Katalog

J2NÎSAN199J HABERLERİN DEVAMI CUMHURÎYET/19 Tampon. (Baştara/ı 1. Sayfada) bu konuda kendilerine düşeni bugüne dek gereği gibi yaptıkları söylenemez. Daha he- nüz 1988'de sergilemiş olduklan çifte stan- dart da belleklerden silinmemiştir. Türkiye o yıldan bu yana tam 30 bin Irak Kürdüne ev sahipliği yapıyor. Bu süre içinde devlet hazinesinden 40 milyon dolar harcanmıştır. Batı'nın ise tüm insan hakları retoriğine kar- şılık lütfedip yaptığı şu oldu: Yalnız ve yal- nız 444 sığınmacı ve 4 milyon dolar... İçten- likten bu denli yoksun bir tutumun hiç olmaz- sa bu kez yınelenmemesi temenni edilir. (3) Irak Kürtlerinin yerlerine yurtlarına dö- nüşü gecikir mi? Bu olasılık gündemdedir. Saddam Hüseyin iktidarda kaldığı sürece, ne kadar güvence verilirse verilsin inandırıcı ola- mayacağı ve Kürtlerin dönmeye yanaşma- yacakları belirtiliyor. Bu durumda Ankara haklı olarak şunu istiyor: Tüm OECD ülke- leri, saptayacakları geçici ya da kalıcı göç- men kotalarını en kısa zamanda Türkiye'ye bilditmelidirler. Bu arada geçecek süre için- de, bazı geçici yerleşim merkezlerinin kurul- masından başka çare voktur. (4) Kuzey Irak'ta tampon bölge mi, güven- lik bölgesi mi? Ulustararası hukuk açısından bu iki kavram arasında ince ayrımlar olabi- lir. Ama doğurabilecekleri sonuçlar bakımın- dan her ikisinin de aynı kapıya çıkacağı söy- lenebilir. Bu özellikle Türkiye için geçerlidir. Ankara bu konuda istekli görünmekten ka- çınmalı ve temkinli davranmalıdır. BM'den geçmesi güç de olsa, örneğin Irak sınırına bitişik bir tampon bölge, sorunu kalıcı kıla- bilir ve dış müdahaleler açısından potansi- yel bir tehdit kaynağı oluşturabilir Türkiye için. (5) Kuzey Irak'ta yaşanan insanlık drami- nın kalıcı bir sonucundan söz edilebilir: Kürt sorunu, uluslararası politika gündeminin üst sıralarına tırmanmıştır. Kolay ineceğe de benzemiyor. Sorun, artık iyice enternasyo- nalize edilmiştir. Kıbrıs ve insan haklarından sonra şimdi de Kürt sorunu, uluslararası plat- formlarda Türkiye'nin karşısına bundan böy- le daha sık çıkacaktır. Bunu etkisiz kılabilmenin yolu ise sır de- ğil: Son olarak Cumhurbaşkanı Özal'ın 1990 kasımında altına imza koyduğu AGİK Paris Şartı'nın, gereğini yerine getirerek Kürt kö- kenli yurttaşlarım/za da kültürel haklarını tü- müyle tanımak... Potansiyel bir tehdit varsa ona karşı ger- çek tampon da demokrasi ve insan hakları olur. Not: Ramazan Bayramı'ndan da yararla- narak yıllık iznimin bir bölümünü kullanaca- ğım. Bir hafta sonra yeniden buluşmak üze- re iyi bayramlar... fiÖZTEM UĞURMUMCIL fclbiselerimin hep çok yakıştığını söylerler. Tanıyanlar ise. iyi kumaş seçtiğimi... Mohair Blended: Tiflit( karışımlı, parlok, ülüyü uzun zaman koruyan kumaş... Yoz gunlerinin ideal Aitınyıldız'ı... İyi Bir Elbisenin Sırrı Kumaşında Gizlidir. (Baştarafı 1. Sayfada) Irak'ı bombalayan ABD, olayların bu yöne doğru gelişe- ceğini kestirememiş midir? Bu gelişmeler, başından beri beklenmektedir. Hiçbiri, bek- lenmeyen türden olaylar değildir. Önceki gün Ali Sirmen yazdı. ABD uçakları, Irak halkına uçaklardan şu bildiriyi atmışlardı: — Çokuluslu güç, üstün askeri güce ve yeteneğe sahip- tir. Bu nedenle yenilginiz kaçınılmaz. Silahlannızı bırakın ve teslim olun, güvenli yerlere kaçın. "Güvenli yerlerden" biri hiç kuşkusuz Türkiye sınırıydı. ABD, Kürtleri ayaklanmaya kışkırttı. Saddam, Kürtlere kar- şı askeri harekâta girişince de kışkırttığı Kürtleri kendi yaz- gılarıyla baş başa bıraktı. Irak'a "uçaklarla Kürtlere ateş açamazsın" uyarısını yap- mak için binlerce Kürdün Saddam'ın helikopterlerinden atı- lan bombalarla öldürülmele- rini ve bir milyonu aşkın insa- nın sınırlarımıza dayanmala- rını bekledi. Bu, diplomatik, askeri ve siyasal yönleri ağır basan bir oyundur ingiltere. "güvenlik bölgesi" önerisiyle "embriyon Kürt devleti" sürecini başlatmak is- tiyor. Birleşmiş Milletler Sözleş- mesi'nin XI. bölümünde, dev-1 let kurma, asama ve düzeyine gelmemiş insan toplulukları da uluslararası hukukun gü- vencesi altına alınıyor. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu da 14 Aralık 1960 gü- nü kabul ettıği 1514 (XV) sa- yılı kararı ile bu gibi topluluk- lara devlet kurmaları için ye- şil ışık yakıyor. Bu karar ile devlet kurma düzey ve aşamasına gelme- -niş topluluklara "seif-deter- mination" hakkı veriyor. Bu, her ulusa ve insan top- luluğuna tanınan ve kimsenin de karşı çıkmaması gereken bir haktır. Buna "ulusların ka- derlerini tayin hakkı da denir. Türkiye'de yaşayan Kürt kö- kenli yurttaşlarımız, bu geliş- melerden nasıl etkilenecek- lerdir? Türkiye'de yaşayan Kürtler, Lozan Antlaşması'na göre "azınlık" sayılmazlar. Lozan Antlaşması'nda azınlık, "Müslüman olmayan yurttaş- /ar"dır. Bunlar Ermeni, Rum, Musevi, Nasturi, Asuri ve Bul- gar kökenli yurttaşlarımızdır. Lozan'da Müslüman azınlık konusu da gündeme gelmiş, ancak "Müslüman azınlıklar" bu statüye alınmamışlardır. Böyle olmasına böyledir, ancak "Yeni Bir Avrupa için Paris Şartı", azınlık statüsünü çok geniş anlamda değerlen- diriyor. "Paris Şartı" Müslüman olan-olmayan ayrımını kaldı- rarak şu güvenceyi getiriyor: — Ûlusal azmlıklann etnlkl kültürel, dil ve dini kimlikleri- nin korunacağını. ulusal azın- lıklara mensup kişilehn kimlik- lerini. aynma tabi tutulmaksı- zın ve kanun önünde tam bir eşitlikle. hür olarak ifade etme- ye. korumaya ve geliştirmeye hakları olduğunu teyit ederiz. 21 Kasım 1990 günü Pari^ te ımzalanan bu uluslararası | sözleşmeye ek "Tamamlayıcı Belge" sözleşmesi de imza- lanmıştır. Bu ek sözleşmeye göre 1-19 Temmuz 1991 günleri arasında Cenevre'de toplana- cak uzmanlar, "ulusal azınlık- lar ve bu azınlıklara mensup kişilehn hakları konusunda kapsamlı görüşmeler" yapa- caklar. Bu görüşmelerde "ulusal yasalar, demokratik kurumlar ve uluslararası düzenlemeler" gözden geçiri- lerek yeni ilkeler saptanacak- tır. Cenevre görüşmelerinde belki de "tampon bölge" ile Birleşmiş Milletler güvencesi aJtına alınacak "embriyon Kürt dev/eû"nin doğum sancılarına tanık olacağız. Yeni. ilgınç ve şaşırtıcı olay- larla dolu bir sürece gi- riyoruz... Bayram tatili başlıyor Hab«r Merkezi — Ramazan Bayramfm içine alan dokuz günlük uzun tatil başlıyor. Ta-* tilciler bugün öğleden sonra ve yarın yola çıkmak için hazırhk- larını tamamladılar. Karayollan Genel Müdür Yardımeısı Erol Tuga, bayram tatili süresince 112 şube ve 372 bakımevinde görevli yaklaşık 2 bin kişinin. olası yol hatalannı gidermek için nöbet tutacakla- rını söyledi. Tuga kamyon, çe- kici gibi ağır yük taşıtlarının 07-23 saatleri içinde, 13, 14, 20 ve 21 nisan tarihlerinde şu yol- larda trafiğe çıkamayacaklarını söyledi: —Edirne, İstanbul, İzmit, Adapazarı, Bilecik, Eskişehir, Afyon. —İzmit, Yalova, Bursa, Ba- lıkesir, Manisa, İzmir. —Edremit, Ayvalık, Dikili, İzmir, Selçuk, Kuşadası, Af- yon. —Ankara, Sivrihisar. Afyon, Denizli, Aydın, Muğla, Marma- ris, Datça. —Mıiğla- Bodrurn, Muğla- Köyceğiz, Fethiye. Bozulabilir gıda ya da zorun- lu ihtiyaç maddesi taşjyan ağır yük taşıtları ise bölge trafik ve istasyonlarından belge almak kaydıyla bu sınırlamanın dışın- Ja tutulacaklar.