Katalog

CUMHURİYET/10 DIŞ HABERLER 17 OCAK 1991 Varşova Paktı 'harabe oldu' • VARŞOVA (AA) — Polonya Genelkurmay Başkanı General Zdzislaw Stelmaszuk, Varşova Paktı'nın, "harabeye dönüştüğünü" ve "dağüma aşamasında" olduğunu söyledi. GeneraJ Stelmaszuk, paktın organlarının şeklen çalıştığını ve paktın birleşik genelkurmay heyetindeki Polonyalı subayların, Varşova'ya döndüğünü belirterek, Polonya Genelkurmayı'ndaki Sovyet subayların da kademeli olarak ülkelerine döndüklerini kaydetti. Paktın dağılması için henuz bir tarih tespit edilmedi, ancak "Gazeta" gazetesi, üyelerden birinin karşı çıkmaması halinde, paktın varlığının 30 haziranda sona ereceğini bildirdi. • • • Urdün-Iran ilişkileri • AMMAN (AA) — Urdün ile Iran, büyükelçilik düzeyinde yeniden diplomatik ilişki kurdular. Birleşmiş Milletler'deki Ürdün ve tran temsilcilerinin imzaladığı protokole göre iki ülke arasında kurulacak yeni ilişki, birbirierinin bağımsızhğına, iç işlerine saygıya ve eşitlik ilkesine dayalı olacak. Diplomatik ilişkiyi büyükelçilik düzeyine çıkaran protokol dün yürürlüğe girdi. Kampuçya'da ban$ girigimi • Dıs Haberier Servisi — Üç partiden oluşan Kampuçya muhalefeti, Kampuçya konusundaki Paris Uluslararası Barış Konferansı'nın başkanliğını yürüten Fransa ile Endonezya'ya bir mektup yollayarak koordinasyon toplantısının yapılmasını istediler. Mektup, milliyetçi lider Son Sann, Kızıl Kmerlerin temsilcisi Kiö Samfan ve Prens Norodom Sihank'un oğlu Norodom Ranarid tarafından imzalandı. lsyancı liderler, Vietnam ve Pnom Pen hükümetinin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi tarafından banş planı tasansına karşı 'saldırılantu arttığını' soylediler. Cenaze töreni ertelendi • AMMAN (AA) — Tunus'ta öldürülen Filistin Kunuluş Örgütü FKÖ'nün önde gelen 3 liderinin cenaze törenlerinin ertelendiği ve bugün yapılacağı bildirildi. Filistin'in Amman Büyükelçisi Tayyip Abdülrahim, AFP'ye verdiği demeçte, Filistinli üderler Salah Halef (Ebu Iyad), Hayel Abdulhamid (Ebu El-Hol) ve Ebu Muhammed El-Umari'nin cenaze törenlerinin, Ürdün'ün başkenti Amman'a uçak seferlerinin güçlükle yapılmasından dolayı ertelendiğini kaydetti. Tunus'ta öldürülen liderlerin cenazelerinin Amman'a getirilmesi bekleniyor. Cenaze töreninin bugün öğleden sonra başkent Amman'ın yakınlarındaki bir banliyöde düzenleneceği belirtiliyor. Petra Roman geliyor • ANKARA (ANKA) — Romanya Başbakanı Petra Roman, Başbakan Yıldınm Akbulut'un konuğu olarak resmi bir ziyaret için 24 ocakta Türkiye'ye gelecek. Dışişleri Sözcüsü Murat Sungar'ın verdiği bilgiye göre, 26 ocağa kadar sürecek ziyaret sırasında ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve uluslararası konular Uzerinde durulack. Türklerin protestosu • MELBOURN (AA) — Avustralya'nın Melbourn kentinde yaşayan Türkler, SPS TV'sinde hafta başında yayımlanan Kıbrıs'la ilgili bir programı protesto amacıyla yürüyüş yaptılar. SPS TV'sinde "Bölünen Kıbrıs" adı altında yayımlanan ve baştan sonra Türkiye'yi karalayan program, Türklerin büyük tepkisini gördü. Protesto yürüyüşüne çok sayıda Türk katıldı. öte yandan SPS Radyosu'nun Türkçe yayınlarının da Türk toplumuna hitap etmekten uzak olduğu belirtilerek protesto amacıyla imza kampanyası başlatıldı. Hükümetyetki isteyecekANKARA (Cnmhuriyet Bürosu) — ABD ucaklannın Irak'taki stratejik noktaları bom- balamasının ardından, hükümetin bugün TBMM'ye başvurarak "savaş yetkisi" isteye- ceği açıklandı. Başbakan Yıldırıra Akbulut, Meclis'ten yeni yetki isteme nedenleri arasın- da "sınır öiesi bir harekita duyacaklan gereksinimin" de bulunduğunu belirtti. ABD Başkanı Bush'un, diğer Batılı liderler gibi Cumhurbaşkanı Targtıt Özal'ı dün gece tele- fonla arayarak, saldırının başlayacağmı haber verdiği bildirildi. Ankara'da dün, gün boyunca Körfez'deki son gelişmelerin değerlendirildiği toplantılar yapıldı. Saat 00.50"de ABD ucaklannın Bağ- dat'a hava saldırısı düzenlemesinin ardından Başbakan Yıldınm Akbulut, Cumhurbaşka- nı Ozal tarafından Çankaya Köşkü'ne çağrıl- dı. Daha sonra Dışişleri Bakaru Ahmet Kurt- cebe Alptemoçin ile MUli Savunma Bakanı Hüsnii Dogan, Genelkurmay Başkanı Orge- neral Dogan Güreş ile diğer sivil ve askeri yet- kililer de Köşk'e geldiler. Cumhurbaşkanı Özal başkanlığında Köşk'te oluşturulan "kriz masası"nda, uluslararası kaynaklardan ve as- keri, sivil birimlerden alınan açık ve gizli is- tihbarat anında değerlendirildi. Köşk'teki top- lantı sırasında çevrede geniş güvenlik önlem- leri alındığı gözlendi. Bu arada ABD'nin ya- pacağı hava saldınsının, diğer Batı ülke lider- İerine olduğu gibi Cumhurbaşkanı Turgut Özal'a da saldırıdan önce ABD Başkanı Bush tarafından telefonla bildirildiği öğrenildi'. Bağdat'ın bombalanmaya başlandığı saat- lerde, Genelkurmay'da görevli üst düzey su- baylar da karargâha giderek durum değerlen- dirmesi yaptılar. Kara, Hava Deniz Kuvvetle- ri komutanlıklarında da savaş ile ilgili geliş- meler izlendi. Diyarbakır'da bulunan Müttefik Kuvvetler Basın Merkezi bombardımanın başlamasın- dan yaklaşık 1 saat 15 dadika sonra çalışma- ya başladı. Genelkurmay Başkanlığı Basın ve Halkla îlişkiler Şube Müdürü Albay Halil Ka- laycı saat 02.50'de yaptığı açıklamada Türki- ye'ye tehdit bulunmadığını bildirerek "Her tiirlii önlem alınmış vaziyette. Genelkurmay Başkanlığı olaylan dakika dakika takip ediyor" dedi. Kalaycı, "Türk Silahlı Kuvvet- leri görevinin başındadır ve ber tiirlii tedbiri ahnıştır" diye konuştu. Bolgedeki durumu ke- şif için herhangi bir uçağın havalanmadığını bildiren Kalaycı, daha önce alınanlara ek ola- rak bir tedbire gidilmediğini bildirdi. Başkent'te Genelkurmay Başkanlığı ve Kuv- vet Komutanlıkları'nda yoğun hareket gözle- nirken, başta ABD, Irak ve Fransa Büyükel- çilikleri olmak üzere bütün yabancı temsilci- liklerin ışıklar içinde olduğu belirlendi. Saldırının başlama saatinden önceden ha- berdar edilen Dışişleri Bakanlığı üst düzey yet- kilileri geceyi gelişmeleri evlerindeki televiz- yon ve haberleşme araçlanndan izleyerek ge- çirdiler. Müsteşar Tugay özçeri, gerekli bilgi- lerin aktanlmasında koordinasyonun kendi- leri tarafından sağlandığını ve bu sabahtan iti- baren kriz masasının görevi başında olacağı- nı bildirdi. AksıTnun açıklaması AA muhabirine açıklamada bulunan Ak- su, ABD savaş ucaklannın bombardıman ha- berlerinin alınmasından hemen sonra Başba- kanlık'ta "durum degeriendirme" merkezi ku- rulduğunu bildirerek, çatışmayla ilgili ilk de- ğerlendirmeleri burada yapacaklannı bildir- di. Aksu, "Savaşın boyutu hakkında şu anda teteviîvondan verildigi kadar bilgim var. Türk- iye için durum normal. Yarın sahahki değer- lendirmeden sonra gerekli olan tedbirleri alı- nz. Vatandaşlarınuz sabah işlerine gitsinier. Herhangi bir paniğe gerek yoktur" diye ko- nuştu. Akbulut: Yetki isteyeceğiz Başbakan Yıldınm Akbulut saat 04.30 sı- ralannda Başbakanlık konutunda düzenlediği basın toplantısında, Türkiye'ye herhangi bir saldırı olmaması halinde de Türkiye'de bulu- nan ABD uçaklanna üslerden yararlanma im- kânı verilebileceğini söyledi. Akbulut, bugün TBMM'ye bilgi vererek yeni bir yetki istemin- de bulunacaklanm açıkladı. Başbakan, Türkiye'nin son gelişmeler üze- rine Irak'ın toprak bütünlüğü konusunda bir isteği olup olmadığını soran gazetecilere, "Şimdilik böyle bir isteğimiz yok. Biz Irak'ta çagdaş ve htıkuki temellere dayalı bir rejirain gelişmesini istiyoruz. Bizim Irak'tan gaz, pet- rol ve toprak konusunda bir taJebimiz yok" dedi. Başbakan, Özal'ın olaydan, ABD Başkanı Bush'un telefonla araması üzerine haberdar olduğunu açıkladı. Gelişmelerin müdahalenin şu anda başanlı olduğunu gösterdiğini anla- tan Akbulut, Türkiye'ye şu ana kadar bir sal- dırı olmadığını vurguladı. Akbulut bir gaze- tecinin "Daha önce Türkiye'ye bir saldın ol- mazsa savaşa girmeyeceğiz demiştiniz, şimdi aynı sözlerinizi tekrarlıyor musunuz bu söz- leriniz hâlâ gecerli mi" sorusuna "Evet Türki- ye'ye bir saldın olmazsa, biz Türk askeri bn savaşa girmeyecektir" yanıtını verdL_ Türkiye'nin olası bir saldın karşısında ge- rekli her türlü önlemi aldığını yineleyen Baş- bakan müdahale sırasında Türkiye'de bulunan üslerin ve yabancı hava kuvvetlerinin kulla- nılmadığını bildirdi. Akbulut, "Meclis'ten istenecek yetkinin 107 ve 108 sayılı kararlann bir nevi yenilenmesi niteliğinde olacağını ancak ek bazı yetkilerin de istenebileceğini" söyledi. Akbulut Meclis'te yetki istemi nedenleri arasında "sınır ötesi bir harekâta duyacakla- n gereksinimin" de bulunduğunu belirtti. Irak ve Müttefik hava kuvvetlerinin konuşlandınlması \ Irak Hava Kuvuetlerı 5 T»-22 Blınder ITu-16Badjer 112MlrageF1-EQ 41 Mlg-29 Fulcrum 18Mig-2SFoıtat 90 Mig-23 Flogget 10Mig-z7 24 Sı-25 30 Hunter 30 Stı-7 & Su-20 Frtter 30Mig-17F 20Mig-19 75 Mtg-21 40F-6 MF-7 IRAK Havaüssü 300 mıl SSCB Kotfez İşbirligi Konseyı 63 F-5 (Suudi) 12F-5(Bahreyn) 35Mrtg«2000(BAE) 44 Tomfe(Suudi) 12 Minge F-1 (Katar) 15MingeM(BAE) 22 Jaguar(Umman) 12M«(Bahreyn) 15 Hw* (BAE) p M (atar) 14Mlng<lll(BAE) 16 Hımter (Umman) AKDBNIZ ISRAİL ITarufeF-3 uçağı 12Tom»doGR-l uçağı 45 F-15 C/D uçağı KC-135. F-16 uçağı 66 AV-68 uçağ 72 A-1SA uçağı El Hare SUUDİ ARABİSTAN 3Nlmrwl uçağı VC-10 tanker 5Awtc*. 2RC-135 uçağı 12TomadoGR-l uçağı P-3C, EP-3, C-130 uçağ _A60 John F. Kennedy YEMEN CUMHURİYETİ ABO America ABD TheodoreRoosevelt İ0rdu Grupları Karargânı ve Cumdunyetçı Muhatda/ Kotordusu Karargitıı Körfez savaş cephesi J İ J \ ^ Varba Adası * V \ Bubiyan Adası . S£ALS. SAS, S6S, + ABO Deniz Piyadeleri özel gûçler Müslümanlar ve Fransızlar ABD Deniz Piyadeleri ve İngilizler/ABD Kara ^ Kuvvetleri 1. piyada tümenı (mekanize) 24. SVUDİ ARABİSTAN 2. ZırtU, < 1 °1 - Tûmene Bağlı Tugay İşarrter, 6tatotıuşlântHrtıafaffd«yt. g çfi^ alat» bnffimenmooO-lS.OBu, 1 tugay 1.2(XWJ e00as*ef(J«o oftısıu M ) < ) W l t a tM saldırısı belirleyîci Dış Haberler Servisi— 2 ağustosta Irak'ın Kuveyt'i işgaliyle başlayan körfez krizinde barış arayışlarının sonuçsuz kalması üzerine ABD ucaklannın Bağdat'a saldınsıyla başlayan savaşta, hava unsurlanrun belirleyici rol oynayacağı belirtiliyor. ABD ve müttefikleri ile Irak'ın bolgedeki uçak.tank ve top yığınakları binlerle ifade ediliyor. Havada Amerikalılann ve müttefıklerinin belirgin bir üstünlüğü var. Bu nedenle hava savaşının kısa süreceği ve belirleyici olacağı düşünülüyor. Amerikalılar birkaç saat içinde hava hâkimiyetini ele geçireceklerini bile düşünüyorlar. Eğer askeri harekâtın havadaki seyri, Batıhların umduğu biçimde seyrederse, sıra kara harekâtına gelecek. Burada iki taraf arasında sayıca bir denge gözleniyor. Bu harekâtın seyri, büyük ölçüde hava harekâtının sonucuna bağlı olacak. Sonunda savaşın daha doğrusu Kuveyt'in kaderini piyadeler belirleyecek. Irak ordusu direnmeyi sürdürürse< müttefik kuvvetleri, Kuveyt'e girerek, Irak askerlerini sürgü zoruyla Kuveyt'ten çıkarması gerekecek. Irak ordusunun direnişi havadan büyük ölçüde kınlamazsa, savaşın son safhasının çok kanlı olabileceği söyleniyor. Bir de bu haritalarda yer almayan Israil etkeni var. lsrail Irak'ın ani bir saldırısı karşısında kendisini her an savaşın içinde bulabilir. Bunun Ürdün ve Suriye'nin tavnnı nasıl etkileyeceği ise bilinmiyor. • A V T Ipiyade tij^ayı 1 nrhlı mekania tûmeni (ABO denu piyadeieri tugayı) 1 ZHtlll mekanize tugay Amfibi 1 topçu tûmen 1 paraşütçû tûmeni 1 paraşütçü lugayı 1 tugay (Jengi toel gûçler Hmûssû k * topçu tugayı (yaklaştk) Kum, çûJ, kum tepoctkten Katv v. Ku»ejf( Vapsar. «WH 7.«» kfcsitt' «uvyerû&ri Atfvkfcr. "///////////////, Kaynak: The Independent îngiltere'nin Ankara Büyükelçisi Sir Timothy Daunt: Türkiye savaşta gerekeni yapar Cumhuriyet'in sorularını yanıtlayan Büyükelçi Daunt, krizden sonra bölgede bir güvenlik sistemi kurulması gerektiğini ve Türkiye'nin bunda aktif yol oynayabileceğini söyledi. YASEMİN ÇONGAR ANKARA — ABD'den son- ra Körfez'de en fazla askeri güç bulunduran ülke durumundaki Îngiltere'nin Ankara büyükelçisi Sir Timothy Daunt, ABD'nin başlattığı hava saldınsından ön- ce, barışçı çozünı için umutlarm azalmaya başladığı saatlerde Cumhuriyet'in sorularını yanıt- larken, Irak'a karşı düzenlene- cek bir askeri operasyonun amaçlannın Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin ka- rarlarını uygulatmakla sırurlı ol- ması gerektiğini söyledi. Büyü- kelçi Daunt, Türkiye'nin kriz politikasını överek 'Türkiye, bu- giine dek izlediği dogru çizgi çerçevesinde savaş durumunda da gerekeni yapacaktır" dedi. Krizden sonra bölgede yeni bir güvenlik sistemi kurulmasının gerekebileceğini de belirten Bü- yükelçi Daunt, Türkiye'nin böy- le bir sistem içinde aİctif rol oy- nama potansiyeline sahip oldu- ğunırtöyledi. Daunt, "Türkiye 1 nin Körfez'le ilgilenmemesini sa- vuamak doğm olmaz. Durdu- run dünvayı inecek var politikası izleyemezdiniz. Tiirkiye'nin böl- gesel sorunla ilgilenmekte çıka- n vardır" diye konuştu. Halen yerli komuta ve Ame- rikan taktik denetimi altında 35 bini aşkın askerini Körfez'de ha- rekâta hazır durumda bekleten Îngiltere'nin Ankara Büyükelçisi Sir Timothy Daunt, Cumhuri- yet'in olası bir savaş durumu ve sonrası konusundaki sorularını yanıtladı. Daunt, BM Güvenlik Konseyi'nin Irak'a tanıdığı süre- nin dolmasından sonra barışçı çözüm için çok az şans kaldığı- nı, ancak Irak'ın Kuveyt'ten çe- kileceğini açıklaması halinde bunun yine de mümkün olabi- Ieceğini söyledi. Irak'a yönelik askeri operasyonun bu ülkenin toprak bütünlüğünü tehdit edip etmeyeceği konusundaki soruya ise "Neden etmesi gerekeceğini göremiyorum" yanıtını veren Daunt şöyle konuştu: "Operasyon Güvenlik Konse- yi kararlannın yerine gelmesi amaçlı olacaktır. Benim bükü- metim bu amacın sınırlanması konusunda birçok başka hükü- met gibi çok dikkatli olmuştur. Saddam Huseyin'in düşurülme- si, Irak'ın askeri gıicüaun tah- rip edilmesi >a da silahsızlanma- ya zorlanması gibi amaclar, BM kararlannda yoktur. Üç temel amaç, rehinelerin bırakılması - ki bu gerçekleştirmiştir, Ku- veyt'teki Irak işgaline son veril- mesi ve meşru Kuveyt yönetimi- nin yeniden işbaşına gelmesidir. Harekâtın bundan az ya da bun- dan çok bir amacı olmayacak- tır." Türkiye'nin Irak'uı toprak bü- tünlüğü konusundaki duyarlıh- ğın, bildiğini kaydeden Büyükel- çi Daunt, "Kriz sonrası bölge- de bağımsız bir Kürt devleti ku- rulması düşüncesinin destek ka- zanması olasılıgı" konusunda "Bu konuda ciddi, aktif bir gi- rişim olduğu düşüncesinde degi- lim" diye konuştu. Savaş sonrası Sir Timothy Daunt, savaş sonrasında bölgede yeni bir gü- venlik sistemi oluşturulmasının karşılaşılan istikrarsızüklan çöz- mek açısından gerekli olabilece- ğini de belirtti. Daunt, "Önce- likle bölge iilkelerinin. bir ola- sılıkla da dışandan bazı ülkele- rin böyle bir sisteme katkıda bu- lunabilecegini, Türkiye'nin böy- le bir yapıcı girişimde yer almak- ta çıkar görebilecegini" söyledi. Daunt, Türkiye'nin nasıl bir dış politika izleyeceği konusun- da kendisinin hüküm yürüteme- yeceğini de kaydetti, ancak "Durdurun dünyayı inecek var politikası izleyemezdiniz. Tür- kiye'nin bölgesel sorunla ilgilen- mekte çıkarı vardı. Türkiye ge- lecekteki bir bölgesel güvenlik sistemi içinde de aktif rol oyna- ma potansiyeline sahiptir" diye konuştu. 6. ATAF KOMUTANIDİNÇER *Çevik Kuvvet'in saldın görevi yok' EVREN DEĞER DİYARBAKIR — NATOya bağlı 6. ATAF (Müttefik Tak- tik Hava Gücü) Komutanı Kor- general Öner Dinçer, NATO Çevik Kuvvet uçaklannın Tür- kiye'ye yalnızca caydıncı olmak amacıyla çağrıldığını, uçaklara "mütecaviz görev" verilmeye- ceğini söyledi. Korgeneral Din- çer, olası bir kimyasal saldırıda Türk Hava Kuvvetleri'nin Irak füzelerini havada imha edebile- cek yetenekte olduğunu da bil- dirdi. Müttefik Taktik Hava Gücü Komutanı Korgeneral Öner Dinçer dün Diyarbakır 8. Ana Jet ussü'nde basın mensuplan- na bir brifing verdi. Dinçer ko- nuşmasında Türkiye'deki bütün NATO hava unsurlannın ko- mutasının kendisinde olduğunu belirterek NATO Çevik Kuvve- ti'nin gerek taktik, gerekse ha- ( reket kontrolünün de kendisin- de olduğunu söyledi. NATO Çevik Kuvvet ucaklannın Türk- iye'de daha önce çeşitli tatbikat- lara katıldığım da anımsatan Korgeneral Dinçer, Çevik Kuv- vet'in Türkiye'deki rolü ve gö- revi konusunda şöyle konuştu: "Çevik Kuvvet, Türkiye'ye sadece caydırmak amacıyla gel- miştir. Bu kuvvetin mütecaviz bir görevi yoktur. Filolar NA- TO planlan çerçevesinde üslere intikal etmişlerdir ve şu anda egitim uçuşlannı yapmaktadır. Kendileri ile mümkün olduğn kadar beraber oluyornz. Hiçbir sorunlan yoktur. Gerek Türk fî- lolannın gerekse Çevik Kuvvet filolannın moral düzeyleri em üst seviyededir." 15 günden bu yana Türkiye'- nin çeşitli hava üslerine denetim gezileri yaptığını da bildiren Korgeneral Dinçer, "gergin bekleyişin ne kadar siirebilece- gi" konusundaki bir soruya ya- nıt vermekten kaçındı. Dinçer, basın mensuplannın Irak'ın ola- sı bir kimyasal saldınsına karşı ne tür önlemler alındığına iliş- kin sorulanna ise şu yanıtı ver- di: "Hepiniz rahat olun. Tedir- ginlik olacak hiçbir şey yok. Olası bir kimyasal saldın halin- de Irak'ın füzeleri Türkiye'ye olaşmadan bunlan havada im- ha ederiz." Çevik Kuvvet'in Türkiye'de- ki rolüne ilişkin yoğun sorular üzerine ise Korgeneral Dinçer, "Buraya otunnaya gelmediler. Bizim komutamıza verildiler. Yalnız şunu söyleyeyim bu uçaklar kesinlikle taaruzi yolda kullanılmayacak. Tabiatıyla ba- zı görevler verilecektir. Bu gö- revler de NATO planları çerçe- vesinde olacaktır" şeklinde ko- nuştu.