Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
12NİSAN1991 EKONOMİ CUMHURÎYET/13
ŞERBESTPİYASADA DÖVİZ
ABDOotan
Alman Markı
Ismçre Frangı
Hollanda Ftonnı
İngılız Stertnı
Fransc Frangı
100 I Lıreti
S.A.Rıyali
Avus. Şıhnı
Aiıs
3790
2250
2645
1980
6750
665
305
995
320
Sattş
3800
2260
2655
2000
6800
670
310
1010
325
ALTM 6ÛMÛŞ
Cumhurtyet
Resat
24 ayaraltın
22 ayar bile*
900 ayar sümûş
Vakrfbank Attmı
Ziraat Altnı
Halkâltın
Alış
290.000
310 000
44 200
40.000
558
231 000
231 000
234 000
Satış
295.000
325 000
44 400
43.700
585
236 000
236.000
239 000
M.BANKAS1 PİYASALARI
TL
Pıyasası
Oövvz
Pıyasası
AIDn
Pıyasası
Ort Faız (%)
Işl Hac (MHrar TL)
Ooteı kapanış (TL)
!şl Hac.(Mılyon S)
Kapanı; (ons/S)
Işlem Hacmı (kg)
115 00
33306
3813
105 12
362 00
1068 145
Meslek
odaları
• tş-Sendik» Servisi —
Meslek odalarmın tstanbul
birimleri, bilimsel mesleki
platformlan geliştirmek ve
sağlıklı bir iletişim ortamı
oluşturmak amacıyla
koordinasyon protokolü
imzaladılar. lstanbul
Meslek Odalan
Koordinasyon Kunılu'ndan
yapıian yazüı açıklamada,
meslek kuruluşlannın
panel, açıkoturum,
scmpozyum, basın
toplantıları ve yayınlar
aracıhğıyla kamuoyunu
aydınlatmalannın
amaçlandığı, bildirildi.
Belçika'dan
kredi
• ANKARA (AA) —
Türkiye'nin Körfez
krizinden kaynaklanan
ödemeler dengesi açığı
yükünü hafifletmek
amacıyla Belçika'nın verdiği
300 milyon franklık krediye
ilişkin anlaşma, Bakanlar
Kurulu'nca onaylanarak
dünkü Resmi Gazete'de
yayımlandı. Turk hükümeti,
verilen krediyi, 10 yıl sonra
Belçika hükümetine her biri
15 milyon Belçika Frangı
olmak üzere 20 taksitte geri
ödeyecek. Geri ödemeler,
ilki 31 Arahk 2001
tarihinde olmak üzere her
yıl 31 aralıkta yapılacak.
Türk hükümeti, ayrıca
ktedinin ödenmesi gereken
bakiyesi üzerinden yılda
yttzde 2 oranında faiz
ödeyecek. Anlaşma ile
sağlanan mali yardımın
tümü Türk hükumetince
Belçika'dan sermaye malları
veya endustriyel
ekipmanların sağlanmasına
ilişkin hizmeüerin
fınansmanında
kullanılacak.
Uyarı etiketleri
• ANKARA (AA) —
Sağlık Bakanlığı, uretici,
toptancı ve perakendeci
firmalara, gıda katkı
maddeleri veya bunların
kombinasyonlannın
ambalajları için getirilen
îtiketleme zorunluluğu
konusunda verdiği sureleri
6 ay daha uzattı. Buna göre
etiketleme ve işaretleme için
verilen yeni süreler şöyle:
tmalatçılar için: 30 Haziran
1991, toptancılar için: 31
Aralık 1991, perakendeciler
için: 30 Haziran 1992.
Stimerbank'ta
toplusözleşme
• ANKARA (ANKA) —
Sümerbank'a bağlı deri
işkolundaki Beykoz,
Çanakkale, Sarıkamış,
Tercan ve Van
İşletmeleri'nde çalışan 2 bin
716 işciyi kapsayan
toplusözleşme görüşmeleri
anlaşmayla sonuçlandı.
Anlaşmaya göre 672 bin
S25 lira olan ortalama
çıplak ücret, yaklaşık yüzde
yüz oramoda artırılarak 1
Ekim 199Ctdan itibaren 1
milyon 356 bin 525 liraya
çıkanldı. Devlet
Bakanlığı'ndan yapıian
açıklamaya göre ücretler
ikinci altı ayda 1 milyon
811 bin 25, üçüncü altı
ayda 2 milyon 258 bin 775
ve dördüncü altı ayda 2
milyon 805 bin 525 liraya
çıkanlacak. Sosyal yardım
zammı ise 1991 için ayda
150 bin, 1992 yıh için 200
bin lira olarak belirlendi.
Şoförler zanıa
kızdı
• ANKARA (AA) —
Türkiye Şoförler
Federasyonu Genel Başkanı
Derviş Günday, dünya
piyasasmda ham petrolün
varilinin 14 dolara
düştüğünü, ancak
Türkiye'de petrol ürünlerine
yüzde 10 zam yapıldığını
hatırlatarak "Son akaryakıt
zammı şoför esnafını,
taşımacılık kesimini ve dar
gelirli tüm vatandaşlanmızı
perişan etmiştir" dedi.
Bankalarpara arıyorKörfez savaşıyla birlikte TL krizine tutulan bankalar, hem
Merkez Bankası'na olan borçlarının vadesinin yaklaşması,
hem de bayram tatili nedeniyle kritik bir dönem geçiriyor.
Bankalann 15 mayısa kadar Merkez Bankası'na 2 trilyon
ödemesi gerekiyor.
Nakit sıkışıklığı nedeniyle bankalar çeşitli önlemler aldı.
Kimi bankalar kredi ödemelerini askıya alırken, kimileri
de yeni kredi açmıyor. Tüketici kredileri de bundan
nasibini aldı. TV'de tüketici reklamı devam eden bir
banka bile ödeme yapmıyor.
Ekonomi Servisi — Körfez
savaşıyla birlikte TL krizine ya-
kalanan bankalar, Merkez Ban-
kası'na olan borçlan ve bayram
nedeniyle kritik bir dönem ya-
şıyor. 9 günlük tatili 3.5 gun uy-
gulayacak bankalar, bir yandan
piyasanın bayram nedeniyle ar-
tan nakit ihtiyacına cevap ver-
meye çalışırken bir yandan da
Merkez Bankası'na olan borçla-
rını ödeyebilmek için şimdiden
hazırlanıyor.
9 gün sürecek tatil nedeniyle
kamu ödemelerinin öne alınma-
sı ve vergi ödemeleri, bankaları
nakit tutmak zorunda bıraktı.
Yüzde 110'larda seyreden Jnter-
bank faizlerinın düzeyi, nakit
tutma ihtiyacını ortaya koyuyor.
Bazı bankalann kredi ödemele-
rini askıya aldıklan, bazılarının
da yeni kredi açmadıkları öğre-
nildi. Kredi dondurmasından
tüketici kredileri de nasibini al-
dı. Öyle ki, daha önce veriidiği
için televizyonda tüketici kredi-
si reklamının yayımı devam eden
bir bankanın bile bu krediyi
dondurduğu belirlendi.
Bugün maaş ve ikramiyelerin
ödenmesi gündeme gelince, na-
kit tutma peşine düşen banka-
lardan Vakıfbank, kredi ödeme-
lerini geçici olarak askıya aldı.
Halkbank tüm esnaf kredileri-
ne 25 nisana kadar ödememe
kararı verdi, Dışbank tüketici
kredilerini dondurdu. İş Bankası
ise kredi taleplerini ayıklayarak
karşılamaya çahşıyor.
Ege Büromuzun haberine gö-
re İş Bankası Bölge Müdürü
Ahmet Peker, maaş ve vergi
ödemelerinin bir araya gelmesiy-
le kredi istemlerinde ayıklama-
ya gitmek zorunda kaldıklarını
söyledi. Halkbank ise şubeleri-
ne bir yazı göndererek tüm es-
naf kredilerinin 25 nisana kadar
ödenmemesini istedi. Dışbank
Genel Müdür Yardımcısı Konur
Gökmen, tüketici kredilerine
ayırdıkları fonun bittiğini ve bu
nedenle dondurma kararı aldık-
larını söyledi.
Bankalann para kıskacma
girmesi, piyasanın ihtiyacından
çok, Merkez Bankası'na 15
nisan-15 mayıs tarihleri arasın-
da 2 trilyon liralık borç, ödeme-
leri zorluyor. Ankara Büromu-
zun haberine göre Merkez Ban-
kası'nın 15 ocak-15 şubat tarih-
leri arasında Körfez savaşı nede-
niyle doğan mevduat paniği sı-
rasında bankalara kısa vadeli se-
net karşılığında verdiği 2 trilyon
liralık nakdin vadesi 15 nisan ile
15 mayıs tarihleri arasında do-
iacak. Bu çerçevede bankalann,
bu ay sonuna kadar Merkez
Bankası'na 1 trilyon lira ödeme
yapması gerekiyor. Mayıs 15'e
kadar da borcun ikinci dilirninin
ödemesi yapılacak. Merkez
Bankası'nın vadesi gelen senet-
leri yenileriyle değiştirerek siste-
mi rahatlatma olanağı bulun-
masına karşılık, piyasadaki liki-
diteyi bir miktar azaltmak ama-
cıyla bunu yapmayacağı bildiril-
di.
Geri ödeme döneminde likit
ÇANKAYA'DA AYLIK EKONOMİ BRİFİNGİ
olmayan bazı bankalann sıkış-
ması ve Interbank'ta talep artı-
şına bağlı olarak faiz oranları-
nın yükselmesi bekleniyor. Ba-
zı bankalann para bulmak için
döviz veya hisse senedi portföy-
lerini boşaltma yoluna gidebile-
cekleri kaydediliyor.
Bu arada devlet iç borçlanma
senetlerinin faiz oranları yüksel-
meye devam ediyor. Dfin yapı-
ian ihalede bir yıl vadeli devlet
tahvilinin faizi yuzde 72.89'a
çıktk Son üç yılın en yüksek dü-
zeyini ifade eden bu faiz oranı,
en son 13 martta yapıian ihale-
de yuzde 69.71 idi. 1 trilyon 300
milyar liralık tahvilin satışa çı-
karıldığı dünkü ihalede faizin
3.18 puan birden fırlaması, en
son üç yıl önce görülmüştü.
Turizme
Kemer sıkma toplantısı çifte
darbeANKARA (Cumhuriyet Bii-
rosu) — Ekonomi kurmayları-
nın hazırladıkları yeni önlem
önerijeri Cumhurbaşkanı Tur-
gut Özal'ın başkanlığında bu-
gün yapılacak ekonomi zirvesin-
de ele alınıyor. Kurmaylar, hipe-
renflasyon tehlikesine karşı ge-
çici bir sure için de olsa bazı sert
önlemler öneriyorlar.
Çankaya Köşkü'nde yapıla-
cak zirvede ekonomiyle igili bi-
rimlerin bellı başlı gelişmeleri
anlattıktan sonra kısa dönemli
olarak alınması gerekli önlem-
leri de gündeme getirmeleri bek-
leniyor. Zirvede tartışılması bek-
lenen önlemler arasında ise, baş-
ta KDV olmak uzere Bakanlar
Kurulu'nun yetkısinde olan ba-
zı vergi oranlarının bir yıl gibi
geçici bir süre için 2-3 puan art-
tırılması geliyor.
Sorunun büyük ölçüde ve ka-
mu kesimi fınansmanında yat-
tığını ifade eden ekonomi kur-
mayları, öncelikle bir Başbakan-
lık genelgesi ile kamuda maaş ve
borç ödemeleri ile zorunlu bazı
yatırımlar dışındaki tüm harca-
malann dondurulmasını öneri-
yorlar.
Bunun için de Maliye, Hazi-
ne ve DPT'nin yapacağı bir ça-
lışma ile bütçe ve kamu yatırım
programındaki ödenekler daral-
tılacak. KİT'lerin fiyat-maliyet
dengeleri ve yatınm harcamalan
yeniden düzenlenecek.
Bu arada, memur maaşlanna
yılın ikinci altı ayı için yapılacak
zam oranının da bugünkü haliy-
le 25-30 trilyonluk bir açık ve-
receği tahmin edilen bütçe den-
gelerinin gözetilerek düşük tu-
tulması öneriliyor.
Köşk'te gündeme gelmesi
beklenen diğer başlıca önlem
önerileri de şöyle sıralanıyor:
— Başta Tasarrufu Teşvik ve
Konut Edindirme olmak üzere
fonlarda biriken kaynaklar ge-
çici bir süre ile (örneğin yıl so-
nuna kadar) tümüyle Hazine'ye
aktarılarak bütçenin finansma-
nında kullanılmalı.
— Yurtdışından sağlanan hi-
be ve kredilerin tümü bütçeye
aktanlmalı. Turizm kredilerinin
ertelenmesi için Kalkınma Ban-
kası'na 100 milyon dolar akta-
nlmasına ilişkin YPK kararı ip-
tal edilmeli. Sağlanan dövizin
bir bölümü Merkez Bankası-
ndaki avans hesabının azaltıl-
ması için, kalanı da dış borç fa-
iz ve anapara ödemeleri için kul-
lanılmalı.
— Yaz aylannda başlayacak
olan destekleme alımları için
şimdiden etkin bazı düzenleme-
lere gidilmeli ve taban fiyat po-
litikası yeniden gözden geçirildi.
TMO'nun içinde bulunduğu fi-
nansman darboğazını hafifle-
tebbilmek için Hazine'den bir
miktar sermaye sağlanmalı. Ay-
rıca geçen yıl yüksek tutulan
buğday taban fiyatındaki artış
bu yıl sınırlı tutulmalı. Peşin
odemeden vazgeçilmeli. Buğday
ahmlannda da selektif bir uygu-
lamaya gidilerek küçuk çiftçinin
desteklenmesine ağırlık verilme-
li, alımlarda her çiftçi için belirli
bir kota konulmalı ve ofis bu-
nun üstünde bir alım yap-
mamalı.
Fildişi Kıyısı, elmas madenlerinden kazanç sağla>an, bu nedenle de De Beers'e bağımlı olan bir Afrika ülkesi.
Tüm elmaslar tek şirketinDünyada tek bir grubun egemen olduğu
sektörlerin başında elmas geliyor. Güney
Afrikalı De Beers, dünyada işlenmemiş
taşların yüzde 80'ini denetliyor.
Ekonorai Servisi — Dünyada
tek bir grubun egemen olduğu
sanayi dallannın başında elmas
sektörü geliyor. Güney Afrika
kökenli De Beers Gnıbu, petrol
karteli OPEC ve sigorta karteli
Lloyds'tan sonra uluslararası
çapta üne sahip büyük bir tekel.
Dünya elmas sektöründe işlen-
memiş taşların yüzde 80'i doğ-
rudan doğruya bu büyük karte-
lin elinde bulunuyor. Elmas ta-
cirleri De Beers'e "sendika" di-
yorlar.
103 yıl önce Güney Afrika'da
kurulan ve adı ırk aynmı poli-
tikaayla (apartheid) birlikte anı-
lan bu büyük elmas imparator-
luğu, siyasal bir aynm gözet-
meksizin, dünyamn bellibaşlı el-
mas üreticisi Ulkelerin rezervle-
rini denetleyebih'yor.
Bir zamanlar elmasın merke-
zi olarak bilinen Güney Afrika,
şu anda dünyadaki üretimin yal-
nızca yüzde 10'unu gerçekleşti-
riyor. 1980'lerin ortasında
A^Tistralya'nm batısmdaki ma-
denler açıldıktan sonra Avust-
ralya, üretim açısından elmasta
dünya birincisi oldu. Avustral-
ya elmaslannı işleten Argyle fır-
ması, De Beers kartelinin bir
üyesi. Zaire, Angola, Fildişi Kı-
yısı gibi elmas sayesinde yoksul-
lukla mücadelede önemli adun-
lar atan Afrika ülkeleri de tama-
men De Beers'in kontrolünde.
İşlenmemiş taşlarda dünya re-
zervlerinin yüzde 11.6'sma sahip
olan Soyyetler Birliği de De Be-
ers'le iyi ilişkiler kurdu. Geçen
yıl yapıian bir anlasmaya göre
De Beers, SŞCB'ye Sibirya'daki
madenlerini geüştirmesi için 1
milyar dolarlık bir kredi açtı. De
Beers, yıllarca Güney Afrika'ya
karşı mücadele ederek nihayet
bağımsızbğını kazanan Angola
1
ya da 50 milyon dolarlık bir "el-
mas yardımı" yaptı.
De Beers'in Londra'daki Mer-
kezi Satış örgütü (CSO), dün-
ya elmas ticaretinin beşigi kabul
ediliyor. Burada her gün değeri
15 milyon dolan geçen işlenme-
miş taşlar floresans ışıklan altın-
da denetleniyor ve fıyatlar belir-
leniyor. Dünyada durgunluk
başladığında tüketicilerin elma-
sa olan talebi düşüyor ama, De
Beers toptan fiyatlanm hiç in-
dirmivor. Bu durumdan da dün-
yanın her yeriıjdeki elmas satı-
cılan yakmıyoı.
Bayram gunlennde, bütün Türluye'nın
gazetesı Gazeteciler Cemiyeti'nin
yayınladığı Lstanbul Bayram'dır.
Nerede olunanız olun, bu güzel tatil
günienni garetenıtle renklendirebilirsinız.
BAYRAM'DA
OKUNUR!
JLdra:
Gazeteciler Cemıyetı
Cagaloğlu-Istanbul
Tel: 513 83 00 (3)
Teleks: 23508 yetı tr
Fax 526 80 46
Ankara Ifcmailcüiği:
Tel 117 2-» 0 1 117 1 0 8 7
İSTANBUL BÜYÜK ŞEHİR
BELEDİYE BAŞKANLIĞPNDAN
İHALE İLANI
1 — Merter Kerestecıkr Sitesi E-S bajlantı yolu ve Itısmi dcre islahı insaaı
işi 5.450.000.000^ TL + KDV. muhammen bedelle ihale olacaktır.
Geçici temınatı: 163.500.000^ TL.
Şartnamesi: 160.000^- TL. bedelle Yatınm Planlama Müdürlüjü'nden sa-
tın alınabilır.
2 — Emınönu Gençlürk Cad. 187 pafta, 926 ADA, 27-41 parsel sayıh yerde
belediye ek hızmet binası mşaat ışı 1 500.000.000r- TL. + KDV muhammen
bedelle ihale olacaklır.
Geçici Temınatr 45.000.000^- TL.
Şarmamesi: 360.0CKV- TL. bedelle Yatınm Planlama Müdürluğü'den satın
alınabilir.
Yukanda yazılı işler 30 NtSAN 1991 guou saat 11.00'de Istanbul Buyukşehiı
Belediye Encumenınde 2886/36. maddesıne göre kapalı zarf eksiltmesı usulu
ile şartnameleri veçhile avrı ayrı ihale olacaktır.
Ihalelere katılmak ısteyenlerın ihale tarihinden 5 (Be$) ış günü önce beledi-
yeye miıracaat ameieri geıekmekte olup, teklifkrini içeren kapalı zarflannı saat
10 00*3 kadar yukanda belırıilen ihale gun ve saaıinde tstanbul Buyük Şehir
Belediye Encumenı'ne teslim etmeleri gerekmektedir.
llan olunur.
İNGİLİZCE
Özel veya Gmplara
ders
Tel: 588 20 60 (Saat 19.00'dan sonra)
CEM HAMULO6LU
Körfez krizinde takındığı ta-
vır sonucu Batılı ulkelerin ka-
muoyundaki imajı olumlu yön-
de değişen Türkiye, Güneydoğu
sınırındaki Kurt sığınmacıların
dramı yüzünden yeniden "Bar-
bar Türki>e"ye dönüş yaptı.
Kürt sığınmacılar nedeniyle
özellikle Fransa basınında yer
alan Türkiye'yi suçlayıcı ifade-
ler yüzünden Türkiye'nin Kör-
fez savaşı sonrasında elde ettiği
belirtilen "tarihi fırsaf'ın kay-
bedildiği one süruluyor. Fran-
sa'da etkinlik gösteren Türk
Tur Operatörü Gürkay - Mar-
mara'nın vöneticisi Armağan
San, "Abartmak istemiyorum.
Ama durum burada facia
boyutiannda" diyerek şunları
söylüyor:
"Basın olayın iistıine gidiyor.
Vedi TV kanalı da olayı birinci
haber olarak veriyor. Radyo ve
yazılı başında da durum aynı.
Çizilen görünlü ise 'zavalh
Kürtler ile onları kabul etmeyen
barbar Turkler.' tddialara göre
Türkiye, Kürtleri almadıgı gibi
Balı'dan gelen \ardımların git-
raesini de engeltiyor. Olayın so-
rumlusu olan Saddam bile unu-
luldu. Bush bile unutuldu.
Türkiye'nin başına patladı.
Sanki Türkiye 1 mil>on insanı
alarak yedirip içirmekle sorum-
luymuş gibi suçlanıyor."
Kürt sığınmacılar konusunda
"Fransa'nın tutumunu anlamak
mümkün değil" diyen Turizm
Bakanlığı Müsteşan Savaş Kü-
ce, Paskalya tatili için Istan-
bul'a gelen Yunanh turistleri ta-
şıyan turist otobüsündeki facia
nedeniyle "çok üzütttülü" ol-
duklarını vurgulayarak şunları
söylüyor:
"Bu tamamıyla bir delinin işi.
tki ulke arasıadaki dostluğun
bozulmasının mumkun olruadı-
ğını düşünüyorum. "
Turizm açısından yapıla-
cak bir şey yok. Bana verilen
bilgide, önce otübüste tüp pat-
laması olduğu belirtilmişti. Fa-
kat arkasından Dışişleri Bakan-
lığı'nın açıklamasını dinleyince
elimiz kolumuz bağlandı.'
1
Cumhuriyet Atina muhabiri
Stdyo Berberakis'in verdiği ha-
bere göre Yunanistan'da daha
önce Türkiye için yapıian rezer-
vasyonlarda iptaller başladı. Yu-
nan seyahat acentelerinin "Tur-
kiye'ye seyahat yasağı koyma"
talebi ise Yunanistan hükümeti
tarafından geri çevrildi. Hükü-
met Sözcüsü Vion Polidoras,
gazetecilerin konuyla ilgili som-
larına yanıt vermeyerek "Olay-
lar kendiliğinden konuşuyor"
dedi.
Türkiye Seyahat Acenteleri
Birliği (TÜRSAB) Başkam Ba-
hattin Yücel de Yunanistan ga-
zetelerine bir başsağlığı ilanı ver-
diklerini belirterek "Eğer toplu
bir cenaze töreni yapüırsa katü-
mak istivorum" dedi.
EKONOMİ NOTLARI
OSMAN ULAGAY
Sahte Ceıvıet Tacirleri
Gitmeden IstikrarGelemez
Geçen akşam Finans Kulüp'ün aylık toplantısında Yıldırım
Aktürk'ü dinledik. 1980'lerde DPT Müsteşarlığı yapmış, Özal
ekibine yakın olmuş bir kimse Sayın Aktürk. Ekonomimizi bu-
gün içine düştüğü çıkmaza sürükleyen maceracı-palavracı
anlayışa uzak olduğunu bildiğim Sayın Aktürk'ün geçen ak-
şam söylediklerinin büyük bir kısmı benim düşündüklerime
çok yakındı. Zaten galiba öyle bir noktaya geldik ki gözlerini
gerçeklere kapamayan, ekonominin ve toplumun gerçekle-
rini görmeye çalışan herkes benzer şeyler düşünüyor ve söy-
lüyor artık.
Neier söyledi Yıldırım Aktürk?
1990 yılının Türkiye ekonomisinde olduğundan iyi göste-
rilen, makyajı iyi yapıian bir yıl olduğunu, geçen yıl göz ardı
edilen şorunların şimdi âdeta bir bumerang etkisiyle gerite-
pip ortaya çıktığını söyledi.
Körfez krizinin etkilerinin de ciddiye alınmadığını, toplu-
mun buna göre hazırlanmadığını ve şimdi bunun sonuçları-
nın yaşandığını söyledi.
Gerçek doviz gelirteriyle değil dışa borçlanma yoluyla sağ-
lanan rezerv artışlanyla övünmenin anlamsızlığını vurgula-
dı.
Kamu kesiminde Hazine, KİT'ler ve fonların verdiği açık-
ların GSMH'nin yüzde 10'unu aştığını ve resmin tamamını
kimsenin göremediğini, devletin en tutarsız borçlanan kesim
haline geldiğini belırtti.
"1990'da sistemde olandan fazla enerjiyi sağdık, şimdi bu-
nun acısını çekiyoruz" dedi.
Yüksek ücret zamlarının ortaya çıkarttığı yeni denklemin
ancak daha yüksek bir enflasyonla çözümlenebileceğini söy-
leyen Yıldırım Aktürk, 1991'de enflasyonun yüzde 80, dolar-
daki değer artışının yüzde 90, marktaki değer artışının da yüz-
de 75 dolayında olabileceğini beliıtti.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Yalım Erez de
önceki gün Cumhuriyet'te yer alan demecinde şöyle diyor:
"Bugünkü durgunluk, ekonomi politikalarındaki yanlışlar-
dan ileri geliyor. 1990'ın ilk altı ayındakı tablo sıhhatli bir tablo
değildi. Körfez krizi olmasaydı da o tabloyu devam ettirmek
olanaksızdı. Bugün Türkiye, ekonomik açıdan büyük bir aç-
maz ve çıkmazla karşı karsıya. Bu sıkıntılan günlük kararlar-
la halletmek mümkün değil. Artık rakamlar öyle bir noktaya
geldi ki Türkiye'nin yeniden bir ekonomik istikrar programı-
na ihtiyacı var. Bazı acı reçetelerin uygulanması gerekiyor.
Belli bir kemer sıkma politikasına ihtiyaç var..."
Evet, tablo çok açık, durum artık herkesin görebileceği ka-
dar net bir şekilde ortada. Türkiye'de 1990'da çeşitli zorla-
malarla yaratılan ve yıl boyu süren, (hatta bu yıla sarkan) şi-
şinmelere gerekçe hazırlayan 'sahte cennet', Türkiye ekono-
misini ve ülkeyi bir kez daha çıkmaza sokmuştur. Türkiye eko-
nomisi göz göre göre bu çıkmaza sürüklenirken uyarı göre-
vini yapmaya çalışanlar ne yazık ki pek ciddiye alınmamış,
1990'da yaratılan yapay bolluğun arkasından yeni sıkıntıla-
rın gelebileceğini yazan ve söyleyenlere 'her şeyi eleştirme-
ye meraklı marjınaller' olarak bakılmıştır. Yaratıian yapay bol-
luğu ciro ve kâr patlamasına dönüştüren özel sektörün pek
çok temsilcisi de bu havaya kapılmış, 'sahte cennet'in yara-
tıcısı olan macerad-palavracı politikacılara övgüler düzülmüş-
tür.
Sonuçta kamu rraliyesinin büyük çıkmazı, tüm finans sek-
törünü bunaltan çıkmazı gündeme getirmiş, faizlerdeki pat-
lama ve döviz kurlarındaki çalkantı iş hayatını felce uğrata-
cak boyutlara varmıştır. Birbirini izleyen yüksek oranlı zam-
tar, sahte cennetin sonunun geldiğini ilan etmekte, durgun-
luk içinde yükselen enflasyonun sinyalleri her geçen gün art-
maktadır. Sonunda en büyük kayba uğrayan, bir kez daha
geniş vatandaş kitlesi olacak, kısa süren 'saadet'in bedelt
oldukça ağır ödenecektir. Ekonomide istikrar amaçlanıyor-
sa yeni bir kemer sıkma programının gündeme gelmesi ka-
çınılmaz görünmektedir.
Türkiye'nin bu noktaya gelmesi bir zorunluluk sonucu ol-
madı. Konvertibiliteye geçişin sağladığı manevra alanını gör-
güsüz bir mirasyedi gibi kullanıp Türkiye'yi geçen yıl ithala-
ta dayalı bir tüketim çılgınlığına sürükleyen ve ekonomiyi gü-
cünün üzerinde pompalayan maceracı-palavracı anlayış Tür-
kiye'yi bu noktaya getirdi. Şimdi 1-2 milyar dolar bulunup bir-
kaç aylık bir nefes alma süresi sağlansa bu palavracı anla-
yış, son kırk yılın en parlak ekonomik durumu' edebiyatına
kaldığı yerden ''-vam edecek, bu arada ekonominin sorun-
ları daha da a laşacaktır.
Türkiye ekonuinisinde gerçekten istikrar ve sağlıklı geliş-
me isteniyorsa önce bu maceracı-palavracı anlayışın ekono-
minin yönetiminden uzaklaşması şarttır.
Yok eğer tersi olur ve kısa vadeli politik tercihler istikrar
tercihinin önüne alınırsa o zaman tüm yetkilerin bu maceracı-
palavracı anlayışı savunanlara verilmesi, istikrarlı gelişmeyi
savunanların ise sorumluluk mevkilerinden ayrılması gere-
kir. Maceracı-palavracı anlayışla birlikte çalışmanın sorum-
luluğunu paylaşanların, hele bu noktadan sonra kendilerini
mazur göstermeleri pek kolay olmayacaktır.
KlSA KISA
• TÜRK EXIMBANK,
Euromoney Dergisi'nin
yayımladığı Trade Finance
dergisi tarafından 1990
yılının dünyada en başarılı
Eximbank'ı seçildi.
• TABA (Türk-Amerikan
Işadamları Derneği) Dış
Ekonomik İlişkiler
Kurulu'ndan (DEİK) sonra
Amerika Birleşik Devletleri
Ticaret Odası'na da üye
oldu.
• OMEPROL adh yeni bir
ilaç, lltaş firması tarafından
Türkiye'ye getirildi.
Omeprol, bütün dünyada
gittikçe artan ülser
hastalığına neştere gerek
kalmadan çare olabiliyor.
• ALARKO, ISKİ'nin ihale
ettiği Küçukçekmece
Biyolojik Atıksu Arıtma
Tesisi'ni Hil VVoter
Contractors ile birlikte 150
milyar liraya inşa edecek.
• DEVA Holding, 20 milyar
lira olan sermayesini 60
milyar liraya çıkartmak için
Sermaye Piyasası Kurulu'na
başvurdu.
• TÜRYAP 9. dönem borsa
uzmanı yetiştirme seminerini
baslatıyor.
• BEYMEN çanta ve
seyahat setleriyle unlü olan
İtalyan Etro'nun urünlerini
Türkiye'ye getiriyor.
• EMA ELEKTRONİK,
ABD'li Kvvik Lok fırmasının
da temsilciliğini aldı.
GEÇMIŞ VE GELECEK
72 yıllık geçnisi, İmlaş Sigorta'ya,
Türk haıkı'nın sigorta ihtiyaçlannı çok
yokından tanımayı sağladı. Bu nedenle
yeni ve çağdas sigorta paketieriyle,
halkımızın güvence beklentilerini,
en genis kapsomda ve en ekonomik
primle İmlaş karjılryor.
îste, Konut Paket Sigorta,
iste İşyeri Paket Sigorta.
37 yıldır İmtaş Sigerla'nın
gücüyk müsterilerime eluiksiz
„ sigortaalık hizmeti verebilmenin
huzurunu yasryorum. Niyetim bir
37 yıl daha bu nizmeti verebtlmek.
&iah<*n Kadıoğlu
37 vilık lmto> Sigorla Acantesi
Kaioğlu Sigorta Hizmelieri LJd.Sfi.
Menelq« SoL No. 10/A D.2
K.zıtor - ANKARA
T«I:9-4U824 00-125 04 69
İmtaş Sigorta
'BM G«KÜ KuHaBin"