Katalog

CUMHURÎYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 17 HAZİRAN 1991 Balkanlar... Büyükelçilerimiz etkinliklere ilk giden ve geç ayrılanlar arasında yer alacaklar. 'Osmanlı konusu' açılırsa, cumhuriyetin, 1923 yılında, imparatorluktan tamamen değişik bir devlet olarak kurulduğu vurgulanacak... YAVUZ GÖR Emekli Elçi Cumhuriyetin ılk yıllannda, Balkan ulkelerı- ne atanan buyukelçılerın bırçoğu, Ankara'dan "nazık" bır konu hakkında talımat ıstemışler Sorun şu Butun Balkan ulkelerının (o donemde hepsı krallık) ulusal bavramları, Osmanlı Devletı'nden "kopmalannın" vıldonumlerıne rasthyor Bu bayramlarda verılecek resepsıyon, zıvafet, kok- teyl, geçit torenı vb etkinliklere, bızım buyukel- çıler katılsınlar mı, (ka:ılmaları herhalde kaçı- nılmaz olurdu) katılınca aa "tutumlarını" nasıl ayarlasınlar? Bu konu Çankaya'ya ulaştınlmış Ataturk'- un, bu>ukelçılere ulaştırılmasını ıstedığı "dırek- tıf'ın ozetı >oyle "BuyukelçıleriiTiız etkinliklere ilk gıden >e geç ayrılanlar arasında yer alacaklar. Osmanlı konusu' açılırsa. cumhurıvelin, 1923 Mİında, imparatorluktan tamamen değışık bır devlet ola- rak kurulduğu vurgulanacak..." Ataturk'un Balkan polıtıkasını çızgılendıren bu anı çok onemlı ıkı oğeyı ıçerıvor 1 Ataturk'un ılerıdekı yıllarda Balkan Pak- tı'na kadar ulaşacak olan, çok başanlı Balkan polıtıkasını, ılk yıllardan ıtıbaren hazırlamayı ve yurutmevı tasarladığı goruluyor 2 Bunu vaparken de Turkıye Cumhurıyetı - nı, Osmanlı Devletı'nden a\rı tutmak ımajını vermek suretı>Ie, çoğu Balkan komşulaıımızın ıkıde bır "500 vıllık Osmanlı egemenlığı " tar zında ortaya attıkları, alışageldığımız yakınma lann bulmalığı (adresı) olmaktan uzak tutuyor, cumhunyetı Bılındığı gıbı "Balkan devletı" tanımı, altı devletı kapsamaktadır Kımse ahnmasın (') dı ve burada abecesel (alfabetık) sıra ıle yazalım bunları: Arnavutluk, Bulgarıstan, Romanva, Turkıye, Yugosla\>a ve Yunanıstan Bu altı devletın oluşturduğu coğrafı bolgede oturan halklar, oldujcça değışık etnık ve kulturel koken- ler sergılemektedır "tuııanhlar Elenık, Arnavut- lar Etrusk, Romenler Dacıo-Cet, Sırplar Slav. Bulgarlar Orta Asya kokenlı Slav karışınılı, bız de bılındığı gıbı vıne Orta Asva kokenlı ulusla- nz. \unanlılar kendı alfabelennı kullanıp Elence konuşurlar Romenler ve Arnavutlar Latın abe- cesıyle yazıp Latın kokenlı dıllerıyle goruşurler Sırplar ve Bulgarlar Kırıl abecesıyle >azıp Sırbo- Kroat dılınde anlaşırlar. Balkan halklarının çoğunluğu (Musluman azınlıklar dışında) Hınstıyanhğı Kabul etmışler- dır Bu Hırıstıvanların yıne buyuk bır çoğunlu- ğu Grek-Ortodoks kılısesıne bağlıdırlar Bu ger- çeklerı sıralamadakı amaç, oldukça "heterogene" bır etnık ve kulturel gorunum kar- şısında olduğumuzu vurgulamaktır Bizim açımızdan Ote yandan Balkan yaşlıları, ayaklarına yun çoraplarını ve çarıklarını geçırıp tespıhlerı elle- rınde koy kahvesıne gıdıyor, tabakalarından tu- tun çıkarıp nasırlı ellerı ıle sıgara sarıyor, tavla (tabla ya da tavlı) oynuvor, arada bır davul, zur- na, sıpsı ya da kemençe eşlığınde koy meydanın- da hora (horon) tepıyor, ıçkıyı kaçırdıkları ge- celerı ışkembe vorbası ıle kapatıvorlarsa" butun bunları "muşterek bır kulturu pavlaşıvorlar" an- lamına gelebılecek bır genellemevegoturmek, ya- nıltıcı bır yorum olurdu Balkan komşularımız. ozgurluğune geç kavuş- muş olmanın tıtızlığı ıçınde, veterını_e şovenıst, egemenlıklerıne dujkun, gerı kalmışlığı aşmava yonelık sureklı bır uğraşta, komşuları ıle srure- ğen (kronık) sorunları olan bır gorunum sergı- lerler Bızım avimızdan, Balkan polıtıkamız açısın- dan, bu devletlerı ıkı kategorıve ayırmakta prag- matık bır varar vardır 1) Turkıve ıle bıtışık sınırı olanlar Bulgarı»- tan ve Yunanıstan 2) Bu ıkı devletın batısında \e kuzeyınde bu lunan obur uç devlet Arnavutluk, Yugoslavya ve Romanya Bızı. Avrupa'nın gerı kalan bolumune ulaştı- ran kara ve demır vollan guzergâhında bulunan Balkan devletlerı -bu aynmda Arnavutluk dışta kalmaktadır- ıle ıhşkılerımızın en "ıdeal" duru- mu, tumu ıle sorunsuz komşuluk surdurmektır Boyle bır ortam, Turkıye'nın her zaman ızledı- ğı barışçı polıtıkanın bır oğesı olduğu kadar, Av- rupa ıle surdurmeye nıvetlı ve zorunlu olduğu- muz ıletışımı fızıksel olarak sağlavan ulaşım vol- larının "engebesız ve engelsiz" olarak açık tu- tulmasını sağlar 197O'lı vılların başlarında Turkıve'dekı bırkaç kolera olayı ^ırasında Bulgar sınırının kısa bır sure de olsa kapanması ve Yunanlıların da he- men "kopyacılığa" sıvanmaları ıle ortava çıkan tıkanıklık ve her bakımdan çok zararlı durumu, o donemde sınırın ıkı tarafında gorev yapmış olan Turk memurları pek lyı anımsayacaklardır Yunanıstan ve Bulgarıstan dışında kalan ote- kı uç Balkan devletı ıle Turkıye'nın herhangı bır sorunu yoktur Cumhuriyetin ılk yıllannda Ro- manya ıle Dobruca bolgesınde yaşayan "Mus- luman azınlıklar Turkler ve Tatarlar" konusun- da çok olumlu koşulları ıçeren bır goç anlaşma- sı vapılmıştır Yugoslavlarla yapılan "Emlak Anlaşması" da bu gınşımlenn bır başka halka- sıdır Yıne, azınhk hakları da dahıl aşağı yukarı her konuyu kapsayan ve 1923'te Bulgarlarla va- rılan anlaşma da Turkıye'nın çumhurıyet done- mının ılk yıllarındakı başarılı Balkan pohtıkası- nın orneklerınden bırını oluşturmaktadır Arnavutlarla olan ılışkılerımız, Enver Hoca donemınde dahı, kapalı rejımlerıne karşın çok olumlu ıdı Bugun de avnı nıtelığını korumak- tadır Kıbns "olayı"na kadar, Yunanlılarla olan ılış- küenrnızde "Ataturk-Venızelos" dönemınm ha- vası egemendı. Giıncel duruma geiince... Yugoslavva, Romanya ve Arnavutlukla bır so- runumuz olmadığı gorulmektedır Bu devletle- rın şu sıralarda geçırmekte oldukları polıtık, sos- yal, ıdeolojık, ekonomık vb sarsıntılardan en az zararla çıkmaları umudunu beslıyoruz. Bulgarıstan'la olan ılışkılenmız, Jıvkov oncesı ve Jıvkov sonrası olarak ıkı doneme ındırılebı- lır Jıvkov donemınde dahı, Yunanıstan'dakı 'al- baylar darbesı'ne rastlayan 1976 yılında, anla- şılmaz bır kararla Turk azınlığa uygulanan bas- kıların bunalım noktasına gelecek derecede yo- ğunlaştırıldığı 1985 yılına kadar, yaklaşık 20yıl, olumlu ılışkıler surdurulmuştu Bu donemde, Bulgarlarla: Avrupa tren yolu nun Yunanıstan'ı atlamasından başlavarak tran- sıt vızelen, TIR, veterınerlık, turızm, kultur, spor alanlannda anlaşmalar yapılmış, 1973 yılında Kırklareh'ndekı Derekoy ıkıncı sınır kapısı açıl- (Arkası 19. Sayfada) OKURLARA. OKAY GÖNENSİN Kim Kurtaramaz? W okta dergısı. son sayısının ana konusunu basının durumuna ayırmış ve soruyor: Basını kım kurtaracak? Bız soruyu tersten sorup yanıtlamaya calışalım. Kım kurtaramaz? Oncelıkle hükümet ya da devlet katından gelecek hıçbır gırışım kurtaramaz . Yenı ve en parlak lotarya fikirlerı hiç kurtaramaz... Gazetecılığı ıster sıyasette ıster sporda en şıddetli taraftarlıkla karıstıranlar kendılennı de kurtaramaz. Gazetecılığın toplumsal sorumluluk yanı ağır basan bır ıs olduğunu gormeden lımon satmak kadar basıt bır "ış" olduğuna ınananlar kendılennı kurtarabılır, ama basını daha da kötu ederler . Sıyasal guç odaklarının kanadı altına gırmeyı gazetecılık sananlar yalnız kendılennı bır sure ıçın kurtanrlar... Gazetecının sorumluluğunu kendını tatmınle, kendı duygularının teşhinyle karıstıranlar zaten neyın kurtulması gerektığının farkında olmadıkları ıçın bır sure kendılennı kurtanrlar Gazetecılığın hangı noktasında olursa olsun, gazetecılığı ortada gennerek 'Ben gazetecıyım' drye gezınmek sananlar havalarını bıle kurtaramaz Nokta dergısı soruyor Basını kım kurtaracak? Bıze gore yukarıda saydıklanmızın dışında kalan gazetecıler kurtaracaktır, gonlunuz ferah olsun. EVET/HAYIR OKTM AKBAL Demokrasi Varsa..."12 Eylul, daha oncekı gelışmelerın de zorladığı bır 'çapul duzenı'nın tezgâhlanışıdır Emeğın hakları da sılah zoruyla böylesı bır duzenın çıkarları adına gasbedılmıştır" Server Tanıllı 'Nasıl Bır Demokrasi Istıyoruz?' adlı kıtabı- nın Emeğın hakları başta gelır bölumunde boyle der Emeğın hakları nasıl gasbedılır? 12 Eylulculer bu ışın en başanlı orneklerını vermışlerdır Grev hakkını turlu açıdan kı- sıntılara uğratarak, lokavtı bır hak olarak ışverenlere tanıya- rak 12 Eylul oncesınde ışveren orgütlerı suçu ışçılere, sen- dıkalara yuklemışlerdı Toplusozleşmeler, grevler Turk eko- nomısının gelışmesını, dolayısıyla Turk halkının daha mutlu bır yaşama kavuşmasını engellıyordu Emekçılerı suskunlu- ğa ıtmek gerekırdı En başta da DISK'ı saf dışı etmek, ka- patmak, yonetıcılennı hapse atmak, hatta ıdam sehpasına suruklemek Server Tanıllı şoyle dıyor "6O'lı yılların 'ıthal ıkamesı modelı 1 yürurluğe sokulmuş- sa, her ıkısı de dış egemen çevrelerın ısteğıyledır her ıkı mo- delden de yararlanan Turkıye'de guçlendırılmesıne çalışılan sermaye sınıfıdır her ıkısınde de amac, 'devlet elıyte kışınır zengın edılmesı' Butun yonlerıyle çağdaşlaşmak ısteyen bır topluma ne getırmıştır bu 9 " Ilk hedef, DıSK oldu 12 Eylul'un ılk gunlerınde cuntanın başı meydanlarda DISK'ı kötuleyen konuşmalar yaptı DISK'ın bırı Gonen'de, bırı Oren'de yaptırdığı eğıtım kamplarının sen- dıka lıderlerının keyıf surme yerlerı olduğunu soyledı Bılmem kaç tane havuz, luks yapılar vb gerçek dışı sozlerle DISK yo- netımını açıkça suçladı Bu konuşmanın ardından DISK yo- netıcılerı Askerı Mahkeme onune çıkarıldı Zaten daha 12 Ey- lul sabahı başta Abdullah Başturk olmak uzere DISK'e bağlı federasyonların sorumluları tutuklanmıştı Tanıllı şoyle sorduruyor bu konudakı sözlerını 'Gerçekten, IMF reçetesı, otorıter bır rejımın desteğınde, en katı bıçımıyle yürurluğe konmuş olsa da amaca ulasıla- mazdı Uzun sure alternatıfsız' olduğu ılerı surulen halka nıce oz- verıler pahasına dayatılmıs bır polıtıka ıflasla sonuçlanmış- tır 24 Ocak'ın tukendığı yerde 12 Eylul de son bulacaktır An- tıdemokratık ekonomı programının ıflası antıdemokratık sı- yasal programın ıflasıyla eşanlamlıdır Doğal olarak bu co- kuntunun ardından halk guçlerının yukselışı başlar 24 Ocak : ın amacı 'ucuz emek cennetı yaratmaktı" Dort yıl surdu DISK davası DıSK yonetıcılerı dort yıl ha- pıslerde kaldı Işkenceler, acılar, ıdam ısteklerı Sonunda herşey boş cıktı Butun ağır suçlamalar temelsız kaldı So- nuçta DISK'lıler serbest bırakıldı DISK yonetımının dört kı- şısı ılk genel secımlerde halkın oylarıyla parlamento uyelığı- ne seçıldı Bu, bır tur aklamaydı Seçmen, dort yıl hapısler- de acılar ıçınde hesap veren sendıkacıların sucsuz olduğu- nu anlamıştı, onlan kendı olanaklarıyla kutluyordu DISK'ın ve ona bağlı sendıkaların paraları, malları, taşıt- ları bugün kayyımların elındedır DISK'ın kurulabılmesını ön- leyen ceza maddelerı ıse kalkmıştır DISK yenıden orgutlerı- nı oluşturacaktır Ama malları, eşyalan, paraları, taşıtlan ge- rı verılmeyecektır Daha doğrusu trılyonlar tutan bu değerler devletçe 'gasp' edılecektır Şımdılerde tezgâhlanmak ıstenen hedef budur 600 bın uye, otuz ışkolunda sendıkal orgut DISK, çalış- masının durdurulduğu 12 Eylul 1980 de boyle guçlu bır du- rumdaydı Emekçılerın odentılerıyle eğıtım kampları, bınalar taşıtlar elde edılmıştı DISK'ın kurucu Başkanı Kemal Turk- ler'ın deyışıyle DISK "yasak baskı, cınayet ve aldatmaca- larla örgutlenmesıne yasaklar konan ıscı sınıfının tarıhsel mu- cadelesının doğal bır urunu" ıdı Bugun de on bır yıllık en- gellemeyı asacak, yenıden eskısınden daha da guclü olarak ortaya çıkacaktır Bunu hıçbır ıktıdar, hıçbır duzenleme onle- yemez ' Bugun demokratık bır Turkıye ve ozgur bır sendıkal ya- şam ıçın sendıkal hareketın bırlığını sağlama ve pekıştırme vazgecılmez bır gereklılık olarak duruyor onumuzde" Demokrasi deyıp duruyoruz Iscının alınterıyle yuceltılmıs yapılan. dmlenme yerierını taşıtlan, bankadakı paraları 'gasp edılen toplumlarda 'demokrasi var' demek ınsan aklıyla eg- lenmektır tLAN PİRAZİZ KADASTRO MAHKEMESİ Esas No 1989 22 Davacı Halıt Yakut (olu mırasçısı) a Hasıbe \akut, b Ozcan Ya kut, K. Gulten Yakut, d tlcan Yakut e Şuknve Yakut, t ZekıVa kut Ayıkaşı Mah Davalı Mustafa Kemal Çılesız, Pırazız Av •Maettın Mutlu, Bu- lancak, Turgut Sera Tıralı, Pırazız Av Yavuz Akbulut- Gıresun Davacı mırasçısı Şuknye Vakut'un adresı tespıt edılemedığınden duruşma gunu teblığ edılememıştır Teblıgat kanunun 28 ve devamı maddelerı gereğınce ılanen teblı gat >apılmasına karar venldığınden duruşma gunu olan 5 9 1991 ta rıhınde saat 09 00 da mahkemede hazır bulunması \e>a kendısını bır vekılle temsıl ettırmesı ve K K 'nın 28 2 md sı gereğının >enne getı- rılmesı, aksı haide vargılamanın vokluğunda devam olunacağı ve hu kum verıleceğı ılanen teblıgat venne kaım olmak uzere üanen tebığ olunur Basın 28628 ILA^ ELM4DAĞ CUMHLRIYET BAŞSAVCILIĞrND4N Elmadağ Hasanoğlan Kovu'nde Harmancı marka sucukların me sul mudürluk görevı yapan Ahmet Şen oğlu 19^0 D lu Halıl Şen'ın 4/4/1990 tarıhınde sağhğa az ve çok zarar verecek derecede sucuk ımal edıp sattığı tespıt edılmesı uzerıne Elmadağ Sulh Ceza Mahke mesı'nın 17/12/1990 gün ve 1990/159 Esas 1990 164 karar savılı ılamı ıle 490 000 TL ağır para cezası, 7 ay meslekten mtn ve •" gun ışyerını kapaıma cezası venlmıştır CK 402 1 2 maddelerı gereğınce ılan olunur Basın 28665 Şimdi Iş Bankası, aradığuıız anda bulunduğunuz yerde! ti .1ı ANKÂRA ISTANBUL 287 6700• 51202 02 lş Bankası, dünyanın ileri ülkeleriyle aynı düzeyde bir hizmet yarattı. Mavihat, Türkiye'de sadece İş Bankası'nda bulunan "On-Line Real-Time" sistemiyle, İş Bankası'nın hizmetlerini aradığınız anda, bulunduğunuz yere getirdi. Artık, evinizde, büronuzda, yazlığınızda, aracımzda veya yurtdışında her gün, gece-gundüz her zaman Mavihat ile İş Bankası size telefonunuz kadar yakın. İsterseniz, hemen şımdi deneyin. Yukandakı telefon numaralanndan birini çevirin. Mavihat ile tanışm. Dünyanın en gelişmiş bilgi işlem sistemiyle çalışan Mavihat ustunlüğu, sadece İş Bankası'nda! BULUNDUĞUNUZ YERDEN, ARADIĞINIZ ANDA İŞ BANKASI YANINIZDA. M A V Î H A T Hesap bakiyenizi öğrenebilirsiniz. İş Bankası Kredi Kartınızın limitini, varsa borcunuzu sorabilirsiniz. İsterseniz, vadesiz hesabınızdan İş Bankası Kredi Kartı ödemelerinizi anında yapabilirsiniz. Havalenizin gelip-gelmediğini sorabilirsiniz. Yatınm Hesabınızdaki hisse senetleriyle ilgili son bilgileri alabilirsiniz. Doviz kurlannı öğrenebilirsiniz. Faiz oranlan hakkında bilgi alabilirsiniz. Bankamatik Kartınız, Kredi Kartınız kaybolursa anında haber verebilirsiniz. Üstelik, isterseniz hesap özetiniz faks ile bildirdiğiniz yere yollanır. TURKIYE IŞ BANKASI