Katalog

Saaıbı Curahun>et Matbaacılık ve Ga2eısxılık Tutk Anonım Şırketı adına Benn Nadı • Murahhas Lye Emine Uşaklıgil • Genel Yavın Muduru Hasan Cemal, Ya/ı Ulen Müdürü Ok»j Gonemın • Haber Merkezı Muduıu Y»lv<n BayCT, Sayfa Dıuenı Yöneımenı Alı Arar 9 Temstlaler ANK\RA AhHKI T»n, İZM1R Hıkmtt Çetrakaya. \DANA Çtlın Yıgenofelt^ TAKVİM- 21 KASIM 1991 Ekonomı Meral T»m«, Dış Haberkr Ergun Balcı, Kultur Celal VJster, Yurt Haberlen Nccdel Doe»n Spor Damşmanı Abdulkadır Yueelman. Dızı \azılar kerem Çalışkan, Ara*tırma Şahın \lp«> Duzeltme Abdullah Vancı • Koordınûtör Ahmet Korulsan • Malı Işler Erol Erknt « Muhasebe Bolent Yener • Bmçe-Planlama. Sogi Osmanbeşeoilu • Reklam Ayşt Torun • Idare Huscyin Guret • Işletme. Onder ÇMik • Bılgı-tşlem Nail Inal • Personel S»«vgi Bostancıoglu Imsak: 5.21 Güneş: 6 50 öğle: 11 54 îkindı: 14.26 Akşanv 16.49 Yatsr. 18.13 ^umhuriyet Danimarka,Türklerin 'kaçak işçi' olaraksızmasım engellemekgerekçesiyk, maç vizesi isteyene 'evli olma'sartı koşuyor Bekâr taraftara kırmızı kart ttavın if fcıwı Cumhmıvel M n t a n lık '= GaatccılıV T K Ş Turkocafı C*4 39'4] Cl|ak>ilıı m « ls l PK 24* Isıanbul Tel 5120< 0^ 120 han Tel« 222*6 Faı H ) ) » « 1 H Burvtar \«k»t» Zıva Gotalp 81v lı>kılapS.ho 19'4 1=1 133 11 41-4" Teloı 4Î344. F M (4)1ÎÎO5«5 t JZBIT H Zı>a Bl> 1352 S 2 3. Tel 13 II 30, Tek» 523S9. F»x. (51) 1» S3 60 ft M « Incnu Cad 119 S \ o 1 kal l Te! 19 37 "<7 (4 haı) Tcla 62155 Fa» (71) 19 25 1% Spor Servisi — 'Kaçak işçi' akuundan çekinen Danimarka httkümeti, 27 kasımdaki BK 1903-Trabzûuspor tnaçı için Ko- penhag'a gitmek isteyen Türk seyircüere 'viae' zorluğu çıkan- yor. Ankara ve tstanbul'daki Danimarka konsoloslukları, maç için vîze isteyen Türklerden 'iş güvencesi' isterken, bekâr ve beürli bir yerde çalışmayan ki- şilere kesinlikle ülkeye giriş iz- ni venniyor. Galatasaray'ın 1988-89 sezo- nunda Rapid Wien, Neuchatel Xaraax ve Monaco üe oynadığı Avrupa Kupası maçlannı izle- mek için Avusturya, Isviçre, Yetküiler, bekâr gençlerin Danimarka'ya gelip 'naylon evlilik' yaprnalaruıdan çekini- yor. Bir sure önce sevgüisini görmek uzere vizesi oldu|u hal- de Danimarka'ya gelen ve hava- alanında güvenlik güçleri tara- fından dövulup ulkesine gönde- rilen Gambiyah bir genç, ülke- deki yabancüara karşı takınüan tutumu güzler öntine serdi. Yabancüar Şube Müdürlüğü Trabzonsporlu taraftarlann maç için Kopenhag'a gelmesine karşı olmadıklanm, ancak çeşit- li yoüardan bu ülkede kalmaya niyetli olan yabancılara sert ta- vır takındıklarını beürtiyor. 27 kasımda oynanacak BK 1903 - Trabzon maçı için Kopenhag'a gitmek isteyen Türklerden iş güvencesi talep ediyor. Başvurular kabul edildiği takdirde, en fazla 3 günlükvize veriliyor. Fransa ve Almanya'ya 'kaçak' olarak gidip o ülkelerde kalan- lar olmuştu. Danimarka, ayru olaylan yaşamamak için 'vize' olayına büyük önem veriyor. Kopenhag muhabirimiz Ferruh Yumaz'ın Yabanalar Şube Mü- dürlüğu Büro Şefı Inge Bruan Thomseo'den âldıgı bilgiye gö- re Danimarka, özelükle bekâr ve işsiz yabancılara sıcak bak- mıyor. Türklcrin yanı sıra 3. Dünya Ülkeleri'nden Danimar- ka'ya gelmek isteyenlere büyük zorluk çıkanlıyor. Müdürlüğtin Büro Sefı Ttaom- sen, "Biz konsolosluklara gön- derdiğimiz UMmatlarda gruplar- la maça geieceklere vtee verüme- sinde bir sakuca olmadıgını, ancak tek olarak Danimarka'- ya gelmek isteyenkrden çeşitii guvenceler istenmesini soyledik. Orne^in hem bekâr hem de iş- siz bir gence turla da olsa vize vertne taraftan degüiz. A.ncak evli, bir işi olan kişilere zorlnk çıkarmıyoruz. Çunkü buraya gelenler Danimarkalı bir eş bu- lup ülkede kahyorlar. Kaçak işçi sorunu bundan kaynaklanıyor. Yoksa zaten bir yabancının si- gortasız olarak bir iş bulması ve çalışması çok guç. Yakalandtğı anda zaten suurdışı ediliyor" diyor. tstanbul'da bulunan Dani- marka Konsolostuğu, vize için başvuru tarihinin dün sona er- diğini açıkladı. tstanbul'daki konsoloslukta sadece 2 kişinin çahşması nedeniyle işlemlerin yavaş ilerlediğîni açüdayan kon- solosluk yetkilileri, başvuru ta- rihinin önceden 19 kasun olarak açıklandığmı, ancak yoğun ilgi karşısında bu süreyi 1 gun da- ha uzattıklanm beürttüer. Görüşlerini aldığımız konso- losluk görevlisi Ms. Htie, "Biı Danimarka 1 dan gelen talimatla- n nygoluyoroz. Ulkeye defişik amaçlarla gitmek isteyenleri be- Uriemek için çeşiüi güvenceler isüyoruz. Ciddi turtarla gelen- lere vize veriyoruz. Kişisel baş- vuralarda ise bu kişinin guveni- lirtigini araşnnyoruz. U» var nn, aiksi var mı? Bunlan soruştura- yoroz" dedi. Ms. Ellieenbuyük sorunlannın da personel sıkın- tısı olduğunu söyledi. Vize için konsolosluğa başvu- ranlara önce bir bildirim formu doldurtuluyor. Daha sonra ki- şinin çauştığı işyetinden belge is- teniyor ve yapüan araştırma so- nucu vize verilip verilmeyeceği kararlaşunyor. 27 kasım çar- şamba günkü maç için gerekli şartlara uyan taraftarlara en fazla 3 günlük vize veriliyor. BK 1903 - Trabzonspor maçını izlemek isteyen Türk seyirciler 'vize 1 sonnıu ile karşı karsı>3 kahyor. (Fotofraf: ASENA ÖZKAN) 'îğer Serti Unutursam İstanbul'3 adhfilm, Türkiye'deki Musevi cemaatinm yaşamra anlatıyor Musevi tarüîinin ayak izleriL LlYSCC, sıege d'Urba tstanbul'da doğan ve halen Paris'te yaşayan araştırmacı Nora Şeni'nin yönetti^ fümde Musevi cemaati, tarihi köklerinin çerçevesi içindeveriliyor. Musevilerin Tûrkiye'ye göçünün 500. yılına rastlayan bu fümde bir cemaaün kültürel macerası ele ahnıyor. FRANSA Hızlıgazetecûer çabuk tükendiFransız basınınm okuyucu hisseleriyle desteklenen yeni gazetesi La Tnıffe (Büyük ve iyi koku alan burun), söz verdiği çarpıcı ve etkin içeriği sunamayınca hızla tiraj kaybetti ve yayımını kesmek durumunda kaldı. MİNE G. SAULNIER PARİS — 30 Eylülde basm yaşamına büyük umutlarla başlayan günlük gazete La Truffe, altı baftahk bir can çekişmeden sonra yayuuna ara verdi. llk sayılan 130 bin okuyucu toplamayı başaran La Truffe, reklam almayı reddeden, tam bagunsa, güncel haber dışında kimsenin el atmaya cesaret edemediği yolsuzluk dosyalarım îşleyen değişik bir kara mizah yayuu olmak hedefmi güdüyordu. Fakat yeterince çarpıcı ve etkin bir icerik gösteremeyince, son sayılardaki satışı 8 bine kadar düştü ve mali kaynaklann kununası nedeniyle 19 kasımda, "şimdflik" kaydıyla son sayısmı yayunladı. Jacqnes Seguela'mn, henüz Eurocom tarafmdan satm ahnmadan önceki reklam şirketi RSCG tarafmdan büyük bir kampanya ile yayın dünyasına giren La Truffe, tüm medyalar tarafmdan desteklenmis ve kamuoyunda olumlu bir izlenim bırakmıştı. Ancak, Le Qnotidien de Paris, L'Express, Le Monde ve La Tribnne gibi kunımlardan gelen 20 deneyimli, 20 deneyimsiz gazeteci kadrosuna ragmen söz verdiğj çarpıa tempoyu tutturamayınca, başlangıçta aldıjı tirajı yitirdi. Son sayının başyazısında Yazı Işleri Müdürü Jean Schalit, gazetenin dunımundan tümüyle kendilerini sorumlu tutarak, yeterince hazuianmadan çikardıklan yayının hedeflerini gerçekkşüremediğini belktiyor. Renkli ve ofset basüan La Tnıffe, kendi biçeminde ilk deneydi. Mali kaynaklanm, gazeteyi çıkaranlann koyduklan 7 milyon frank dışmda, 20 bın okuyucu bissesi ve Actuel, VSD gibi kuruluşa ortak olan diğer medyalardan sağlamayı, reklam almadan yaşamayı amaçlamıştı. Reklam almadan yaşamak ashnda Fransız basımnda görülmemiş bir durum değil. Fransa'mn dunyaca ünlü haftalık siyasal mizah gazetesi "Le Canard Enchaine", sırtmı büyük sermayeye dayamadan, reklamsız ve tümüyle kadrosundaki gazetecilere ait olarak 76 yüdır yaşıyor. 100 bin dolaylanndaki sauşı ile şimdiye degin bir cumhurbaşkamm (Valery Giscard d'Estaing) koltuğundan etti ve pek çok hükümeti ortaya cıkardığı yolsuzluklarla salladı. Aynı paralelde bir yayın organım daha renkli ve geniş teknik olanaklarla çıkarmak isteyen La Tnıffe ise, karşı çıkügı televizyonun ve diğer yayınlarm basmakahp bir kopyası olmaktan ileri gidemedi. Çıkışı gibi batışı da diğer medyalarda büyük yankı uyandıran gazetenin soluksuz kalmasına, tüm mali kaynaklanm başlangıçtaki reklam harcamalanna seferber etmesı de gösteriliyor. Yaklaşık on gün önce, klasik güncel gazete biçeminde politika, dış haberler, kültür gibi bölümler yayımlamaya başlayan La Truffe yenıden yapılanmak üzereyken, mali tıkanıklık nedeniyle basımıru durdurdu. ASL1 KAYABAL "Eger Seni Unutursam tstan- bul..." "Bu nim tstanbul'un bugiın- kü Musevi cemaati uzerine ha- zıriandı. Turkiye'de Musevi ce- maati diye bir cemaat var. FUm bu konuyu bilgüendirmeyi amaçlıyor. Çıkış noktam, Tur- kiye'de ve dışanda Musevi ce- maatinin vaıiıgından kimsenin haberdar olmaması oldu. Bu kadar bilinmeyen bir konu nze- rinde uzun bir film yapamaz- dım. Önce ilgi çekmek ve o il- giyi işlemek gerek. 'Eger Seni Unutursam tstanbul' bir tür is- tah açıa" diyor fümin yönetme- ni Nora Şeni. Istanbul'da dogan Şeni 19 ya- şmda Paris'e gitmiş. Iktisat öğ- renimi görrnüş. Paris Üniversi- tesi'nde Şehircilik Fakultesi'nde görevli. Son birkaç yıldır antropoloji ve tarih agırlıklı araştırmalar ya- pıyor. özelükle 19. yüzyıl tstan- bulu'nu çalışma alanı seçrniş. Şeni, uzmanhk alanı içinde İs- tanbul'un büyumesi ve modern- leşmesini antropolojik açıdan ete alıyor. 19. yüzyüda İstanbul'da 100 bin Musevi yaşıyordu. Zaman içinde 1. Dünya Savaşı'ndan iti- baren arahklı göçlerle tstanbul- lu Museviler çeşitii ülkelere göç ettiler. Bugun tstanbul'da 20 bin Musevi kalmış. Şeni, bugünün lstanbuUu Musevüeri için şun- lan söylüyor: "Ispanya'dan ge- len Seferad Musevtteri, Tûrki- ye'ye gelişlerinin 500. yümı kut- luyoriar. Bu kutlamalarda ken- dilerini ilk defa bir grup' ola- rak ifade ediyorlar. Yeni ve il- ginç bir olay." Avrupah Yuhudiler ile tstan- bullu Musevilerin yaşam biçim- leri ve kültürlerinin farkUlığına dikkat çekiyor Şeni. Avrupah Musevilerin yaşamlanna sürekli sımrlamalar getirilmiş. Surekli taciz edilmışler. Türkiye Muse- vüeri, bu yönde bir geçmişe sa- hip değil Şeni'ye göre. tstanbul'daki Musevi cemaa- tin kültürlerinde 'folkloriklik' baskın değil. Şeni şöyle diyoT: " Avnıpalı Museviler içinde bu- lunduklan toplomla kaynaşmış. Siyasi katılunda da varlar. Turkiye'de bakan ya da millet- vekili var mı? Bu ditşunölemez. tşte bu 'düşünülemezligi' de sorgulamak gerek." Şem'nin dikkat çektiğibir di- ğer konu "tolerans.." Şeni'yi göre tolerans kavıamı, Osman- h tmparatorluğu'nun yıkıhşı ile geçerluiğini yitiriyor. "Bugün Türkiye Musevüeri, Türk vatandaşı. Bu vatandaşhk sürdükçe bunİara karşı tolerans- tan söz edilemez. Osmanlıda devlet sistemi var. O zaman için tolerans geçerli bir sav. Vatandaşhk sistemi ve hukuk devletine geçildiği andan itiba- ren "vatandaş", devlete karşı aym haklara sahip kişi demek. "Tolerans sözcüğunu kullan- mak hâll azınhk düşüncesinin var olduğunu tanımlıyor'' diyor. Bir de "dil sonınu" var. Bu- gun Musevi aılelerinde ev için- de konuşan dil Turkçe. Dil ko- nusu fıknde uzunca işleniyor. Şeni dil konusunu da şöyle ek alıyor, "Fflmde konuştuğum İs- tanballu Musevilerden biri Mu- sevilerin nep iki dili konuştuk- lannı söyledi. tspanya'dayken sokakta lspanyolca, evde Ibra- nice konuşmuşlar. Türkiye'de- ki Musevi cemaat evde tspan- yoka sokaktaTiırkçe, Türkiye 1 • den tsrail'e göç edenler ise ev- de Türkçe, dışanda tbranice ko- nuşmuş." Şeni, cumhuriyet sonrası dö- nemde dil sorununu büyuk öl- çüde azaldığını söylüyor ve "Türkiye'deki Museviler kendi kültürel sermavelerini yitiriyor. Hem tspanjolca hem de Fran- sızcayı unutuyorlar. Evde ço- cukhır Turkçe konu^uyor. Tar- bşma olacaksa teme) bu olma- lı. Kültürel bir sermayenin yok olmasına karşıyım" diyor. "Eğer Seni Unutursam İstanbul" tstanbul'un Balat, Kuzguncuk, Burgazada, Sirke- ci ve pek çok semtinde çekildi. tstanbullu Musevi cemaat, Is- tanbui Musevilerinin öyknsünu anlattı. Daha önce Centre Pompidou'da gösterilen film Fransızca çekildi. tstanbul Mu- sevilerinin öykusünu anlatan fılm, bugün saat 18.30'da Alar- ko Sanat Merkezi'nde göste- rilecek. Fihnin gösterisı sonrası Mn- rat Belge ve Onat Kutlar'la iz- leyicilerin katılabilecekleri bir söyleşi gerçekleştmlecek. u Hamsi gunleri^ • İSTANBUL (AA) — The Marmara Otel'uı geleneksel Türk mutfagı üe çeşitii Avrupa ülkelerinin özel yemeklerini tanıtmak amacıyla her ay düzenlediği program çerçevesinde, "hamsi günleri" başladı. "Hamsi günleri" dolayısıyla düzenlenen basm toplanusında, The Marmara Otel'in yiyecek- içecek müdürü Cem Gündeş, Türk mutfagında önemli bir yere sahip olan hamsi yemeklerinin konınması gereküğmi söyledi. Gündeş, eylül aymda başlattıklan program çerçevesinde, önümüzdeki aylarda tspanyol, Türk yemekleri ve av hayvanlanndan yapılan yemekleri tanıtacaklannı söyledi. Yönetknde kadın İSTANBUL'DAÇEKİLDt— Nora Şeni, "E|er Seni Unutursam tstanbul" adlıYahadi cemaatini konu alan filmi tstanbul'un Balat'tan Kuzguncuk'a uzanan çeşitii semtlerinde çekti. (Fotograf: İBRAHİM GÜNEL) • İSTANBUL (AA) — Alarko Şirketler Grubu yöneticilerinden Leyla Alaton, çahşma hayatında kadınlann cmsel yönden istismar edilmesine engel ohnak amaayla Başbakanlık Kadımn Statüsu ve Sorunlan Genel Müdürlüğü bünyesinde bir ünite kunıhnasım istedi. Başbakanlık Kadımn Statüsü ve Sorunlan Genel Müdürlüğü'nün söyleşi programı çerçeyesinde, FM Kültür Merkezi'nde düzenlenen "Yönetimde Kadın" konulu toplantıda konuşan Alaton, erkeklerin mesleklerinde yükselmek isteyen kadınlan baa durumlarda cinsel yönden istismar ettiklerini öne surdü. Musevüerden te^ekkür _. Haber Merkezi — Amerikan Musevüeri, 500 yü banş ve uyum içinde yaşadıklan Türk toplumuna "şükranlanm" büdirdiler. ABD'nin Baltimore kentinde dün başlayan ve 24 kasıma kadar sürecek Musevi Federasyonlan Konseyi'nin genel kurulunda, Türk Musevüerini, 500. Yü Vakfı Yönetim Kurulu Başkam Jak Kamhi'nin başkanlığında bir heyet temsil ediyor. Genel kunılda Türkiye'ye yönelik teşekkürleri, Cumhurbaşkaru Turgut özal, uydu aracılıgıyla yapacağı konuşmayla yanıtlayacak. Avrupa'nın en mutlusu • LONÜRA (AA)— 22 yıllık iç savaş ve binlerce kişinin bombalamalar ve terorizm sonucu hayatım kaybetmesine rağmen, Kuzey trlandahlann, Avrupa'mn "hayatmdan en memnun ulusu" olduğu, Fransızlann yaşamlanndan en az tatmin duyan kişUer olduğu bildirildi. İletişîın ara^tırması • tSTANBUL(AA) — Basın Konseyi'nin "Yeni tletişim Ortamı, Demokrasi ve Basm özgürlüğü" adlı bilimsel araştırması yayımlandı. Basın Konseyi'nin her yü yayurüadığı büimsel araştırmalann sonuncusu olan araşürmayı, Konsey Genel Sekreteri ve lletişim Araştırmalan Dernegi (tLAD) Başkanı Haluk Şahin hanrladı. Araştırmada yeni Uetişim teknolojüerinin demokratik sureçleri nasü etküediği inceleniyor ve üetişim devriminin, basm özgürlüğü açısmdan sonuçlan değerlendirüiyor. Uluslamnası Kandiyoloji Öğnenei Günleri dün başladı Kalbi olan, kaçamağa Prof. SedatTavşanoglu, dünyada meydana gelen ölümlerinbüyük bölümününkalp hastahklanndan kaynaklandığını haurlattı. M T T H M F T TıTTMtPKAVÂ. ***& d c dünyada ük kez" ulus- M^tlMfcl UE,IVIIK^A»A l a r a r a s l k.ardiyoloii öğrenci gün- Cinsel iUşkide harcanan efo- lerinin toplanması olduğunu run, iki katu bir apartmamn söyledi. meTdivenlerini çıkarken harca- Doç. Dr. 2Leki öngen, 22 ka- nan efora eş değerde olduğu be- sıma kadar sürecek olan öğren- linildi. Uzmanlar, merdivenle ci günlerine 35 ulkeden öğren- iki kat çıktığında kalbinde bir cüerin, kendi çahşmaîanyla ka- rahatsızhk duyan kişinin cinsel tüacaklannı söyleyerek "Kong- yaşamma dikkat etmesi gerek- reye Moskova Üniversitesi'nden tiğini söylüyorlar. katılan ogreneilerin çalışması ol- tstanbul universitesi Cerrah- dukça yeni bir gelişme. Ö|ren- paşa Tıp Fakultesi Oditoryu- cfler, 'kalp knzine biyokimya- mu'nda düzenlenen 1. Uluslara- sal tanı' yontemmi geliştinniş- rası Kardiyoloji öğrenci Günle- ri dün başladı. 1. Uluslararası Kardioloji Öğrenci Günleri Du- zerüeme Kurulu Başkanı Doç. Dr. Zeki Öngen, kongrenin en çarpıa yanının "Türkiye'de, y ler" dedi. öğrenci günlerinin büimsel kurul uyesi Prof. Dr. Sedat Tavşanoglu, dünyada meydana gelen ölümlerin buyuk bölümü- nün kalp hastahklanndan kay- naklandıgını söyledi. Sedat Tav- şanoglu ve Zeki öngen, kardi- yolojideki geUşmelerin yakın- dan takip edildiğini, bu konu- da Avrupa'dan geri kalınmadı- ğmı belirttiler. Kalp ve damar tı- kanmalanm açmak için geüşti- rilen balon ve burgu yönteminin by-pass'a alternaüf olarak gün- deme geldiğini söyleyen büim adamlan, " Ama balon ve bur- gu yöntemi ber türlü damar ve kalp tıkanmalannda knllanıla- mıyor" dediler. Cerrahpaşa Tıp Fakultesi'nde, tıkah bir daman matkap ya da balon yöntemiyte açmanın ma- liyeti 15-20 müyon lira arasın- da. By-pass ameliyatı ise 30 ile 50 milyon liraya mal oluyor. Zeki öngen, kalp kapakçık- lannın ve damar daralmalannın en büyük nedeninin kolesterol olduğunun bilindiğini söyleye- rek "Damardaki kireclenmele- re egiliıni arttıran başka îaktör- ler de var. Y uksek tansiyon, si- gara alıskanlıgı, yaşam biçimi, erkek cinsiyet ve ailede sık da- mar taastahklanna rastianması da kireçlenmeye neden olabiüyor" dedi. Kişinin cinsel Uişki sırasmda iki kat merdiven çıkması kadar bû efor sarf ettiğini söyleyen öngen, "tki kat merdiven çık- tıgında bir rahatsızlık duyma- yan kalp hastalan, bu işi arzu- ladıklan zaman >apabilirier. Tabn kaçamaklar dışmda. Çün- kü burada başka faktorler de işin içerisine giri>or. Heyecan, yakalanma korkusu gibi" dedi. öngen, kalp hastalanmn kaça- maklannın ölümle sonuçlandı- ğma sık sık rastlandığına dikkat çekti.