Katalog

14NİSAN1991 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/11 Mııhalefetten boykot • TtRAN (AA) — Arnavutluk'ta anamuhalefetteki Demokratik Parti, seçimlerden hemen sonra tşİcodra'da meydana gelen olaylarda ölen dört kişinin katillerinin bulunmaması halinde yann açılacak parlamentoyu boykot edeceklerini açıkladı. Demokratik Parti'nin tüm milletvekilleri ve yönetim kadrosu dün Tiran'da bir araya geldi. Parti lideri Sali Berisa, bu toplantıda, tşkodra'da meydana gelen olaylarda ölen dört kişiyi, "Demokrasi uğruna kaybedilen kurban ve kahramanlar" olarak niteledi. Bush, geniş yetki istiyor • WASHtNGTON (AA) — ABD Başkanı George Bush, diğer ülkelere yapılacak yardımlar ve silah satışlannda başkanhğa daha geniş yetki verilmesi amacıyla Kongre'ye öneri sundu. Bush, Kongre'ye bir mektupla ilettiği 1991 uluslararası işbirliği yasası önerisinde "bütiin dış ekonomik, güvenlik ve insani yardım programlanndaki Kongre düzenlemelerinin kaldınlmasını" istiyor. Başkan Bush, Körfez Savaşı'nda elde edilen başarının ışığı altında, 30 yıldır diğer başkanlann kaldırmayt başaramadığı, Kongre^nin Beyaz Saray'a dış politıkada getirdiği sınırlamaları kaldırabileceği ümidinde. Bush, muhalif Demokratların çoğunlukta olduğu Kongre'ye gönderdiği mektupta "dış yardımları yönlendiren yasa çok kompleks, sınırlayıcı ve bozulmuş bir durumda. Mısır'a F-16 satışı • ANKARA (ANKA) — Mısır'a 46 adet F-16 satışı gerçekleşiyor. Savunma Sanayii Mıisteşarı Vahit Erdem, ABD'de yaptığı temaslar sonunda satışın önündeki engellerin kaldmldığını, Amerikan yönetiminin Mısır'a "okey verdiğini" söyledi. Tempo dergisinin son sayısında yer alan habere göre uzun bir süredir gündemde olan, ancak ABD'den kaynaklanan bazı engeller nedeniyle gerçekleşemeyen F-16'lann satışı yakında yapılacak. Vahit Erdem, ABD'de yaptığı temaslar sonucu 10 adet Patriot füzesinin Türkiye'de üretilmesinin kesinleştiğini söyledi. Erdem, 10 adet Patriot füzesi üretiminin F-16'lann 160 uçaklık ikinci paketine dahil edildiğini belirterek, bu projenin gerçekleşmesi için yeni finansman yöntemleri bulunacağını belirtti. 5.5 milyon dolarhk bu projenin yüzde 25'i Türkiye tarafından karşılanırken kalan rneblağ dış finansman kaynaklarından sağlanacak. Sovyet milyonerler • MOSKOVA (AA) — SSCB'de önceki gün ilk kez resmen bir "Milyonerler Kulübü" kuruldu. TASS Ajansı, Moskova'da düzenlenen bir toplantıyla kurulduğu açıklanan kulübün 12 üyesinden yalnızca üçünün adlarını açıklamayı uygun gördüklerini, öteki dokuz milyonerin ise 'anonim kalmayı' tercih ettiklerini bildirdi. Ajans, adlarını açıklayan milyonerlerden iki kardeş Germen Sterligov ile Dimitri Sterligov'un, 'milyonlannı yalnızca bir ayda Moskova Borsası'nda kazandıklannı' duyurdu. Saddam yargılansın • DAADEN (AA) — Almanya Dışişleri Bakanı Hans Dietrich Genscher, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in, savaş suçlannın, insanlığa karşı işlediği suçlann ve saldırganhğının hesabını vermesi için uluslararası bir mahkemeye çıkarılmasını istedi. Genscher, Daaden'de yaptığı bir konuşmada, dünya kamuoyunun, daha ne kadar Saddam'ın insan haklanm ve kendi halklarının haklannı ayaklar altına almasını hoş göreceğini sordu. Nazi Almanyası'nın bozgunundan sonra bu tip suçlar için Nüremberg mahkemesinin kurulduğunu hatırlatan Genscher, kurulmakta olan yeni dünya düzeninin, insanlara ve BM İnsan Hakları Yasası'na zarar verilmesinin cezasız kalmaması gerektirdiğini söyledi. Grevleryayılıyor; Gorbaçov, madencilerle milliyetçi cumhuriyetlere ultimatom verdi Sovyetler Birligi'nde kaosDış Habericr Scrvisi — Sov- yetler Birligi'nde, ülke ekonomi- sini ciddi biçimde tehdit etme- ye başlayan madenci grevleri ya- yıhrken, Devlet Başkanı Mihail S. Gorbaçov, grevcilere ve mil- liyetçi cumhuriyetlere ülke eko- nomisioe zarar veren eylemleri- ne soa vererek yeniden üretime başlamalan' uyarısında bulun- du. Başkan Gprbaçov, tüm cumhuriyetlerin, birh'ğe karşı alınmış ekonomik kararlann yü- rürlükten kaldınlması için bir hafta süre tamdı. Buna karşın, Urallar'dan Pasifık Okyanusu'- na kadar geniş bir alanda süren madenci grevleri giderek ya- yılıyor. Sovyetler Birliği Devlet Baş- kanı Mihail S. Gorbaçov, eko- nominin kontrolden çıkmaya başlaması uzerine dün yayımla- dığı bir karamameyle, tüm bir- lik cumhuriyetleri parlamento- lanyla yerel Sovyetlerin, her tür- 10 mal ve ürünün dolaşımmı sı- nırlayan kararlanru geri almala- n için bir haftalık süre tanıch. AA'nın haberine göre Pravda gazetesinde dün yer alan acıkla- mada, özellikle kömür maden- "DAHA tYİ YAŞAMAK tSTtVORUZ" — Ücretlerinde artış ve çalısma koşullannda düzelme cilerinin 6 haftadır devam eden isteğiyle greve başlayan Sibiryalı madenciler, aynı koşullarda yaşayan on binlerce işçiyi peşlerin- grevi yüzünden 20'den fazla de- den sürüklediler. (Fotograf: Reuter) mir çelik tesisiyle 5 yük- sek fırının faaliyetini durdur- mak zorunda kaldığı, bu neden- le de binlerce ton pik demir ve çelik üretimi açığı meydana gel- diği betirtildi. Gazete, ekonominin hemen- tüm sektörlerinde geçen yıla gö- re gerileme kaydedildiğini belirt- ti. SSCB Başkanı Mihail Gorba- çov, ülkedeki temel tüketim ve gıda mallan sıkmosımn bunalım rini yerine getirmek için tüm ya- sal düzenlemeleri yedi gün için- de tamamlayacaklar. Sovyet lideri kararnamesiyle, ilgili bakankklara da var olan gı- da ve tüketim malı stoklannın bir an önce tüketici piyasasını rahatlatacak biçimde dağıtılma- sı konusunda talimat verdi. Sibirya'run Kuzbass bölgesin- deki kömür iscilerinin eylemiyle 6 hafta önce başlayan ve bu sü- Mihail Gorbaçov, grevci madencilerle, milliyetçi cumhuriyetlere "ülke ekonomisine zarar veren eylemlerine son vermeleri" için bir hafta süre tamdı. Buna karşm kömür isçilerinin 6 haftadır sürdürdüğü greve, metal işçileri de katılma kararı aldı. boyutlanna ulaşması uzerine ya- re içinde grevcilerin sayısının 500 yımladığı kararnamede, tüm bine ulaşmasıyla Moskova yöne- birlik cumhuriyetleri ve yerel timini güç durumda bırakan Sovyetler'in, kendi ürettikleri tü- grev, daha da yayılma eğilimi ketim mallannm bölge ya da gösteriyor. Kömür isçilerinin ar- cumhuriyet sınırlan dışına çıka- dından, Rusya Federasyonu'nun rümasım yasaklayan kararlarmı Urallar bölgesindeki Çelyabinsk geri almalannı istedi. kentinde çalışan metal işçileri de Kararnameye göre bu cumhu- grevlere destek verme karan al- riyetler ve yerel Sovyetler, mer- dılar. Sovyet resmi haber ajansı kezi hükümete sağlamak zorun- TASS'ın verdiği habere göre ön- da olduklan tüketim ve gıda ceki gün kendi aralannda oyla- mallarına ilişkin yükUmlulükle- ma yapan metal işçileri, hükü- TURK HAVAYOLLARI'NDAN KAMUOYUNA Türk Hava Yollan'nda başlatılan grevin, çalışanlanmız kadar halkımızı da yakından ilgilendirdiğini ve gerek basınımrzda gerekse kamuoyunda üzüntüyle izlendiğini gözlemekteyiz. Hava-İş Sendikası'nın grev nedeni olarak öne sürdüğü ücret teklifımizle ilgili önemli bazı gerçekleri kamuoyunun değerlendirmesine sunmayı, çahşanlanmıza ve halkımıza karşı sorumluluğun bir gereği sayıyoruz: 1. Türk Hava Yollan yönetimince yapılan teklifte geçtiğimiz aylarda sonuçlanan KÎT toplu iş sözleşmelerinin tümünden. özel kesim toplu sözleşmelerinin neredeyse tamamından daha yüksek bir ücret önerilmiştir. Bu teklif yapıhrken, uluslararası standartlarda başanlı olmayı amaçlayan bir işletmenin ancak, mutlu ve dolayısıyla başanlı çahşanlar farafından yaratılacağı inancından hareket edilerek tüm imkanlar sonuna kadar kullanılmış, hatta Körfez Krizi'nin sektörde yarattığı büyük kayıplar bile dikkate alınmamıştır. 2. Türk Hava Yollan'mn teklifînde "Az alana daha çok. çok alana daha az ücret zammı" ilkesine göre hareket edilmiş, böylelikle Türk Hava Yollan çalışanlan arasında sosyal adalet ilkelerine daha uygun bir ücret dağılımının gerçekleşmesi amaçlanmıştır. 3. Aynı şekilde, çahşanlann iş yükü farklarını esas alan objektif bir iş değerlendirmesi yapılmış ve böylece milli havayolumuzun ücret politikasını daha çağdaş ve rasyonel bir işletmecilik anlayışıyla sürdürmesi öngörülmüştür. 4. Sonuç olarak, 1 Nisan 1991 tarihinden itibaren tabanda yüzde 225, ortalarnada yüzde 143'lük bir ücret artışı önerilmiştir. Ücret artışlan, toplu sözleşmenin son altı ayında, yani bir yıl sonra tabanda yüzde 408, ortalamada ise yüzde 223 oranına varacaktır. Bu teklif. çahşanlanmıza. Türk Hava Yollan ile Hava-İş Sendikası arasında bugüne kadar yapılan toplu iş sözleşmelerinin tümünden daha yüksek bir ücret artışı sağlamaktadır. Hava-tş Sendikası yönetiminin, yasal sürenin dolmasını dahi beklemeden aldığı grev karanna gerekçe olarak gösterdiği ücret teklifımizle ilgili gerçekler bundan ibarettir. Bu ücret artışlanna rağmen, çalışanlanmızı bir bayram öncesinde ücretsiz, geçimlerini kazandıklan kuruluşu gelirsiz bırakan, milli havayolumuzun turizm sektörüne katkısını zor bir dönemde sıfıra indiren bu grevin gerçek amacı, çalışanların haklannı korumak olabilir mi? Hem çalışanlanmızın hayatını hem de ülke ekonomisini son derece olumsuz etkileyen bu grev karanna rağmen sağduyunun kısa sürede galip geleceğine olan inancımızı koruyor, kamuoyu önünde Hava-îş Sendikası yönetimini bu teklif üzerinde anlaşmaya bir kere daha davet ediyoruz. TURK HAVA YOLLARI GREV UYGULAMASI İLE KARŞILIK GÖREN ÜCRET TEKLİFİMİZDEN ÖRNEKLER ÜNVANI 1 Yıllık Temizlik / Arşiv İşçisi 5 Yıllık Temizlik / Arşiv İşçisi 1 Yıllık Şoför / Operatör 5 Yıllık Şoför / Operatör 1 Yıllık Yolcu Hiz.Satış Memuru 5 Yıllık Yolcu Hiz.Satış Memuru 1 Yıllık Lisanssız Teknisyen 5 Yıllık Lisanssız Teknisyen 3 Yıllık Lisanslı Teknisyen HALEN ALDIĞI ÜCRET 515,000 664,000 584,000 714,000 647,000 772,000 802,000 997,000 1,201,000 1.4.1991 ÜCRETİ 1,676,000 1,905,000 1,888,000 2,158,000 2,190,000 2,682,000 2,273,000 2,631,000 2,846,000 ARTIŞ % 225 187 223 202 238 247 183 163 137 1.10.1991 ÜCRETİ 2,095,000 2,381,000 2,360,000 2,697,000 2,737,000 3,352,000 2,841,000 3,288,000 3,558,000 ARTIŞ % 306 258 304 277 323 334 254 229 196 1.4.1992 ÜCRETİ 2,619,000 2,976,000 2,950,000 3,372,000 3,422,000 4,191,000 3,553,000 4,111,000 4,446,000 ARTIŞ % 408 348 405 372 428 442 343 312 270 /. Bu ücretler. 16 ay üzerinden yani 12 maaş ve 4 ikramiye şeklinde briit olarak ödenecektir. 2. Ayrıca her ay için 150 bin TL sosyal yardım ödenecektir. 3. Yüzde 200 arttırılan vardiya primleri ortalama olarak ikili vardiya düzeninde çahşanlar için 44 bin TL iken 132 bin TL'ye, üçlü vardiya düzeninde çalışanlar için ise 88 bin TL'den 264 bin TL'ye çıkartılmışttr. 4. İş tazminatı ücretlerine oranla ödenmekte olan yabancı dil tazminatında da ortalamada yüzde 200'den fazla artış getirilmektedir. 5. Fazla saatlerde. pazar ve resmi tatil günlehnde çalışan personele, bu çalışmaları için ödenecek ücretlerde de ortalama olarak yüzde 143 artış olmaktadır. 6. 1.10.1990 -1.4.1991 arasındaki devrenin birikmişfark ücretleh uzerine ilave edilmek üzere her personele bir defaya mahsus olmak üzere 3 milyon TL toptan ödeme yapılacaktır. Bu suretle en alt ücret seviyesınde çalışan personelin alacağı birikmiş ödeme toplamı 6 milyon TL olacaktır. 7. Sözleşmenin birinci yılı sonunda, enflasyonun yüzde 60'ın üzerinde gerçekleşmesi halinde, aşan kısma ilişkin fark oranı. 1.10.1991'de yürürlüğe girecek ücret zammına ilave edilecektir. metin grevdeki madencilerin is- tikleıini karşılamaması duru- munda, gelecek hafta üretimi durdurmayı kararlaştırdılar. TASS'a göre hükümet ile grev- ciler arasındaki anlaşmazhk çö- zülemezse, 20 nisan gününden başlayarak metal işçileri de gre- ve başlayacaklar. Altı hafta içinde sayılan 300 bine ulaşan kömür işçileri, gre- ve son vermek için öncelikle üc- retlerinin arttınlmasını ve çalış- ma koşullannın düzeltilmesini istiyorlar. Bunım yani sıra bazı bölgelerdeki grev komitelerinin, Sovyetler Birliği Başkanı Mihail S. Gorbaçov'un istifa etmesi ve cumhuriyet parlamentolanmn lağvedilmesi gibi talepleri de var. Ukrayna ve Sibirya bölgele- rindeki kömür ocaklannın coğu şu anda çahşmazken, Beyaz Rusya'nın Minsk bölgesindeki ocaklarda geçen perşembe günü grev dondurulmuştu. Işçiler cu- ma günü yeniden ocaklara iner- ken grev komitesi, hükümetle görüşmelerin sürdüruleceği önü- müzdeki on gün içinde yeni bir adım atmama ve üretime devam etme karan aldı. Ingiltere Major'ın önerîsi ozııım yitîrdi EDtP EMtL ÖYMEN LONDRA —Ingiltere Başba- kanı John Major'uı yaklaşık bir hafta önce ortaya attığı "Güven- lik Bölgesi" önerisi, özunü yiti- rerek, "Biıieşmis MiHetler'in sı- ğınmacılara yapılacak uluslara- rası yardımı, Irak hükumetinin işbiriiği ve iyi niyetiyle, 50-100 kişiden oluşan bir heyetle denetkmesi" biçimine dönüştü. Başbakan Major, Ingiüz yardım kurumlarııun yetkilileri ile yann bir (oplantı yaparak sığmmacı- lara yardunın öncelikle Türkiye üzerinden ne hızla ve nasıl ulaş- tınlacağjnı görüşecek. Başba- kan, "Önemli olan, Kiirtlere yardunın belli yerlerde yapıima- sı, işlemin giivenli olmasıdır. Bu yere ne isim verildiği önemli de- gil. Ortada bir sorun vardır ve çözülrnesi gerekiyor" dedi. Ingiltere hükumetinin Kürt sı- ğınmacılara yardımın nasıl bir siyasal düzenleme çerçevesinde yapılacağı konusunda Ameri- kan yönetimi ile arasında beli- ren görüş aynlığı. önceki gün Londra'da yüksek düzeyde tngiliz-Amerikalı yetkililerin ka- tıldıgı, basına kapalı "Ortado- ğu'da Strateji" konulu toplantı- da giderildi. Körfez bunahmınm başından beri uyum içinde çalı- şan iki müttefik, böylece sığın- macılara Birleşmiş Milletler ara- cığıh ile yapılacak yardunın eş- güdümü için Irak hükümetini "ikna etmek" gereğinde anlaş- tılar. KÜRT LİDERLER Koruma geçıcı çözüm Dış Haberler Servisi — Irak- lı KUrt liderler, "koruma bölgesim" sadece geçici bir çö- züm olarak görüyorlar. Lider- ler, "Kürüerin kalıa bir banş ve güven ortaraında >-aşayabilme- leri" için önlerinde uzun bir mü- cadele bulunduğu görüşünü ta- şıyorlar. Önde gelen muhalefet grup- lanndan Kürdistan Demokrat Partisi'nin sözcüsü Hoşyar Ze- bari, "3 milyon kişi, Saddam Hüseyin yönetimi altında yaşa- mayı reddedijor. Onlara geri dönmeleri için baskı yapamayız. Onlar, Saddam'ın intikam ala- cağını çok iyi biliyor. Saddam son derece acımasız bir yöneti- cidir. Bu da olayların çıkış sebebidir • dedi. Hoşyar Zebari, İngiltere'nin "koruma bölgesi" önerisinı des- teklediklerini kaydederek "Bu öneriyi, en anndan ne yapabi- leceğimizi buluncaya kadar ge- çici de olsa destekliyoruz" diye konuştu. öte yandan Irak'ta direnisçi- lerle hükümet kuvvetleri arasın- da çatışmaların sürdüğü, Irak birliklerinin, Süleymaniye ken- tinin kuzeyindeki Azmar bölge- sine saldırdıklan bildirildi. Kürdistan Demokrat Partisi lideri Mesut Barzani, Irak bir- liklerinin, Süleymaniye kentinin kuzeyindeki Azmar dağlık böl- gesine tank ve helikopterle sal- dırdıklannı ancak geri püskür- tüldüklerini bildirdi.