Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
17 ARALIK1992 PERŞEMBE CUMHURIYET SAYFA
EKONOMI
Tüpraş hileli
benzin testine
yetişemiyor
• Ekonomi Servisi -Tüpraş
Genel Müdürü Kemal Işık,
dün yaptığı yazılı açıklama-
da, kamuyouna "hileli
benzin" olarak yansıyan,
akaryakıt ürünlenne yabanci
katkı maddelen kanştınlması
olayı ile ilgili kimyasal test
başvurulanna
vetişemediklerini açıkladı.
Laboratuvarlannın eleman ve
araç gereç açısından, son
günlerde iyice yoğunlaşan
olaylar karşısında yetersiz
kaldığını ve fazla mesai
yaparak, istenilen testleri
yapmaya çalıştıklannı ifade
eden Işık, "Rafınelerimiz
laboratuvarlan mevcut
tesüerine ilave olarak günde
ancak 1 adet benzin ve 2 adet
motorin numunesi analizd
yapma imkânına sahiptir. Bu
raİcamın üzerineçıkmak
fıziksel olarak mümkün
olmadığı gibi böyle bir
zorlama Tüpraş
rafinerilerinin kendi ürünle-
rinin kalite kontrolünü riske
sokabilecektir" dedi. Test
ücretinin benzinler için 3
milyon 415 bin, motorin için
ise 2 milyon 380 bin lira
olduğunu vurgulayan Işık,
avnı testlerin üniversitelerle
TÜBİTAK'tada
yapılabildiğini hatırlatü.
Migm
Ankara'da
• ANKARA (AA)-
Migros'un en büyûk
mağazasının 1993 yılında
Ankara'da açılacağı
belirtildi. Ankara Maltepe'de
40 dönüm ûzerine kurulacak
Migros'un satış alanı 5 bin
metre kare olacak.Toplam
42 mağazası olan Migrosun
1993 yıhndada
5 yeni mağaza açmayı
planladıklannı kaydedildi.
GSOihracat
şampiyonu
• ANKARA (ANKA) -
Çeşitli tekstil firmalannın
oluşturduğuGSDDış
Ticaret Şirketi, Türkiye'nin
"ihracat şampiyonu"
unvanını koruyor. GSD, bu
yılın ilk sekiz aylık
döneminde 446.8 milyon
dolarlık ihracat yaparak
diğerdış ticaret şirketlerine
büyük bir fark attı. 24 dış
ticaret sermaye şirketinin
ocak-ağustos dönemındeki
toplam ihracatı 2.7 milyar
dolara ulaştı.
YemSanayii
fopmül saüyor
• ANKARA (ANKA) -
Geçen yih zararla kapatan ve
yine zararda olan yem
sanayii, özelleşürme
öncesinde bünyesinde
bulunan bilgi işlem
merkezındeki formülleri özel
sektör yem fabrikalanna
satacak. Şimdiye kadar
sadece kunıluşa ait 28
fabrikada kullanılan yem
formüllerinin, özel sektörün
de yararlanmasını sağlamak
amacıyla satışa çıkanldığı
büdirildi.
Sochi'yle işbirtiği
•TRABZON (Cumhuriyet)-
- Rus-Türk ilişkilerinin 500.
yıldönümü nedenıyle
Trabzon'a gelen Sochi
Belediye Başkanı Nikolay
Karipov, Trabzon Belediye
Başkanı Atay Aktuğ'a, doğal
gaza dayab merkezi ısıtma
tesisi kurmayı önerdi.
Tartşüretici
borçjannı ödedi
• İZMİR (Cumhuriyet Ege
Bürosu)-Tariş Genel
Müdürü Prof. Dr. Oğuz
Oyan, 1992/93 kampanya
döneminde Tariş'in incir,
üzüm ve zeytinyağı
üreticilerine olan borcunun
tamamını ödediğini, pamuk
üreticilerine ise 286 milyar
liralık borcunun kaldığını
söyledi. Destekleme
alımlannda Tariş'in kuru
incir, çekirdeksiz üzüm ve
kütlü pamuk ile zeytin ve
zeytinyağı ürünleri için
bugüne kadar üreticilere 1
trilyon 500 milyar lira
ödediğini kaydeden Prof. Dr.
Oyan, bu dönem hızlı ve
yoğun bir ürün gelimi
yaşandığını, ödemelerin de
bu hıza yaklaşan bir seviyede
gerçekleştiğini bildirdi.
OZEL BORA
SURUCU KURSU
96. DÖNEM
KAYITLARI
DEVAM EDÎYOR
Kurslarımız hafta sonu
hafta içi ve akşam
Dersane:
ÜSKCDAR : 343 67 82
310 92 86
KOZYATAĞI:362 47 33
TİSK'te Narirf den de Baydur'dan da aynı şarkı 'Benden âlâ başkan var mı?'
Işveren 'patronıınu' arıyor
DENf Z ŞAHİN
Türkiye tşve-
ren Sendikalan
Konfederasyo-
nu'nun (TÎSK)
bugün yapıla-
cak başkanlık
secimi arifesinde, dün Refık Bay-
dur ve Halit Narin dışında, "süp-
riz" bir "joker" ismin ortaya çıka-
bilecegı söylentisi yayıldı. Na-
rin'e yakın çevrelerden yayılan
haberlere göre; Narin. seçilme
şansının az olması ya da adaylar
üzerinde anlaşma sağlana-
maması durumunda, 'kimsenin
itiraz edemeyeceği' bir "joker
aday' önerecek. Ancak söylenti-
leri yalanlayan Halit Narin bu id-
diayı "Benden lyisi, yine benim"
diyeyanıtladı.
Seçim günü geldi çattı,
ama TİSK'te kimin
başkan olacağı belirsiz.
Söylentiler birbirini
izlerken; eski başkan-yeni
aday Halit Narin 'Benden
iyisi, yine benim1
diyor.
Başkanlığını bir dönem
daha sürdürmeye kararlı
gözüken Refik Baydur ise
'Şans benden yana'
demekle yetiniyor.
Zor seçim
Yeni başkan, başkan yar-
dımalan ve dört kişilik icra heye-
tini belirlemek ûzere bugün 17.
OO'de konfederasyonun Taksim'-
deki ırtibat bürosunda bir araya
gelecek olan 29 kişilik TİSK Yö-
netim Kurulu'nun yapacağı seci-
min hiç de kolay gecmeyeceği
görülüyor. tşveren çevrelerinin,
TİSK'te bir catlak olduğu izleni-
mi ventıekten şiddetle kacınarak,
tek bir aday üzerinde uzlaşmaya
vanlacağını ileri sürmelerine
karşın; aday olduklan açıklanan
Narin ve Baydur üzerinde ortak
bir karar alınamayacağı ortaya
çıktı,
TÎSK Başkanlık secıminde,
uzlaşmalan ya da uzlaşamama-
lanyla, "belirleyici' rol oynaya-
caklan bilinen Koc ve Sabancı
gruplannın temsilcileri, seçim so-
nucunda adaylann arasında bü-
yük bir oy farkı olmayacağını ve
başkan seçilecek kişinin ancak iki
ya da üç oy fazla alabileceğini be-
lirtiyor. Ancak kimsenin itiraz
edemeyeceği ve üzerinde uzlaşma
sağlanabilecek bir üçüncü isim
olup olmadığı da belirsiz. Bu
doğrultuda, daha önce ismi gecen
eski Maliye Bakanı Mesut Erez
de kendisine başkanlık için bir
teklif gelmediğini ve başkanlığa
aday olmayacağını açıkladı.
Halit Narin'in yakın çevresin-
den yayılan söylentilerde ise Na-
rin'in son anda güçlü bir ismi or-
taya atabileceği ve bu "joker is-
min" belli olduğu. güç ve denge
unsuru olarak TÎSK yönetim ku-
ruluna secilen Hacı Sabana"nın
da bu ismi destekleyeceği öne sü-
rülüyor. Bu iddia da Sabana
Grubu tarafından 'gerçek dışı'
olarak nitelendi. Narin'in yakın
çevresi. yeni başkanın ya Halit
Narin ya da göstereceği isim ola-
cağınıiddiaediyor. Narinise"Ha-
yallerle bir işim yok. Benden iyisi
yine benim. Kimse kaybedeceği
için aday olmaz" diyerek bu id-
dialann gerçek olmadığını belirt-
ti. Narin, bu dönemde tüm spe-
külasyonlann kendi ismi üzerin-
de yoğûntaştığını savunarak
"Türkiye'de en rahat eleştirile-
bilen kişi benim" diye konuştu.
Şevket Yılmaz'ın. Türk-tş Baş-
kanlığını kaybetmesinin kendisi
için bir dezavantaj oiamaya-
cağını söyleyen Narin, Türk-İş'in
yeni yönetimi için "'Şahin varsa,
kartal da vardır. Bizim de kuzu
olmadığımızı herkesbiliyor. Yeni
ekip de Türk-İş'in prensıpleri
içinde hareket edecektir" değer-
lendirmesini yaptı.
İşçi-işveren kavgası yok
İşçı ve işveren kesimi arasında-
ki kavga döneminin geride kal-
ması gerektiğini savunan Narin.
"Bu dönem konfederasyonlann
çok yakın çahşması lazım. İşçi
konfederasyonlanyla ahengi ku-
rabilirsek hükümet kanadıyla
birleştirmek istiyoruz" dedi.
TİSK Başkanı Refik Baydur
ise Narin dışında bir üçüncü
adayın ortaya cıkamayacağını
söyiedi. Baydur, yeniden baş-
kanlığa aday olurken halen baş-
kan yardımalığmı sürdüren Sa-
bana Holding Endüstri İlişkiler
ve Eğitim Daire Başkanı Nihat
Yüksel'in yanı sıra ikinci baş-
kanvekilini MESS'in kendi için-
de tespit edeceği, bunun büyük
olasılıkla Erdoğan Karakoyunlu
oiacağını belirtti.
Yatınm teşviği var, kullanabilecek kapasitede yatınmcı yok
'Devlet liberallığini batıda bıraksıri• Türkiye'nin
doğusundaki yatınmlar
5 yıl öncesine oranla
daha da geriledi. Bu yılın
ilk 9 ayında 278 trilyon
liralık yatınm
teşviğinden Doğu
Anadolu yüzde 2.2,
Güneydoğu Anadolu ise
yüzde 1.3 pay alabildi.
MERİH AK ~
İZMİR - Yatınm teşviğinde
en düşük payı alan Güneydoğu
ve Doğu Anadolu bölgelenndekı
sanayiciler hükümetin uygu-
ladığı teşvik poiitikasının "an-
lamsızlaştığını" öne sürdüler.
Yaünm teşviğınde 1992"nin ilk 9
ayında yüzde 3.5 gibi düşük bir
pay alan bölge sanayıcileri devle-
tin bölgede sanayisinin gelişmesi
için önderlik etmesini istediler.
Verilen teşviklerin batıdaki sana-
yicileri "cezbetmedigini" belirten
Doğu Anadolulu bölge sanayici-
leri. hükümetin bölgeyi kalkı-
nmada öncelikli yöre olarak ka-
bul etmesini ve altyapı hizmetleri-
ne yönelmesi gerektiğini vurgu-
ladılar.
DPT kaynaklanna göre ya-
tınm teşviğinde aslan payı Mar-
mara Bölgesi'nin. Marmara Böl-
gesi 1987 yılı içinde 68 trilyonluk
yatınm teşviğinin yüzde 28.6"sını
alırken Doğu Anadolu'nun payı-
na yüzde 1.4, Güneydoğu Ana-
dolu Bölgesi'nin payına ise yüzde
5.4 düştü. Bu pay 1992 yılında da
değişmedi. DPTnin 1992 yılı ilk
9 ayıverilerineg5re278tnl)onluk
1967 Ö1988 D1988 01990 D 1991 B 1992 (ikS ay)
Yatınm Teşvik Belge Dağılımı
Marmara D
Anadolu
G.D
Anadolu
Çok
bölgeli
yatınm teş\iğınde Mannard Böl-
gesi yüzde 50.9 pay alırken Doğu
Anadolu Bölgesi yüzde 2.2. Gü-
neydoğu Anadolu Bölgesi ise yüz-
de 1.3 oranmda kaldı.
Şanlıurfa Sana\ı ve Ticaret
Odası Başkanı İsmaıl Dcmırkol.
teşviklerin yaygınlaştınlmasının si'ndeki bir yatınmla bölgemiz-
"anlamsızlığY" berabennde geü'r- deki bir yatınm aynı teşviği ak-
diğini vurguladı. Demirkol, "Teş- yorsa hiçbir yatınma Urfa'ya
vikler çok yaygınlaştınldı. Bunun gebnez" dedi.
yüzünden teşviklerin bir kıymeti tsmail Demirkol, yatınmlann
harbiyesi kalmıyor. Bursa ya da da yetersiz olduğu görüşünde.
Eskışehir Organize Sanayi Bölge- Özellikle 199üve f991 yılında ar-
tan yaünm teşviğinin bölge sana-
yicileri tarafından kullanı-
lmadığıru bunun batıdan gelen
bazı kişilerce alındığını belirten
Demirkol şöyle konuştu:
"Bilinçsiz bölge halkına araç
olarak kullanan kötü niyetli
batılı müteşebbisler o teşvikleri
almışlardır. Zaten onlar su yüzü-
ne çıkıyor. Adıyaman. Batman'-
da bunlan görüyoruz. Batıdan
gelen bazı kişıler bölge halkmı
kullanarak teşvik aldılar. Asbnda
bölgedeki teşvikte bir yükselış ol-
madı. Bugünkü seviye ne>se dün-
kü de öyleydi bugünkü de.
Yatınm için önemli olan sermaye
ve bilgi birikimidir. Bizbilgisizol-
duğumuzu kabul ediyoruz. Sana-
yi için yeterli bir bilgi birikimimiz
yok. Devletinönderliğinde.enazı-
ndan katkısıyla bölgede bir sanayi
hamlesi başlatılabilir. Akabinde
biz de onlann peşine düşerek bir
şeyler yapabiliriz. Bugün yalnız
başımıza bir sanayi hareketini
başlatabileceğini sanmıyorum.
Erzurum Sanayi ve Ticaret
Odası Yönetim Kurulu Başkanı
Lütfü Yücelik da teşvik sistemi-
nin Doğu Anadolu Bölgesi'ne bir
yarar getirmediğini vurgulaya-
rak, 1985-1992 yıllan arasında
Erzurum'da 146 müteşebbisin
teşvik belgesi aldığını. bunlardan
51 'inin yatınma geçmesine karşın
35 teşvik belgesinin yaünmmın
sürdüğüne dikkat çekti.Yücelik,
"39 müteşebbis teşvik aldığı hal-
de yatınma başlayamamış, 21
teşvik belgeli yatınm ise yanm
kalmıştır. Bütün bu veriler teş-
viklerin yetersiz kaldığını gösteri-
yor. Aynca yatınmcıyı ctzbede-
mediği gibi teşvikten beklenen
verim alınamamıştır]jiedL
Bugün karara bağlanıyor
Yeni yılda
yeni vergiler
NURSUNEREL
ANKARA - Başbakan Süley-
man Demirel'in bugün başkan-
lık edeceği Bakanlar Kurulu,
yeni yıla ilışkın vergi düzenle-
melerini karara bağlayacak.
Ele ahnacak düzenlemeler ara-
sında, Gelir Vergisrnde dilimle-
rin, 30 milyon liradan başlaya-
cak biçimde yükseltilmesi,
serbest meslek erbabımn yeni
yılda, büyük şehirlerde 60 mil-
yon 700 bin liradan düşük gelir
beyan edememesi de bulunu-
yor. Bugün açıklık kazanacak
diğer önemli bir konu ise temel
gıda maddelerinde yüzde 6'lık
KDV oranının yüzde 8'e çıkan-
lıp çıkanlmaması olacak. Ba-
kanlar Kurulu aynca, defter
tutma hadlerinin yüzde 50 arttı-
nlması, Damga Vergisi'nin
yüzde 61.5 oranında yükseltil-
mesini de karara bağlayacak.
Düzenlemeler
Cumhuriyet muhabirinin Ma-
liye ve Gümrük Bakanlığı yetkili-
lerinden aldığı bilgiye göre Vergj
Reform Paketi'nin 1 Ocak 1993'e
yetiştirilemeyeceği kesinleşti. Bu
durumda hükümet, kanunlarda-
ki yetkilerine dayanan verği dü-
zentemelerini gerçekleştirme
çabasına girdi. Bakanlar Ku-
rulu'nda bugün ele alınacak kimi
düzenlemeler, ana hatlan ile şöy-
le:
GELİR VERGtSİ: Gelir Ver-
gisi tarifesinde dilimlerin yüksel-
tilmesi ve rakamlann enflasyona
uyarlanması hedefleniyor. Hazır-
lanmış olan çeşitli alternatifier
arasında en ağırhklısınm, tarifede
ilk dilimin 30 milyon liradan baş-
latılmasını öngören alternatif ol-
duğu bildinldi.Bu altematif ger-
çekleşirse tarifedeki diğer dilimler
de yüzde 50 oranında yükseltile-
cek.
HAYAT STANDARDI: Hayat
standardı göstergeleri ile belirle-
nen asgari beyan rakamlan da
arttınbyor. Bunagöre 1. sınıftüc-
car 53 milyon 980 bin lira, 2. sınıf
tüccar ise 31 milyon 200 bin lira-
dan düşük gelir beyan edemeye-
cek. Serbest meslek erbabımn
asgari beyan rakamlan ise 48 mil-
yon 600 bin liradan düşük ola-
mayacak. Büyük şehirlerde bu
rakamlar 1. sınıf tüccar için 67
milyon 300 bin lira, 2. sınıf tüccar
için 39 milyon liradan düşük ola-
mayacak. Kuyumcular ise bu
rakamlann yüzde 50'si kadar faz-
la asgari beyan rakamına tabi
olacaklar. 1. sınıf tüccar için as-
gari beyan rakamı, kalkınmada
1. derecede öncelikli illerde 26
milyon 500 bin lira, 2. derecede
öncelikli illerde 32 milyon 300 bin
liradan düşük olamayacak. 2. sı-
nıf tüccar için ise asgari beyan
rakamlan 1. derecede öncelikli il-
lerde 15 milyon 600 bin lira, 2.
derecede öncelikli illerde 18 mil-
yon 700 bin lira olarak uygulana-
cak. Serbest meslek erbabı,
büyük şehirlerde 60 milyon 700
bin liradan düşük gelir beyan
edemeyecek,bu rakam binnci de-
recede öncelikli illerde 24 milyon
300 bin lira, ikinci derecede önce-
likli illerde ise 29 milyon 100 bin
liranın altına düşemeyecek.
DAMGA VERGİSİ: Bilançolar,
kâr- zarar cetvelleri.kurumlar
vergi beyannamesi,mukave!ena-
meler gibi değerlı kâğıtlara uygu-
lanan Damga Vergisi oranı ise
yüzde 61.5 artınlarak uygulana-
cak.
KATMA DEĞER VERGtSİ:
Bakanlar Kurulu'nun bugün ka-
rara bağlayacağı diğer bir önemli
konu ise, temel gıda maddelerin-
de halen yüzde 6 olan KDV ofa-
nının yüzde 8'e çıkanlıp çıkanl-
maması konusu. Maliye ve
Gümrük Bakanlığı, süpermar-
ketler ve bakkallann bu oranı
gıda maddesı dışındaki tüketim
maddelerine de uygulayarak bü-
yük vergi kaybına neden olduğu
düşüncesinden hareketle yüzde
8'e çıkanlmasını savunuyor.
tartışmasız!... TYT BANK'ın faiz oranları
şimdi daha yüksek. Hemen
TYT BANK'a gelin... Size
en yüksek kazancı sağlayacak
faiz alternatiflerini görüşün.
• Vadesiz
• 1 ay vadeli
• 3 ay vadeli
• 6 ay vadeli
• 1 yıl vadeli
50 mllyona
kodar
%10
%60
%72.5
%74.5
%77
3'er aylık ek gelirleriniz:
6 ay vadeli
1) oydo D* Kaz utnıHI
1 yıl vadeli
[} oydo t» İOH adwn«<a
%69
%70
50 mttyon ve
ûstü
%10
%62
%74.5
%76.5
%79
%71
%72
TÜRKİYE TURİZM YATUHM v« DIŞ TİCARH BANKASI A.Ş.
TTT SANK HaıMy*: Cumhutıyet Cod 301 HarC»ve^STANBUL
TEL 234 51 60 (10 hcrt) 231 50 27
TYT tANK Nuruosmanty*: NuruosrTanıye Cad 94 Cağaloâlu/ISTANBUl
TEL 512 86 44-46
TVT tANK Kapabçarfi: Sardal Bedeslem SK 14 Kapalıçarşı/ISTANBUL
TEL 511 29 91
TYT tANK Ankara: Cınnah Caa Gofeme Sk Ncumı Bey I5 Merkezı 1/2
Kovaklıdere'A\l<ARA TEL 127 28 70-72
TYT tANK Antalya: Cumhurıyet Cad 70/A ANTALVA
TEL 18 75 38 (4 nat)
TYT tANK bn*-. Cumhunyet Bcılvatı 87/A Ateancak/İZMIR
TEL 13 53 54
IŞÇEVEV EVRENINDEN
ŞÜKRAN KETENCÎ
Özal Neyin Peşinde?
Cumhurbaşkanı Ozal Ankara Müteşebbisler Kulübü'n-
ce düzenlenen toplantda Meclis üyelerini oy peşinde
olmakla suçlamış, Meclis üzerine gelse de doğruyu ya-
pacağıni söylemiş. Özal'a Meclis'e meydan okutan konu
ne? Sayın Özal neyin peşinde?
Hükümetin program ve protokolünde yer alan 12 Eylül
hukukundan arındırma, demokratikleşme paketi
kapsamında Meclislerden geçen iki önemli konuoldu. Bi-
rincisi Ceza Muhakemeleri Usulü Yasası'nda yapılan de-
ğişikliklerdi. Diğeri ILO sözleşmeleri. Özal önce birincisi-
ni veto etti. Hükümet içinde önemli bir bunalımı yaratb.
Başlangıçta ittifakla Meclis'ten geçen yasa DYP'lilerin
görüş değiştirmesi ile iktidar partileri arasında uzun tar-
tışmalara konu oldu. Sonunda hükümetin SHP kanadı da
özellikle sorgulama aşamasında. bazı önemli insan hakkı
ihlallerine kapı açabilecek değişikliklere "evet" demek
zorunda kaldı.
Iş güvencesi yasa tasarısı, hükümetin işçilerden yana
ilk olumlu sayılabılecek atılmış adımı iken, bu konuda
hazırlanan yasa tasarısı Bakanlar Kurulu'nda takıldı
kaldı. Işverenlere yakın birçok bakanın yasa taslağının
Meclis'e geçmesini sağlayacak onayı vermemekte diren-
diklerini, Demirel'in de oyunu açıklamasa da ses çı-
karmayarak onlardan yana ağırlığını koyduğunu, söz ko-
nusu yasanın kolay kolay geçmeyeceğini görüyoruz. Hü-
kümet kamuoyu önünde. işverenlerin resti ile, Bakanlar
Kurulu'na kadar gelmiş ve deklare edilmiş bir yasa ta-
sarısını geri çekmeyi göze alamıyorsa da geçirmeye de
istekli gözükmüyor.
Işte bu noktada hükümeti zor durumdan kurtaracak,
aynı zamanda prestij kazandıracak bir konu olarak ILO
sözleşmeleri gündeme geldi. ILO sözleşmelerinin
onanmasından işverenlerin de öyle fazla gocunması söz
konusu değildi. ILO sözleşmeleri onları çok fazla rahatsız
etmeyecekti. Kamu çalışanlannın sendikalaşma hakkı
onları ilgilendiren bir konu değildi. En önemli sözleşme
olan 87, sendikal haklar konusu da, yakın dönem için on-
ların fazla ilgisini çekmiyordu. 87'ye göre yapılacak yasa
değişiklikleri önümüzdeki yıllara kayabilirdi. Duruma
göre davranılır, istenmeyen değişiklikler için yıllarla dire-
nilebilirdi. Iş güvencesi ile ilgili ILO sözleşmesi hükümleri
ise çok genel bir çerçeveyi çiziyordu.
Hükümet iş güvencesi konusunda ILO sözleşmesini
Meclis'ten geçirmekle yetinirse, işverenler iş güvencesi
yasa tasarısının çıkmaması ya da istedikleri gibi budan-
ması için direnebilirlerdi. Sözleşmenin genel çerçevesi-
ne bugünkü yürürlükteki yasal düzenleme bile yetiyordu.
Tek değişiklik işten çıkarmanın haklı gerekçesınde ispat
yükümlülüğünün işçiye değil işverene ait olmasıydı. ILO
sözleşmesi. Bakanlar Kurulu'nda bekleyen yasa ta-
sarısının çizdiği çerçevenin çok çok gerisinde kalıyordu.
ILO sözleşmeleri Meclis'ten işte bu nedenlerle ittffakla
gecti.
Aslında işverenleri hiç de rahatsız etmeyen ILO sözleş-
mesini Özal neden veto etti? Ve neden olayı bir meydan
okumaya dönüştürdü? Mesut Yılmaz'ın ANAP içi zaferi ve
yeni parti kurulmasından sonra Özal'ın kamuoyunun ilgi-
sini çekecek güçlü çıkışlara, polemiklere gereksinimi var.
Ancak eski MESS başkanı kimliği ile deyaptıklan sadece
ve sadece polemiğe dönük gözüküyor. Anayasa ve yasa-
laçda işçiden yana önemli haklar getirecek 87 Sayılı ILO
Sözleşmesini onaylayıp iş güvencesi sözleşmesinin
vetosunun hükümet içinde rahatsızlık yaratmak, DYP'nin
işveren kanadını tahrik etmekten öte bir hedefi olamaz.
Aynı şekilde Özalın maden isçisinin ücretini diline dola-
ması da polemikle işverenleri okşamak ve hükümeti zor-
lamak gibi ikili bir hedefe yönelik görülüyor. Kamuda 12
Eylül'den, YHK'nın devreye girmesinden bu yana hep
yüzdeli zam sistemi uygulandı. Özal'ın kendi iradesi ile
de kamuda ücretler iyice çarpıtıldı, yüksekler daha yük-
sek. düşükler düşük kaldı. KİT'lerin zarar etmesi, gerçek
nedenleri kimin umurunda? Maden işçisi 12 Eylül süre-
cinde en düşük ücretlerle, en ağır koşullarda çalıştırılır-
ken madenlere siyasi tercih olarak hiç yatırım yapılma-
dan işletmelerin zarannın katlanması sağlandı. Işçinin
sonunda patlayıp dünyanın sosyal tarihine geçen en
önemli direnişlerden biri ile ücretini ancak KlT'lerdeorta-
larda bir yerlere çıkarmış olması, işveren cephesi, özal
cephesı için hazmedilemiyen bir yenilgi olduğu için de
her fırsatta gündeme getiriliyor. Sembol, boy hedefi
yapılıyor. Tabii bu noktada çok önemli bir hesap daha
var: Özal'ın eli ile kamuda verilmiş politik tavizleri, ya-
ratılmış ücret çarpıklıklannı nasılsa kimse kamuoyunun
gündemine getiremiyor. Ama madenci ücreti ile hükümet
sıkıştrılabilir. Çünkü madenciye destek vermiş DYP ve
SHP şimdi iktidarda. Madencinin sözleşmesi kilitlenmiş,
çözüm bekliyor. Ve madencinin başkanı Şemsi Denizer
Türk-lş Genel Sekreteri seçilmiş bulunuyor. Madenciye
ücret vermemek üzere işveren cephesini tahrik etmek,
hükümetin yumuşak karnına bıçak atmak olabilir.
Citibank'tan 22.5 milyon dolar
Botaş'adoğalgaz
kredisiANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu)- Botaş. Rusya Federas-
yonu'ndan ithal edeceği
doğalgaz için Citibank'tan
22.5 milyon dolar kredi
kullanacak. Krediye ilişkin
anlaşma. dün Ankara'da im-
zalandı.
Kredi anlaşmasını, Botaş
Genel Müdürü Mete Göknel
ile Citibank Türkiye Genel
Müdürü Maarten HulshofT
imzaladı. Anlaşmaya. Hazine
adına da Dış Ekonomik
İlişkiler Genel Müdürülüğü
daire başkanı Günnur Üçok
imza koydu.
Borcunu ödüyor
Botaş Genel Müdürü Gök-
nel, doğalgaz ithalinde kulla-
nılacak olan kredinin Botaş'-
ın işletme sermayesi
sıkıntısırun giderilmesine de
katkıda bulunacağını söyledi.
Göknel, Botaş'ın 1992 içinde
86 milyon dolar borç
ödediğini ve uluslararası
piyasalarda kredibilitesi yük-
sek kuruluşlardan biri oldu-
ğunu da anlattı. Citibank
Türkiye Genel Müdürü Huls-
hofT ise geçen yıl Türkiye'ye
giren yabancı sermayenin
yüzde 20'sine Citibank'm
aracıhk ettiğini bildirdi.
Citibank'ın Botaş'a verdiği
22.5 milyon dolarlık kredi 1
yıl vadeli. Kredinin faizi ise,
yüzde libor artı 0.65 olarak
belirlendi.
ADNAN ÖZTRAK
Demokrat olmanın erdemini
-en delidolu çağımda-
ondan öğrendim.
Kendisini saygıyla, sevgiyle
uğurluyorum.
Ersin Salman