Katalog

23 HAZÎRAN 1991 HABERLER CUMHURİYET/5 Devletçilikte yumuşayın' • ANKARA (UBA) — Avrupa Topluluğu Tûrkiye temsilciiiği maslahatgüzarı Michael Drury, Türk sosyal demokratlarına devletçilik konusunda yumuşamalaruu tavsiye etti. Drury, "Bizim için temel gereklüik ekonominin liberalleşmesidir" dedi. AT maslahatgüzarı Drury, sosyal demokratlann iktidara gelmesi haJinde Türkiye'nin AT'ye katılımı girişiminin nasıl etkileneceği konusundaki Tempo'nun sorusunu şöyle cevaplandırdr. "Biz sağdan sola, soldan sağa iktidar değişikliklerine alışığız. Bu tür değişimler ne iç politikada ne de dış politikada önemli değişikliklere yol açar. Biz özelleştirmeye hız verilmesi gerektiğini düşunüyor, ekonomiye devlet müdahalesinin giderek azalması gerektiğini söyluyoruz. Sosyal demokratlar ise buna katılmıyorlar, devletin girişimci olmasından yanalar. Özel sektörün girişimcHiğini olumsuz etkileyen bir yaklaşım. Bizim için temel gereklüik ekonominin liberalleşmesidir' Eski hırsıza şartlı seçilme • ANKARA (ANKA) — Yüksek Seçim Kurulu, cezası ertelenenlerin seçilme yeterliliğini yeniden kazanacağına karar verdi. Yüksek Seçim Kurulu, Erzincan'ın Tercan ilçesi Altunkent Kasabası Belediye Başkanı Salih Yildırım'ın daha öne hırsızlık suçundan hüküm giydiği için seçimin iptaline ilişkin başvurusunu inceledi. İnceleme sonunda YSK'nın Resmi Gazete'de yayımlanan kararında, seçilen başkanın 20 günlük cezasınm ertelendiği ve bu süre içinde yeni bir suç işlemediği vurgulanarak böylece ilk mahkûmiyetin yok kabul edilip hiç ceza almamış sayılacağı belirtildi. Kararda, ceza ertelendiği ve 5 yıl içinde yeni suç işlenmediği için bu cezanın seçilmeye engel oluşturmayacağı kaydedildi. Devlet-yurttaş el ele cezaevi • ANAMUR (Cumhuriyet Güney tlleri Bürosu) — Devlet-vatandaş işbirliği, eğitim, sağlık ve ibadete dönük okul, hastane ile cami yaptırmaktan sonra cezaevi kurmaya kadar genişledi. Vatandaş, herhangi bir suç işlediğinde yatacağı cezaevini de kendisi kuracak. Içel'in Anamur ilçesinde cezaevi ile hâkim ve savcı lojmanlannı inşa etmek üzere bir de dernek kuruldu. "Anamur Cezaevi ve Adliye Lojmanı Yaptırma ve Yaşatma" adını taşıyan derneğin kuruculan arasında ANAP, SHP ve DYP ilçe başkan ve yöneticileri de bulunuyor. Yayımlanan tüzüğe göre dernek, cezaevi ve adliye lojmam araç-gereç ve demirbaş eşyalannı da sağlayacak. Demirel, yeni hükümeti Cumhuriyefe değerlendirdv Sorunlara aspiriıı bile değil TURAN YILMAZ ANKARA — DYP Genel Başkanı Süley- man Demirel, Mesut Yılmaz- ın kuracağı ye- ni hükümeti değerlendirirken ANAP'ı "gövdesi kurumuş agaç"a benzeterek "Kendisi ku- nımuş gövdeden çıkan dal na- »1 yeşillenebUir" dedi. Demirel, bugün ülkenin çok önemli sıkın- tıları bulunduğunu da anımsa- tarak "Yeni hükümet bu sıkın- tılar karşısında aspirin bile degü" diye konuştu. Yeni hüku- metüı yapacağı tek ve en iyi işin, kendisini bir "seçim hükümeti" olarak tanıtarak ulkeyi seçime götürmek olduğunu da kayde- den Demirel, "Seçimi diişün- mezlerse, fınn haiine getirdikleri memlekette milleti yaktıklan ateşleri ile kendilerini de yakar- lar. Hukıimet olarak doğmadan ölmüş olurtar" dedi. Demirel, Cumhuriyet'in soru- larını yanıtlarken ANAP'taki yönetim değişikliğiyle birlikte erken seçim konusunun yeniden gündeme geldiğmin anımsatıl- ması üzerine "Bu erken değil, 1987 martında yapılması gere- ken gecikmiş secimdir" diye ko- nuştu. Demirel, bu konudaki stratejilerinde bir değişiklik olup olmayacağı sorusuna da şu ya- nıtı verdi: "Hayır. Bu bizim için degil, halk için yapacaklan bir secim- dir. Sadece ulke fevkalade kotii bir durama sokulmuştur, 'Gelin millet iradesini yeni baştan dev- letine hâkim kılaiım, millet ken- di iradesiyle bu pisliği temizle- Demirel, Yılmaz hiikümetinin geçici bir seçim hükümeti niteliğini aşügı Ukdirde, doğmadan ölecegini söyledi. sin ve yönetemeyenlerin yerine yönetecekleri getirsin' demektir. Bu tabloyu kabul etmedikleri sürece, bir yere varamazlar. Ka- bul ettikleri takdirde de artık Çankaya'da, hükümette, Mec- lis'te otunna haklan kalmaya- caktır." Demirel, "Ülke ekonomisinin bir seçim ekonomisini kaldınp kaldıramayacağı"na ilişkin soru- yu yanıtlarken de "Seçim eko- nomisinden maksat kaynaklan dagıtmaksa, Türkiye'nin kayna- ğı yok, emisyonu v»r. 1983'teki 730 milyar emisyon bugün 18 trilvona çıkmış. Para surekli de- ğer kaybetmiş. Bir ülkenin pa- rasına yüz misli deger kaybetti- receksiniz, sonra dûeceksiniz ki 'iyi idare etmedik rai ulkeyi?' Bir ekmegi, bir tebrik kartını bin Uraya çıkaracaksuuz. Bunun ardından da ulkeyi iyi idare et- tik diyeceksiniz. Şaşarlar sizin aklınıza. Bakalım bu hükümet, ulkeyi iyi idare ettiklerini nasıl ortaya koyacak? Ben de onu bekliyorum" diye konuştu. Demirel, hükümetin Kurban Bayramı'nın birinci günü bugün açıklanacağının anımsatılması üzerine şöyle konuştu: "Kurban Bayramı'nda kurban kesilir. Yeni hükümeti kuran zat, Çankaya'ya kurban olarak gidi- yorsa, ayıp olur. 'Can kurban Çankaya'ya' di>orsa, onu gös- tennek için Kurban Bayramı'nın ilk günü ilan ediliyorsa ayn rae- sele. Çünku beyanı var, 'Sayın özal'ın actığı ışıklı ve aydınlık yolda yolumuza devam edeceğiz' diye. O ışıklı yol gel- miş batağa saplanmış, ondan sonra 'Yolumuza devam edeceğiz' diyoriar, edin bakalım. Belki de kurbanız sana, demek için, can kurban demek için, be- nim ömrum de sana kurban ol- sun demek istiyor. 'Ey Çanka- ya, hükümet oıarak benim ne kadar ömrüm varsa o da senin olsun' demek isriyorlar belki. Tabü, bu işin latifesi." Demirel, secimde DYP olarak yuzde 45 oy alacaklan şeklinde- ki sözleri anımsatılınca da "Yiizde 45'ten aşagı inmiyonım. Bu oyu meydanlar çıkaracak. Yani yanan adam daha çok ya- nayım demez. Ben şu yangından kurtulayım der. Yangından kur- tulacak adam da evvela yakan- dan kurtulacak. Yakmışlardır ulkeyi. Ülke de bunları yakacakür" dedi. Demirel, dün düzenlediği ba- sın toplantısında ülkenin bayra- ma buyuk sıkıntılar ve feryatlar- la girdiğini de belirterek yeni ku- rulacak hükümetin ancak geçi- ci bir seçim hükümeti olabilece- ğini söyledi. Demirel, kurulacak hükümetin halkın bu sıkıntıla- rını çözmesinin mümkün olma- dığmı da belirterek "Bu durum- da hükümetin yapacağı en iyi şey, 'Ben bir seçim hükümetiyim' deyip, halka; nur, adil ve eşit koşullarda bir seçim vaat etmesidir" dedi. Kıbns sorununu yakından iz- ledigini de belirten Demirel, "Kazanılmış haklar görmezlik- ten gelinemez. Bunlar, har vu- rulup harman savrulamaz" di- ye konuştu. Liderler, kısır döngiüerden kurtulmak için aynı noktada birleşti' Bayram mesajlarmda 'seçiırf vartnönn Emaneti halka götürmekten başka çare kalmadığını söyledi. Demirel, "Çözüm Ankara'da değil, vatan sathındadır. Eskiyenher şeyiyenilemektedir" dedi. SBP, DMP ve IDP genel başkanları da mesajlarmda yeniden yapılanma ve erken seçim istediler. Haber Merkezi— Liderler, kurban bayramı dolayısıyla yayımladıklan bay- ram mesajlarmda da erken seçimi ve si- yasi sorunlan gündeme getirdiler. Cum- hurbaşkanı lurgut Özal, yurttaşlara hi- taben yaptığı radyo-televizyon konuşma- sında, "kısır siyasi çekişme ortamına, ko- alisyonlar ddnemine dönmeme" uyarı- sında bulundu. SHP Genel Başkanı Er- dal tnönü ise "Kısr döngnlerden kurtul- manın yolu emaneti halka götürmektir" dedi. Cumhurbaşkanı Turgut özal, kurban bayramı dolayısıyla yaptığı radyo ve te- levizyon konuşmasında, yurttaşlara "güclü iktidar" seçme çağnsında bulun- du. Türkiye'nin 1980 sonrası ekonomik ve sosyal alanda büyük mesafeler katet- tiğini, tabulann yıkıldığını anlatan ve komşu ülkelerle karşılaştırmalar yapan Cumhurbaşkanı Turgut özal şöyle konuştu: TBMM Başkanı Kaya Erdem de ya- yımladığı bayram mesajında, içinde bu- lunulan sartlar ne olursa olsun, Türk toplumunun bütün güçlüklerden başa- nyla çıkmasını bildiğini, uzlaşma zemi- ni hazırlayarak sorunların çözüm yolla- rını bulduğunu belirtti. Erdem, laik ve demokratik düzene olan inancın karar- lıhkla muhafaza edilmesini istedi. Yıldınm Akbulut da, başbakan olarak yayımladığı son bayram mesajında, Türkiye'nin uluslararası alanda itiban yüksek, güvenilir bir ülke olduğu görü- şünüdilegetirdi. SHP Genel Başkanı Erdal tnönü ise "Kısır dongülerden kurtulmanın yolu "Bunun kıymetini bileUm. Milli bir- lik ve beraberligimize sımsıkı sarılalım. Eski günlerc geri giüneyelim. Eskiden bir emaneti halka götürmektir. Artık daha kâbus gibi üstümüze çöken kısır siyasi f azia vakit kaybetmemeliyiz" dedi. înö- çekişmelerine; huzur. istikrar ve kalkın- nu, yayımladığı mesajında, bayrama gi- manın sağlanamadığı koalisyonlar döne- rerken, halkı kıvrandıran geçim sıkıntı- mine dönmeyelinı." sını önleyecek bir iktidardan hâlâ kur- tulamamış olmanın üzüntüsünü yaşadı- ğım beürtti. DYP Genel Başkanı Süleyman Demi- rel de bayram mesajında "seçim" çağrı- sı yapü. Demirel, Türkiye'de dengelerin bozulduğunu, halkın sıkmtılar içinde kıvTandığını belirterek "Çözüm Ankara 1 da degil, vatan sathındadır. Eskiyen her şeji yenilemektedir" dedi. DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit ise bayram mesajında, Türkiye'nin dış po- litikası ile ilgili sorunları gündeme getir- di. SBP Genel Başkanı Sadun Aren, DMP Genel Başkanı Bedrettin Dalan, IDP Genel Başkanı Aykut Edibali ve T'örk-lş Yönetim Kurulu'nca j'ayunlanan bayram mesajlarmda da Türkiye'nin ye- niden yapılanması, erken seçime gidilme- si, sosyal devlet anlayışınm egemen kı- lınması görüşleri dile getirildi. Tatvan'daki olayda tervristlerle çatışan birpolis memuru yanüandı Polis lojmaıılarma roketli saldırıHaber Merkezi — Bıtlis'in Tatvan ilçesinde bir grup tero- ristin önceki gece polis lojman- lanna roketatar saldınsında bu- lunduğu, tabanca ile karşıhk ve- ren bir trafık polisinin açılan karşı ateş sonucu yaralandığı bildirildi. Mardin'in Kızıltepe il- çesinde de içine bomba bırakı- lan otomobilde bulunan bir ki- şi parçalanarak öldü. Doğube- yazıt'ta kaçakçı olduğu öne sü- rulen bir kışının jandarmanın açtığı ateş sonucu ölmesi ilçe- de gerginlik yarattı. Tatvan-Van karayolu Fuar Caddesi uzerindeki polis loj- manlarına önceki gece saat 21.30'da bir grup terörist tara- fından roketatarlı ve silahlı sal- dın düzenlendi. Üç bloktan olu- şan 5 katlı lojmanlardan bazı- İarırun isabet alarak hasar gör- duğü one surüldü. Saldırganla- ra tabancayla karşıhk veren tra- fık polisi Mustafa Çömlekçi'nin teröristlerce açılan karşı ateş sı- rasında ağır yaralandığı ve Tat- van Askeri Hastanesi'ne kaldı- rılarak tedavi altına alındığj bil- dirildi. Mustafa Çömlekçi'nin sağlık durumunun iyiye doğru gittiği öğrenildi. Mardin'in Kızıltepe ilçesinde de Ahmet Dogan adlı kişinin otomobiline sebze halinden çı- kışında bir kişi tarafından bom- ba atıldı. Ahmet Doğan, oto- mobilden atLayarak kurtuldu, ancak araçta bulunan Salih Do- ğan parçalanarak can verdi. Öte yandan Ağrı'nın Doğu- beyazıt ilçesinde kaçakçı oldu- ğu gerekçesiyle jandarma tara- fından açılan ateş sonucu ismaO Efe adlı yurttaşın ölmesi ilçe- de gerginlik yarattı. Olayın du- yulmasmdan sonra ilçe merke- zinde toplanan yaklaşık 150 ki- şilik bir grup, hükümet kona- ğından Jandarma Komutanlığı onüne kadar "devlet terörune son" şeklinde slogan atarak yu- rudu. Yüruyüşu önlemek ama- cıyla güvenlik güçlerinin hava- ya ateş açtığı, göstericilerden bazılannın da gözaltına ahndı- ğı öğrenildi. CUNEYT ARCAYUREK YAZ1Y0R Perşembenin Gelişini Çarşambadan Hazırlayan ABD Planları... ANKARA — Hem basınla olmak hem de b'asınsız yaşa- manın örneğini yeni Başbakanımız veriyor. Atamalan onaylayacak doğal lider Marmaris'te. Mesut Bey ise bugün saat 11.00'de, cebinde hükümet listesi, basın top- lantısına çıkıyor. Demek ki basın hükümetin çatısını kurma- ya çabalarken Mesut Bey, perşembeyi cumaya bağlayan ge- ce TÖ ile hükümeti tezgâhlamış. Yeni Başbakan basına bu kadar küçük muziplik yapabi- lir, basınımız alınganlık göstermez. ANAP'ı ve TÖ'yû kurta- racak bir başbakan bulmuş bir kere. Dışarıda ve içeride ye- ni Başbakanı parlatacak her olayı, her bilgiyi alabildiğince kullanır. Demirel dün bize, "Bu tarlada başka ot biter mi?" diye soruyordu. Ona göre ANAP tarlasına ekilen yeni tohumlar, olsa olsa yine yabani birtakım otlar üretecekti. Bizim şuracıkta değinmek istediğimiz, hükümetin yeni hamleleri, yolsuzluğu, rüşveti komisyon toplantılarıyla önle- meye yönelik planları değil. ANAP'ın bu yeni dönemde dış dünya ile ilişkileri üzerin- de durmanın zamanı geldi galiba. Çünkü yeni hükümeti ve tükenen ANAP'ı parlatmak için içeride olduğu kadar dışarı- da da önemli destek hareketleri görülüyor. Hatta kimi ilginç, iç politikamıza önemli boyutlar getirecek dış planlardan soz ediliyor. Bush, 19 temmuzda Ankara'ya geliyor. Hiçbir ülke baş- bakanına yapmadığı jestı yeni Başbakanımızdan esirgeme- yecekmiş. Konut'ta Mesut Bey'i ziyaret edecekmiş. Oylesi- ne önemseniyor ki haber, sanki imparator, tebası krallardan birine lütufta bulunuyor. Oysa geçmiş günlerde, son günlerdeki gelişmelerin önün- de arkasında neler olduğunu yansıtan önemli haberleri ne- dense kimse anımsamıyor. Aylarca önce, Ufuk Güldemir VVashington'dan geçtiği uzun bir haberde, TÖ'nün giderek yittiğini gören Beyaz Saray'da ClA'nın da katıldığı bir komis- yonda "ABD'nin istemeden her dediğini yapan TÛ'ye yerin- de kalması ya da gücünü koruması için nasıl yardım edileceğinin" araştırılmaya başlandığını bildirdi. Bu haber ilgi çekmedi, üzerinde duran olmadı. Ne var ki beş gün önce, 18 Haziran 1991 salı günü Zaman gazete- sinde Fehmi Kbru, namı diğeri Taha Kıvanç imzasıyla önemli bilgiler aktardı. "Yakın dost ve müttefik" bir ülkenin "temsilcisi" ile nisan ayında yaptığı bir görüşmede dinle- diklerini açıkladı. Temsilcinin konutundaki görüşmede yazar sözü ANAP'ta liderlik yarışına getiriyor. Temsılcı "Elbette ben sizin ülkeni- zin iç işlerine karışamam" diye klasik bir giriş yapıyor. He- men ardından "soruya, burada yaşayan bir siyasi gözlemci olarak yanıt vereceğini" bildıriyor. SÛ lider olur mu? Temsilci: Hayır, diyor. "Peki ya ne olur ANAP'ta?" Temsilcinin yanıtı: "Mesut Yılmaz lider ve başbakan olur. Tabü Ekrem Pak- demirli veya Mehmet Keçeciler gibi bir muhafazakân veya ikisini birden yanına alarak." Muhafazakâr yazarımız meslek ahlâkına saygı duyarak "temsilci"nın adını vermiyor. Ama kişiyi öyle tanımlıyor ki, örneğin "yakında buradakı görevinden aynlıp önemli bir araştırma kurulunun başına geçmek üzere" olduğunu ya- zıyor. Böylece, temsilcinin Büyükelçı Morton Abramovvitz ol- duğu kesinkes ortaya çıkıyor. Zaten Fehmi Koru da, Abra- mowitz isminden söz edildiğinde, yalanlamamak yoluyla gö- rüşmeyi ABD büyükelçisiyle yaptığını doğruluyor. Ortaya çıkan sonuçlar nelerdir? Bizler burada kuşkular içinde kimi varsayımlar üretirken nisan 1991'de Abramovvitz, Mesut Bey'in başbakan, Pakdemiıii'nin başbakan yardım- cısı olacağını adı gibi biliyor, bir Türk gazetecisine "ifşa" edi- yor. Bir başka güçlü varsayım daha ortaya çıkıyor ABD'nin, Türkiye'de iktıdarla ilgili kimi planları çok önceden kağıda döktüğü ve günü geldiğinde uygulamaya aldığı anlaşılıyor. ABD, her dediğini yapan TÖ'nün Çankaya'dan ayrılması- nı asla istemıyor. Bu nedenle Abramowitz'in ifşa ettiği plan gibi ANAP'ı güçlendırerek TÖ'yü Çankaya'da tutmanın ola- naklarını arıyor, buluyor, uyguluyor. Kuşkusuz ABD, kamuoyunda dengeler kurmayı ihmal et- miyor. Bush, Mesut Bey'i konutunda ziyaret ederken, ABD Büyükelçitiği, parlamentoda grubu olan parti liderieriyle Bush'u görüştürmek için bir iki gündür ilişkiler kuruyor, öne- riler yapıyor. SHP ve DYP liderleriyle görüşecek olursa Bush, Mesut Yılmaz'ı hem başbakan hem de ANAP genel başkanı ola- rak ziyaret etmiş olacak. Böylece Türkiye'de partilerarası yan- sız konumda olduğunu kamuoyuna sindirmeye çalışacak. Bilinen, açıklanan kimi bilgilerden sonra Bush'un yansız- lığını yutan olursa... İşte, rafta dolma var. KEMALİZMİN DRAMI Vedat Nedim Tör 2. bası 8.000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yaymlan Tıirkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-tstanbul Ödemeli gönderttmez. MESUT YILMAZ ANLAni: Cumhurbaşkanı'ylafarklı ilişkisi, parlamentoya karşı sorumluluğu, basına karşı tavrı, irticaya ve ANAP'taki muhaliflerine bakışı nasıl olacak? Yalnız Nokta'da Tanrıya inanan "günahkâr" melek Madonna "Kadınlarla öpüştüm. Hatta bazı kadınların erkeklerden çok daha iyi öpuştuklerıni bıliyorum ama lezbiyen değilim." Carie Fisher'in Madonna ile yaptığı ropörtaj ve sansür sınırlarını zorlayan totoğraflar Toplumsal Diyalog Forumu TÜS1AD Başkanı Eczactbaşı'ndan, TÜSES Başkanı Göymene, Prof. Yalçıntaş'tan Sendikacı Münır Ceylan'a bir grup seçkin, forum oluşturdu. Amaç Türkiye'nin sorunları ve çözümieri üzerine bir uzlaşma sağlamak. Vatan kurtulacak mı? • Nokta, Yeltsin'in Moskovasını gezdi • DİSK davası kararı açıklanıyor. • Müjdat Gezen ve Leyla'sı • Reaganlann kızı da "korkunç ebeveynleriu ni yazdı İHANET OLMADAN İKTİDAR OLMAZ • Atatürk hilafete, Ecevit Inönü'ye, Demokrat Partililer CHP'ye, Özal 12 Eylül ve Akbulut'a, Gorbaçov Stalin'e ihanet etmeseydi iktidar olabilir miydi? • Politikacılar ve yazarlar yaşadıkları ihanetleri anlattı. • Yıldınm Akbulut ve Mesut Yılmaz'la, son ANAP kongresi ve ihanet üzerine... 2 DERGİ BİRDEN HAFTALIK HABER DERGISİ ŞATALİN İN İSTANBUL TURNESİ: MİSAFİR BOŞ GELDİ! PAKDEMİRLİ'Yİ BEKLERKEN İŞ DÜNYASI, BORSA, PİYASA Borsacılar umutlu, tarım kesimi umutsuz, diğer kesimler temkinli... İşadamları "Pakdemirli dönemi"ni istikrar beklentîsiyle karşılıyor... "İlk sînyaller" ve tahminler, küçük yatırımcıya hangi rotayı çiziyor: Borsa mı, döviz mi, faiz mi? İMKB KULİSLERİNDEN UYARILAR • Eski bir borsa yıldızına özel bir analiz: Ereğli... • Demirdöküm, "nikah" işlemlerine başladı! • Koç Yatırım, Beko ve Tat'ı borsaya mı eetiriyor? • TKB den sermaye artırımı... • Tesadüf mü: İslami bankaların "faizsiz sistem'i. hep faiz kadar kazandınyor. • Gavrımenkul piyasasının ufkunda 'emlak borsası" göründü... • Kamplarda sürünen işçiler ve Libya'da 700 milyon dolarlık "iflas" hikayesi. • Atari salonları. "küçük sermaye" sahiplerine de kazandırıyor. 4