılında 107 gırgır teknesinin avlandı- ğına işaret edip bu sayının sınırlandı- nlması gerektiğini anlatan bilim adamlan, "Karadeniz'in Türkiyeke- sıminde hamsi avlayan tekne sayısı 80 olarak belirlenirse, bu tekneler için yıllık kota sının da en çok 3000 ton olabilir" görüşünü ortava attılar. Öte yandan bundan bir süre önce Bakü'de yapılan Ekonomik İşbirliği Konferansı çerçevesinde de bu yön- de görüşlerini dile getiren Türk bilim adamlan, hamsi konusunda Türkiye ve Gürcistan arasında ortak bir çalış- ma yürütülebileceğini bildirdiler. Toplantının sonuç ve öneriler bölü- münde Türk bilim adamlan Karade- niz'de av miktannın azaltılması, çift- leşme düzeyine gelmemiş balıklann avlanmaması. hamside stokun de- vamhhğı ve yüksek düzeyde ürün elde edebilmek için kota uygulaması- na geçilmesinin gerekliliğinden söz ederek şunlan söylediler: "Karadeniz'in değişimi ve bu deği- şikliğın baükçıya etkisi araştınlmalı. Tüm veriler standardize edilerek pa- pülasyon dinamiğı çalışmalan ile sonuçlar desteklenerek Karadeniz Balıkçılık Yönetim Sistemi oluştu- rulmalıdır. Böylece kapalı bir deniz olan Karadenızden ülkelerin ortak çalışmalan ile en y üksek düzeyde ve- rim elde edılebılir. Bu amaçla Kara- deniz'de çok önemli bir konumda bulunan Gürcistan Cumhuriyeti ile ortak çalışmalara hazınz ve yapıla- cak çahşmalar kıyısı olan diğer ülke- lere de örnek. bir başlangıç olacak- tır." Hiç meditasyon yaptınız mı? ATA NİRUN, Meditasyon dünyasına derin bir yolculuk yapmanızı saglayabilir! 900 900 099 DİNLEYİN... YAŞAM GÜCÜNÜZÜ YENİLEYİN!