Katalog

CUMHURİYET 22 ŞUBAT1992 CUMARTESİ DIŞHABERLER ' pbi,NewYork iines'tı yazacak J Dış Habert ı Seryisi-The New York Tımes g^zetesi dün, eski Sovyet lideri MıhaiICorbaçov'unayda bir gazeteleri içiıv-azacağını açıkladı. Reuterin habtrine göre. Gorbaçov'un ilk makalesi puzartesi günü yayımlanacak Oazetenin makale sayfasında yeıalacak olan yazılarda Gorbaçov.konünizm, Körfezsavaşı, Kremlinve VsLİkan arasındaki ilişki, Rusya lideri B>ris Yeltsin'leihşkileri hakkındaki gcrüşlerini dile getirecek. Yeltsin'ir sözcüsû • AA(Moskoıa)- Rusya Devlet Başkanı Borîs'rehsin'in hafta başında ıstifa edcn SÖZCJSÜ Pavel Voşanov'un siyasete aıılacazı bildirildi,. Voşanov. Moskova'da \2y1mlanan İzvestia gazetesinevera ği demeçte, kuracağı "Ycni Demokıatik Kuvvetler" adh örgütün. Konu nist Parti kadrolanndanDİmayan kişileri bir araya gctireceğni söyledi. Pavel Voşanov "kızı diktatörlüğün yerine yeni birdiktatcrlüğünoluşmasına" engel olmak isudiklerini belirterek örgütününgeterekteki parlamento ve devlet başkanlıçj scçimlerine hazırlanacağın kaydetti. Kozmonottar yûrödö •AA (Moskou) - Rusya'nın uzaydaki MIR istasvonrada aylardırdeneyler yapan iki kozm>not. önceki gece uzayda yürüdücr. Moskovadaki yer uzay istasyonuüdan verilen bilgiye göre kozmonotar Aleksandr Volkov vc Sergey Krikaîov, dört saat süreyle MIR'indışındakaldılar. Volkov'un. uzay giysisindemeydana gelen bir "arıza" yüzünden Krikalov'dan önce içeriye girmek zorunda kaldığı belirtildi. Djerejian Ankaıtfda • AA (Aakan) - ABD dışişleri bakan yanümcılanndan Edward P. Djerejian, "Orta Asya cumhuriyetleri için cn uygun roodcl Türk modelidir" dedi. Tkrorizmle mücadele konusunda Suriye Ue üst düzeyde temas halinde olduklanru belirten Djerejian, Irak'ın kuzeyinde ba&unsız bir devlet istemediklerini de söyledi. Ankara'da dün Dışişleri Batanhğı, Genelkurmay Başkanhgı ve TBMM'de temaslarda bulunan Djerejian, tstanbul'a geçmeden önce Esenboğa Havaalanı'nda bir bastn toplantısı dOzenledi. Görüjmelerin "çok yapıcı, kapsamlı ve oldukça yararh" gectigini belirten Djerejian, "Olumlu sonuçlar aldık" diye konuştu. Camillion Kıbns'ta • AA(Ankara)- Ankara'daki temaslannı tamamlayan BM Genel Sekreteri'nin KıbrısOze] Temsilcisi Oscar Camillion Kıbns'agitti. Camillion ve kendisiyle birlikıe Ankara'ya gelen BM temsilcileri Gusiav Feissel ve Jean Paul K.awanagh, TH Y~ye ait bir uçakla Ankaradan aynldılar. Camillion, AA muhabirinin sorusu üzerine, Ankara'daki temaslannın iyi geçtigini, ancak ayrıntılara giremeyeceğini belinıi. Mmttm iyimser • CUMHURtYET (Sofya) - Bulgaristan Başbakanı Phillip Dimitrov, gecmişte Türk azınlığa yapüan baskının ideolojik olduğunu söyledi. Komünizmle birlikte Türk \* lslam halkına yapüan girişimlerin tarihe gömüldügünü belirten Dimitrov, "Bütün bu girişimler geçmişte kalmıştır. Ama bu girişimlerin acılan yaşaruyor. Bunu gidermek için çok h T " dedi. Bulgaristan'da incelemelerde bulunan Türk turizm temsücileriai ve Türk gazetecileri dün Başbakanlık'ta kabul eden Dimitrov, iki ülkenin turizm konusunda ortak noktalannın bulunduğunu belirtti. Dimitrov, turizmi modernleştirmek için Türk yaünmcüannın tecrübesinden yararlanmak istediklerini ifade etti. Azerbaycan'm Türkiye Karabağ'da arabuluculuk yapsın' önerisini Ermenistan kabul etmedi Erivan: Ankara'nın arabuluculuğunahayırDış Haberler Servisi - Ermenistan, Karabağ sorununun çözümüne yö- nelik olarak Azerbaycan tarafından yapılan Türkiye'nin arabulu- culuk yapmasına ilişkin öneriyi reddetti. Ermenistan ve Azerbay- can'ın önceki gün Karabağ'da ateşkes ilan edilmesi için anlaşmaya varmalarına karşın, bölgede gerginliğin sürdüğü haber veriliyor. AA'nın haberine göre önceki gün Moskova'da bir araya gelen Azerbaycan ve Ermenistan dışişleri bakanlan, Hiise- yin Sadıkov ile Raffi Hovanisyan arasın- daki görüşmede. Türkiye ve Kazakis- tan'ın Karabağ konusunda arabulucu- luk yapmaları gündeme geldi. Azerbay- can tarafından yapılan öneriye Ermenis- tan karşı çıktı.Ermenistan. geçen hafta tran'ın Karabağ için arabuluculuk yap- masını kabul ettiğini bildirmişti. Sadıkov ve Hovanisyan. önceki günkü toplantı sonrasında Dağlık Karabağ"da ateşkes yapılması ve bölgede AGİK ilke- lerine uyulmasını içeren bir ortak bildiri yayımlamışlardı. Gözlemciler. ateşkes uygulanması konusunda ayrınüh bir plan önermeyen belgenin işlerlik kazana- mayabileceğini belırtiyorlar. Azerbaycan ve Ermenistan devlet baş- kanları Ayaz Muttalibov ile Levon Ter Petrosyan arasında geçen eylül ayında imzalanan protokolde de ateşkes öngö- rülmesine karşın. bu konuda başan sağ- lanamamıştı. Moskova'daki ortak bildi- ride yer alan AGİK ilkelerine uyma yükümlülüğü de iki ülkc tarafından fark- h yorumlanıyor. Ermenistan. bunu Ka- rabağ halkının kendi kaderini tayin hakkı olarak yorumlarken. Azerbaycan. cumhuriyetin toprak bütünlüğü üzerinde ısrar ediyor. İki ülİçe dışişleri bakanlarının vardığı anlaşma.'banş yolundaki umutlan arttı- nrken, Karabağ'da durumun gerginliği- ni koruduğu bildiriliyor. Ajanslar. Azeri- lerle Ermeniler arasındaki çatışmalann yavaşlama eğilimine girdiğini, ancak ara- lıklarla sürdüğünü haber veriyorlar. Ça- tışmalann, Dağlık Karabağ'ın başkenti Hankenti çevresinde olduğu bildiriliyor. olmadığını kaydetti. Petrosyan. Erme- nistan'ın Karabağ üzerinde herhangi bir toprak talebi olmadığını da söyledi. Pet- rosyan. sorunun, Karabağ halkının ken- di kaderini tayin etme hakkıyla ilgili olduğunu ileri sürdü. Petrosyan önceki akşam Rus>a Federasyonu lideri Boris Yeltsin'le bir araya gelmiş, görüşmeden sonra biraçıklama yapılmamıştı. Azerbaycan Başbakanı Hasan Hasa- nov da Brüksel'de AA'ya verdiği demeç- gün halka hitaben yayımladığı mesajda. Karabağ'da devam eden çatışmalar kar- şısında, bütün siyasi güçleri birlik içinde olmaya çağırdı. Muttalibov, ülkede istik- rar olmazsa, demokratik reformlara de- vam edilemeyeceğini söyledi. Ermenistan Devleı Başkanı Petrosyan ise önceki gece Moskova televizyonun- dan yayımlanan demecinde, Karabağ sorununun, etnik ve dinle ilgili bir sorun rülmesi için NATO'dan heyet istedikleri- ni bildirdi. Hasanov, NATO yetkilileri- ne, Rus ordusunun Ermenilere silah gönderdiğıni. bizim doğru dürüst silahı- mız olmadığını. bizim Ermenileri değil, onlann bizi kırdığını anlattım. Ermenile- rin Azeri topraklannı işgal altında tut- tuklarını anlattım" dedi. Hasanov, heyet istekleri konusunda NATO yetkililerinin olumlu vanıt ver- diklennı, ancak bu konuda bir tarih be- lirlenrriediğini kaydetti. Hasanov, Avru- pa Parlamentosu'nun Karabağ'a bir hcyet gönderme karannı da olumlu kar- şıladıklarını söyledi. Hasanov, eski SSCB'den devrolan borçlannı ödemede- ği için AT'nin Azerbaycan'a yardım et- meme yönünde aldığı karan ammsata- rak, Brüksel'de yaptığımrz görüşmeler sonunda, AT bu konuda yumuşadf diye konuştu. Azerbaycan'ın, topraklan içindeki Er- meni nüfuslu Dağlıİc Karabağ bolgesin- de banş sağlanması için BM Banş Gücü konuşlandırılmasını şartlı olarak kabul edebileceği belirtildi. Azerbaycan Devlet Başkanhğı Sözcü- sü Rasim Musabekov, dün Moskova'da düzenlediği basın toplantısında, bölgeye BM gücü yerleştirilmesi fıkrini tamamen reddetmediklerini söyledi. FOREIGN REPORT Atina'mn toprak1 • • • • dusıı Dış Habcrler Servisi - İngiltere'de yayımlanan Economist dergi- sinin yan kuruluşu Foreign Report'ta çıkan bir yazıda, Yunanhların bugünkü sınırla- rından memnun olmadığı ileri sürüldü. Foreign Report'un 'Helen düşü' başlıkh yazısın- da, şu görüşlere yer veriliyor: ABD'de İsrail lobisinden sonra en güçlü lobi olan Yunan lobisi (AHE- PA). Atina'da bir büro açtı ve bir ki- tapçık yayımladı. Bu kitapçıkta, Yu- nanhların, şu anki sınırlardan mem- nun olmadığı, "yıllar geçecek. bir gün yine bizim olacak' mantığına bağlı ka- larak. oldu bittileri kabul etmeyecekle- ri görüşü savunuluyor. Kitapçıkta, bir zamanlar Yunanca konuşulan, Yunan kültürü ile yoğru- lan ve Yunan tarihinin kazıh olduğu yerlerden, Yunanistan'ın asıl sınırlan olarak söz ediliyor. - »-« Mffiktata Mondros Mütarekesı'ne atıtta bulu- nan kitapçıkta. Yunanhlann 1919 yı- lında İzmir'e çıkılıp Aydın'a kadar iler- lemesi ve Doğu Trakya'nın aynı tarih- lerde özgürlüğü için savaşılması. bu düşün ürünleri olarak gösteriliyor. Türk ordularının 1922'de İzmir'ı ele geçirmesinin ise Yunanhlann politik hatalanndan kaynaklandığı savunulu- yor. Yunanistan'ın 11. Dünya Savaşı sıra- smda bugünkü güney Arnavutluğu- kuzey Epir bölgesini- arzu edilenin tam tersine haksız bir biçimde kaybcttiği \e bölgenin. şu an Yunanistan'a bağlı ol- mamasından üzüntü duyulduğu da ki- tapçıkta yer ahyor. Kitapçıkta. bu amaçla bugüne dek elde edilenin 12 adalar ve Kıbns adası olduğu anımsatılıyor ve Kıbns'ın Yu- nanistan ile birleşmcsi ima edilerek. 'Kıbns halkının verdiği mücadeleler sonucunda bağımsızlığını kazanmışol- ması. Helen düşünün gerçekleşmesi için atılan ilk adımlardan biri' olarak gösleriliyor. KAm'iHbrteşmesJ Bu kitapçık. gerçı Yunanislan yöne- timinin resmi görüşünü yansıtmıyor. ancak Yunanhların kalbinden gcçenlc- n gösteriyor. AHEPA'nın bürosunun Atina'da açılması için düzcnlencn lö- rene Cumhurbaşkanı Konstanlin Ka- ramanlis ile Başbakan Konstantin Mitsotakis dc kaıılmış bulunuyor. I *'İM1-' "" *' ^Jf \ Fransa'nın eski sömürgesi C c/a\ ir'de Vrapların yanı sıra Berberiler de yaşıyor. İslami Selamet Cephesi'nin duvar yazı- larında bu tarihsel gerçeği ve etnik bileşimi bir arada görmek mümkün. (Fotoğraf: REUTER) Cezayir'decumabu kezolaysızgeçti Dış Haberler Servisi-Cezayir'dc ordu- nun müdahalcsi vc ikinci tur seçimlcrin askıya ahnmasının ardından hcr hafta yaşanaı: cuma gcrılimi bu kez olaysız al- îalıldı. Cuma namazlannı siyasi bir gös- tcrıyc dönüştürcn şcriatçı islami Sela- mct Ccphesı (F1S) yandaşları. bu kc7 yalnı/ca ibadct clmcklc yctindilcr. Ce/ayır polisinin önceki cumalunn aksincdün yalnızca HS'ınmcrkczısavı- lan El Sunnıı camisi çevresinde önlcm almaları da dikkal çckli. Bir işçi scmti olan Bab Ll Kucd'dc bulunan caminin çevresinde yaklaşık 30 polislik bir kor- don oluşturulduğu bıldinldi. Daha önce cuma günlcri lüm camilcri kuşalan poli- sin dün E) Sunna dışında güvcnlik önle- mi almadıkları kaydcdildi. Ulamcıların gösteri vc çalışmadan ka- çınması. iktidann F1S yandaşlanna kar- şı gırışlıği gcniş çaplı tutuklamanın bir sonucu olarak değcrlendiriliyor. Hükü- mct kaynuklannın verdiği rakamlara göre iki hafta önce 50 kişinin ölmcsi vc 200 kişinin jaralanmasıyla sonuçlanan cumanın ardından 5 bm kişı tutuklan- mış bulunuyor. Ancak F1S kaynakları bu sayıyı 14 bin olarak veriyor. Cezayir yönetimi İslamcılara göz aç- tırmama yönündcki kararlılığını sürdü- rüyor. Hükümet yetkililcri bu amaçla aşırı dinci öğrcncilcrın iki haftadır sü- rckli gösteri yaptıklan Blcda Ünıversi- tcsi'ni kapattı. Cezayir haber ajansı APS, başkcntin 50 km güneyindc yer alan ünhcrsitenin. öğrcncilcrın dersleri felce uğralması üzcrinc kapatıldığını bil- dirdi. 12 EYLÜLZEDE TERÖR UZMANIARI NOKTA'YA KONUŞTU "BIZ OLSAYDIK TERORUN KÖKÜNÜ KAZIRDIK"NOKTA, HASAN FEHMİ GÜNEŞ'İN ORTAYA ATTIĞ! VE "ONLAR OLSAYDI TERÖR BİR AYDA KONTROL ALTINA ALINIRDI" DEDİĞİ "İSKARTA TERÖR UZMANLARI"YLA KONUŞTU. GÜNÜMÜZÜN 16 SÜPER MESLEĞİ NOKTA ARAŞTIRDI: MESLEKLERDEN MESLEK SEÇİN, AYDA 5 MİLYONDAN 70 MİLYONA KADAR PARA KAZANIN ŞİMDİ MODA SEKS UYARICILARI 50 BİN LİRAYA CİNSEL MUTLULUK... BİR DAMLA KOKUYLA BİNBİR DOYUM... AŞKIN ÇEVİK KUVVETİ; MASAJ... FOTOĞRAFLARLA CİNSEL UYARI SANAT1 • İŞ DÜNYAS1NIN UYKUSUNU KAÇIRAN YASA • AYILANA GAZOZ, BAYILANA MİT BELGESİ • YÜKSELÇAKMUR: "DA-YA-NA-CA-ĞIML" • 308 NUMARADA EŞRARENGİZ CİNAYET • ÖLÜMETERKEDİ- LEN YAŞLILAR • SERSERİRUHLU BİR İŞKADINI: CENEVİZ KAHVESİ ONDAN SORULUYOR • ABD^DE BAŞKANLIK MARATONU: BUSH'A İHTAR • ORTADOĞU'DA ŞAMİR'İN KANL1 SENARYOSU • MOZART TURİZMİ İLE AVUSTURYA'DA BİTMEYEN SENFONİ • 15YAŞ1NDAYAZAR OLDU: BU KADAR DA ŞEKER OLUNMAZ Kİ! • 11. ULUSLARARASI İSTANBUL FİLM PESTİVAÜ'NDE HANGİ FİLMLERİ KAÇIRMAMALI ? GÜNEYDOGU İÇİN UZLAŞMA ADIMLARI. HELSİNK! YURTTAŞLAR MECLİSİ TOPLANDI. 160 TÜRK VE KÜRT AYDINI KONSENSUS ARAYIŞINDA. HEPÇİLERORTAMIYUMUŞATMAÇABASINOA n©KtB H A B E R C İ L İ K T E S O N N O K T A BAYINIZDE Paris Match Osmanh yeniden gündemde MtNE G. SAULNIER (Paris) - Fransa'da çıkan haftahk Paris Match dergisinde Delphine Byrka imzah bir yazı "Yeni bir Osmanlı împaratorluğu'na Doğru" üst başhğını taşıyor ve alt başhkta, "Türkiye, Iran'a karşı eski Sovyetler Birliği'n- deki Müslüman cumhuriyet- lerin ortadireği durumuna gelmekte" öngörüsünde bulu- nuluyor. Türkiye'nin. SSCB dağıldığından bu yana Tacikistan dışındaki tüm Müslü- man cumhuriyetlerin birincil muhata- bı haline geldiği belirtilen yorumda özeıle şu bilgiler veriliyor: "Eski SSCB'nin dörtte birini oluşturan Müs- lüman cumhuriyetlerin yüzde 95'e ya- kını. bugüne değin resmi dil olarak kullanılan Rusça dışında Türkçe ko- nuşuyor. Bu dil birliği, şu anda Tür- kiye'nin söz konusu ülkeler üstünde bir kültür ve ekonomi lideri olması ko- nusundaki şansını gündeme getiriyor. Azınhk ztrvt$l Şubat ayında Türkiye'de toplanacak olan bütün bu ülkelerin ve hatta Erme- nilerin bile temsil edileceği Azınhklar Zirvesi, bir para. ölçü ve alfabe birliği açısından karar düzeyinde sonuçlara yol açacak. Türkiye. bu yeni yandaşla- rıyla ilk planda bir iletişim üstünlüğü sağlamış durumda. lstanbul-Bakü arasında düzenli uçak seferleri başlatıldı. Önümüzdeki yaz Aşkabat'a dek uzatılacak. Ankara yönetimi. Bakü'ye 60 kanalhk bir tele- fon hattı açmış bulunuyor. Yakında Türkmenistan da 12 kanal sahibi ola- cak. Ayrıca Türksat uydusu. 28 Arahk 1993'ten sonra Türkiye'ye yayın yapa- cağı gibi bu cumhuriyetleri de televiz- yon aracılığıyla Türkiye kaynaklı ya- >ınlarlasulayacak. Gelecek ders yılından itibaren altı Türki cumhuriyetten 6000 öğrenciye Türkiye'de burs sağlanıyor. Türkçe öğretmenleri, holdingstajlan, hatta Is- tanbul Borsası, bu ûlkelerden eleman yetiştirilmesi konusunda büyük bir et- kinlik içindeler." İran'daki Şi»/Rafsancani yönetimi- nin de bu komşu "Sünnilere" bir İslam cumhuriyeti modeli ihraç etme isteğin- de olduğu belirtilen yazıda, İran devle- tinin, Türkiye'nin konuyla ilgili önder- liğinden rahatsızhk duyduğu ileri sürülüyor. Ancak Paris Match'a göre eski SSCB'nin Türki cumhuriyetleri, Arap alfabesini istemiyorlar ve İranlı- lann ilgili bölgelere gönderdiği para yardımı ve "tmamlann" etkisiz kaldığı arayışlar içindeler. TiHdyeiMttrniç Amerika Birleşik Devletleri'nin, Türkiye'nin önümüzdeki yıllarda mo- tor gücünü oluşturabileceği yeni bir Osmanh İmparatorluğu varsayımına dikkatle baktığı belirtilen yazıda, Amerikan yönetiminin 90 diplomatını Türkçe ve Türk kültürünü öğrenmek üzere eğitimden geçirdigi, Amerika'nın bu yeni yaklaşımmı dikkatle izleyen Fransa'nın da aynı girişimde bulundu- ğu haber veriliyor. Paris Match, konuyla ilgili yorum- da, Fransa'daki Türkiye Büyukelçisi Tansuğ Bleda'nın görüşlerine de baş- vurmuş. Tansuğ Bleda, Türki cumhu- riyetler nczdindeki Türkiye-İran reka- betiyle ilgili olarak dergiye şu demeci vcrmiş: "'Bucumhuriyetler.ilahibirey- lcmcten çok ekmck bekliyorlar. Tür- kiye yi çevreleyen ve Ortadoğu. Bal- kanlar. Kafkasya'yı içine alan bölgede ancak ckonomik işbirliği yaratılarak siyasal bir istikrara kavuşabilirler. Üç bölgede yahgın var vc iıfaiyeci görcvi Türkiye'ye düşüyor." Paris Match, konuyla ilgili olarak görüşlerine baş vurduğu Fransız Dışiş- leri Bakanlığı Sekrctcri Thomas Vau- qicr'nin. "Bölgedcki ycni lider ve isük- rar öğcsi olarak Türkiye'ye inancımız kcsin" sözlcrine de yer veriyor. "Gor- baçov da bunu görmüş ve İran'a karşı Türkiyc'yi birincil muhatap olarak ka- bul ctmişıi. Kızıl Ordu'nun üçte bir uskcrinin Müsiüman kökcnli olduğu unutulmamalı. Eğcr Türk modeli bir laik cumhuriyet biçimi bu Türki cum- huriyctler için gcçerli olursa, diğcr İsla- ıniyciçi cumhuriycı görüşünc gcrçck allernatif bulunmuş sayılır."