Katalog

4 AĞUSTOS 1991 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/9 Baker Fas'ta • Dış Haberler Servisi — Ortadoğu Banş Konferansı için tsrail'in 'koşullu' onayını alan, ancak Filistinlileri ikna edemeyen ABD Dışişleri Bakanı James Baker, dün Fas'a giderek ılımlı Arap liderlerinden Kral 2. Hasan ile görüştü. Baker, Fas'tan sonra Tunus ve Cezayir'de temaslar yapacak. Baker, dün sabah Ürdün'den Fas'a gitmeden önce Ürdün Başbakanı Tahir El-Masri ile kahvaltı yaptı. ABD Dışişleri Bakanı Amman'daki temasları sırasında Banş konferansına Ürdün'ün de katılımını sağlamayı başardı. Baker dün Amman'dan Fas'a hareket ederken verdiği demeçte, Filistinlilerin konferansa katılması konusunda hâlâ umutlu olduğunu söyledi. SSCB'de parti içinde parti • MOSKOVA (AA) — SSCB Komünist Partisi (SBKP) bünyesinde 'Demokratik Rusya Komünist Partisi' kurulduğu bildirildi. Gayri resmi Interfax Ajansı'nın haberine göre SBKP içinde geçen mart ayında oluşturulan 'Demokrasi Komünistleri' adlı hareket, bugün parti haline dönüştü, ancak SBKP'den aynlmadı. Yeni kurulan partinin, SSCB Başkanı Mihail Gorbacov'un eski danışmanı Aleksandr Yakovlev'in desteğini aldığı ve parti içinde mücadele vererek partiyi 'reforme' etmeyi amaçladığı kaydedildi. Kınm Türklerine kıyım • MOSKOVA (AA) — Kırım'daki topraklarına dönen Kınm Türklerinden 135 ailenin evleri, yerel Sovyetin kararıyla yıktırıldı. Haberi veren Interfaks, Prigorodny Devlet Çiftliği arazisinde evlerin izinsiz inşa edildiği gerekçesiyle yıktırıldığını duyurdu. Ajans, 200'den fazla Kınm Türkünün yıkımı protesto için düzenlediğı gösterilerin, yetkililerin kararlarında herhangi bir değişiklik yapmaları için yeterli olmadığını belirtti. 1944 yılında Stalin tarafından Kınm'dan sürgune gönderilmiş olan Kınm Türklerinin kendi topraklarına dönerek yerleşmeleri, "zamansız" olduğu gerekçesiyle Kınm yetkilileri tarafından engelleniyor. Toplantının gerçekleşmesi halinde Türkiye, başbakan düzeyinde katılacak 41ü zîrve için henüz anlaşma yokKıbrıs konusunda dörtlü bir toplantının yapılabilmesi için 8 maddelik çerçeve anlaşması üzerinde sağlanması gereken "asgari görüş birliğine" henüz ulaşılmadı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Kıb- ns'ta çözüme yönelik dörtlü toplantının ger- çekleşmesi için henüz kesin bir anlaşma sağ- lanamadı. Türkiye, Yunanistan ve KKTC yö- netimleri, eylül ayında ABD'de Kıbns konulu bir toplantıya katılabileceklerini bildirirken, Kıbrıs Rum yönetiminin de temsil edileceği dörtlü bir zirve için önkoşul sayılan "8 mad- deli çerçeve anlaşması üzerinde asgari görüş birtigi"ne varılamadı. Dışişleri Bakanlığı yet- kilileri, çerçeve anlaşması üzerindeki yakla- şım farkhhklanmn giderilmesine yönelik Kıb- rıs turlarının ağustos sonunda tamamlana- cağını ve dörtlü zirvenin yazgısının ancak o zaman netlik kazanacağını belirttiler. ABD Başkanı Bush'un önceki gün yaptığı açıkla- masında, Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile Yu- nanistan Başbakanı Konstantin Mitsotakis'in kendisine Ankara ve Atina'nın Kıbrıs konu- sunda bir toplantıya katılmaya hazır olduğu- nu bildirdiklerini yansıtıyor. Yetkililer, bu açıklamanın Mitsotakis ile Özal'ın toplantı- ya katılacakları anlamına gelmediğini, bu yöndeki anlayışın ajans haberlerindeki bir çe- viri hatasından kaynaklandığını belirtiyorlar. Dışişleri kaynakları, dörtlü zirvenin gerçek- leşmesi halinde Türkiye'nin başbakan düze- yinde temsil edileceğini vurguladılar. Bush'un açıklamasını, Yunanistan ve Türki- ye'nin Kıbrıs sorununun çözümü için "nk- tif biçimde devreye girdiklerini" dünyaya du- >iırma amaçlı bir demeç olarak nitelendiren Dışişleri kaynakları, bu açıklamanın Türki- ye'de bazı gereksiz tartışmalar yarattığını sa- vundular. Aynrkaynaklar, Başkan Bush'un, Ankara'da Cumhurbaşkaru Turgul Özal'a, Atina'da Başbakan Mitsotakis'e, Kıbrıs ko- nusunun eylülde ABD'de görüşülmesi yönün- de çağn yaptığını ve bu çağrının, Türkiye'- nin dörtlü zirve önerisiyle çakıştığını anım- sattılar. Dörtlü zirvenin yapılabilmesi için ta- rafların böyle bir zirveye katılma isteklilik- leri dışında Birleşmiş Milletler Genel Sekre- teri'nin himayesinde yürütülen Kıbrıs turla- rının uzlaşmayla sonuçlanması gerektiği de bildirildi. Buna göre Genel Sekreterinyardım- cılan Oscar Camillion ve Gustave Feissel'in ilk turunu tamamladıkları Kıbns görüşme- lerinin ikinci turunun da sonuçlanması ge- rekiyor. Daha sonra bu turların ulaştığı aşa- mayı yansıtacak bir rapor, Genel Sekreter ta- rafından BM Güvenlik Konseyi'ne sunulacak. Ancak bu raporun 8 maddeli çerçeve anlaş- ması üzerinde asgari görüş birliğinin sağlan- dığı bilgisini içermesi halinde dörtlü zirve, önümüzdeki sonbahar gerçekleşecek. Ankara'da Başkan Bush'un açıklaması sonrasında doğan soru işaretlerini "gereksiz" diye niteleyen bir Dışişleri Bakanlığı yetkili- si, dörtlü zirve konusunda açıklık kazanan unsurları şöyle sıraladı: "1. Cumhurbaşkam Özal'ın önerisi olan dörtlü zirve, ilke olarak eylülde ABD'de ya- pılacaktır. 2. Bu zirveye Türkiye ve Yunanistan baş- bakan düzeyinde, KKTC ve Kıbns Rum yö- netimi de cumhurbaşkam düzeyinde katıla- caktır. Ancak Vasiliu ve Denktaş, zirvede 'cumhurbaşkam' sıfalıyla degil, Kıbns Rum ve Kıbns TUrk toplumiannn lideri statüsüyle temsil edilecektir. 3. Zirveye ABD katılmavacaktır. Buna kar- şın BM Genel Sekreteri hazır bulunacaktır. 4. ABD'nin zirveye katkısı. Başkan Busb* un önceki günkü demecinde oldugu gibi, bu girişimi cesaretlendirici yönde siyasi girişim- lerde bulunmaktan ve eger zirve gerçekleşir- se ev sahiptiği yapmaktan ibarettir. ABD, zir- ve öncesinde veya sonrasında gayriresmi ni- telikli bir yemekli topiantının ev sahipligini üstknirse Başkan Bush da orada dört lider- le bir araya gelebilecektir. 5. Ancak bu zirvenin gerçekieşmesinin tek koşulu, çerçeve anlaşmasının 'ilkeler, amaç- lar, anayasa, güvenlik ve garantiler, toprak sorunu, üç özgürlükler, ekonomik güvence- ler ve geçiş dönemi önlemleri' başlıklanyla özetlenen sekiz maddesinde Kıbns Rum ve Tiirk tarafları arasında asgari bir görüş bir- liğinin sağlanmasıdır." ERMENİSTAN Türkîye tartışmasıBaşbakan Vazgen Manukyan, Türkiye ile ilişkilerin bir an önce geliştirilmesini isterken, Devlet Başkanı Levon Petrosyan bu konuda daha temkinli bir tutumdan yana. FATİH M. YILMAZ SSCB'nin Ermenİstan Cum- huriyeti'nde iç politika Karabağ sorununun yanı sıra Türkiye ile iiişkiler ekseni çevresinde dönü- yor. Ermenistan'daki siyasi gruplar arasında Türkiye üze- rindeki görüş aynlıkları, Devlet Başkanı Levon Ter Petrosyan ile Başbakan Vazgen Manuk- yan'ın arasım açarken, asın mil- liyetçi Daşnakzutyun giderek güçleniyor. Erivan'daki çeşitli kaynaklar- dan edindiğimiz bilgiye göre Türkiye ile ilişkilerin bir an ön- ce geliştirilmesi gerektiğini savu- nan Manukyan ile bu konuda daha temkinli bir tutum izleyen Petrosyan arasındaki görüş ay- nlıkları, eylül ayında yapılacak devlet başkanlığı seçiminde re- kabete dönüşecek. Bu çerçevede, Başbakan Ma- nukyan önceki gün Ermenİs- tan'da şu an iktidarda bulunan Ermeni Llusal Hareketi'nden taraftarlanyla birlikte aynlarak Ermeni Llusal Demokratik Bir- lik Hareketi'ni oluşturdu. Eri- van'daki siyasi çevreler, Ma- nukyan'ın önümüzdeki günler- de devlet başkanlığı için aday- lığını açıklavacağını belirtiyor- lar. Manukyan, Türkiye ile ilişki- lerin bir an önce geliştirilmesi- nin yanı sıra Karabağ üzerinde- ki hak iddialanndan vazgeçil- mesini de istiyor. Siyasi kaynaklar, Petrosyan ile Manukyan arasındaki reka- betin Ermenİstan'ın radikal mil- liyetçi grubu Daşnakzutyun'un KİMLİK KARTI ERMENİSTAN GÛRGİSTAN Ermenistan'ın açılmasını IstedUt suır kapm Yüzde98 Ermeni Başkenti: Erivan Yüzölçümü: 29.800 kilometrekare Nüfusu: 5 milyon Ekonomisi: Madencilik ve alet yapımı Etnik dağılım: Yüzde 98 Ermeni, yüzde 1 Gürcü, vüzde 1 Kürt. ANKARArERİVAN Ilişkilerde bekleme dönemi Dış Haberler Semsı — Türkiye'nin Moskova Büyükelçisi Volkan Vural'ın geçen rıisan ayında Ermenistan'a yaptığı ziyaret. Ankara-Erivan arasındaki buzları eriten bir etki yaptı. Ancak o günden bu yana ilişkilerde bir bekleme dönemine girildiği dikkat çekiyor. Ermenİstan Devlet Başkanı Levon Ter Petrosyan'ın ve diğer Ermeni yetkililerin Türkiye ile bir sınır kapısı açılması ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi yönündeki istekleri konulannda "şimdilik" kaydıyla somut bir gelişrne beklenmiyor. Dışişleri çevreleri, Ermenistan'ın ekonomisinin tamamıyla Moskova'ya bağlı olduğunu, bu nedenle bağımsızlık, yeni birlik sözleşmesi gibi konularda Erivan'ın tutumunun netleşmesi gerektiğini belirtiyorlar. Vural'ın ziyaretinden sonra Ermenistan'ın Türkiye'den herhangi bir somut talepte bulunmadığı da Dışişleri çevrelerinde not edilmiş durumda. Aynı çevreler, Ermenistan'da iç politik gelişmelerin, dışa dönük çabaları gölgelediğini belirtiyorlar. ışıne yaradığını belirtiyorlar. Parlamentoda çok az sayıda sandalye sahibi olmasına karşın Daşnakzutyun, özellikle son ay- larda Karabağ'a yönelik çıkışla- n ile tabanı güçlendiriyor. Daş- nakzutyun, Karabağ'dan vazge- çilmeyeceğini belirtirken, bir yandan da Türkiye topraklann- da hak iddiasını sürdürüyor. Daşnakzutyun Partisi, Devlet Başkanı Petrosyan'ın, Türkiye ile iyi iiişkiler kurulması yönün- deki isteğine karşı çıkıyordu. Petrosyan'ın, Ermeni Ulusal Hareketi'nin tabanının Daşnak- zutyun'a kaymasını engellemek amacıyla daha radikal bir çizgi izlemeye başladığı biliniyor. Manukyan ise Daşnakzut- yun'un karşı çıkışına rağmen Türkiye ile iyi iiişkiler kurulması yönündeki isteğini bugüne ka- dar sürekli olarak yineledi. Ermenİstan Devlet Başkanı Petrosyan'ın, Daşnakzutyun'a 'kur' niteliği taşıyan politikası- nın bir diğer nedeninin de, dev- let başkanlığı sistemine geçilme- sini sağlayarak yetkilerini arttır- ma çabaları olduğu belirtiliyor. Parlamentonun önceki gün devlet başkanlığı sistemine geçil- mesi yönünde aldığı karardan sonra Petrosyan'ın, Türkiye ile iiişkiler konusunda en azından devlet başkanlığı seçimlerine ka- dar temkinli tutumunu sürdür- mesi bekleniyor. Daşnakzutyun, ekonomisi ta- mamıyla merkeze bağımlı Er- menistan'ın, bağımsızlık süreci- nin hızlandırılması için dışanda yaşayan Ermenilerin (diaspora) 'anavatana' yardımlannı sağla- mak için de çaba harcıyor. 1890 yıhnda Tiflis'te kurul- duktan sonra Osmanlı toprak- lanndaki Ermeni ayaklanmasın- da etkin bir rol oynayan Daş- nakzutyun, 1918'de kurulan ba- ğımsız Ermenİstan Cumhuriye- ti'nde iktidar partisi olmuştu. 1920 yılında Ermenİstan Sovyet Cumhuriyeti'nin kurulmasının ardından, 1921 yılında iktidan ele geçirmek için bir darbe dü- zenleyen Daşnakzutyun'un bu günden sonra Ermenistan'daki faaliyetleri yasaklanmıştı. Daşnakzutyun, bu tarihten itibaren özellikle ABD, Lübnan ve Yunanistan üçgeninde faali- yetlerini sürdürmüş, SSCB lideri Gorbacov'un açıklık politikası sonucu Ermenistan'a geçen yıl baslannda geri dönmüştü. ZİRVEDE GÜÇ KAVGASI KİM KİMİ YİYECEK?Bir kapışmadır gidiyor: Özal ile Yılmaz, İnönii ile Baykal... Nokta, siyasi ve ekonomik kulislerde nabız yokladı. "Mesut Yılmaz koltuğunu Semra Özal'a borçlu. Borcun diyeti de vardır" "Özal'ın ekonomi anlayışı Demirel'e, hiikümetinki İnönii ekolüne yakın. 0 yüzden..." "Babalar bazen mütJahale eder, sonra 'yahu bizim oğlanı arkadaşlarının yanında rezil ettim 1 der..." "Anlaşılıyor ki ben çok önemli bir adamım partide" Ve dedikodular, tahminler, iddiala,... Onlar da 68'liydi. Türkiye'nin ilk Hippiler Kraliçesi Perihan ve Hippiler Kralı Yenerin acıklı foto-öyküsü... Uzunköprü'de Ordu ile Karayollan birbirine girdi. Silahlı, celpli mahkemelik öykii. "taş" üzerine Türkiye'nin ilk kadın sendıkacısı Zehra Kosova anlattı: "Zaten biz Komünist Partinin direktifiyle..." Bursa'daki ağaç nasıl çocuk doğurtuyor? Kozluörenli kadınlar iktidara nasıl ve neden geliyor? Hollywood kadınlan: Japonya'da hangileri. Türkiye'de hangileri beğeniliyor? Şanslılar. şanssızlar. kapışılanlar... INÎERPRESS 8 A 5 f ^J V E v A ••'; ?J C I L I X A.S. n©KtaHER HAFTA2 DERGİ BİRDEN Bir Hırvat askeri,vurulan Hırvat kadının cesedinin yanından geçiyor. (Fotoğraf: REUTER) Yugoslavya Başkanlık Konseyi'nin kararı Koşulsuz ateşkesBELGRAD - ZAGREB (AA) — Yugoslavya Federal Başkanlık Konseyi'nin, Hırvatistan'da "acil ve koşulsuz" ateşkes sağlanmasına karar verdiği bildirildi. Yugoslav haber ajansı Tanjug, Federal Başkanlık Konseyi'nin ateşkes kararını önceki gün geç saatlerde başlayan toplantısında oy çokluğuyia aldığını ve sadece HırVat kökenlı Yugoslavya Federal Devlet Başkanı Stipe Mesiç"in kararın aleyhinde oy kullandığını kaydetti. Federal Başkanlık Konseyi'nin toplantıdan sonra açıkladığı ateşkes kararı metninde, ateşkes karannın, "Yugoslavya'daki krize çözüm bulmak için yapılacak görüşmelere önkoşul olarak alındığı" belirtildi. Karara göre Federal Başkanlık Konseyi, silahlı tüm ordu mensubu ve sivillerden, ateşkesin sağlanabilmesi için ellerindeki silahlan "ateşlemekten vazgeçmelerini" ve silahlı çatışmaları kışkırtmaktan kaçınmalarını istiyor. Karar metninde, tampon bölgelerin kontrolünün federal içişleri bakanlığı ile Bosna-Hersek, Slovenya ve Makedonya cumhuriyetleri içişleri bakanlığı temsilcilerine bırakılmaları istenirken, oluşturulacak bir komisyonun, kararın uygulanmasını sağlamakla görevlendirileceği de belirtildi. Hollanda Dışişleri Bakanı Hans Van Den Broek, halen Yugoslavya'da görüşmeler yapan AT Troykası'nın "en önemli görevinin, Yugoslavya'da kalıcı ateşkesi sağlamak" olduğunu söyledi. CHEMICAL ENGINEERS GOODYEAR LASTİKLERİ T.A.Ş. The leading Tire Manufacturer is looking for bright and ambitious applicants aged belovv 35 years for its Adapazarı Manufacturing Operations.The ideal candidates should have: • University degree in Chemical Engineering. • Fluency in English. • Ability to communicate and influence. • Good interpersonal and motivational skills and be people oriented. • Over 3 years of business experience in a manufacturing environment. • Knovvledge in lab. operations. • Completed military service. • We can offer a challenging and exciting future and attractive salary. If you feel that you possess the talents we need, vvrite in confidence with your full C.V, and photograph with current salary details to the Personnel Manager, P.K. 27 Adapazarı. GOODpYEAR TEPKİLER~~ Denktaş kuşkulu, Rumlar memnun Dış Haberler Servisi — ABD Başkanı G«orge Bush'un, "Kıb- ns konusunda eylül ayında VVas- hington'da bir konferans düzen- lenecegini" açıklaması, Kıbrıs Rum yönetiminde memnunlukla karşılanırken, Yunanistan açık- lamaya 'ibtiyatlı' yaklaşıyor. Yunanistan Dışişleri Bakanı Andonis Samaras, Kıbrıs soru- nu ile ilgili gelişmelerin "ciddi- yet ve soruraiuluk" içinde değer- lendirilmesi gerektiğini söyledi. ABD Başkanı George Bush- un Kıbrıs konferansı girişimi ile ilgili olarak yaptığı açıklamada, Samaras, "Yunanistan, Kıbns ve Birleşmiş Milletler Genel Sekre- terliği'nin uyumlu ve sürekli ca- balan, uluslararası koşullar ile ABD gibi bazı dost ülkelerin yardımı bize yıllar sonra büyük milli konumuzu bataklıktan kurtarma fırsatı yaratmışür" dedi. Kıbrıs Rum yönetimi de Bush'un açıklamasını memnun- lukla karşılarken kamuoyunun genelde açıklamayı 'sürpriz' ola- rak değerlendirdiği bildiriliyor. KKTC Cumhurbaşkam R»uf Denktaş, eylül ayında düzenle- necek konferansı, Cumhurbaş- kam Özal'ın 'dörtlü nrvt? öne- risinin gerçekleşmesi olarak de- ğerlendirmekle birlikte, gerekli hazırhklann ve ilerlemenin ey- lül ayına kadar tamamlanabile- ceğinden kuşkulu olduğunu di- le getirdi. Denktaş, şöyle dedi: "Kıbrıs'ta balledilmesi gere- ken esas konu, makam işgalinin kaldınlrnasıdır. Digerteri ondan sonra halledüir. Bir sorun van Camillion ile yapılacak ikinci ra- unda, eylülde böyle bir toplan- tıya zemin teşkil edecek hazıruk tamamlanır mı? Birinci raund- daki dunım devam ederse, zor tamamlanır görüşündeyim." 'Zirve için her şey hazır' ŞEBNEM ATİYAS NEW YORK — ABD Başka- nı George Bush'un Kıbns için dörtlü zirve üzerinde anlaşıldı- ğını açıklamasından sonra, Washington'da "her şey hazır" havası izleniyor. Bush'un açık- lamasında "taraflann anlaşma menzili içine getirilmesi" ifade- sinin yer almasına rağmen, dip- lomatik kaynaklar, BM Genel Sekreterliği ile Washington'un son iki haftadır yoğun bir işbir- lıği içinde çalıştığını, özellikle Yunanistan Başbakanı Mitsota- kis'e yoğun baskı yapıldığını bil- diriyorlar. Bu nedenle VVashing- ton'da "her şey hazır" havası izleniyor. VVashington, dörtlü zirvenin Nevv York'ta eylülün ikinci haftası yapılmasım bekb- yor. Zirve'nin ardından taraf- İar, Beyaz Saray'da bir akşam yemeğine davetli. The VVashington Post gazete- si, dün Bush'un açıklaması ile ilgili bir haberde, Bush'un Mit- sotakis'e Türkiye'den götürdü- ğü mesajda Yunanistan'ın dört- lü zirveyi kabul etmesi halinde Özal'ın Türk tarafının toprak konusunda esneklik göstereceği- ni söylediğini bildirdi. VVashing- ton Post, İngiliz Dışişleri Baka- nı Douglas Hurd, Sovyet Dışiş- leri Bakanı Alexander Besmert- nih'in Amerikan Dışişleri ve Ge- nel Sekreterliğin çabalarına ka- tıldığını, Türkiye ve Yunanistan'la Kıbrıs konusun- da bir dizi mektuplaşma ve iki- li temas yapıldığını kaydetti. Aynı haberde Birleşmiş Mil- letler'in yeni dünya düzeni için- deki rolü, Avrupa açısından OT- tadoğu'dan gelen tehlikenin önemi ve Kıbns'ın yeni dünya düzeninde stratejik öneminin azalmasına rağmen, jeopolitik öneminin arttığı belirtildi.