Katalog

16 MAYIS 1991 DERGİ Kelaynak dergisi çıktı KÜLTÜRSANAT CUMHURİYET/7 Yetmiş beşinci doğum yıldönümünde şair Behçet Necatigil • Ktiltür Servisl Aylık yayımlanan Son Kelaynak karikatür dergisinin ilk sayısı yayımlandı. Insonlıgın bınterce y>!lık ozlemı Yayın kurulunu "BARIŞ YAŞASIN" Mustafa Bilgin, Değer tskender, Muhittin Köroğlu, Arif Kurca, F. GUrcan Mermertaş, Hasan Seçkin ve Kamil Yavuz'un oluşturduğu derginin ilk sayısında "Yaşasır Barış" konusu kapağı oluşturdu. Karikatür yelpazesinin tümünden öraekler vermeyi amaçlayan dergide daha önce başka yayın organlarında çıkmış karikatürler de yer alıyor. Derginin ilk sayısında Karikatürcüler Derneği Başkanı Ismail Gülgeç ile bir söyleşi, İsmet Lokman'm karikatür sanatı üzerine göruşleri ve ödüllendirilmiş karikattirlerden seçmeler, 1950 kuşağının çizerlerinden Zeki Beyner'le yapılan söyleşi ve Beyner'in çizgileri, aynca Sovyet çizer Wassily Tchaoussow'un çizgileri de yer alıyor. Haberleşme ve abone adresi: Binbirdirek, Dosthık Yurdu Sok. No: 8 Selimbey Işhanı Kat 2/20 Çemberlitaş Istanbul (517 05 64). KEIAYNAK Odası dünyadan büyük HtLMt YAVUZ Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Hâşim uzerıne yazdığı bir denemede, Hâşım'in hayat "kasten daralttığından" söz eder, ve "Hâşim gozleriyle, galiba biraz da derisiyle yaşardı" der. • "Hayatı kasten darlaştırmak!" Bu söz, sanınm, Ahmet Hâşim'den çok, Behçet Necatigjl'i anlatıyor, onu betimliyor gibidir. Gerçekten de öyledir. Necatigil, hayatını, beiki de daha öğrencilik yıllanndan beri, eviyle okulu arasma sıkıştırmış, sadece, çok sınırlı sayıda arkadaşları ya da dostları ile birlikte olmuş; hayatını eviyle, belki de daha doğru WT deyışle odasıyla sınırlandırmıştır. Necatigil'in odası, onun zaten iyice darlaştınlmış olan kamusal hayatına karşı, özel hayatının içine yerleştiği alanı belirler. Ve, tuhaf bir karşıtlık çıkar karşımıza: Dünya, yani Behçet Necatigil'in kamusal hayatının gerçekleştiği alan, olanca genişliğine ve insa Necatigfl pencereden bakma saati geıaıgınde dunyaya 1 okuna sunduğu sınırsız yaşantı de yormuş gibi bakardı. (Fotoğraf: LUtfü özkök) neyımlerine karşın, alabildiğine daraltıhr ve öğretmenhk ya da lanılan sicimlerdir bunlar) ve arasında, saadeti eşyada, eşyaöğrencilik etüğı okullarla ve bır kızlardan birinin (Selma, Ayşe?) mn dtizeninde bularak; hayatı iki kahve ya da içkievi ile sınır ilkokul resim defterinin bir yu daraltarak, ama derinleştirerek lanırken; oda, yani Behçet Ne zu kullanılmamış olan yaprak yaşadı. Kuşkusuz, tekduzelikte, insacatigil'in özel hayatının gerçek larına yazılmış şıir musveddeleleştiği alan, olanca darlığına ve riyle dolu dosyalar ve yine ki nın imgelemini kışkırtan bır şeyinsana sunduğu son derece sınır taplar arasında geçen tenha yaz ler olmalıdır. Hep aynı şeyleri gören ve hep aynı şeyleri duyan lı yaşantı deneyimlere karşm, saatleri! Bu görunüm hiç değişmedı. bır insanın kendı dışındakilerle alabildiğine gemşletilir. Hiç abartmadan söyleyeyım; Neca Behçet Necatigil, odasına giren değil, içe doğru bır derinleşmeytigil'in odası, Dünya'dan bü lerin bile ezbere bildikleri ve yer le yaşamasıdır bu. Necatigil de len hiç değişmeyen bu eşyalar odasını varlığının çeperi, bedeyüktür! Dünya'dan büyük bu odada hayalgucü göruntünun, imge algının yerini almıştır. Ve bu tekdüzehkte, değişmeyen eşyalar, eskı ılaç kutulan, kâğıtlar, kitaplar, sigara ızmanüen ile tepeleme dolu kül tablaları (tabladaki küllerin, kâğıttan yapıhveren külâhlara doldurulması törensel bır tıtızlikle yapılırdı) saat, ucu iyice sivrüülmiş kurşun kalemler, odaya sığabilmek için özellikle küçuk olması istenmiş metal masanın çekmecelerindeki tıkış tıkış zarflar, içinde sarı leblebılerin bulunduğu eskı bir kavanoz (hoca, leblebıyle ıçmeyı severdi), bir bardak, votka şişesi, artık üretilmeyen ilaçlann prospektüsleri (özenle saklanmış) bir kıtabı paketleyecek uzunlukta, ama yumak yapümış sîcimler (kendisine gönderilen kitapların paketlenmesinde kul Amatörlerden Brecht oyunu • Kültür Servisi Amatör Tiyatro Çevresi'nin düzenlediği "Uluslararası Tiyatro Birliği'nin 20. Kongresi'ne Doğru Amatör Tiyatroların Durumu" başlıklı panelde Türkiye'deki amatör tiyatro hareketinin sorunlan ve örgütlenme perspektifi tartışıldı. 'Bahara Merhaba' şenliği kapsamında yarın saat 20.30'da ise İstanbul Sahnesi Bertolt Brecht'in "Ekmek Kime Pişecek" isimli oyununu sunacak. Yöneten Mehmet Esatoğlu. Kâğıthane Belediyesi'nin katkılarıyla duzenlenen "Bahara Merhaba" Şenliği'nin son etkinliği ise "3. Reich'in Korku ve Sefaleti" adlı oyun olacak. Brecht'in oyununu Çağdaş Oyuncular sahneliyor. Etkinlikler, Kâğıthane Belediyesi Gültepe Tiyatro Salonu'nda yapıhyor. T • Kültür Servisi Savaş sonrası Sovyetler Birliği'nde konser vermek Uzere turneye çıkan ilk tngiliz sanatçısı olan piyanist Peter Katin, bugün saat 19.00'da Cemal Reşıt Rey Konser Salonu'nda bir konser verecek. 1987 yılında repertuvarının tüm zengınliğim yansıtan bir dizi plak kaydı yapan sanatçı, bu resitalınde Scarlatti "Beş Sonat", Schnbert "Empromptü", Debussy "Estampes" ve Chopin'in "Si Minör Sonat"ım seslendirecek. Katin, 196O'lı yıllarm sonlarında bazı bestecilerle ilgili özel çalışmalar yaptı. MÜZİK Chopin uzmanmdan resital Behçet Necatigil hayatını eviyle, daha doğru bir deyişle odasıyla smırlandırmıştır. Sadece sınırlı sayıda arkadaşları ya da dostları ile birlikte olmuş. Necatigil'in özel hayatının gerçekleştiği alan olanca darlığına karşm alabildiğine genişletilir. Behçet Necatigil odasına girenlerin bile ezbere bildikleri ve yerleri hiç değişmeyen eşyalar arasında, 'hayatı daraltarak' yaşadı. Hiç abartmadan söyleyebiliriz: Odası dünyadan büyüktür. O 'terk etti, ama şiiri terk etmedi bizi. nin derisi gibi yaşadı. Odası, varlığının sınınydı onun... Demek ki büyük şair olmak için büyuk hayatlara gerek yoktur. Sadeşe Hâşim midır hayatı kasten daraltan? Mallarme de öyle değil midir? "Dunya, bir kitap olmak uzere vardır" diyordu Mallarme ve Necatigil, "her aşktan geriye kaç şiir kalır, ona bakalım!" diye uyarıyordu genç öğrencisını. Gözlermı kısıp (ağ zındaki cıgaranın dumanındandı bu!) bir elinin parmak uçlannı kemerinin arkasına sokarak pencereden bakma saati geldiğinde, Dunya'ya bir şıiri okuyormuş gibi bakardı. Sanki, üzerine "terk" yazıp bıraktığı ve yayımlamadığı şiirleri gibi (kı, dâha sonra biz, Ali Tanyeri ile birlikte bulduğumuzda onları, çok şaşıracaktık: Çünku yazıp yayımlamadıkları, yazdıklarının neredeyse uç katıydı!) odasını "terk" eder, sokağa çıkar, Alı'yi ya da Kamuran'ı bulmak için Cerrahpaşa'ya yönelirdi, çoğu kez cumartesileri... Ve sıkılır, onları da "terk" ederdi. Odaya ve eşyalanna yeniden dönmek uzere... Şiirinde bütun yaşantılar vardı. Gündelik hayatın basit yaknkat görünen nesneleri, haydi fenomenolojik bir dilegetirişle söyleyeyım, "paranteze alındıklarında" bir büyuselhk edinirler. Bır su deposu, bir dosya.. alelâde nesneler, bir insanhk durumunu belirten istiareler olurlar, kendi özlerini bularak... Necatigil, nesnelerin, eşyarun, insanı imlediği bir katmanda arıyordu şiirini: Aşk, bir oku kırmadan gerebümek miydi? öhim, bağlanıp bir depoya atılan bır dosya mı? Hastahklar (onlar hayatı haram edıyorlardı), bir deponun delinmesi miydı? "An nereden delinir ilk bu depo, bilinse?" Ama bilinmedi işte; bılindiğınde de iş işten geçmiştı artık! O 'terk* etti; ama şiiri 'terk' etmedi bızi... Beyaz Köşk'te oda müziği • Kültür Servisi "Boğaziçi'nde Bahar" dizisinin ikinci konseri 18 mayısta saat 15.00'te Emirgan Parkı Beyaz Köşk'te gerçekleştirilecek. tstanbul Devlet Senfoni Orkestrası uyelerinden oluşan toplulukta Tomris Baran (keman), Celal Akatlar (obua), Sami öztop (viyolonsel) ve piyanist Nükte Uğurel yer alıyor. Konserde Haendel, Mozart, Dvorak ve Donizetti'nin yapıtlan seslendirilecek. Mitolojik hsr sevgi öyküsü: "Gaia" Attis tiyatrosu gelnıiyor ANNA TURAY Önce Khaos vardı. Karışık ve şekılsız, uçsuz bucaksız boşluk ve karanhk yani. Khaos'tan geniş göğüslu ve her şeyin dayanağı olan "Gaia" (toprak) çıktı Sonva sevgının temelı, butun varlıkları birbınne çeken, bırleştiren, hayatı kuran ve çoğaltan "Eros" (Aşk) doğdu. Sonra gece, ışık, yeryuzu, gökyuzu meydana geldi. Ve evren yaratıldıktan sonra Gaia kendi öz oğlu Uranus ile bırleşti. Onların ilk bırleşmlerinden altısı erkek, altısı dişi Titanlar doğdu. Sonra periler ve devler, kader ve ölum, dıiş ve uyku, gunes ve ay, tan nlar tanrısı Zeus... Tiyatro mayısını yaşadıgımız bugunlerde, Harbiye Kenter Tiyatrosu'nda bir avuç genç ve amatör tiyatrocu "Gaia"yı sahnelıyor Fonda çokseslı çağdaş" Ermenı müzığı, sahnede halk oyunu adımlarıyla dans eden, Gaia'nın oğulları ve kızlan, altı erkek ve altı dışı Tıtan. "Gaia" bır sevgı oykusu. Bılinmeyen bir zamanda, bihnmeyen bır gezegende "hayatın" uyanışıyla başlar. İlk uyanan doğa. İlk çıçekler sevgının sıcaklığıyla belirir önce kadın yaratılır, sonra onun sıcak soluğu taşlardan erkeklerı var eder Derken kıskançhk gelır. Tum erkekleri aynı kıza, tum kızlan aynı erkeğe bağlar, sevgıyi silaha dönuştürur. Böylece her şey en başa döner, kadınlar çıçeğe, erkekler taşa... "Gaia"nın yönetmeni Arto Berberyan "fo)klor"dan yola çıktığını söyluyor. "Folklorla ben bu toprağın ustunde yaşayan insanın rengini duyumsuyorum" dtyor. "O rengi çağdaş bir muzikle daha sağlam bir zemine oturtmaktı amacım. Halk dansını klasik muzik eşliğinde yapabiimenin de mumkun oldugunun bir araştırmasıdır bu. Çoksesli halk dansı yani." Başlangıçta köy dekorunda geçen bır aşk öyküsünu sahnelemeyi tasarlarİcen birden Asimov'un "Ölü Gezegen"indekı dUnya tanımını hatırlar Berberyan Sonra mıtolojiyi karıştınr. Folklorun sımrlan böylelikle aşılır. Köyun bılgesı tapınak bekçisine, gençleri Titanlara, hepsinin anası tek ve gerçek "ana"ya, "Gaia"ya dönuşur. tnsanın sevgiyle olan ılişkısı getirilir sahneye. "Tek başına sevgi bir işe yaramıyor" diyor Berberyan. "Gaia"da kullan«lan muzikler dört Ermeni bestecisınm ımzasını taşıyor Haçaturyan, Spendiarov, Yegiazaryan, Harttyunyan. Muzıklerı derleyen ve uyarlayan Ara Hubeseryan. Danslar Minas Oflaz ve Levon Taberyan, dekor Jbid Berberyan, kostum ıse Bercuhi Berberyan tarafından gerçekieştınlmış. • Kultur Servisi 3. Uluslararası tstanbul Tiyatro Festivali çerçevesınde Harbiye Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu'nda 25 ve 26 mayıs gunlerinde 'Meder Matenal' adlı oyunu sahneleyecek olan Attis Tiyatro Topluluğu, turne programlannda son dakıkada meydana gelen değişıklik yuzunden Turkiye'ye gelemeyecek. ANMA Yunus Emre Madrid'de • MADRİD (AA) Yunus Emre'nın doğmunun 750. yıldönümü nedenıyle UNESCO'nun 1991 yılını "Yunus Emre" yılı olarak ilan etmesi üzerine Türkiye ve çeşitli ülkelerde yapılan anma törenleri Ispanya'da da düzenlenecek. 2426 mayıs tarihlerı arasında Madrıd'de özel bır salonda gerçekleştırılecek törenlere, İstanbul Üniversitesi profesörlerinden Rahmi Oruç Guvenç ile balerin ve soprano Gülten Uralh'nın da katılacakları açıklandı Törende, İstanbul Ünıversıtesı bünyesınde kurulan "TÜMATA" mttzik toplulugu gösteri yapacak. 111 Kongresi hazırlıklan * Kültür Servisi Mılletlerarası Tiyatro Enstıtusu'nun 24. Dunya Kongresı'nın hazırlıklan tamamlandı. Kongre 26 mayıs 2 hazıran tarıhlerı arasında gerçekleştirilecek. Kongreye 50 ulkenin katılması kesınleştı. Kültür Bakanlığı ve ITI Turkıye Mılh Komıtesı'nın ortaklaşa duzenledikleri kongre Cumhurbaşkanı Turgut Özal'm hımayesinde gerçekleşecek. Mılletlerarası Tiyatro Enstıtusu'nun dunya kongrelen iki yılda bır yapıhyor. Helsınki'de toplanan 23. ITI Kongresı'nde, 1991'de Istanbul'da, 1993'te Moskova'da buluşulması kararlaştınlmıştı. 19. ULUSIARARASI İSTANBUL FESTIVALI 14.6 25.7.199i 14 Ha/ıran (unı ı l^anoul uevıeı seatonı <JCK t Haaacantare Korosu 17 Hazıran PdtMU.M .18 Ha7irjn 19 Hazıran 20 Hazıran 21 Hazının İngılız CXU Ortestrası H Gnfftlhi/F Uovd/b. Black Sıngapvır Senfonı Orke&tra,sı C Hoev/S Stadler Sema Gostensı Sema Gostensı 21 30 21 30 18 30 18 30 Tıırk KlaMk v c Tas Mu. Topl A Özhan 21Î0 Melos Dortlusu HılUard Topluluğu Venedık Solıstlerı G Cujihelmo Venedık Solıstlen O Guglıelmo 18 30 Manhattan Transfer 18 30 Manhattan Tnyısfer 18 30 18 30 Lyon Opera Balesı Lyon Opera BaleM 2130 İst D«vl Opera ve Balesı 2130 IV Murat 2130 Ist Devl Kİ T Muz Korosu NAthK/M Vtandı 2130 21 30 2130 17 Hazıran Pa/jrtısı 18 Hazıran Sıll 19 Hazıran Orsaniba 20 Hazıran Fcrvemhe 21 Hazıran 27 Hazıran 28 Hazıran Cuma Nıkıu Magaloff pnyano Sovyet Fılarmonı Orkestrası G Rozdestvenski/N Petr Turk Musıkısı kra Heyetı 18 30 R Rıt/I Cay ırlı/R BırfM Üskudar Mıısıkı Cemıyctı 18 30 S Ckar/B S Sezıan 21 30 21 30 Bolşoy Balesı Yıldızlan Bol^oy Balesı Yıldızlan 2130 Kubbealtı Turk Mus Korosu Y Ömurlu 21 30 HMBB 1 Temmu? 2 Temmuz Salı 3 Temmu? 4 Temmu/ Goran Sollscher gitar Strasburg Vurma^algılar Topi Strasburg Vumıa^algılar Topl n 21 30 18 30 18 30 18 30 18 30 tÇayırlt İst Devl Turk Muz Topl 21 3a Joshua Beli, keman lean Y Thıbaudet. pıvano 21 30 Flandern Kralıyer Balesı 18 30 Flandern Kralıyet Balesı Zawınul Syndıtate 2130| 2130 213ü j ••1 KORllKHNl" ;:ı kki \svn\ \M:KKIVI 2100 2100 . . , • Füruzan'ın söyleşisl Yazar Füruzan, saat I8.00'de Bilar'da (149 42 86) bir söyleşi yapacak. Söyleşinin konusu wmmmmm "Edebiyattaki Kadın 1 Temmuz Kişiliklere Kadınlar mı, 2 Temmuz Erkekler mi Daha tyi Salı Yaklasıyor?" 3 Temmuz 28 Hazıran 4 Temmuz 27 Hazıran BüGÜN 5 Temmuz Turkuaz Dans Topluluğu Cuma •MBHKKT , 1 a Intı IUımanı/ 2130 BolstA Buz Balusı I Wıllıams/P Pena Intı IUımanı' 21 30 Bolsoy Bu7 Balesı IWıUramş/PPena^^^^^ Cuma 5 Temmuz 8 Temmuz Bulgar TVRadyo Korosu Pazanesı 9 Temmu;' Sah 10 Temmuz Çarwmha 11 Temmu? FenfCmİTt Boris Codunov Bulgar TVRadyo Korosu Boris Cjodunov Betty Carter ve Uçlusu 18 30 Benny Carter s ' SwınR Amerıta' Avaıpa l o p l F Aactland/I Avrupa lopl E AaciUitıd/l Oda Orkestrası 18 30 Oyarah OJa Orkestrasv 18 30 Jethro Tull Q\stiah 21 30 Bolşoy Buz Batesv 21 30 Bolşoy Buz Balesı 2100 2100 Elektronık Muzık 2130 1 MtmamKlu 18 30 Juan Martın flamenco ifilar Bolşoy Buz Balesı 2130 Bolşoy Buz Balesı 2100 2100 ( 12 Temmuz Paul Taylor Hans Fopluluğu 2130 8 Temmuz Pa/.attesı 9 Temmu* Salı 10 Temmuz Çarşdfnfru 11 Temmuz Per^cmbe 12 Temmuz • 'Virglnia Wolf' Prof. Dr. Jale Parla, saat 16.00'da Atatürk Kitaphğı'nda (149 09 45) "ölümünün 50. Yılında Virginia Wolf' başlıkh bir konuşma yapacak. • Gençllk Günleri Harbiye Muhsm Ertuğrul Tiyatrosu'nda süren Gençlik Günleri kapsamında saat 12.00'de Orson Welles'in "Yurttaş Kane" filmi, 15.00'te de tÜ Devlet Konservatuvan Bale Bölümü'nun gösterisi, 17.30'da Nevzat Çakır'm "Asılacak Fotoğraflar" dia gösterisi, 19.00'da ise istanbul Tıp Fakültesi Tiyatro Topluluğu'nun "VVoyzeck" adlı oyunu izlenebilir. si'oırrısi.sı.ıKi 15 Temmuz ?jL£AtVİ\l I t ! T M Arastf ve İlyğ "Grubu R O Oüvenç 21 30 18 30 Ofraı Harnoy ııyoloıael Mıchaet Dussek pıvano Israıl Oda Orkestrası i Mmlz Israıl Oda Orkestrası S Mmlz 18 30 18 30 18 30 Örnette Coleman & Pnme Tıme 21 30 Bolsoy Buz Balesı Bolşoy BUÜ Balesı 2100 2100 Los Angeles Gıtar Dortlusu 2130 16 Temmuz Joe Pass,g«ar Salı 17 rcmmıı/ Çar>^mh ( İÖ remmuz tçfitfflilw 19 Temmu? Kutlsı 1 rguncr Fasıl Topluluğu 15 Temmuz Pdzartesı 16 Temmuz 17 Temmuz Çjı>anıbd 18 Temmuz Persembe 19 Temmuz Cunu 18 30 22 Temmuz 1'j.urtt.sı 23 Temıııu/ liılKmı (.ınıjık SLnfonı Ork C, Ayltyl/l.ien/î.Kaıı/R.Gunej .salı 24 Ftmnıuz UrMinlu 25 Temmu/ l'ırjınıl* 26 reııımu/ \ Gtl Shahjm keman Gerhard OppıU pıyano 18 30 18 30 Azerbaycan Halk Dans Topl 21 30 22 Temmuz pj/jrttsı 23 Temmu? 2H Temmuz Gır>amba 25 Temmuz Ptrjtmtu 26 Temmu/ STUDIO PEINTURE SANAT GALERİSİ & RESIM ATÖLYESİ Carmen McRae 21 30 Trans World Thcıtre •1 BeşnrfBmadtvay^^^^^ 2130 mmmmammmmmm •i m 29 Temmu7 I'»/ mc'M 30 Temmu/ Sjlı l 1 GÜLSEREN KAYALI yönetiminde Yaz donemı Trans VCorld Tlıcatıe BeilofBroMİuai Frans Worid Fheatre öc'i/ of Hmadu ay 21 30 21 30 29 Temmuz PdiirteM 30 Temmuz Sdlı REStMÇALIŞMALARI •tFŞVlKIVtfcALIHlSH U» I Dolduaılmu^ rezervasyon formlan 18 Mayıs 1991 Cumartesı gunu i>aat 9 OO'dan ıtıbaren 22 Mayıs 1991 Çarşamba gunu saat 19 00'a kadar AKM gışelerınden teslım alınacaktır Bılgı ıçm 160 45 33 152 99 66 67 13 2 2 3 19