Katalog

Cumhuriyet ; Göreftslı^miz... >iz de kredl kortınızı A N K p ı ı s r ı t ı 88. YIL SAYI24492 / 4000 TL. (KDV içinde) KURUCUSU YUNUS NADİ (1924-1945) BASYAZMI NADİR NADİ (1945-1991) 27EIİM1992SALI IşçikıyıınıSon iki yıldayanm milyon kişi işinden oldu ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Gıderek yoğunlaşan iş- tcn çıkarmalar çalışma yaşamı- nın "baş sorunu" haline geldi. Son iki yılda 1.5 milyon sendi- kalı işçıden 300 bininın ışıne son verildiği belirtilerek. bunun "sendikal haklara yönelik bü- yük bir saldın" olduğu vurgu- landı. A>nı sürc içinde işsiz kalanlann toplam sayısının ise 500 bine ulaşUğı bıldinldı. İşsizlik ve ışten çıkarmalar. sendikalann genel kurullannın gündeminde baş sırada yer alı- vor. Türkiye'de yatınmİara \e sanayileşmeye bağlı. "yapısal işsizlik" vaşandığına dikkal çe- kilcn genel kurul raporlannda "işsizlıği düşüremeyen hükü- met. ışsiz sayısını düşürerek iş- sizlikle mücadele edivor" denıî- dı. Özçelik-İş Sendikasının 7. olağan genel kurulu raporunda Türkiye'de son yıllarda işten çı- karmaların "sendikasızlaştır- ma \ontemi" olarak mgulandı- ğı belirtilerek "İşverenler Iş Yasası"nın 13. maddesi hüküm- lerine uyarak diledikleri sayıda işçiyi işten çıkartıyorlar" denil- dı. Petrol-İş Sendikasf nın yap- tığı araştırmaşa göre de 1990 yılında çeşitli ışkollannda 107 bin 192.1991 yıhnın ilk yansın- da da 94 bın 916 olmak üzere 1.5 yılda toplam 202 bin 108 işçı ışten çıkarüldı. İşten çıkanlan işçilerin yıllar ve çeşitli işkolla- nndaki sendikalara göre dökû- mü şöyle: 1990 yıh işten çıkarmalar: Tanm-İş (312). Maden-İş (5 bin 792). Petrol-İş (3 bin 905). Tefceıda-İş (8 bin 442). Teksif (18 bin 923). Deri-İş (1786). Ağaç-İş (70). Selüloz-İş (284). Basın-İş (20). Basisen (250;, Çimse-Iş (2 bin 556). Knstal-Iş (304). Türk Metal (6 bin 72). UArkasıSa.l7,Sü.3'te Fatura işverene ait • Sendikalar. işverenlerin ekonomideki herolumsuzlukta'işci parmağf' aradığını, oysa işyerlerinın gelişmelere ayak uyduramadıklan ve kötü yönetildikleri için zorduruma düştüğünü sayunuyor. • 17. Sayfada İşveren cephesi \ ı Ücret talebi aşın • İşverenler, fabrikalann güç duruma düşmesinde ve işten çıkarmalarda en önemli etkenin "işçi ücretlenndeki aşın artış" ve "sendıkalann gerçekçi olmayan tutumu" olduğunu iddia ediyor. • 17. Sayfada Hükümet cephesi İş güvencesi dondu • Hükümet işten çıkarmalar ve işyeri kapamalarda çalışanlar ıçın ahnacak önlemler konusunda hâlâ fıkir birliği sağlayamadı. İş güvencesi yasa taslağı DYP-SHPanlaşmazlığı nedeniyle sürüncemede kaldı. • 17. Sayfada Torpilliişçiatılacak• Ödül gibi ceza 1475 sayıh iş yasasma aykırı olarak 16 işçisini işten çıkanp ve bu durumu bildirmeyen işverene verilen 8 milyon liralık idari para cezası çok bulundu. Yargıtay 9. Ceza Dairesi, İzmir'de makine üretimi yapan bu işverene yalnızca 200 bin lira ceza verilmesini istedi. • 17. Sayfada • İşten çıkarmak için komisyon Sıvas Demir Çelik Fabrikası'nda 300 işçinin işten çıkanlması için Kamu Ortakhğı İdaresi (KOİ) bir komisyon oluşturdu. Komisyon, fabrikaya "torpille ve usulsüz' işe alınanlan belirleyecek ve işten çıkanlmasını isteyecek. m3. Sayfada META İŞÇİSİ KENDİNİKURTARDI ms. Sayfada Gümrük indirimine karşılar Işadamlaruıın Ankara trafîği HALUKGERAY ANKARA - Hükümetin. Avrupa Topluluğu orıaklık anlaşması uyannca. gümrük listelerin- dcki bazı mallarda indirime gitme girişimi. işa- damlannın muhalefetine neden oldu. Bu muha- lefete karşın. Dışişlen Bakanlığı. ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Tansu Çiller ve Hazine Dış Ticaret Müsteşarlığı gümrük indirimi için ısrarediyor. Hükümetin. bu konudaki düzenle- meyi. kasım ayında yapılacak AT-Türkıye Or- taklık Konseyi toplantısı öncesi yürürlüğe MArkasıSa. 17, Sü. l'de KARADENİZ'DE MOTOR KAZASI I00DEN FAZLA KAYIP B7. Sayfada GÜNCEL CÜNEYT ARCAYÜREK Gelecek Hevesleri Kocaman bir manşet: Güler Sabancı hü- kümeti beğenmiyor! Olabilir. Zaten hükümet başkanı Sabancı ailesinden umudu kesmiş. Geçenlerde Sa- kıp Beyefendi benzeri irdelemeler. eleştiri- ler yapmıştı. Başbakan verdiği yanıtta Sa- bancı ailesinin hiçbir zaman koalisyonu -tabii Demırel'i- desteklemediğini söylemiş- ti. lArkastSa.l7,Sü.l'de HZ.ALI-MUAVIYE K A V G A S I Mıttullükıı kahilesı rcısinin kızı, Hz. Muhammed'in eteğine yüz sürerken, Hz. Ayşe onları izliyor. < Siyer- i Nebi den bir minyatür) Peygamber, Hz. Ali için ne demişti? • Hz. Ali ve kansı Hz. Fatma Peygamber'i öldüğü eve gömerken, Hz. Ömer'le Hz. Ebubekir ne yapıyordu? O R A L Ç A L I Ş L A R İslam da ilk ayrıhğm siyasi ve toplumsalköklerini, çağdaş ve bilimselyaklaşımla araştırdı.yazdı Persembeye Cumhuriyefte Seçim olur da slogan olmaz mı? Eğer seçimi ilkokul öğrencileri yaparsa yüriiyüşün de sloganın da pankartın da ke>Tı bir başka olur. (Fotoğraf: H AYRETTİN SAĞANAK) Başkan ve adamlan bugünseçiliyor Seçim çevresi: Kültür İlkokulu. Seçmen yaşı: 12'denböyük olamaz. Vaatler: Birbirinden çekici. Propaganda yöntemi: Okul bahçesinde >ürü>üş, pankart, slogan, ikili görüşme. Izleyiciler: Belediye başkan adaylan FİGEN ATALAY "Oya motif değil. bir başkan adayıdır". "Hadi bakalım sandıklara. bütün oylar Berna'ya". "Hey arkadaş. zorluklan 5-E ile aş". "Aboneyim abone, 5-F liderıne". "Ne hizmet edeceğim sana. tasalanma güven bana". "Ovunuz benim olsun, gönlünüz huzur dolsun". "Pışmanlık tayda vermez, Oya'vı sevmeyen iflah etmez" Seçim olur da slogan olmaz mı? Seçim okul başkanlığı için. adaylar ve seçmenler de ilkokul öğrencileri olunca, sloganlarda vaatler de bir başka oluyor. Kültür İlko- kulu'ndaki okul başkanlığı ve yardımcılığı seçim propagandalannda adaylann ve ta- raftarlannm kullandıklan sloganlardan bazılan yukanda. Vaatler ise eminiz her il- kokul öğrencisınin gönlünde yatıyor: '•Çantalarhafıfleyecek"."Ödevlerazaltıla- cak". "Yemekhanede öğrencilerin istedık- leri müzik türüçalacak", "Kantindeki sıra problemi çözülecek", "Geziler artınla- cak". "Çevre koruma kampanyaları başla- tılacak". "Kafeterya açılacak", "Spor karşılaşmalan artınlacak", "Sıruflar ve bahçe daha temiz hale getirilecek". Öğrencilerin okul yaşamına geniş ölçüde katılmalan. kendi k'endilerini yönetmeye çalışmalan ve gerçek yaşamı öğrenmeleri amaayla yapılan seçimlerde, 5. sınıflarda 6 mArkasıSa.l7,Sû.7'de •opu öncekı 3602.42 Dun 3633.54 OOLAR OOncekı 7830 Dun 789O MARK Oncekı 5150 Durr 5130 M.TINwrO Öncekp 86.8OO Dun 87.2OO Ekonomı / 9. Sayfada Uçak/10. Sayfada Otomobilin mi. varr derdin var -16'lara lazerfüzesi TV/ 12. Sayfada 'Bir Demet Menekşe' Futboi /16. Sayfada Millimaçı TRTde yayımlıyop OLAYLARIN ARDINDAKI GERÇEK Türk Dünyasında Zhrve... Tiirk kökenli Asya cııınhuri- yeilerinin devlet başkaııları 30-31 ckimde Ankara da lop- lanaıvkhır. Türk uımhuriyetlerimn 'zir- ve toplantısı' niteliği açısından ömni taşıyor. Cumlntrivet Bayramı nın 69'uncu vıl kııtlamalanna dcnk düşen zinenin içeriği ne olucak? Şimdiye değin İslam ülkeleri zinv toplantılarma tanık okın ülkemizde ve diplomasi dünya- sııukı, Türki cumhuriyetlerin Ankara da bir araya gelmeleri. elbette soru işaretlerini de bir- liktegetirecek. Orıa Asya Türki cuınhurı- vetlerinin önünde iki model var: Birisidinselnitelik taşıyan islam devletleri modeli, öteki •itatürk'ün kurduğu lc.ik aım- Inıriycl modeli. Öyle gürünüyor ki Orta As- \v Türk tumlıurivetlerinin önünde 'çağdaşlaşmayolu'an- cak laik, denıokraıik ve insan haklarına dayalı Türkiye Cumhuriyeti'nin temel ilkeleri- ni benimsemelehyle açılabilir; tersine bir tutıım, Oriaçağ ka- ranlığına doğru sürüklenmeleri tehlikesinigüıidemegetirebilir. Elbette Türki cumhuriyetler hirhirlerinin /'< islerine karış- nuınuı ilkelerini savunacaklar- dır, ancak belirli bir diinva görüsü ve vrtak değer vargıla- rtm paylaşan devletler arasın- daki örgütlenmelehn verimli olabileceği düşüm'ilürse, 30-31 ••• MArkası Sa. 17,Sü. l'de Kuzey Irak'ta çatışmalar yoğımlaştı PKK ile 'sıcak temas'EVREN DEĞER/ MEHMETSARAÇ/ ERGÜN AKSOY ANKARA-ŞIRNAK-ŞAKLAVA-Türk Sılahlı Kuv\etleri"nin. Kuzey Irak'taki PKK kamplanna yönelik sınırötesi kara operasyonu sürerken. arazinin uygun olduğu böIgelere Türk tanklan da girmeye başladı. Askcri yetkililer. operasyon çerçevesinde kullanıîan tanklann. "Kuzey Irak'ın derinliklerine girileceği anlamına gclmeveceğini" bildirdiler. Operasyonun 17. gününde PKK ile sıcak temasın yoğunlaştığı öğrenildi. PKK ile peşmergeler arasında dün şıddetlenençatışmalann da ""göğüsgöğüse" sürdüğü bildirildi. Ankara daki üst düzey askeri yetkililerden alınan bilgivegöre. bölgedeki operasyona önceki günden itibaren tanklarda katılmaya başladı. Bu konudaki sorulara üst düzeyli bir askeri yctkili şu yanıtı verdi: "Tank da bir silahtır. Nasıl havan. top, geri UArkasıSa. 17,Sü.3'te ŞANLIURFADA BOMBALAR PATLADI BİR KOMİSER ŞEHİT M6. Sayfada GOZLEM New York Denktaş Gali'ye restçekti • New York'ta yapılan Kıb- ns görüşmelerinin 3. turuna Denktaş katılmayınca kriz doğdu. Krize. BM'Genel Sek- reterliği'nın Rum yönetimi li- deri Vasiliudan "Kıbnscum- hurbaşkanı' olarak sözetmesi yol açtı. • Denktaş'tan "Kıbns Türk toplumu lideri" diye söz eden bildiri ıçin Türk tarafı eşitlik ilkesîne uyulmadığını söyledi. Vasiliu. Gali ile yaptığı görûş- me sonrasındaki sorulara, "Biz buraya herşeyi görüşme- >e geldik"dedi. W17. Sayfada Ankara Türk liderler zirvesi • Türki cumhuriyetlerin li- derleri 30-31 ekim tarihlerin- de bir araya gelecek. • Zirve sırasında "Ankara Bildırisi' ısimli bir bildirinin, ekonomik bir belgenin ve bir basın bildirisinin yayımlanma- sı bekleniyor. Bİ. Sayfada Demirel Iran ile ilişkiler • Pakistan ve İran'ı kapsa- yan gezisinin üçüncü günün- de Tahran'a geçen Başba- kan Süleyman Demirel, ıran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Hasan Habibi tarafından karşılandı. • Başbakan Demirel, Tür- kiye ve tran'ın asırlar boyu bölgede yaşamış ve güçlü bağlan olan iki ülke olduğu- nu belirtti. Demirel, Türk- İran sınınnm banş sının ol- duğunu söyledi. • 10. Sayfada ABD Secimleri Clinton'a destek azakyor • Son nabız yoklamasında Clinton ile Bush arasındaki fark 5 puana indi. Clinton'- ın seçmenleri Perot"ya kayı- yor. • Kendine güveni giderek artan Perot. Pittsburg'da yaptığı seçim konuşmasında "Baskanınız olduğumda. sizi can kulağı ile dinleyeceğim" dedi. •//. Sayfada İSRAİLE HİZBULLAH SALDIRISI:6ÖLÜ M11. Sayfada Gıyırn ArkaSaytaıta Hiç fiyaüna marka kumaşlar UĞUR MUMCU •••Çekiç Güç Aymmı Berlin - PSKT(Tü/7c/ye Kürdistan Sosyalist Partisi) ge- çen mayıs ayında "2. Yurtdışı Konferansı"o\ topladı ve toplantı sonunda bir sonuç bildirisi yayımlandı. Bu sonuç bildirisinde "Türk-Kürt Federasyonu"öneril- di. Bu bildirinin federasyon planı ile ilgili Ijölümünü oku- yalım: -Bize göre iki halkın eşitlik temelinde bir arada yaşa- ması mümkündür. Bunun biçimi, iki cumhuriyetli demok- ratik bir federasyondur. mArkasıSa.!7,Sü.7'de