Katalog

2 Cumhuriyet haberler 31 Ocak 1992 Yaşldık: Yaşam yükünüpaylaşamamak ŞENOL KONUKÇU (tstanbul) - Eğer, ölüm erken olmaz ise yaşlılık kaçınılmaz. Psikiyatristler yaşlılığı, "Geçmişeözlem, geleceğegü- vensizlik, korku ve üzüntü duygulannın tümüdür" diye tanınüıyor. Ünlü düşünürler Aristo ve Seneca ise yaşlılığı "İyileşmeyen bir hastalık" olarak nitelendirmişler. Genç kuşağın yaşhlardan uzaklaşma- ya çahştığı günümüzde, yaşhlann ban- nabilecekleri kurumlar da oldukça ye- tersiz. Yaşlı nüfusun yaklaşık 3 milyon olduğu ülkemizde, resmi ve özel 43 ku- rum yaşhlara yönelik hizmet veriyor. Bu kurumlarda kalan yaşlı sayısNse 7 bin. Yaşh nüfus özellikle geüşmiş ülkeler- de hızla artarken, onlann sorunlanna ve yalmzlıklanna yönelik çahşmalar da hız kazandı. "Yıllara yaşam katın" sloganı ile her yılın 7 Nisan gününü "Dünya Yaşlılar Günü" ilan eden Dünya Sağlık örgütü WHO, yaşhlara yönelik kurum- laşmayı teşvik ediyor. Yüksek lisans tezi için huzurevlerinde kalan yaşlılan konu alan Lepra Araştır- ma ve Uygulama Hastanesi Başhemşire- si Yurdusev Alankaya'nın iki yıl süren çahşması da yaşhlann dünyasını gözler Patates yemeği şampanya kazandı Haber Merkezi - Ingiltere'de yayımla- nan Independent gazetesinin açtığı yemek yanşmasında geçen haftanın kazanan kişisi, Türk patates yemek- leriyle bir kadm oldu. Exeter'den gazeteye iki yemek tarifı gönde- ren kadın, kendini "Türkiye'den Bayan Bada" diye tanıttı. Bayan Bada Türk patatesleri tari- fiyle iki şişe 1988 rekolte Avustralya şarabı da kazandı. Bayan Bada'nın Güneydoğu Anadolu'da yaygın olarak hazırlandığını belirttiği pata- tes yemeği tarifı şöyle: Otlu Patates Yemeği (6 kişilik) 500 gr patates, 1 yemek kaşığı zeytinyağı, 2 yemek kaşığı tereyağ, 2 orta boy soğan, 120 gr beyaz peynir, 120 gr esmer buğday unu, köpür- tülmüş 4 yumurta, ince kıyılmış maydanoz, dereotu, nane, tuz, karabiber. Hazırlanışı: Fınnı önceden 220 derecede kızdınn. Pata- teslen ve soğanlan ayn kaplarda rendeleyin. Sonra ikisini de ayn bezlerin arasında sıkıştıra- rak sulannı akıtın. Bir tavada zeytinyağını kız- dırdıktan sonra soğanlan atın, pembeleşene kadar iki dakika süreyle çevirin. İçine patates- leri katın. Kızarana kadar çevirin. Kanşımı daha sonra bir kâseye alın. Çatalla ezdiğiniz beyazpeynir, un ve köpürtülmüş yumurtalan katın. Son olarak, ince kıyılmış maydanoz, na- ne ve dereotuyla tuz ve karabiber de kanştınp börek kalıbına dökerek fınna verin. 20 dakika fınnda tuttuktan sonra sıcak servis yapın. Çocuk Esirgeme Kurumu yenfleniyor BERAT GÜNÇIKAN (tstanbul) - Siyasi kadrolaşma ve yolsuzluk savlanyla kamuoyunun gündeminden düşme- yen Çocuk Esirgeme Kurujnu yenile- niyor. Yeni atamalarla idare ve diğer personelini uzman kişilerden oluş- turmayı amaçlayan kurum evlat edinme işlemlerinde de bürokrasiden uzaklaşıyor. Atıl durumdaki arsalann ve gayri menkulle- rin değerlendirilmesi çalışmalanna da hız ve- ren kurumun Genel Müdürü Süleyman Yan- çatoral, rayiç bedelin altında kiraya verilen gayri menkullerle ilgili soruşturma başlattıkla- nnı açıkladı. Yatçatoral, "Kurum gelirlerinin harcanmasında usulsüzlük saptandı mı?" so- rusuna, "Yapılmış olabilir, ama kitabına uy- durulmuş, saptanması mümkün ohnayabilir" yanıtını verdi. Melih Gökçek'in genel müdürlüğü döne- minde siyasi kadrolaşma ve yolsuzluk savlany- la dikkatleri üzerine çeken Başbakanlık'a bağh Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, gelirlenni arttırmak amacıyla projeler üreti- yor. Türkiye genelinde 1715 gayri menkul ve lojmandan 1990yıhnda 1 milyar 739 milyon, 1991 yıhnda ise yaklaşık 3 milyar lira gelir sağ- layan ÇEK, yeni projelerinde kira ücretlerini arttırmaya ve atıl durumdaki bina ve arsalan değerlendirmeye yer veriyor. 213 gayri menkul için kira tespiti, kira alacağı ve fuzuli işgal ne- denleriyle dava acan kurum, rayicinin altında kiraya verilen gayri menkuller için de kendi büayesinde soruşturma başlattı. önüne seriyor. tstanbul Tıp Fakültesi Lepra Araştır- ma ve Uygulama Hastanesi Başhemşire- si Yurdusev Alankaya, Prof. Dr. Yıldız Tümerdem'in daruşmanlığında yürüttü- ğü tez çahşmasında üç huzurevinde yaş- lan 60 ile 99 arasında değişen 100 kişiyle yûz yüze görüşerek anket yaptı. 42'si er- kek, 58'i kadm olan bu kişilerin her bi- riyle tek tek yapılan görüşmeler yaklaşık 90 ile 120 dakika sürdü. Huzurevlerinde kalan yaşhlann dün- yasını tanımamıza yarayan araştırma- nın bazı bölümleri şöyle: -100 yaşhdan 42si neşeli, 23'ü dur- gun, 13'ü karamsar, 10'u sık sık ağhyor, 5'i hırçın, 5'i sürekli güleryüzlü, 2'si hu- zursuz idi. -69 yaşında bir erkek yaşlının babast hayatta idi ve üvey annesi ile birhkteydi. • Diğerlerinin anne ve babalan ölmüştü. -76 yaşlı, sanaü seviyordu. 24 yaşlı, sa- nattan anlamadığını söylüyordu. Seven- ler müzik dinliyor; kitap, gazete ve dergi okuyor. Darülaceze'de yaşayan 3 yaşh, şarkı söylemeyi seviyordu. Kurumun müzik ekibinde idiler. tki yaşh, sinemayı seviyordu. Bazen sinemaya gittiklerini söylediler. Aynı kurumda bir ressam, bir yazar vardı. Ressam eşi ile birlikte idi ve hâlâ büyük yağlıboya tablolar yapıyor- du. Yazar ise Gazeteciler Cemiyeti'ne üye idi. Daktilosu ve kitaplan ile iç içey- di. Sürekli bir şeyler yazıyordu. Aynca enstrüman çalmayı seven bir yaşh vardı. Gençliğinde bando öğretmenliği yap- mış. -Yüz yaşhdan 17'si TV'yi sürekh" izli- yor, 66 yaşlı ise bazen izliyordu. 17'si ise hiç izlemiyordu. 83 yaşhdan 13'ü açılış- tan kapamşa kadar, 35'i haberleri, 23'ü dızilen, 9'u müzik eğlence programlan- nı, 3'ü de spor ve eğlence programlannı izlemeyi tercih ediyor. -56'sı hiç âşık olmamış. Âşık olan 44'- ünden 20'si âşık olduklan kişilerle ev- lenmiş. 24'ü aşık olduklan kişi ile evle- nememiş. Âşık olup da evlenemeyenler- den 9'u âşık olduklan kişiyi hâlâ anımsı- yordu. 9 yaşh ise hiç hatırlamıyor, 6'sı ender oFarak anımsıyor. -29'unun geçmişteki cinsel yaşamı iyi idi. 43'ü normal olduğunu söyledi. 7 yaş- lı "idare eder" yanıtını verdi. 9 kişi kötü olduğunu söyledi. -Şimdiki cinsel yaşamlan konusunda- ki sorulara yüz yaşhdan 70'i cevap verdi. Bunlardan 12'si cinsel yaşamlanmn ol- madığını söyledi. 34'ü yaşlanmış olduk- lannı, 3'ü ortamın uygun olmadığını, 18'i cinsel yönden sağhklı olduklannı söyledi. Erkeklerden biri ihtiyacı için dı- şan gittiğini, bir diğeri de mastürbasyon yaptığmı söyledi. -38'i flörtü normal karşıhyordu. 27'si yaşhlar için ayıp olacağını, 13'ü dinimiz- ce günah olacağını, 6'sı hoş karşılanma- yacağını düşünüyordu. 16'sı ise "Vakit çok geç artık, bizim işimiz bitti. Bu yaş- tan sonra istenmez, ne işe yarar?" diyor- du. -"Neden flörtünüz yok?" sorusunu 52 yaşh yanıtladı. 24'ü gereksiz olduğu, 2'si çevreden hoş karşılanmayacağı görü- şünde idiler. 25'i "ayıp günah", 9'u "biz- den iş geçti" yanıtını verdi. 4 erkek yaşlı da kendilerine uygun bir flört bulama- dıklannı, kurumdaki kadınlan beğen- mediklerini söyledi. -85'i resmi, 2'si imam nikâhı ile evlen- miş. 13'ü hiç evlenmemiş. 6 yaşh erkek üç kez evlenmiş. Evlenmeyenlerin 5'i uy- gun bir eş bulamadığı için, 2'si sorumlu- luk almak istemediği için, 1 'i de ekono- mik nedenlerden dolayı evlenememiş. 5 yaşlı kadının ise kısmeti çıkmamış. -55'inin çocuğu var. 45'inin yok. 18'- inin üç ve daha fazla çocuğu var. 20'- sinin hem kız hem erkek çocuğu var. -23'ü çocuklan bakmadığı için, 4O'ı kimsesiz ve yalnız olduklan için, 13'ü eş- leri öldüğü için, 19'u ekonomik neden- lerden, 5 erkek de eşinden boşandığı için huzurevine gehnişti. -39'u kendi istekleri ile huzurevine gel- mişler. 17'si çocuklan, 11 'i akrabalan, 25'i arkadaşlan veya komşulan, 8'i de çahştıklan işyerinin sahibi tarafından huzurevine getirilmiş. -53'ü mutlu ve huzurlu. 47'si mutsuz ve huzursuz. Taşıt pulunda songun Ekonami Servisi- Taşıt pulu ilk taksidinin ödeme süresi bugün mesai saati sonunda biti- yor. Ziraat Bankası şubelerinden ahnan pulla- nn en geç bu gece yansı taşıtlann ön camlanna yapıştınlması gerekiyor. Mahye, 1986 yılından bu yana Motorlu Ta- şıtlar Vergisi'ni taşıt pulu ile topluyor. Otomo- bil, otobüs, kamyon, minibüs ve çekiciler tara- fından alınması zorunlu olan pullar taşıtın yaşı ve kilosuna bağh olarak değişik değerler taşı- yorlar. Yılbaşında Motorlu Taşıtlar Vergisi'ne yapılan zamdan sonra en düşük pul değeri 24 bin en yüksek de 3 milyon üra olarak belirlen- di. Araba sahipleri motorlu taşıt vergilerini ocak ve temmuz aylannda aldıklan pullarla iki eşit taksitte ödüyorlar. Geçen yıl pul satışı ile 550 milyar iiralık tahsilat sağlayan Maliye, bu yıl sadece ilk taksit ödemesinden 450 milyar li- ra bekliyor. Bakanhğın hesaplanna göre 1992 yılının tamamında taşıt pulu satışlanyla devlet kasasına 900 milyar lira girecek. Taşıt AJım Vergisi'nden de 1 trilyon 850 milyar lira bekle- yen Maliye, 1992 yıhnda araç sahiplerinden 2 «lyon 750 mıİyar hra toplamış olacak. 57 e s k i "Camın Özü Doga... Doğanın Dostu Cam." Son günlerde sık sık kulağınıza çalınıyordur: Ambalaj-çevre ilişkisi... Çevreyi koruma çabaları içinde kullanılmış ambalajlar da çeşitli yöntemlerle geri döndürülmeye çalışılıyor. 14 Mart 1991 tarihli "Katı Atık Yönetmeliği" bu dönüşümün yasal çerçevesini çiziyor. Örnek kuruluş Şişecam Şişecam tam 57 yıldır kullanılmış cam ambalajları toplayarak bu dönüşümü ger- çekleştiriyor. Örneğin son 5 yılda Şişecam, 254.411 ton cam geri aldı. Bir başka deyişle ortalama 350 gr.dan 700 milyon şişe... Etkin bir şekilde yürütülen bu sistemle son 5 yılda ulusal kaynaklardan 30.529 ton fuel oil ve 305.293 ton hammadde tasarrufu sağlandı. Boş ambalaj nasıl toplanıyor ? Kullanılmış ambalajların toplanması için 3 sistem var: 1. Geri satın alma Boş ambalajların üretimde yeniden hammadde olarak kullamlmak için geri satın alınması. Bu yöntemin 3 koşulu var. • Kullanılmış şişeler ekono- mik bir değer ifade etmeli • Toplama merkezleri bulunmalı • Geçerli bir fiyatlandırma yöntemi ilan edilmeli Şişecam, bütün bu şartları içeren bir sistemi 57 yıldır uyguluyor. • Kullantlmış cam toplama işlemleri Türkiye'nin çeşitli bölgelerindeki merkezlerde yürütülüyor. (*) • Geri toplama müteahhitleri- ne uygulanan cam teslimi ve fiyatlandırma yöntemi "Geri Satın Alma Şartnamesi"ne bağh olarak yapılıyor. (**) d ı r m I a i i d e n I u y o r 2. Gönüllü toplama - Türkiye'de 470 kumbara var. Şişecam aynı zamanda 470 Cam Şişe Kumbarast'yla gönüllü toplamayı da teşvik ediyor. Halkımızın bu kumbaralara attığı şişeler özel araçlarla toplanıp değerlendi- riliyor, parasal karşılığı hayır kurumlarına veriliyor.. 3. Depozito Depozitoyu hepiniz biliyorsunuz. Bu, yeniden doldurulabilen ambalajların toplanmasında uygulanan bir yöntem. Camın işi bitmez Cam ambalajı geri kazanma Şişecam'da kurumlaşmış bir sistemdir. Kalitesinden kaybetmeden % 100dönüşebilentek ambalaj malzemesi olan cam, Şişecam'ın toplama merkezle- rinde geri satın alınıyor ve şekillendiriliyor, yeni bir şişe, yeni bir kavanoz olarak kullanıcıya geri dönüyor. Yurt kaynaklarından tasarrufa ve çevrenin korunmasına özen gösteren ve sistemli uygulamalarıyla bunu gerçekleştiren Şişecam, tüm dünyanın yöneldiği bu doğrultudaki yasal düzenle- melere örnek ve destek olmaya devam edecektir. ( * ) Kullanılmif cam geri »atın alma merkezleri: 1. Kınk Cam Arıtma Tesisi 41407 Çayırova-Gebze Tel: 199-34770 / 361 2. Anadolu Cam Sanayii A.Ş. Tekke Köyü Yakını P.K. 612 33004 Mersin Tel:(7581) 5763/9 hat 3. Topkapı Şişe Sanayii A.Ş. Davutpaşa Kışla Cad.No.56 34020 Topkapı - istanbul Tel: 567 93 00-10 hat - 576 54 45 ( ** ) Geri satın almayla ilgili şartnameyi cam teslimatı yapacağınız yukardaki merkezlerden sağlayabilirsiniz. ŞİŞECAM JIJECAM e» TUWJÜ>» i» Neden esniyoruz? • AA (tzmir)- Nörolog ve psikiyatr Dr. Bekir Urfalı, esnemenin, çeşitli psikolojik ve fızyolojik nedenlere dağandığını ve vücudun savunma mekanizmasının bir tepkisi olarak ortaya çıktığını söyledi. Dr. Urfalı bugüne kadar canhlann niçin esnedikleri sorusuna cevap bulabilmek için çeşitli araştırmalar yapıldığım belirterek şunlan söyledi: "Uykusuzluk, fıziksel ya da zihinsel yorgunluk, sürekli okuyarak veya televizyon izleyerek gözün yorulması, esnemenin fızyolojik nedenleri arasında sayılabılir. Yine beslenme bozukluklanna bağh olarak vücudun iyon dengesinin bozulması, beyin rahatsızlıklan, tümörler ve epilepsi hastalıklan da sık sık esnemeye yol açabilir." Ögrencîler dikkat • AA (Trabzon)- Trabzon Rehberlik ve Araştırmalar Merkezi Müdürlüğü tarafından Trabzon ve ilçelerindeki 9 lisede 195'i kız, 465 öğrenci arasında başarılannı engelleyen problemlerin tespit edilmesi amacıyla bir araştırma yapıldı. Merkezde Trabzon, Anadolu, Fatih, Ticaret ve İmam Hatip Liseleri ile ilçelerdeki Akçaabat, Düzköy, Arsin liseleriyle Of Kız Meslek Lisesi'nde yapılan araştırmayla ilgili olarak TRAM Özel Eğitim Bölumü Başkanı Fuat Sancak şunlan söyledi: "Yapılan araştırmalarda önceliği okuldaki problemlerin aldığını, ikinci olarak aileyle ilgili sorunlann etkili olduğunu saptadık. Okulla ilgili problemlerde en büyük neden, uygulama ve gözlem yetersizliği. Bunu derslenn ilgi çekici hale getirihTnemesi, ders araçlannın yetersizlıği, sınıflann kalabalık ve sosyal faaliyetlerin az olması takip ediyor." Eren'eplaket • AA (Tekirdağ)-İçişleri Bakanlığı'nca" Yılın İdarecisi" seçilen Malkara Kaymakamı Turan Eren, Tekirdağ Valisi Memduh Oğuz tarafında da ödüllendirildı. Öğretmenevi'nde düzenlenen törende konuşan Vah Oğuz, başansının sürekli olmasını dilediği Kaymakama bir plaket verdi. Üç yıldır görevde bulunan Eren, günde 150 top süt ışleyen bir tesisin yanı sıra bir yem fabrikası, 9 sağlıkevi ve 15 köy konağıyaptırdı. Türk-Japon dostluğu • UBA (Ankara}- Japonya Başkonsolosluğu önderhğinde Türk-Japon İş Konseyi ve çeşitli • kuruşlann desteğiyle "21. Yüzyıla Doğru Türk-Japon Dostluğu" konulu bir kompozisyon yanşması düzenlendi. Yanşmaya 27 Mart 1992 tarihine kadar 40 yaşını doldurmamış ve yeterli derecede İngilizce bilenler katılacak. Yanşmada bırinci olana Japonya'ya gidiş-dönüş uçak bileti, dereceye giren diğer yanşmaa ve katılımcılara da çeşith ödül ve armağanlar verilecek Tupistik sağlık istasyonu • AA (Antalya) - Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Antalya Bölgesel Yürütme Kurulu Genel Sekreteri Abdullah Tekin, Kemer, Side, Tıtreyengöl, Belek, Çamyuva gibi tunstik merkezlere küçük sağhk istasyonlannın kurulması gerektiğini söyledi. Abdullah Tekin, turizmde sadece yatak sayısınm ve turist artışımn hedeflendiğini, ama yan öğelerin hep unutulduğunu belirterek "Turist gittiği yerde güvende olmak ister. Hastalandığında veya kaza geçirdiğinde hemen tedavi görmek ister" dedi. 30 milyonluk soygun • İstanbul Haber Servisi - Osmanbey ve Ihlamurdere'de iki ayn yeri soyan silahh üç kişi, yaklaşık 30 milyon lira para, bir miktar ziynet eşyası ve üç adet deri mont alarak kaçtılar. Edinilen bilgiye göre ilk soygun saat 18.15 sıralarında Osmanbey Rumeli Caddesi 51 numarada bulunan kurk ve deri mağazasında gerçekleşti. Müşteri gibi içeri giren üç kişi, bir süre sonra silahlannı çıkararak mağazada tezgâhtar olarak cahşan Tüh'n Göğen'in bir miktar ziynet eşyasını ve üç adet deri montu alarak kaçtılar. Bu olaydan yaklaşık yanm saat sonra, bu sefer de Ihlamurdere Caddesi 62 numarada bulunan halıcı dükkânına gelen aynı kişiler, içeride bulunanlan silahla etkisiz hale getirip bağladıktan sonra, kasada bulunan yaklaşık 30 milyon lira değerindeki mark ve dolarlan ahp yaya olarak kaçtılar.