Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
3 AĞUSTOS 1991 DIS HABERLLK C umrt unı ın,ı / u
\jakovlev
unıutsuz
• MOSKOVA (AA) —
SSCB Başkanı Mihail
• Gorbaçov'un danışmanlığı
görevinden kendi isteğiyle
aynlan "perestroykanın
' babası" Aleksandr
Yakovlev, Komünist
Partisi'nin reformdan
geçirilebileceğine
inanmadığını söyledi.
Yakovlev, partinin
reformlarla
gençleştirilebileceği ve
yenilenebileceği konusunda
Gorbaçov'un hâlâ
savunmaya devam ettiği
inançlan da paylaşmadığını
bildirdi. Aleksandr
Yakovlev, TASS'a yaptığı
açıklamada, parti
programının
değiştirilmesinde
gecikildiğini ve artık halkın
Komünist Parti'nin
reformlara sahip
çıkabileceği yolundaki tüm
güvenini yitirdiğini kaydetti.
Birlik
. sözleşmesi
agustoeta
• MOSKOVA (AA) —
Rusya Federasyonu Devlet
Başkanı Boris Yeltsin,
SSCB'nin 10 cumhuriyetini
yeni bir federasyonda bir
araya getirecek yeni birlik
sözleşmesinin 20 ağustosta
Kremlin'de düzenlenecek bir
törenle imzalanmasına
başlanacağmı söyledi.
Interfaks ve Rusya
televizyonu tarafmdan
verilen haberlere göre
Yeltsin gazetecüere yaptığı
açıklamada, yeni
sözJeşmeye ilk önce Rusya
ile Kazakıstan'ın imza
' koyacağını, Ukrayna
1
Parlamentosu'nun bu
- konudaki son karannı
almasından sonra öteki
cumhuriyetlerin de
sozleşmeyi sırayla
imzalayacaklarını belirtti.
Hırvat köyüne
galdın: 80 ölü
• ZAGREB (AA) —
Yugoslavya'da Federal
, Ordu'ya ait tankların ve
Sırp gerillalann önceki gün
bir Hırvat köyüne
düzenledikleri saldında
ölen Hırvat güvenlik
görevlilerinin sayısının 80*e
yükseldiği bildirildi.
, Bu arada, saldınya
uğramaları- üzerine köye
ateş açtıklarını belirten
Yugoslav ordu birliklerinin
'dûn köyü boşalttıklan
bildirildi.
Kanada'dan
askeri yardım
• ANKARA (ANKA) —
'Kanada hukumeti,
'Türkiye'ye askeri yardım
-öngören Taurus-Maple
programını uzatarak
önümuzdekı uç yıllık sure
içinde 38 milyar liralık
'askeri yardım yapılmasını
kararlaştırdı. Kanada'mn
Ankara Buyukelçiliğı'nce
'yayımlanan basın bildirisine
göre 1980 ytlında başlatılan
Taurus-Mapie programı, 31
1
Mart 1994'e kadar uzatıldı.
J
Türk ve Kanada Hava
Kuvvetleri'nce ortaklaşa
yürutulen program
çerçevesınde Kanada, Türk
Hava Kuvvetleri'ne T-33
_ eğitim uçağı, CF-104 avcı
uçağı ve Kanada yapımı
bazı hava-uzay maizemesi
için donatım ve teknik
hizmetler desteği sağladı.
ABD Dışişleri Bakanı Baker, Ortadoğu Konferansı'na katılacak heyet konusunda Filistinli liderleh ikna edemedi
Barış Konferansrha Fîlistîn engeliIsrail'in 'şahin' İskân Bakanı Ariel Şaron, Başbakan İzak
Şamir'in Banş Konferansı'na katılmayı 'şartlı' olarak kabul
etmesini, sert bir dille eleştirdi. Şaron, karara karşı oy
kullanacağını söyledi.
Dış Habeıier Servisi — Ekim ayında dü-
zenlenmesı planlanan Ortadoğu Banş Kon-
feransı'na katılması için Jsrail'i ikna eden
ABD Dışişleri Bakanı James Baker, Fiüstin-
lilerin onayıru alamadı.
Baker, Israil Başbakanı İzak Şamir ile ön-
ceki gün yaptığı göruşmenin ardından. dun
de Filistinli liderlerle bir araya geldı. Filistin
Kurtuluş örgütü yöneticüerinden Faysal Htt-
seyni, Hasan Esrevi ve Zekeriya Et-Ağa ile
KudUs'te görüşen Baker, banş konferansın-
da Filistinlilerin temsil ediJmesi konusunda-
ki düğürnü çözmeye çalıştı.
AP'nin, üst düzeyli bir Amerikalı yetkili-
ye dayanarak verdiği habere göre, göruşme
sırasında, banş konferansında Filistinlilerı
temsil edecek heyet konusundakı anlaşmaz-
lık çözümlenemedi. Adının açıklanmasını is-
temeyen yetkili, Amerikan yönetiminde, Fi-
listinlilerin İsrail tarafının önerilerini benim-
semelerinin zaten beklenmediğini belirterek
"Banş konferansına katılırn konnsanda Fi-
listiniâerin öniine kovulan önerileri kabul et-
mek, FUistinliler için buyıik cesaret işi" de-
di. Amerikalı yetkili, ABD tarafından, banş
konferansı duzenlenmesi için çabalannı iyi-
niyetle sürdüreceğini de vurguladı.
Baker ile görüşmelere katılan Filistinli yet-
kihlerden Faysal Hüseyni, göruşme öncesin-
de yaptığı açıklamada, fsrail'in koşullannı
kabul etmenin, Filistinliler için olanaksız ol-
duğunu söyleyerek "Otumlu olmaya çalısıyo-
nız. ama intikar da edemeyiz" demişti.
Barış Konferansı'nda Filistinlilerin FKO
veya Doğu Kuduslu Filistinliler tarafından
temsil edılmesıne karşı çıkan İsrail yonetimi,
'Kudus doğumlu, ancak Ürdun pasaponu ve
belgeleri taşıyan Filistinlilerin Urdun-Filistın
ortak delegasyonu ıçınde görüşmelere ka-
tılmasını' kabul edebıleceğini a-
. ıklamıstı Doğu Kudus'u ılhak etmiş olan Is
aıl bu bolgede yaşayan Filistinlilerin Filıs-
ıın temsilcisı olarak katılmalannın, Kudus'-
un tumu uzerindeki egemenlik iddialarına
golge duşurmesınden korkuyor ve Doğu Ku-
dus'un temsili sorununun, ancak kendi oner-
dıği yolla çözumlenebileceğıni savunuyor.
ABD Dışişleri Bakanı James Baker, Filis-
tin heyetiyle görüştükten sonra uçakla Ür-
dün'ün başkenti Amman'a gitti. Baker, Ür-
dün Kralı Hüseyin ile bir görüşme yaparak,
barış konferansına katılması düşünülen
Ürdün-Filistin ortak heyeti konusunu ele aldı.
Ürdün'ün bu konudaki resmi görüşü, Do-
ğu Kudüs'te yaşayan Filistinlilerin, banş kon-
feransına katılmalan gerektiği yönünde. Ür-
dün Başbakanı Tahir El-Masri, Baker-Kral
Huseyin görüşmesinden önce yaptığı açıkla-
mada, ekim ayında bir banş konferansı du-
zenlenmesi fikrini olumlu karşıladıklannı,
ancak Israil'in, Filistinlilerin konferanstaki
temsili konusunda dayatmaya çalıştığı şart-
lara karşı olduklannı söyledi.
Israıl Başbakanı îzak Şamir'in, onceki gün
ABD Dışişleri Bakanı Baker ile göruştukten
sonra 'Israil'in Banş Konferansı'na koşullu
olarak evet dediğini' açıklaması, Batı tara-
fından memnunlukla karşılanırken Israıl hu-
kumetinde bu konuda tam bir fıkir bırliği
sağlanamadığı bildiriliyor. Israil'in 'şahin' Is-
kân Bakanı Ariel Şaron, Şamir'in karannı
sert bir dille eleştırerek Israil'in konferansa
katılmasına karşı olduğunu açıkladı
Şaron, dun israil radyosuna yaptığı açık-
lamada, "Barışı saglayacak bir konferans-
tan soz edildiğine inansaydım. bunu destek-
lerdim. Maalesef bu konferans bizi savaşa
surukle>ecektir" dedı. Ariel Şaron, Şamir'-
in pazar gunu Barış Konferansı'na Israil'in
katılması yonunde kabineye sunacağı tavsi-
\eye karşı çıkacağını sövledı.
Diğer yandan ABD Başkanı George Bush,
Israil'in bir Ortadoğu Barış Konferansı'na
katılmayı prensipte kabul etmesini memnu-
nivetle karşıladı. Dort gun suren Moskova
Zirvesi'nden donüşunde uçakta gazetecılere
açıklamada bulunan Bush, onlerinde yapı-
lacak daha çok zorlu iş olduğunu belirterek
İsrail'in açıklamasının Ortadoğu barışı için
iyi bir haber olduğunu kaydetti.
ŞAMİR — Topu Filistinlilere attı.
UKRAYNA PARLAMENTOSU'NDA BİR ABD BAŞKAM — ABD Başkanı George Bush'-
un, Sovyetler Birliği'nin ikinci biiyitk cumhuriyeti olan Ukrayna'ya >aptığı altı saatlik ziyaret,
Sovyet cumhuriyetlerini kanştırdı. Sovyetler Birliği De>let Başkanı Mihail Gorbaçov ile Mos-
kova'da gerçekleştirdiği zirve sırasında, Sovyet liderin demokrasiye olan baglılığına inandıgını
ve bu ulkedeki refonn harekellerini desteklediğini sovleven ABD Başkanı Bush, Lkrayna'nın
başkenti Kiev'deki parlamento binasında yaptığı konuşmada da Gorbaçov'a açıkça destek ve-
rerek, cumhuriyetleri birlikten aynJmamalan konusunda uya-mışlı. (Fotoğraf: Reuter)
H a y d i d u r
Beldesan bisiklet te
sûper taksit günleri!
BİSİKLET
CHOS3
O L A \ D A 14
Jurj CR
PODY
AV CA
MTB
GLÇ^o
0LANDA2C
MON'E CAFLO
COBRA
K_ĞU
BCDRUM
M1RAGF
FLAMINGO
OERHAL TESLİM
PEŞİNAT
120CCO
3C COO
• 55 000
• 3C 000
19C0M
150 COO
1
7
0 000
'65 033
7
3 000
1 76 000
205 000
TAKsrr
SÜRESİ
5 AY
5 AY
5 AY
7 AY
5AY
5 AY
7 AY
5 AY
7 AY
7 AY
7
AY
7 AY
7 AY
7 AY
TAKSİT
TUTAJH
T
0 30C
80 000
1 - 0 0(30
'05 OOC
1 30 OOC
145 00ı.
1' 5 000
150 OOC
125 OOC
125 OOC
13000C
• iC 3CC
110 OOC
'90 OOC
. . . .
TOPLAM
420cc:
^CCCIJ
66CC03
B55 000
7
80C00
88C CCO
935 COO
940 000
' 025CGO
1
045000
' O75COO
• 153 000
1 158 000
' a34 OOO
EKİM-KASIM TESLİM
PEŞİNAT
64 0CO
90 OOC
1230CO
' 26 OCO
'320CH
• 35 OOO
SCOCC
18CCC0
TAKSİT
SÜftESİ
12 AY
i : AY
12 AY
12 At
12 AY
i : AY
P At
U AY
TAKStT
TUTAHJ
73 000
86 OOC
91 OOC
92 OOC
9J OOC
100 OOC
100 OOC
13C00C
TOPLAM
02C CCO
1 112003
1 215000
1 230 C11
1 " ^
1 3» " n
1 350OJJ
I 740 000
Bu fablo 176 1991 tanhınde başhyan Beldesan da Super Tokstt Cunien kampcnyasmın bısıkietie tigıiı bolumudur
^ez T» 15* *9 V ' na< $şl Waöa*as " f M i * e 2 i 4 9 *6 ^ 06 AKHCAHA •ÜROSU Te ı ı T
«ı ?S 6-aı IZ
Ayda 70.000 liraya
Beldesan bisiklet!
Ister derhai teslım alın,
ıster Ekim ya da Kasım da
Hemen BeKo Yetkili Satıcınıza
uğrayın bu fırsatı kaçırmayın1
BekoBirdünyamarkasıdır
Islam Konferansı Örgütü Dışişleri Bakanları toplanîısı bugün başlıyor
Saddam, IKO gündeminde
tslam ülkeleri, Körfez savaşı sonrasında ilk kez
İstanbul'da bir araya geliyorlar. Toplantının
gündeminde Irak'a ikinci müdahale,
Ortadoğu, su sorunu gibi önemli konular var.
İKÖ toplantısında, Arap dünyasındaki görüş
ayrıhkları da yeniden gündeme gelecek.
FATtH M. YILMAZ
Işlam Konferansı Örgütu
(IKÖ) dışişleri bakanları, bugün
İstanbul'da bir araya geliyorlar.
Toplantı, Körfez savaşı sonrasın-
da tslam dunyasını ilk kez bir
araya getirmesi açısından buyuk
önem taşıyor.
Toplantı aynca, IKÖ uyesi
Arap ülkelerinin Köı fez bunalı-
mıyla doruğa çıkan göruş ayn-
lıklarımn da yeniden tartışüaca-
ğı bir platform oluşturacak.
IKÖ üyesi 45 ulkenin dışişle-
ri bakanları ve temsilcilerı, bu-
gunden başlayarak 5 gun boyun-
ca Ortadoğu başta olmak uzere
Irak'taki son durum, su sorunu
konularında göruş alışverişinde
bulunurken bol bol ikili goruş-
me yapma fırsatı da bulacaklar.
Turkiye'nin 15 yıl aradan son-
ra ev sahipliğini yapacağı IKÖ
toplantısına daha once katılaca-
ğı açıklanan Irak D.şişleri Baka-
nı Ahmet Hüseyin Hddayir'in
katılmayacağı, yerine dışişlenn-
den sorumlu devlet bakanının
geleceği oğrenildi.
Hilton Oteli'nde yapılacak
toplantının bugunku ilk bolu-
munde Türkiye, Suudi Arabis-
tan, Iran ve Suriye dışişleri ba-
kanlarının katılacağı mini zirve
yapılacak. Resmi açılışı yarın
Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın
konuşmasıyla yapılacak İKÖ
toplantısı, 8 ağustos gUnü sona
erecek.
Edindiğimiz bilgiye göre İKÖ
dışişleri bakanlanmn 6 gunluk
gündeminde yer alacak konular
ve bu konulardaki beklentiler
şöyle:
1) Irak'taki durum ve savaş
sonrası ilişkiler Bu konuda,
özellikle Arap ülkeleri arasında
yoğun tartışmalar bekleniyor.
irak'ın Kuveyt'i işgali ile Arap
dünyasında yülardır süren göruş
aynîıklan doruk noktasına çık-
mıştı. Işgalın hemen ardından
Kahire'de toplanan Arap zirve-
sinde görüş aynlıkları ıyice net-
leşmiş ve Arap ülkeleri Saddam
Ankara'dan KKTC atağıİKÖ Dışişleri Bakanları toplantısı öncesinde,
Safa Giray'ın evsahipliğinde Suriye, İran ve
Suudi Arabistan dışişleri bakanlanmn
katılımıyla yapılacak "gayriresmi" toplantıda,
KKTC'nin üyeliği için destek istenecek.
YASEMtN ÇONGAR
ANKARA — Turkiye, Orta-
doğu'da yeni bir siyasi danışma
ve işbirliği zemini yaratmaya yö-
nelık politikasının ilk önemli sı-
navını bugün verecek. llişkileri
sık sık gerginleşen üç bölge ül-
kesinin dışişleri bakanları, Dışiş
leri Bakanı Safa Giray'ın baş-
kanlığında tstanbui'da toplana-
cak.
Türkiye, İran, Suriye ve Suu-
di Arabistanlı bakanlann "gayri
resmi" düzeydeki buluşması,
resmi açılışı yarın yapılacak ts-
lam Konferansı Örgutü (İKÖ)
toplantısına "ortak anlayışlaria
gidilmesi" amacını taşıyor.
İran Dışişleri Bakanı Aii Ek-
ber Velayeti, Suriye Dışişleri Ba-
kanı Faruk EI Şara ve Suudi
Arabistan Dışişleri Bakanı Sn-
ud FJ Faysal'ı tKÖ toplantısı ön-
cesinde bir araya getirme girişi-
minde, "bir taşla birkaç kuş
vurma" hedefi de gozetiliyor.
Cumhurbaşkanı Özal'ın oneri-
si çerçevesinde planiandığı ögre-
nilen girışimden beklenenler
şöyle sıralanıyor:
1) Dört ulkenin tKÖ toplan-
tısında gundemin ağırlık nokta-
larımn belirlenmesi ve temel
yaklaşımlarda ortak tavır izle-
melerinın sağlanması,
2) Kıbns Turklerinin "devlet"
yerine "topluın" statusuyle yap-
tıkları tam üyelik başvurusuna
Turkiye'nin verdiği onemin ak-
tanlması ve üç ulkenin desteği-
nin kazamlması,
3) Irak'taki durum konusun-
da göruş alışverişi yapılarak or-
tak anlayışlar geliştirilmesi,
4) Ortadoğu Banş Konferan-
si'nın gerçekleşmesi umutlan ar-
tarken "Filistin'in geleceği" ko-
nusunda karşılıklı değerlendir-
me yapılması,
5) Ortadoğu'da yenı bir gayri-
resmi siyasi danışma sürecinin
başlatılması konusunda zemin
yoklanması.
Çoğu dışişleri bakanlan düze-
yinde temsil edilecek 45 tslam
ülkesinin katılacağı İKÖ toplan-
tısı "Körfez savaşı sonrası top-
lanacak en genış Islam forumu"
niteliğiyle önem kazanıyor. Bu
çerçevede Ankara'nın toplantı-
nın "son dakika" hazırhğını
Şam, Riyad ve Tahran yetkilile-
riyle yapma tercihi "dikkat
cekici" bulunuyor. Bir Batılı
diplomat, ABD'nin "dörtJü top-
lantıdan geleceğe yönelik nasıl
bir mesaj çıkacağını" merakla
beklediğini belirterek "Türkiye,
ABD'nin dostu ve savaş mütte-
fiki Suudi Arabistan ile Was-
hington'un hiç konuşmadığı
lran'ı masaya oturtuyor. Dost
olmaya çalıştığı, ama liderini de
'yeni bir Saddam dogabilir mi'
kaygısıyla jakın izlemeye aldığı
Suriye'yi aynı masaya çağınyor.
Eğer toplantı başanlı olursa il-
ginç bir işbirliği fırsatı
dogabilir" dıye konuştu.
Dışişleri Bakanlığı yetkilileri
ıse dörtlü toplantının "çok
fazia" öne çıkanlmaması gerek-
tiğini belirtiyorlar. Buluşmanın
"gayriresmi" niteliğini vurgula-
yan yetkililer, birbiriyle zaman
zaman gerginlikler yaşayan uç
ülke ile de Türkıye"nin "diyalo-
ğunu kesintisız sürdurdüğune"
dikkat çekerek, "Bu avantajımı-
zı yeni bir konuşma ortamı için
kullanıyoruz. Kıbrıs için destek
arayışının da bunda önemli et-
kisi var"göruşunuyansıtıyorlar.
Hüs«>in'i destekleyenlerle des-
teklemeyenler arasında ikiye bö-
lunmuştu.
Körfez savaşı, bir ölçüde
Arap Birlıği'nm fonksıyonunu
azaltan bir işlev gordü. Irak kar-
şıtı koalisyonun 'Şahinler' kana-
dını oluşturan Suudi Arabistan,
Kuveyt, BAE arasındaki Körfez
İşbirliği Konseyi. Arap Birliği'-
nin işlevsizliğini değerlendirerek
ön plana çıktı. tstanbui'da bu-
gun başlayacak toplantıda, özel-
likle bu konuda bir hesaplaşma
bekleniyor.
Krizle birlikte sessız sedasız
merkezi Kahire've taşinan Arap
Birliği'nin Genel Sekreteri hmtt
Abdül Mecit ile Körfez İşbirliği
Konseyi'nin Genel Sekreteri Ab-
dullah Maşara'nın da İstanbul-
dakı toplantıya katılacak olma-
ları, bu açıdan ilginç bir özellik
gösteriyor.
Irak'a ikinci müdahalenin
gundemde olması ve Arap dün-
yasının bu konuya soğuk bak-
ması da, ÎKÖ toplantısında ko-
nuşulacak konulann basında
geliyor.
2) Ortadoğu barışı ve İsrail1
le yapılacak göriışmeler: ABD
ve SSCB'nin ekim ayında Orta-
doğu Barış Konferansı'nın top-
lanması için anlaşmalan ve Is-
rail'in bazı koşullar öne surme-
sine karşın böyle bir konferan-
sa yeşil ışık yakması, İKÖ top-
lantısının öncelikli gundem
maddesini teşkil edecek. İKÖ
uyesi olan ve Ortadoğu Konfe-
ransı'na ıaraf olacak ulkeler bu
konuda karşılıklı nabız yoklama
imkânı bulacaklar. Bu konuda,
özellikle Suriye'nin, Ürdün ve
Mısır'la ortak bir tavır belirle-
meye çalışacağı oğrenildi.
3) KKTC'nin üyeliği: İKÖ
uyesi ulkelerin tamamı,
KKTC'yi tanımaya yanaşmıyor-
lar. Ancak Pakıstan, Cibuti gi-
bı ulkelerin KKTC'ye sempati ik
baktıkları bir gerçek. Türkiye1
nin KKTC'nin üyeliği için verdi-
ği tam desteğe karşın bunun ger-
çekleşmesıne şu an için imkân-
sız gözle bakılıyor. Türkiye,
özellikle ikili temaslarda bu ko-
nu uzerinde duracak.
4) Su sorunu: Ortadoğu için
yeni bir savaş nedeni olabilece-
ği belirtilen su konusunda da İs-
tanbul'daki toplantıda yoğun te-
maslar yapılacak.
ADAMA «USESİ T« ?S 02 65'3 n
JVashington, süper zirvenin ortaya çıkardığı gelişmeleri tarîışıyor
ABD, 'dünya polisf olacak mı?
ni surdurebilmesi mumkun ol-
mayacak.
Bush-Gorbaçov zirvesi, süper güç kavramı ve
dünyayı kimin yönettiği sorulannı yeniden -.
gündeme getirdi. Körfez bunalımının başladığı Ittifak çatlıyo
2 ağustosun yıldönümünde süper zirve, 'yeni
dünya düzeni'nin tartışıldığı bir platform
oluşturdu.
ŞEBNEM ATİYAS
NEW YORK — Bush-
Gorbaçov zirvesi "süper güç
kavramı ve dünyayı gercekten
kimin yönettiği" sorulannı ye-
niden gündeme getirdi. Körfez
bunalımının başladığı 2 ağusto-
sun yıldönümünde ABD-Sovyet
zirvesi, "yeni dünya düzeni"nin
uygulanıp uygulanmayacağmın
tartışıldığı bir platform oluştur-
du. Başkası olmadığı için tek sü-
per guç durumundaki ABD'nin,
yeni dunya düzeni gereği "ortak
güvenlik" yerine, bir sure daha
"son anda bulunan (ad hoc)
çözümlerle" ışi idare edeceği
öne surulüyor.
Liberal enternasyonalistlere
göre zirvenin bir anlamı, iki ul-
ke arasında dunya olaylanna
yaklaşım açısından surekli bir
kurumlaşma oluşturmaktan
çok, sorunlara anında gereken
çözumleri bulma yaklaşımında
fikir birlığine vanlması (ad hoc
çözumler). ABD şündiye dek bu
tur bir yaklaşımı uyguladı.
Tartışmalar "ad hoc" yakla-
şımın yeni dunya duzeni yakla-
şımı ile pek çakışmadığı uzerin-
de yoğunlaşıyor. Bush'un, pa-
tentini üstlendiği BM büyükel-
çiliği yıilarına dayanan yeni
dunya duzenini ne kadar sürdu-
rebileceği sorusunu cevaplamak
henüz mümkün değil. Litvanya
sınırında oldürulen sınır asker-
leri, Sovyetler Birliğı'nde cum-
huriyetlerin kopması sırasında
yaşanabilecek calkannlan ve bu
duruma karşı yeni dunya düze-
ni çerçevesinde politika geliştir-
menin imkânsız olduğunu ka-
nıtladı.
Y'eni dunya duzeni ya da or-
tak güvenlik diye adlandırılan
sistem Körfez savaşında işe ya-
radı. Siyasi gözlemciler halen
bunun "genel gecer bir politika
haline gelmediği" kanısında.
özellikle yenı dunya duzeninin
merkezi olarak gorulen BM, es-
ki savaşlar sistemine uygun bir
orgut olarak biliniyor. Bugün
Saddam Hüse>in'in iktidarda
olmasından yararlanılarak
BM'nin, Irak'ın içinde ıstediği
atı oynatabilmesi mumkun. An-
cak Saddam Hüseyin devrilirse
BM'nin Irak'a aynı şekılde mu-
dahale edebılmesı, Kurtlerle ıl-
gilı koruma gırişımlerini surdur-
mesı, silahsızlandırılma VJ pet-
rol gelirleri uzerindeki etkınliğı-
İttifakta çatlama hemen ve
sık sık kendini belli ediyor. Ge-
çen hafta Pentagon, Irak'ın geri
kalan nükleer tesislerini bomba-
lama planını mutterıklere bildir-
dikten sonra tepkilerle karşılaş-
tı. Mısır Devlet Başkanı Hüsnü
Mübarek, Washington'un yeni
bir bombalamaya girişmesi du-
rumundan duyduğu endişeyi di-
le getirdi. Suudi Arabistan böyle
bir girişimde bulunmadan önce
ABD'nin Suudi Arabistan'a
Irak'm cevap vermesi ihtimaü-
ni göz önünde bulundurarak ye-
ni patriot sistemleri yerleştirme-
sini istedi.
Turkiye, üslerden herhangi
bir askeri operasyon yapıldığı
takdirde çok detaylı açıklama
ıstediğini bildirdi. Türk yetkili-
leri, geçen hafta bu konudaki
ciddiyetlerini bildirmek için Irak
sınırında uçan bir Amerikan is-
tihbarat uçağını kısa bir sure en-
gelledıler.
Fransa, Kürtlerin korunması
için her turlü operasyona katkı-
da bulunacağını bildirmesine
rağmen Irak rejimıni cezalan-
dırmak için yapılacak yeni bır
saldırı konusunda çekincesi ol-
duğunu belirtti.
BM, iç savaşlara ve ulusal ba-
ğımsızlık savaşlanna müdahale
edecek bir orgut haline getirıl-
meye çabalanıyor. Bir ay önce
Barış Gııcu Konferansı sırasın-
da Batıh ülkeler, Banş Gücü'-
nun sadece "kritik durnmlarda
değil, banş içinde de faaliyet
göstermesi" ıçın yönetmelik de-
ğişiküği önerdiler.
Afrika ülkeleri Liberya için
bir araya gelmış olmalarına rağ-
men bunun kalıcı bir çözüm ol-
madığı biliniyor. Avrupa Top-
luluğu'nun, Yugoslavya karşı-
sında aldığı tutumunda bir po-
lis gücü olmaya niyetli olama-
yacağı kanıtlanıyor.
Bu tartışmalara bakınca
ABD'nin, kendi çıkardığı polis
olma kavramını kendi kendine
sürduremeyeceğ) kabul ediliyor.
ABD'nin "başkası olmadığı için
tek süper güç durumunda" ol-
ması, ekonomik sorunlan göz
önüne ahnarak bir siyasal lider-
liği kaldıramayacağım söyleyen-
ler, bundan sonra bir süre da-
ha olaylar karşısında son anda
çozümler politikası izleneceğini
belirtiyorlar.
Bush bu nedenle Gorbaçov'-
un iktidarda kalmasını, Sovyet
merkezi sisteminin sürmesini
yeğlıyor. Ancak Sovyetler'in ge-
be olduğu gelişmeler ve ABD'-
nin kon federasyonu destekleyen
politikası nedeniyle Bush, Boris
Veltsin'le olduğu gibi Ukrayna
ve diğer cumhurivetlerle ilişki-
lennı iyi tutmaya niyetli. ABD
ve Sovyetler arasında öncelikli
konu, bir sure daha silahsızlan-
ma olacak.