Katalog

CUMHURİYET/10 DIŞ HABERLER 9 EYLÜL 1991 Politakk, müftü tayinine karşı • ATtNA (AA) — Abdi ^ ^1 Banş ve Dostluk ülü kurucusu Andreas Politakis, Yunanistan hukümetinin yünirlüğe koyduğu müftü tayini yasasına karşı olduğunu bildirerek Baü Trakya'da muftülerin seçildikleri gibi göreve gelmelerini istedi. Politakis, AA'ya yaptıfcı açıklamada, lstanbul'da patriklerin Türk hükumetinin hiçbir mudahalesı olmadan patrikhanenin ruhani meclisi tarafından seçildiklerini belirterek Yunanistan'ın da muftü seçimıne kanşmaması gerektiğini söyledi. Bu arada Avrupa Parlamentosu'nda temsil edilen Yunanistan'ın Yeni Demokrasi Partisi (PASOK), Sol lttifak ve Komünist Parti'nin AT parlamenterleri, Fener Patrikhanesi'nin önttndeki oturma eylemiyle ilgili verdikleri soru önergelerinin Avrupa Parlamentosu'nda bir an evvel göruşülmesi amacıyla Strasbourg'da yoğun kulis yapıyorlar. lrak, Türlriye'deıı yardım bekliyor • ANKARA (AA) — Ambargoyu Kaldırma lrak Ulusal Komitesı, 1 yıldan beri Irak'a karşı ambargo uygulandığııu belirterek Turk halkından ambargonun kaldırılmasma yardımcı olmasını istedi. Komitenın, lrak Ankara Buyükelçüiği aracılığı ile basın yayın kuruluşlanna gönderdiği bildiride, Iraklı çocuklann sütsüz, hastaların ilaçsız olduğu kaydedilerek milyonlarca Iraklıyı ölünceye kadar açlık ve yoksunluk içinde yaşatmak ve insanlık prensiplerinden uzak ambargoyu sürdürmenin, Müslümanlık ve Hıristiyanlığın ilke ve değerlerıyle bağdaşmadığj savunuldu. Giray, Moskova'da Yugoslavya'nın Makedonya Cumhuriyeti'nde dün bağımsıztık için halkoylaması yapıldı tinada 'Makedonya' korkYunan basını, Makedonya Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını ilan etmesi halinde, Yunanistan'ın askeri bir operasyonla Makedonya topraklanna girebileceğini yazdı. Yugoslavya Devlet Başkanı, federal ordu kışlaya dönmezse, komutanlarm sıkıyönetim mahkemesine verileceğini söyledi. Hırvatistan'da federal birliklerle Hırvat milisler arasındaki çatışmalar yeniden alevlendi. Zagrep radyosu çatışmalarda 5 kişinin daha öldüğünü bildirdi. Dıs Haberler Servisi — Yugoslavya Dev- let Başkanı Stipe Mesk federal birliklere kış- lalanna dönme emri verilmemesi durumun- da ordu komutanhğım sıkıyönetim mahke- mesine vereceğini söyledi. Makedonya Cum- huriyeti'nde bağunsızlık karan ahnıp alınma- masını belirlemek amacıyla halkoylaması ya- pılırken Hırvatistan'da çauşmalann surdu- ğü bildİTİldi. Atina'da ise dun Makedonya'- da yapılan referandumun kesin sonuçlan bu- yük bir kaygıyla bekleniyor. • MOSKOVA (AA) — Dışişlerı Bakanı Safa Giray, salı gunü başlayacak Avrupa Guvenlik ve tşbırliği Konferansı "Insani Boyut Konferansı"nda Turkiye"yi temsil etmek üzere dün Moskova'ya geldi. Safa Giray, bugün Moskova'da Türk firmalarınca gerçekleştirüen inşaatlan gezerek burada çalışan Türk işçileriyle görüşecek. Yarın başlayacak Insani Boyut Konferansı'nda Turkiye'nin göruşlerini çarşamba günü yapacağı bir konuşmayla anlatacak olan Safa Giray, aynı akşam Turkiye'ye dönmek uzere Moskova'dan aynlacak. Kıbrıs'ta önemli hafta • LEFKOŞA (AA) — Kıbns konusunda bu ay sonunda uluslararası bir konferansın toplanıp toplanamayacağmı ortaya çıkaracak gelışmeler için "geriye sayma işlemi" başladı. BM Genel Sekreteri'nin yardımcüanndan Gustave Feissel ıle Kıbrıs özel temsilcisi Oscar Camillion, Lefkoşa'da hafta boyunca surdüreceklen mekik temaslarda taraflann göruşlerini bir konferansın yapılabilmesine imkân sağlayacak şekilde yakınlaştırmaya çalışacaklar. Camillion ve Feissel bugün KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ile bir araya gelecekler. Denktaş'ın göruşmede BM yetkililerinden Rum tarafının tutumuyla ilgili "açık ve geniş bilgi" isteyeceği belirtıliyor. Lefkoşa'daki diplomatik gözlemciler, BM yetkililerinin bugune kadar yapılan temaslar sırasında sürekli olarak Türk tarafının göruşlerini almaya çalıştıklanm, ancak Rumlar ile yaptıkları gönışmeler konusunda Turk tarafını açık şekilde bilgilendirmediklerini kaydediyorlar. Yugoslavya Devlet Başkanı Stipe Mesic fe- deral ordu komutanuğına uyanda bulunarak federal birüklere kışlalanna dönme emri ve- rilmemesi durumunda ordu komutanlığıru sı- kıyönetim mahkemesine vereceğini söyledi. Yugoslavya konusunda Lahey'de düzenlenen toplantıdan sonra ulkesine dönen Mesic du- zenlediği basın toplantısında ordu komutan- lanndan askerlerin kışialara dönmesi için emir vermelerini isteyeceğini söyledi. Hollanda'nın başkenti Lahey'de Yugos- lavya krizine banşçı bir çözüm bulunmasını öngören bir ortak bildiri yayunlanmasıyla so- nuçlanan görûşrnelerin ardından Hırvatis- tan'da çatışmalar yeniden başladı. Zagrep radyosu catışmalarda 5 Hırvatın öldüğunu bildirdi. Makedonya'da kriz AA'nın haberine göre Makedonya'nın, bağımsızlığını ilan ederek Yugoslavya'dan kopması halinde pek çok ulke tarafından devlet olarak tanınacağının bilincinde olan Atina, böyle bir gelişmeyı önleme yollarını arıyor. ABD ve Turkiye'nin yanı sıra yıllardır "sa- dık möttefik" olarak bildiği Bulgaristan'ın da Mekadonya Cumhuriyeti'ni tanıyacağı so- nucuna varan Yunanistan, kendisine destek olabilecek yeni müttefıkler arayışına çıktı. Bu çerçevede, Yunanistan Dışişleri Baka- nı Andonis Samaras, geçen hafta yaptığı ust uste ziyaretlerle gerek Sırbistan Devlet Baş- kanı Slobodan Miloseviç'e gerekse AT ülke- lerine, Yunanistan'ın bağunsız bir Makedon- ya Cumhuriyeti'ni tannnasının hiçbir şekil- de mümkün olmadığını söyledi. AT'nin de ileride Makedonya Cumhuriye- ti'ni tanıyabüeceği ızlenimini edinen Yunan hükumetinin endisesi, Üskup'ün Polonya'- dan çeşitli tiplerde silah satın aldığına dair haberler nedeniyle daha da yoğunlaştı. Askeri operasyon mu? "Makedonya Cumhariyeti'ııiıı bagımsız- lığını ilan etmesi halinde Baikanlar kapısı açık bir tımarfaaneye dönecek" şeklinde ya- yın yapan Yunan gazetelen ıse böyle bir du- rumda Yunanistan'ın Vardar nehrinin Yu- nan topraklanna doğru geçişinı kontrol al- tma almak gerekçesiyle askeri operasyonla Mekadonya Cumhuriyeti topraklanna gire- bileceğini yazdılar. Yunanistan'ın, Vardar nehrinin Üsküp'- ün kontrolüne geçmesinin Selanik için teh- dit oluşturacağı iddiasıyla Makedonya Cum- huriyeti topraklanna girebileceğini öne sü- ren Yunan gazetelen, Dışişleri Bakanı Sama- ras'ın Sırp lider Miloseviç'ten böyle bir as- keri operasyon için onay akiığmı da iddia et- tiler. Makedon sonınn Büyük tskender'in Makedon değil Yunan olduğunu öne süren Atina, yıllardan beri kendi topraklan içinde coğrafı olarak Ma- kedonya'ya ait bir bölge bulunduğunu ve bu bölgede yaşayan insanlann bir bölümünün Mekadon kökenlı olduklaruıı kabul etmiyor. Yunanistan, Makedonya konusunun 1912 Balkan savaşlan sonunda çözüldüğünü ve kendi topraklan içinde yaşayan Makedonya- lılann tarih ve kültür açısından Elen olduk- larıru iddia ediyor. BATTDA GECEN HAFIA. YUNANİSTAN Büyük Iskender'in Makedonyası STELYO BERBERAKİS ATtNA — Yunanistan'ın başkentınde geçen hafta en çok Ulke ekonomisinin durumu, turizm bakanının görevinden alınması. Türk- Yunan ilişkilerine bağlantıh olarak Batı Trakya ve Kıbrıs konuları, aynca SSCB \e Yugoslavya'daki olaylar konuşuldu. Yunanistan'ın ekonomik durumunu yeniden gözden geçirmesi için AT'nin Atina'ya ilettiği rapor Başbakan Konstantin Mitsotakis ve hukûmetinı huzursuz kıldı. AT raporu, devlet harcamalannın kısılması, yuzde yirmiliV enflasyonun düşüriilmesi ve AT'den alınan kredüerin asıl amacına uygun olarak, yani ulke kalkınmasında kullanıhnası gibi tavsiyelerde bulunuyor. Bu yetmiyormuş gibi AT Dönem Başkanı Hollanda'nın, Yunanistan'ı AT içinde ikincı sınıf bir ulke olarak göstermesi de Atina'nın tepkilerine yol açtı. Mitsotakis'in, Başbakan Mesat Yılmaz ile 11 eylül salı günü Pans'te görüşup görüşmeyeceği konusu Atina'da âdeta bir 'devlet sun' niteliğine dönüşurken Atina, bu konunun hâlâ 'açıkta ve askıda' bulunduğunu duyurduğu günlerde Ankara'da Dışişleri BakanlığYnın bu gorüşmenin yapılacağını açıklaması, Yunan hukümet sözcusunu zor durumda bıraktı. Nitekim aynı gün soru bombardımanına tutulan sözcu Viron Polidoras da bu göruşmemn yapılacağını açıklamak durumunda kaldı. Ancak aynı durum şimdi Kıbns ile ilgüi toplantımn yapılıp yapılmayacağı sorusu için geçerli oluyor. Batı Trakya'da, tskeçe Muftulüğü'ne devletin müftü tayin etmesine karşı çıkan Türk azınhk ileri gelenleri bunu protesto amacıyla ilan ettikleri cami kapama , eylemlerini sürdürüyorlar. / Azınhk uyeleri ıse alınan bu karar ile bu karara karşı çıkan muftülerin arasında kalırken cuma namazı tskeçe ve Gümülcine'nin dar sokaklannda kılındı. Bu arada Doktor Sadık Ahmet'in Yunanistan çapında bir "tslam Partisi" kuracağı açıklaması da Yunan kamuoyunda şaşkınhk yarattı. Yugoslavya'daki gelişmeler çerçevesindeki Makedonya Cumhuriyeti'nin özerk devlet şeklını alması olasılığı da Atina'yı çok yakından ügilendiriyor. Yunan Dışişleri Bakanlığı, Makedonya adını taşıyacak bir devletin Yunanistan tarafından resmen taıunmasına imkân ve ihtimal tammıyor. "Makedonya'nın" Buyük tskender devrinden bu yana Yunan kökenli bir isim olduğu noktasından hareket eden Yunanistan, kuzeyindeki bu komşusuyla arasındaki anlaşmazlığrn yoğunlaşmasından oldukça endişeli. ÎNGİLTERE 19. yüzyılın Afyon savaşlan Tienanmeıfe karşı ]MTcaT*lrcı tııtL-ııcııÜtomobil yanşlan dıinyası sık sık il- İTltU K i i l U l K U S U g | n ç s a h n e , e r e t a m k o , u y o r Y i n e böyle bir sahne, ttalya'da onceki gun başla>an Grand Prix yarı- şı öncesi Monza pistlerinde yapılan on eletneler sırasında vaşan- dı. Ferrari tutkusunu oldukça sıradışı bir şekilde ortaya koyma- yı seçen bir genç kız, etegini kaldınp iç çamaşırına işlediği Fer- rari'nin sembolü şaha kalkmış at resmini gosterince hayranı ol- duğu markanın ilginç bir reklamını da >apmış oldu. Bu arada kınnızı elbise ve san iç çamaşın>la Ferrari renklerini de bir ara- ya getinnişti tabii... (Fotograf: AP) EDtP EMtL ÖYMEN LONDRA — tngiltere ve Çin başbakanlan, insan haklanna saygı konusunda birbirlerine ders verdıler. Yuz yıl onceki "Afyon savaşlan", kapıtalızmin henüz hıç gem vurulmadığı bir dönemin kirli çamaşırları yeniden ortahğa döküldü. Başbakan John Major, iki yıl once Pekin'de "Tienanmen Meydam"nda demokrasi >anlısı gençliğin üzerine tanklannı yollayan hükümetle göruşen ilk Batılı lidej oldu geçen hafta. "Tienanmen" yuzünden, cezaevınde çile dolduranlaruı serbest bırakılmasını istedi. Hatta "Uluslararası Af Örgutu"nun hazırladığı "tutuklu listesi"nı Çin Başbakam D Peng'e \erdi. Toplumsal vicdanı guçlu bazı tngiliz gazeteleri, "kasıtlı ve bilinçli bir tngiliz kustahlıgı" dıye yansıttı gırişimı. Çin Başbakam Li Peng ise tngiltere'nin insan haklan dosyasını açtı önüne. "Tienanmen rezaleti" duzeyınde bir örnek aradı, taradı ve buldu: "tngiltere de gecen yttzyüda Çin'de, insan haklannı çiğnemişti. Çin'i sömttnirkeD insan haklanna saygı gibi bir kaygısı yoktu..." Başbakanlar bırbirlenne sahte gulucuklerle baktılar. Ama kadehler mecburen kalktı, imzalar atıldı, Hong Kong ikinci bir havaalanma kavuştu, Çin Seddi ziyaret edildi. Altı yıl içinde tngiliz yönetiminden çıkarak 155 yıl sonra yeniden Çin malı olacak Hong Kong'a yeni bir havaalanı yapılması için Çin'in onayı gerekh'ydi. Çin, altın yumurta yumurtlayacak semirik dev kapitalist kaz Hong Kong uğruna izni verdi gıtti. Ama "Afyon savaslan"nı da hatırlatarak Çin kıyılanna geçen yüzyılda yerleşen tngiliz tüccarlar, Ingiliz yönetimindeki Hindistan'dan afyon ithal etmeye başlamışu. Afyon tıcareti çok kârlıydı. Çin halkı afyonkes oldu. tngiliz kapitalist kazandı. Çin, ithalatı yasaklamaya kalkınca, karşısında, majestelerinin bahriyesini buluverdı. 1840-42 çatışmalanmn Çin'e kapitülasyonlan getirdiği yetmez gibi Hong Kong da tngiliz yönetimıne geçti. Çin, Ingilizler ve Batı Avrupalılann elinde temel insan haklanndan yoksun yaşadı... Li Peng, bunlan ustü kapalı hatırlatırken Tienanmen'i yine de mazur gösteremiyordu. FRANSA KP hâlâ Stalinci MİNE G. SAULN1ER PARtS — Fransa'nın Soryetler'den daha köklü bir 'komünist' geleneği olduğunu anlamak için, bu ıllkede geçen haftayı izlemek gerektı. 1976 yıhna değin, Prag'ın işgaii dahil tüm uluslararası Sovyet müdahalelerinde 'buyük ağabey'in yanında yer alan Fransız Komünist Partisi, yirmi yıldır Georges Marchaıs'nin önderliğinde gerilemeyi surdürüyor. Marchais'nin, 1976'dan bu yana Sovyet Komünist Partisi ile 'kardeşlik bağlanmn' kesildiği savma karşın, Fransız Komünist Partisi'nin gerek iç, gerekse dışanya dönük mekanizmasımn hâlâ Honda bayündeki görüşmeler "mut/u başlangıç'la sonuçlantr.Siıe samimi bir öneride bulunuşoruz. ımkanlan açklayacak Sonra sıze, satış sonrasmda Dumanın i " numaralı teknolojısını. alacağınız hızmetlenn • penyodık bakım. benzersız konforunu. kısaca en prestıjlı vedek parça ve servıs - ustunluklennı otomobıkm tanımak ve sunduğumuz avantajlan a\nntılan\la bebnecek oğrenmek ıçın. bugunlerde bir Honda bayune Sızbu fırsan mutlaka değerlendınn. uğramanızı onenvoruz Bir gorüşmevle "mutlu bırüktelığın" nasıl Ba\ınız sıze. tum Honda modelleri için başlayabıleceğını gorun. Sevıneceksınız.... geçeriı satınalma kola>lıklannı ve geniş Çunku verdığmız karar "doğru" olacak Honda Ve4»i Saücılan H«n<ıSlı«RMiı.BınulıiereCad I I EsenLK 7 34 M T3i:40 ^:;i •\mtsrveHerOtonoOırıc *.Ş Ah«t>i^ft4^ <23632V»tstePııııtaMwtlnal^BqikUsl^:O53 ^Oo^.SmikçıUrOtoraolnS»!! «TK tS,Bj)Tiııi|>ı?ı7Wİ6-îilI 2O^8«PınişNılulVta(l»iPB.wDıpUBrıc ^SijıııUş • •Ç«katl«Ltf.$tL.MısUrM]:^4HılıiGMhnriU.Şd,Si«riltO: 1229 466" • İZMİK • T«ıüıOlo(iı«(h.2I 2 10 r <U ^ . Anm OtoBobılrtık b' M M 2 1 »M0«*MuUU • BonOtoMt» A*, 14tm 4U 41 • WI*LH > ADAPUAR1 • kuvetoğlukoH.>tı S47,"i • BALKESJR »• \M»TreıreULŞ.2^ı42«BtltSA » İMİtaÜC \W 8( ) H V 18 • ÇIStfkALE • tlkaTıc»c«ü4.Şlı. U2W •DENİZtl • luuuTıcıcM Wl Ştu,'y81S 5 0 f » D l Z a •• UaaGiocrçk. ] 1 010 f'^ESkl^EHİR • UmnO«motı>. 12D14'•GAZİANTTJ» • TnpışTomırtır.!" 10 1 «tNEGOL *• Satmjull«ıOtowlı»StiLTeTıc ^ . . Wl 2• İZMİT • FukOlonotıı.lMJdMıK^SERt • S«salOl«MnLliŞ(ı. 1222>4ıKOVtA • OtolumlŞ • V J ^ . SAMSIN • Karo( Motorhı An^br Lld Ştı . ' ; ; ' « S O K E • S»k« Mmrb Ançlır Suı « T K *^_2(l 191 •TRABZON • DopıkjnirnaOloIkırefüd ^ı..; w . \^N • Özgul Otımotn. 194 98 100 • ERZURlM •• PısmtoUl, MortalMOııaoo>.<268" "LPKIYE GENE. "lŞ ÇEÜKMÖTÖR 1 6 7 3 4 8 4 1 7 3 1 2 4 0 POWEB£DbyHONDA e ardvdırfo^$urvc S .unmtu Hondt 9^1 dc dc V12 *t rdurrr««ktcdır ve yine Stalinci olduğu, ezici çoğunluğun paylaştığı bir kanı. Fransız Komünist Partisi, Sovyet ağabeyi dağıtıldıktan sonra kimlik krızine girdi. Ve geçen hafta olağanüstü toplanan partinin merkez komitesınde, Fransız komünıstleri birbirlerini * yediler. Sonuç, Georges Marchais'nin çevresinde kemikleşen eskimiş yönetimin zaferiyle sona erdi. Yeni bir yönetim ve yenı bir anlayış isteyen muhalifleri azınlıkta kaldılar. Ancak toplantı sırasında komünist olmayan Fransızlar partiye ilişkin çabalan, FKP'de olanlardan daha ilginçti. tktidardaki Sosyalist Parti'nin kuramcılan, Fransız Komünist Partisi'nin ulkeye ne kadar gerekli olduğunu vurguluyorlardı dilleri döndüğiince. Bu gidişin gidiş oLmadığı, muhaliflere bir şans tanınması gerektiğini anlatmaya çauştüar. "Kendinizi yenileyın, yoksa batarsımz" diye haykırdılar korkuyla. Sosyalist Parti militanları, "Yöntemlerimiz ayn. Ama aynı temel düşüncelerden yola çıktık biz. Onlar olmazsa, bizım varlığımız da tehlikeye giriyor" biçiminde demeçler verdiler. Yalnız sosyalistler mi? Muhafazakâr parti liderleri bile üzüntulerini dile getirdiler. Komünist Parti'nin ikinci Dunya Savaşı'nda Fransa için verdiği şehitler, onurlu direniş de gündeme geldi. Kimse, ama kimse, "Fransız Komünist Partisi birbirini yiyor, sonunda da batacak, oh iyi oldu" demedi. Georges Marchais ise merkez komite toplantısında muhaliflere karşı zafere sevinmeye fırsat bulamadı. Çünku toplantımn üçüncü gunü piyasaya çıkan bir kitap, kendisinin 2. Dünya Savaşı sırasında 'kendi isteğiyle Aknan çalışma kamplannda bulunduğuna değin eski iddiaya, yeni ve ağır tanıklar getiriyordu. Uzun yıllardan beri, şimdiki Fransız Komünist Parti Genel Sekreteri'nin eski bir 'nazizm' yanlısı olduğuna ilişkin savlar var. Sözü geçen son araşürmaya göre Marchais, tkinci Dünya Savaşı'mn sonunu Almanya'da görmüş ve Almanya'daki çalışma kamplanna 'zorla' değil, güle oynaya gitmiş, pek de guzel yaşamış. Birlikte kaldıgı oda arkadaşlan ve kendisini misafir eden Alman ailelerin tanıklığı bu yönde Ahnan belgeleri de böyle söylüyor. Tabii Marchais, bu ıddialan tumuyle reddetmekte. Işi kanıtlamamn tek yolu, tsviçre'dekı Kızıl Hac arşivlerini açmak. Ancak söz konusu arşivleT, ne yazık ki ancak ilginin kendisi, yani Georges Marchais isterse açılabiliyor. Bu yönde bir istek henüz yok.