Katalog

17 OCAK 1991 F. Âlmanya'nın yeni kabinesi • BONN (AA) — Federal Almanya'da yeni bakanlar kurulu açıklandı. Helmut Kohl kabinesindeki üyelerin çoğunluğunu CDU'lu bakanlar oluştunıyor. Kabinede Hıristiyan Demokrat (CDU) 9 bakan yer alırken, daha önce 6 bakanla koalisyon ortağı olan Hıristiyan SosyaJ Birliği'nin (CSU) 4 üyesi bulunuyor. Hür Demokrat Parti ise yeni kabinede 5 üyelik aldı. Yeni kabinede ikisi CDU'lu, biri CSU'lu ve digeri de FDP'li olmak uzere 4 kadın bakan yer alıyor. Kabinedeki bakanlardan dördü Doğu Almanyaü. Rumların başvurusu • BRÜKSEL (AA) — Kıbrıs Rum Metropoliti Hrisostomos, rahip Yorgo Papachrisostomu ve Titna Loizidou adlı Rum kadın, Kıbns'ta insan haklarını ihlal ettiği iddiasıyla Tilrk hükümeti aleyhinde Avrupa İnsan Haklan Komisyonu'na başvurdular. İnsan Haklan Komisyonu'nun, bugün Strasbourg'da yaptığı toplantıda başvumyu incelediği, ancak karanm ileri bir tarihe bıraktığı öğrenildi. AA muhabirinin edindiği bilgiye göre Metropolit Hrisostomos ile rahip Papachrisostomu, 19 Temmuz 1989 tarihinde bir gösteri sırasında, BM kontrolündeki tarafsız bölgede Türk askerlerince yakalanarak cezaevine atıldıklarını ve kendilerine kötü muamele yapıldığını öne sürdüler. Arnavutluk'ta seçim ertelendi • TİRAN (AA) — Arnavutluk hükümeti ilk çok partili seçimlerin 31 marta ertelenmesini kabul etti. Arnavutluk Devlet Başkanı Ramiz Alia'nın muhalefet partileri ile göruştükten sonra, seçimi 31 marta ertelemeyi kabul ettiği bildirildi. Muhalefet partileri, 10 şubatta yapılması planlanan seçime, o tarihe kadar hazırlanamayacaklannı belirterek karşı çıkıyorlardı. CaUud geliyor • ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) — Libya Devrim Konseyi uyesi Abdulselam Callud, bugun Ankara'ya gelerek Cumhurbaşkanı Turgut Özal ve Başbakan Yıldırım Akbulut ile Körfez krizi ve ekonomik konularda göruşmelerde bulunacak. Callud, dün Tahran'da Iran Cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani ile bir görüşme yaptı. Rafsancani görüşme sırasında, savaş çıkması durumunda Islam ve Üçüncü Dünya ülkeleri uzerindeki emperyalist baskının artmasından kuşku duyduklarını söytedi. Ebu IyacTın katili kiıu? • Dış Haberler Servisi — Mısır'da yayımlanan yarı resmi gazetelerden El Cumhuriye, Ebu lyad'ın ölümünden Irak'ın sorumlu olduğunu öne sürdü. El Cumhuriye'nin iyi haber alan kaynaklara dayanarak verdiği habere göre Ebu lyad, FKÖ'nun Irak'ı desteklemesine karşı çıktığı ve Bağdat'ın uzlaşmaz tutumunu eleştirdiği için öldürüldü. Ebu lyad'ın, FKÖ Uderi Yaser Arafat'la birlikte Bağdat'a yaptığı bir gezi sırasında Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'i Kuveyt'ten çekilmesi için ikna etmeye çalıştığı, buna sinirlenen Irak liderinin Ebu İyad'ı tutuklatmaya kalkıştığını belirten aynı kaynaklar, Arafat'ın Irak'a tam destek vererek örgüt içindeki görüş ayntıklarını bir süre askıya almaya çalıştığım kaydettiler. Politakis: Tek Ttirk ölmesin • ATtNA (AA)— Abdi Ipekçi Barış ve Dostluk Odülü Genel Sekreteri Andreas Politakis, Körfez'de çıkabilecek bir savaşta hiçbir Tiirkün hayatını kaybetmemesi dileğinde bulundu. Politakis, dün yaptığı "Türk Halkına Dayanışma ve Sempati Mesajı" başlıklı açıklamada, Türkiye'de Irak'a karşı bir cephe açılmamasını istedi. Türkiye'nın coğrafi konumu nedeniyle "ilk hatta" bulunduğunu ifade eden Politakis, Turkiye'nin hiçbir can kaybının yanı sıra maddi zarara uğramamasını da diledi. DIŞ HABERLER CUMHURİYET/U Dünya savaşı böyle bekledi tsrail 600 bin Filistinlinin yaşadığı Gazze Şeridi'nde sokağa çıkma yasağı ilan etti. Ürdün ve S. Arabistan'da durum sakin. ,Fransa son geceyi Irak'tan bir jest bekleyerek geçirdi. £hş Hab«rler Servisi — BM Güvenlik Kon- seyi'nin Irak'a Kuveyt'ten çekilmesi için ta- nıdıgı sürenin sona erdiği ilk saatlerde baş kentlerde tedirgin bir hava sürdü. Pek çok ülkede radyo ve televizyon, Körfez krizi Ue ilgili özel programlar hazırlayarak gelişme- leri anında duyurmaya başladılar. Bir savaş çılcması olasılığına karşı gerekli önlemleri de alan hükümetler, Körfez'den gelen haberle- ri beklemeve başladılar. tsrail tsrail askeri radyosu, dün ilk haber bulte- nine.Irak'atanınan surenin doldufunu bil- direrek basladı. tsrail Radyosu'nun haberin- de şöyle denildi: "Saat sabahın 07.00'si... Ül- timatom doldu. Irak tetiği çekmedi. Bütün teleksler sessiz. Her şey mümkün..." Bu arada lsrail, 600 bin Filistinlinin bu- lunduğu Gazze Şeridi'nde sokağa çıkma ya- sağı ilan etti. lsrail yetkilileri, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde Irak yanlısı gösteriler ya- pümasından endişe ediyorlar. öte yandan tsrail Eğitim bakanı Zevuloa Hammer, yaptığı açıklama ile İsrail'de okul- lartaın pazar gününe kadar tatil edildiğini bil- dirdi. Hammer bu kararın, çocuk bahçele- rini, ana okuüannı, ilk ve orta dereceli okul- ları kapsadığını, üniversitelerde ise derslere devam edileceğini söyledi. Batı Şeria ve Gaz- ze Şeridi'ndeki okulların da söz konusu ka- rar kapsamına alındığı belirtildi. lsrail ordu yetkilileri, uçak ve fuze saldı- nlanna karşı her türlü önlemin ahndığını bil- dirdiler. Ürdün Savaşın soluğunu ensesinde hisseden Ür- dün'de barış umutiannın yerini tedirginliğe bıraktığı bildiriliyor. Ürdün basınının da sü- renin bitiminden sonraki ilk gün olan dünu, "zor anlar" olarak nitelediği bildiriliyor. El Döstnr gazetesi dünku sayısında, böl- genin kritik bir döneme girdiğini belirterek Başbakan Yıldınm Akbuhıt'un, Turkiye'nin, kendisine bir saldırı olmazsa savaşa girme- yeceği yolundaki açıklamalarına yer verdi. El Şaab gazetesi ise manşetinde, "Siire doldu. Dünya mechuk boyun egmenin karanlığına giriyor" ifadesini kullandı. El Rai gazetesi de "Körfez'de zor anlar" baslığını verdi. Ürdun'de resmi heyetler dışındaki tüm me- murlann ve sağlık personelinin seyahatleri yasaklandı. öte yandan tüm bu önlemlere rağmen baş- kent Amman'da, günlük yaşamda olağanüs- tü bir değişiklik gözlenmediği haber verili- yor. Suudi Arabistan Suudi Arabistan'da durumun sakin oldu- ğu bildirüiyor. Suudi basını da dünkü sayı- larında, Körfez'de savaşın önlenmesi için Irak halkını, Saddam Hüseyin'i devirmeye çağırdı. Gazeteler ayrıca barış için tüm ümit- lerin tükendiğini yazdılar. Barış için son dakika girişimlerinin de so- nuçsuz» kaldığını belirten gazeteler, "Şbndi savaştan başka scçenek katanadh" yorumun- da bulundular. Suudi gazetelerindeki tüm yorumlarda, Irak halkı ile Saddam Hüseyin'in "bir tutulmadığı" vurgulanarak "Bdki Saddam Hüseyin'in aklı başına gelir ve şu çok kritik dönemde Kuveyt'ten çekilecegini dünyaya ilan eder" görüşüne yer verildi. ABD ABD Başkanı George Bush BM'nin Irak'a tanıdığı sürenin sona erdiği saatleri, Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya göre uyuya- rak geçirdi. Ancak Beyaz Saray'ın önünde yapılan savaş aleyhtarı gösteriler, sloganlar ve davul sesleri eşliğinde sabahın ilk sadtle- rine kadar devam ettiği için ne ölçüde uyku- sunu alabildiği kuşkulu. ABD Dışişleri Bakarıı James Baker da ön- terrand'a Fransız birliklerinin BM çerçeve- sinde yapılacak ortak askeri eyleme Fransız sılahlı güçlerini sokması yönünde yetki ver- di. MecJisteki görüşmeler tüm büyük Fran- sız TV'lerince yayımlandı. Öte yandan so- kaklarda birçok kişinin kulağında transisörlü radyolarla dolaştığı ve tanışmalan izlediği gözlendi. 24 milletvekilinden oluşan bir gru- bu bulunan Fransız Komünist Partisi Ue tek bir milleivekili olan aşın sag ulusal cephe. "hükûmet deklarasyonu" aleyhine oy verdi. Almanya Dilek Zaptçıoğlu'nun haberine göre Al- manya'da tartışmalar arük "savaş çıkacak mı " sorusuna değil "savaş ne kadar süre- cek ve Kuveyt'Ie sınırlı tutulabilecek mi" so- rusuna yanıt arıyor. Radyolar ve televizyon kanalları Körfez yayınlarına dün sabah BM ültimatomunun bittiği saat 6'dan itibaren başladılar. Alman basın-yayın araçları artık Türkiye'den, Ankara ve Erhaç'tan da düzen- li olarak haber veriyor. Önceki akşam yayına giren Körfez özel programında Türkiye'deki Çevik Kuvvet'e büyük yer ayrıldı. "Türkive'deki ABD ve NATO üslerinden kalkacak bombardıman uçaklarınuı Irak'a saldıracağının" söylendiği programda, "Türkiye'deki usler bu neden- le Irak'ın orta menzilli füzelerine hedef ola- caktır ve bu Türkiye'yi sıcak savaşın içine çekecektir" dendi. Programda Türkiye'de- ki tatbikatlara büyük yer ayrıldı ve Alman- ya'da yaşayan Türkierin endişeleri dile ge- tirildi. Almanlar savaş istemiyor. Doğru verüeriy- le saygınlık taşıyan kamuoyu araştırma ens- titüsü Infaş'ın açıklamasına gore Almanla- rın yüzde 79'u ABD'nin Irak'a askeri mü- dahalesine karşı ve göriişmelerin 15'inden sonra devam etmesinden yana. Alman asker- lerinin savaşa karışmasını haikın yüzde 73'i istemiyor. Almanların yarısı, Avrupalı po- litikacılann barışçı çözüme ulaşmak için ge- rekeni yapmadığinı düşünüyor. Haikın sade- ce yüzde 16'sı Irak'a askeri saldından yana. Almanya'da yetkililer halkı yiyecek stoku yapmamaya çağırdı. İtalya LÜTFEN BARIŞ — Kanadalı bir ogrend Vancoaer'deki *S««şa •ayır' mitinginde lütfen banş' diyor. (Fotofraf: AP) ceki gece Savunma Bakanlığı'na giderek bir brifınge katıldı. Bu brifıngden sonra Savun- ma Bakanhğı koridorları sessizleşti ve bina- nın içinden naklen yayın yapan TV kamera- larının ısıklan, toplantı salonlannın ışıkla- nndan daha parlaktı. Ancak ABD başkentindeki beklenti o ki, savaş birkaç gün içinde eğer bir sürpriz ol- mazsa mutlaka gelecek. Beyaz Saray kaynak- ları, Başkan Bush'un son dakikaya kadar diplomatik çözum için umudunu koruyaca- ğını bildiriyor. Ama diğer yandan Körfez'- de meydana gelen birlik kaydırmaları olası bir askeri harekâtın eşiğinde olunduğunu gösteriyor. Örneğin ABD uzun zamandan beri ilk kez Basra Körfezi'ne iki uçak gemi- sini aynı anda soktu. İngiltere Edip Emil Öymen'in Londra'dan bildir- diğine göre 15 ocak gecesi normal yayınla- nndan vazgeçen radyo-televizyonlar, haber - yorum programları ile son durumu ve ola- sı gelişmeleri aktardılar. New York saatiyie gece yansı, Londra'da sabaha karşı 5'e rast- ladığı için bağımsız televizyon ITV, gece ça- hşanlar için yaptığı olağan yayın yerine o sa- atte de haber - yorum programı yayımladı. Çarşamba sabahı yayımlanan ciddi gaze- telerde sayfalarca haber ve yoruma karşıbk, magazin basını, ön sayfalannı aşın milliyetçi başlıklar ve fotoğraflarla bezemişlerdi. Ör- neğin aşın milliyetçi "Sun" gazetesi, ön say- fasıru olduğu gibi kaplayan İngiliz bayrağı- nın ortasına bir İngiliz askerinin kafasını oturtmuştu. Fransa Paris muhabirimiz Sabetay Varol'un ha- berine göre 1981 'de başkan seçildiğinden beri ilk kez geceyi Elysee Sarayı'nda geçirerek sa- baha kadar Irak'tan son bir jest bekleyen Fransa Cumhurbaşkanı'nın, dun sabahtan itibaren banş olabüeceğina dair artık en ufak bir umudu kalmadı. Mitterrand'ın kaleme al- dığı ve dün ulusal mecliste açıklanan nıesa- jını dinledikten sonra tüm yorumcular, bu nokta üzerinde görüş birliğine varıyordu. Mitterrand, mesajmda şu andan itibaren kuvvete başvurmanın "meşru" olduğunu ifade etti. Ültimatorn süresi dolduğunda Fransa'da saat sabahın 6'sıydı. Saatin elverişsizliğine rağmen birçok Fransızın Körfez'de savaş çı- kıp çıkmadığını oğrenmek uzere radyo ba- şına koştuğu ifade ediliyor. "Şimdilik" bir şey o'madığını görerek biraz rahat nefes alan halk, günlük siyasi faaliyet ilerledikçe yeni- den savaş atmosferiyle haşır neşir oldu. Sa- bah saat dokuzda bakanlar kurulu Başkan Mitterrand başkanlığında toplandı. Bu top- lantıda devlet başkanının, "Son ana kadar Saddam Huseyin'den olayların gidişini de- ğiştirecek en ufak bir câmle getmedi" dedi- ği açıklandı. Daha sonra parlamento toplanarak Mit- Niigün Cerrahoğlu'nun bildirdiğine göre ttalyanlar, Kuveyt için savaşmak istemiyor- lar. Zaten Mussolini'nin seruveninden unu- tulmaz bir tarih dersi çıkartan bu ülkenin anayasasının 11. maddesinde "İtalya savaşı yadsır" hükmünü getiriyor. Söz konusu madde, dun butün gun süren bir oturum bo- yunca Körfez'i tartışan parlamentoda pole- mik yarattı. Bu madde yüzünden ttalya Irak'a savaş açma kararı alamıyor, ama BM'nin güç kullanımına olanak veren karan doğrultusunda hareket etmek isteyen işbaşın- daki Andreotti hükümeti, Italyan parlamen- tosundan 'savaş sozcügünü kullanmadan uluslararası bir güvenlik operasyonu' için destek almak istiyor. Ana muhalefetteki ko- münistler ise buna karşı çıkıyor ve ttalya'- nın Korfez'deki mevcut askeri gücUnü der- hal gerı çekmesini istiyorlar. Bu arada ateş hattı üzerinde olmamakla birlikte terör tehdidi açısından Roma, Av- rupa'nın en riskli başkentlerinden birini olus- turuyor. özellikle başkentteki 10.000 Ame- rikah, bu tehdıdin dehşetini yaşıyor. Italyan başkentindeki Amerikalılardan günlük alış- kanlıklarını değiştirmelerini isteyen ve işle- rine aynı yoldan gitmelerini öneren ABD Bü- yükelçisi Peter Secchia, Çizme'de yaşayan Amerikalılara gönderdiği mektupta, kendi- lerini daha zor bir hedefe döndurmelerini istedi. Yunanistan Stelyo Berberakis'in Atina'dan bildirdiği- ne göre BM Güvenlik Konseyi'nin Irak'a ta- nıdığı surenin sona ermesinden sonra Yuna- nistan'da da savaş hazırlıklan basladı. Bu çerçevede Girit ve Rodos adalannda "kim- yasal savaşa"a karşı korunma eğitimleri ya- pılıyor. Yunanistan'da yaşayan yabancı ai- leler Almanya'ya hareket etti. Amerikaülar, Atina'ya uçak seferlerini iptal ediyoı. Yunan halkı, savaş olasıhğının artması üzerine sü- permarketlere hücum etmeye basladı. Ingiltere, Bağdatyönetiminiv, birsavaş halinde zehirli gaz kullanacağını tahmin ediyor Irak'ın korkunç kozu: Kimyasal silahlarEDİP EMİL ÖYMEN LONDRA — Körfez sava- şında Irak'ın kimyasal silah kullanma olasıhğı îngilte- re'de çok ciddiye alınıyor. İngiliz savunma kaynaklan, cephedeki güvenlik önlemlerini, Irak'tan yönelebilecek bir kim- yasal saldırıya göre aldıklarım açıkladılar. Kuveyt'in işgalin- den bu yana yazılı ve sözlü ba- sında, Irak'ın elindeki en güçlü silahın kimyasal zehirli gazlar olduğu öne sürüldü. tran - Irak savaşı sırasında Irak'ın zehirli gaz kullandığı anlaşılmış, Ha- lepçe kentinde Kürtlere yönelik saldın, ayrıca Batı'ya tedavi için götüriilen Iranlı askerlerin yara türleri, Irak'ın belli aşamalarda zehirli gaz kuüanmış olduğunun delili olarak gösterilmişti. Bu nedenle şimdi de olası bir savaş- ta Irak'ın, Batılı kuvvetlere kar- şı zehirli gaz kullanmaya girişe- ceği tahmin ediliyor. Irak'ın, elindeki orta menzilli füzelerle kimyasal gaz yüklü sa- vaş başlıklarını "Scud-B" tipi füze ile 300 kilometre, "El- Hiiseyin" ile 650 kilometre, "El-Abbas" ile 900 kilometre uzağa atılabileceği hesaplanı- yor. Sovyet yapısı "Scud" ve Arjantin yapısı "Condor" füze- lerinin geliştirilmiş tUni olan "Hüseyin" ve "Abbas" füzele- rinin, hedefe isabet şansmın dü- şük olduğu, dairesel hata olası- lığuun genelde 1 -3 kilometre ol- duğu uzmanlar tarafından ifa- de ediliyor. Buna rağmen, bu fuzelerin kimyasal zehir yüklü başhkların fırlatılması için kul- lanılabileceği gonişu geçerli. Orta menzilli bu fuzelerin ya- nı sıra daha kısa menzilli fuze sistemlerinin yine kimyasal baş- lık yüklü olarak savaş alanında 20-50 kilometrelik bir menzilde Batılı kuvvetlere karşı kullanı- labileceği tahmin ediliyor. İngiliz Tabip Odaları Birliği, Kraliyet Tıp Akademisi ve Stra- tejik Araştırmalar Enstitüsü ta- rafından ortaklaşa düzenlenen bir brifingde, Irak'm elindeki cak Irak'ın elinde iki tür kim- yasal zehir olduğu sanılıyor: (1) Hardal gazı (Iperit) — De- riye temas ettiği takdirde aynen asit gibi dokuları tahrip etmeye başlayan, kabartı ve yanma ya- pan bir madde. Normal ısıda sı- vı halde bulunduğu için atıldığı yere bulaşır, avaşır ve kahr. Bu- harlaşma derecesi yiıksek oldu- ğu için atıldığı yerdeki ısı duru- muna göre uzun sürede yavaş yavaş buharlaşarak etkili olur. Deri katmanlarını yakarak kas- lara kadar inerse kas ve sinirler- tran-Irak savaşı sırasında kimyasal silah kullanan Irak, Halepçe kentindeki Kürtlere karşı da bu silaha başvurmuştu. tngiltere'nin, cephedeki güvenlik önlemlerini, Irak'tan gelebilecek bir kimyasal saldırıya göre aldığı haber verüiyor. füze sistemleri ve uçaklar ile Ba- Uh kuvvetler üzerine kimyasal zehirli gaz saldınsı yapmasının "kuvvetle beklendiği" ifade edildi. Irak'ın elinde hangi tür kim- yasal gazdan ne miktarda bu- lunduğu resmen bilinmiyor. Irak, elindeki olası nükleer ya da kimyasal güç hakkında bilgi vermediği için "Stratejik Araş- tırmalar Enstitüsü" yetkilileri, her yıl yeni bilgi ekleyerek ya- yımladıklan "Askeri Denge" raporlannda bu konuya değine- mediklerini kaydediyorlar. An- de parçalanmaya yol acar. Iç organlara, akciğere kadar iner- se kapanmayan ve tedavisi ola- naksız yaralar ve kanamalara yol açarak öldurür. • Kurunması — Panzehiri yok. Erken önlem almak tek ça- re. Önlemi de kimyasal silah sal- dınsı bekleyen askeri birlikler özel filtreli maske ve özel koru- yucu giysilerle alabiliyor. Gaz, normal giysiden kolayca geçti- ğı için özel giysiler, gaza karşı dayanıkh doku ve yapıda, ilk- yardım olarak vücudun ivedilik- le sodyum bisülfat ya da sod- yum hipoklorür ile yıkanması gerekli. (2) Sinir gazlan — tçinde fos- for bulunan böcek öldurücü ilaçlar arasında Tabun, Soman, Sarin ve kısaca VX olarak bili- nen gazlar, hardal gazı ve türev- lerinden daha etkili. Normal ısı- da sıvı olmakla birlikte daha ça- buk buharlaşarak havaya karı- şıyorlar. Sinir gazı denmelerinin nedeni, sinir sisteminde iletimi L sağlayan en hayati "tn-J- zjm"lerden "Kobnesteraz"ı ak satmalan. Bu enzimin üretimi nin duraklaması sonucunda kal- bin çalışması yavaşlar, kaslar gevşer, solunum guçlüğu, terle- me, bulantı, kusma, başdönme- si, görme bozukluklan, istemsiz hareketlerde çoğalma, seyirme ve kasılma görülür. Gazın pek az miktarı, birkaç dakika için- de çok zehirli etki yapar. • Kornnması — İlkyardım olarak vücudun, kostik soda ya da sodyum hipoklorür ile der- hal yıkanması gerekir. Hatta su ve sabun bile ilk anda yeterli olabiliyor. Ancak panzehir ola- rak Atropin kuUanılır. Atro- pin'in ise gazla temastan önce alınması gerekiyor. Bu nedenle Körfez'de görevli Amerikan as- kerlerine her an kullanmaları amacıyla haar Atropin ampül- leri dağıtıldığı biliniyor. tğnenin kas arasına, "agızda kuruluk hissediiene kadar" yapılması gerekli. Ayrıca havada bu gaz- ların varlığını saptamaya yara- yan aygıtlann sürekli kullanıl- ması da gerekli. IRAK'IN GAZLARI — Bazı gazlann panzehiri yok ve erken önlem tek çare._