Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/10 DIŞ HABERLER 18 EYLÜL 1991
SEÎA bir yıl
uzatıldı
• ANKARA — Turkiye-
ABD Savunma ve
Ekonomik lşbirliği
Anlaşması (SEİA) herhangi
bir değişikliğe gerek
görulmeksizin otomatik
olarak bir yıl süreyle
uzatıldı. Yıl sonuna kadar
geçerli olan ve Uç aylık
'fesih ihban' süresi dün
dolan anlaşmayla ilgi
olarak bir yıllık uzatma
karan dün Dışışleri
Bakanlığı tarafından
açıklandı. Bu konuda
yapılan yazılı açıklamada,
"Suresi uzatılan SEİA'yı,
iki ülke arasındaki stratejik
ilişkılenn daha da ileri
göturebilmesini temin
edecek araçlardan biri
olarak mutalaa etmekte ve
anlaşrna çerçevesinde
yürutulen işbırliğin,
gelişmeye devam edeceği
umudunu taşımaktayız"
dendı.
Çarın gölge
kabinesi
• MOSKOVA (AA) —
Lenın önderliğındekı
Bolşevıkler tarafından
devrilen Çar II. Nikola'nın
varislerinın 'naıbı' Aleksey
Brumel'in, "Rusya'nın
surgun hukumetını'
oluşturmaya başladığı ve
Brejnev yonetımı tarafından
SSCB'den sınırdışı edilen
Nobel odullu yazar
Aleksandr Soljenitsin'e
'Prens' unvanı verdıği
bıldirıldı. Ancak Brumel'in
'naıphğı' halen Parıs'te
yaşamakta olan, Çar II.
Vladimır Kiriloviç
tarafından reddedılıyor.
Bağdat'tan
yumuşama
• NEW YORK/BAGDAT
(AA) — lrak, BM
helıkopterlerinın kendi
toprakları uzerine uçuşuna
şartlı olarak izın verdı.
Irak'ın BM temsılcısi
Abdulemir El Anbarı, BM
Guvenlık Konseyi Donem
Başkanı Fransa'nın
buyukelçisi Jean Bernard
Merimee ile goruştukten
sonra ulkesının koyduğu
şartlar hakkında açıklama
yaptı. Anbari, Irak'ın
koyduğu şartlar arasmda,
ulkesınin guvenlık ve
egemenlık ılkelerıne saygı
duyulması amacıyla her
helıkoterın içınde Irakli bir
gorevlınin bulunmasını
istedıklerinı söyledi.
Japon
başbakan özür
diledi
• TOKYO (AA) —
Japonya Başbakanı Toshiki
Kaifu, ABD'li
polıtıkacıların "ahlaktan
yoksun olduklan'
şeklindekı sozleri yuzunden
özur dıledı. Kaifu, dun
yaptığı açıklamada, geçen
cuma gunu parlamentoda
yaptığı ve ABD'li
polıtikacılan,
kampanyalarda çok buyuk
paralar harcamalarından
dolayı 'ahlaksız' olarak
nitelediğı konuşması
nedeniyle ozur diledi.
Kaifu, "Amerikan adayların
(kampanyalarda) ahlak
kurallarına çok sıkı bıçımde
uyduklarına ınanmıyorum"
demıştı.
6
Ozbekistan
hazır değil'
• TAŞKENT (AA) —
SSCB'nin Orta Asya
cumhuriyetlerınden
Ozbekistan'ın Devlet
Başkanı Islam Kerimov,
cumhuriyetinin demokrasiye
ve pazar ekonomısine
geçmeye daha hazır
olmadığını belirterek
Gorbaçov'un siyasi
reformlannı
izleyemeyeceklerıni kaydetti.
Başkent Taşkent'te
gazetecılere açıklamada
bulunan Kerimov, SSCB
Komunist Partisi'nin
faaliyetlerinin askıya
alınmasının ekonomiyı
kaosa surüklediğini
belirterek, kendilerinin Çin
modelını benımseyerek
sınırlı reformlarla
yetineceklerini söyledi.
Kerimov, cumhuriyette
yapılacak parlamento ve
devlet başkanlığı seçimıne
kadar butun siyası
toplantılara yasak
getirdiğini belirtti.
Federal ordu 7 limana gemilerin giriş ve çıkışını yasakladı, taraflar arasında ateşkes imzalandı
Hırvatistarîa denizden abhıka
Sırplar, Hırvatlarla girdiği çatışmada olen genç Sırp askerinin ardından gözvaşı doküyor. (Fotograf: REUTER)
Hollanda'nın Yugoslavya'ya bir barış gücü
gönderilmesini istemesinin ardından Batı
Avrupa Birliği yarın Lahey'de toplanarak
çatışmaları değerlendirecek. Sırbistan Dışişleri
Bakanı Jovanovic ülkede savaşan taraflar
arasına bir Avrupa banş gücü yerleştirilmesi
önerisine karşı çıktı.
Dış Haberier Servisi — Yu-
goslavya'da Hırvatistan'ın doğu-
sunda başlayan çarpışmalar gi-
derek cumhuriyetin içlerine doğ-
nı yayıhrken federal donanma
Hırvatistan'ın yedi limanını ab-
lukaya aldı. Hırvatistan, Sırbis-
tan ve federal ordu arasında ye-
ni bir ataşkes anlaması imzalan-
dı. Batı Avrupa Birliği (BAB)
Yugoslavya'ya askeri banş gucu
gönderilmesi önerisini ele almak
uzere yarın Lahey'de bir araya
geliyor.
Yugoslavya Federal Donan-
ması Hırvatıstan'ın Adriyatık kı-
yısında bulunan yedi lımanı ab-
lukaya aldı TANJUG'un habe-
rıne göre Federal Donanma Ko-
mutanhğı'nca yapılan açıklama-
da, dun sabah TSI 07.00'den
başlayarak gemilerin Split, Pu-
la, Rijeka, Zadar, Sıbenik, Plo-
ce ve Dubrovnık limanlanna gi-
rış ve çıkışları yasaklandı. Açık-
lamada, söz konusu kararın,
Hırvatıstan'da federal orduya ait
kışlalara, askeri okul ve hasta-
nelere ve diğer tesislerın Hırvat-
larca abluka uygulanması üzeri-
ne alındığı belirtildi.
Pazartesı günu Hollanda'nın
Yugoslavya'ya bir banş gucu
gönderilmesini istemesinin ar-
dından Batı Avrupa Birliği
(BAB) yarın Hollanda'nın baş-
kentı Lahey'de toplanarak Yu-
goslavya'da suren çatışmaları
değerlendireceğini bildırdi. Top-
lantıda ağırlıkh olarak Hollan-
da'nın önerisi ele alınacak. Ge-
rek AT gerekse AT dışı ulkele-
nn Yugoslavya'ya banşı sağlamak
amacıyla askeri bir banş gucu
gönderilmesi duşuncesine sıcak
baktığı gözleniyor. Polonya ve
Çekoslovakya devlet başkanla-
n önerıyi desteklediklerini acık-
larken, Avustralya da ATnin
elinden geleni yaptığını ve artık
BM'nin sorunla yakından ılgı-
lenmesi gerektiğıru söyledi. Ma-
carıstan ise NATO, AT ve yedi
sanayıleşmıs ulkeye (G-7) Sırbis-
tan'a ekonomik yaptırımlar uy-
gulama çağrısında bulundu.
AT-Yugoslavya Banş Konfe-
ransı'na başkanlık yapan Lord
Carrington, önceki gece Yugos-
lavya'ya geldı. Karadağ'ın Igo-
lu kemınde geç saatlerde fede-
ral Dışışleri Bakanı Btıdimir
Loncar ıle bir sure göruşen Car-
rington, dun de Hırvatistan
Devlet Başkanı Franjo Tudjman
ve Sırbistan Devlet Başkanı Slo-
bodan Miloseviç ıle Rörustu.
Goruşmeler sonrasında Yu-
goslavya'da Hırvatıstan'da suren
çarpışmaların sona erdırılmesı-
nı ongoren bir anlaşma imzala-
dı. Lord Carrington'ın önculu-
ğünde vanlan anlaşma metnine
Tudjman ve Milosevic"in yanı sı-
ra Yugoslavya Savunma Bakanı
Veljko Kadijevk de federal or-
du adına imza attı.
Hırvatistan'da da catışmalar
aralıksız suniyor. Petrinja kasa-
basında dün çıkan çatışmalarda
2 kişinin ölduğu, 65'inin de ya-
ralandığı bildirildi. Hırvat kay-
naklar da Osijek kenti başta ol-
mak uzere Hırvatistan'ın doğu-
sunda çatışmalann surdüğünü
duyururken, çarpışmaların kıyı
kenti Sibenik'e de sıçradığı bil-
dinldi. Adriyatik kıyısında catış-
malar yoğun bıçimde sürerken
federal ordu yetkilileri Zadar-
Zemunik havaalanının deneti-
mini ele geçirdiklerini bildirdi-
ler. Hırvatistan'ın başkenti Zag-
reb'de ise dun hava saldınsı
alarmlan yeniden duyuldu. Üç
gun içerisinde dörduncu kez ça-
lınan sirenlerle birlikte Zagreb
radyosu halkın sığınaklara git-
mesinı istedi.
Hırvatistan radyosu dun Osi-
jek kenti çevresinde çıkan çatış-
malarda içlerinde ıki yabancı ga-
zetecinin de bulunduğu yedi ki-
şınin öldüğunü duyururken,
İanjug haber ajansı da Osijek'e
10 km. uzaklıkta bulunan Sav-
ras köyu yakınlarında federal
orduya aıt bır savaş ucağmın du-
şürulduğunu bıldirdi.
TANJUG'un habenne göre
de Bosna-Hersek'in başkenti Sa-
rajevo'da bır camiye bombalı
saldırıda bulunuldu. ldris Paşa
Camisi'ne konan bombanın pat-
laması can kaybına yol açmaz-
ken, camıde ve çevre binalarda
ağır hasar meydana geldiğı bil-
dırıldi.
BusKun mektubu Dışişleri Bakanlığı'nda değerlendiriliyor
Ankara yanıt hazırlıyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) —
Başbakan Mesut Yılmaz ıle Yunanıstan
Başbakanı Konstantin Mitsotakis'ın Pa-
ris'te gerçekleştırdıkleri goruşmeden son-
ra Kıbrıs konusunda kısa gelecekte bır
"dortlu zirve" olasılığının duşuk oldu-
ğu ortaya çıkarken, ABD böyle bır zır-
venın gerçekleşmesi ıçın üst duzeyli gi-
rişımlerıni surduruyor.
ABD Başkanı George Bush'un bu
amaçla geçen cuma gunu Başbakan Yıl-
maz'a gonderdığı mesajın Dışışleri Ba-
kanhğı'nda ıncelenmesinden sonra yanıt-
lanacağı bildirildi. Dışişleri yetkılıTeri,
Başbakan Yılmaz'ın cevabi mesajında
"tum puruzlerin giderilmesi ka>dıyla bir
Kıbrıs zirvesine katılmaya hazır öldüğu-
nü' bildıreceğıni belırtuler.
Başka bır ıfade ıle Başbakan Yılmaz'ın
bır Kıbrıs zirvesıne, sadece uzerınde an-
laşmaya vanlan bir metni imzalamak
uzere katılabıleceğine ilışkın bir mesaj
vereceğinı kavdettiler.
Bu arada Dışışleri yetkilileri, basında
bıldirilenin aksine ABD Başkanı Bush'-
un Yılmaz'a bir "mektup" göndermedi-
ğini söylediler. ABD'nin Ankara Buyuk-
elçilıği'nin Dışişleri Bakanlığı kanalıyla
Başkan Bush'tan Başbakan Yılmaz'a şi-
fahi bir mesajı ilettığini kaydettiler. Bu
mesajın buvukelçilik tarafından "kfiğı-
da dokulmuş" olmasının ise "Başkan
Bush'tan Başbakan Yılmaz'a bir mektup
olarak yorumlanamayacagım" belırtuler.
Aynı yetkıliler, ABD Dışışleri Bakanı
James Baker'ın Paris buluşmalarından
once Turk ve Yunan başbakanlarına
Kıbrıs konusunda gönderdiğı mektubun
ise yanıtlanmayacağını söylediler. Bunun
"cevap gerektiren bir mektup olmadığı"
kararına varıldığını bıldirdiler.
Öte yandan Dışışleri yetkilileri, Tur-
kiye'nın Parıs goruşmesinin başansız so-
nuçlanmasından sorumlu tutulamayaca-
ğı yolundakı goruşlerını dun de yinele-
diler. Sorunun "karşı tarafın lemel ko-
nulardaki goruşierinin bilinmemesin-
den" kaynaklandığını kaydeden yetkili-
ler, "Birçok şey BM Genel Sekreteri'nin
özel temsilcileri tarafından bize muğlak
bir sekilde bildirildi" ifadesıni kullandı-
lar.
Bu durumda BM Genel Sekreteri'nin
Kıbrıs özel Temsilcileri Oscar Camilli-
on ıle Gustav Feissal'ın son dönemde
verdiklerı olumlu havanın temelsiz çık-
tığına da ışaret ednen yetkıliler, bunun
söz konusu temsikilerin "kredibüitesini
sarstığım" da kabul ettiler.
Diplomatik kaynaklar, tarafların Pa-
ris buluşmalanyla "Kıbns'a ilişkin temd
konularda halen sıfır noktasında" bu-
lunduklannı sergilediklerıni belirttiler.
ABD'nin tum ıstek ve baskılanna rağ-
men bu gerçeğın Kıbrıs konusunda ya-
kın bır gelecekte ılerleme sağlanmasını
guç kıldığını belirttiler. Türkiye'dekı se-
çım ortamının yanı sıra Yunanistan'da
Mitsotakıs hükumetıne karşı artan tep-
kılerın burada önemlı bir engel oluştur-
duğunu da soylediler.
ISVEÇ
Hükümet
Bildt'in
STOCKHOLM (Cumhuri-
yet) — Isveç'te Sosyal Demok-
rat Partı'nin tarıhi seçim yenil-
gısi ardından boşalan yönetim
sağ blok partilenne dun teslim
edildi.
Ülkenin son altı yıhnın
Başbakanı İngvar Carlsson'un
önceki gun istifası uzerine par-
lamentonun Sosyal Demokrat
Parti üyesı Başkanı Thage
G.Pettersson, yenı hukümeti
kurma görevini Muhafazakâr
Partı'nin genç başkanı Carl
BUdt'e verdi.
Fakat yeni başbakanın işi ol-
dukça zor, çunku iktidar adayı
olarak ortak bir seçim kampan-
yası duzenleyen Muhafazakâr-
lar, Liberaller, Merkez Demok-
ratlar ve Hıristıyan Demokrat-
lar bloğu, hukumet için gereklı
çoğunluğa sahip değil.
GECEKONDU SAKINLERİ— tki kuçuk gecekondu sakini,
Bangkok'un Duong Pitok bolgesinden arta kalan yıkıntüann
içinde, oyunlannı snrduruyorlar. Tayland hukümeti, gelecek ayki
Dunya Bankası-IMF toplantısının yapılacağı yeni kongre mer-
kezi yakınlanndaki gecekondu mahaflesini yıkma karan aldı. Bu-
TüRK DIŞ POLÎTJKASJNDA YENİBİR COĞRAFYA
-. ' A «. i * * * .fe. « '-*• »-
rada yaşayan çok sayıda aile ise evlerinin yıkılmasına karşı çıkı-
yor. Dünya Bankası toplantısı için ozel olarak inşa edilen kong-
re merkezi. gecekondu mahallesine komşu olunca, Tayland hu-
kümeti de bölgenin göruntusunun delegeleri rahatsız edeceğini
duşunerek evlerin yıkılmasına karar vermişti. (Foto: REUTER)
BASIN
Hay Allah' Mıhail ıle
Bons botu alıp nereye
kayboldular acaba?1
Newsweek'ten
iicralo^£ife.enbunc
Saddamgereken
adımı atmıyorSaddam Huseyin, Irak'a
yönelik ekonomik
yaptırımların kaldınlmasını
istiyor, ama bunun
gerçekleşmesi için gereken
adımları atmıyor. Aksine,
mılyonlarca masum Irakli
sivilin açlığını ıstismar
ederek dunya kamuoyunu
aldatmaya çabalıyor.
Elbette Guvenlik Konseyi,
bu ınsanlık trajedisinı
dikkate almak zorunda.
Ama Irak'ın ateşkes
koşullarına uymasını da
ıstemek zorunda. Guvenlik
Konseyi geçen ay gıda
sorununu ele aldı.
Ekonomik yaptırımlar,
Irak'ın gerekli gıda ithalını
yasaklamıyor, ancak
Irak'ın thracatının hemen
tumünun kesilmiş olması,
Irak'ın elindeki kısıtlı
dovizı, gıda alımlarına
yatırmasına engel. Bu
nedenle 15 ağustosta
Irak'ın, gözetım altında,
1.6 milyar dolar değerinde
petrolunu Turkıye
uzerinden satmasına izin
verildi. Buna rağmen lrak,
bır girişimde bulunmuş
değil. Bağdat, konseyin
karannı egemenliğıne karşı
geldıği iddiasıyla
uygulamıyor. Daha fazla
petrol satmak, gelirıni
kontrol etmek istiyor. Bu
inatçılığı nedeniyle
milyonlarca kışi aç. BM
Genel Sekreteri'nin özel
Temsilcisi Sadrettin Ağa
Han, IrsriTın satabileceği
petrol değerini 2.5 milyar
dolara yukseltmeyi önerdi.
Ayrıca, Bağdat için daha
az tehdit edicı yeni gözetim
yöntemleri önerdi. Bunlar
insancıl nedenlerle yapılan
öneriler, ancak yarardan
çok zarar verecek: Irak'ın
ateşkesı ımzalarken
yuklenımlerinı azaltacak.
Saddam'ın elıne daha çok
para geçecek, daha az
denetlenecek. Oysa BM
kendi insancıl yardımını
başlatabilir. Bunu ırak'ın
ılerde satacağı petrolden
elde edeceği gelire sayabilir.
(16 eyliil)
Balkaıı ülkelerinin gözti Türkiyede
Yugoslavya'da federal birliğin parçalanması, Arnavutluk'taki
değişim ve Romanya'daki ekonomik arayışlar, bu üç Balkan
ülkesinin, Türkiye'ye yaklaşma eğilimlerini güçlendirdi. Ankara,
Balkan başkentleri ile ikili işbirliği kanallarını açmaya çahşıyor.
SEMİH İDtZ / YASEMİN ÇONGAR
ANKARA — Sovyetler Birliği'ndeki çö-
zülme surecınin yanı sıra Turkıye*nin en ya-
kından izlediği "değişim" rüzgârları Balkan-
lar'da esiyor. Uzun süre Balkanlar'ın "kuş-
ku duyulan" uyesi konumundakı Türkiye, ar-
tık Sofya'da, Bukreş'te, Uskup'te, Saraybos-
na'da ve Tiran'da en çok ilgi çeken ülkeler-
den biri. Bu ilginin bilincine varan Ankara,
Sovyet cumhuriyetlerine yonelik politikasına
temel oluşturan "iyi komşuluk sorumlulugu"
çerçevesınde, ikili temelde Balkan başkemle-
rine yaklaşma girişimlerinı arttırdı.
Balkan yanmadasını yuzyıllar boyu ege-
menliğinde tutan Osmanlı İmparatorluğu-
nun mirası, Turkiye'yi bu bölgedeki ulkelere
tarihsel, kulturel, yer yer dinsel ve dılsel bağ-
larla yakınlaştırıyor. Ama a>Tiı mirasın, Bal-
kan başkentlennde Türkiye'ye karşı "temkin"
duygusu yaratması, özellikle Türk azınlığa sa-
hip ulkelerde Ankara'yla ilişkilerde donem
donem soğukluklara neden oldu. Geçmiş do-
nemde Yunanıstan dışındakı Balkan ulkele-
rinden "rejim farklılıgı" nedeniyle otomatik
olarak uzak dusen Türkiye, Atina'nın "Tttrki-
ye'ye karşı diğer Balkan başkenüermi yanı-
na çekme" politikasından da etkilendı. So-
nuçta, Türkiye "Balkanlar'ın en uzak ulkesi"
konumunu uzun sure korudu.
Yeni arayışlar
Ancak 80'li yılların Doğu Bloku'nu orta-
dan kaldıran siyasi değişim süreci, Roman-
ya, Bulgaristan, Yugoslavya ve Arnavutluk'ta
yenı arayışlara yol açtı. Turkiye'nın SSCB,
Ortadoğu, Batı Avrupa ve ABD ıle yakın
bağları ve işbirliği deneyimi, Balkan ulkeleri
açısından değerlendirilmesi gereken bir biri-
kım olarak algılanıyor. Kulturel yakınlıkla
beslenen bu ilgi, özellikle Musluman ve Turk
azınlığın yasadığı bölgelerde daha "sıcak" bir
bakışa dönuşuyor.
Dışişleri Bakanlığı ust yönetimi bu sapta-
malardan yola çıkarak Balkanlar'a yonelik
yenı yaklaşımlannı ulkeler bazında şu temel
unsurlara dayandırıyor:
Bulgaristan: Soğuk savaş yılları boyunca
rejim farklılığına ve iki ayrı ıttifaka uye ol-
malarına karşın, yoğun bir işbirliği surecin-
den geçen Bulgaristan ile Turkiye'nin ilişki-
leri son bir-iki yıl içinde "azınlık
bunalımından" kurtulmaya başladı. Todor
Jivkov yonetiminin son dönemlerinde Turk
azınlığa yonelik baskılann anması ve Bulga-
ristan'dan Türkiye'ye buyuk bır göç yaşan-
ması, Ankara ve Sofya'yı ilişkileri koparma
noktasına getirmiştı. Ancak Jivkov'un düş-
mesi ve Bulgaristan'ın da Doğu Avrupa'dakı
demokratikleşme hareketine katılması Turk
azınlığın konumunu da olumlu etkıledi.
Buna paralel olarak Turk-Bulgar ilişkileri
de hızlı bır düzelme surecine gırdı. Gergin-
lik donemınin sona erdığı, karşıhklı olarak
her duzeyde yapılan siyasi, ekonomik ve hatta
askeri boyutlu ziyaretlerle de kanıtlandı. Yu-
nanıstan'ın Buîgar-Turk gerginleşmesini
"kendi lehine" kullanma yönundekı gırişim-
lerıyle, bır donem Ankara'ya karşı Sofya-
Atına cepheleşmesı yaşanmasına karşın, son
bır yılda bu eğilım de ortadan kalktı. Anka-
ra, Bulgar yönetimının bu çerçevedeki
'"gercekçi" tutumunu olumlu karşılıyor.
Bulgaristan'la Turkıye arasında şırketler
duzeyinde yoğun bir ticaret ilişkısinın yanı sı-
ra enerji, ulaştırma, taşımacılık gıbi alanlar-
da genış işbirliği olanağı bulunuyor. Turk
Exımbankı'nın kredileriyle desteklenen bu
olanaklar çerçevesınde, Türkiye Sofya'ya do-
laylı ekonomik danışmanlık, teknık eğitim gı-
bi hizmetler de sağlıyor. İki ulke aynca Ka-
radeniz lşbirliği Bölgesi projesı çerçevesınde
çok taraflı işbirliği olanağını da yakalamış
durumdalar. Ankara ile Sofya arasında "iyi
komşuluk, dostluk ve işbirliği anlaşması" ım-
zalanması da gundemde bulunuyor.
Yunanistan: Turkiye, tarihsel olarak çok
sorunlu bır ilişkiye sahip olduğu Yunanistan1
la bağlannı "Balkan" perspektıfı dışmda de-
ğerlendirıyor. Ancak Makedonya, Arnavut-
luk gıbı bölgelerdeki gelişmelerin Atina'da
yarattığı rahatsızlık, Turkiye'nin Üskup ve Ti-
ran'la yakınlaşma adımlarıyla birleşınce, iki
ulkenın birbirine karşı temkinini de arttırı-
yor. Batı Trakya'daki Turk azınlığının duru-
mu ise Balkanlar'ın etnik çeşıtliliği içinde di-
ğer çatışmalann bir benzerı olarak gundem-
de bulunuyor.
Yugoslavya: Turkiye'nin "geleneksel" ola-
rak en yakın olduğu Balkan iılkesı konumun-
daki Yugoslavya'da yaşanan iç karışıklıklar
Turkiye tarafından yakından ızleniyor. Özel-
likle Bosna-Hersek ve Makedonya cumhuri-
yetleriyle yakın kulturel bağlan olan Turki-
ye, buradaki bağımsızlaşma surecine
•'temkinli" bir destek veriyor.
Yugoslavya'nın toprak butunluğunun sa-
vunulmasını da içeren bu tutum, halkoyuna
dayalı barışçı bağımsızlaşma sureçlenne
"sıcak" bakılmasına yol açıyor. Bosna-
Hersek'te Turkiye'nın geniş yetkılı bır kon-
solosluk açması, Makedonya ıle gerçekleştı-
rılen doğrudan temaslar da bu çerçevede
onem kazanıyor. Yunanistan'ın resmi duzeyde
t"Makedon" kımlığini tanımaması ise, Tur-
kiye'nın Turk etnik grubuna da sahip olan
Makedonya ile ilişkilerinde iki yönlu bir so-
nuç verıyor. Turkiye bir yandan Uskup'le
"yakın bir dost" ilışkısi kurmak isterken bir
yandan da Yunanistan'a "Turkiye, Makedon
ayaklanmasını koriıkluyor" iddiasında bu-
lunma zemini yaratmamaya çalışıyor. Anka-
ra'nın Yugoslavya ile ilişkilerinin halen Belg-
rad'la kurulu olan sıkı bağlann zedelenme-
mesine çalışılarak yurutuldüğu de vurgula-
nıyor. Nitekim Dışişleri Bakanı Safa Giray-
ın geçen ayki zivaretinde bu tutum açıkça ser-
gilendi.
Arnavutluk: Yıllarca dünyanın en 'dışa
kapalı" ulkelerinden biri konumundaki Ar-
navutluk, Musluman çoğunluk nedeniyle
Türkiye'ye "en yakın" bakan Balkan ülkesı.
İlk dış temasını Turkiye ile gerçekleştıren ve
dunyaya açılma adımlannı Ankara uzerinden
atmak ısteyen Arnavutluk, Yunanistan ve Sır-
bistan ile olan gerilımlerınden dolayı Türki-
ye'ye daha yakın bır çizgı izliyor.
Romanva: Cumhurbaşkanı Turgut Özal-
ın zıyaret ederek "dostluk ve iyi komşuluk
anlaşması" ımzalayacağı Romanya da özel-
likle ekonomik beklentilerinı Türkiye'ye yö-
neltmesıyle dıkkat çekıyor. Karadeniz Işbir-
liğı Bolgesı Projesi çerçevesinde "çok yakın"
bır konum yaicalayan Ankara ve Bükreş,
Turk yatırımcılarının bu ulkeye artan ilgisi-
nı karşıhklı olarak teşvik etmeye çalışıyor.