Katalog

7 OCAK 1991 DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/ll Mitsotakis 11 ocakta Sofya'da • ATİNA (AA>- Yunanistan Başbakanı Konstantin Mitsotakis, Bulgaristan ve Arnavutluk'u ziyaret edecek. Mitsotakis 11-12 ocakta Sofya'da Bulgar yetkililerle Yunan-Bulgar ilişkilerinin daha iyi bir düzeye nasıl gelebileceğini görüşecek. 13-14 ocakta da Tiran'da Arnavutluk yetkilileriyle bu ülkedeki Yunan azınlığı konusunu ele alacak. îsraüyine salchrdı • SAYDA (AA)— Israil savaş uçaklarının, Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde, radikal Filistinli bir gruba hava saldırısı düzenlediği bildirildi. Polis, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nin üslerine düzenlenen dün sabahki saldında, en az 3 gerülarının öldüğünü ve 5 gerillanm da yaralandığını açıkladı. Sayda kentine 3 kilometre uzaklıktaki Şaharbil köyüne altı F-15 savaş uçağınuı düzenlediği saldırı, bu yıl içinde tsraii tarafından Güney Lübnan'a düzenlenen ikinci hava saldırısı oldu. Polonya: Hızlı pazar ekonomisi • VARŞOVA (AA) — Polonya'da yeni Cumhurbaşkanı Lech Walesa tarafından basbakanhğa getirilen Jan Krzystof Bielecki, hükümetini açıkladı ve programını parlamentoya sundu. Bielecki, parlamentoda yaptığı sunuş konuşmasında, kurduğu geçiş hükümetinin ha2irlanan programla ülke ekonomisini kotnünist ekonomik sisteminden uzaklastırmak ve pazar "• ekonomisine geçişi hızlandırmak için anahtar sektörlerde daha hızlı ve daha kökten değişiklikler üzerinde cabalannı yoğunlaştıracağını bildirdi. Başkan Bush, Kongre'den izin almadan savaşa gitmek niyetinde Savaş yetkisi kimde?Beyaz Saray'la Kongre arasındaki tartışma büyüyor. Yönetim, "Amerikan can ve mal güvenliği tehlikede olduğu zaman Kongre'den savaş yetkisi almava gerek yok" diyor. Kongre ise A B D Anayasası'nm savaş ilanı yetkisini Kongre'ye verdiğini belirtiyor. ITFITK rİTT n F M t » tamk *?*• başluunn Kongre^ UHJK GULULMIK d e n y e t k i a l m a s m a g e r e k y o k " WASHINGTON— ABD diyor. Kongre uyeleri ise "tyi ni- Başkanı George Buslı'un, Kong- i*11 » görünen bu yaklaşımın ar re'den yetki almadan Amerika'yı Irak ile savaşa götürme olasılı- ğı, yönetim ile Kongre arasında "savaş yetkisi kimde" tartışma- lanna yol açtı. ABD yönetimi, "Amerikan can ve mal güvenliği tehlikede olduğu zaman askeri giiç kul- kasında büyük boyutlu bir sal- dın niyeti yatıyor. Bu vüzden de Kongre'den resmen izin alınma- sına gerek var" görüşünü sa- vunuyor. Amerikan Anayasası "savaş ilanı" yetkisini Kongre'ye veri- yor. Ancak Amerikan çıkarlan tehlikede olduğu zaman özellik- le savunma amacıyla ABD baş- kanlanmn askeri güce başvur- masını da yasaklamıyor. Ameri- kan başkanlan geçmişte Kong- re üzerinde bugünkünden çok daha etkili oldukları için Kong- re'den bu yetkiyi istedikleri za- man almakta zorlanmıyorlardı. O yüzden anayasanın bu mad- desi işlevsel durumdaydı. Ancak Amerikan siyasi yaşamında Kongre'nin ağırhğı arttıkça Amerikan başkanlan Kongre'yi kendi politikalan dğrultusunda kullanmakta güçlük çekmeye başladı. Bu yüzden de kimi za- man Amerika'ya yapılmış bazı saldırtlan özür olarak kullana- rak, kimi zaman da bu saldırı- lann gerçekleşmesini temin ede- rek Kongre'den yetki almadan büyük çtplı savaşlara girmeye başladı. Kore ve Vietnam ABD birliklerine Tonkin'de ya- pıldığı ileri sürülen bir saldırı bahane edilerek Vietnam'da sa- vaşa girildi. Daha sonraki yıllar- da Tonkin saldınsının düzmece olduğunu anlaşıldı. Örneğin ABD 1950'de Kore Savaşı'na, "savaş ilan" edilme- den, yani Kongrtfden yetki alın- tnadan girdi. Birleşmiş Millet- ler'in "Knzey Kore'nin göneye saMınsını durdurmava" çağıran kararından sonra ABD Başka- nı Harry Truman, Amerikan Hava ve Deniz Kuvvetleri'ni gü- neye yardıma yolladı. Binlerce insanın ölümüne yol açan Vietnam savaşı da hiçbir zaman resmen ilan edilmedi. DER SPİEGEL'İNÎNCELEMESÎ 15 Ocak'ta Körter1 ^enöoemllhavavekafakuwet)er.ntndokûmO Asker sayısı 430 000 40.000 35 000 20.000 20.000 12 000 557.000 S.AraMstM Ftana TOPUH Kımyas» ve Irak asken gûcû Asker saysı 70X000 N Tank 3600 Uçak 600 Kimya sanayıı, Atom araşDrma Kaynak: Oer Sp*gel Körfez yükünü aldıIrak karşıtı ittifakın toplam 557.000 askeri, 4468 tankı ve 1580 uçağı, Irak'ın 700 bin askeri, 600 uçağı ve 3600 tankına karşı. Dış Haberler Servisi — 15 ocak günü ne olacak? Irak lideri Saddam Hüseyin karşısına aldı- ğı dunyaya boyun eğip, işgal et- tiğj Kuveyt'ten çekilecek mi? Si- nir savaşına devam mı edilecek, yoksa neden olacağı zarann kor- kunç boyutlarını kimsenin dü- şünmek istemediği savaş başla- yacak mı? Kesin olarak bilinen tek şey, 15 Ocak 1991 tarihinde harekete hazır askeri güçlerin sayıst. Alman "Der Spiegel" dergi- sinde yer alan bir habere göre ki- min ne zaman ne şekilde başla- tacağı bilinmeyen bu savaşta 430 bin Amerikan, 40 bin Mısır, 35 bin tngiliz, 20 bin Suriye, 20 bin Suudi Arap ve 12 bin Fransız as- keriyle toplam sayısı 4468'i bu- lan tank ve 1580 uçak; Irak'ın 3600 tankh, 600 uçaklı ve 700 bin askerli gucüyle karşı karşı- ya gelecek. Irak'ın "savaşa doymaması" durumunda hasar bilançosu kuşkusuz çok daha ağır olacak. Körfez'deki Ingiliz Kuvvetleri Komutanı Sir Peter de la Billie- re'ye göre savaş birkaç gün için- de sona erecek; kimi uzmanla- ra göre ise aylarca sürecek bu sa- vaşta on binlerce askerle daha fazla sayıda sivil hayatını kaybe- decek, yüz binlerce yaralı yeter- siz tedavi ve bakım olanaklan ile karşı karşıya kalacak. Irak hal- kı ise kendini facianın içinde bulacak. Bir milyon askerden oluşan ordusuyla dünyanın beşinci btı- yüklükteki ordusuna sahip olan Irak'ın tanklannın üçte ikisi gü- neyde üslenmiş, füzeleri ise çok- uluslu askeri gücü hedef almış durumda. Ancak Irak bu savun- ma gücüyle olası bir saldınyı durduramadığı takdirde hiç kuş- ku yok ki biyolojik ve kimyasal silahlarına da başvuracak. Amerikan Hava Kuvvetleri'nin, Irak hava gücünü hangi sürede et- kisiz hale getirebileceği belirsiz. Politika kokuyor özetle, anayasaya göre ABD Başkam Irak'a karşı savaş aça- mıyor. Ancak eğer "Amerikan birliklerine bir saldın olursa" o zaman 'ikarşıhk" veriyor. Bu da Kongre'nin onayı alınnıadan bü- yük çaplı bir savaşa gidilmesi anlamma geliyor. ABD Kongresi böyle bir olasıhk hissettiği için son günlerde yönetimi şiddetle sıkıştırmaya başladı. Ancak bu sıkıştırma biraz "politika" ko- kuyor. Yani, savaşta işler kötü giderse "Bush Kongre'den izin almadan gitti" diyebilmek kay- gısı hissediliyor. Bu izlenime de Kongre'nin aslında böyle bir yet- ki vermek istememesi yol acıyor. Yani Kongre hem "bizden izin alınmıyor" diye yakınıyor hem de böyle bir izin alınmasını da istemiyor. Çıinkü savaş başarı- sız olursa Bush ile birlikte so- rumluluğu paylaşmak istemiyor. örneğin senatonun ağır topla- rından silahlı kuvvetler komite- sinin başkam Samm Nunn, "Eğer başkan savaş yetkisi ile bi- ze gelir de biz de haftalarca bu- nu tartışırsak, konik dnruma düşeriz" diyor. Amerikan yönetimi de zaten bu niyette değil. Bunun birinci nedeni, günler sürecek savaş ila- nı tartışmalarınm saldırının sürpriz etkisini azaltacak olma- sı, ikinci nedeni de Amerikan yönetimi, anayasanın kendisine bu yetkiyi verdiğini düşünüyor. ABD Dışişleri Bakanı James Baker geçen günlerde ABC TV'sine verdiği demeçte, "savaş Hanı yetkisi Kongre'de ve biz bu- nu Hıial etmek niyetinde degih'z" dedi. Yani savaş ilan edilmeden savaşılacak bir formülün bulun- mayacağını ima etti. Bundan anlaşılıyor ki Ameri- kan yönetimi, eğer gerçekten sa- vaş olacaksa, buna bir bahane bularak girecek. Çünkü karşı- dan hiçbir tahrik yokken saldı- rıya geçerse bu, açıkça anayasa- nın ihlali anlamma geliyor. Ama Irak tarafından bir tahrik gelir- se, o zaman Amerikan yönetimi "savunma amacıyta" taarruza geçebilecek. Bu durum Türkiye açısından özel bir önem taşıyor. Çünkü Amerikan yönetiminin böyle bir bahaneye ihtiyaç duy- duğu saat geldiğinde, cografik konuntunun elverişliliği nede- niyle dikkatini çevireceği bölge- lerden birisinin Türkiye olabile- cegi gözden uzak tutulmuyor. POUTIKADA SORU1NLAR ERGUNBALa Karamsarlık Artarken ABD Dışişleri Bakanı James Baker ile Iraklı meslektaşı TarA Aziz arasında 9 ocakta Cenevre'de gerçekleşecekbuluşma, K6f- fezkrizi konusunda yeni bir umut doğmasına yol açtı. Ancak Başkan Bush'ta Irak lideri Saddam Hüseyin'in son açık- lamalarının ışığında bu umut pek güçlü görünmüyor. Başkan Bush, önceki gün yaptığı radyo konuşmasında "Irak'ın, Kuveyt* ten derhal çekilmezse korkunç sonuçlara katlanmak zorundâ kalacağını" söyledi ve Kuveyt'le Filistin arasında bağlantı kuru* lamayacağını yineledi. Saddam Hüseyin ise Ordu Günü ddayısıyla yaptığı tonuşma- da, Kuveyt'in, Irak'ın 19. ili olduğu yolundaki iddiasını tekrarla- yarak "Kuveyt ve Filistinlilerın haklan için savaşmaya haztr olduklarını" söyledi. Kısacası, Cenevre buluşmasından önce taraflarm bilinen tu- tumlarında en ufak bir degişıklik yok. O zaman Bush, Cenev- re'de buluşmayı neden önerdi? Irak öneriyi neden kabul etti? Gozlemcilerin görüşü genel olarak şöyle: İçeride, Kongre'nin ve savaş karşıtı çevreterin baskısı altında olan Bush, gerek kendJ halkına gerekse dünya kamuoyuna banş için her yolu denediği mesajını iletmek amacıyla yeni bir buluşma önerdi. Saddam H0- seyin de zaman kazanabilmek amacıyta öneriyi kabul etti. Bu görüş doğru ise Cenevre buluşmasına pek bel bağlanamaya- cağı ortaya çıkıyor. Reuter Ajansı, önceki gün Batılı olmayan bir diplomatın görüşünü aktanyordu. Şöyle diyor adının açıklanmar sını istemeyen diplomat: "iki taraf da tutumlarını degişiirmezsa, Cenevre görüşmesi beş dakika içinde kesilebilir." Bir başka dip- lomat da şöyle konuşuyor: "Saddam hâlâ durumun ciddiyetirrt ve karşısındaki ittifakın karartılığını anlamamış görünûyor." Görülebıldiği gıbi tablo iyimser olmayı pek mümkûn kılmıyor. Ancak sağda solda çıkan bazı haberleri toplayınca, bu karam- sar tabloda zayıf da olsa bazı umut ışıkları belirıyor. ingiliz "Th# Economist" dergısıne bağlı ve sağlam haber kaynaklan ile ta- nınan "Foreign Report" bülteninin 13 aralık tarihli sayısında &• ginç bir haber vardı. Habere gore Saddam Hüseyin dostlarma« Kuveyt'ten çekildıği takdirde, Filistin konusunda bir konferans toplanması umudu olup olmadığını sormuştur. Foreign Report, Saddam'ın Kuveyt'ten çekilmesi ile Ortadoğu konferansının ay- nı zamanda başlaması koşulundan da vazgeçtiğini bildirtyordu, Foreign Report'a göre Saddam, israil füzelerinı imha ettiğl tak- dirde Irak'ın da füzelenni imha edebileceğini belirtmiştir. 4 ocak tarihli International Herald Tribune gazetesi de ûst dü- zeydeki Cezayirli hükümet yetkililerine dayanarak verdiği haber- de, Saddam'ın, Kuveyt'ten çekilmeden önce ABD ya da İsraıl'irt Irak'a daha sonra saldırmayacağına ilişkin güvence istedigini bÜ- diriyordu. Cezayirli yetkililer, bu konunun geçen ay Cezayir Devlet Başkam Şadli Bincedid'in Bağdat'ı ziyaretı sırasında iki lider ara- sıoda göfüşüldüğünü bitdiriyorlar. Yine aynı habere göre Bağ- dat'ta hükümet yetkilileri ile teması olan bir Batılı diplomat, He- rald Tribune'un muhabirine "Irak liderlerinin tutumunda gözle görülür bir degişıklik var. Artık özel sohbetlerde Kuveyt'in Iraki ın bir parçası olduğunu söyiemiyorlar" demiştir. Geçen haftaki Paris Match dergisinde çıkan bir haberde de Viyarra ve Cenevre'de yapılan gizli görûşmeterde VVarba ve Bu^ biyan adalarının 99 yıllığına Irak'a kıralanmasına karşılık Irak'ın Kuveyt'ten çekilmesinin ele alındığı öne sürûlüyordu. Bu haberlerin hepsi iddiadan öteye gitmiyor. Gerçek olabilif ya da olmayabilır. Ama zayıf da olsa umut ışığı doğuran bir nokta daha var. Sad- dam, yanlış nesap yapmasına karşın, gerçegi görebilen ve kö- şeye sıkıştığında geri çekilen bir lider. Hitler'in fanatizmi ve çıl- gın inadı Saddam'da yok. iran'a diş geçiremeyeceğini anlayırv ca gerı çekılmiştı. ABD'ye karşı kuvvetlerini serbest bırakmak için Şattülarap'ı Tahran'a terk etmekte tereddüt etmedi. Ancak Kuveyt'ten geri çekilmesi İçin itibarını fazla yaralama- yacak bir formülün bulunması gerekiyor. Sözgelışı Başkan Buahf un Arap-İsrail banşı için yeni bir girişim başlatmayı düşündüğû- nü açıklaması, havayı yumuşatabilir. Büyük devlet adamlığı "dediğim dedik" havasıyla savaşa git- mek değil, son anda yaratıcı bir formülie savaşı önleyecek es- nekliğı gösterebilmektir. T.C. BAŞBAKANLIK KAMU ORTAKLIĞI İDARESİ BAŞKANLIĞrNDAN DUYURU T.C. Başbakanlık Kamu Ortaklığı İdaresi Ba^kanhğı (KOİ). özellqtirmc kapsamında bulunan ÇAYBANK A.Ş.'de (BANKA) sahip olduğu % 49 oranmdaki, ? kişiden oluşan BANKA Yönetim Kurulu'na 4 üye seçnıe imtiyazı olan (C) serisi hisselerinin tamamını &atışa sunmaktadır. • 1. ÇAYBANK A.Ş.'dcki KOİ hisselerinin satışt; Bankalar Kanunu ve BANKA Esas Mukavelesi çerçevesinde, teklif almak ve görüşmeler yapraak suretiyle, pazarlık usulii ile gercekleştirilecektir. 2. ÇAYBANK A.Ş. Esas Mukavelesi'nin 8'inci maddesi gereğince BANKA'nm mevcut hissedarlannın veya çay müstahsillerinin sözkonusu hisseleri öncelikk alma haklan vardr. Aşağıda belirtilen tarihe kadar teklif venneyen veya satış görüşmeleri sonrasında teklifleri, diğer isteklilerin tekliflerine göre uygun olmayan BANKA hissedarlannın veya çay müstahsillerinin sözkonusu haklan ortadan kalkacaktır. 3. İsteklilerin, 500.000.000 (beşyüzmilyon) TL tutannda, KOİ lehine en a2 altt ay süreli kayıtsız şartsız, gayrikabili rücu geçici banka teminat mektubu veya geçerli teminat akçesini KOİ veznesine yatırarak alınacak makbuz ve Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nden alınmış "Çay Müstahsili" olduklarını belirten bir belge (çay müstahsilleri için) ile birlikte, tekliflerini en geç 1 Şubat 1991 günü saat 18.00'e kadar KOİ'ye teslim etmeleri gerekmektedir 4. Teklifler, üzerinde "ÇAYBANK A.Ş. için tekliftir — GİZLİ" ibaresi yazılı kapalı bir zarf içinde verilecektir. 5. Teklifleri KOİ tarafından uygun görülen istekliler ile yapılacak satış görüşmeleri sonrasında tercih edilecek istekliden, mutabık kalman fıyatın % 6'sı oranında kesin banka teminat mektubu veya geçerli teminat akçesi ile birlikte fıyat ve satış şartlannı ihtiva eden yazılı bir niyet mektubu talep edilecektir. Niyet mektubu verilmemesi veya niyet mektubu verilmesinden sonra KOİ tarafından belirlenecek süre içinde sözleşmenin imzalanmaması ve / veya kesin teminaun verilmemesi durumunda, geçici teminat irat kaydedilecektir. 6. Satışa konu hisselerin devrinin onaylanmaması ve / veya Bankalar Kanunu'na göre T.C. Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığının izin vermemesi halinde, satış iptal edilerek ilgilikrin teminatı geri verilir. Bu iptalden dolayı KOİ'ye herhangi bir sorumluluk yükletilemez. 7. T.C. Başbakanlık Kamu Ortaklığı İdaresi, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmayıp, satışı yapıp yapmamakta veya dilediğine satmakta serbesttir. 8. Satış ve BANKA hakkında bilgiler, KOİ'den temin edilebilir. T.C. BAŞBAKANLIK KAMU ORTAKLIĞI İDARESİ BAŞKANLIĞI Atatürk Bulvan No: 163. Bakanlıklar 06680 ANKARA Tel.-. (4) 125 21 70; Teleks: 47010; Faks: (4) 125 26 11 T.C. BAŞBAKANLIK KAMU ORTAKLIĞI İDARESİ BAŞKANLIĞrNDAN DUYURU T.C. Başbakanlık Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlıgı (KOİ), özelkştirme kapsamında bulunan ADANA KAĞIT TORBA SANAYİİ T.A.Ş.'de sahip olduğu % 60 oranmdaki hisselerinin tamamını veya bir kısmını satışa sunmaktadır. 1. ADANA KAĞIT TORBA SANAYİİ T.A.Ş. ile ilgili danışmanhk hizmeüeri, İktisat Bankası T.A.Ş. tarafından yürütûlmekte olup, ADANA KAĞIT TORBA SANAYİİ T.A.Ş. hakkında hazırianan bilgi dokümanı danışman banka veya KOİ'den temin edilebilir. 2. ADANA KAĞIT TORBA SANAYİİ T.A.Ş.'deki KOİ hisselerinin satışı, teklif almak ve görüşmekr yapmak suretiyle, pazarlık usulü ile gerçekleştirilecektir. 3. İsteklilerin, 100000.000 (yüzmüyon) TL tutannda, KOİ lehine en az altı ay süreli kayıtsız şartsız, gayrikabili rücu geçici banka teminat mektubu veya geçerli teminat akçesini KOİ veznesine yatırarak alınacak makbuz ile birlikte, tekliflerini en geç 1 Şubat 1991 günü saat 18.00'e kadar KOİ'ye teslim etmeleri gerekmektedir. 4. Yapılacak teklifte, talep edilen hisse oranı ile bu oran için öngörülen fıyat belirtilecektir. 5. Teklifler, üzerinde "ADANA KAĞIT TORBA SANAYİİ T.A.Ş. için tekliftir - GİZLİ" ibaresi yazılı kapafı bir zarf içinde verilecektir. 6. Teklifleri KOİ tarafından uygun görülen istekliler ile yapılacak sattş görüşmeleri sonrasında tercih edilecek istekliden. mutabık kalman fıyatın % 6'sı oranında kesin banka teminat mektubu veya geçerli teminat akçesi ile birlikte fıyat ve satış şartlarını ihtiva eden yazılı bir niyet mektubu talep edilecektir. Niyet mektubu verilmemesi veya niyet mektubu verilmesinden sonra KOİ tarafmdan belirlenecek süre içinde sözleşmenin imzalanmaması ve / veya kesin teminatın verilmemesi durumunda, geçici teminat irat kaydedilecektir. 7. T.C. Başbakanlık Kamu Onaklığı İdaresi, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmayıp, satışı yapıp yapmamakta veya dilediği oranda satmakta serbesttir. T,C BAŞBAKANLIK KAMU ORTAKLIĞI İDARESİ BAŞKANLIĞI Atatürk Bulvan No: 163, Bakanlıklar 06680 ANKARA Tel.: (4) 125 21 70, Teleks. 47010, Faks. (4) 125 26 11 İKTİSAT BANKASI T.A.Ş. Büyükdere Caddesi No: 165 Esentepe - İSTANBUL Tel.: (1) 174 1111; Teleks: 26021; Faks: (1) 174 70 28