Katalog

CUMHURİYET/12 EKONOMİ 4 EYLÜL 1990. DÖVİZ KURLARI 4 ETLÛl 1990 Mviaı Ciısı 1 ABODoön 1 B.AJmaı Markı 1 Avustralya Dotan 1 Avusturya ŞıSni 1 Belpka Frangı 1 Oanımarka Kronu 1 FinMaridusı 1 Fransız Frangı 1 HoUanda Ftorini 1 Isveç Kronu 1 kvıçre Frangı 100 ItaJyan LıreB 1 Japon Yenı 1 Norveç Kronu 1 Stertn 1 S Arabtstan FüyaJı Dftvc Alıs 2703.58 1709.50 2201.53 243.71 83 44 445.84 729.12 511.32 1521.77 465.34 2066 96 231.03 18.81 44168 5112.47 72106 Sa* 2709 00 1712 93 2205 94 244.20 83.61 446 73 730.58 512.34 1524.82 466.27 2071 10 23149 18 85 442 57 5122 72 722.50 Efektf 2700 88 1707 79 2164 10 243.47 82 03 44138 716 72 510 81 1520 25 460 69 2064 89 227 10 18.62 437 26 5107 36 708.80 EteKtrt; Satış ÇÜHIAZ fM 2717 13 ! S 1 5815 Alman Marta 1713.07! S 5 2875 Fr.Frmgı 2212.56 İ 1.7766 Hol.FkKini 244.93 83.86 S 1.30B0 isv . Frangı İ 1170.24 Ital Lıreb 448 07! $ 143.75 Japon Yenı 732 77 513.88 1529.39 467 67 2077 31 232.18 18.90 443.90 5138.09 724.67 $ 3 7494 5 Arab Rıyal £1.8910$ ALTIN eÜMÛŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar altın 22 ayar bileak 900 ayar jûmûş Valoftank Mtmı Zıraat Altnı M Bankas 1 Ons S Alış 225.000 270.000 33.950 30 050 477 185.000 185 500 386 20 Sat.Ş 230.000 280.000 34.050 33 500 505 187.000 187.000 388 20 Tl Intertıanlc Ofî Faia (%) = 59 69 SERBEST PİYASADA DÛVİZ ABDDoUn tatı Alman Marta sviçre Frangı Hotanda fiorini ngfe SterTını : ransız-Franoı 10OltaiywıLiretı S.AKyalı AJış 2710 1710 2057 1510 5200 510 229 Işlem ym Sateş 2715 1715 2063 1515 5250 515 231 $em yok OAVB Int (S) 2709 00 BORSADA İŞLEMLER ' £ ? Onceta se- ans tapan «alTtBtl Mtank M0mı*> Msa NartoHoUng Cejn» Mnyms AmMıCam Arpüc «ygv Aymar Bagfas 8du Çımento Brsa CKMÇraenlo O*H»ül Çmsa C EleMr» Demrtaı* OmniCım DmHcMng Oofea» Döktaş EBJJJ Ya«nm Eenctmıfec £98 BracıMt Eg> EndusBı EgeSübra Enka HoUng Erdyıs B n c * EnjflOÇ FtunsMnl 6enUj(BÛ) GooD-Ye» Gortontşıi GûbnFıb Güray Bnotk HdOaj ittsatF Knmra kıUma lanıDÇ teocjm Kartonsın K» KepaEM*» KocHoMng KocYatnm Kortsa Koruma Tar KSyöş MafcmTatam MantnÇmnH Mamt Mv M M O M Mn. S M M Mnv NMank Met Holoing Olan Trtsol rjrataa Otosan PEGProMo Pettm Pmar Sut Pın» Enttfn El PmııSu PrnatUn Pimas Polykn Ratufc Sabarı Y a y m H SamnHoMng Sartuysa/ı Sjtaş SSksafBU) TITI Sıgofta ÎSifjnt B Tlşta* (81 Tlş8Mk (C| ToorakKâJlt TSemens TŞu«Ca/n T Sına K Bjnk TO 06*um TTuoorç VtsttJ Yısas VK»K b r * Yünsa S900 12750 4950 33O0O 31000 175000 7400 21500 4200 30500 10500 14750 10400 7600 8600 7400 6900 2650C 9400 4750 9900 10500 14500 36500 64000 28000 8600 6300 VtfYl JUAJ 4100 26000 11000 7000 6100 10250 8700 1750 10500 6900 2350 31000 1550 25000 5700 15500 15250 47000 20500 5700 9900 3100 12500 45000 2400 4200 10200 900 2550 3000 4100 1300 4000 25000 3200 2550 4900 750 1700 5700 5400 6100 5800 4150 42000 38500 13000 12500 seoo 17000 nvnBOUU 5600 29000 525000 10100 7700 46500 17500 4500 11000 4500 13000 4400 9000 4650 Bugunfcıi Bugunkü Bugürttu m dus* en pikseK kapamş 5600 12250 4800 34500 31000 7100 21500 4150 32000 14250 10000 7200 7300 6700 26500 9000 9700 10000 14500 36500 65000 28500 8500 6100 4000 10750 6800 6200 10000 8300 1700 10250 6800 2250 32000 1550 2600C 5700 15500 16000 48500 20500 5800 10300 3000 11750 2400 10600 850 2400 3000 3950 1250 4100 25500 9300 2500 5000 750 1700 5700 6500 6200 6000 4350 42000 37000 12500 12500 4900 17250 5300 29000 10000 7500 46000 17500 4350 10500 13000 2550 8600 4550 6100 12SO0 5000 34500 32500 7300 22500 4200 32OO0 15250 10500 7500 7500 7100 27000 9500 10200 10500 15000 38000 67000 29000 9000 6400 4200 11500 7100 6300 10500 8300 1750 10500 7000 2350 32500 1600 26000 5900 16000 16000 49000 21500 5900 10300 3200 12000 2500 10500 900 2400 3050 4000 1300 4150 26000 9600 2550 5100 775 1700 5700 6500 6200 0000 4350 5600 12500 4900 34500 31000 7100 21500 4200 32000 14500 1000C 7200 7300 68OC 27000 9500 9700 10000 14500 37500 660OC 29000 900G 61X 4 0 » 11000 7100 6200 10000 9300 1700 10250 7000 2300 32500 1600 26000 57O0 15500 16000 49000 21500 5800 '0300 3000 11750 2500 10500 850 2400 3050 3950 1300 4100 26000 9300 2550 5000 750 1700 57O0 6500 6200 6000 4350 42000! 42000 38500 13500 125OC 5200 17750 5600 30000 10500 7700 47500 18250 4500 11250 13250 2660 9100 4700 37500 12500 12500 4900 17500 5300 79000 10000 7700 46000 18000 4350 10750 13250 2560 8600 4600 Maa •Manr— .İ.7T7.42M Işjem rntrtan 15800 33900 10B350 10800 80950 2000 199685 69650 350 208200 17700 28500 56400 13420 104420 5400 300 58800 17700 32000 158700 188800 15200 34400 22800 1700 671720 4000 3300 22800 3400 67600 5200 77800 16800 42900 415O0 3200 279378 7900 27809 128300 91100 54950 125922 149900 17900 6400 84400 202300 8300 1900 26900 2400 9700 16900 118800 450900 12800 148800 1000 5000 4000 1200 19020 10400 1700 30459 3300 200 43000 19400 14500 21740 153040 10000 6800 34040 22600 4*100 227200 7200 485700 16700 N*Mi>«i En ;ok s & yapılar fiy 6100 12250 4850 34500 32500 7200 22500 4150 320O0 15250 10000 7200 7400 5900 26500 9000 10000 10250 15000 36000 67000 29000 8900 6200 4000 11000 8800 6300 10000 8300 1700 10250 7000 2250 32500 1600 26000 5900 1&500 16000 49000 21500 5800 103OC 3000 11750 2400 10500 875 2400 3050 3950 1300 4100 26000 9600 2500 5100 775 1700 5700 5500 6200 «00 4350 42000 38000 12500 12500 5200 17750 5300 30000 10500 7600 46500 18000 4400 10750 13000 2600 8600 4600 Agıriıkjı (dfiy 5916 12332 4889 34500 31921 7190 22252 4158 32000 14942 10173 7271 7387 6903 26531 9129 9907 10209 14993 37614 66537 28800 8824 6194 4066 10968 6900 6271 10107 8300 1711 10278 6992 2276 32418 1591 26000 5843 15736 16000 48S39 21400 5825 10300 3034 11775 2443 10500 866 2400 3027 3970 1286 4111 25994 9534 2500 5058 773 1700 5700 6500 5200 6000 4350 42000 37688 12578 12500 5084 17708 5442 29634 10356 7577 46863 18048 4402 10858 13002 2594 8719 4609 •t 77.S1Ut4.IM YATIRIM FONLARI 3 EVlOL 1990 SS~ SS A 5S "SS N ıSIş Yab.nm-1 !ş Yatınm-2 lştohnm-3 lşVatınm-4 lnterfon-1 lnterton-2 lnterton-3 lrrterlbn-4 Iktısat Yat-1 Iktısat Yat-2 Iktısat Yat-3 Iktısat Yat-4 Iktısat Ahlım Fon Gararrrj Yaonm-1 Garanb \ıtıı HII-2 GanflB \Mnn>3 Gaısnti Vatınnv4 Esbank Fon-1 Esbank Fon-2 Esbank Fbn-3 YKB Yat. Fonu YKBSekttrFon YKBHisseFon YKB Kamu Fon YKBUotFon YKBKarmafbn YKBDovnFon YKBKapitalF YKB AkBf F. Valat Fon-1 Vatof Fon-2 \«af Fon-3 V*KHİsse Vakrf Dünya Fon UaMfbıv« Dısbank Mavi Fon Dışbank Beyaz Dışbank Pembe Tûtün Fon Mrtsuı Fon-1 Mitsuı Fon-2 Fkıans Fon-1 Rnans Fon-2 Finans Fon-3 Finans Fon-4 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Zıraat Başak Fon Ziraat Forv-4 Hak Fon-1 Ha* Fon-2 Pamuk Fon Pamuk Hısse Emök Fon-1 Emlak Fon-2 lmpex Fon-1 Impe Hisse Totar* Fon Sûmer Fon Dene Fon Ege Fon Kalkınma Fon-1 Demir Fon •&riş Fon >tak Fon 13.0757 10500 14.0359 2O000 09.1089 10.000 1701S0 1O000 040690 10.000 iaoas7 IOJ66I 141257 9360 27.0259 9369 070659 11200 16.0957 9784 10.0259 9B06 0a0259 9596 280259 9590 11.1259 1O000 22.1087 9376 10.0359 9731 12.0290 10437 30.05.90 9336 16.11.87 10319 31.1059 10000 1107.90 10000 021137 10477 07.0358 9.785 07.0358 a713 07.0X88 9.795 07.0358 9.693 070358 9528 02.0159 9.294 19.06.90 10000 19.0690 9342 09.0558 10000 24.0459 48279 iaiO£9 10444 22.0330 9994 26.0390 9574 14.0690 10.000 2aO658 10057 100459 20558 2a0690 10011 04.0758 11.021 15.0758 40.000 201059 10.000 200359 9346 2O0759 9366 18.1259 10428 200390 9358 091059 10100 14.0290 10.000 14İS90 1O000 20.0690 10.000 01.1159 11397 0a0190 10357 02.0190 10724 28.0690 10.469 22.0190 10.000 ia0790 1O000 02.0290 10086 040590 9362 280350 10.000 12.0290 10405 160490 10508 040530 10.000 0&0530 10.000 070530 10006 11.0690 10.000 270890 10.000 56641 37947 15.004 12923 11.067 43484 37376 «572 17387 35326 29.717 13588 14072 12574 43511 20565 13624 11547 44.182 14.694 10505 41 256 32.769 56312 32.177 27395 32593 15.437 10.742 5489 32582 84126 15374 10331 11.726 10780 29.445 38518 1O770 31532 116578 14310 19501 16693 14.101 11.499 16929 12528 12546 11.240 16529 13237 17030 11669 13558 10598 12927 9598 11518 13324 13407 11469 11603 11243 11.051 10043 56565 38.165 15JK6 12369 11125 41634 37510 19544 17353 35375 29.762 13320 14073 12 726 43582 20398 13758 11.782 44.293 14748 10555 41396 32576 57349 32.284 2a090 32.718 15.452 10786 8593 32694 84403 1&427 11.140 11696 10594 29549 39003 10806 31547 117268 14358 19568 16.754 14.147 11508 17.277 12662 12355 11290 16634 13341 17.148 11.794 13624 10640 12368 10124 11560 13367 13430 11.469 11650 11.280 11.093 10076 040 - 0 5 7 ' 035 036 034 034 036 037 037 014 015 0.23 O01 041 039 064 038 1.16 025 037 048 034 033 152 033 034 038 010 041 1.23 034 033 034 191 -026 106 035 048 033 036 033 034 034 037 033 095 206 107 055 044 064 079 069 1.07 041 040 032 2.28 036 032 017 000 041 033 038 033 KÖRFEZ KKİZİ...KÖRFEZ KRtZt KRİZİ...KÖ Malî destek içîn somut adım yok Türkiye'nin Körfez krizi nedeniyle uğradığı ekonomik kayıpların karşılanması için bazı Arap ve Batı ülkelerince yapılan destek vaatleri konusunda henüz somut gelişme yok. Suudi Arabistan'dan istenen 'uygun koşullu' 5 milyar dolarlık krediye cevap gelmedi. Şimdiye dek ortaya çıkan tek somut gelişme, 16 aydır askıda tutulan 200 milyon dolarlık Dünya Bankası kredisinin ABD girişimiyle serbest bırakılması eğiliminin doğması. Türkiye'nin ABD'ye olan 3 milyar dolarlık askeri kredi borcunun silinmesi konusu netleşmedi. ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) — Türkiye'nin Körfez krizi ne- deniyle uğradığı ekonomik kayıp- ların karşılanması için bazı Arap ve Batı ülkelerince yapılan destek vaatleri konusunda henüz somut bir gelişme sağlanamadı. Şimdiye kadar ortaya çıkan tek somut ge- lişme, Dünya Bankası'mn 1 yüdan fazla bir suredir askıda tuttuğu 200 milyon dolarlık krediyi nin girişimleri sonucu serbest bı- rakma eğilımıne girmesi oldu. Kuveyt ve Suudi Arabistan'ın vaat ettiği ekonomik yardım ko- nusunda ise henüz bir gelişme ot- madı. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın özel temsilcisi sıfauyla bir sure once bazı Arap liderleriyle görüsmeler yapan Devlet Bakanı Güneş Taner'in istediği 5 milyar dolarlık uygun koşullu kredi ko- nusunda da şimdiye kadar bir ya- nıt çıkmadı. Taner, Suudi Arabis- tan Kralı Fahd, Kuveyt Emiri El Sabah ve Birleşik Arap Emirlik- leri Devlet Başkanı Şeyh Zayed'le ayrı ayn yaptıgı göruşmelerde kriz nedeniyle Türkiye'nin 3 milyarı ekonomik, 2 milyar doları da as- keri olmak uzere toplam 5 milyar dolarlık kayba uğradığını belirte- rek bunun "uygun koşullu" dış kredilerle karşılanmasının düşü- nüldüğünü dile getirmişti. Asga- ri 8-10 yüı ödemesLz dönem olmak üzere 15-20 yıl vadeli olarak iste- nen bu krediye katıhp katılama- yacakları konusunda Arap lider- leri, konuyu kendi içlerinde tek- nik duzeyde değerlendirip en kı- sa zamanda Türkiye'ye yamt ve- receklerini bildirmişlerdi. Ancak bugüne kadar herhangi bir yamt gelmedi. ABD yönetiminin ise ilk başta Türkiye'nin ihracat kayıplarının asgariye indirilmesini sağlamak amacıyla Türkiye'ye yönelik ola- rak uygulanan kotaları hafiflet- Krizde en 6 yarah' ülke TürkiyeThe Economist dergisinin yüksek petrol fiyatlarından etkilenen ülkeleri inceleyerek yaptığı sıralamaya göre Türkiye, krizden en çok zarar gören ülke konumunda. Ekonomi Senisi — Ingiltere'de yayımlanan haftalık The Econo- mist dergisinde, yüksek petrol fi- yatlanmn ceşitli ülkelere getireceği zararlar ölçüldü. Derginin yaptı- ğı sıralamaya göre Türkiye, Çekos- lovakya ve Oüney Afrika ile bir- likte en çok "kaybeden" ttlkeler arsında yer ahyor. Eğer petrol fiyatlan 30 dolar ci- varmda seyrederse, bütün dünya- da enflasyon yükselecek, talepler düşecek. Ancak bazı net petrol ih- racatçısı ülkeler yüksek fiyattan yararlanacaklar. Net petrol itha- latçısı ülkeler ise duruma farklı bi- çimde tepki gösterecekler. The Economist'in analizinde çeşitli faktörler goz önünde tutu- luyor. Bunlardan en önemusi, hiç kuşkusuz, bir ülkenin gayrisafl milli hasılası içinde, net petrol it- halatı. Enerji tüketiminde petro- lün yeri ise ülkelerin petrole ba- ğımlılığını ölçen bir diğer faktör. Petrol fiyatı yukseldiğinde, petrol ihraç eden ülkelerin ithalat kapa- siteleri artacağından, dergi duru- munu incelediği ülkelerin Kuveyt ve Irak dışındaki OPEC üyeleri- ne yaptığı ihracatı da göz önüne ahyor. Buna göre en fazla "kaybeden" ülke Türkiye olacak. Çtokü Türkiye'nin toplam ihraca- tı içinde, OPEC üyelerine yapılan ihracatın payı çok buyük. Yükse- len petrol fiyatlan nedeniyle Tür- kiye'nin kısa dönemde petrol kar- şılığı ihracat dengesi altüst ola- cak. Ancak The Economist, uzun vadede OPEC ülkelerinin Türki- ye"den yaptığı ithalat artacağın- dan, bu dengenin az da olsa dü- zeieceğini belirti>or. Sonuç olarak Türkiye, milli ge- lirinin yüksek bir bölümünü (1989'da yüzde 3.8) petrol ithala- tına ayırdığı, enerji tüketiminde petrol yuzdesinin hayli yüksek ol- ması (yüzde 43) ve OPEC ülkele- rine yaptığı ihracatın, toplam ih- racatı içinde önemli yer tutması (yüzde 32.9) gibi nedenlerle The Economist'in sıralamaya aldığı ül- keler arasında petrolden en çok et- kilenen ülke konumunda olarak gösteriliyor. Çekoslovakya ve Gü- ney Afrika da Türkiye gibi kötü bir durumdalar. Buna karşılık, petrol ithal eden ülkeler arasında yer almalarına karştn, Avustralya, Japonya ve Arjantin, yüksek pet- rol fiyatından, Fransa ya da F. Al- marrya kadar etkilenmiyorlar. An- cak eğer Japon Yeni, ABD Dola- n karşısında düşmeye devam eder, Avrupa para birimleri ise bu ara- da şu andaki gücünü korursa, du- nım değişecek. Çünkü petrol itha- latı bu koşullarda Japonya için gittıkçe pahalanacak. Doğu Avrupa ülkeleri ise petrol krizinden büyük ölçüde etkilene- cekler. Bunun başlıca nedeni, bu ülkelerin ellerindeki zaten kıt olan Ülkelerin rtJtrol Khalatçısı Ûlketef Avusturya Japonya Arjantin Fransa F. Almanya Macaristan ABD Ispanya Italya Brezilya Polonya Kenya G.Kore G.Afrika Çekoslovakya Türkiye Petrol Kayıpları Eaeril GSMH'de tûkeöminie pttm ıttzta -0.3 -1.1 -0.5 -1.1 -1.1 -0.6 -0.9 -1.6 -1.4 -1.3 -1.1 -3.2 -3.2 -0.9 -1.9 -3.8 petrel d ylzdesl 34 56 54 44 41 32 40 54 61 68 16 86 54 35 25 43 TopUn fclnde OPEC'e İhracat 36 3.5 3.3 3.4 2.1 30 3.3 3.3 3.3 48 2.5 2.0 4.0 0.1 3.2 32.9 Sıralama 1 = en az etkllenen 1 2 3 4 4 6 7 8 9 9 11 12 13 14 14 16 güçlü dövizin büyük bölümünü petrole ayırmak zorunda olmala- n.Bir diğer ilginç nokta da son yılların "yıldızlarından" Günev- Kore'nin, petrol nedeniyle altüst olma olasılığı. Enerji kuüanımın- da petrole büyük bir >'er veren Gü- ney Kore, krizin devamı halinde Japonya'nın 1970'lerin başında ilk petrol şokundan büyük darbe ye- diği dönemi yeniden yaşaya- bilecek. meyi taahhut ettiği bildirildi. ABD'nin özellikle tekstil ihracatı konusunda ihraç potansiyeli yük- sek olan malların bir liste halin- de verilmesini ıstediği ve bu ka- lemlerde kotalan kaldırabileceği- ni ilettiği öğrenildi. Türkiye'nin istemi üzerine yöne- timinde etkin olduğu Dünya Ban- kası nezdinde de Türkiye lehinde girişimlerde bulunan ABD hükü- meti, Dunya Bankası'mn yaklaşık 16 aydır askıda tuttuğu 200 mil- yon dolarlık mali sektör kredisi- nin serbest bırakümasına çabşıyor. ABD'nin girişimleri sonucu geçen hafta Ankara'ya gelen Dünya Bankası, Hazine ve Dış Ticaret Musteşarhğı yetkilileriyle yaptığı göruşmelerden sonra bu konuda hazırladığı raporu banka üst yö- netimine sundu. Kredinin bu ay sonuna doğru serbest bırakılma- sı bekleniyor. Zaten Dünya Ban- kası'mn krediyi bu kez de serbest bırakmaması halinde Türk hükü- metinin bu krediyi almaktan vaz- gectiğini apklaması bekleniyor. Kredi serbest bırakılırsa, buna karşılık olarak Japonya'dan da 200 milyon dolar tutannda co- finansman kredisi alınacak. ABD'nin Türkiye'ye ekonomik yardım konusunda Japon hükü- meti nezdinde de girişimlerde bu- lunabileceğini Ankara'ya ilettiği bildiriliyor. Bu arada Türkiye'nin ABD'ye olan yaklaşık 3 milyar dolar tuta- nndaki asker kredisi (FMS) borç- lannın siünip silinmeyeceği konu- sunun da henüz netleşmediği öğ- renildi. TEK'te özelleştirme protestosu TEK'in özelleştirilmesine karşı çıkarak istifa eden 600'ü aşkın işçi dün TEK işyerleri önünde "tazminat bekleme eylemi" yaptı. İstanbul'daki 3 bine yakın TEK işçisi de 4 saat iş bıraktı. lş-Sendika Servisi — Türkiye Elektrik Kurumu'nun (TEK) Is- tanbul Anadolu Yakası'nda "Elektrik iiretinıi, iletimi. dagılı- mı ve ticareti yapma göroini" 30 yıl süreyle özel sektöre ait Aktas Elektrik Ticaret A.Ş.'ye devretmesi ve uygulamarun 1 eylülden itiba- ren başlaması, yine işçilerin pro- testosuna yol açtı. TEK'in özelleş- tirilmesine karşı çıkarak Aktaş'a geçmeyi reddeden \« daha önce is- tifa eden 6OO'ü aşkın işçi dün TEK işyerleri önünde "tazminat bekle- me eylemi" yaparken Istanbul'da 3 bini aşkın TEK işçisi de özelleş- tirmeyi protesto etmek ve arka- daşlarını desleklemek için 4 saat iş bıraktılar. Aktaş'a geçmeyi reddederek is- tifa eden isçiler dün daha önce ça- lıştıkları TEK işyerleri önünde toplandılar. Yetkililerle görüşerek yasal tazminatlannın ödenmesini isteyen işçiler "daha sonra ödenecek" yamtı üzerine kendile- rine vizite kâğıdı \-erilmesini iste- diler. Bu istekleri de yetkililerce reddedilen işçiler gün boyıı işye- leri önünde beklediler. Bu arada Kadıköy şebekesinde polisin işçi- leri dağıtmaya calıştığı, ayrıca TEK'E PROTESTO — Aktaş firmasıaa geçme>ip istifa eden İşçiler "Uzminat bekleme eylemi" vapülar. (Fotoğraf: Irem Ceylanoglo) bekleme sırasında bir işcinin fena- lasarak hastanaye kaldınldığı bil- dirildi. öte yandan işçilerin üyesi bu- lundukları Tes-lş Sendikası tstan- bul 1 No.lu Şubesi'ne üye 3 bini aşkın işcinin de arkadaşlanru des- teklemek ve TEK'in özelleştirilme- sini protesto etmek için dün sabah işbaşı yapmadıkları bildirildi. İş bırakma eylemi saat 13.3O*a kadar sürdü. İşçilerin eylemleri tstan- bul'un Anadolu yakasında bazı semtlerde elektrik kesilmelerine yol açtı. özellikle Ümraniye'de sa- nayi kuruluşlarına elektrik verile- mediği, Şile bölgesindeki köyler- de de elektriğin kesik olduğu bil- dirildi. Aktaş'a geçmeyi reddeden işçiler özelilkle işçi sağlığı ve iş gü- venliği açısından oldukça elveriş- siz koşullarda görev yaptıklannı, özelleştirmenin bu konuda daha da büyük olumsuzluklara yol aça- cağını savundular. Aktaş'ta ken- dilerine vasıfsız işçi muamelesi ya- pılmak istendiğini belirten işçiler ayrıca hak kayıplanmn söz konu- su olduğunu ve iş güvencelerinin bulunmadığıru söylediler. Aktaş'a geçmeyi kabul eden 100 dolayın- da işcinin buyük çoğunluğunun da arkadaşlarmı desteklemek için dün çalışmadıkları belirtildi. öte yandan Tes-İş 1 No.lu Şu- be yöneticilerinin özelleştirme ne- deniyle açıkta kalan üyelerin Ak- taş'ta çalışabilmeleri için bir pro- tokol imzalaması gerektiği görü- şünde olduklan bildirildi. Söz ko- nusu protokolde sendika üyeleri- nin askerlikte geçen sürelerinin (kamu kuruluşlannda olduğu gi- bi) kıdem süresinden sayılması, yıllık ikramiyelerin (TEK'te oldu- ğu gibi) 52 gün üzerinden öden- mesi ve iş güvencesi için disiplin kurulu oluşturulması konulann- da düzenleme yapılması öngörül- düğü belirtildi. Bu arada TEK Genel Müdüriil- ğü ile Aktas arasında imzalanan 30.3.1990 tarihli "lşletme Hakkı Devir Sözleşmesi"nin iptali ama- cıyla bazı işçiler tarafından açılan ve yürütmeyi durdurma karan ve- rilmesini de isteyen dava Bolge tdare Mahkemesi'nde surüyor. Işten atılaıı1arııı ölüm orucu Yalova'da kurulu Aksa'da aralarmda işyeri temsilcilerinin de bulunduğu 69 işcinin işine son verilmesi üzerine başlayan direniş beşinci gününe girdi. 'Kovulanlar' sendika binasında, çalışanlar ise beş gündür terk etmedikleri fabrikada ölüm orucunu sürdürüyor. Adana'da da iki işyerinden 500'ü aşkın işcinin işten çıkartılacağı bildirildi. lş-Sendika Servisi — Yalova'da lerin eylemlerini desteklemek için toplu alkış ve oturma eylemi yap- ular. Bu arada fabrika yöneticile- riyle gorüşmek isteyen işçi eşlerinin talebi geri çevrildi. Bunun üzerine sayılan 500'ü bulan grup, fabrika Genel Müdürü Selçuk Ergin ve iş- kurulu Aksa'da işyerinde örgütlü Laspetkim-lş Sendikası'mn 7 şu- be yöneticisi ve 3 işyeri temsilci- sinin de aralannda bulunduğu 65 üyesiyle birlikte toplam 69 işcinin işten çıkarılması üzerine başlayan protestolar suniyor. Adana'da işçi çıkarmalann yoğunlaştığı ve Güney Sanayi A.Ş.'de 320, Ekinciler Holding'de 220 işcinin işine son verileceği bildirildi. Yalova muha- birimiz Faruk Kırtay'ın haberine göre Aksa'da işten çıkanlan 69 iş- çinin, Laspetkim-lş Sendikası Ya- lova Şube binasında sürdürduğü ölüm orucu 5. gününe girdi. Fab- rikada çalışan 500 işcinin işten atı- lan arkadaşlannın eylemlerini des- teklemek ve yeniden işe alınmala- nnı sağlamak amacıyla 5 gün ön- ce fabrika yemekhanesinde başlat- tıkları süresiz açlık grevi de sürü- yor. 5 günden beri fabrika dışına çıkmayan işçiler vardiya bitimin- den sonra yemekhanede toplana- rak, yemek yemeden oturuyorlar. lşçilerden bazılannın rahatsızlan- dıkları ancak tedaviyi reddettik- leri belirtildi. önceki gün fabrika önünde toplanan işçi eşien, işçi- yaptığı yazılı açıklamada, tenkisa- tın teknolojik gelişmeler nedeniyle yapıldığını, işten çıkartılanlann tüm yasal haklannm verileceğini belinti. Topsever, işten cıkarülan- lann 65'inin Laspetkim-tş üyesi, 3'ünün Petrol-lş üyesi, bir işcinin de kapsam dışı olduğunu söyledi. Topsever işten çıkartmalar devam edecek mi sorusuna yamt verme- di. Laspetkim-lş Sendikası Genel Başkanı Vahdettin Karabay, ten- sikatın sözleşme hükümlerine uy- madığıru ve sendikaya karşı yapü- dığını söyledi. Karabay, "İşten atı- lanlar arasında 7 şube yönetici- miz, 3 işçi temsilcimiz, 33 delege- miz buiunuyor" dedi. Fabrikada üretime yönelik eylenün yapılma- dığını belirten Karabay, "5 gün- dur aç, uykusuz bir insan nasıl ça- letme mudurlerinin oturduğu Ak- sa lojmanlarına giderek oturma eylemi başlattılar. PoUsin müda- halesi sonucu eylemlerine son ve- ren işçi eşleri, genel müdürle gö- hşabiiirse o şekilde çalışıyor. İş- ruşülünceye kadar eylemlerini de- ten atılan arkadaşlarımız için ge- ğişik yerlerde sürdüreceklerini bil- rekli yasal başvuralan yapük" de- dirdiler. Aksa Fabrikası Genel di. Müdür Yardımcısı Fıkri Topsever, Öte yandan işten çıkartılan ve 3 eylül tarihine kadar idarece izinli sayılan 69 isci, dün sabah noter hu- zurunda fabrikaya giderek işbaşı yapmak istedi. İşverenin, işçilerin iş akitlerinin sona erdiğini ve tazmi- natlanmn verileceğini söylemesi üzerine işçiler tazminatlarını al- mayarak, sendika binasında ölüm orucuna devam edeceklerini söy- lediler. Cumhuriyet Güney İlleri Büro- su'nun haberine göre geçen hafta Adana Seyhan Belediyesi'nden 100 temizlik işçisinin, Çukurova Holding'e bağlı Tarsus'ta kurulu Cumitaş'tan da 72 çalışanın gö- revlerine son verilmesiyle başlayan tensıkat zincirine Adana'da kuru- lu Güney Sanayi A.Ş. ile Ekinci- ler Holding de katıldılar. Halen şirket paylarının kime ait olduğu konusu davalık olan Güney Sana- yi A.Ş. işletmeleri, Dikili köyü ve E-5 karayolu üzerindeki iki büyük fabrikasım kapatarak merkez te- sislerıne taşıma karan aldı. Şirket yönetim kurulunca alınan bir baş- Tes-İş'te muhalefete karşı genel kurul ANKARA (Cumhuriyet Büro- stı) — Tes-İş Sendikası'nda sağ ka- nat, genel merkez yönetiminde bulunan üç sosyal demokrat eği- limli yönetici ile genel merkeze muhalif kimi şubeleri dışlamak için olağanüstü genel kurula gidi- yor. Tes-İş Sendikası'nda, sağ kanat ile sosyal demokrat muhalefet ara- sındakı sürtüşmeler, olağanüstü genel kurulu gundeme getirdi. Tes- İş Genel Merkezi'nde sağ kanat sendikacılar, sosyaldemokrat eği- limli Genel Sekreter Hasan Coşar, Genel Eğitim Sekreteri Cemil Türk ile Genel Teşkilatlandırma Sekreteri Kenan Tetik'in yönetim dışı kalması için çaba gösteriyor. Kendisine destek veren şubelerle birlikte hareket eden sağ kanat ge- nel merkez yöneticileri, sendika- nın olağanüstü genel kurulunun 16 eylülde toplanmasıru karar al- tına aldılar. Olağanüstü genel ku- rulun gündeminde, İstanbul I no^ lu şube, Diyarbakır, Yatağan, lz- mir gibi sağ kanat yönetime ters düşen şubelerin tümüyle kapatıl- ması da buiunuyor. Sağ kanat yö- neticilere muhalif olan sosyal de- mokrat sendikacılar, bunun bir tasfiye hareketi olduğunu, sendi- ka içi demokrasinin çahştırılma- ması için yoğun çaba harcandığı- nı ileri sürdüler. ka karara göre pamuklu kısa el- yaf ve kumaş dokuma birimleri- nin de fabrikalarda birkaç yıldır süregelen teknolojik yenilik nede- niyle kapatılmasına karar verildi. G*ney Sanayi A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Menemenci- oğlu, 3800 işçiden 320'sinin çıkar- tılmasının "fabrikaların tek mer- kezde toplanması kararından kaynaklandığını" söyledi. Ekinciler Holding'e bağlı Ada- na haddehanesinden 130, Cum- hurbaşkanı Turgut özal tarafından haziran ayında açılışı yapılan ts- kenderun haddehanesinden de 90 işçi çıkartıldı. Edinilen bilgiye gö- re üretim Adana işletmesinde du- rurken İskenderun'da da büyük ölçüde kısıldı. Bağımsız Çelik-İş Sendikası Adana Şube Başkanı Nezir Evgin, işverenin Körfez kriâ nedeniyle mal satılmamasım ba- hane ettiğini, ancak işçileri sendi- ka üyesi olduğu için çıkardığını öne surdü. Cumhuriyet Ankara Bürosu- nun haberine göre SEK'e bağlı 37 işyerinde yapılan grev sonrası im- zalanan sözleşme sonrası, işveren, ekonomik gerekçelerle işçi çıkar- maya başladı. Özgıda-İş Sendikası tarafından verilen bilgiye göre SEK'e bağlı birçok işyerinde 5O"ye yakın işcinin iş akdi feshedildi. Özgıda-İş yöneticileri, "SEK'te sorunon banşçıl vönden çözömü için işverenleri zoriuyonız. Şayet girişimlerimiz bu defa sonuçsuz kalırsa, ttm SEK işçisiyle birlik- te işverene karşı sert tepkiler verecegiz" dediler. Kamu kesimi Sendikalar bir araya geliyor Türk-tş Eşgüdüm Komisyonu, kamu kesiminde imzalanacak toplu sözleşmeleri gorüşmek üzere toplanıyor. — ANKARA (Cumhuriyet Bfiro- s«) — Kamu kesiminde yenilene- cek toplusözleşmeleri gorüşmek üzere Türk-tş Eşgüdüm Komisyo- nu, yarın bir araya gelecek. Da- ha çok sol kanat sendikalardan oluşacak Eşgüdüm Komisyonu'- na, çok farkh önerilerin getirilme- si bekleniyor. Daha önce 3 eylülde toplanma- sı kararlaştınlan, ancak Türk-lş Genel Başkanı Şevket Ydmaz'm Moskova gezisinde olması nede- niyle yanna ertelenen Türk-İş Eş- gûdüm Komisyonu'nda temsil edilecek olan Hava-İş Sendikası, Türk-lş Başkanlar Kurulu'nun bir an önce toplanmasını önerecek. Ortadoğu'daki gerilim ve olası bir savaş nedeniyle sendikal hak ve özgürlüklere kısıtlama getirilebi- leceği, kamu kesiminde yapılma- sı düşünülen grevlerin savaş hali gerekçesiyle ertelenebileceği kuş- kusu taşıyan Hava-tş Sendikası yöneticileri, öncelikle bu sorunla- ra karşı Türk-İş'in tavnmn belir- lenmesini öneriyor. Genel Maden-İş Sendikası ise 1990 yüının ikinci yansında kamu kesiminde sözleşme yapacak sen- dikaların, toplupazarhk masala- nnda gündeme getirecekleri ücret zammı için ilke belirlenmesini ve Türk-İş'in hizmet sektörü için hü- kümetle anlaşmaya vardığı ücret oranlannın, kendileri için gecerli olamayacağını savunuyor. Genel Maden-lş Sendikasrrun genel tav- nnın, yeraltında maden çıkaran işçilerinin ücretlerinin 2 milyon li- ra düzeyine çıkarılması yönünde olduğu bildiriliyor. Genel Maden-İş Sendikası'mn bu tutumunu MTA sözleşmesin- de, kamu işveren sendikasının dü- şük ücretlerde yıllık ortalama yüz- de 200, yüksek ücretlerde de yıl- hk ortalama yüzde 100'e yaklaşan ücret önerilerini kabul etmemek- le kanıtladığı ifade ediliyor. Ge- nel Maden-lş Sendikası'mn, Türk-İş Eşgüdüm Komisyonu'- nun belirleyeceği hedeflerin savu- nulması için de neler yapılacagı- na ilişkin somut önerileri günde- me getirmesi bekleniyor. Türkiye Maden-İş Sendikası'- mn da kamu sözleşmeleri görüş- melerinde, Türk-İş'in daha çok görev ustlenmesini, sorumluluğun yalruzca sözleşme imzalayacak sendikalarda kalmaması yönünde eğilim belirttiği öğrenildi. Türk-İş Eşgüdüm Komisyonu'- na katılan sendikaların, kamuda imzalanacak sözleşmelerin, toplu- pazarhk aşamalanmn eşleştirilme- sine de özenle dikkat edecekleri bildirildi. SAVAŞ YHJLARINDA BÎR SÜRGÜN Kemal Siilker 3000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yavmlan Tıirkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-tstanbu! Ödemeli gönderilmez.