Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
28 KASIM1992 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
ŞİRKETLERDEN
HABERLER
•ANADOLITHAYAT
SİGORTA, Güneydoğu'da
görev yapan Türk Silahh
Kuvvetleri ve emniyet gö-
revlilenne destek vermek
amacıyla başlatüğı kan ba-
•'jşı kampanyasını sürdü-
nvor.
İBTÜRKİYEİŞ
IBANKASI Visa'nm
I yeni ürünü Electron
I Card'ı Amerika ve
I Avrupa'dan önce
[ müşterilerinin
..^netine sunuyor.
• BİLGİMATIK Türkiye'-
de ilk kez tüketicilerin
yaranna sunduğu eğitim seti
kampanyasını, özellikle
öğrencilerden gördüğü
yoğun talep üzerine 16 ara-
lığa kadar uzattı.
•ANADOLU
SİGORTA,
Türkiye tşletme ve
Rehabilitasyonu
Vakfı'nın
düzenlemiş olduğu
Geleneksel Uluslararası
Kainat Güzeli yanşmasında
dereceye giren güzellere 1 yıl
süreile 100 milyon TL'lik
ferdi kaza sigortası sağladı.
• ESBANKReklamve
Halkla llişkiler
MüdürlüğüneAyşe
Dağıstanlı getirildı.
•ÇANAKKALE
SERAMİK 1992'de
beklenen ihracat hedefıne
ulaşarakilkl0ayda20
milyon dolarlık fayans ihraç
etti.
• HOROZ ŞİRKETLER
GRL'BU. Haramıdere'de40
bin metre kare alan üzerinde
kurulu modern tesislerine
taşındı.
• ŞARK HAYAT ile
BEKO'nun yaptıklan an-
<aşma uyannca Beko, Şark
Hayat Kartı sahiplerine
ürünlerinde indirim yapar-
ken Şark Hayat da Beko
bayilerine özel sağlık sigor-
tası sağlayacak.
• EGEBANK
Gçnel Müdürlüğü
ile Hüseyın Bay-
raktar Holding ve
holdinge bağlı tüm şirketler
Esentepe'deki iş merkezine
taşınıyor.
• AEGyetkili
satıalan,Antalya
Clup Hotel Si-
rene'de geleneksel toplan-
tılannı yapmak üzere bir
araya geldiler.
• AKBANK'ın
Edirne ve Yenigün
(İzmir) şubeleri
kuruluş
>nldönümlerini
kutladılar.
•SİEMENSNtXDORF
uluslararası toplantısı "top
marketingconvention" için
bu yıl Türkiye'yi seçti.
• LEVER'intükeüciler
arasında yaptığı araştırmalar
ev hanımlannın çamaşırlan
mikroplardan anndıracak
bırdeterjan beklentileri
olduğunu ve yeni formüllü
Dome.x'in bu anlamda
beğeniyle karşılandığını
ortaya koydu.
Odalar Birliği'nin toplumun görüşü olarak açıkladığı vergi paketine iş dünyasından itiraz
Uzlaşmataslağmdaıızlaşamadılar
ANKARA (Cumhuriyet Bû-
rosu) - Mali\c \e Gümrük Ba-
kanı Sümer Oral'ın. "Odalann
vergı paketi konusundaki gö-
rüşlerini TOBB kanalıyla
aldık" demesi. işadamlan ara-
sında tartışmaya neden oldu.
Ankara Ticaret Odası (ATO)
Başkanı Ahmeı Ça%uşoğlu vc
Ankara Sanayi Odası (ASO)
Başkanı SözerÖzel. hükümetin
haarlamakta olduğu vergi pa-
keti konusunda hiçbir bilgileri
olmadığını. TOBB"nin de bu
konuda kendilerinden görüş is-
temediğini söylediler.
TOBB'nin hükümetı yanılttı-
ğını öne süren ATO ve ASO
başkanlan. Başbakan Sülev-
man Demirel'e telgraf çekerek.
vergi paketi taslağının kendile-
rine de gönderilmesini istediler.
Devlct Bakanı ve Hükümet
Sözcüsü Akın Gönen de oda-
lann isteklerine olumlu vanıt
veremeyeceklerini bildirerek.
"Şu anda kamuoyunun tartış-
masına acılabilecek. Bakanlar
Kurulu"nun müşterek malı ha-
line gelmiş vergi\le ilgili bir
çalışma yok" dedi.
Lzlaşma yok
ATO Başkanı Ahmet Çavu-
şoğlu ve ASO Başkanı Sözer
Ozel. dün ortak bir basın top-
lantısı yaparak TOBB"nin ön-
ceki gün düzenlediği "'Vergide
Uzlaşma Konferansı'" konu-
sundaki görüşlerini anlattılar.
Başbakan Süleyman Demirel.
Maliye ve Gümrük Bakanı Sü-
mer Oral ile Devlet Bakanlan
Mehmet Batallı ve Akın Gö-
nen'in de katıldığr konferansta,
vergi konusunda kabul görmüş
bir uzlaşma taslağı olmamasına
karşın, kuruluşlar arasında uz-
• TOBB'nin 18 kitle örgütünün ortak görüşü olarak kamuoyuna yansıttığı
"Vergi Uzlaşma Taslağfna Ankara sanayi ve ticaret odalan "Bizim
görüşümüzdeğir' diyerek itiraz ettiler. Hükümet sözcüsü Akın Gönen ise
Bakanlar Kurulu'na yansıyan bir vergi taslağı bulunmadığmı söyledi.
Erez: Hasta bunlar.
laşmu varmış imajı yaratıldığını
söyleyen başkanlar, "Vergi Uz-
laşma Taslağı" adıyla dağıtılan
kitabı da 'çeşitli kuruluşlann
görüşlerinin alt alta sıralandığı
bir metin" olarak nitelendirdi-
ler. Ortak açıklamayı yapan
ATO Başkan Çavuşoğlu. şun-
lan söyledi:
"İşin daha vahimi. bu metin
hükümetin hazırlamakta ol-
duğu vergi paketi tasansına
mesnet gösterilmiştir. Odalar
Birliği'nin vergi paketi konu-
sunda hükümete ne görüş ver-
dığıru bilmiyoruz. Bu konuda
bizlerin görüşü sorulmamış vc
fıkirlerimiz alınmamıştır. Sayın
Maliye Bakanı ve hükümet yet-
kililerinin 'Odalar Birliği ka-
nalıyla odalann görüşlerini de
aldık' ifadesini hayretle ve
şaşkınlıkla izledik. Son derece
farklı amacı olan uzlaşma tas-
lağını öne sürerek vergi paketi
tasansı hakkında odalann gö-
rüşlerinin alındığı imajı veren
L zlaşılamayan uzlaşma taslağı Çavuşoğlu: Biz söylemedik.
TOBB'nin davranışını anla-
mak mümkün değildir."
Çavuşoğlu. TOBB'nin vergi
konusundaki görüşlerini iste-
diği 22 kuruluştan 18 kurulu-
şun yanıt verdiğinin iddia edil-
mesine karşın. yanıt veren ku-
ruluş sayısının 10 olduğunu ve
bu kuruluşlardan bazılannın
toplantıya katılmadığıru söyle-
di.
Çavuşoğlu. önccki akşam.
Başbakan Süleyman Demirel.
Başbakan Yardımcısı Erdal
İnönü. Maliye ve Gümrük Ba-
kanı Sümer Oral. ekonomiden
sorumlu Devlet Bakanı Tansu
Çiller ve Devlet Bakanı Hükü-
met Sözcüsü Akın Gönen'e
telgraf çekerek. vergi paketi ta-
sansının bir an önce odalara ve
meslek kuruluşlanna gönderil-
mesini islediklerini bildirerek.
avnı gün Bakan Gönen'in ken-
dilerini arayarak "Müsterih
olun. hükümet hiçbir kesimi
mağdur etmeyecektir" dediğini
aktardı.
TOBB'nin tutumunu
olumlamanın olanaksız oldu-
ğunu savunan Çavuşoğlu. "Bu
sevimsiz oyunun akıörlerini. bu
sevimsiz oyunu ortaya koyan-
lan tüm Ankara ticaret ve sana-
yi crbabı adına protesto ediyor
ve kınıyoruz" dedi.
Erez kızdı
Ankara Sanayi ve Ticaret
Odası başkanlannın yaptıklan
açıklama. bir süredir "Vergide
toplumsal uzlaşma sağlandı"
şeklinde demeçler veren Türki-
ye Odalar ve Borsalar Birliği
Başkanı Yalım Erez'i çileden
çikardı. Her iki odanın da tas-
lak için görüş bildirdiğini ısrar-
la vurgulavan Yalım Erez.
"Olur mu böyle şey! Vergi ko-
nusundaki görüşünü soruyo-
ruz, veriyor. Herhalde iki baş-
kanın bir tedaviye ihtiyaçlan
var. Orada verdikleri görüş ne?
Vergi konusundaki görüş değil
mi?"şeklindt lepki gösterdi.
Erez. şöyle devam etti:
"Bir gün evvel Sayın Maliye
Bakanı. Gelirler Genel Müdü-
rii ile birlikte Ankara Ticaret
Odası'nda toplanıp görüşlerini
aimamış mr? Sorun onlara. Şov
>apmaya kimse kalkışmasın.
Türkiye şova değil. işe ihtiyacı
var. Herkes haddini bilsin."
Tasanlaşmadı
Devlet Bakanı ve Hükümet
Sözcüsü Akın Gönen. Cum-
huriyet'in konuyla ilgili soru-
lannı yanıtlarken. vergi paketi-
nin "hükümet tasansı haline
gelmeden" çeşitli kuruluşlara
gönderilmeyeceğini söyledi.
Gönen. oluşturulan alt komis-
yonun, Maliye Bakanlığı'nca
hazırlanan bir taslak üzerinde
Bakanlar Kurulu'nun tümü
adına detay çahşması yaptığını.
bu çalışmaya Maliye Bakanı
Oral'ın talebiyle 1 hafta daha
devam edileceğini bildirdi.
Gönen. Maliye Bakanlığı'nca
hazırlanan taslağın çeşitli
kuruluşlara gönderilip gönde-
rilmeyeceğine ilişkin soruya da
"Önce bizim müşterek fikrimiz
haline gelmeye yakın bir çalış-
ma çikması lazım, ondan son-
ra olabilir. Ama şimdilik böyle
bir ürün yok" diye yanıt verdi.
Gönen. Başbakan Süleyman
Demirel'in vergi paketine ön-
ceki gün yapılan Bakanlar Ku-
rulu toplantısında son şekli ve-
rileceği yönündeki açıklaması
anımsatılınca, "Bilemiyorum.
Sayın Oral, TOBB'nin düzenle-
diği konferanstaki konuşmalar
ışığında son bir kez gözden ge-
çirmek ihtiyacı du>muş olabi-
lir" dedi.
Vergi Affı uygulamasında dağ fare doğurdu
'Yüzsüzler'e gün doğdu
• Yeni kanun da. 500 milyonun üzerinde borcu olup da
ödemeyen ve 'yüzsüzler' olarak anılan 'uyanıkların" ad-
lannın açıklanmasını mümkün kılamayacak.
buna. toplam 9.5 trilyon liralık ver-
gi tarh edildiğini belirterek. "Şu
ana kadar Hazine'ye girmiş bulu-
nan rakam 7 trilvon liradır ama, o
2.5 trilyonu da şu veya bu şekilde
tahsil edeceğiz" dediler.
NURSUN EREL
ANKARA - Vergi Aftı uygula-
masından şu ana kadar devlet hazi-
nesine 7 trilyon lira gırdi.Bu ra-
kamın 4.5 trilyon liraya yakın bö-
lümünün "geriye dönük inceleme-
lerden kurtulmak isteyen mükel-
leflerin kendiliklerinden yaptıklan
matrah arünmlanndan oluşıuğu"
görülüyor.
Öte yandan. 500 milyon liranın
üzerinde vergi borçlan olduğu ve af
uygulaması ile bu borçlannı öde-
melerine büyük kolaylık getirilmiş
olmasına rağmen bunu yapmayan
ve kamuoyunda "yüzsüzler' diye
adlandınlan kcsimin açıklan-
masının ise, yeni kanunla da müm-
kün olamayacağa belirtildi.
Maliye ve Gümrük Bakanlığı
yetkilileri, afıan yararlanma baş-
vurusunda bulunan mükellef gru-
Donmuş dosyalar
Bakanlık yetkilileri. bu uygula-
ma ile donmuş durumdaki binlcrce
dosyanın raflardan indırildiğini
kaydederek."Vergi affı uygulama-
lanna, biz de taraftar değiliz ama
bu donukluğun bir şekilde gideril-
mesi gerekiyordu,bunu yapmış ol-
duk" görüşüne yer verdiler. Üst
düze\' bir bakanlık yeîkiîisi.bun-
dan böyle kolay kolay vergj affına
gidilmeyeceğini de vurguladı.
Konuyu yakından izleyen çevre-
ler ise. f ahsilatı Hızlandırma Ka-
nunu uygtlamasının bekleneni
veremediğini savunarak."Bu elde
edılen rakamın 4.5 trilyon liralık
kısmı. geriye dönük vergi inceleme-
sinden kurtulmak isteyen mükeile-
fın kendiliğinden yaptığı arttın-
mlardan ibaretse. dağ fare doğurdu
denebilir..." görüşüne yer verdiler.
A\ru çevreler. tarh edilmiş ancak
henüz tahsil edilememiş 2.5 trilyon-
luk bölümün ise. bundan sonra nor-
mal vergi işleyişine tabı olacağını-
vurgulayarak."Olağanüstü bir işle-
yiş döneminde tahsil edilemeyen bu
rakamın normal düzen içinde alın-
masını beklemek hayaldir. Kamu-
oyunun yüzsüzier adını taktığı bu
arkadaşlar.eğer bu parayı ödeyecek
olsalar, aftan yararlanma aşama-
sında ödemiş olurlardı" dediler.
Maliye ve Gümrük Bakanhğı'nın
hazırlamakta olduğu yeni vergi pa-
ketinde "kasıtlı ve ısrarlı biçimde
vergi kaçıranlann açıklanması" yo-
lunda bazı hükümlere verilse bile.
bu hükümlerin geriye dönük işleti-
lemeyeceğine dikkat çekilıyor. Bu
durumda yüzsüzler diye adlandın-
lan grubun "sakh" kalmayı sürdü-
receği kaydediliyor.
Bu rekorlar bugünkfi
Borsa'da kırılıyor
Bir hisse senedinin
2.100 liralık fîyatı 16 bin 500 liraya çıktı
YILLIK K\ZANC: Yüzde 685
Bir başka hisse senedinin
11 bin liralık fîyatı 60 bin liraya çıktı
YILLIK KAZANC Yüzde 445
Bir diğerinin
590 liralık fiyatı 3.150 liraya çıktı
YILLIK KAZAM: Yüzde 433
Yine bir başkasının
375 liralık fîyatı 1.550 liraya çıktı
YILLIK KAZANC: Yüzde 313
Gelirler Genel Müdiirü:
İstisnalar kalkmalı
ANKARA (AA) -
Gelirler Genel Müdürü
Zekeriya Temizel, Ku-
rumlar Vergisi'nin istis-
na ve muafiyetler nede-
niyie anlamını yitirdiği-
ni belirterek istisna ve
muafıyetlerin kaldın-
lması gerektiğini söyle-
Temizel. TOBB'un
'Vergide Toplumsal Uzlaşma' konferanana
ilişkin görüşlerini açıklarken Türkiye'de son
yıllarda kurumsallaşmanm teşvik edildiğini,
1986 yılında ise Kuramlar Vergisi oranının
yüzde 46'ya yükseltildiğini, buralardan elde
edilen temettülerin de vergi dışı bırakıldığıru
arumsatarak 'İstisna ve muaflıklar nedeniyie
Kurumlar Vergisi anlamını yitirdi. Şu anda is-
tisna ve muaflıklar nedeniyie yüzde 46"lık
oran yüzde 8'lere indi. Bu sadece kurumlar
açısından kalmıyor. Kurumlardan kar payı
elde edenler açısından da aynı sonucu doğuru-
yor" dedi.
Vergi kaçakçılanna hapis cezası olmasına
karşm, bu cezalann uygulanmadığıru söyle-
yen Temizel, "Uygulanan ceza sişteminde.
gerçekten de herkesin dile getirdiği gibi,fişeen
ağırceza, kaçakçıya uzlaşma kapsamına giren
bir ceza veriliyor" şeklinde konuştu.
T.C
KARŞIYAKA1. ASLİYE HUKUK
HÂKİMLİĞİ'NDEN
989/377-454
Davacısı Naciye Yılnjaz (Cronauge) tarafmdan davalı Wilko Hein-
rich aleyhine ikame olunan boşanmanın tenfizi boşanma davasında
davalıya tebiigaı yapılamadığından kararın ilanen tebliğine karar ve-
rilmiş olup, davalı VVilko Heinrich'e aşağıda hüküm özeti yaalı kara-
rın ilan edüerek iUndan itibaren 15 gün içersinde temyiz etmediği
takdirde kararın kesınleştirilmesine karar verileceği hususu ilan olu-
nur.
KARAR: 1- İzmir Konak Ülçü Mah. cilt: 100/04, sayfa: 51, kütük:
363'te kayıtlı Naciye Granauge'nin Alman uynıklu Wilko Heinrich
Cronauge'in başanmalarına, Almanya Asliye Hukuk Aile Mahkeme-
si'nin 64/88 sayılı boşanma karannın tanınmasına, tasdikine,
Yargıtay yolu açık olmak üzere davacı ve vekilinin yüzüne karşı da-
vaJının yokluğunda açıkça okunup anlatıldı. 6.6.1992
tlan olunur. 17.11.1992
Basın: 45384
T.C.
ÇORUM İŞ MAHKEMESİ
İLAN
YUSUF BOZDUMAN
SAYI: 1990/143
Davacı SSK vekili Av. Nevin Özkuyumcu tarafından davalılar S.S.
Derya Yapı Koop. Başk. ortakları Ömer Eliaçık ve arkadaşları aley-
hine mahkememizde açılan kurum zararımn tahsili davasmm yapı-
lan açık yargılaması sırasında verilen ara kararı uyannca;
Tüm aramalara rağmen adresiniz tespit edilemediğinden duruşma
gününun gazete ile ilanen tebliğine karar verilmiştir.
Duruşrna günü olan 19.1.1993 günü saat 9.00'da duruşmaya gel-
raeniz veya kendinizi bîr vekille temsil ettirmeniz, duruşmaya gelme-
diğiniz veya kendinizi vekille temsil ettirmediğiniz takdirde
duruşmamn gıyabınızda yapılıp karar verileceği meşruhath davetiye
yerine kaim olmak üzere ilan olunur. 13.11.1992
Basın: 51782
T.C.
ÇORUM İŞ MAHKEMESİ
İLAN
SATILMIŞ DARICI
1988/113
Davacı SSK vekili Av. Nevin Özkuyumcu tarafından davalı Satıl-
mış Darıcı aleyhine mahkememizde açılan tazminat davasının yapı-
lan açık yargılaması sonucunda;
Tum aramalara rağmen adresiniz tespit edilemediğınden mahke-
me ilanının gazete ile ilan edilmesine karar verilmiştir.
Mahkememizin 13.4.1992 tarihli duruşmasında davacı kurumun
davasının kısmen kabulü ile 6.008.166.76.- TL tazminatın onana ta-
rihi olan 31.12.1986 tarihinden itibaren 9.375- TL cenaze yardımı-
nın saıf tarihi olan 7.11.1986 tarihinden itibaren işleyecek olan yasal
faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı kuruma verilmesinc, faz-
laya ilişkin talebin reddine dair verilen karan gazete ile ilan edildiği
tarihten itibaren 8 gün içinde temyiz etmeniz, temyiz etmediğiniz tak-
dirde kararın kesinleşeceği mahkeme ilamı ve temyiz dılekçesi yerine
kaim olmak uzere ilan olunur. 13.11.1992
Basın: 51781
Vakıfbank'tan
kredili
bankomat
ANKARA (Cumhuriyet Bö-
rosu) - Vakıfbank "21. Yüzyıl
Bankacılığında Çağdaş Hiz-
metler Dizisi" adı altında baş-
lattığı çalışmalanna yenilerini
ekledi. VakıfbanJc Genel Mü-
dürü Yaşar Yılmaz Özen, yeni
sunacaklan, Postmat, VIP-
Card, kredili bankomat ve self
seryis sigorta hizmetlerini tanıt-
tı. Özen. memur gibi orta gelirli
kesime hitap eden kredili ban-
komat uygulamasıyla. elinde
nakiti oîmayan çalışanlara,
"başkalanndan borç isteme-
den" kullanabilecekleri kaynak
hizmeti sağlanacağını söyledi.
Özen'in verdiği bilgiye göre,
kredili bankomattan, yalnızca
maaşlannı Vakıfbank araah-
ğıyla alanlar yararlanabilecek.
Kredi hesabı ile mevduat hesa-
bmın birleştirilmesi ilkesine
dayanan uygulamaya göre.
mevduat sahıbinin hesabına
maaşının yüzde 80'i oranında
kredi sağlanacak. Mevduat sa-
hibi. isterse maaşmı çekerken.
ayrılan krediyi de birlikte çeke-
bilecek. Kredili mevduat için
aylık yüzde 6.25'lik faiz uygula-
nacak. Genel Müdür Ozden,
özellikle, memur, işçi gibi orta
gelirli kesimin, maaşlannın
ayın ilk haftasında bittiğine
dikkat çekerek "Bu kesimin bü-
yük bölümü. ayın geri kalan
kesimini, borç alarak geçiriyor.
Bu zamanda borç bulmak da
zor" dedi.
Matematik ve Kimya
dersleri verilir
Tel:3253856
Sürekli Basın kartımı kay-
bettim. Hükümsüzdür
No: 00952
GARBİSÖZATAY
ISCİMNEVREMNDEN
ŞÜKRAN KETENCİ
Sendikacıran Aymazlığı
Sendikacılık hareketi dünyada ve Türkiye'de zorlu günler
yaşıyor. İşveren cephesi güçlü bir ıdeolojikatakta. Genelde
eski Doğu Bloku'nun çöküşü ile Marksizm ve sosyalizmin
de çöktüğü, dolayısıyla kapitalizmın, kendini koruma aracı,
sosyal denge işlevi gören sendikalara gereksinimi kal-
madığı söyleniyor. Değişen üretım ilişkileri içinde, klasik
işçi sınıfının ortadan kalktığı, uzmanlaşan çalışanların ken-
di çıkarlarını koruyabildikleri, sendikalara gereksinimleri
kalmadıkları öne sürülüyor. Ancak somut gelişmeler kapi-
talist cephenın bu ideolojik bombardımanını doğrulamıyor.
Ekonomide uluslararası kimlik, globalleşme, üretim biçi-
minde uzmanlaşma, sınırlı bir ışçı grubunun kendi başının
çaresine bakabiiecek konuma gelmesini sağlarken, büyük
çoğunluk için, başta işsızlik, yoksullaşma, sorunlar büyü-
yor. Dünya sendikacılık hareketi, dünyadaki hızlı gelişime
örgutlü yanıt verememenin, sorunların gerisinde kalmış ol-
manın sancılarını çekiyor. Ancak bir yandan da yeniden ör-
gütlenme, değişıme uyum sağlama. hızla toparlanmanın
da yollarını arıyor. Ya bizimkiler ne yapıyor?
Genele paralel sorunlar, çıkmazlardan çok daha etkili ve
boyutlu olarak, Türk sendikacılık hareketinin bize özgü so-
runları var. Her şeyden önce 12 Eylül'ün sendikal haklar ve
sendikacılık hareketi üzerinde yarattığı büyük tahribat söz
konusu. 1984lerde sivil iktidara geçiş günlerinde. sendi-
kacıların, Türk-iş yönetiminin havasını bir hatırlayın. DİSK'-
in fıilen kapatılmış olmasına duyarsız, taş atmadan, elini
yormadan, hazırdan tabanını çalmış olmanın keyfi ve ra-
hatlığı içinde pek bir iddialıydılar. Türk-iş Başkanı Şevket
Yılmaz, "Hele bir sivil iktidara geçelim. Bir yıl dolmadan.
birkaç ay içinde anayasa ve yasalarla gelen sendikal ya-
sakları ortadan kaldırırız." diyordu. Belki 12eylül öncesin-
deki Türk-İş'in siyası iktidarlarla yakınlığı, etkisinin güven-
cesi, belki de rakipsiz kalmanın rahatlığı içinde, galibada
söylediklerinin olabileceği hayali içinde sendika liderleri
önceden bol bol atıp tuttular.. "Bu yasalar, bu anayasa ile
sendikacılık olmaz, değiştireceğız" deyip durdular.
Gerçekten de bu istem ve doğrultuda Türk-İş ve sendika-
larının önemli çıkışları, girişimleri, eylemleri oldu. Ancak
sendika liderlerıni şaşırtan, zaman içinde yıldıran, hiç dü-
şünmedikleri, beklemedikleri bir tablo ortaya çıktı. Ortada
DİSK varken Türk-lş'e sıcak bakan, kollayan işveren cep-
hesi, siyasi iktidar, sendikacının sıkıntılarına sırt çeviriyor-
du. Onlar yaşamlarının belki de en dinamik, en zortu ey-
lemlerini, mücadelesıni yapıyor, Özal ve ANAP hükümet-
leri buna aldırmıyordu. 12 Eylül düzeni ile geri püskürtül-
müş, yıldırılmış, sindirilmiş sendikacılık hareketinden, ana-
yasa ve yasalardaki yasaklı düzenle elleri kolları bağ-
lanmış sendikalardan siyasi iktidar korkmuyor, etkilenmi-
yordu.
Dahası 12 Eylül sürecinde işçi hareketi geriye püskürtü-
lürken işveren cephesi dönemi boşa geçirmemiş, yasal
düzeni işveren istemleri doğrultusunda silahlandırmanın-
da moral gücü ile örgütlülüğüne, işveren cephesi bilincine
güç katmıştı. TİSK, bütün işveren sendikaları ve örgütleri
arkasında olarak, kamu işveren sendikaları, özal iktidarı
ile tam bir güçbirliâi içinde olarak, yeni sendikal düzenini
kurumlaştırıyordu. İşveren ilkeleri bir bir sözleşmelere yer-
leştirilir. toplusözleşme özerkliği ortadan kaldırılır ve ger-
çek işçi ücretleri sürekli aşağı çekilirken, Türk-İş'in lider
kadroları alışkın olmadıkları zorlu sendikacılık karşısında
hem tepki duyuyor, hem de adım adım geriye çekiliyor-
lardı.
Türk-lş, tarihinin bilinen en büyük eylemlerini, mitingleri-
ni yapıyor, tepkilerini koyuyor, ancak birsonuçalınamıyor-
du. 12 Eylül öncesinin, seçilen, çok daha kolay koşullarına
alışmış lider kadrolar, 12 Eylül'de DİSK yöneticileri gibi
hapse atılıp işkence görmeseler de onların yaşadıkları-
ndan, korkuyu içlerine sindirmiş kadrolar daha başka ne
yapacaklarını bılemedıler. Hızlı bir yılgınlık, moral çöküşü-
nün içine düştüler. Oaha doğrusu yıne kolayı, havlu aünayı
benımsedıler. Aradan yıllar geçtı, söylene söylene, "ker-
hen". "sehven" diye diye ışçılere sürekli hak kaybettifen,
yoksullaştıran sözleşmelerin altına imzaatıldı. Anayasa ve
yasa değişikliklerı, özgür sendikal düzen için sürekli müca-
dele, eylem kararları tavsadı, unutuldu ve rafa kalktı.
Derken sendıkacı geri adım attıkça, teslimiyetçiliğı seç-
tıkçe, giderek daha çok şey kaybeden işçi taban isyan etti.
Dünyada örnekleri olmayan, Türkıye'nin özgün koşul-
larının yarattığı direniş biçimleri gelişti. Dünya işçi sınıfı ta-
rihi ve eylemlerinde yerı olacak bahar-yaz eylemleri, aylar
süren kitlesel grevler ve büyük madenci direnişi yaratıldı.
Sendika lideri ezildikçe ezildi, kimlik bunalımı. işçi taban-
dan kopuşu büyüdükçe büyüdü. Gelişen hastalıklı yapı, so-
nunda iyıce işçi tabandan kopmuş, çıkarları işçi çıkarları ile
adeta çatışan sendıkacı prototipinı, deforme olmuş kımlik-
leri ortaya çıkardı. Daha doğrusu var olan olumsuz karak-
terlerı besledi, güçlendirdi. istisnalar arada ezildi, hırpa-
landı.
öyle bir noktaya gelindı ki işçi tabandan gelen patlama
ile elde edilen başarılı sonuçlara öfke, tepki gelıştı.
Kıskançlık, haset. olumlu işi, başarıyı karalama güdusü
öne çıktı.
Türk-İş yönetimi. sendikal haklar için almış olduğu kendi
organlarının eylem kararlarını unutmakla kalmadı. Örne-
ğin madencinin hak kavgasında Türk-İş yönetimi adeta
karşıda bir rol oynamaya kalktı. Zorlama, görüntüyü kurtar-
mak üzere başkanlar kurulu bir günluk genel direniş kararı
alırken, Türk-İş Genel Başkanı 50 günlük madenci direni-
şinde Zonguldak a ayak basmadı.
Sonrası hep malum. Yüzde yüz sonuç alıcı da olmasa
Türk-İş düzeyınde sorunlara çözüm arayışı, güçbirliği rafa
kalktı. Her sendika kendı sorunlarında kendi gücü ile baş
başa kaldı. Sonuç olarak çoğunluk yenik düştü. Maden söz-
leşmesi ile tırmanışta zirveye ulaşan ücret artışları belli öl-
çülerde sonraki sözleşmelere yansıdı, ancak çok büyük bir
işveren cephesi cezalandırması, işçi çıkarmaları, taşeron-
laşma, sendikalızmin geriye püskürtülmesi olgusu da ya-
şandı. En son belediye grevlerindeki yalnızlık, ideolojik ve
kamuoyu yenılgisı, sendikal çöküşün en çarpıcı göstergesi
oldu.
Sendikal haklarda 12 Eylül tahribatını ortadan kaldırmayı
vaatetmiş hükümet bir yıldır iktidarda, olumlu birtek somut
adım atmamış. Sendikacılık elini kolunu bağlamış, adeta
hımmet bekliyor. Ve ışte böylesine bir ortamda sendikalar
genel kurullarını yaptılar. Sendika içi demokrasi işlemediği
için detabandaki tepki tavana çok az istisna, hiç yansımadı.
Simdi gündemde Türk-İş Genel Kurulu var. Üç yıl önceki,
Türk-İş'in sendikal eylemlerınin rafa kalkması, sendikal fa-
aliyetlerin adeta noktalanması olmuştu. Buseferki nasıl bir
sonuç getirecek? Bu büyük çöküşün ardından ne gelecek?
Bir toparlanma olabilecek mi? Önümüzdeki günlerde hep
birlikte ızleyeceğiz..
PEDAGOJİK DANISMA MERKEZİ
KIRMIZI BALIK
ÇOCUKEVİ
DAVET
29 Kasım 1992 pazar günü 12.00-14.00 arası
DANIŞMAN DR. ERDAL ATABEK
"ÇOCUKLARDA CİNSELLÎK" konulu
söyleşisi
• Tüm Kırmızı Balık ailesi davetlidir.
• Dinleyıci olarak katılmak isteyenlerin telefon etmeleri
rica olunur.
V eni adresimu: IMİNMtÇİk tt.N0:3 WtHItB|»t/bt
4171838 3M1431