Katalog

CUMHURlYET/12 EKONOMİ 9 EYLÜL 1991 BORSA NOTLARI ABDURRAHMAN YILDIRIM Partilerinborsayı düzeltme yarışıMtfırımcılann bir bölümünde ANAP iktidannın değişmesiy- le birlikte borsanın da brteceği gibi yersiz bir tereddüt var. Se- çim yaklaşbkcabu tereddüt da- ha bir kuvvet kazanryoc Aslında bu, muhalefet partilerinın bor- sa tonusundaki tutumlarını açıklamamış olmalarından kaynaklanıyof. Bu konudaki ilk adımgecen hafta DYP'den gel- di. TUSİAD toplantısında ko- nuşan Genel Başkan Süley- man Demlrel, DYP'nin borsa için neler yapacağını anlattı. SHP'nin ekonomi kurmayı Onur Kumbaracıbası'na da bizsorduk. İki muhalefet parti- sinden de ANAP'tan daha faz- la borsaya sahipçıkacaklarına dair sözler duyduk. D Y P Demiral'in anlatth ğına göre borsave sermaye pi- yasası Türkiye'nin vazgeçeme- yeceği iki büyük müessesedir. Aslına bakarsanız dünyanın kalkınmasına hayatiyet buldu- ğu, kaynak bulduğu yerdir. Türkiye birtakım dikkatsizlikler- den veya eksikliklerden dolayı bu müesseselerden vazgeçs- mez. Bu müesseseleri yeniden düzenlemek gerekecektir. Bu sermaye piyasası olayının da bankerler olayına dönüşece- ğinden dolayı endişeler vardır. DYP, finans kesimine köklü bir reform getirecek. Borsa ve ser- maye piyasası yeniden düzen- lenecek. İnsanların cebindeki para, para olmaktan çıkartılıp kapital halinegetirilecek. (Yanl menkul kıymetlere yatırması sağlanacak). Mutlaka borsa kurumundan çok iyi yararlanı- lacak. Rlsk Sermayesi Kuru- mukurulacak. Bu kurum, mev- cutşirketlereveyayenikurula- cak şirketlere ortak olacak, kâ- ra gecirdikten sonra da bu şir- ketteki hisselerini halka aça- cak. Devlet para ve sermaye piyasalanndan çıkacak ve bu piyasalardan para emmeye- cek. Özel sektörün fonları yine özel sektöre bırakılacak. SHPOnur Kumbaracıba- şı'nagöre borsa piyasa ekono- misinin önemlı araçlanndan bi- ridir. Ciddi bir kurumdur. Bunun ilk adımları da atıldı. Giderek gelişiyor ve mutlaka da gelişti- rilmesi gerekir. SHP borsayı destekleyecek. Borsanın şu an saf vatandaşlann cebinden spekülatif hareketlerle para ka- zanmaya yönelik bir görüntü vermesi SHP'yi ürkütmüyor. Borsaya giderek dahafazla sa- yıda aile şirketinin girmesi ve devletin çekılmesı teşvik edile- cek. Yasal değişıklıkler yapıla- cak. Gerçi ANAP iktidannın bir yasal degişikliği var, amaeksik ve bazı bölümleri yanlış yapıla- cak yasal düzenleme ve dene- timlerle borsa 3-5 önemli gü- cün spekülatif kazanç yeri ol- maktan çıkartılacak. Borsanın temeldekı işleyişi desteklene- cek. Borsaçeşitlietkilenmeter- den, spekülatif kazançlardan, devletin müdahalesine ilişkin bilgilere sahip kişilerın etkinlik alanı olmaktan çıkartılacak. Cumhurbaşkanı'nın eşi ve oglunun borsada oynaması çok büyük bir skandaldır. Saf vatandaşlann borsayagüveni- ni sağlayacak, borsayı, Batı borsalan gibi çağdaş hale geti- recek yasal düzenlemeler ve denetimler yapılacak. Bu ara- da, ürkütücü boyuttaolmayan bir vergilemede makul sürede getirilecek. Önemli olan vergi- lendirilmemişalanlann kalma- masıdır. Sistemi sağlam esas- lara bağlanacak ve borsa, yatı- rımlara, ucuz kaynak sağlaya- cak bir yer haline getirilecek. 1980Tı yıilarda sanayide yatı- rımlann durmasının en büyük nedeni yüksek faizdi. İşte bor- sa bu yüksek faizden kurtulma- ntn yoludur. Borsayı ne kadar büyütebilirsek yatırımlar da o derecede artar. A N A P Borsayı kurdu. Bugünkü durumuna getirdi. Düzettmek için yeni biryasade- ğişikliği hazıriadı, ama "Içer- den öğrenenlerin ticareti" ve "kamuoyunun aydınlatılma- sı" ile "bankaların denetlenmesi" konusunda eksiklikler içeriyor. Borsaya özelleştirme nedeniyle büyük önem veriyor. Son olarak bor- saya binabuldu. SOÜUÇ Borsa, 80Tı yılla- nn 9O'lı yıllara devrettiği Türki- ye'nin en önemli kurumların- dan birkdir. Hem kamu hem özel sektör ve hem de tasarruf sa- hipleri tarafından keşfedilmiş- tir. Hangi parti iktidara gelirse gelsın borsa, sistemi ve varaca- ğı boyutlartadahaiyi olacaktır. Endişe yersizdir. Çünkü "kal- kınmaya glden yol borsadan geçer." Adyerine kodsistemi Altıncı yılında kendi binası- na kavuşan Borsa yeni yerine bttgtsayar sıstemiyie geçecek. Bilgisayar ve saklama hiz- metleri, hisselerifı namayazı- lı olmasını gerektıriyor. Hisse- leri bir anda hamiline olmak- tan çıkartıp nama dönüstür- mek ise çok zor, hatta imkân- stz. Ama bilgisayara da geçil- mesi gerekiyor. Bunun için bir orta yol bulundu: "Kod siste- mi". İşlemterin bilgisayaria ger- çekleştirilmesi ve hisselerin saklanmasında bu "kod adı" kullanılacak. Işlemlerin ve his- selerin kime ait olduğunu ise bugün olduğugibi sadece ara- cı üye bilecek. Bankerlereyeni başkan Sayılan 105'i bulan borsa bankerleri başkanlarını de- ğiştirdi. 1986 yılında kurulan Borsa Bankerleri Yöneticileri Derne- ği, yeni adıyla Borsa Aracı Ku- rumlan Yöneticileri Derneği- nin başkanlığına Müsliim De- mirbitekgetirildi. Zeki Döslüoğlu dışındaki tümyönetim kurulu üyelerinin değiştiği genel kuruldan sonra hanl hanl bir çalışma içinegiren yeni yönetim kurulu, bir prog- ram hazıriıyor. Sorunlar, çözüm önerileri ve öncelikler saptanı- yor. Kamuoyuyla sıkı bir ilişki, bürokrasi vesiyasilerleiyi ilişki- ler kurulacak. Meclis'tekı Ser- maye Piyasası Kanunu değişik- liğinin bir an önce çıkartılması- na çalışılacak. Bunun için An- kara'dan gelme SPK kökenli Müslüm Demirbilek'i başkan seçmişler. Dernek yönetimi bu- günlerde randevutrafiğinı ayar- lıyor. Ankara ziyaretleri hükü- metten başlıyor, siyasi partile- rin ardından bürokrasi ve mes- lek kuruluşlarıyia sürüyor. Bu ziyaretlerde hep borsanın so- runlan anlatılacak. Dernek Başkanı Müslüm Demirbilek, şunları süyiüyor "Dernek olarak hedefimiz birliktir. Şimdi yaptığıma ça- lışma da bu blrliğin olusumu- na katkıda bulunmaktır. Bir önörgütlenmedr. Bunun için de çalısmalanmıza katılım is- tiyoruzherdüzeyde." Memur sendikalan seslerini duyumbilmek için siyasipartüerleyeniden görüşecek Memur, anayasal güvence istiyorErken seçim öncesi beklentileri, grev ve toplu- sözleşme haklarının güvence altına alınmasında odaklaşan memur sendikalan, siyasi partilerin "ilgisiz ve net olmayan" bir tavır izlemesinden yakınıyorlar. Egit-Sen Genel Başkanı tsmet Aktaş, siyasi partilerin kamu çalışanlarının örgütlenmesine "ilgisiz" olmasından yakınarak "Partilerin genel merkezieri ile görüşmeyi gündemimize aldık. Daha önce de göriişmemiz ol- GÜNEŞ GÜRSON ANKARA — Erken seçim at- mosferi, örgütlenme mücadelesi veren memur sendikalannı da harekete geçirdi. Seçimden "anayasal güvence" dışında bir beklentileri olmadığını ifade eden memur sendikalan, siyasi partilerin "net olmayan" bir ta- vu izlemesinden yakınıyorlar. Seçimde herhangi bir partiyi desteklemeyecek olan sendika- lar, seslerini duyurabümek için siyasi jjartilerle yeniden görüşe- cekler. Varlıklanm yasal platforma oturtma mücadelesi veren me- mur sendikalan, MÇP dışında- ki partilerin genel başkan ya da genel sekreterleriyle görüşme gi- rişiminde bulunacak. Sendika üyeleri partilerin memur sendi- kalarına "bakış açısını" öğren- meyi amaçlıyorlar. Tüm Bel-Sen, Tüm Sağlık- Sen, Eğit-Sen, Tarım-Sen'den oluşan kamu çalışanlan platfor- mu, seçim öncesi izleyecekleri stratejiyi belirlemek için önü- müzdeİci günlerde bir araya ge- lecek. mnştu. Tüm kamu çalışanlan De birlikte, eğitim emekçUeriaia ne istedigini, sonınlannın neler ol- dugunu Uetip, çözüm getirmele- rini talep edecegiz" dedi. Aktaş, seçimde sendika olarak herhan- gi bir partiyi desteklemelerinin söz konusu olmayacağını da ifa- de ederek sendikada "her göriişten" üyenin olduğuna dik- kat çekti. Aktaş, siyasal iktida- nn memurlann örgütlenmesine sıcak bakmadığını, ancak siya- si partilerin de "destek olma- dıklannı" savunarak şöyle ko- nuştu: "Turkiye'de demokrasi ko- nusunda bu iktidar kötü bir sı- nav verdi. Diğer siyasi partiler- le önceki görüşmemizde hepsi 'memurlara sendika kurma hakkı vermek gerekir' dediler, ama biz zaten sendika kurduk. Zorlu mücadelelerle bu hakkı elde ettik, bugüne kadar söyle- nenlere karşın, sozlü destekten öte, pratik destek gordüğumü- zü soyleyemeyiz: kamu çalışan- IZMİR'DE SORUNLAR BİTMİYOR Belediye, 405 işçisini çıkardıtZMİR (Cumhuriyel Ege Bürosu)— Anakent Belediyesi ile ESHOT ve İZSU çalışanlanrun uc- retlerini alamadıklan gerekçesiyle yaptıkları İ0 günlük ise gitmeme eyleminin ardından 405 ki- şinin işten çıkarıldığı bildirildi. Anakent Beledi- ye Başkanı Yiiksel Çakmur "Hizmet verilmesini engelleyerek belediyeyi ve SHP'yi sabote etmeye çahşanlara göz yumulmadıgım" açıkladı. Belediye-îş Sendikası yöneticileri ise işten çıka- nlmaları kinayarak yasal yoUardan haklanm ala- caklarmı söyledüer. Anakent Belediye Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada, eylemin ya- sadışı olduğu belirtilerek tzmirlilerin çile çekti- ği, hizmetlerin aksadığı, direnişin SHP Genel Başkanı Erdal Inönü'nün fuarı açtığı gün baş- latılarak bu yolla siyasi istismar peşinde koşul- duğu savunuldu. Açıklamada, aynca Yüksel Çakmur'a işçi çıkarmalann ardından gazetecile- rin "Genel seçime gidilirken işçi çıkaımanız aley- binize olmaz mı" sorusunun yönelüldiği vurgu- lanarak şu görüşler dile getirildi: "Izmirüler SHP'ye oy verirken bizi yoUarda bı- rakın, sulanmızı akıtmayın, anzalarımızı onar- mayın, bize hizmet vermeyin diye tercih etmedi- ler. Tam tersine hizmet verelim diye seçtiler. Ne yazık ki sık sık gündeme gelen işi durdurmalar ve son olarak 10 günlük yasadışı direniş, hizmet- leri aksattı. Bu durumda oy besabı j'apıimaz. Kim ne yaparsa yapsın önumüzde seçim var. göz yu- malım denilmez. Gelecekte ESHOTu baüracak, belediye hizmetlerim tamamen felç edecek, bün- yemizi içten kemlren kangren olmuş yarayı ke- sip attık. tzmirlilerin bu davranışın anlamını çok iyi degerlendireceğine inanıyonım." lan büyük bir kitle. Sendikal hakkımızın anayasal güvenceye kavuşturulmasını istiyornz. Ama sonınumuz onlann günde- mine girmedi. Bu, bizi kaygüan- dırdı". Aktaş, kamu çalışanlanmn toplumsal haklarının "anayasal güvence"ye kavuşması gerekti- ğini de savunarak siyasi partiler- den "ilgi gönnediklerini, sade- ce vaat duyduklannı" ifade etti. Tüm Bel-Sen ve Tüm Sağlık- Sen üyeleri de siyasi partüerle göruşme girişiminde bulunacak- lar ve partilerin seçim gezileri- ne katılarak isteklerini dile ge- tirecekler. Tüm Sağlık-Sen An- kara tl Sekreteri Mahmut Ko- nuk, kamu çalışanlan örgütle- rinin seçim atmosferine girmek- te biraz geç kaldıldarını, ancak memur sendikalanmn bağımsız bir milletvekili adayı ile seçime katılması gerektiğini savundu. Konuk, "Memur emeklisi, eski memur örgutlerinin temsilcileri bağımsız aday olmalıdır" dedi. Mevcut siyasi partilerden sendi- ka olarak bir beklentileri olma- dığını kaydeden Konuk, "Par- tiler memur seodikalanna hiçbir şey vermeyi düşünmemektedir- İer. Görüşlerimizi bütçe konuş- malan sırasında ikttik. Dile ge- tinnediler; memurlara vaatler veriyorlar, yapacaklan fazla bir şey yok" dedi. NIÇIN PANAFAX KÖLAY ÖDENİR? Ya kullananlara danışın ya da bir an önce aşağıdaki telefonlardan birini arayın ve sorun ve aynntılanyla bllgi alın ve gelin, yakından bakın ve deneyin, görün ve cazip ödeme kolayhk- larmdan yararlanın ve nemen ahn, kullanın. PROFESYONEL FAKS Panasonic BİR Panasonic MUCİZESİ TEKOFAKS PANASONİC PANAFAX TÖRKİYE MüMESSiLi VE RESMi SERVİS ÖtGüTÜ MERKEZ: (1) 174 75 15 (11 hat) Mana Bölg. Md. (71) 135 250 Aakara Bölge Md. (4) 1*7 26 10 (6hat) B«rsa Bölfl* NM. (24) 207 96« İımir B«I9« Md. (51) 21 82 99 TrabıoR lölg* Md. (031) 23 362 Antalya Bölg» Md. (31) 177 55« Diyarbakır Bölg* Md. (831) 25 926 R E K L A M D U N Y A S I 100 milyar beklerken... Reklam dünyası siyasi kampanyalar- la gülmeye başladı. Ancak Yüksek Seçim Kurulu'nun radyo ve televizyonda siya- sal kampanya yasağı nedeniyle TRT ve Magic Box yetkilileri 100 milyar olarak tahmin ettikleri reklam gelirinden otaıa tehlikesiyle karşı karşıya. Magic Box rek- lam sorumlulan, kendilerinin siyasi rek- lam filmlerini yayımlayacaklannı belir- tirken yaklaşık olarak 30-40 milyar lira- lık gelir beklediklerini kaydediyorlar. TRT ise "Magic Box yayımlarsa biz ni- ye yayunlamayalım" görüşünü savun- makla birlikte devletin resmi yayuı organı olan TRT'nin yasa ve tüzükleri çiğneme- sinin söz konusu olamayacağun ekliyor- lar. Bu arada Körfez krizinden bu yana ekonomik durgunluğu yenmeye çalışan reklam ajanslan yoğun bir siyasal-reklam faaliyetine girmişken aynı krizden daha büyük ölçüde yaralanan yazılı basın, si- yasi kampanyalann televizyon ve açıkha- vanın yanı sıra günlük gazeteleri de med- ya planlanna dahil edeceğini bilmenin se- vinci içindeler. Seguela Fas turizmine el attı yani Seguela'nın ajansı, eylül ayında yeni bir kampanya başlaüyor. Fransız rek- lamcılık dergisi Strategies'nin son sayısında yer aian bu karikatürde, son zaman- larda insan haklanna yönelik yoğun ihlalleri nedeniyle eleştirilen Fas Knüı 2. Ha- san, reklam sloganı olarak "Ben istersem mutlu olursunuz" cümlesini kullanıyor. Media Marketing Europe'ta Türkiye nin yöneticileriyle görüşmeler yaptı. Av- rupa çapında medya ve pazarlama dün- yasındaki olay ve göruşleri yansıtmayı ça- lışan dergide özellikle 1992 sonrası tek pazar Avnıpası konusunda değerlendir- meler ve istatistikler dikkat çekiyor. Londra'da Maxwell grubu tarafından yayımlanan "Media and Marketing Europe" adlı aylık derginin kasım sayı- sında Türkiye özel dosyası yayunlayacagı öğrenildi. Derginin bir muhabiri geçen hafta içinde Istanbul ve Ankara'da çeşitli gazete ve görsel-işitsel medya şirketleri- Reklamolık sözlüğü "Reklamcmm ve Reklamverenin El Kitabı" üstbaşlıgıyla yayımlanan 187 sayfalık orta boy büyüklükteki kitapta Engin Ülgen, reklamcüık deyimlerinin tngüizce ve Turkçe karşüıklannı veriyor. Nerpa Reklam Ajansı yayuılan arasında çıkan bu sözlük, dünyada reklamcüığın anadili olan tngüizce'nin Turkçe karşı- lıklarını vermekle yetinmiyor, sözcüğün kökeni ve kullanıldığı alanlirın daha iyi kavTanması için somut örnekleri de ak- tarıyor. Sözlüğün tanıtım yazısında "Amerika ve ingUtere'de çıkan bir tür td- taplann derlenmesiyle hazırtanan rek- lamcüık sözlfiğünden" söz edıliyor, ama ana kaynak kitaplann Ustesiyle sözlüğün hazırlanma yöntemi konusunda bilgi bu- lunrruyor. Temiz baskıh sözlükte baskı hatasma da çok az rastlamyor. Sonuç olarak üst başbğın belirttiği gibi reklam- cılar, reklamverenlerin yanı sıra tüm medyacılar ve reklama yeni başlayanlar ve öğrenciler için de yararlı bir başvııru sözlüğü. T E K N O L O J I V I T R I N I Optik saatler, bil^sayarlar Bilgisayarlarda sinyalleri senkronize sden saatler için kullanılan bakır teller hem bu saatleri kirletiyor hem de yavaş- lauyor. Bu bakır teller aynca maliyeti art- tınyor ve hata oranını da yükseltiyor. Ge- lişmiş bilgisayarlarda bu şekilde yaklaşık 2000 kadar devre bulunuyor ve bu bakır tellerin uzunluğu da 70 mile yaklaşıyor. Bu durumu göz önüne alan uzmanlar bu olumsuz etkileri ortadan kaldırmak için bakır tellere gereksinim duymayan, ışığa duyarh bilgisayar saatleri geliştirdi- ler. Gelecegln bilgisayarlannda yaygın olarak kullanılması beklenen bu optik sa- atler bilgisayarlar için pek çok avantajı da beraberinde geürecek. "Dogruluk" oranını büyük ölçüde arttıracak olan bu saatler aynı zamanda bilgisayan 10 kat daha hızlandıracak. Bu yeni sistemin kal- bini üstün duyarhklı yan iletken lawr oluşturuyor. Optik iplikler ve bir bağla- yıcı lazer ışığını devrelere bağb 1024 ta- ne düğmeye çok küçük bir alıa yardımıy- la dağıtacak. Bu da zamanlama sinyal- lerinin çok yüksek bir kesinliğe ve hıza ulaşmalannı sağlayacak. Uzmanlar bu derece yüksek bir kesin- lik oranının özellikle gelecekte üretilecek bilgisayarlar için son derece gerekli oldu- ğunu belirtiyorlar. Çünkü bilgisayarlan güçlendirmek için çok daha fazla bakır tel kullanmak elektrik bağlantüannın fazla ısınması sonucu devrelerarası karı- şıklığa yol açabiliyor. Bu yeni sistemin bilgisayarlann yanı sıra telekomünikas- yon alamnda kullanılması bekleniyor. Çok renkli oyun Sega, piyasadaki elektronik oyunlara göre çok daha renkli bir oyunu piyasaya sürdü. Sega'nın arkadan ışıklandınünış bu yeni ürünü tam 32 rengi içeriyor. Fi- yatı 160 dolar. Rapçiler için org Casio, Rapçiler için bloknot tipi özel bir keyboard üretti. "Rapman" adıyla pi- yasaya sürülen bu yeni org, rap müzikte îçten aydınlatmalı küre "Singapur'da gündüzken Denver'da gece olur." Bu basit bilimsel gerçek ço- ğu kez ilkokul öğrencileri için anlaşümaz bir olaydır. İşte bunu göz önüne alan emekli bir mühendis çocuklann cograf- yayla zaman arasındaki ilişkiyi daha iyi anlamalarını sağlayacak yeni bir küre üretti. Kürenin içinde yer alan aydınlat- ma sistemi yapay bir güneş görevi göre- rek günlük ve mevsimsel değişimlerin kü- re üzerinden kolaylıkla izlenmesini sağ- lıyor. Aynca kürenin üzerine oturtuldu- ğu althktan dünyadaki büyük şehirlerin yerel saatleri de öğrenilebiliyor. Bu ma- rifetli kürenin satış fiyatı ise 395 dolar. sık kullanılan sesleri başanyla üretiyor. Org 30 tane rap ritmi ve 25 tane de ayar- lanmış ses içeriyor.