Katalog

CUMHURÎYET/2 OLAVLAR VE GÖRÜŞLER 24 EYLÜLJ&l Yeni Bir Anayasa Gerekü Madde, hukuk dunyamızın uzerınde Damokles'in kılıcı gıbı sallanmaktadır. Bu nedenle de son donemlerde ülkemızde hem demokratık devlet hem de hukuk devletı ılkelen fazlasıyla yara almıştır Doç. Dr. ANIL ÇEÇEN Meclıs tatıle gırmeden gundeme gelen ana- yasa değışıklığı konusu erken seçım gınşımıv- le bırlıkte yenı bır aşamaya gırmıştır Ara re- jım koşullannda vapılmış o-lan anayasamızın sıstemsız ve kanşık yapısı goz onune alınırsa, ucundan kıvısından yapılacak değışıklıklerle sorunun çözülemeyeceğı açıktır Ne var kı gü- nümüzün koşullanndakı ıktıdar dengesının korunmak ıstenmesı eğıhmının ağır basmasıv- la Türk toplumunun çoktan gensınde kalmış bu hukuk belgesının omru uzatılmak ısten- mektedır Ikı bınlı yıllara doğru yenı bır atılım yapma hazırlığındakı bır ulkede böylesıne bır tutum Turk toplumunun çağdaşlaşma çızgı- sıyle çelışmektedır Ara donemın kendıne ozgü koşullannda be- lırh bır azınhğın antıdemokratık bır yontemle hazırlamış olduğu anayasanın neresını ele al- sanız iflah olmaz bir yaptda olduğu gorülecek- tır Aradan geçen on yıla yakın surede anaya- sanın ne kadar eskıdığı ve toplumun dışında kaldığı anlaşılmıştır Hal boyle olmasına karşın bırkaç madde değışıklıkle yenı seçıme gıtme çabasının ulkemız yaranna olmadığı ke- sındır Anayasada ıstenen değışıklıkler daha çok seçım ıle ılgılı maddeler uzenndedır Ekono- mık konjonktur yenı bır acı reçeteyı zorunlu kılınca erken seçım sıvasal açıdan oncelık ka- zanmıştır Ekonomık olarak erken seçım zo- runlu görülebılıyor. ama Turkıye'nın çok ıve- dı öbur sorunlan gormezden gelınıyor Yal- nızca erken seçımın tüm ulusal sorunlan çözü- me kavuşturması son derece zordur Kamuo- yu yoklamalan seçım sonrası ıçın bır koalıs- yon olasıhğını guçlu göstermektedır Koalıs- yon tartışmalan ıle geçınlecek zaman ıcınde şımdıkı sorunlann gıderek artması ve daha üst duzeyde günluk vaşamı etkılemesı ulkemızın geleceğı açısından duşundürucudur Seçımın yanı sıra geçımın de duşunulmesı toplumsal yaşamın obur alanlannda ortava çıkan \enı sorunlann da ele alınarak sıstemlı bır butun ıcınde çozume kavuşturulması gerekmektedır Bu da ancak yenı bır anayasa ıle olasıdır Şımdıkı anayasa daha >apılma aşamasında çeşıtlı açılardan buyuk eleştınlere uğramıştır Toplumdakı ulusal ve bılımsel bırıkımı yansıt- mayan bır danışma kurulunun onhazırlığı ve beş kışının uvgun bulmasıyla ortaya çıkanlan belge, onemlı hukuk yanlışlan ve çelışkılen ıle doludur Toplumun ve ılgılı otontelenn ser- bestçe duşuncelerını soyleyemedıklen bır met- nın ulusal gereksınmelen karşıladığı soyle- nemez Turk toplumunun daha uzun sure bu anavasaya mahkum edılmesı gelışme dına- mıklennın önüne set çekılmesı anlamına gele- cektır Tum sıyasal partılenn venı anayasa hazırhkları ıcınde olması da bu ulusal gerek- sınmenın genel bır kabul gordüğunu ortaya kovmaktadır Bu noktada, artık sıyasal partı- lerın bır arav a gelerek yenı bır anayasa ıçın go- rüşmelere başlamalan ve ortak bır protokol ıle bu seçımın ardından yenı seçımlere gıtmele- nnde yarar olacaktır Anayasanın güçlü yonetım ılkesını benım- semesı, ulkemızdekı hak ve ozgürluklenn çağ- daş uygarlık duzeyının çok gensınde kal- malanna neden olmuştur İdarenın hak ve yetkılen her alanda genışletılırken çağdaş dunvanın önde gelen ulkelerı bıze karşı ınsan haklan sorusunu sormuşlardır Atatürk'ün haklı olarak belırttığı uzere, uygarlık dunyası- nm onurlu uyesı olabılmemız, hak ve ozgür- lükler duzenının yenıden ele alınarak ılen de- mokratık ülkeler dûzeyıne çıkartıhnasına bağhdır Hıçbır gelışmış ulke anayasasında sı- yasal partılenn ılışkılen sınırlandınlmamıştır Bızım bu ayıptan kurtulmadan, gerçek anlam- da demokratık bır uygulamaya yonelebılme- mız son derece zordur Toplumla butünleşe- meyen sıyasal partıler havada kaldıkça sıya- sal rejımın toplumsal tabanı da eksık kalmak- ta ve antıdemokratık gınşımlere karşı sıyasal partılenmız dırenış gosterememektedır De- mokrasının toplumsal tabana oturması engel- lendıkçe. ülkemızde demokratık kurumlaşma beklenemez Asken rejjmın kendıne ozgu mantığı çerçe- vesınde düzenlenen cumhurbaşkanlığının sta- tüsu son zamanlarda demokratık parlamenter rejım açısından cıddı sorunlar çıkanr bır nok- taya gelmıştır Kâğıt uzerınde parlamenter re- jım gorunurken uygulamada karşımıza baş- kanlık rejımı benzen gınşımler çıkmaktadır Cumhurbaşkanına, yuksek yargı organlarının oluşumunda Yüksek öğretım Kurumu gıbı ust organlara uye seçme yetkısının genış tutul- ması ülkemızde guçler avrüığı dengesının sarsılmasına vol açmış ve yenı ana>asal sorun- lar yaratmıştır Anayasa Mahkemesı nın bıle sıyasal yonden etkı altında bırakılmava çahşı- lması demokrasımızın çağdaş doğrultuda ge- lışme çızgısını sarsmıştır Ara dönem oncesı olaylara tepkı eğılımlen- nın anayasamızda genış bo> utlarda yer alması da zamanla yenı sorunlar yaratmaktadır Ara donemlerde yapılan her anayasa gıbı Türkıve Cumhurıyetı Anayasası da bır tepkı anayasa- sıdır Bu nedenle toplumun gelışme eğılımle- nne ters düşen bır hukuk belgesıdır Geçmışın olavlanna tepkı gosterılerek getırılen \asal du- zenlemelenn geleceğın toplumuna donük ge- lışmelenn ve ıç dınamıklerın egemen olduğu bır sosval yapı>ı duzenleyebılmesı ve orgutle- vebılmesı duşunulemez 1982 Anavasası orta- ya çıkış surecı açısından şanssız bırmetındırve toplumsal gelışme eğılımlenne ters duştuğü ıçın de değışmek zorundadır Ülkemızde de- mokrasının çağdaş anlamda kurumlaşabılme- sı ancak bu anayasanın normal yollarda/ı ele alınarak değıştınlmesı ıle gerçekleşebılecektır Sistemsiz, çağdışı... 1982 Anayasası uzun bır metındır Bırçok konuda aynntıya gırerek duzenleme getırmış- tır Yasa konusu olması gereken bırçok gerek- sız konu zorla anayasa metnı ıçıne alınmıştır Bu durum da anayasa^ı hantal bır hukuk bel- gesı olarak gostermektedır Çağdaş anayasa- lann kısa v e ozlu metınler olduğu anımsanırsa. Türkıye Cumhunyetı'nın de böylesıne özlu bır anayasaya kavuşması beklenır Çok aynntılı ve hantal yasal duzenlemelenn gerektığı gıbı ışlevsel olamadığı ve beklenen yararlan sağla- yamadığı geçmışın uygulamalan ıle gorulmuş- tur Çağdaş gelışmelerdevletınsınırlanmasıve sıvıl toplumun örgütlenmesı doğrultusunda geleceğın Turkıyesı ıçın de bu doğrultuda ozlu anayasa gereksınmesı vardır Anayasa maddeler bıçımınde ele alındığın- da bırçok çelışkıler ve ıç tutarsızlıklar bann- dırdığı da anlaşılmaktadır Hükumlenn değı- şık kaynaklardan alınması nedenıyle, anaya- sada bır ıç tutarhlık yoktur Madde, hukuk dunyamızın uzennde Damokles ın kılıcı gıbı sallanmaktadır Bu nedenle de son donemler- de ülkemızde hem demokratık devlet hem de hukuk devletı ılkelen fazlasıyla yara almıştır tdeal bır anayasa. sıstem getıren bır metındır Bızım anavasamızda ıse nereden bakılırsa bakılsın bır sıvasal >a da hukuksal sıstem go- rünmemektedır Çağdaş sıvasal rejımlenn ıyı ışleyen sıstemler uzerıne kurulu olduğu gerçe- ğı karşısında bızım de bovlesıne bır gereksın- me ıcınde bulunduğumuz açıktır Anavasava avkırı olsa da bazı vasaların anayasa ıle eşde- ğerde savılması bır başka açıdan önemlı bır anayasal sorunu gundemde tutmaktadır Her ara rejımın bır gorunurde. bır temelde yatan nedenlen vardır Son ara rejımın goru- nurdekı nedenı anarşıvı önlemektı ama asıl nedenının ekonomık olarak ulkemızı dışa aç- mak, uluslararası ekonomık duzen ıle butun- leştırmek olduğu vıllar geçtıkçe anlaşılmakta- dır Bu amaç doğrultusunda bırçok madde anayasaya dolduruhmuştur Ne var kı bunlar vapılırken ulkemızdekı toplumsal ve sıyasal bınkım gormezden gelınmıjtır Çeşıtlı yonler- den fazlası>la gelışmış ve buyumuş bır toplum olan Turk toplumuna bu anayasa dar bır elbı- se gıbı gelmıştır Belırlı bır amaç doğrultusun- da toplumun ve ulkenın buv ume ve gelışme dı- namıklerıne set çekılmek ıstenmıştır Yargının sınırlanması ve denetım altına alınması, guçlu yonetım, çahştırılmayan yasama organı gıbı onlemler bıle bu ana çelışkının surup gıtmesını engelleyememıştır Hak ve ozgurluklenn faz- lasıvla kısıtlanması da ana sıvasal hedefuğru- na toplumu bastıramamıştır Depolıtızasyon vurumemıştır Anayasamız her yonu ıle soğuk savaş döne mının ızlennı taşımaktadır Gunumuzdekı vumuşama ve uluslararası alan ıle çağdaş du- zeyde butunleşme surecı ıcınde Türkıye nın artık yenı bır anayasava her zamandan daha çok gereksınmesı vardır Otontenın ve devle- tın güçlendınlmesı uğruna vazgeçılen çağdaş hak ve ozgurluklere Turk toplumu fazlasıyla layıktır Özgurlukçu demokrasının onunde buyuk bır engel olarak duran anavasanın artık butünuyle ele alınması v e değıştınlmesı zamanı gelmıştır Bu anavasavı ıslah etmek, değıştırmek, bır venısını yapmaktan çok daha zordur Nereden bakılırsa bakılsın bırçok so- run ortaya çıkmaktadır Küçuk değışıklıkler, sorunlan çözmeye yetmeyecek aksıne yenı so- runlann doğmasına yol açabılecektır Anaya- sanın yapısında sıstemsızlık bulunduğundan küçuk değışıklıklenn yenı sorunlarla ulkemızı bır hukuk kaosuna süruklemesı de soz konusu olabılır Nıtekım son olarak seçım amaçlı getı- nlen değışıklıklerde bu tür bır gorünum goz lemlenmıştır Turkıye'de parlamenter rejımın yuz yıh aş- kın bır geçmışı vardır Meşrutıyet yıllanndan bu yana çeşıtlı anayasalar gundeme gelmış ve ülkemızde onemlı bır anayasal bınkım oluş- turmuştur Türkıye yı ıkı bınlı yıllann dunya- sına ulaştıracak olan yenı anayasa toplumun herkesımının katılımı ıle genış boy utlarda tar- tışılmalı ve demokratık platformda oluşacak bır konsensus çerçevesınde hazırlanmalıdır Bunun ıçın de ulkemızdekı tum sıyasal partıle- nn bır araya gelerek bır protokol çerçevesınde anlaşmalan ve ondan sonra seçıme gıderek ge- nel seçımden sonra gelecek olan yenı parla- mentova kurucu meclıs statusu vermelen ge- rekmeİctedır Ülkemızde anayasalann hep ara rejımlerde değıştığı gerçeğı göz onune getırılır se, böylesıne bır demokratık platformun oluş- masinın sıvıl toplum ve demokratık rejımın geleceğı açısından onemı kavranabılır Partı- ler arasında sağlanacak ulusal uzlaşma Tur- kıye'nın, geleceğın anayasasına kavuşma- sında ılk adım olacaktır Ulkemız genel seçıme doğru gıderken sıyasal partılenn seçım ka- zanma nesaplannı bır kenara bırakarak ulke- nın geleceğını ve şu sırada gırmekte olduğu- muz yenı çağdakı senmızı genış boyutlu du- şünmelennde ve bu doğrultuda yenı bır ana- yasa ıçın seferber olmalarında buyük ulusal yarar vardır HESAPLAŞMA BURHAN ARPAD Gülersoy'la Söyleşi - Yaşamoykunuzu gecmışımzı kısa çızgılerle anlatır mısınız? Dunyaya gozlerımı Türkıye nın Doğu dakı en uç koşesınde açmışım, ama orada bebeklığımı bıle yaşamak nasıp olmamış Ben doğar doğmaz kumandan peder' emeklı olunca ben 15 gunluk ıken yola koyulmuşuz BebekMğım Malatya da ve Elazığ - da geçmış Oraları da tabiı hıç anırnsamıyorum Gdzlerimı dun- yaya, asıl Edırnekapısı'ndaaçtım Çoksonralarıçevresındebıraz bır şeyler yapabıldığım Karıye Muzesı nın yakınında altı tuğia üstü tahta (ahşap) bır evde Azılerısınde Sultanselım de buyuk amcamın konağı vardı Amca ve buyukannem bızden 30-40 yıl önce Istanbul a yerleşmışler Orası bahçe ıcınde nefıs bır yerdı Belleğımde, Edırnekapısı ndan çok bu Sultanselım e art sahne- ler yer alır Çocukluğum ıse Yıldız da geçtı Çunkû bır yıl sonra 1934 te dahahavadar olduğu ıçın Besıktaş ın ustundekı buAb- dulhamıt damgalı saraylar ve konaklar semtıne tasınmıstık Pe- der bır yıl sonra orada gozlennı yumdu Gençlığım buyemyeşıl hüzunlu gorkemlı ve ıpıssız Yıldız ıle kalabalık Beyazıt ve ele- gan Beyoğlu arasında bolundu Beyazıt öyıldevamettığımum- versıtenın semtı Beyoğlu ıse 1947 den 1965 e kadar çalışmaha- yatımıngeçtığıyer Beyoğlu ıçın dryebılınm kı Avrupa yı görece- ğım 1960 lardan çok once gorkemlı otel tıyatro opera-operet pastarte sınemavekonsernedır bunları Istanbul unAvrupası' saydığım bu semtte tanımıştım - Bugunku kışılığınızı etkıleyen kışıler, çevreler ve olaylar? Bunları ıkı ana kumeye ayıralım Olumlu etkıler yapan her sey banaınanın uzak ve yakın geçmışten kalanlardır Şehrın bugun- ku durumundan ne zaman tıksıntı gelse Çamlıca dan guneşın batışını seyrettığım akşamlar hepsını yıne bırkaç gunluğune unutuyorum Yeşıl Ev den geç vakıt çıktığım zaman sol tarafta ustune ışık tutulmuş Sultanahmet Camısını gorunce elım ayağım kesılıyor Olumsuz etkılere gelınce onu da tek tumce ıle ozetle- yeyım Gunumuze aıt her şey' Yanı kalabalık suratsızlık ve kılıksızlık, yazın toz kısın vıcık çamur tabur-taburbetonbınalar kaldırımın hemen kıyısından goğe doğru fırlayan ve ustume yıkı- lacakmış gıbı gelen gokdelenler boyalı basın tezgâhlanmış ha- berler pompayla balon gıbı şışırılen yalancı kahramanlar, sayın sayabtldığınız kadar - Çalısma yasamınız hukukçu olarak baştadı fakat kısa sure sonra avukatlığı bıraktınız ve sızın ıçın yepyenı ve bambaska bır çalışma alanı seçtınız Şehırcılık Nedenını kısaca acıklar mısınız? Lıseyı bıtırınce hukuk fakultesını severek ve ısteyerek seçtım Çünku 1940 lı yıllarda bu meslek çok saygın bır alandı 1960 so- nunda 2 yıllığına gırdığım avukatlığın ıse benım mızacıma gore olmadığını anladım 1960 lar ortasında Istanbul tarıhını bır uğ- raş alanı olarak seçtım Bunun nedenlerı bır değıl bırkaç tanedır önce bu uç bın yıllık şehrın en zengın sekılde yasanmış fakat çok az yazılmıs olduğunu gordum Çoğunu yabancılann yazmış olduğu etutlerı anıları Turkçeyeçevırmenınveyenımcelemeler yapmanın bır kultur borcu olduğunu anladım 1960 lar aynı za- manda şehrın uzun tarıhınde ılk kez en vahım ve en genış sekılde tahrıbının başladığı donemdır Her seçım devresınde ya eskı mahalle ya yesıl bır alan yerını betona terk ettıkçe eskı guzellık- lenn hıç değılse bırkaçının korunması ya da kâğıda kaleme geç- mesı ıçın heraydınkısınıntarıhsel bır gorev karşısında olduğunu gördum Bıldığınız gıbı 1971 de Kuruma ve ulkeye bır dovız kay- nağı kazandırdım Onunla da sehırde bır seyler yapabılmek ıçın önce bırkaç zengınle korkunç sekılde boğuşmak gerektı O savas 5 yıl surdu Kalan 13-14 yılda da (yanı geçen yıl bın çıkıp o suyu kesınceye kadar) şehırde guzelı ve yesılı sergıleyen bazı örnek- ler ortaya koyabıldık - Neden ılle de IstanbuP Çunku rahatlıkla yanı ovunmesız ve abartmasız dryebılınm kı, butun istanbul çocukları gıbı Ben kendım istanbul'um, ya da Istanbul bır yerde ben ım gıbı bır sey demektır Oylesıne bu se- hırle yoğrulmusuzdur Çunku her aydın kısı yanı bıraz okumuş, bıraz dınlemış birçok gormuş bıraz yaslanmıs ve azıcık gezmış heradam sadecevucuttanıbaretdeğıldır Şehırde ınsansızola- rak varolamaz Bu ıkısını bırbırıne bılınçler sevgıler ve ortak anılar yaptştınr Yedıkule de okul gezılennde kutur-kutur ve se- rin marullara tuz serpıp yemış Yıldız da avuçlanna yasemın çı- çeklerı toplamış ve onları çam ığnelerıne dızıp susleyerek genç kız ablalanna aımağan etmıs Küçuksu çayınnda haslanmış mısır dışlemıs Goksu da kurek çekmış ve Ada vupurunda atcsam dönerken âşık olmus bır ınsan bunların hepsının başına geldığı bır yer ıçın nasılolurda ılle de Istanbul demez? öte yandan bunların hepsı subjektıf yanı kışısel nedenler Bu şehr-ı Stanbul, bunlarla bıtmez Onun kendı başına yanı bızfanı kulların dışında ve otesınde toplumsal ve tarıhsel bır onemı varlığı var ikı kıtaya kurulmuş tek sehır Uç ımparatorluğa baş- kentlık etmış dunyada tek şehır Ustelık bunun sonuncusu bıze aıt Boyle bır kompozısyon ıcınde yaşamanın bır sorumluluk ve bır saygınlık kaynağı olduğjnu duşundum her zaman Onun ıçın hep ılle de Istanbul1 ' dedım ama omrumun sonlarına doğru acıyla goruyorum kı bu deyım gıtgıde ıllet Istanbul yada ıllâl- lah Istanbul bıçımlerıne donuşuyor 12 Eylül Son Bulsun Artık!.. Geçen hafta 12 Eylul, ıkıncı on yıhndan bır koca >ıl aldı' Şımdı sorulması gereken soru, 12 E>lul mıhtarızmının ıkıncı on yılını da yaşayıp yaşayamavacağı, ulkeyı tuketmeye soluğunun yetıp yetmeyeceğıdır Bugun 12 Eylul ıç ve dış yandaşlarının alınlarında bır kara leke olarak ölümün soğukluğuyla sırıtıyor, utannç anıtı halınde sırtımızda ağır bır yuk oluşturuyor HALUKGERGER 1980 yılına gınldığınde Turkı>e"de sıs- tem çok yönlu bır bunalım ıcınde tuken- mekte, egemen sınıflarsa yarattıklan şıd- det ve gelışen dırenış karşısında boğul- maktayâı Sosyal devnm korkusuyla gozlennı kan burüvenler, sonunda 12 Ey- lul de buyuk komplolannı yurürhığe koydular O gunden başlayarak egemen sınıflann oncelıkle emeğı hedef alan bu saldınsıyla bırlıkte parlamenter rejım, ınsan hak ve onuru ülkenın bağımsızlığı, çağdaş değerler ve uygarlık normlan mı- lıtarızmın çızmesı altında hovratça çığ- nendı Önce emek vuruldu ve gensı çığ gıbı büvuyerek geldı Son çozümlemede 12 Eylul darbesı. ıç boyutuyla, çalışan vığınlardan bır avuç somurücuve zor kulfanarak servet ak- tanmı vapılması v e gasp edılen yenı gani- metın rahatça tuketılmesını sağla>acdk >asal toplumsal cenderenın oîuşturul- masıydı Darbe, dışa ılışkın olarak da, ul- kenın uluslararası kapıtalızme uğursuz bır eklemlenmesıydı Görûlmemiş yozlaştırma Bu hesaplar, doğaları gereğı, halkın şıddet voluyla sındırılmesını sosyal kul- türel yılcıma uğratılmasını ve yaşamın tüm alan ve bovutlannda ulkenın tüken- meye, çurumeye ıtılmesını gerektırmek- teydı İşte bunun ıçın de 12 Eylül rejımı, asker ve sıvıl ıktıdarlan elıyle toplumsal normlan, kurumlan, yasaları. gıderek de yaşamı bütunuyle mılıtarızmın cenderesı ıcınde yenıden yapılandıran bır kapsamlı planı uyguladı Içende uzenne senlen 'olu toprağı" ıle başta ABD, Batılı' dost- lar'"ının gereksındığı "ıstıkrar 'a kavuş- turulan ulke. dış dünyaya ılışkın olarak da Amenkan "destabılızasy on" kaynaklı ıstıkrar senaryolannda fıguren rollenne soyundunıldu Fon muzığını devlet baş- kanı generalın meydanlarda ve televız- yonda doğnıdan çağdaş yaşama saldıran kakafonısının oluşturduğu fılmın sena- nstlen ABD'dekı '"40'lar Komıtesı' ıle Turkıye'dekı "40 Haramıler", yonetme- nıyse Dunya Bankası ıle Uluslararası Para Fonu ıdı Bu süreç ıcınde demokrası ısük- rarsizlıkla ozdeş sayılmış. asken dıktator- lük "huzur ve guven"ın guvencesı goste- nlmış, ınsanlar can guvenlıklen ıçın te- mel hak ve ozgurluklennı devlet terorune kurban vermışlerdır Çağdaş bır toplu- mu oluşturan butun ılke, değer ve ku- rumlarla onlann savunucuları suç- lanmış. sorgulanmış, mahkûm edılerek yıkıma uğratılmışlardır Zaman ıçındey- se çağdaş ozlerı boşaltılan değerler ve kurumlar kağıt uzerınde ulkenın dışa do- nuk vıtnnındekı makyaj malzemesıne donuşturulmuşler, dış yardım ısteklen- nın suslerı olarak kullanılmışlardır Yaşamın butun boyutlannın ku- rumların, yasalann. devletın, sıvıl top- lum vapılarının, değerlerın. ılışkı kalı- plarının mılıterleştınlerek yemden >apı- landınlmalan surecınde orneğın parla- mento once feshedıldı, partıler kapatıldı, yasama yetkısı halk adına beş generale devredıldı Yasama organı sonra devlet- çe atanmış kışılerden oluşturulan "Danı- şma Meclısı ıle kankaturleştınldı So- nunda da generallerce kurdurtulan partı- lenn yıne as>kerlerce seçılen mılletvekılı ada>lan>la sıvıl parlamento" yaratıldı Anavasa ılga edıldı, yenne "temel hak ve özgurluklenn sınırlanması' esasına da- vanan, "devletı bıreye karşı koruma 'vı ongoren ve ozgur halk ıradesıyle orgutlu katılım korkusu"ndan kaynaklanan mı- lıtanst belge dayatıldı Sendıkalar, der- nekler, sıvıl toplum kurumlan kapatıldı, faahjetlen askıya alındı, yenıden >apı- landınlarak ışlevsızleştırıldı Kımı ku- rumlar, partıler, sendıkalar, dernekler vb ansızın ıllegal" sayılarak cezaı ko- vuşturmaya uğratıldılar Ünıversıteler genış bır tasfıyeyle bırlıkte ozgur bılım kurumlan olarak fiılen ortadan kaldınldılar Kısacası bunlarla da yetı- nılmedı, yenı baskı kurum ve mekanız- malan oluşturuldu tletışım araçları, unı- versıteler, eğıtım ve kultur kurumlan mı- lıtanst resmı ıdeolojının çağdışı değerle- nnın baskıcı ve kaba propagandıstlenne donuşturülduler Geçmışın butun hak arama meşruıyet kaynaklan kurutuldu, verlerıne baskı ve suskunluk dayatıldı Insanhk ulkulenne olan bağlılık suç sayıldı, doneklık, uşaklık, ahmaklık yü- celtıldı Derın bır ekonomık bunalım yoksullaşma, ahlakı \e kulturel çoküntü mılyonlann vaşamını kararttı Darbeden sonrakı 10 yılda da Türkıye mılıtanst toplumsal yasal, polıtık çerçe- * venın ıcınde yaşatıldı ve 12 Eylul rejımı temel kurum ve kurallanyla sıvıl uzantı- lan elıyle sürduruldu Mıhtanzmın tahn- batı. ılk şok uygulamalanndakı deprem- sel yıkımdan sonra, "sıvıl" yıllarda ülkev ı ıçın ıçın kemırdı, yaşamın bütün alanlan- nda kanseroz bır yayılmayla uğursuz hukmunü ıcra ettı Sonuç 12 Eylul darbesı, topluma salmış oldu- ğu korku"nun yarattığı vılgınlık ve umarsızlık duygusu ıle gerçekleştırdığı çok vonlu yozlaşmanın çuruk temellen ustunde kendını surdurebılmıştır Sı>asal alanda şiddet ve antı demokratizm, eko- nomık duzlemde sömöru ve voksullaşma, toplumsal planda da parçalanmışlık >e yozlaşma, 12 Eylul rejımmın kendını sür- durme programında onune kovduğu de- politizasv on, denoratizasyon ve dejeneras- yon uçlusunun kaynak ve dajanaklannı oluşturmuştur Özetlersek. 12 Eylul, ya pay yaşamını şıddet, hıle ve desısevle ve Batılı dostlannın kredılenyle bugune dek surdurdu Surerken de şıddet, kargaşa ve bunalımı ulkenın yazgısına donüşturdu Geçen hafta 12 E>lul, ıkıncı on >üından bır koca yıl aldı1 Şımdı sorul- ması gereken soru. 12 Evlül mılıtanzmı- nın ıkıncı on yılını da yaşayıp yaşayama- yacağı ulke>ı tuketmeve soluğunun ye- tıp >etmeveceğıdır Bugün 12 Eylul ıç ve dış yandaşlannın alınlarında bır kara leke olarak ölumun soğukluğuyla sırıtıyor, utanç anıtı halınde sırtımızda ağır bır yuk oluşturuyor Bu ayıbı sıhp uygarlığa gıden yolda yenıden bır ılk adım atamaz ve bu yükten kurtulamazsa, hıç kuşkunuz olmasın, Türkıye barbarlık ıcınde boğulacak çüruyecek, yıtıp gıde- cektır Dola>ısı>la da 12 Eylül'un mah- kûm edılerek tümuyle tasfiye edılmesı kaçınılmaz bır zorunluluk olarak onu- muzde durmaktadır Ama bılmem, onu- muzdekı genel seçımı, bızlere sunulan çerçevenın tum eksıklık ve olumsuzluk- lanna ve ona damgasını vurmuş 12 Ey- lul'e karşın mılıtarızmın tasfıyesı yonün- de kullanacak yaratıcılığı gostere'bılecek mıyız9 tLAN ANKARA 5. ASLİYE HUKUK HÂKİMLİĞİ'NDEN 1991/349 Es Davacı Gulnaz Avcı vekıb tarafından Mustafa Nacı Avcı aJeyhıne ıkame eden boşanma davasında Olayın davalısı bulunan ve halen belırtılen Bardacık Sk 8/6 An kara adresınde bulunamayan davalı MUST\FA NACİ AVCI'ya du- ruşma günü ve dava düekçesımn üan >olu ıle tebhğıne karar verılmış olup, karar gereğınce 22 10 91 saat 10 40"da hazır bulunması veya ken dısını bır vekılle temsıl ettırmesı ılan yolu ıle teblığ olunur 19 9 91 Basın 36371 GÜZELYURT SULH CEZA MAHKEMESİ'NDEN BİLDtRİLMİŞTİR Gıda Maddelen Tüzüğü'ne aykın davranmak suretıyle etıketsız su- cuk satmak suçundan sanık, Bünyamın oğlu Nazık'ten 1949 yılında dofma, Aksaray ılı, Güzelyurt ılçesı, Ağaçlı kasabası Meydan Ma- hallesı nüfusuna kayıtlı MEHMET BENLl'nın mahkememızın 4 7 1991 tanhlı, 1991/4 esas, 1991/19 karar sayılı ılamı ıle suçu sabıt görülerek TCK'nın 398, 647 sayılı kanunun 4/1, TCK'nın 72 rnaddelen uya- rınca ıçtımaen 510 000— lıra ağır para cezası ıle cezaJandınlmasına, sanığın curme vasıta kıldığı meslek, sanat ve tıcaretın 3 av sure ıle tadılıne ve 7 gün süre ıle ışyerının kapatılmasma, satışa arz ettığı su cuğun sağlığa zararlı rutelığınden beraatıne karar verılraıştır llanen duyurulur 9 9 1991 Basın 36473 İLAN MENEMEN ASLtYE HUKUK MAHKEMESİNDEN (İŞ) Esas No 1989/689 Karar No 1990/510 Davacı Mehmet Pehlıvan Vekılı Av Yaşar Selım Yığnler Davalılar 1 SSK Genel Mudurluğu vekılı Av llhamı Kösemen 2 Ihsan Uraslar Izzettın Turanlı Koll Ştı Dava Hızmet Süresının Tespıtı Dava Ta 22 12 1989 Karar Ta 1 10 1990 Davacı vekılı tarafından davalılar aleyhıne açılan hızmet süresının tespıtı davasımn mahkememızde yapılan duruşması sonunda verılen 1 10 1990 tarıhlı karan ıle, Davacı Mehmet Pehlıvan'ın davalılar lh- san Uraslar - Izzettın Turahlı Koll Ştı'ne aıt ışyennde asgan ücret Ozerınden sıgortalı olması gereken ışte 1 11 1964 tanhı ıle 30 4 1965 tarıhıne kadar 180 gün çalışmış olduğunun tespıtıne, genye kalan 1500— TL yargı harcının davalı Sıgorta dışındakılerden alınarak ha zıneye gelır kaydma, davacının yapmış olduğu 105 500— TL mah keme masrafının davalı Sıgorta dışındakı davalılardan alınarak davacıya venlmesıne, tanfe uyannca davacı vekılı yaranna 100 000— TL avukatlık ucretının sıgorta dışındakı davalılardan alınarak da vauya venlmesıne, daır verılen gerekçelı karar kanun yolu acık ol mak üzere davalılar lhsan Uraslar Izzettın TUranlı Koll Şü ne ılanen teblığ olunur Basın 36274 UĞUR MUMCU KÜRT - İSLAM AYAKLANMASI 1919-1925 Eden 22.000 TL (Tek ısteklerde eden kadar posta veya damga pulu göndenlmesı) lsteme adresi TEKİN YAYINEVtCagaloBu-tSTANBUL Tel:527 69 69 TEŞEKKUR Sevgıb dostumuz YAŞAR KEMAL'ın hıç eksılmeyen sevgısı, dgıs, ve sabırlı ızleyışı ıle, Florence Nıghtıngale Hastanesı'nde geçırdığım kalp kapakçığı ve By Pass amelıyatından sonra sağhğıma kavuşmuş bulunuyorum Angıomu yapan Prof. Dr. NURAIN YAZiaoGLU ve amelıyatunı yapan Doç. Dr. BİNGUR SÖNMEZ'in bırlıkte gercekleştırdıklen bu çok başanlı amelıyat ıçın kendılenne ve Uzm Dr. BARBAROS KINOĞLL, Dr. ALİ KÖNER, Anestezı Şefı Dr. OSMAN BAYINDIR, Anestezıst Uzm Dr UMİT ÖNEL, Anestezıst Tekruker FEHMİ PAMUK, Hemşıre SEHER TUNCER, NİHAL USLU, Perfuzyomst HASAN SOLAK'a, amelıyat sonrası gosterdıklen tıtız bakım ve ılgılerı ıçın yoğun bakım ekıbıne sonsuz tesekkürlerımı sunanm SALİM ŞENGİL NESİN VAKR'ndan Aşçt ve 9«ftr aranıyor Kadın erkek ya da çocuksuz eş olabılır Her türiü gereksmım karşılanacaktr Istektılenn cumartesi ve pazar gûnü Çatalca'da Nesın Vakfı'na gelerek başvurmaları gerekır KEMAH KADASTRO HÂKİMLtGl'NDEN 1990/16 Davacı Ağa Bınay tarafından davalılar Gulüzar Tokay, Mustafa To- kay, Hüseyın Varlı, Ibrahım Oktay, Maksut Esen ve Mehmet Tokay aleyhıne acılan kadastro tespıtıne ıtıraz davasımn yapılan açık yargı laması sırasında venlen ara kararı gereğınce, Kemah ılçesı Çalgı köyünden olan davalılar lbış Taner, Kâmıl Bı- nay, Alı Bınay, Süleyman Tokay, Cafer Oktay, Musa Tokay, Alı Hay- dar Tokay, Hatıce Bınay (Baysal), Hasan Bınay, Sarayı Taner (Sez- gın), Hasan Taner, Seyıtalı Taner, Bınalı Tokay, GüllO Tokay, Şahın Tokay'ın bıldınlen adreslenne mesnıhatL davetıye çıkanlmış olup, bıl dınlen adreslennde bulunmadıklanndan kendılenne tebhgat yapıla mamış ve zabıtaca yapılan tahkıkatta adreslermın tespıt edılemedığı anlasıldığmdan ılanen teblıgat yapılmasına karar venlmıştır 25 10 1991 günü saat 9 OO'da yapılacak duruşmada davalı olarak lbış Taner, Kâmıl Bınay, Alı Bınay, Süleyman Tokay, Cafer Oktay, Musa Tokay, Alı Haydar Tokay, Hatıce Bınay (Baysal), Hasan Bmay, Sara- yı Taner (Sezgın), Hasan Taner, Seyıtalı Taner, Bınalı Tokay, Güllü Tokay, Şahın Tokay'ın hazır bulunması veya kendılennı bır vekılle tem- sıl ettınnelen, aksı takdırde davanın yokluklannda görülüp karar ve- nleceğı hususu dava dılekçesırun teblığı yenne gecmek üzere ılan olunur Basın 36352 PINARBAŞI ASLİYE HUKUK HÂKİMLİĞİ'NDEN Dosya No 1991/41 Davaa K H davalılar Kübra öztemız ve Hatıce Mevre öztemız aley hıne mahkemermze açılan mükerrer nüfus kaydının ıptalı davasımn venlen ara karan gereğınce, Davalılar Kübra Öztemız ve Hatıce Mevre öztemız'e teblıgat yapı- lamadığı, açık adreslermın araştınlmasında ıse teblıgata yarar açık adresmın tespıt edılemedığı anlaşıldığından, duruşma günü olan 2111 1991 saat 9 30'da mahkememızde duruşmada hazır bulunması, duruşmaya gelmedığı. mazeret bıldırmedığı veya kendısını vekılle temsıl ettırmedığı takdırde duruşmanın yokluğunda devam edeceğı ve yok- luğunda karar venleceğı hususu HUMK'nın 3156 sayılı yasa ıle değı- şık 213, 377 maddesı gereğınce tebılgat yenne kaım olmak üzere ıla- nen teblığ olunur Basın 36400 T.C ÇİFTELER SULH CEZA MAHKEMESİ —KARAR ÖZETİ— Esas No 1989/132 Karar No 1990/184 Hâkım Osman Erden 24567 Kâtıp Bahaddın Kaya Davacı K H Sanık Halım Yavuz - Alı ve Ümmü oğlu 1940 Dlu Çıfteler M Nüf Kayt ve Yenı Mh tslıkbal Cd No 45'de Mukım evlı 1 çocuklu, okuryazar, sabıkasız TC lslam, Kasap Suç Taklıt ve Tağşışlı Gıda Maddesı satmak Suç Tarıhı 4 10 1989 Karar Tanhı 27 12 1990 Atılı suçtan yukarıda açık kımlığı yazılı sanık hakkında mahke- memızde açılan kamu davasımn yapılan vargılaması sonunda Oreğı Duşunuldu Sanığın olay tanhınde ılçe merkezınde bulu- nan kasap dukkanında yapılan konırolde Numune sucuklann taklıt ve tağşış olduğundan hakkında G MT'nın 108/B maddesı yoluyla TCK 398 Md göre taktıren 3 ay hapıs ve 5 000 TL ağır para ceza- sına mahkûmıyetıne, para cezasının 3506 sayılı yasanın l ve 2'.ncı Md. göre 20 000 TL ye çıkanlmasına Sanığın sabıkasız oluşu nazara alınarak hapıs cezasının 647 sayılı yasanın 4 Md uygulanarak günlüğü takdıren 5 000 TL'den 450 000 TL'ye çevnlmesıne. TCK'nın 72 Md göre para cezalarımn ıçtıma ettırılerek 470 000 TL ağır para cezasına mahkûmıyetıne. Sanık hakkında TCK'nın 402 Md uyannca cürme vasıta kıldığı meslek ve sanatınm 3 ay süre ıle tatılıne, aynca 7 gun süre ıle ışyen- nın kapatılmasma, karann kesınleşmesını muteakıp karar özetının buyük harflerle >azılmak suretıyle kapatma süresı kadar kapatılan ışyerının göze çarpan yenne yapıştırılmasına, aynca C Savcılığına muzekkere yazılarak karar özetının Ankara, Istanbul ve Izmır'dc ya- yımlanan ve tırajı yuz bının uzennde bır gazetede ılan edılmesme daır venlen karar Yargıtay yolu açık olmak üzerı okundu, tefhım edıldı 3 91991 Basın 36139 Maslak gazeteciler ko- peratifîndekı kurası çekıl- mı$ olan 127 rn daıre hak- kımı devredıyorum Td: 556 45 37 - 575 55 97 İNGİLTERE DE İNGILIZCE WWBLBX)N SCHOOL OF ENGLJSH Eğitimdo prestlj Ena 81^471921 St 135 1599 Şshîfmuhıtar C 37/7 ToksimHSI G e n ç b a y a n l a r a Au-Paırlık (Ingıltere de Amerıka da Fransa'da) DOGAN ORGANIZASYON