Katalog

CUMHURİYET/10 DIŞ HABERLER 30 MART 1991 'e göre Saddam Hüseyin yaza kadar devrilecek Kaddafi sınır feshetti • LEFKOŞA (AA) — Libya lideri Muammer Kaddafi, ülkesi ile Mısır arasmdaki sının feshettiğini açıkladı. Libya haber ajansı JANA'ıun haberine göre Kaddafi, tngilizlerin Libya'yı terk edişinin 21. yıldönumunde Tobruk'ta yaptığı konuşmada, "Libya ile Mısır arasındaki sının, yani aynı halk, aynı topraklar arasındaki yapay sının kaldırdığımızı ilan edıyoruz" dedi. JANA, Kaddafi'nin bir traktör ile 'emperyalizmin diktiği'ni söyledıği sınır kapısını yıktığını bildırdi. TLran'da dev gösteri • TtRAN (AA) — Arnavutluk'ta seçimlere bir gun kala, anamuhalefetteki Demokratik Parti dün Tiran'da yaklasık yirmi bin kisınin katıldığı bir miting düzenledi. Demokrasi Meydanı'nda yapılan mıtingde konuşan parti lideri Salı Berisa, Arnavutluk'un birkaç gun içinde demokrasiye geçeceğini belirterek, "Zafer saatı yaklaşıyor" dedi. Arnavutluk'un komünizmin boyunduruğundan kurtularak Avrupa'ya doğru ilerlemekte olduğunu ifade eden Berisa, "Arnavutlar istedikleri gibi yaşamak istiyorlar. Demokratik Parti Avrupa'ya giden yoldur. Oylannızı bize verin, ruyalannız gerçekleşsin" şeklinde konuştu. 343Irakh sığındı • ŞEMDİNLİ (AA) — Hakkari'nin Şemdinli ilçesi yakınlarında 343 Iraklı daha Turkiye'ye sığındı. 343 Iraklı, Şemdinli ilçesi Derecik köyu yakınlanndan Turkiye'ye sığındı. Yetkililer, söz konusu Iraklıların sorgulamaları ve sağlık kontrollerinin yapıldığını ve ılçede bekletıldiğini söylediler. Şamir'den Kral Hüseyin'e davet • KLDÜS (AA) — Israil Başbakanı tzak Şamir, ulkesi ile Ürdün arasındaki barışçı gelişmelerin "cesaret verici" olduğunu ve Ürdün Kralı Hüseyin'i Kudüs'te görmek istediğini söyledi. Başbakan Şamir, israil'de yayınlanan Yedioth Ahronoth gazetesine verdiği mülakatta, "Israil'le uzlaşma konusunda istek var. Bu biraz zaman alabilir, ancak olumlu bir ilerleme var" dedi. Kral Hüseyın'i Kudus'e davet edip etmeyeceği yolundaki bir soruyu Şamir, "Ben göstermelik beyanatlara inanmıyorum. Kral Hüseyin'i Kudus'e getirmek ıCİn gerçekçı bir şey ya •jabıleceksem, yapanm" şeUinde yanıtladı. FüMnlflere Kudüs yasagı • KLDÜS (AA) - Israil ordusu, işgal altındaki Gazze Şerid<'nin tümunde, Batı Şena'fnn da buyuk bir bölümunde, \ahudilerin Paskalya Bayramı dolayısıyla soka^a çıkma yasağı ilan etti. Askeri yetküıler, bugun işgal altındaki topraklarda yaşayan 110.000 işçınin işe gidemeyeceğini, yasağa uyulmasmı sağlamak amacıyla, işgal altındaki topraklann smırlarına engeller yerleştirileceğini belirttiler. Yugoslavya'da uzlaşma yok • SPLIT (AA) — Yugoslavya Federal Cumhuriyetleri'nin liderleri, ortaklaşa duzenledikleri basın toplantısmda, dün yaptıklan göruşmede tilkenin geleceğı konusunda arılaşmaya varamadıklannı bildirdiler. Lıderler, yalnızca görüşmeleri sUrdurmeyi ve uzmanlardan oluşan bir çalışma grubu lcurmayı kararlaştırdıklannı açıkladılar. ABD, Irak'm parçalanmasına karşıBir tngiliz yetkili, kara savaşı sırasında müttefiklerin Bağdat'a yürümemelerini, "politik bir karar" olarak nitelendirdi. ABD'nin, Irak'taki ayaklanmaları bastıran Saddam'm yaza kadar görevinden alınacağına inandığı bildiriliyor. Dış Haberler Servisi — Birleşik Amerika ile muttefik ülkeler hükumetlerinin Saddam Hüseyin'in Irak'taki ayaklanmaları bastıra- cağına, ancak yaza kadar da görevinden alı- nacağına inandıklan bildirildı. Amerikan "International Herald Tribune" gazetesinde Joseph Fitcbett ımzasıyla yayım- lanan haberde, muttefik hükumetlerinin Irak'taki gelişmelerı gergin bir endişeyle iz- ledikleri, ancak reel politika yapmaya önem verdikleri belirtildi. Bir ABD yetkilisi, Saddam Hüseyin'in yap- tıklannı onaylamadıklarını, ancak Irak'ın ye- nilgisinden sonra ulkede patlak veren ayak- lanmalan bastırma işini ustlenmesinden hoş- nutsuzluk duymadıklarını söyledi. Bu arada Bush yonetiminin Hüseyin'in ayaklananlara karşı savaş helikopterleri kul- lanmasına karşı çıkmayacağını açıklamış ol- ması, müttefiklerin Irak'ın parcalanmasından yana olmadıklarınm bir gostergesı sayılıyor. Bir Avrupalı yetkili, Bush yonetiminin şu göruşte olduğunu öne sürdü: "Bu ic savaş Hüseyin'e sadık kuvvetleri daha da eritecek, Iraklı savaş esirierinin kitleler halinde ulke- lerine donup Saddam'm korkunç yenügisini anlatmalarıyla Iraklı liderin gorevden uzak- laştınlmasının koşullan yaratılacak." Bu durumda, yenı bir Irak hukumetinin ayaklanmayı bastırmış olmanın gunahlannı taşımayacağı için elverişli konumda olacağı- nı belirten Batılı kaynaklar, şu anda Saddam dışında hiç kimsenin ulkenin bütünluğünü sağlayamayacağj görüşunde birleşiyorlar. Kurt liderleriyle Şii Müsluman örgütlerin bağımsızlık ilanıhdan yana olmadıklannı açıklamış bulunmalarına karşın, bu grupla- rın ulke çapında duruma hâkim oluncaya ka- dar Bağdat ile ilişki kurmaya yanaşmayacak- ları ongöruluyor. Saddam Hüseyin'in Kurtlerden çok Şii di- renişinden endise ettiğini belirten bir Ame- rikalı yetkili, "Saddam guneyj kontrol altı- na aldıktan sonra Kurtleri kolaylıkla dagla- ra geri puskurteceğine inanıyor" dedi. Ote yandan çeşitli yetkililer, Batı politika- suıda kımi belirsızliklerin bulunmasının çok onemlı olduğunu, durumun müttefiklenn kontrolunde bulunmadığmı, müttefik lider- lerinin de kimı hesaplannı kamuoyuna açık- lamada ısteksiz davrandıklarını söylediler. Aynı kaynaklar, Saddam'm Batılı askeri ope- rasyon yerıne kendi halkı tarafından alaşağı edilmesini, "Batı'nın en önemlı hedefi" ola- rak nitelendirdiler. Bir Ingiliz yetkili, müttefiklerin kara savaşı sırasında Bağdat'a yürümemelerinin, "poti- tik bir karar" olduğunu açıkladı, aksı tak- dirde "Saddam Huse>in'in politik bir şehit mertebesine çıkması olasıhğı ile karşı karşı- ya kalabilirdik" dedi. Müttefiklerin, Saddam Hüseyin'in iç savaş ile ulkedeki değişik grupları birbirıne duşman etmesınden, daha sonra da Araplardan ve Ba- tı'dan ulkeyi yeniden imar etmek için yardım aJamayacağının anlaşılmasmdan sonra ayak- ta kalamayacağı göruşünde olduğu da belir- tiliyor. Saddam Hüseyin'in ayaklanmaları nasıl bastıracağı konusunda ise endışeler bulunu- yor. Bunlann başında, kimyasal silah kulla- nılması geliyor. Batılı hukümetler, bu olası- hğı ortadan kaldırmak için kesin ateşkes ön- lemlerinı, ısteksiz de olsa açıkladılar. Irak'ın Kurtleri etkisizleştirmek için Sov- yet helikopterlerinı kullanması gerekiyor. Bu durumda ABD'nin, müttefik kuvvetlerini tehdit etmedikçe, Irak helıkopterlerinin ha- valanmasma karşı çıkmayacağını açıklama- sı, ABD'nin kesinlikle Irak'ın parçalanmasına karşı olduğu şeklinde yorumlanıyor. Irak'taki Şii kitlelerin kontrolu, en önem- li sorun olarak ortada duruyor. Çeşitli kay- naklar, bu konunun Fransa araahğıyla Paris- Tahran ust duzey danışma toplantılannda ele ahnacağını belirttiler. Ote yandan Fransa, Korfez'den asker çek- me planlarında sessizce bir değişiklik yaptı ve Körfez'de helikopter birimlerinin de ara- lannda olduğu bir birlik bırakmayı kararlaş- tırdı. Amerikan ve tngiliz birliklerinın Körfez- den ne zaman ayrılacaklarına ilişkin bir ta- rih ise henuz belirlenmedi. Bunda, bölgede- ki gelişmelerin nasıl bir seyir alacağının bi- linmemesinin ve her iki ulkenin her an Sad- dam ile pazarlığa oturabilecek pozısyonda kalmak istemelerinin rol oynadığı belirtiliyor. SöVYETLER BIRLIGI Yeltsin meydan okudu Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Boris Yeltsin, SSCB Başkanı Mihail Gorbaçov'u ülkeyi Brejnev'in "durgunluk dönemine götürmeye" çahşmakla suçladı. Yeltsin, tüm siyasi kurumlan bu tehlikeye karşı kendisiyle birlikte mücadele etmeye çağırdı. GORBAÇOVA HAYIR, YELTSİN'E EVET — Aralannda memur, mnhcndis, hatta subaylann da bulundugtı onbiaJer, onceki gün saydan 50 bini bulan ordu ve polis birlikleriyie burun buruna geldi. Ancak bir çatoşma gündeme gelmedi. (Fotograf: AP) Dış Haberler Servisi — Rus- ya Federasyonu Devlet Başkanı Boris Yeltsin, SSCB Başkanı Mihail Gorbaçov'u, ulkeyi "Brejnev'in durgunluk dönemi- ne geri götürmeye" çalışmakla suçladı. Yeltsin, ulkedeki tum si- yası guçleri de merkezi otorite- nin niyetlerine karşı kendisiyle birlikte mücadele etmeye çağır- dı. îş Bankası Türkiye'de ilk kez benzersiz bir imkân daha yarattı: Bankamatik şimdi de "Borsamatik" Bundan böyle, sadece Yatırım Hesabı sahipleri Türkiye'nin her yerinden birkaç tuşa basarak; • 24 saat Borsa emri verebilir, emri belgeleyen "ordino" alabilirler. • Verilen emirlerinin sonuçlarını alabilirler. • Günlük Borsa kapanış fiyatlarını öğrenebilirler. • Yatınm Hesabındaki hisse senedi miktar ve cinsini ayrıntılı olarak görebilirler. • Yatınm Hesabındaki bakiyeyi görebilir, istedikleri gibi kullanabilirler. Bütün bu kolaylıklardan yararlanmanız için Yatınm Hesabmızla birlikte Bankamatik Kartınızın veya İş Bankası Kredi Kartınızın olması yeterlidir. Borsa işlemlerinde Bankamatik dönemi başladı. ÜTÜRKİYE İŞ BANKASI AA'nın haberine göre Yeltsin, Rusya Parlamentosu'nda (Halk Temsılcılen Kongresi) yaptığı konuşmasında, SSCB'de yöne- timm paylaşılması gerektiğini savundu. Konuşması sık sık al- kışlarla kesilen Yeltsin, Yuksek Sovyet'teki parti egemenliğine son verilmesini istedi. Yeltsin, şunları söyledi: "70 >ulık toialiterrejimUlkeyi çokuntu noktasına getirdi. Ge- çen yıl yapılan seçimlerde halkın gözu açıldı. Artık, ulkede tota- litarizm >-aşa}-amaz. Perestroyka sureci gucunu yitirdi. Bu politi- ka, durgunluk döneminin son aşamasını oluşturuyor. Şimdi yapılacak iş, tum iktidar organ- lannın yeniden duzenlenmesi ve iktidann merkezi devletten cum- huriyetlere aktarılmasıdır. Gor- baçov ulkeyi Brejnev'in durgun- luk dönemine geri goturüyor. Bu dunımla hep birlikte müca- dele edelim." Ajanslar, onceki gun SSCB Başkanı Gorbaçov tarafından getirilen yasağa karşın Mosko- va'da Yeltsin'ı destekleyen grup- ların gösterisinden sonra Rusya Federasyonu Devlet Başkanj'mn bu çıkışını Gorbaçov'a karşı bir meydan okuma olarak değerlen- dirdiler. Boris Yeltsin, Kongre*de Ko- munist Parti dışındaki tum sıya- si güçlerin bir koalisyon oluştur- masını, parti ve devlet görevle- rinin aynlmasını ısterken cum- huriyetlerle merkezi dev let ara- sındaki "yaşama savaşına" son verilmesi çağrısında bulundu. Yeltsin, bugunku SSCB hukü- metınin yerıne ulusal uzlaşma temeüne dayalı bir koalisyon hü- kümeti oluşturulmasını da iste- dı. Rusya Halk Temsilcileri'nin Kongresi'nde dün sabah yapılan gündem üzerindeki tartışmala- rı sonuca bağlamak amacıyla oluşturulan uzlaştırma komite- si, komünıst milletvekillerinin gündeme alınmasını reddettiği Rusya'da başkanlık sistemine geçilmesi konusunun, Rusya Fe- derasyonu'nun hukuki yapısıy- la ılgıli madde ıçınde ele ahnma- sına karar verdı. Tartışmalar so- nucunda aynca Yeltsin'in muha- liflerinin de göruşlerini iki ayn rapor halinde kongreye sunma- lan kararlaştırıldı. Gözlemciler, onceki gün baş- layan kongrenin ilk günunde "zafer" kazandığını belirten Bo- ris Yeltsın'e karşı komunist ve muhafazakâr milletvekillerinin guçlü bir direnç gösterdiğine dikkati çekiyorlar. Öte yandan Boris Yeltsin'in kongreye sunduğu raporda sö- zunu ettıği piyasa ekonomisine geçiş önlemlenni ıçeren Rusya hukumetinin yeni ekonomik re- form plam da açıklandı. Inter- faks ajansının verdiği habere gö- re planda, Rusya'nın öteki cum- huriyetlerle olan ticaretinde "aşainalı olarak diınya fıyatlan- na geçilmesi", özelleştırme me- kanizmasının işletilmeye başlan- ması, Rusya'nın merkezden ba- ğımsız olarak döviz işlemlerine girmesi ve Rusya'mn hammad- de ureten sanayilerine yabancı sermaye yatınmlanrun çekilmesi öngöruluyor. Gorbi sözünü tuttu ' Sovyetler Bırliği Devlet Baş- kanı Gorbaçov, onceki gun ver- diği sözü tuttu ve Sovyet birlik- lerinin Moskova'dan aynlması- na izin verdi. TASS, dün baş- kentte yaşamın "normale dondiiğünü" duyurdu. GENELKURMAY VE DIŞİ^LERİ Tiirk ordusu# sının geçmedi Türk askeri birliklerinin sının geçerek Irak topraklarında silahlı çatışmalara katıldığı iddiası Genelkurmay ve Dışişleri tarafından yalanlandı. Haber Merkezi — Turk as- keri birliklerinin, Irak sınırının Şırnak kesimlerinden Irak top- raklarına geçerek silahlı çatış- malara giriştiğı yolundaki iddi- alar, Genelkurmay Başkanlığı ve Dışişleri Bakanlığı yetkilile- rince yalanlandı. Uludere'ye korucular aracı- lığı ile gelen haberlerde, Şır- nak'uı sınınn sıfır noktasındaki Yemişli, Ortabağ, Andaç kara- kolu yorelerinde koruculann eşliğinde Turk askeri birlikleri- nin sımn geçerek Irak toprak- lannda silahlı çaoşmalara giriş- tikleri ileri suruldu. Bölgeden gelen haberlerde aynca Şenoba alayından yola çıkan askeri bir- liklerin, Irak topraklanndaki "silahlı güçlerle" çarpıştıktan sonra dun gece karargâha dön- dukleri iddia edıldi. Korucular, çatışmalar sonucu "her iki ta- raftan da ölü ve yaralı bulun- duğunu" ifade ettiler. Bu ara- da Hakkârı Valısi Şahabettin Harput, bır soru uzerine, ilde verilen iftar yemeğine çağnlı ol- duklan halde gelmeyen Hakkâ- ri tugayındaki yetkililerın "bir giivenlik operasyonuna katıldıklannı" söyledi. Genelkurma> Genel Sekrete- ri Tuğgeneral Hurşit Tolon ise bu yondekı ıddıaJarı yalanlaya- rak "Guldurmeyin beni" diye konuştu. Dışişleri Bakanlığı da AFP muhabirinin konuyla ilgili sorusu uzerine, Türk askeri bir- liklennin Irak topraklanna gir-, diği iddiasını yalanladı. Bolgedekı kaynaklardan edi- nilen bügilere göre Yemişü, Or- tabağ ve Andaç karakolunun hemen karşısındaki alanlarda ve Çukurca'nın karşı yakasın- daki Irak topraklannda 25 ki- lometre derinliğindeki bir şerit, "hem bu bölgedeki Kurtleri tebcir ettirmek hem de giiven- lik nedeniyle" 1988 yazında boşaltılmıştı. Bu boş alanda daha sonra PKK militanlannın uslendığı de hem Olağanustü Hal Bölge Valiliğı hem de PKK tarafından açıklanmıştı. PkKnin iddiası PKK'nin Avrupa temsilcisi Mahmut Ateş, Türk ordusunun son iki gun içinde Irak sınınn- dan 5 kilometre içeri girdiğini iddia etti. Paris'ten Sabetay ¥»- roi'un büdirdiğine göre dün bir basın toplantısı düzenleyen Ateş, "Gttney Kurdistan güçle- rinin ve aynı zamanda PKK'nin faaliyetini kırmak için Turk de>letine baglı birlikler Ulude- re'yi Mijin köyu uzerinden asa- rek sınınn öbiir yanında 5 ki- lometre kadar ilerlediler. Bu harekâtın sonuçlan hakkında fazla bir şey bilmiyoruz" diye konuştu. İsler esofmaıu isiv'rfinran. Eldivenden merdivene her şey...