Katalog

12 EKIM 1992 PAZARTESI * * • • CUMHURIYET HABERLEREV DEVAMI SAYFA 15 GUNCEL CÜNEYT ARCAYtJREK • Baştarafi 1. Sayfada Parıs keza' VVashıngton damgalı acıklamalarda bırfazla oğe var kı kımı yureklerı serınletmeyeyonelık ABD Turkıye nıntop- rak butunluğunu korumasını ıstıyor Ya yuzeysel gorunuşlerın altmdakı gercekler? Bılınme- yen, bugün ıçın bılemedığımız, ama yıllar sonra belgele- rıyle doğıuluğu ortaya çıkacağından kuşku duyulmayan senaryolar? O kadar bol kı Son aylarda eıını sallasan yuz basını çevırsen ıkı yuz Kurt senaryosu karsınıza çıkıyor örneğın bağımsız bır devlet yapısına uzanacağı varsa- yılan federe devlete ABD karşı cıkıyor, Londra tepkı goste- nyor Ama Başbakan Demırel, bu açıklamaları galıba doyurucu bulmuyor Avrupa nın Kurt devletıne karşı olduğu yolundakı açıklamalara ınanmış bır ınsanın davranışlanyla yanıt ver- mıyor Resmı açıklamalarında, ABD yı değerlendırırken "El altından neyın ıçındedır, bılemıyorum dıyor Ne var kı Başbakan, berı yandan ABD yı Kurt devletının arkasmda dıye suçlamaya ya da değıldır dtye aklamaya çalışmıyor Boy boyrengârenk Elde mevcut verılerı dıkkate alarak kımı senaryolar ure- tenlerm başında Ecevıt gelıyor Elbet mantıklı akla yakın, hatta geçerlılığı yuksek olan kımı senaryolardan soz açı- yor DSP lıderı bolgede konuşlandırılan 'Çekıç Guç, Tur- kıye nın bolunmesıne yonelık faalıyetler ıcınde bulunmak- tadır ' gıbı çoğu kışının katıldığı bır yargıyla baslıyor fede- re devlete değın uzanıyor Oysa Demırel ın senaryosu başka bıçımde, federe dev- letın ılan edılmesınde Çekıç Guç un hıçbır alakası bulun- madığını bu çeşıt ırtıbatlandırmanın fevkalade yanlış" olacağını soyluyor Kımı yetkılılerse Çekıç Guç'un 'Turkıye'ye fevkalade değerlı yardımlarda"bulunduğunu one süruyorlar Örne- ğın, "Çekıç Guc keşıfuçaklarının Kuzey Irak takı PKK faalı- yetlenyle ılgılı çok onemlı bılgıler gettrdığını anlatıyorlar Buyuk balığı kuçuk yemle yakalamak gıbı Tabıı bu da bır başka Batılı senaryo Fakat kımı kesımlerde ozenle de- ğerlendırılen başlıca senaryo, yıne DSP lıderınden gelı- yor Ecevıt federe devletle Kuzey Irak'takı otorıte boşluğu- nun doldurulmasından sonra ıkıncı aşamanın Turkıye nın bölunmesı olacağtnı one suruyor Turkıye nın onune ıkı seçenek konulduğunu bunların, "Ya PKK teroru ıle bolunmek ya da -federe devlettn arka- sından gelecek- daha yumuşak yontemlerle bolunmek olduğunu vurguluyor Demırel ıse yumuşak yontemlı senaryoya, bağımsız Kurt devletının Turkıye den toprak ısteklerınde bulunabıle- ceğını ıçeren bır cumleyle 'Bağımsızlık olursa Turkıye - den toprak talebı gundeme gelebılır 'dıye katkıda bulunu- yor Ne çare, Turkıye, Başbakan a gore ' ıstenırse bır gunde basımızdan atabıleceğımız"Çektç Guç ıle ılgılı son karara bır turlu varamıyor Bızı korkutan senaryo şu Cekıç Guç gıttıkten sonra ya bır parmak Kurtlerı yıne kıtle halınde sı- nırımıza suruklerse ya da Saddam bır delılık anında Kurt- tere saldırırsa? Her ıkı olasılıktan urken Ankara, Batı nın Turkıye'ye "başının çaresıne bak dıyebıleceğınden çekı- nıyor Son senaryo peşmerge-PKK savaşı sona erdıkten son- ra, 'ılıntılen gereğı Talabanf nın Londra ya, Barzanı nın VVashıngton a gıtmelerını ıçerıyor Alacakları yenı direktıflerle donüşlerınde başkent An- kara ya uğramaları koşuluyla Batı'dan Kürt devletine ilgi az • Boştarafi I. Sayjada ce büyuk bır yankı uyandırdı Almanya, Kuzey Irak Kürt Federe Devleü'nı tanıdığı tak- dırde Irak ın bolunmesını de resmen onaylamış olacak Oy- sa hukumet çevrelen şımdıye kadar ısrarla ' Kuzey Iraklı Kurtlere sadece ozerklık venl- mesını ıstedıklennı" ve "Irak'ın toprak butuniuğunu konımaktan yana olduklan- nı" soyluyorlardı Suskunlu- ğun ardında yatan neden buyuk olasılıkla. Irak'ın res- men bölunmesı anlamına ge- len bu gehşme karşısında "şımdılık ortalığı ayağa kal- <*irmamak " Almanya, Kuzey Iraklı lı- derler Barzanı ve Talabaru'yı şımdıye kadar aktıf olarak desteİdedı Destek, Kuzey Irak'takı seçımlere olası bır Saddam müdahalesıne karşı gözlemcı yollamaktan, Kürt lıderlen Bonn'da ağırlamaya kadar vardı Kuzey Irak'ta Saddam saldınsı sonucu yıkı- lan yerleşım yerlenrun yenı- den ınşaası ıçın Alman eyaletle- n, "Kurdıstan'a Bır Dam" Kazaıı • Baştarafi I. Sayfada mucadele başladı Turgut Ka- zan karşıtı Çağdaş avukatlar bolunmeye neden olan AVTA tatıl koyu tartışmasını gencl ku rulda da surdurduler Istanbul Lnıversıtesı Hukuk Fakültesı'nde ıkı gundür suren baro genel kurulunda dort aday yanşu Çağdaş Avukatlar Grubu ada\ı olduğunu açıkla- yan Turgut Kazan ıkı bın 1 36 o\ alırken avnı grubun ada\ı olduğunu açıklavan Necla Fer- tan bın 546 oy aldı Çağn A\ u- katlar Grubu adayı Unal Emı- roğlu bın 86 oy alırken Ozgur Duşunce Grubu adavı Orhan Savcıda 41< <ov aldı Sonuçlar açıklandıktan son- ra bır açıklama yapan Kazan scçımlerde dığer adavlarla ya- nştıklannı. ancak şu anda baıı- şa geçtıklcnnı \e baroyu butun meslektaşlanna açık hale getı- receklcnnı soyledı Adana Barosu nun gcncl ku- rulunda da baro başkanlığına avukat Aydın Coşar yenıden scııldı Adana adlıyesındeyapı- lan scçımlerde Aydın çoşar 369 oy alırken. dığer adav Ahmet Doğan 218 ov aldı Baro yone lımkuruluda Vucel Uslu.Cıla- sun Kara Kurum Alı Avasa Ülcaz Şahın İbrahım VeniLC İbrahım Gazıoğlu Turgav Mumcuoğlu OmerFarukGer gcr. Ahmel Çıfter \e Zelıra Bu- lul'tan oluştu projesı kapsammda yuklu maddı yardım yaptılar ve yap- maya devanı edıyorlar Me- sud Barzanı, Âlmanyada, ozellıkle sosyal demokrat çev- relerde buyuk saygı goruyor Turkıye'dekı gelışmeler ıse şımdılık suskunlukla ızlenı- yor Muhafazakar Helmut Kohl hukumetı, \nkara'yla ılışkılen neredeyse kopma noktasına getıren "ambargo olayf'ndan sonra bu konuda fazla ses çıkartmıyor Kuzey Irak Kurt Federe Devletfnın ılanı ve Barzanı- Talabanı guçlennın PKK'ya saldınsı basm-yayın organla- nnda da degıştk tarzlarda ele alınıyor Frankfurter Allge- meıne Zeıtung gıbı hukümete yakın muhafazakar gazeteler devlet ılanını kısaca venrken Kuzey Irak'takı çatışmalan da kısa haberlerle geçıştınyor- lar Buna karşm lıberal-sol Frankfurter Rundschau ve Tageszeıtung gazetelen Kun sorunuyla yakından ılgılı okurlannı olavlar hakkında daha kapsamh aydınlatmaya çalışıyorlar Ingılız basın-yayını, gerek Irak Kurtlennın PKK \a yo- nelık harekatına. gerekse Kurt federe devletı oluşumu- na ılgısız kaldılar Gelışmeler, Bosna-Hersek tekı durum. Gurcistan dakı ıç savaş gıbı konulara ağırlık veren basın- yavında cılız bıçımde yer aldı Konuya en genış yen veren Economıst' dergisınde bıle fe- dere devlet oluşumunun nıte- lık ve nıcelığı değıl Kurtler arasındakı çatışmalar uzenn- de duruldu Geçen cuma gun- ku sayısında Economıst te durum şoyle özetlendı ' Irak Kurtlen. Turkıye ıle sınırla- nndakı PKK'yı mevzılenn- den atmaya çalışıyor PKK - nın aşın solcu goruşlennı pek az paylaşan Irak Kurtlennın. PKK nın sınır yoresındekı dağ koylenne acımasız bıçımde el koyması karşısında sabn taş- mış durumda PKK nın bölge- den atılmasını. Iraklı Kurtler. ılan etıîlclen yan bağımsızlığa Turkıye nın rızasını sağlamak ıçın odenmesı mecbun bır be- del olarak duşunuyorlar Bu hafta sonunda, henuz embn- yo kadar küçuk sılahlı kuvvet- len dağlara çıkarak uç bın kadar PKK mılıtanını uç bol- geden atmaya gınştıler Bun- lardan bın de PKK nın eğıtım ussu olarak kullandığı bır \er Bazı goruşlere gore eğer Turkı- ye. Kurtlere karşı bırkat mu tcvazı sıvası tavız verse PKK daha kolay alt edılır HAVA DURUMU TURKIYE'DE DUNYA'OA lwleteoro!oıı Genel Mudur lugu nden al nan bılgıye go- re yurta yağıs Dekienmıyor Butun bolgelenm z az butut lu ve açık gececek Hava sı caklığı artacak Ruzgar batı yönlerden hafrf ara sıra orta kuvvette esecek Demzlen mtzde ruzgâr gunbatısı ve lo- ı dostan 3-5 kuvvetınde saat te 10-21 denız mılı hızia esecen Oalga yuksekl gı 0 5 1 5 metre dolayınûa olacak Van Gölu nde rıava az bulutlu geçecek Ruzgâr kuzey yönlerden hafif olarak esecek Adana Afyon Ajn Ankara Antatya Bursa Çanakkale A Dıyartakır A Edı.-ne Emjrum Eskıseftr Istanbul Izmr Kars Kooya Mefsın Samsun Trataon ZonguMak A 31 ° 17° 28° 14° 16° 6° 22° 5° 30° 18° 24° 9° 26° 14° 28° 11° 24° 11° 12° 2° 21° 5° 23° 16° 29° 14° 15° 3° 21° 5° 28° 19° 21° 12° 20° 11° 21° 12° Amsterdam Aıman Atına Bağdai BrufcstH benevre Franktuft LelVosa Pettrsöutg Londra MaJnd Mıtano Moskova Muıuh Pans Prag Rıyad Roma Vıyana A A 8 A A Y A A Y A Y Y Y A A B A Y 16° 34° 26° 36" 17° 17» 17° 30° 12° 17° 21° 19° 8° 16° 18° 13° 38° 26° 16° O A-apk 8-tukıiu G-gunesk K kaıiı S-SiSt Y-yatynuriu OLÂYLARIN Koalisyon anlaşb: Daha az demokrasi AKDENDAKI GERÇEK • Baştarafi 1. Sayfada rınt kurduktan sonra, Irak'ta federal bır \apı ıçın harekete geçeceklerdır Bu \ olda ılk top- lantı 23 ekımde \apılacakıır Tasarının olabılırlığı ne olçude- dır9 O htr a\rı konu Kurt Fe- dere De\letı nın bu ışın loko- motıfi olmak ıstedığı me\dan- dadır Ku:e\ Irak takı Kürt lıderle- rn le H'ashıngton arasındakı ılışkder çok çarpıa gorunmor Adana da Çekn Guç 'un konuş- lanması bugunku sonuçları sağlamiftır Kanı zaman Bar- zanı \a da Talabanı Washmg- tonun tutumunu amaımı aşar bnımde \orumla\abilirler \a da kendılermıe bu adım atabı- lırler ama sonucu belırle\e- cek olan hamı devlet tır Amerıka da Irak Kurtlertnı gu- zel çozterı \e kara kaşları ıçın hıma\ esme almamıstır Saddam sı: Irak ıçi'i bır değıl seçeneklt \e aşamah bır- ktn, senuno da gehftırılebılır Körfez unasmuı depremı daha durulmamıştır herkes te\ak- kuz durumundadır Ancak dumanın bu sıcak bolgesınde \asa\an Turkne- de Gune\doğu sorununa \ak- laşım bakımından Çanka\ a ıkıncı bır sorun \aratmaktadır Turkı 1 e Cumhurhaşk anı Türkne Cumhurnetı hükume- tımn dtiinda bır ozel polıtıka- nın lemsıhısı gıbı ortaya çıkı- voı Gün geçtıkie bu a\kırı tutum daha çok belırgınleşnor Sa\ ın Özal ın oıeden berı egılı- mı bellıdır ABD'nin bötgedekı ağırhğı \ adsmamaz; bunun için pragmatık olrnalı, Jfas- Ûngton'ıut tasanmı ıçınde yer almaJı; Türkiye've ne rol dusü- yorsa hemen beıumsenmeh!... Korfez savaşında helırgınleşen bu goruş, Gune\doğu sorunun- da da ortaıa t,ıkı\or Cumhur- başkanı hukümetm dışında dış polıtıka uretme\e çalısnor, bunun propagandasını \apnor \e \aptırnor bır anlamda ABD \e da\alı Ortadoğu sı\a- setının temsılcıhğmı Çaıı- ka\a nın ustlendığı \olunda bır ızlemm orta\a çıknor Bır komsu \abanıı devletm toprak butunluğu \e devlet bas- kanımı karşıt sı\asetın Turkne Cunıhurbaşkant nca benımse- nıp a<,ıkı,a satunulması cıddı sorunlar \aratacak duze\e ulasmıştır Oyle gorunınor kı Sautı Özal ın tutumu Turkne Cum- humetımn en \uksek organı olan Bınuk Afıllet Metlısı'nde konuşulması \e tartısılması ge- reken bır nıtelık kazanmıstır Meclıs )tmdıden dmarlı da\- ranmuzsa ılerde bu sorunun çok daha oluınsuz kanallara dokulmesı heklenebılır Parla- mentonun Cumhurbaskaıtı na sorumunu \e sorumsuzluğunu ammsutması, \ararlı bır marı ısleunıgorebtlır • • * SSK'yı 'sağmal inek' gibi sağdılar ANKARA (Cumhuriyet Bu- rosu) Isçı enıeklılen ıle bunlann dul vc vetımlennc maaş odeye- me/ duruma gelen SSK nın 1991 vılında devlet ve unıversıte hastanelennde tedavı goren sı- gortalı haslalar ıçın vaklaşık 1 lıılvon lıra odemeyaptığı ha\ta- lann ıse a\ nı \ ılda ozel eczaneler- den I tnlyon 341 nulyar lıralık ılac, aldıklan bclırlcndı SSK nın olanaklannın hukıı- meılenn vanısıra sıgortalı hasta ve yakınlan tarafından kotu kul- lanılması ncdenıvle kurum vo- netıcılcn tarafından "sağmal ınek" olarak tanımlanıyor Ku- rum, 1987-1991 yılında'vurt dı- şında tedavılen vapılan toplam 141 sıgortalı hasta ıçın de 66 mıl- yar 219 mılvon lıra karşılığı odc- mcvjptı Daha çok kalp bobrek hastası olan sıgortalılar ABD Ingıltere. F Almanya Bclçıka. Isvıçrc. Hollanda ve Avusturya hastaneiennde tcdavı gordüler Ote \andan daha çok Kızı unıversıte haslanclennın dc SSK va sağmal ınck go/uşlc Kıknklan belırlendı Bunlardan ba/ılannın SSK nın kendıLnne gonderdıgı hastalar i(,ın zaman Aiman vapılan hı/metınçok us- tundc va dd ınukerrer talııralar condırdıklcn saptandı • Bastarajı I. Sayjada dernekler sendıkalar gosten ve vuruyüşler yasalannın bazı maddelennı kapsayacağı belır- tılıyor Yargı alanında buyuk bır re- form olarak tanımlanan CMbK konusunda vanlan ka- rara gore DGM kapsamına gıren suçlar yasanın dışında tu- tulacak Ancak DGM'nın gö- rev ve yetkılennı belırleyen yasanın 9 maddesı değıştınle- cek Buna gore DGVTnın kap- samına gırecek suçlarda ayıkla- ma vapılacak Bu ayıklamanın hangı maddelen kapsayacağı- na ıse Adalet Bakanı Sevfi Ok- tay ıle DYP-SHP Grup Baş- kanvekıllen yapacaklan top- lantıda karar verecekler DYP Grup Başkanvekıh Gu- neş Müftuoâlu CMUK ıle ılgılı toplantı konusunda şunlan soyledı "Toplantıda, devlete karşı ışlenen suçlann kapsam dışında kalmasına ancak DGM kapsamına gıren suçlann yenı- den duzenlenmesı konusunda prensıp karan alındı Hangı maddelenn kapsam dışında ka- lacağı konusunda Adalet Baka- nıyla yapacağımız toplantıda karar alacağız DGM yasasının 9 maddesınden hangı yasalar çıkanlacak sonra karar verece- ğız Ancak daha sonra konuyu gruplanmıza goturup arkadaş- lanmıza sunacağız Bu hafta ıçınde bır anlaşma sağlanırsa . onumüzdekı hafta CMUK'u Adalet Komısyonu'nda ele alıp, sonra da genel kurula ındıre- bılırız" CMUK, koalisyon partılerı arasında çıkan^öruş ayrılıkUrı nedenıyle TBMM'de takılrruş- tı DYP, DGMIenn gorev ala- nına gıren suçlann CMUK kapsamı dışında tutulmasını ıs- terken. SHP buna karşı çıkıyor- du SHP'lıler DGMIenn go- rev alanına terorle doğrudan ılgısi bulunmayan suçlann da gırdığını belırterek, bunun sa- kıncalar yaratacağını dıle getı- nyordu SHP, TCK'nın yalnız- ca belırledıklen ve terorle doğrudan ılgılı 19 maddesının CMUK kapsamı dışında tutul- masını savunuyordu Ikı partı arasında vanlan uzlaşma uya- nnca, daha sonra DGM yasa- sında vapılacak değışıklık ıle SHP nın belırledığı bu 19 mad- de dışındakılenn DGMTenn görev alınından çıkanlması beklenıyor Kıdeııı tazminatına gûvence Baştarafi I. Sayfada gın, bır bankada çahşan bır memur düşünun Sıgortalı ola- rak çalışıyor Banka da. buna fazla mesaı yaptınyor Gecenın bır vaktınde ımzasız bır şıkayet gelıyor Dıyorlar kı, burada ış- çılen, ışçı sağlığı ve ış guvenıne aykın çalışlınyorlar, yasalara aykın çalıştınyorlar Duruma bakıldiğında ışçı ışten atılma korkusu ıçınde olduğu ıçın, Hayır efendım , bız burada sohbet edıyoruz, çay ıçıyoruz' dıyorlar Bu ornekle. ış guven- ccsının gundcn gune nıçın onemlı olduğu ortaya çıkmış oluyor " Iş guvenccsı olayını tamam- layan sistemın gelır güvencesı olduğunu aktaran Moğultay, gelır guvencesının dığer adının ışsızlık sıgortası olduğunu belır- terek, şoyle konuştu "İşsızlık sıgortasıvla ılgılı ha- zırlıklarımızı da aşağı yukan bıtırdık İşsızlık sıgortasının bunyesınde uygulayacağımız Turkıye Iş Kurumu'nu da yenı- denyapılandınvoruz Getırece- ğımız yenı yapıvla bız orada ışveren temsılcısını de. ışçı tem- sılcısını de bulunduracağız " Moğultay. kıdem tazmınatı sandığı kurulmasına ılışkın ha- zırlıklan da surdurduklennı anımsatarak, bu konudakı tas- lağın henuz son bıçımını alma- dığını bıldırdı Çalışma Bakanı. konuva ılışkın goruşlennı şovle açıkladı "Getıreceğımız kıdem tazmı- natı sandığında. ışçının kıdem tazmınatı guvence altına alına- cak Kıdem tazmınatı guvence- sı denebılır buna Işverene yenı yuk getınlmeyecek Müktesep haklarda korunacak Yanı ışçı- nın bugune kadar kazanmış olduğu haklar müktesep Bun- lara dokunmak yok Bundan sonra ışçının kıdem tazmınatını guvence altına alıyoruz Yanı kıdem tazmınatını. ışçının bır nevı geleceğını guvence altına almak ıçın koruyoruz Işçı bır yerde bır-ıkı yıl çalıştı. ışten at- tın. verdın kıdem tazmınatını İşçı aldı o parayı harcadı Emeklı olunca ne olacak 9 Çoğu zaman ışvı kıdem ta/mınatını hak edıyor da alamıyor" Boylece ış, gelır, ve kıdem gu- vencesının sağlanacağını dılc getıren Moğultay. çalışma hak- kını. bır ınsanlık hakkı olarak değerlendıreceklennı kaydede- rek, sozlennı şoyle surdürdu ' İşçınınış güvencesı varsa ış- çının gelır güvencesı de vardır Dolayısıyla, tabıı bız, ış güven- cesını getınrken, ışveren ışçıyı atmayacak dıye bırşey soz ko- nusu değıl Bız. ışten çıkartmayı yasaklamıyoruz Işçının, dav- ranışlanndan. ışletmenın eko- nomık durumundan kaynakla- nan nedenlerle ış akdı feshedıle- bılır Şımdı ış akdını sona erdı- nrken, bunun doğru olduğuna kım karar verecek9 Yargı karar verecek Şımdı ışçının ışıne son venlmış Işçı sıgortalı. bellı bır süre ışınden kaldı Ne getınyo- ruz 9 İşsızlık sıgortasını getınyo- ruz, gelır güvencesını getınyo- ruz Pekı, ışçırun kıdem tazmı- natı 9 Boyle artık bırtakım haklan dolavlı olarak guvence altına almak yenne. ısımlendı- nyoruz Yanı. ışçının ış güven- cesı, gelır güvences'ı. kıdem güvencesı var Kurumlan yerle- nne oturtmak lazım Getırmek ıstedığımız değerler, Ulusla- rarası Çalışma Orgütüstandart- landır İş güvencesı, Uluslara- rası Çalışma Örgütu nun stan- dardıdır Evrensel bır kuraldır İşsızlık sıgortası. bugun dunya- nın aşağı yukan 40'1 aşkın ulke- smde var Türkıye'de yıllarca konuşulmuş. hatta hukumet programına konulmuş Yanı getıreceğımız sıstemler. bır yan- dan evrensel değerler, dığer yandan da hükumel progra- mında yazılı olan şeylerdır Hukumet programında işsızlık sıgortası yok mu 1 Var Huku- met programında çalışma ha- yatının ILOstandartlannagore duzenleneceğı yazılı değıl mı 9 Yazılıdır Kıdem tazmınatı bu halıyle ışverenler üzennde bır yuktür Bu yüku ortadan kal- dırmaya çalışıyorum '" Gözler Kuzey Irak'a çevrili Istanbul, • Baştarafi I. Sayfada Ankara da oluşturulan se- dıgınadıkkatçekıvorlar naryolara göre, Kuzey Irak'ta, TBMM Başkanı Husamettın Irak Mıllı Meclısı'nın yapacağı Cındoruk'un davetlısı olarak toplantıda. muhalıfler arasında bugun akşam saaılennde gel- anlaşmazhklann ortaya çıkma- mesı beklcnen Irak parlamento sı beklenıyor hcyetı Başbakan Suleyman Demırel Başbakan Yardı'mcısı Erdal Inonu ve sıyası partılenn lıderlenvle goruşmelerde bulu- nacak Dışışlen çevrelen Türk hu- kumetının Bağdat takı temsıl- alığının venıden açılması kara- nnı aldığını ancak Bağdat a maslahatguzar olarak atanan Ahmet Okçun'un henüz göreve başlamadığını vurgulava-ak. Bağdat takı havanın alınma- sında guçlukler olduğunu ka- bul edıyorlar Geçtığımız hafta Kurtlenn tek yanlı olarak federe devlet ılanını kabul etmeyen Ankara 23 ekımde yapılaçak toplantıvı yakın takıbe aldı Ankara bu toplantıdan çıkabılecek en olumlu karann. "Demokratık bır Irak ıçınde, Kurtlenn de. Irak anayasasındakı otonomıy- le yetınmelen" doğrultusunda olacağını vurguluyor Bır sure Irak'ta gorev yapan bır dıplomat bolgedckı son ge- hşmelen Cumhunyet'e şöyle dcğerlendırdı -Irak'ın unııer bır devlet ol- duğunu kağıt uzcnnde de olsa butun dünya tanıyor Federe devletın oluşması ıçın önce fe- deral bır devletın olması gerek- lı Yanı Bağdat vonetımı kabul federe bır devletın kurulması mumkun değıldır -Bu anlamda Kuzey Irak'ta fulı olarak kurulduğu ılan edı- len federe devletın. devletler hukuku açısmdan hıçbır geçer- lılığı olamaz Ancak bırçok ul- kenın Kuzey Irak'takı kurtlen destekledığı ve Saddam yonetı- mıne karşı kullandığı bılınıyor -Irak'takı kürtlerle PKK ara- sındakı savaşdasunıdır PKK ya karşı olduğunu. bırkaç gun ıçınde ışının bıtınleceğını söyle- yen Talabanı son on yılda on kez saf değıştırmıştır Bir kıtadan diğerîne I Baştarafi I. Sayjada oldu Ilk ^5 kılometreye kadar ılk grubu yakından ızlevuı ve Tugav Meşe ıle Nıhat Yaylalı ıle koşan Demırel sonlardakı uzun tulelen \e bıtmek tukenmek bılıııcyen enerjisıyle bırıncılıge ula^tı Sıntan Beledıyespor un fııılu atlctı 10 bın dolar ve S mıl- \onliik (,ıttL tHİölun de sahıbı ol- du Ilk •? egırenailetlervılınenıyı dercccMnı yapamadıklan i(,ın bü- \ uk odul Renault Mcnagcr mar- Ka otomobılı kazanamadılar ^ılcıızm fedcrasvonu uvesı Mu- harrein Dalkılıç maraton un parkurunun değıştınlmesı nede- nıvlc Ba^kan Nurettın Sözen ıle uırtışırkcn Gcn^lık Spor I! Mu- (Jürıı Sabn Sadıklar ın da kendı- smı organızasvon komıtesıne alnıayanlan eleş_lırer(.k Herhal dc uıuııulduk Isianbul un spo- ruııdan ben sorumluyunı ama orgaııızasvonda yokum dedıgı ogrenıldı •k. 1 7 <>ehınlercekıynınkatıld] JI lı.ılk ko^ıısu ıscoiKckı vıllarda ı>kluuu gıbı Allunı/adı. do başja- \ıp Inonu Siadı IKLI >on buldu Ö/ııılu atloıkr ık spaslık sporcıı lann da katıldığı bu yanşm startı- nın 5 dakıka erken venlmest. karışıklıga vol a«,lı Beledıye BJŞ kanı Sozen yitnşa sembolık ola- rak katılıp 150 metre koşıuktan sonra vanşı terk ettı Tekcrleklı sandalye ıle vanşan bır allelın kaza gecırmesı gunün tek uzutu olayıvdı Buatlet tekerleklı viııdalvcsının ıcpeuklak olması na karsın kısa surede toparlana rak bııı$ yenne ulaştt Dogru ^ol Partısı ııındev bırpankartını ta^ıyan 20-2^ kı^ılık grup finışc ueldığı anda. bazı beledıye yetkı lılcrı Gen,ı ko.ılisyon onağımız ama koşuva da sıyaset katıldı dcmcktcn kendılennı alamadılar • Maraton I Cıhaneır Dcnıı rcl(2 2^ 28) 2-Adn Hartvvell- (Hollanda-2 23 51). 3-Tery Mıtc- hcl(lngıli7) B<ı\anlar 1- Buva Aııra (Ro- nıaııva 2 44 29) 2 AnutaCaluna (Romanva-2 46 36) 3-Galına Goronova(Bulgar-2 47 M) • Halk koşusu I- Mchmet Gundcnı (24 41) 2 Kcmal Bay- ıok(24 %) VMcıınkıli(,(2S M) Basaıılar 1- Nuıten Ta^dc- ıııır(2X S8) 2-hatmaeul Boş- ııak(29 29) ^ BclkısMcrK1 !! 2^) GOZLEM Baştarafi I. Sayfada yenı trafık kurallan getırılmesı de duşunuluyor fçışlen Bakanı İsmet Sezgın, Istanbul un yaşanılır bır kent halıne getınlmesı ıçın yenı bır model üzennde çalıştıklannı, tasannın kısa surede urunlennı vererek, İstanbul'un yenı benlı- ğıyle. çağdaş bır kent kımlığıne kavuşacağını soyledı Tasan ıle trafık hızmetlennın tesalınden denetımıne kadar geçen aşama- lann da çağdaş demokratık bır bıçıme getınleceğını ıfade eden Sezgın Istanbul'u ınsanlann korkusuz guvenlı yaşayabıle- ceğı bır kent yapmayı ıstıyoruz 10 mılyon nufusu, 1 mılyonu aşkın aracıyla Istanbul'u Tür- kıye nın en buyuk tıcaret kentı olarak yenıden düzenleyeceğız Istanbul'u oeskı ıkı cıhanın bır- leştığı dünya kentı yapmaya çalışıyoruz Bu amacla, huku- met olur olmaz çalışmalanmıza başladık Raporlanmız hazır hale geldı Bu ayın ıçınde lslan- bul'da Başbaİcanımızın baş- kanlığında , yerel yonetıalen- mızın, unıversıte teşkılatımızm ve uzmanlann katılacağı bır toplantıvla tasanya son şeklını vereceğız Bu gayretlenmızde bütun vatandaşlanmızın bıze yardımcı olacağı ınancında- yım'' dedı Istanbul Valısı Hayrı Kozak- çıoğlu da îçışlerı Bakanlığı'nca yapılan hazırlıklara son şeklı- nın venldığını, Istanbul'un hız- met genışlığıne ve nufus buyuk- lüğune yetebılccek bır hızmet teşkılatının amaçlandığinı soy- ledı Istanbul'un sorunlanmn Istanbul'dan çozumlenmesı ge- rektığını, yennden yonelımın guçlcndınleceğını kaydeden Valı Kozakçıoğlu, tasarının Su- ner Valı olayı olmadığını. bele- dıyelenn dışında bır çalışma olduğunu vurguladı Türkıye'- nın ekonomık potansıyel ve hızmet olarak buyuduğunu kay- deden Hayn Kozakçıoğlu. "Boyle olunca Ankara"dan ve vılayeı merkezuıden yönetım ımkanı kalmamıştır Bugun bu- 'un dunva mahallı ıdarelenn guçlcndınlmesı modelını be- nımsemışttr Mahallı ıdareler kendı vcrgılcrını kcndılen top- layacak. kcndı vonctımını kcn- dı bclırlcvctek ve kcndı butçcsı- nı kendı ha/ırlayataklır" dedı UĞURMUMCU • Baştarafi I. Sayjada Federe Devletı'ne çok sıcak bakıyor Görunuş bu ABD, Turkıye'yı busbütun gozden çıkara- maz O halde ne yapmalı? Turkıye'ye odun verılmelı Kurulan Kurt Federe Devletı, bır sure sonra plebısıtyo- luyla Turkıye ye katılamaz mı'' Bu senaryo uzerınde bırkaç yıldır konuşuluyor Üzennde ıki yıldır konuşulan ve bazı asker ve sıvıl yo- netıcılere benımsetılmeye calışılan bu senaryo, Kurt Federe Devletı'nın bır sure sonra plebısıt yoluyla Tur- kıye'ye katılmasıdır Senaryoyu oluşturan mantık aşağı yukan şöyle Korfez Savaşı sonrasında Irak'ın kuzeyınde bır Kurt devletının kurulması kaçınılmazdır ABD de bunu ıstıyor, butun dunya da Gelın once bu devletı destekleyelım Sonra7 Talabanı ve Barzanı gıbı Batı'ya yakın lıderler elıyle kurulacak bu devlet, bır sure sonra, 'plebısıt yaparak Turkıye Cumhurıyetı ne bağlanır Böylece Musul ve Kerkuk petrollerı, Turkıye Cumhurı- yetı nın elıne geçer Bu bırleşme 'umter devlet çatısı altında olabıleceği gıbı "Kurt-Turk Federasyonu ' olarak da ortaya çıkabılır Bu modellerden hangısıne karar verıleceğı de ılerde kararlaştırılır Ben, bu senaryoyu, Korfez Savaşı başladığı gunlerde üst duzey Amerıkan yetkılerı ıle çok yakın ılışkılen olan ünlu bır Ingılız gazetecısınden dınlemıştım Aynı senaryoların ozellıkle son gunlerde Ankara da sı- yaset kulıslerınde de fısıldandığına tanık oluyoruz Ne var korkacak? Ve ne var urkecek"7 işte Musul ve Kerkuk petrollerı sızlerı beklıyor1 Böyle bır katılma olmasa bıle Musul ve Kerkuk petrol- lerının Turkıye uzerınden Batı'ya ulaşması ıçın ortak Türk-Kurt petrol şırketlerı de mı kuramazsınız'? Ortak devlet kurmasanız bıle şırket kurun1 Teorık olarak ılk bakışta akla uygun gelen bu formulü uygulama olanağı var mı? Saddam devrılmeden boyle bır senaryonun ışlemesı- ne olanak yoktur Saddam devrılse bıle bu senaryonun gerçekleşmesı çok guçtur Irak'ta yalnız Araplar ve yalnız Kurtler yaşamıyor Irak toprakları ıçınde Turkmenler de var Şıılerde Saddam devrıldı dıyelım Bu etnık grupların ongorulen bu yenı modelı benımseyeceklerını kım soyluyor^ Soz gelışı iran, Saddam sonrası Irak ta Şıı azınlığın haklarını korumak ıçın herhalde kendıne uygun bır for- mül onerecektır O zaman ne olacaktr 7 Gerçekçı olalım, Turkıye, sınırları ıçındekı bolgede bıle guvenlığı sağlamakta bugün guçluk çekıyor Bır de Irak toprakları Turkıye ye katıldı dıyelım Olağanustu Hal Bolgesı'nın yaklaşık ıkı buçuk kat buyükluğundekı bolge- de Turkıye guvenlığı nasıl sağlayacaktır'' Duşunulen 'plebısıt' yapılmadı ya da bu yola hıç baş- vurulmadı, ortak petrol şırketı de mı kurulamaz 7 20 yuzyılın başında buna benzer bır sorun yaşandı Almanya İran petrollerını, Osmanlı Imparatorluğu ıle kurduğu "Turkısch Petrolum" şırletı ıle ışletmeye başla- mış bu şırket zamanla, ingılızlerın elıne geçmıştı Kerkuk ve Musul petrollerı ıçın petrol şırketlerı kımbılır şımdıden ne planlar yapmışlardır? Bu 'e'ma şekerı dıplomasısı ve bu senaryolarla Tur- kıye'nın Ortadoğu'dakı Amerıkan planını desteklemest ıstenıyor Turkıye, Ortadoğu nun dıpsız ve karanlık kuyularına Talabanı gıbı hangı devletle ve hangı teror orgutu ıle ne zaman ve nasıl ışbırlığı yapacağı bellı olmayan bır adam- la mı ınecektır^ ARADABIR • Baştarafi 2. Sayfada soyledıklennı, Bay Turgut Ozal ın da Red Kıte olan yakınlığını goz onune getırırsek, futbolcularımızı eleştır- menın gereksız olduğunu soyleyebılırız Ama ulkemızın adım adım Kultursuzleşme"ye doğru ğıttığı de görünen bır gerçek Toplumun tüm katmanların- da bu durum açık açık bellı olmaktadır örneğın, epey önce unlu bır orkestra şefı gelıyor Istanbul a, Ataturk Kul- 1ur Merkezı'ndekı konserde verılen aradan yararlanan "hıgh socıety"mızın önde gelenlerı, hemen orkestra şefı- nın çevresını sarıyorlar Bılınen, klasık ovgulerını sunu- yorlar şefe ' Aman efendım, harıkaydmız Beethoven'ın bu yapıtını bır kez daha yaşattınız bıze' Orkestra şefı de Çok ozur dılerım hanımefendı (ya da beyefendı)' dıyor dınledığınız parça Beethoven ın değıl Adnan Saygun'- undu ' Sanat gösterılerının ön sıralarında boy gosterenier, o gunku programın değıştığını bılmedıklerı ıçın bır anda 'Kultursuzleşme Anıtı olmuşlardı Yuksek sosyetemız boyle de oburlerı çok mu farklı"? Ör- neğın gençlerımız Unıversıtelı gençlerımızın oldukça duşundurucu bır çoğunluğu seçtıklerı dalın dışındakı ko- nularla ılgılenmedıklerını, kıtap, dergı, gazete okumadık- lannı açtklıkla, rahatlıkla soyleyebılıyoriar Dergılerımız- de gazetelerımızde bırçok gencımızın boylesı duşuncele- rını belırttıklerını sık sık goruyoruz Kıtap, dergı gazete okumayı gereksız sayanların kultur duzeylerının nerede olduğunu gosteren çeşıtlı olaylarla da karşılaşıyoruz ön- cekı yılın sonlarına doğru bır bankamızın duzenledığı sınav bunun en canlı, en güzel omeğıdır Sınava ODTU SBF ve Boğazıçı Unıversıtesı'nden 1355 yenı mezun katılmış Sınavın Genel Kultur bolumunde, Bu kışıler bı- lım adamı mı, devlet adamı mı, edebıyatçı mı sanatçı mı başkan mı''' dıye sorularak bazı unlu kışılerın adları sıra- lanmış Sonuç W Churchıll'ı 422 kışı H Burgıbayı 1166 kışı Gandhı'yı 866 kışı, N.Bonaparte'ı 309 kışı, C Darvvın'ı 623 kışı, B Russell 1 1288 kısı, J London'ı 808 kışı A Cehov'u 1021 kışı tanımıyor Ne komıktır kı roman kahramanı James Bond'u 19 kışı "devlet adamı", 20 kışı "bılım adamı", 892 kışı "sanatçı", 87 kışı' edebıyatçı ve 165 kışı başkan ' sanıyor 121 kışı de ne olduğunu bılmıyor ilkokul oğrencılerının bıle bıldığıne ınandığımız bır başka roman kahramanı Robınson Cru- soe'yu de 35 kışı ' devlet adamı', 185 kışı "bılım adamı', 94 kışı "sanatçı , 410 kışı ' edebıyatçı 1 ve 452 kısı baş- kan sanarken 188 kışı de yanıt veremıyor Kultursuzleşmenın boylesıne doruğa çıktığı bır ulkenın, dunya ulkelerının arasında yerı neresı olur acaba? 55 ıııilyona kahve fincanı • Baştarafi /. Sayfada Istanbul Svvıssotel balo salo- nunda. Antık A Ş "nm sahıbı Turgay Artam tarafından yo- nctılen müzayedeye. 250 antıka eser çıkanldı Muzayedenın en «,ok ılgı çeken parcalan. mınelı Rus gumuşlen. Bcykoz gulap- danlar \c tablolar oldu. Samı Yelık'c aıt Vazoda Guller ve Sumbuller" adlı tablosu 80 mıl- yon lıraya. Fıkret Mualla yaaıt kartotı üzenııc suluboya resım 7S mılvon lıraya. Hoca Alı Rı/a'va an • Ça'm Ormanı vc p Hi h| " ! S | lıra- ya ibrahım Çallı nın. "Vazo- dakı Karanfillcr" adlı tablosu 26 mılvon lıraya. Mehmcı Alı Laga ya aıt bır tablo 26 mılyo- na satıldı Mınelı Rus gumuşlen nden mınelı paskalya yumurtası 34 mılvon lıraya. mınelı sıgara ta bakası 14 mılyona. Beykoz Opalın ıbnk 16 mılvon lırava Bcykoz opalın kapaklı daldır ma ıse 17 mılyona alıcı buldu l 7 rwrçadan oluşan bır koleksıyonu ıse 42 mı'v on 1 tıldı