Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
5 EKİM 1991 HABERLER
İLİL SEÇİM'91 EDİRNE TEKİRDAĞ
CUMHURİYET/7
Trakya'dasağınutnudu EcevitŞENAY KALKAN
EDtRNE/KDtKLARELt/TEKİRDAG
— Trakya'da ANAP ve DYP'nin umudu
DSP'de... SHP'liler rahat görünüyor-
lar. 1987 seçimlerinde aldıklan oylan, her
üç ilde de adaylarını önseçimle belirledik-
leri için örgütün huzurlu olduğunu örnek
gösterip, Baykal-tnönü çekişmesinin çok-
tan bittiğini, tek bir vücut halinde seçime
hazırlandıklannı anlatıyorlar. Tekirdağ ve
Edime için 4-0, Kırklareli için de 3-0 bek-
liyorlar. Çok zorlanırlarsa her üç il için de
"Belki l'er milletvekili DYP çıkanr" di-
yorlar.
DYP'liler "mutlaka kazanacagız" inan-
cında. 1987'de barajı aşamayıp hiç millet-
vekili çıkaramamışlar, ama bu kez umut-
lular. Umutlan iki nedene dayanıyor. Bi-
rincisi "Hızla eriyen ANAP'ın, Trakya-
da yok olmaya yüz tutması", böylece oy-
lann DYP'ye akması, ikincisi "DSP'nin
oylan boJerek her iki sosyal demokrat par-
tinia de barajı aşamaması." Bir de bunla-
ra bütün ülkeye hâkım "baba geliyor"
imajı eklenince Trakya'mn 11 miuetveki-
lini de DYP'nin alacağma inanıyorlar. "Ya
SHP" denilince, biraz düşünüp, "Belki
bir-iki millefvekili de SHP pkanr" diyor-
lar alçak sesle..
DSP'liler kararlı. SHP'nin "DSP'ye oy
verirseniz, oylar bölünür, baraj aşılamaz"
propagandasının bu kez tutmayacağını,
Trakyalıların belediyeler sayesinde
SHP'nin ne olduğunu gördüğünü savunu-
yorlar. 1987'de sadece genel başkanlannın
adıyla o kadar oy alabüdiklerini, oysa şim-
di bütün ilçe, belde, köy örgUtlerinin tam
olduğunu, yüzde 500'lere varan oy patla-
ması yapacaklarını anlatıyorlar. SHP-
HEP işbirliğinin Trakyalılan rahatsız et-
tiğini, böylece 1987'de SHP'ye giden oy-
ların geri geleceğini vurgularken "ılımh
sağ"dan hatta ANAP'tan oy çalacakları-
na inanıyorlar. DSP'lilere göre Trakya so-
nuçlan "kesinlikle" 11-0.
ANAP'lıIarın iki umudu var: Biri
"genç, dinamik, yeni genel başkanlan", di-
ğeri DSP. Trakya'daki butun örgütlerde
"sıralama sancılan" yaşandığı için seçim
kampanyalarını tek başlanna yürüten
ANAP adaylan Mesut Yılmaz'ın "gençli-
ğini", "dinamikliğini'Ve "yeni"liğini an-
latıp bir yandan oylaruun DYP'ye kaçma-
masına çalışırken bir yandan da DSP nin
"çok güçlü" olduğunu söylüyorlar. Hat-
ta neredeyse kendilerinden çok DSP pro-
pagandası yapıyorlar. Seçim tahminleri,
beklentileri sorulunca da "DSP oylan bö-
lecek, ikisi birden barajı aşamayacak.
DYP'de ise eski tas eski hamam. O neden-
le seçimin galibi biz olacağız" diyorlar.
Tüm Türkiye'de olduğu gibi Trakya'da
da "bayrak yanşı"nı önde götüren RP ise
sessiz ve derinden gidiyor. Trakya için
"şimdilik" iddialan, oylannı birkaç misli
katlayacaklan.
Ya seçmenler? Onlar her zamanki gibi
"temkioli". Bütün adaylan, bütün parti-
leri dinliyorlar. Ortak kanı, "SHP ve
DYP'nin miUetvekiUerini paylaşacafı".
Ortak istek, "ANAP'tan kurtulmak".. Oy-
Iarını kime verecekleri ise "Allahla kendi
aralannda bir konu..."
Tekirdağ
Trakya bölgesindeki ilk durağımız Te-
kirdağ. Türkiye'yi Avrupa'ya bağlayan E-5
Karayolu'nda ilerlerken İstanbul'un nere-
de bittiğini anlayamadan kendimizi Tekir-
dağ'da buluveriyoruz. Otobüs garajımn
karşısındaki çay bahçesinin "aileye
mahsus" bölümünde soluklanırken de
"seçim nabzı"nı tutmaya başlıyoruz. Çay
bahçesinin genç garsonu, "Ben kbu yıl oy
kullanma yaşına geldim, ama oy verecek
kimse goremi>orum. En iyisi hiç kullan-
mamak. Hepsi birbirinden beter" diyor.
Tekirdağ için bir tahminde bulunması ge-
rekirse, "SHP ile DYP paylaşır herhalde"
kanısında. "Aslında Ecevit de seviliyor,
ama barajı aşamaz."
Kent merkezine gitmek için bindiğimiz
taksinin şoförü oyunu DYP'ye vereceglni
söylüyor. Nedeni, "ANAP'tan bu ülkeyi
bir tek DYP'nin kurtarabUecegi" Ya SHP?
"Onlar (SHP ve DSP'yi kastederek) birbir-
lerinin oylannı böleceği için tek başlan-
na gelemezler.."
SHP Tekirdağ İl Başkanı Sami Eren, bu
sonuçlan hatırlattıktan sonra, bu yıl ba-
yıl barajın 70 bin civannda olacağını, "ma-
tematiksd olarak ANAP ve SHP dışındaki
partilerin barajı aşamayacağım" söylüyor
ve hemen ekliyor: "Ancak ANAP, Tekir-
dağ'dan daha doğrusu başta Trak>
ı
a olmak
üzere Türkiye'den silinmiştir. Burada bir
de liste sıkıntılan var."
ANAP'ın liste sıkıntısı birinci sıraya
Atamet Karaevli'yi koymasından kaynak-
lanıyor. ANAP il merkezinde kimseyi bu-
lamadığımız için ne Karaevli'nin nerede ol-
duğunu öğrenmemiz ne de ANAP'ın şansı
üzerine sohbet etmemiz mümkün olabili-
yor. İl merkezinde ve seçim bürolarında
"yetkilikr yok", adaylar ise "herhalde se-
çim bölgelerinde." Son uğrayışımızda
ANAP Tekirdağ kuruculanndan biriyle
karşılaşıyoruz. "tşte halimizi göriiyorsu-
nuz. Şansımız sıfır" diyor ayak üstü. Te-
kirdağlı ANAP'hlar sıralamaya ilişkin
eleştirilerini anlatırken adlarırun yazılma-
smı istemezken Edirne Milletvekih' Ali
Ayağ basın toplantısı düzenleyerek Kara-
evli'ye savaş açıyor.
DYP Merkez İlçe Başkanı Gökşen Ak-
yüz de ANAP hakkında aynı görüşleri sa-
vunuyor. Sıralamanın yarattığı huzursuz-
luk en çok DYP'nin işine yarıyor, ANAP-
tan aynlanlar DYP'ye geçivorlarmış. DYP,
adaylanmn bölgede tamnıyor, seviliyor ol-
masının yanı sıra DSP'ye de güveniyor.
Akyüz, "DSP köylerden çok oy alır. Böy-
lece SHP'nin oylan bölünecegi için bara-
jı aşamaz. O zaman DYP 4-0 olur" diyor.
Peki oylar bölünmezse? "Eh o zaman da
2-2 paylaşınz SHP'yle.."
DSP'liler hiç de SHP ve DYP'liler gibi'
düşünmüyor. Oylannı yüzde yüz elli art-
tıracaklarını, barajı geçeceklerini söylü-
yorlar. DSP'de 26 aday adayı arasından
genel merkezce birinci sıraya yerleştirilen
Fevzi Aytekin, kısa bir süre önce SHP'den
EDİRNE SHP-DYP yanşacak
ANAP
HP
MDP
DYP
SHP
DSP
RP
MÇP
DİĞER
Oy kullanmayan
seçmenler
Geçersiz oy
kullanan seçmen.
TOPLAM
1983
34.7
3a4
17.1
_
—
—
2.6
4.0
a2
10Û0
1M7
24.7
19.0
275
2a2
2.0
0.8
0.5
33
2.0
100.0
1989
1989
109
_
21.7
26,1
168
2.5
0.2
03
13.4
2.1
ioao
geçeril oylar
Eim
19.9
25.7
308
19.9
3.0
0.3
0.4
10Û0
—
—
İkisi genel milletvekili, biri il genel medisi seçim
sonuçlarım yansttan yukarıdaki tablonun sergilediği
Edirne iline ilişkin seçmen eğilimleri yansıması,
yüzde 20'lik seçim çevresi barajı göz önüne
alındığında 4 partinin milletvekilliği için çekişeceğini
gOsteriyor. DYP Edime'de 1987'den 1989a oy
kazanım sürecindeyken ANAP, DSP ve SHP oy
kaybı sürecini sergiliyor. 1987-89 dönemi değişimleri
1989-91 döneminde de aynı yönde sürerse, Edime'de
seçimin SHP ile DYP arasmda geçeceği
Ongörüsünde bulunulabilir. 1989 seçimlerinde sandık
başına gitmeyen seçmenlerin ANAP, DSP ve SHP'yi
destekleyen seçmenler kesiminden olduğu göz önüne
alınır ve bu seçmenlerin yeniden eski partilerini
destekleyecekleri varsayılırsa —ki bu varsayımı
yapmak oldukça gûçtür— Edime'de 4 partinin de
s
barajı aşma şansı olduğu söylenebilir. Edirne'nin
çıkaracağı 4 milletvekilliğinin partiler arasındaki
dağılımı, kayıtlı seçmenlerin yüzde 10"u düzeyindeki
yeniden sandık başına dönme olasılığı olan kesim
tarafından belirlenecek denebilir.
TEKİRDAĞ SHP-DYP 2-2 berabere
ANAP
HP
MDP
DYP
SHP
DSP
RP
MÇP
rûAcDUtl3Crt
Oy kullanmayan
seçmenler
Geçersiz oy
kullanan seçmen.
TDPLAM
Hf3
36.5
34.4
21.5
_
_
__
—
43
33
1000
1987
31.6
—
178
293
12.2
2.0
0.8
0.5
4.5
13
100.0
1989 9i
1989
17.2
—
_
253
278
11.5
23
0.3
Q2
119
15
10O0
tçerll oylar
Mürtfai
203
3O0
323
116
2.7
03
03
100.0
—
—
Seçim çevresi barajı yüzde 20 olan Tekirdağ'dan 4
milletvekili seçilecek. Geçerli oylar içerisine 1989'da
sandık başına gitmeyen seçmenlerden yaklaşık 8
puanlık bir katılım daha geldiğinde, seçim
sonucunda değerlendirmeye katılan oylarm sayısı
artacak ve partilerin geçerli oylardan aldıklan
paylar azalmış olacak. Bu durumda ANAP, 1989'a
göre oy kazanımı olmadan seçim çevresi barajını
aşamaz konuma gelecek. SHP ile DYP oy
yitirmedikçe 1989 oy düzeyiyle 1991 seçimlerinin
seçim çevresi barajını aşmış durumdalar. Yukarıdaki
tablo, Tekirdağ'da SHP ile DYP'nin
milletvekilliklerini bölüşeceğini ve seçime yeniden
katılacak seçmenlerin ANAP'a destek vermesi
durumunda ANAP'ın da milletvekili kazanma
olastlığının olduğunu gösteriyor. Tekirdağ'da
DSP'nin seçim çevresi barajını aşabilmesi en az
kayıtlı seçmenlerin yüzde 7.5'inin daha oyunu
almasıyla mümkün. Sonuç olarak
Tekirdağ'da seçimin ağırlığının SHP-DYP-ANAP
arasmda olacağı kanısı yaygınlaşıyor. ,
DYP oy kazanıyor
ANAP
HP
MDP
DYP
SHP
DSP
RP
MÇP
DİĞER
Oy kullanmayan
seçmenler
Geçersiz oy
kullanan
seçmen.
1983
32.8
33.7
24.7
—
—
—
5.0
18
1987
31.7
—
173
33.8
8.8
1.9
•09
04
19
13
1989
1989
209
—
232
27.8
115
15
1.2
02
11.4
1.9
geçerli oylar
KırklaroN
24.2
—
26.8
32.0
117
1.7
1.4
02
100.0
—
lUPLRlST ıuuu 1UU.U 1UU.U
Yüzde 25'lik seçim çevresi barajıyla 3 milletvekilinin
seçileceği Kırklareli'nde 1987'den 1989'a açık oy
kaybı sürecini yaşayan 2 parti ANAP ve SHP, DYP
ile DSP de oy kazanım sürecinde görünüyor. Aynı
eğilimin 1989'dan sonra da sürmesi Kırklareli'nde
DYP'yi güçlü parti konumuna getirir. Bu seçim
çevresinde SHP-DSP arasındaki seçmen paylaşımı
milletvekili dağılımım önemli oranda etkileyebilecek
gibi görünüyor. Aynca SHP'den 1989'da kopan
seçmenlerin bir kısmınm da sandık başına
gitmediğini yukarıdaki tablodan hareketle söylemek
olanaklu Kayıtlı seçmenlerin yüzde 5-6'sının yeniden
sandık başına dönerken yönelecekleri parti de
seçimde önemli ağırlık kazanabilir. 1991 seçimlerinin
SHP ile DYP arasmda olacağı izlenimini veriyor.
istifa etmiş. DSP listesinin birinci sırası-
na getirilmesinin nedenini "Bizün parti ta-
van defil, taban partisidir. Ben köy çocu-
ğnynm, o oedenle" diye açıklıyor.
DSP'liler "2 milletvekUimiz kesin, biz
4-0 için asüıyonız" derken partinin kuru-
culanndan ve eski merkez ilçe başkanı Is-
mail Erdener, aday olmasına karsın liste-
ye konulmamasının küskünlüğüyle olsa
gerek sessiz kalmayı, yorum yapmamayı
yeğliyor. DSP'lilerin "En kötü ihümalle
2-2 DYP'yle paylaşınz" görüşlerine katı-
lıp katılmadığmı sorduğumuzda da gül-
mekle yetiniyor.
Edirne
Caddelerindeki bayraklar dışında pek
bir seçim hareketliliği yaşanmayan Tekir-
dağ'dan, Edirne'ye geçiyoruz. Edirne cı-
vıl cıvıl. Istanbul'da olduğu gibi bayrak
asılmadık yer kalmamış. Her yerde oldu-
ğu gibi Refah Partisi'nin bayrakları daha
fazla. Partilerin propaganda araçlan ban-
gır bangır parti şarkıları çalarak dolaşı-
yor, adaylar her önüne gelenin elini sıkıp
'nasüsınız' diye sorarak sokaklan arşınlı-
yor. Geceleri dvar köylere dağılıyor aday-
lar. Peşlerindeki partililerin araçlanyla bir-
likte kornalar çalarak köylere gidiyor, kah-
velerde iktidara gelmeleri halinde neler ya-
pacaklanm anlatıyorlar bıkmadan usan-
madan. Koylüler de "saygıda, ik«amda ku-
sur etmemeje" gayret ederek dinliyor bir-
birinin peşi sıra köylerine gelen kravatlı,
takım elbiseli "mebus adaylannı."
1987 seçimlerine göre Edirne'de SHP 63
bin 361 oyla birinci parti. ANAP 56 bin
848'le ikinci, DSP 46 bin 623 oyla üçun-
cü, DYP de 43 bin 819'la dördüncü par^i.
RP, MÇP ve IDP'nin oylanrun toplamı ise
yaklaşık 8 bin. 87'de Edirne'nin 4 millet-
vekili 2 SHP (Erdal Kalkan-Fuat Erçeün),
2 ANAP (İsmail Üğdül-Şener tşleten) ol-
mak üzere paylaşılmış. Bu yıl için tahmin
yürütmek zor. İki göruş ağır basıyor: Ya
SHP 4-0 yapacak ya da 2-2 DYP-SHP ola-
cak. Bir gazetenin Edirne esnafı arasında
yaptığı ankete verilen yanıtlara göz gezdi-
riyoruz. Tek tük ANAP ve DSP isaretlen-
miş. Büyük çoğunluğu SHP ve DYP'yi
tercih ediyor. DYP için "Edirne'ye ne ya-
püdıysa Demirel'in zamanında yapıldı",
"Bu ülkeyi Demirel'den başka kimse kur-
taramaz", "Hanedandan kör kuruşun he-
sabtnın sorulması ve enflasyonun duşiirül-
mesi", "Daha önceki tecrübeleriyle ülke-
yi daha iyi yönetir" gibi nedenler sırala-
mrken SHP'yi işaretleyenler "neden"ini
şöyle açıkhyorlar:
"Denenmemiştir. Daha çağdaş ve de-
mokrat. İnönü dttrüst, guvenilir lider. tk-
tidar olmak için kadrolan var. Anayasa-
nın değişmesni sağlayacaklar. 12 Eylül-
ün hesabım soracaklar. Meraurlara sendi-
ka hakkı verecekler. Demokrasiyi tüm ku-
nım ve kuraOanyla hay^ta geçirecekler.
raftan değiller. Köyün eski muhtan "Her-
kes yoğurduğunu koyacak öniimüze, ki-
minki ekşi kiminki tatlı bakacağız" diyor
anlamlı anlamlı. Bir diğeri "Seçim giinö
belli olur be yav" diyor Trakya şivesiyle.
20 yaşındaki Yaşar Günday ise sonuçtan
emin: "ANAPla DSP yanşacak bu seçim-
de. Bizden sonra Trakya'da en güçlü parti
DSP."
Yaşar Günday 20 gün öncesine kadar
SHP'liymiş. Şimdiyse yalmz o değil dedi-
ğine göre F^leiçi'ndeki bütün gençler
ANAP'h olmuş. Nedeni, "SHP'nin HEF-
le birleşmesi. Doğu'da askerlerimiz ölür-
ken SHP kalkıyor Kürt milletvekillerini
aday gösteriyor. Aynca gençlere ve kadın-
Trakya'da yaygın görüş seçimin ŞHP ve DYP
yarışı halinde geçeceği. Köylerdeki Ecevit
sevgisinin oylan arttıracağı ancak bunun DSP'nin
barajı aşmasına yetmeyeceği belirtiliyor. DSP'nin
oylarını arttırması ANAP ve DYP'lileri sevindiriyor.
Laik eğiüm ve üniversite özerkligi sağla-
yacaklar. Ülkenin dışarıya karşı onurunu
koruyacaklar..."
Edirne'deki tunımuza "dayançma" gös-
tererek kadın adaylardan başlıyoruz.
ANAP'ın da DYP'nin de aday listesinin
birinci sırasında kadın aday var. ANAP-
ın kadın adayı genel merkez tarafından bi-
rinci sıraya getirilmiş. Hanife Gül Ercan,
her ne kadar bunun yıllardır parti için
Edirne için yaptığı çalışmaların bir sonu-
cu olduğunu söylüyorsa da kimi küskün
ANAP'lüar ve muhalefet partileri Gül Er-
can "papatya" olduğu için "Hanımefen-
di tarafından birinci sıraya getirildi" di-
yorlar.
Gül Ercan'ın programı çok yüklü. Edir-
nespor - Kapalıçarşı maçı öncesi Edirne-
sporlulara kazanmaları halinde bircr al-
tın vermeyi vaat etmiş. Edirnespor da maçı
2-1 kazanmış. Bizden izin isteyerek futbol-
culara altınlarını vermeye gidiyor. Seçim
bürosundakilerle söyleşiyoruz biz de. Us-
gaç köyünden «elenler pek konuşmak ta-
lara kapalı bir parti. Bir tane kadın aday
yok. En önemlisi pragmatik olmak lazım.
Bugün dünyada tek hâkim ABD. Kredi al-
mak için ABD'ye yakın olmak lazım. Dev-
let borçla batmaz. Herkes borçla kalkını-
yor. Bunu da en iyi ANAP yapar."
Gül Ercan'uı burosundan Edirne'deki
öteki kadın adayın DYP'li Ümran Akkan^
ın seçim bürosuna gidiyonız. Hemen ar-
kamızdan az önce Gül Ercan'ın bürosun-
da gördüğümüz bir iki kadın geliyor. Bizi
görünce suçüstü yakalanmış gibi "Biz bü-
tün kadın adaylan desteküyoruz" diyor-
lar.
Ümran Akkan, önseçimde birinci sıra-
ya gelmiş. DYP'liler de şaşırmış bu ise.
Ümran Akkan'm "Kalbinizdeki adayını-
zın yanında bir hanım olarak beni de işa-
retlerseniz sevinirim" demesi işe yaramış.
Bir DYP'li "Valla herkes nasılsa bu kaza-
namaz diyerek onu da işaretledi. Erkek-
lerin oylan böhindü Ümran Hanım birinci
oldu" di^or gülerek. Sonra da bir sır ve-
riyor: "Ümran Hanım'ın birinci olması
büyük sıkıntı yarattı örgütte. Çunkü da-
ha önce merkez ilçe ikinci başkanıyken ör-
giitten ihraç etmek istemişlerdi, genel mer-
kez durdurmuştu."
Ümran Akkan, olayı doğnıluyor ama
"Onlann gecmişte kaldıgı, örgütün de
kendisini desteklediği" inancında. İhraç
etmek istemelerinin nedenini açıklarken
de "kadın oldugum için hazmedememiş-
knü" diyor. Ümran Akkan DYP'nin Edir-
ne'de oy patlaması yapacağıru savunuyor.
Sıra Edirneli sosyal demokratlarda.
DSP il merkezi yolumuzun Ustünde. Ama
"yetkililer yok." Yetkililer akşam 8'de ge-
lecek ve köylere gidilecek. Aradaki boş-
luktan yararlanıp SHP'ye gidiyoruz. Il
Başkanı Saim Mutlu'nun odası tıklım tık-
lım. Adana mitingine kadar biraz tedirgin-
lermiş, ama Adana'dan sonra bütün kuş-
kulan dağıhnış. 4-0'a en yakın partinin
SHP olduğu inancındalar. DSP'nin birinci
sıraya bir emekli askeri getirmesinin DSP
tabanında huzursuzluk yarattığım, o ne-
denle SHP oylannı "bölme" olasılığının
çok zayıfladığını söylüyorlar. Peki ya
1974'te Ecevit hükümetinin Uban fiyatla-
nna yüzde yüz artış getirmesinin Trak-
ya köylüsünde yarattığı Ecevit sevgisi? II
Başkanı Mutlu hemen yamthyor:
"O, CHP'nin yani sosyal demokrat bir
partinin programıydı. Trakya köylüsü bu-
nu görüyor. iktidara sosyal demokrat bir
parti gelince yine yüzünün güleceginin bi-
lincinde. Ve iktidar partisinin de SHP ol-
duğunu göniyor. DSP'ye verilecek oyla-
nn boşa gideceğini biliyor."
Edirne'de politika, akşamları köylere
kayıyor. SHP'liler köy gezilerrne bizi de
davet ediyor. Gidip "SHP'ye olan ilgiyi ye-
rinde görelim" diye.. Milletvekili ve şim-
di de ikinci sıradaki aday F\ıat Erçetin'le
birlikte Usgaç ve Ahi Köyü'ne gidiyoruz.
Usgaç köyü SHP'nin en çok oy aldığı köy-
lerden biri. Köy erkekleri kahvede toplan-
mış. Fuat Ercetin'in konuşmasını merak-
la dinliyorlar. Erçetin önce oyun nasü kul-
lanılacağını, tercihin nasıl yapüacağını an-
latıyor uzun uzun, sonra SHP'nin iktida-
ra gelince neler yapacağını. Sıra soru ya-
nıtlara geliyor. Köyün DYP'li "ağa"sı Sup-
hi Yılmaz dayanamayıp patlatıyor
sonısunu: "DSP'liler niye size oy vermi-
yor?" Sonra da kendisi yanıthyor: "Ben
946'dan beri sağ partilere oy veririm. İşte
burada herkesin önunde söyiüyoram. Ma-
dem DSP'liler de sosyal demokrat, onlar
da SHP'ye oy versin, oylar bolünmesin
ben de SHP'ye vereceğim oyumu.."
Gülüşmeler arasında bir başkası öğüt
veriyor Ergetin'e: "Biz aslında SHP'ye oy
vereceğiz. Sen ne güzel anlattm. tkna ol-
duk, ama bazımızın kafası hâlâ kanşık.
Her gün gelip bize böyle anlatmanız la-
zım."
Köyün gençlerinin yanına yaklaşıp on-
lann görüşünü öğrenmeye çalışıyoruz. Ha-
kan Kayrak ve Celal Öztürk, gülerek,
"Baltayı taşa vurdunuz" diyorlar. Çünkü
aday listeleri açıklandıktan sonra DSP'den
aynlmış SHP'ye geçmişler. "Biz 12 Eylüli
den, askerierden kurtulmaya çalışırken ge-
nel merkez birinci sıraya bir asker emek-
lisini atadı. Demokrasinin d'sinin bile ol-
madıgı DSP'ye daha fazla dayanamadık.
Daha birçok arkadaşımız ayrılacak
DSP'den" diye açıkhyorlar nedenini. An-
latüklarma göre listenin değişmesi için çok
uğraşmışlar. Otobüsler tutup Ankara'ya
gidenler Ecevit'le görüşememiş; telefon et-
mişler, telefon yüzlerine kapanmış.
Usgaç Köyü'nden Ahi Köyü'ne geçiyo-
ruz. Bu köy DSP'li. Ama kahve yine do-
lu. Fuat Erçetin Usgaç"ta anlattıklannı
tekrarhyor. DSP'lileri kirmamaya özen
göstererek neden oylarını SHP'ye verme-
leri gerektiğini söylüyor. Sohbetin ortasın-
da köyde yine korna sesleri duyuluyor.
DSP'liler geliyor. Onlar da köyün ikinci
kahvesine gidiyorlar. Fuat Erçetin sözle-
rini özetliyor ve DSP'den 3. sırada aday
olan Kadir Akgün'e başanlar dilemeye gi-
diyor. SHP heyeti köyden aynldıktan son-
ra öteki kahvedekiler de Akgün'ü dinle-
meye geliyor. Kadir Akgün, DSP Edirne
Merkez İlçe Başkanlığı'ndan istifa edip
milletvekili adayı olmuş. Halen çiftçilik
yapıyor. Çiftçflerin bütün sıkmtüannı biz-
zat yaşadığı için o sıkıntılann sona erme-
sini sağlamak amacıyla aday olduğunu an-
latıyor. DSP'nin Edirne'de barajı aşacağım
soylüyor:
"Gecmişte sadece genel başkanımız Sa-
yın Ecrvit'in adı, varlığı Türkiye genelin-
de yüzde 8 oy almıştı. Şimdi biz gençler
de bir yüzde 8 alırsak Edirne 4-0 olur."
Kırklareli
Trakya'daki son durağımız Kırklareli.
Tekirdağ ve EdirneMen sonra Kırklareli,
ilden çok kasaba gibi geliyor bize. Kırk-
larelilüer bütün yatınmlann Lüleburgaz'a
yapıldığından yakınıyorlar. Tekirdağ'la
Çorlu arasındaki gibi Kırklareli'yle de Lü-
leburgaz arasmda siyasi rekabet var. Her-
kes kendi bölgesinin adaylanmn milletve-
kili olmasını istiyor ki kendisine hizmet
versin. '""-
ANAP Kırklareü'nde de sancüı. AM Rı-
za Altınel, sıralamada 4. olunca adaylık-
tan çekilmiş. Ardından merkez ilçe yöne-
tüni de istifa etmiş. Biz oradayken ANAP
halen aday arayışındaydı. Bu en çok
DYP'lileri sevindiriyor. DYP II Başkanı
Yaşar Faruk tnal, "ANAP bitti" diyor:
"ANAP'taki küskünler bize geliyor. 2
mületvekUuıe kesin gözüyle bakıyoruz. Di-
ğerini belki SHP alır. ama DYP'nin 3-0
yapması büyük bir ibtimai."
II Yönetim Kurulu Uyesi Rasim Kada-
yıfçı daha kararlı:
"ANAP bitti. Sokağa bile çıkamıyorlar.
ANAP'ın oylan bize gelecek. Ecevit de so-
lu bölecek DYP 3-0 olacak. DSP adayla-
n zayıf, bir de mezhepçilik yapıyorlar. Bi-
rinci sıradaki Ismet Solak, partiye bile uğ-
ramıyor. Alevilerin oylannı almaya çalı-
şıyor. Alsa bile bir işe yaramaz. Onlar
SHP'den oy çalariar o da bize yarar."
DSP'liler bu savlara gülüyorlar. İl Baş-
kanı "Hiç parti binasından çıkmasak ge-
nel başkammızın adı 1 milletvekili çıkar-
maya yeter" diyor. Ardından, köy köy,
manalle mahalle gezdiklerini, yöre halkı-
nın sorunlarını yakından bildiklerini ve
DSP'nin Kırklareli'nde birinci parti ola-
cağını anlatıyor. 2. sıradaki aday Celal Öz-
güzel bir noktaya dikkat çekiyor:
"Bize bölücü diyorlar. Aal kendileri bö-
lücü. tsmet Solak'ın Aleviliğini, 4., 5. sı-
radaki adaylanmızın Çingene oluşunu ön-
plana çıkarmaya çalışı>orlar. Oysa Kırk-
lareli'de Alevisi, Boşnağı. Pomağı, Çinge-
nesi iç içe yaşar yıllarca, ama onlar bun-
lan kullanarak bizi mezhepçilikle suçla.-
maya çalışıyorlar. Propagandalan geri te-
pecek ve üç milletvekilini de DSP çıkara-
cakür."
SHP'nin h'ste başı adayı, milletvekili tr-
fan Gürpınar. Aday sıralamasımn önse-
çimle belirlenmesinin örgütte huzurlu bir
ortam sağladığını vurguluyor:
"ANAP eriyor, ama bütün oylan
DYP'ye gitmeyecektir. ANAP kunıculan
arasında eski CHP'liler de vardı. Yani
ANAP'a giden sosyal demokrat oylar ge-
ri dönecektir. Başta bir DSP tedirginliği
yaşamıştık, ama vatandaş bölünmenin
ANAP'a ^rayacağının bilincinde. O ne-
denle sonuç 3-0 olacakür. ANAP ve DYP
burada DSP'yi güçlü göstermeye çalışıyor.
'Oyumu DSP'ye vereceğim" diyor ki oy-
lanmız bölünsün. Kırklareti'nin gelenegi-
dir, seçim geceleri kazanan parti davul çal-
dınr. Biz, davulu SHP çalacak diyoruz."
Ana caddenin en stratejik köşesinde ter-
zi dükkânı olan Nihat Akay, "demokrasi
gözel şey" diyor bayraklan göstererek. Ni-
hat Akay'ın terzihanesi Kırklareli'nin ile-
ri gelenlerinin uğrak yeri. Kentin nabzım
buradan tutmak rnümkün. Eliyle kendisi
gibi saçlanna çoktan aklar düşmüş arka-
daşlannı gösteriyor birer birer, "bak"
diyor:
"Bu ikisi solcu. biz ikimiz sağcıyız. Se-
çim sonuçlan da böyle olacak. Ya 2 SHP
bir DYP ya iki DYP bir SHP. 3-0 çok zor.
Ecevit yanlılan umutlu, ama sanmam. ts-
met Solak iyi bir aday, ama yanlış yaptı-
lar. Mezhep adayı oldu. ANAP müdafa-
ada. Habire tokat yiyor ama elini kaldır-
maya hali yok."
Akay'ın "bu sağcı" diye gösterdiği
emekli memur söze giriyor:
"Sözün kısası bizim umudumuz Ecevit.
Ecevit ne kadar oylan bölerse bizim şan-
sımız da o kadar artar."