Katalog

Cumhuriyet Sahıbı Cumhıin>w Matbaactlık vc Gazetecılık Turk Anonım Şırketı adına Nadır Nuli % Gcnel Yavın Muduru Hasan Cemal. MÜCSKSC Muduru E a t o Ififckg*. Yazı Isl«ı Muduru Ofcıy GOMnsin. 9 Haber Mcrkezı MUdüru YftlçiB Boycr. Sayfa DUMIU >önetmenı All \car 0 Temsılcıler ANKARA. A h a K l u , tZMtR Hiknct Çttinkıyt. *DAN\ ÇcOn ^ıftnoglu k Fobtıka C«U lqlnwc. D15 Kabcrief fjjmm Brio, I; Sodıt» Şakıu fauad. Kûlıur Celal lncr. tsanbul Hatatr-ı bmal l.Ç.k EJ.Um Gnnj Ş»lu Wjn Habcrlm S«4n Dot» Spof D«ıusmaı>ı \MHkulir İKtl»ı. D.;ı Yazıtor Kerta Çaliffcıı Araş nr.a Ş«Wa Alpa». Dıizdtm< AMatofc Yuıeı £ Koordınaıör Ahwt Konüıu 0 MaJı Ijler Enl Ertrt 0 Muhaiebe ftakal tenrf 0 Buıçe Planlanu Se»ji O — t n ı ı | l ı 0 Reklım Ajşe Tonts 0 Ek Ya>ınlaı Hıivı \iyol 0 1dan Huclı Oa/rr # tsltlme 6>dcr Çdtk 0 Bılgı tslero NaO U«l 0 Pmond Snfi Bojtı.cıofl» Kı>uı Xaruft> Bisıan Nadir \adl Oktn UM, YMpa H«tr. Uau Cead, H l m Çttlakm, Ot«r Goeau» t ( v Mm™. llku S«V«t( All Slrmn. AkHrt TM Basan -r )«.«« Cumhunyet MalMaaM vc Cuaealık T.A£ Ttık Ocajı Cad. 39/41 543M İSI PK 246 Ijunbul Td 512 03 05 (20 bat), Tfcta 22246. Fıc (1) 526 «0 72 £ Bürotar Aakm. Zıy» Cökaip BN lnkıtap S. No 19'4 Td 133 il 41-47, Tdec 42344, Fu. (4) 133 05 65 0 Imtr H Zı>» BW 1352 S. 2/3, Td. İ3 12 30 Tele*. 52334, FU. (51) 19 53 «0 . lnSnû CKL 119 S No I K»l I, TM 19 37 52 (4 b»ı<. TUeı: 6215S. Fu: (71) 19 23 7» TA.KVİM- 10 HAZİRAN 1991 tmsak- 3.26 Guneş- 5.24 Oğle- 13.08 Jkındı: 17.07 Akşam: 20.41 Yatsı: 22.32 Kazakistan'da erkeknüfusun azalması, toplumdayeni bir talebin yükselmesine nederi oluyor Bir Kazak erkeğine iki kadın!KEREM ÇALIŞKAN ALMA ATA — "Bir Kazak erkefi, 2 kadın alabilmelidir". Evet, şu sıralar Kazakistan'- da nükleer denemelerin durdu- rulması ve kuruyan Aral Gölü'- nün kurtanlması gibi sürekli gündemde bulunan sorunlann yanında en güncel konulardan birisi de bu. Basında hararetle tartışılan, Sovyet kamuoyunda şok yara- tan ve Kazakistan Devlet Başka- nı Nursultan Nazarbayev'in Moskova TV'sinde sıkıştınlma- sına neden olan bu " 2 kadın" konusunu, doğrudan bu talebin sahibine, yani Müslüman Ka- dınlar Cemiyeti Başkam'na yö- neltiyorum. Beyaz başörtülü, nur yüzlü, 61 yaşındaki Halk Folkloru Profesörü Amina Nuvmanova yüzüme eğilip hafıf titrek sesi ve tatlı Kazakçası ile anlatıyor: "En esas problem, yetim ço- coklar. Sovyetler'in çeşitli kent- lerine dagünuş, yetimhanelerde yaşayan Kazak balalan var. On- lara diHni, dinini ögretmiyortar. Onlan kendimiz üstlenip baka- cağız. Onlara iman öğretip ana- nesine göre yetiştinneye çalışa- cafız!" — Peki 1 Kazak erkeğe 2 ha- tun meselesi ne? Devam ediyor anlatmaya: "Kazakistan'da evknme ça- gında 88 bin Kazak kızı var. Ama ancak 40 bin tane Kazak erkeği var. O kıdar da istiyor neslini sürdurraek, çocuk sahi- bi olmak. Buraja başka başka milletler yerteştirdüer. Bizbn so- yumuzu sfirdflrmek gerek. Ka- zaklar kendi (oprağında azınlık okhılar. Hem 2-3 hanım almak, Müslümanlıkta haktır. Ama bizde daha çok iktisadi, siyasi, sosyal scbepler var. Biz hali vakti yerinde olan erkekleric, gerekirse 2-3 hanım almasını da savanuyonız. Programımızda bu var. Aynca kadınlar agır iş- lerde çabşanlmasuı diyoruz. Al- lah kadınian nesil ve çocuk ter- biyesi için yarattı. Bu sistem ana/kadm tabiaüna karşı. Ama Kazakistan'da uyanış güçlü." Evet, böyle diyor Amina Nuvmanova. Sonradan özellikle köylerde 2-3 kadınlı evliliklerin 17 milyonluk Kazakistan'da Kazak nüfus 7 milyon dolayında. Halen evlenecek yaşta 88 bin Kazak kızı olmasına rağmen, damat adayı delikanlı sayısı ancak 40 bin dolayında. Parlamento iki kadın almanın yasallaşmasını tartışıyor. Ülkede önemli bir muhalefet grubu oluşturan Kazâkistan Müslüman Kadınian Cemiyeti Başkanı 61 yaşındaki Prof. Amina Nuvmanova, "Çok kadın zaten İslamda var, ama biz siyasi, sosyal sebeplerle bunu savunuyoruz" diyor. Kazakistan'da bir erkeğe 2 kadın istenmesi SSCB'de "olay" yarattı ve Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, bu konuda Moskova TV'sinde soru yağmuruna tutuldu. KİMLİK KARTI KAZÂKİSTAN MÜSLÜMAN KADINLAR — Kazâkistan Müslüman Kadınlar Cemiyeti Başkanı 61 yaşında- ki Halk Folkloru Profesörü Amina Nuvmanova (ortada), yardımcısı Aliye Eytip (solda) ve kızı Leyla Nuvmanova (sagda) ile biriikte. "Akeşik" adlı 20 bin tirajlı bir kadın dergisi çıkaran Nuv- manova, eylülde Orta Asya Müslüman Kadınlar Kongresi'ni toplayarak bolgedeld Ozbek-Kırgız ve diger halklar arasındaki catışmaları önleme çabasında. "Kazak anası, kavga eden iki kardeş arasında beyaz başortusunu atar, onu çiğneyen oğlan Kazak degüdir, biz de halklar arasında beyaz başörtümüzü aUcagu" diyor. (Fotograf: Kerem Çalışkan) Nüfus: 17 milyon (yüzde 42. Yaklaşık 7 milyonu Kazak, dığerleri Rus ve diğer milliyetler.) Alan: 2 milyon 724 bin km 1 . (SSCB'nin genişlik olarak 2. buyttk cumhuriyeti.) Başkent: Alma Ata. Tarihce: 26 Ağustos 1920'de özerk cumhuriyet olarak kuruldu, Rusya Federasyonu içinde yer aldı. 1936'da ittifak cumhuriyeti oldu. 1920-21 savaş yülarında 1 milyon, 1929-32 yıllannda Stalin'in kolektifleştirme kampanyası sırasmda 4 milyon Kazak öldu. 1936-38'de 70 bin Kazak toplama kamplanna gönderildi. Bölgeye sistemli olarak diğeî milliyetler iskân ettirildi. zaten "de facto" yaygın oldu- ğunu öğreniyoruz. Esas talep ve parlamentoda tartışmalara yol açan konu, bu durumun yasal- lasmasmın istenmesi. 17 milyonluk Kazakistan'da ancak 7 milyon Kazak var. Bu bölgeye 1950'lerden itibaren yo- ğun biçimde Slav kökenliler ge- tirtilerek iskan edilmiş. Biraz konuşunca anlaşılacağı gibi "2 kadın" meselesi Kazak erkeklerin "ayncalıklı" bir du- nıma gelme isteğinden çok, be- kar Kazak kızlann çokluğundan ve ülkede azınlığa duşme tela- şından kaynaklanan "milli bir talep" halinde. Daha doğrusu Kazak delikanhlarının nerdeyse "milli birgörev" olarak iki Ka- zak kızı almalan ve "çogalma- lan" gerekiyor. Kazaklar, ancak böylelikle savaslarda ve politik nedenler- le kırılan, nukleer deneme ve çevre felaketleri ile giderek aza- lan nüfuslanmn 21. yuzyıla doğnı toparlanıp ulkelerının gerçek efendisi olabileceklerinı düşunuyorlar. Evlenmede "kalın" (başlık) usulu köylerde daha yaygın olmak uzere devam ediyor. Yani "Kazak" erkekle- rin ışı zor... İpek yolunda tiçkâğıt Alma Ata, düz ve geniş bir arazi üstunde 20. yüzyılın baş- lannda kurulan planh bir kent. Caddeler, sokaklar ve parklar çok geniş tutulmuş. Bu nedenle bütün kentte gezerken sanki bir bahcede geziyor duygusuna ka- pılıyorsunuz. Alma Ata'nın ta- nesi yanm kilo çeken elmalann- dan tatmak isteyenlerin ise bu- raya güz mevsiminde gelmeleri gerekiyor. Kazâkistan tarihi "İpek Yo- lu"nun önemli bir bölümünü kapsayan topraklar üzerindeki bir ülİce. Alma Ata'nın gunlük pazarının kunılduğu ana cadde de "tpek Yolu" adını taşıyor. Kaldınmlarda köylerden getir- dikleri domates, biber, pathcan, kayısı, çilek, turşu gibi gıda maddelerini satan yaşh kadmlar çoğunlukta. Bir başka köşede sanki bin yaşmdaki buruş buruş ytizüyle yaşh bir falcı, siyah fa- sulyelerle bir rubleye fal bakı- yor. Bir köşede kadırüar kara- borsa sigara satıyor. Bu caddede çilek yiyip gezi- nirken kaldınmda kümeleşen kalabalık bir gnıpla karşılaşıyo- ruz. Biraz yanaşınca ortada o- lup biteni goruyoruz. Etrafında 'cete'si ile genç bir Kazak deli- kanlı, yerde 'üçkâğıt' açıyor. Klasik Yüksekkaldınm usulü ile açılan Uçkâğıtta bir rubleye oyuna katılanlar, yerdeki kart- ları ayaklarıyla gösteriyorlar. Kalabalık içinde Kızılordu as- kerleri, kadınlar ve gençler de var. Fotograf çektiğimizi gören hızlı bir Kazak delikanhsı, fır- layıp makinemize yapışıyor. Kendisini zar ZOT, bizim onlar- la bir alıp-vereceğimiz olmadı- ğına, ikna ediyoruz. Homurda- narak gidiyor. Daha sonra yüz metreh'k bir alanda 3 ayrı yerde kalabahk gruplar halinde "üçkâgıt" açıl- dığım görünce bunun Kazakis- tan'da yeni bir moda olduğunu dûşttnüyonız. tşsiz gençler Ancak bu Kazak gençlerinin durumunu doğru değerlendir- mek gerek. Orta Asya Cumhu- riyetlerinde şu sıralar 17-23 yaş arasında tam S milyon işsiz genç var. Bunların önemli bir bölü- mü artık köylerden şehirlere akın etmeye başlıyor. Şehirde ise ne iş ne de öğretim olanağı bulabüiyor. Sovyet sisteminin herkese iş ve eğitim sağlama programı, bir zamanlar bir işye- rinde çok düşük ücretle ihtiyaç fazlası eleman çalıştınlmasına yol açmıştı. Şimdi ekonomide 'rasyonellik' hedeflendiği için özelleştirilmeye başlanan ya da yabancılarla yeni kurulan işlet- melerde işçi sayısı 'verimlilik' ölçûsüne göre düzenleniyor. Kazâkistan hükümeti, yeni yeni Kazak milli okullan açıyor, ancak buradan mezun olan gençlenn üniversite yollan gide- rek daralıyor. Yani diğer birçok Orta Asya ülkesinde olduğu gi- bi Kazakistan'da dinamik, işsiz ve patlamaya hazır bir gençlik kitlesi oluşuyor. Bu gençlerin bir bölümü Batı hayranhğı için- de. Bir kısmı geçim yolunu ge- çici işlerde işporta satıcıhkta ya da yasadışı ticaretlerde anyor. Ve tabii bu gençler giderek ül- kede gelişen milliyetçi muhale- fet hareketlerinin de topiumsal tabamnı yaratıyor. Siyasi partiler Kazakistan'da halen iktidar- da olan parlamentonun yüzde 90'ını oluşturan Komünist Par- tisi dışında, en önemli muhale- fet hareketi "Azad" Partisi. Hükümetin bir ölçüde tolerans gösterdiği öne sürülen bu par- tinin 20 bin kadar üyesi bulun- duğu söyleniyor. Bir başka önemli hareket 'Celtoksan' grubu. Kazakça 'aralık' anlamına gelen bu ha- reket 1986 yüı aralık ayında Al- ma Ata'da yüzlerce gencin ÖİU- muyle sonuçlanan bir ayaklan- manın rüzgânru taşıyor. Kimi- ne göre KGB'nin kışkırttığı bu harekette Kazak gençleri parla- mento meydanında toplanıp ye- ni atanan bir Rus valiyi protes- to etmişler. Kanlı bir şekilde bastınlan harekette 200'ü aşkın gencin öldüruldüğü ve toplu mezarlara gomülerek üstlerinin betonla kapatıldığı öne sü- rülüyor. Moskova'daki Kazak millet- vekili Muhtar Şahanov, şimdi bu mezarlann açığa çıkarüma- sı uğraşım da veriyor. "Alaş" adh bir başka parti ise daha çok 'Bozkurt' ve 'Turan' simgeleri ile ortaya çı- karak Turk-Kazak milliyetçiliği yapıyor. Etkin ve önemli bir muhalefet hareketi de çevreci- ler... Bunun da köklü nedenle- ri var... Yann: Aral faciası 16 haziranpazar günü 607 bin 538 aday üniversiteye girmek için yarışacak ÖYS'de yüksek puan kazanmanın ipuçları Işte başanyı birkaç puan yukarı çekecek önerilerden bazıları: Yammızda mutlaka bir saat, mümkünse kronometre bulundurun. Cevaplarınızı gruplar halinde kodlayın. Zihninizi programlı bir şekilde dinlendirin. Bir bölüme başlamadan önce o bölümü hızla gözden geçirin. Egitim Servisi — öğrenci Yer- leştirme Sınavı 16 haziranda ya- pılacak. Sınavda 607 bin 538 aday yarışacak. Bu adaylardan 70 bini Açıköğretim'e olmak üzere, 173 bini bir yükseköğre- tim programına yerleştirilecek. lstanbul ÜniveTSİtesi Cerrah- paşa Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dah öğretim üyesi Psiko- log Doç. Dr. Acar Baltaş'ın sı- nava girecek öğrencilere önerdiği ve uygulanması halinde "başa- nyı birkaç puan yukarı çekecek" olan ipuçları ve hucum stratejileri şunlar: 1. Bir bölüme başlamadan önce o bölümü hızla gözden ge- çirin. Böyle bir gözden geçirme işlemi, testin yapısındaki ve so- ru sayısındaki değişikliğe karşı uyanık olmanızı ve kendinizi de- ğişikliklere karşı yeniden düzen- lemenizi sağlayacaktır. 2. Hız ve isabet arasında uy- gun bir denge kunın. Çok hızlı çaJışıp hata yapmak uygun de- ğildir. Çünkü yanhş cevaplardan puan alamaz, tam tersine puan kaybedersiniz. Diğer taraftan aşın dikkatli olarak her soru üzerinde fazla zaman harcamak da yeterli puan toplamanızı en- gelleyecektir. 3. Bir soruda belirli bir süre geçtiği halde çozüme ulaşamaz- sanız soruyu bırakın. Bir soru üzerinde makul bir zaman har- cadığımz ve doğru olduğuna inandığınız bir çözüme ulaşa- madığınız takdirde bu soru üze- rinde çalışmaya devam etmek yerinde değildir. 4. Herhangi bir soruyu, üze- rinde zaman harcamak gerekti- gi ve kanşık gozuktüğü için oto- matik olarak atlamayın. Sınav- da karşılaşacağınız sorulann bü- yük çoğunluğu analize ihtiyaç gösterir. Eğer üzerinde zaman harcanması gerektiğini düşün- Gençler üniversite suumna büyük beyecanla hazırlanıyorlar. (Fotograf: Uğur Günyüz^ düğunüz her soruyu atlarsanız, kısa bir süre sonra çok az soru- yu cevaplandırmış olarak bölüm sonuna varırsınız. Zamanı kul- lanmak, geçen her dakikanın farkında olmak ve her dakika- dan en üst duzeyde yararlanmak demektir. 5. Vanınızda bir saat bulun- durun ve bunu test süresine go- re avarlaj ın. Bir test sınavının en önemli yönü zamanlama oldu- ğu için yanmızda bir saat getir- meyi unutmayın. Eğer saatinizin kronometre özelliği varsa bunu da kullanmakta tereddüt etme- yin. 6. Zihninizin dağılmasını ön- leyin. Eğer bölümler arasında kısa bir dinlenme arahğı verme- nize itnkân varsa zihninizi prog- ramlı bir şekilde dinlendirin ve bu süreyi aşmayın. Zaman hem dostunuz hem düşmanınızdır. Eğer zamanı bilinçli ve planh bir şekilde kullanırsanız başannızı yukseltir, bilinçsiz kullanırsanız kaybedersiniz. Eğer zihninizin sınavdan koptuğunu hissederse- niz, camdan dışarı bakmakta veya salonun içine göz gezdir- mekte olduğunuzu farkederse- niz, aynı satm veya soruyu an- lamadan tekrar tekrar okursa- nız, birkaç saniye için zihninizi dinlendirmeye ihtiyaanız var de- mektir. Kaleminizi bırakın, göz- lennizi kapatın, alnınızı ve şa- kaklarınızı ovarak veya sizı ra- hatlatacak başka bir dinlenme egzersizi yaparak 15 saniye gibi bir süreyi bu amaçla kullanın. 7. Geçen zamanla ilgilenin, ama aşın değil. Her bolum için- de, zamanı kontrol etmenizin mumkun olduğu elvenşli nokta- lar vardır. Örneğin bir bölumde- ki çalışma hızınızı her beş soru- da bir kontrol edebilirsiniz. 8. Tahmin etmeniz gerekirse hızlı tahminde bulunun ve fik- rinizi değiştirmeyin. Sürekli du- şunmekten yorgun duştüyseniz ve iki seçenek arasında doğru cevap olması yonunden bir fark göremiyorsanız o zaman tah- minde bulunacaksınız. Yapılan araştırmalar, ılk tahmınlerin ikinci tahmınlerden daha isabet- li olduğunu ortaya koymuştur. Ancak sorunun çozumü ile ılgili farklı analitik bir yaklaşıma sa- hip olursanız tabii kı cevabınız- da değişiklik yapacaksınız. 9. Uçlu bir zincir kurulabilir, ancak dortlu zincirin bir >erin- den kınlması gerekir. Test sınav- larında cevap kâğıtlanyla ılgili gerçeklere dayanan tek bir teori vardır. Sınava gırmiş herkes, bir sırada 5 tane A cevabının alt al- ta gelmesınden oluşan zincirler- den kaçınır. Bir testte iki veya uç doğru cevabın aynı seçeneği temsil eden harfte toplandığı go- rulebılir. Ancak dörtlu veya da- ha fazla halkalı bir zincir gorul- memiştir. 10. Cevaplarınuı, cevap kâğı- dına gruplar halinde kodlayın. Soru kıtapçığından her sorunun ayrı ayrı okunup, doğru cevabı- nın bulunduktan sonra cevap kâğıdına kodlanması hemen he- men butün sınava girenlerin yaptığı ortak hatadır, ciddi bir zaman kaybıdır, 11. Giriş sınavlannda bazı çok güç sorular vardır. ButUn soruları doğru cevaplama bek- lentisi içinde olmayın. Gerek ko- lejlere, gerek unıversitelere gınş sınavlan, oğrencilerın başarı du- zeyini olçmeyi değıl, onlar ara- sında bir sıralama yapmayı amaçlamaktadır. Hangi meslek size uygun? Prof. YILDIZ KUZGUN Ankara L'nnersttesı Eğıtım Bılımlerı Fakulıesı Bazı kimseler mesleği kazanç elde etme yolu olarak görurler. Gerçi meslek "kazanç elde et- mek amacıvla yapılan ve egi- timle kazanılan faaliyetler" olarak tanımlanabilir, ama meslek sadece para kazanma aracı değildir. Meslek her şey- den once yetenekleri, kazanılan bilgi ve becerileri kullanma, kendini geliştirme ve gerçekleş- tirme yoludur. Meslekte do- yum sağlayabilmenizin tek yo- lu ise yapınıza uygun bir mes- lekte çalışmanızdır. Kişilerin çok çeşitli işleri çok değişik duzeylerde yapabıldik- lerini biliyoruz. Eğer bir kim- se bır eğitim programına alına- caksa o programda başanh ola- bılmesi için orada öğretılecek olan bilgileri ve becerileri oğ- renme gucune sahip olması ge- teneklerinız uzennde duşunme- niz yararlı olur. Akılcı dil Zengin bir sozcuk dağarcığı- na ve çağrışım giıcune sahip ol- ma şeklinde tanımlayabıleceği- miz bu yetenek dil - edebıyat programlarında başarı için ge- rekli bir ozel yetenektır. İkna Bir göruşü, bir düşünceyı başkalarına aktarabilme ve sağlam kanıtlar göstererek ka- bul ettirebılme gucü olarak ifa- de edebileceğimız bu yetenek, kamu yönetimı, işletme gibi yo- netımle ılgili mesleklerde başa- rısı için gerekli bir yetenektir. Başkalannı anlayabilme Ilişkide bulunulan insanın neler duşundüğunu, neler his- setıığıni anlayabilme gücu ola- rak tanımlayabileceğimiz bu bilir. Bu yetenek mimarlık, in- şaat mühendisliği, jeodezi ve fotogrametri mühendisliği, diş hekimliği gibi meslek alanlann- da başarı için gerekli bir yete- nektir. Mekanik düşünme Uzay ilişkılerini görebilme, bir makinenin işleyişindeki il- keyi kavrayabilme gucunu ifa- de eden bu yetenek, makine mühendisliği ve ilgilı dallarda başarı için gereklidir. EI-parmak becerisi Elleri veya parmaklan usta- lıkla kullanabilme, ince ve ku- çük objelerle çalışabilme gucu olarak tanımlayabileceğinıız bu yetenek, hekimliğin cerrahı da- lında ve sanat dallarında başa- rı için gereklidir. Göz-el işbiriiği Bir mesleğin kendinize uygun olup olmadığına karar verirken şu noktaları düşünmeniz yararlı olur: 1) Ben neler yapabilirim? 2) Ben bir meslekten neler bekliyorum? 3) Ilgilendiğim meslek ne gibi yeteneîder gerektiriyor? 4) îlgilendiğim meslek bana ne sağlar? Bu yetenek duz bir çizgi çi- zebilme, bir hedefi uzaktan vu- rabilme gibi dav ramşlarda ifa- desıni bulan bir yetenek olup hekimlikte, çizgi ile ilgili mes- leklerde çalışanların bu bakım- dan guçlü olmaları beklenir. Kas koordinasyonu rekir. Buna "yetenek" diyo- ruz. Bu yeteneklerin başlıcaları şunlardır: Soyut düşünme Soyut düşünme yeteneği, analitik düşünme, olayları et- kileyen faktorleri gorebilme, i>i gozlem yapabilme, soyut kav- ramlar arasında bağlantılar ku- rabilme gucü olarak tanımlana- bilir. ÖSS'den aldığımz sözel puanlar sözcuklerle ifade edi- îen kavramlar, sayısai puanlar da sayılarla ifade edilen kav- ramlar üzerinde düşünme gü- cunüzü yansıtmakta olduğun- dan bu alanlarda yüksek puan, yuksek duzeyde soyut duşunme gucune sahip olduğunuzun bir göstergesi sayılabilir. Soyut du- şünme yeteneğinizi yuksek gö- ruyorsanız ister doğal bilim alanında, isterse sosyal bilim alanında olsun, temel eğitim veren bır programa (fizik, bi- yoloji, sosyoloji vb) yonelme- niz, ya da temel bilimlere yo- nelmeyi duşunuyorsanız bu ye- yetenek, "eşdu>um" olarak adlandınlmaktadır. Psikolojik yardım hızmetle- rinde çalışanların (psikolojik danışmanlann, psıkologlann), hekimlerin, sosyal çahşmacıla- rın, yoneticilerin bu güce sahip olmaları mesleklerinde başarı- lı olmalarını sağlayabilir. Şekil ilişkileri Şekiller arasındaki benzerhk- leri ve farklan görebilme gucü olarak tammlayabileceğimiz bu yetenek mimarhkta, inşaat mu- hendisliğinde, plastık sanatlar- da gerekli bir yetenektir. Guçlu kaslara sahip olmak ve bunları eşgüdum halinde kullanabilmek de bir yetenek- tir. Bu yetenek, tahmin edece- ğiniz gibi sporla uğraşan kım- selerde çok gelişmiştir. Spor meslekleri yanında ritmik dans, bale gibi sanatlar kas koordi- nasyonu gerektiren alanlardır. Renk algısı Bu yetenek renklerdeki ince farkları görebilme gucunü ifa- de eder. Iç mimarlık, dekoras- yon gibi sanat dallarında, gıda uretimi ile ilgili mesleklerde ça- lışanların renk köru olmamala- n ve renkleri i>i algılamalan ge- rekmektedir. Uzay ilişkileri Yaratıcılık Bu yetenek cisimleri uç bo- yutlu görebilme, bir şeklin duz- lem üzerinde veya bir cismin uzayda hareketini göz önünde canlandırabilme, orneğin bir evin planına bakarak onun ya- pılmış halinı gorebilme veya bir cismin taslağını çizebilme gucu- nü ifade eder. Geometri dersın- deki başarınız bu yetenegınizın düzeyi hakkında bir fikir vere- Alışılmış olanın dışında ye- ni ve değişik ürünler, fıkirler, yöntemler ortaya koyabilme, başkalanndan farkh düşünebil- me gucu olan yaratıcılık bilim ve sanat çalışmalannda, teknik alanlarda, işletme yönetimı, tu- rizm ışletnıeciliği gibi alanlar- da kişı yaratıcı gucünu daha fazla ortaya koyma olanağı bu- labilir. Deniz Kurdu-2 sona erdi • ANTALYA (Cumhuriyet) — "Denizkurdu-2 '91" tatbikatı dün Antalya'da sona erdi. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Doğan Güreş'in de izlediği tatbikatm dunkü bölumünde, savaş gemileri Fethiye açıklanndaki boş adalara kara bombardımanı gerçekleştirdiler. Orgeneral Gureş, gazetecilerle sohbet ederken, Türkiye'nin milli gücünü analiz edebilecek ve savunmayla ilgili konularda yeterli duzeye sahip muhabirlere basın organlannın ihtiyaç duyduğunu, gazetecilere Milli Güvenlik Akademisi bünyesinden savunmayla ilgili eğitim vermek istediklerini söyledi. Güreş, sözkonusu eğitimin, fakülte veya yüksekokul mezunu muhabirlere 10 ay sureyle part-time olarak verilmesinin planlandığını söyledi. 'Yıınııs Emre Sevgi Şöleni9 • IZMtR (AA) — tnsan Dost lhsan Vakfı yararına 17 haziran pazartesi günü akşamı Efes Antik Tiyatro'da gerçekleştirilecek "Yunus Emre Sevgi Şöleni"ne Cumhurbaşkanı Turgut özal, TBMM Başkanı Kaya Erdem ve Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek'in de katılacakları bildirildi. Vakıf Başkanı Sabahat Akşıray yaptığı açıklamada şölenin Uluslararası Yunus Emre Sevgi Yıh dolayısıyla Semra Özal'ın hımayelerinde duzenlendiğini söyledi. Sanatçılar Leman Sam ve Ahmet Özhan'ın yani sıra Kultur Bakanlığı Devlet Halk Dansları Topluluğu'nun katılacağı gecede Ankara Devlet Tiyatrosu sanatçılan da Yunus Emre"nin şiirlerini seslendirecekler. Abdal Miısa anıldı • ANTALYA (AA) — Antalya'nın Elmalı ilçesine bağh Tekke köyünde "Abdal Musa Anma Törenleri" duzenlendi. Kaygusuz Abdal'ın hocası olarak da bilinen Abdal Musa için sema gösterileri yapıldı ve halk ozanlanrun deyişlerı dinlendi. 14. yuzyılda yaşayan Abdal Musa, Azerbaycan'dan Anadolu'ya geldikten sonra Orhan Bey'in Bursa fethine katıldı ve Yemçeri örgütunün kuruluşuna yardımcı oldu. Daha sonra Teke yöresine (Antalya ve çevresi) gelen Abdal Musa, Elmalı yakınlanndaki Tekke köye yerleşti ve dergâhırn burada kurdu. Bektaşiler ve Alevıler tarafından benimsenen Abdal Musa için Tekke köyunde her yü anma törenleri düzenleniyor. Dahiyat'ta flört günah • ERZURUM (AA) — Atatürk Üniversitesi'nce yapılan bir araştırmada, llahiyat Fakütesi öğrencilerinin yuzde 86'sının florte, "günah sayarak" hayır dedikleri bildirildi. Atatürk Üniversitesi Araştırma Hastanesi Psikiyatri Anabilim Dalı Başkam Prof. Dr. Ramiz Banoğlu, universitedeki 17 bin öğrencinin yüzde 34'ünün kız-erkek arkadaslığına karşı olduklannın ortaya çıktıgını belirtti. Prof. Dr. Banoğlu, llahiyat Fakültesi öğrencilerinin yüzde 14'ünun, hemşirelik yuksek okulu oğrencilerinin ise yüzde 90'ının "flörte evet" dediklerini söyledi. Güzellik turizıui • ANTALYA (AA) — Romanya'da 40 yıldır faaliyet gösteren Anna Aslan "Sağlıkh Yaşam ve Güzellik Enstitusü" 15 hazirandan itibaren Antalya Ofo Otel'de de hizmet vermeye başlayacak. Romanya'da faaliyet gösteren "Sağlık Türizmi" tesislerinin Türkiye'de de kurulması ve "Gerovital H3" ile "Aslavital" adh ilaçlarm kullanılması için Türk ve Rumen yetkilileri arasında lisans araştırması yapıldı. Antalya Ofo Otel'de kurulan "Sağhk ve Türizm Tesisleri"nde Rumen doktorlarla sağlık, kozmetik uzmanları çalışacak.