Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
20 OCAK 1991 PIŞ HABERLER CUMHURİYET/11
7'ye 10 oranı
bozuldu
• ANKARA (AA) —
ABD'nin, Körfez Savaşı
nedeniyle Türkiye'ye
vermeyi planladığı 82
milyon dolarbk ek askeri
mühimmat için Yunanistan
7'ye 10 oranının
bozulduğundan kaygı
duyarken, Dışişleri
Bakanlığı yetkilileri,
"Olması gereken oldu"
dediler. AA muhabirinin
konuya ilişkin sorusunu
yanıtlayan bir Dışişleri
Bakanlığı yetkilisi, "Biz,
her zaman bu oranın suni
olduğunu, iki ülkenin
ihtiyaçlannın değişik
olduğunu söyledik. Bu
şimdi soraut olarak ortaya
çıkmıştır" dedi. Yetkili
şöyle devam etti: "ABD
yönetimi de her zaman bu
oranın suni olduğunu, 7'ye
10 oranını kabul
etmediklerini beyan
etmişlerdir. Ama kongrede
bu suni durum ortaya
çıkagelmiştir. Neticede,
olması gereken olmuştur!'
'Ambargo bizi
etkilemez'
• ANKARA (Cumhuriyet
Biirosu) — Isviçre
hükümetinin, Körfez savaşı
çerçevesinde Türkiye'yi
"çatışma bölgesine^'
uyguladığı silah ambargosu
kapsamına dahil etmesi,
Ankara-Bern üişkilerinde
soğuk rüzgârların esmesine
yol açtı. İsviçre'nin son
kararının Türkiye'yi
etkilemeyeceği bildirildi.
Dışişleri Bakanhğı Sözcüsü
Murat Sungar, tsviçre'nin
Türkiye ile savunma sanayii
işbirliği alanında "güvenilir
bir ülke olma vasfını
yitirdiğini" söyledi.
isviçre'nin geçen aylarda da
"kasıtlı siyasi saiklerle
hareket eden bir menfaat
grubunun etkisinde
kalarak" Türkiye ile
savunma sanayii projelerini
"sekteye uğrattığını"
kaydeden Sungar, bu
nedenle tsviçre ile bu
alandaki işbirliğine
"tedricen son verilmesi"
için bir çalışma
başlatıldığını bildirdi.
Çinlibakanın
Fransa gezisi
• Dış Haberier Servisi —
Çin Başbakan Yardımcısı
Zu Jiahua'nın Fransa'ya
yaptığı resmi ziyaret sona
erdi. Çin Başbakan
Yardımcısı, Fransa
Başbakanı Michel Rocard'la
da görüştü. Rocard, Çin'de
patlak veren kanlı
olaylardan sonra bir Çin
liderini resmen kabul eden
ilk Batılı lider oldu.
Rocard'a yakın kaynaklar,
görüşmenin Fransa ile Çin
iliskilerinin tedricen <
gelişmeye başlamasının bir
kanıtı olduğunu söylediler.
Siad Barre:
Avnlabilirim
• Dış Haberier Servisi —
Somalili bir bakan,
Barre'nin eğeı isyancıiar
önce ateşkese razı olurlarsa
çekilmeye hazır olduğunu
söylediğini bildirdi.
Kenya'ya kaçan Somalili
bakan bir gazeteye verdiği
demeçte, Siad Barre'nin
isyancılarla görüştükten
sonra çekilmeye hazır
olduğunu söylediğini öne
sürdü.
Mücahitlerden
roket saldınsı
• tSLAMABAD (AA) —
Afganistan'da, mücahitlerin
başkent Kabil'e roket
saldınlan düzenledikleri ve
en az 11 kişinin öldüğü
bildirildi. Kabil Radyosu,
mücahitler tarafından
düzenlenen saldırılarda
ölenlerin arasında 5
çocuğun da bulunduğunu
duyurdu.
BASK örgütü
yargılanıyor
• Dış Haberier Servisi —
Fransa'daki ayrılıkçı BASK
hareketinin 14 militanının
gizli bir örgüte üye
olmaktan yarın Paris'te
yargılanacaklan bildirildi.
Bu militanların arasında
örgütün kurucu üyesi
olduğu sinılan Philippe
Bidart dz bulunuyor.
Batk Israilsaldırdığı takdirde Müslüman ülkelerdeki tepkilerden çekiniyor
'Mami öfke' korkusu'İtalya ve Avustralya'da barış yürüyüşleri hız
'kazanırken, kamuoyu araştırmaları Fransızların
Irak'a karşı savaşa katılma kararını
' desteklediğini ortaya koydu.t
• Dış Haberie^Servisi — Irak'ın tsra-
il'e füzeyle saldırmasının yol açtığı şaş-
kınlık yerini Yahudilerin tepkisinin ne
olacağı şeklindeki soruya bıraktı. Lond-
ra, tsrail'in soğuk kanlılığıru sürdürmesi
gerektiğine işaret ederken diğer Batı Av-
rupa ülkelerinde Müslümanlann ve Ku-
zey Afrika halklannın olası tepkilerin-
den ürküluyor. İtalya ve Avustralya'da
banş yürüyüşleri hız kazanırken kamu-
oyu araştırmaları, Fransızlann Irak'a
karşı savaşa katılma karannı destekledi-
ğini ortaya çıkardı. Arap ülkelerinde
Müslümanlar uluslararası güçlere karşı
savaşa çağnürken ABD'de işadamlan sa-
vaş vurgununun keyfini çıkanyor. Dün
bazı ülkelerin savaşın gelişmesini değer-
lendirmeleri şöyleydi:
ABD
Arap ülkelerinde Müslümanlar uluslararası güçlere
karşı savaşa çağnlırken, ABD'de gaz maskeleri ve
kurşun geçirmez yelekler en çok satan mallar
arasına girdi.
Savaş korkusu, savaş çığlıklan Ame-
rikalı işadamlannın ceplerini dolduru-
yor. AFP'nin haberine göre kurşun
geçirmez yeleklerle gaz maskeleri ülke-
de en çok satılan mallar listesinin başın-
da yer ahyor. Irak'a saldınlmasına,
terörist saldırıları ile karşılık verileceği
düşüncesi de dedektif bürolarının fazla
mesai yapmasına neden oluyor. New
York polisinin uyarısı ile pek çok bina
ve alışveriş merkezi giriş ve çıkıştarda
kontrol sağlamak amacıyla koruma ımı-
hafızları kiraladılar. Sinegoglar da 24 sa-
at koruma altına alındı.
Irak'a karşı savaş açılmasını gurur
kaynağı yapan Amerikalılar ulusal bay-
rak ve saldınyı kutsayan rozetler üreten
işadamlannın kasalannın dolmasına bü-
yük katkıda bulunuyorlar. Çöl kumu
renginde ve üzerinde "Sevdigim, Çöl
Kalkanı Operasyonunda" yazılı otomo-
bil plakalarına olan talep de çok fazla.
"Muüu savaşlar" dileyen kartpostallar
da piyasaya çıktı.
Fransa
Paris'ten Sabetay Varol'un bildirdiği-
ne göre olası terör eylemlerine karşı gü-
venlik önlemleri gozle görülür şekilde
arttırılırken Fransa savaşın Kuzey Afri-
ka ülkelerindeki yan etkilerinden çeki-
niyor. Özellikle Cezayir ve Tunus'ta ger-
çekleşen Saddam yanlısı gösterilerde
Fransa'nın göstericilerce ABD ve Ingil-
tere ile aynı kefeye konması dikkatleri
üzerinde topluyor.
Fransız kamuoyu savaş öncesi ve ilk
günlerde gerçekleşen büyük banşçı gös-
terilere rağmen gerek Başkan Mitter-
rand'ın savaş konusundaki siyasetini ge-
rekse müttefiklerin Irak'a giriştiği saldı-
nyı büyük bir çoğunluğuyla destekliyor.
Liberation gazetesinde yayımlanan bir
anket, halkın yüzde 69'unun Fransa'nın
savaşa katılmakta "haklı" olduğunu dü-
şündüğünü gösterdi. Aynı şekilde halkın
yüzde 72'si Miöerrand'ın Körfez politi-
kasını destekliyor. Bu politikaya karşı
olanlar ise yüzde 23. Le Figaro gazete-
sindeki diğer bir anket ise halkın yüzde
67'sinin Irak'a karşı harekâtı onayladı-
ğmı belirtiyor. Fransızlann yüzde 73'üne
göre çatışmalann sorumlusu Saddam
Hüseyin, yüzde 7'sine göre ise George
Bush.
İngiltere
Edip Emil Öymen'in Londra'dan bil-
dirdiğine göre Irak'tan tsrail'e yeni fü-
ze saldınlan karşısında, "lsrail misille-
me yapacak mı" sorusu, yerini "lsrail
ne zaman saldıracak?" sorusuna bıraktı.
tsrail'in ABD ile eşgüdüm sağlayarak
dahi olsa kendi başına bir misillemeye
kalkışma fıkrini İngiltere hükümeti des-
teklemiyor. Hükümetin görüşü özetle
şu: lsrail eğer Irak'a misillemede bulu-
nursa, Suriye ve Mısır'ın ABD ve müt-
tefiklerin yanındaki tutumları değişebi-
lir. Özellikle Suriye Devlet Başkanı Ha-
fız Esad, Israil'in de taraf olması du-
rumunda, Suriye'nin İsrail ile aynı saf-
ta yer alamayacağını açıklamıştı. Mısır
hükümeti ise Batı'ya daha yakınsa da
kamuoyu baskısı aksi yönde ağır basar-
sa, Hüsnii Mübarek'in durumu hızla bo-
zulur. Bu nedenle İsrail, bir misilleme-
den caydırılmalıdır.
İtalya
Nilgün Cerrahoğlu'nun Roma'dan
bildirdiğine göre bir haftadır banş gös-
terilerinin ardı arkası kesilmiyor. Kör-
fez'deki misyon sırasında İtalyan Tor-
nadosunun kaybolması, "banş" pan-
kartlarıyla çeşitli kentlerde yürüyen kon-
voylan büsbütün arttırmış bulunuyor.
Roma, Fiumicino Havaalanı'ndaönce-
ki gün yakalanan bir Iraklı terörist,
Arap terorizmi korkusunu, gerçek bir
saplantıya dönüştüruyor. NATO üsleri-
ni, diplomatik merkezleri, askeri tesis-
leri, stratejik fabrikaları, telekomüni-
kasyon merkezlerini, istasyon ve hava-
alanlannı 28 bin ordu görevlisi koruyor.
La Spezia Limam'nda demirli kalan iki
POLITIKADA
BOMBALAR YÜKLENİRKEN - A-6'lara bombalar yüklenmiş,son kontrol yapılıyor. 3 gündür siiren harekfittr Irak'ın
stratejik bölgelerine tonlarca bomba abldı. (.Fotograf: Reuter)
Irak gemisinin 34 kişilik mürettebatı, te-
rör korkusuyla geminin içinde hapis tu-
tuluyor. Gene terör korkusu yüzünden
halyanlar, savaşın bu ilk hafta sonunu
her zamanki gibi sinema, tiyatro veya
restoranlar yerine, evde televizyon kar-
şısında geçirmeyi yeğliyorlar. Neticede,
televizyondan naklen savaş izleme tut-
kusu öyle bir iptila halini aldı ki RAI
yetkilileri, sürekli olarak verilen savaş
haberlerini "halk arasında panik
yaratmamak" amacıyla sınırlama giri-
şiminde bulundu. Fakat "sansiircü
yaklaşım" olarak nitelendirilen bu giri-
şim, gazetecilerde direniş yarattı ve RAI
Genel Müdürü'nün geri adım atarak sü-
rekli savaş haberleri akışına yeniden yeşil
ışık yakmasına yol açtı.
Yunanistan
Stelyo Berberakis'in Atina'dan bildir-
diğine göre Yunanistan'ın 'terör hedefi'
Iistesinde yer alması üzerine, tüm ülke-
de yoğun güvenlik önlemleri alınıyor. Bu
çerçevede tüm hava ve deniz limanları
çok sıkı korumaya alındı. Yunan hükü-
meti 'şiıpheli' gördüğü dört Irak pasa-
portluyu dün sınır dışı etti. Aynı bilgi-
İere göre Yunan güvenlik makamlan 15
Arap uyrukluyu daha sınır dışı etmeye
hazırlanıyor.
Hollanda
Haluk Balur'ın Amsterdam'dan bildir-
diğine göre Körfez savaşının Hollanda-
lılarla ulkedeki Müslüman azmlıklar ara-
sında gerginliğe yol açmasından kaygı
duyuluyor. Hollanda İçişleri Bakanhğı
önceki gün belediye başkanlanna mektup
yazarak kentlerindeki Müslüman azın-
lık gruplanna ait cami ve benzeri yerle-
re yapılması olası saldmlar konusunda
uyardı.
Bağdat radyosundan yapılan "Mütte-
fik ülkelerde terör eylemi" düzenleme
çağnsından sonra Irak'ın Lahey Büyü-
kelçiliği bir açıklama yaptı. Açıklama-
da Hollanda, Körfez savaşına aktif ola-
rak katılsa bile Irak'ın Hollanda'da te-
rör eylemine girişmeyeceğini söyledi.
Önceki gece Amsterdam'da düzenle-
nen ve 2500 kişinin katıldığı banş gös-
terisinde olay çıktı. Göstericilerin bir bö-
lümünün kent merkezinde bir kavşağı iş-
gal etmesi ve polise taş atması üzerine
polis cop çekerek göstericileri dağıttı.
Avustralya
Vietnam savaşı yıllarından bu yana
dün Avustralya tarihinin en büyük ba-
nş yürüyüşleri düzenlendi. Reuter'in ha-
berine göre "Petrol için kan dökmek
yok", "Firkateynleri geri getirin" pan-
kartları taşıyan Avustralyalılar, pek çok
şehirde ABD öncülüğündeki uluslararası
gücün Irak'a saldırmasını protesto etti-
ler. Yürüyenler arasında Vietnam sava-
şından kunulanlar olduğu bildirildi.
Sovyetler Birliği
SSCB Devlet Başkanı Mibail Gorba-
çov'un, Irak lideri Saddam Hüseyin'e
bir mesaj yollayacağı ve Kuveyt'ten çı-
kacağı yolunda açıklama yapmaya zor-
layacağı açıklandı. Reuter'in haberine
göre, sadece SSCB adına hazırlanan me-
saj bugünlerde Sovyet büyükelçisi tara-
fından Irak liderine iletilecek.
Diğer tepkiler
Ürdün parlamentosu dün yaptığı ola-
ğanüstü toplantıda, tüm Araplara ve
Müslümanlara Irak'a karşı savaşan güç-
lere saldırmalan yolunda çağnda bulun-
du. AFP'nin haberine göre, toplantı
sonrası yayımlanan açıkiamada, Irak'-
ın 'hain saldırı' karşısında direniş gös-
termesi övülürken, lran'ın aldığı 'fsla-
mi tutum' ve 'ABD yanında yer alma-
ma kararı' takdirle karşılandı.
AA'nın haberine göre, başkent Am-
man'daki bir ordu karargâhına gittikleri
sırada yumruk ve tekme ile saldırıya uğ-
rayan 5 İtalyan gazeteciden biri hasta-
neye kaldırıldı.
FKÖ, Irak'ın yokedilmesine engel
olunması amacıyla BM'ye başvurdu.
örgüt tarafından yapılan açıkiamada,
ABD önculüğünde başlatılan saldırıla-
rın 'tahammül sınırını aştığı' vurgulan-
dı. Ajanslann haberine göre FKÖ; Frari-
sa, İtalya, Ispanya, SSCB, Çin, Japon-
ya ve Bağlantısızlar grubu uyeleri ile sü-
rekli haberleşerek bu ülkelerin savaşa
karşı siyasi bir cephe oluşturmalarına ça-
lışıyor. Bu arada, SSCB lideri Mihail
Gorbaçov'un Tunus'ta bulunan FKÖ li-
deri Yaser Arafat'a bir mesaj ilettiği de
bildirildi.
İran Devrim Mahkemesi eski yargıcı
Ayetullah Sadık Halhal. dün parîamen-
toda yaptığı açıkiamada, İran'ın Irak'-
ın yanında savaşa girmesi gerektiğini
söyledi. Halhal, "Bölgede olanlardan
utanç duymalıyız" dedi.
Cezayir iktidar partisi, tüm Arap ül-
kelerini Irak karşıtı koalisyona karşı sa-
vaşmaya ve koalisyon ülkeleri ile tüm
ilişkilerini kesmeye çağırdı.
Libya lideri Albay Muammer Kaddafl
dün bir milyon kişinin katıldığı bir sa-
vaş karşıtı yürüyüşe öncülük etti.
KÖRFEZ SAVAŞI, KAN VE PARA YUTUYOR
Gtinlük maliyet: 500 mîlyon dolar
WASHINGTON (Reuter - AA) —
Amerika ve müttefikleri tarafından
başlatılan "Çöl Kartah"
operasyonunun günlük maliyetinin
yalnız ABD için gunde 500 milyon
doları bulduğu bildirildi.
İlk iki gün içinde Irak ve Kuveyt'teki
askeri hedeflere karşı gerçekleştirilen
2100 kadar çıkışın yaklaşık maliyeti
konusunda Amerikalı yetkililer
şunları söylediler:
Bir Tomahavvk füzesinin fırlatılışının
maliyeti 1.3 milyon dolara mal
oluyor. Pentagon ilk günkü
operasyonda bu füzeden 100 adet
fırlatıldığını belirtti.
• Irak'ın fuzelerine karşı kullanılan
Patriot füzesinin tanesi 1.1 milyon
dolara mal oldu.
• 2100 çıkışın her biri, uçakların
konvansiyonel silahlar kullandığı
varsayıldığında ortalama 100.000
dolara mal oluyor. Bu sayı,
uçaklardan Mavericks, Harm ve Shike
gibi fuzelerin ateşlenmesi halinde,
uçak başına 1 milyon dolara kadar
çıkabiliyor.
• ABD'nin kaybettiği dört uçak:
F-18'in fıyatı 31 milyon dolar,
F-15E'nin fıyatı 50.4 milyon dolar, iki
A-6E'nin toplam fiyatı da 44 milyon
dolar.
• İlk 46 saat içindeki tek hava
çatışmasının maliyeti yaklaşık 1
milyon dolar. Pilot bu anda 2 ile 6
arasında havadan havaya füze
kullanabildiği için analistlere göre
uçaklar arasındaki çatışma oldukça
pahalı.
• Analistler, Kuveyt'teki Irak
birliklerine karşı girişilecek kara
harekâtının, günlük maliyeti 1 milyar
dolara çıkaracağını tahmin ediyorlar.
• ABD Kongresi Bütçe Ofisi
hesaplamalanna göre savaş
bölgesindeki 400 bin dolayındaki
ABD askerinin hava çatışmalan ile
birlikte gireceği ve bir aydan daha az
süre alacak bir savaşın toplam
maliyeti 17 milyar doları bulacak.
ABD, hesaplamalara göre bu
durumda yaklaşık 100 taktik savaş
uçağı ve 200 tank kaybedecek.
• En kötüsü ise karşılıklı hava
çatışmalan ve sürekli yinelenen 6
aylık bir savaş. Bu muharebelerin
toplam olarak yaklaşık 35 milyar
dolara mal olacağı belirtiliyor.
SORUNLAR
ERGUNBALCI
DurumSavaşın 4. gününde durum Irak lideri Saddam Hüseyin için
hiç parlak görünmüyor. Amerikan basınından oğrendiğimi-
ze göre Irak'a karşı düzenlenen korkunç hava saldınlan da-
ha bir süre devam edecek. Füze üsleri, havaalanları, kimya-
sal ve nükleer tesisler, silah fabrikaları, haberleşme ve enerji
tesisleri, yollar bombalanacak. Amaç, Irak'ın altyapısını çö-
kertmek.
Bundan sonra planın ikinci aşamasına geçilecek. Kuveyt1
teki Irak ordusu hava sahasını büyük ölçüde kontrol attına
almış bulunan müttefik uçakları tarafından gece gündüz bom-
balanacak. Irak'ın havaalanları ilk günkü bombardımanda
kullanılamaz hale geldiğınden Irak uçaklarının havalanması
olanağı çok sınırlı. Havalansalar bile kendilerinden çok üs-
tün müttefik uçaklarına karşı pek varlık gösterecek durum-
da değiller. Yani iran-lrak savaşı sırasında hava koruması ol-
mayan İran birliklerinin, Irak karşısında düştükleri duruma
şimdi Irak birlikleri düşüyor. Planın üçüncü aşamasında ise
üzerlerine binlerce ton bomba yağdırılmış olan Irak birlikle-
rine karşı karadan saldırı başlatılacak.
Durumun Irak için hiç parlak olmadığı ortada. Modern sa-
vaşlarda, hava şemsiyesi olmadan kazanmak olanaksız. Ama
sadece uçaklarla savaşı kazanmak da olanaksız. Son sözü
yine kara kuvvetleri, piyade söylüyor.
İşte bu noktada Irak'a karşı saldırının başladığı ilk gûn ya-
pılan aşırı iyimser, "Bu iş tamam, burada biter" şeklindeki
yorumların çok aceleci ve yanlış olduğu ortaya çıkıyor. Bası-
nımızda da bazı yazariar, CNN'in etkisi ile bu havaya çok ça-
buk giriverdiler.
önceki gün art arda yapılan iki açıklama Körfez'deki sa-
vaşın tahmin edilenden daha uzun ve çetin olacağını ortaya
çıkardı. Suudi Arabistan'daki Amerikan birliklerinin komuta-
nı General Norman Schwarzkopf, düzenlediği basın toplan-
tısında savaşın sanıldığı kadar kısa olmayacağını soyleyerek
gazetecileri aşırı iyimserliğe karşı uyardı. General Norman
Schvvarzkopf, bir gazetecinin kaç Irak uçağının imha edildi-
ği yolundaki sorusunu da "Irak uçakları beton barınaklarda,
bu bakımdan kaç tanesinin imha edildiğini saptamak çok zor"
diye yanıtladı. Boylece CNN'in savaşın ilk günü 'lüm Irak
hava kuvvetleri imha" edildiği şeklindeki haberinın doğru ol-
madığı anlaşıldı.
Başkan Bush ise birkaç saat sonra düzenlediği basın top-
lantısında General Norman Schwarzkopf'tan daha açık ko-
nuştu. Bush'a göre Irak'ın elinde hâlâ uçak, seyyar füze ram-
pası ve kimyasal silah vardı. Bush, "Irak hâlâ komşuları için
tehlikeli olabilır" diyordu. Bush, bazı çevrelerin aşırı iyimser-
liğınin kendisini kaygılandırdığını da söylüyor ve "Savaş uza-
yabilir. Saddam yıilardır güçlü bir savaş mekanizması kur-
muş. Bunu kısa sürede çökertmek kolay değil" diyordu. Bas-
ka bir deyişle Bush, Cumhurbaşkanı Ozal'ın ve bazı yazar-
larımızın "Bu iş bir iki günde biter" görüşüne katılmıyordu.
CNN, Bush'un basın toplantısını verdikten sonra ABD Baş-
kanı'nın konuşmasını, Pentagon muhabirine yorumlattı. Şöyle
dedi muhabir: "Bush'un konuşmasından anlaşıldığına göre
savaş uzun, çetin ve çok yıkıcı olabilecektir." Boylece sava-
şın ilk günündeki aşırı iyimser havanın cuma günü Kimüyte
kaybolduğu görülüyordu. * • •
Savaşın ilk günü CNN'in haberierinin etkisi attında kalan
bazı köşe yazariarımız hemen kaleme sanlıp "Bu iş burada
bitti" diye yazdılar. Bazıları televizyona çıkıp "Irak orc*jsu-
nun gücü abartılıyordu. Şimdi durum ortaya çıktı" şeklınde
konuşmalar yaptılar.
Olabilir. Bu, bir yazar için suç değil. Heyecanlıdır, duygu-
sâldır, acelecidir... Bir noktada yazısı sadece kendisini bağ-
lar. Ertesi gün köşesinde "Yanılmışız" der, biter.
Ama bir hükümet, ilk gün gelen haberlere kapıhp "Bu iş
burada bitiyor. Acele edelim de dışarıda kalmayalım. Pazar-
lık masasında ben de bulunayım" hesabı ile Meclıs'ten sa-
vaş izni alır ve alır almaz da ulkedeki üssü Amerikan uçak-
larına açarsa bu çok ciddj bir olaydır.
Türk hükümeti, Incirlik Üssü'nden ABD uçaklannın Irak'ı
bombalamasına izin vererek bunu yapmıştır. "raparken de çok
ağır bir sorumluluk altına girmiştir.
17 tarihli Rueter Ajansı'nda ilginç bir haber vardı. Fransa
1
nın savaşın 2. gününde Suudi Arabistan'daki birliklerini Ame-
rikalı komutanın emrine vermeyi kabul etmesini, İtalya'nın çar
pışmalara katılmasını ve Türkiye'nin ABD uçaklarının İncir-
lik Üssü'nden Irak'a uçmasına izin vermesini değerlendiren
bir Amerikalı uzman alaycı bir şekilde şöyle diyor: "Bunların
nedeni kazanıyor olmamız. Birdenbire herkes savaşa katıl-
mak istiyor."
Eski Ulusal Güvenlik Konseyi üyelerirtden HeJmut Sonnen-
teldt ise şöyle konuşuyor: "Şimdi işter iyi gittiği için diğerleri
de katılmak istiyorlar. Boylece sıra banş düzenlemelerine ge-
lince seslerini duyurrnak istiyorlar.
Sonnenfeldt, diplomatik bir lisanla, "Pastadan pay almak
istiyorlar" demek istiyor.
Ama şimdi işlerin sanıldığı kadar hızlı biçimde yürümeye-
ceği, savaşın uzayabileceği bizzat Amerikalılar tarafından
açıklanıyor.
Fransızlarla italyanların kaybedecek fazla bir şeyferi yok.
Birkaç uçak, birkaç pilot. Savaştan sonra ise çekip ülkeleri-
ne gidecekler.
Ya Türkiye?
Başkan Bush açıkça söylüyor: "Irak'ın elinde hâlâ uçak,
füze ve kimyasal silah var. Irak hâlâ komşuları için tehlikeli
olabilir." Bu durumda Güney ye Orta Anadolu, Irak'ın kim-
yasal başlıklı füzelerinin tehdidi altındadır.
Olayın başka boyutu da var.
Irak'ın İsrail'e füze saldırısmdan sonra savaş çok tehlikeli
biçimde yayılma eğilimine girmiştir. Irak saldınlan sürer ve
İsrail misilleme yaparsa kriz Saddam Hüseyın'in istediği gi-
bi bir Arap - İsrail savaşına dönüşebilecektlr. Özellikle Irak
kimyasal başlıklı füze attığı takdirde israil'in buna çok sert
karşılık vereceği açıktır.
Ve Türkiye bu savaşın tam ortasında ABD'nin yanında yer
alacaktır. fürkiye'den kalkan Amerikan uçakları Irak'ı yani
Arap-İsrail savaşında Arapları vuracaktır.
Bir yanda Arap dünyası, öte yanda onların karşısında ABD-
İsrail-Türkiye ittifakı.
Türkiye bu duruma neden sürükleniyor?
ABD'den alınacak birkaç yüz milyon dolar biraz daha faz-
la ticaret için. Bir de "Irak parçalanırsa belki bizim de payı-
mıza bir şeyler düşer" şeklindeki çocuksu, boş hayaller yü-
zünden.
Çok merak ediyoruz. İsrail savaşa katılır da Arap-İsrail sa-
vaşına dönüşen bunalımda Türkiye kendisini Arapların kar-
şısında israil'le ABD'nin yanında bulursa, hükümet ve savaş
çığırtkanlığı yapanlar ne diyeceklerdir?
Özellikle hükümet Türkiye'yi böyle bir açmaza sürükleme-
nin sorumluluğu altından nasıl kalkacaktır?
Teknolojinin en modern ölüm makineleri sınavda
Dış Haberier Servisi —
ABD'nin Körfez'deki
savaşta lrak'a karşı en
çok güvendiği
kozu, ustun hava gücü.
Dünyanın en
modern ve etkili
uçaklan Irak'ı gece
günduz bombalayarak
ülkenin silah sanayiini ve
ordunun moralini çökertmeye
çalışıyor. Modern
teknolojinin tüm olanaklan
ile donatılmış bu uçaklar,
gerek hava çatışmalannda
gerekse yerdeki hedeflere
karşı düzenlenen saldırılarda
son derece etkili silahlar.
Yanda ABD'nin en güvendiği
uçaklardan bazıları
görülüyor.
ABD'nin Körfez savaşındaki büyük kozları
F/A-18A
Hizmet: Donanma
Görevi: Avcı ve sahil bombardıman ç ğ
Çarpışma menzili: 740-1.014 kilometre.
Donanımı: 2 Sidenrinder ve 2 Sparrow füzesi.
A-10 Thunderbolt
Hizmet: Hava kuvvetleri
Görevi: Piyade biriiklerine yakın destek
sağlayan tanksavar (tank katfli)
Uçuş sâresi: 2 saat uçabiliyor.
Tornado GR-1
Hizmet: İıtgiliz, İtalyan ve Suudi hava
kuvvetJerinde kullanılıyor.
Görevi: Havaalanı ve tanklan imha edlyor.
Çarpışma menzili: Yaklaşık 1.410 kilometre.
EF-111A
HUmet: Hava kuvvetleri
Görevi: Hava savunma raılarlannı kör ediyor.
Çarpışma menzili: 1.650 kilometre.
Donanımı: Yok.