Katalog

27 EYLÜL 1990 EKONOMİ CUMHURtYET/13 TOBB- hükümet • ANKARA (AA) — Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile hükümet arasında, başta ihracat ve yatınm teşvikleri, yülık programlar, vergiler olmak üzere ekonomik konularda işbirliği yapılacak. TOBB bu amaçla 8 ayrı kunıl oluşturdu. Her kurula TOBB Yönetim Kurulu üyelerinden biri de başkan olarak getirildi. Kuruluşlar, odalar, ilgili bakanlıklar ve üniversite temsilcilerinden oluşuyor. Kurullar kendi alanlarına giren ekonomik konulardaki sorunlan belirleyecek, öneri getirebüecek ve rapor hazırlayarak bunları ilgili bakanhklara iletecekler. Aynca, gerektiğinde kendi içlerinde ihtisas komisyonlan da oluşturulacak. İKVden tepki • tSTANBULANKARA (AA) — lktisadi Kalkınma Vakfı (İKV), Kıbns Rum yönetiminin, Kıbns'ın bütününü kapsayacak niteükteki Avrupa Topluluğu'na (AT) üyelik başvurusunun, Kıbns sorununun çözümsüzlüğc itilmesi ile eş anlamh olduğunu açıklayarak, Rum kesiminin AT konusunda Türk kesimi hakkında herhangi bir karan alamayacağını bildirdi. Izmir'de tekstil fuan • tZMİR (Cnmhuriyet Ege Bürosu) — Anakent Belediyesi İZFAŞ Genel Müdürlüğü'nce düzenlenen Uluslararası Tekstil ve Hazır Giyim Fuan "Infex •90" açıldı. Türk tekstü ve hazır giyim sektörünûn gelişme gösterdiğini belirten ÎZFAŞ Genel Müdürü Selami Gürgüç, "Türkiye ihracatının lokomotif sektörü olduğunu kanıtlayan bu sektör de destek arayışındadır" dedi. Kültürpark'taki Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nde açılan fuar 30 eylüle dek açık kalacak. # Tariş'in incir alımı bitiyor • tZMtR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — Tariş'in 1990/91 kampanya dönemi kuru incir alımlarının S ekim günü sona ereceği bildirildi. Tariş'in bugüne değin 10 milyar 825 milyon lira karşılığında 5 bin 550 ton kuru incir alındığı kaydedildi. Tariş Genel Müdürü Ahmet Çetinbudaklar, kuru incirin iklim koşullannın getirdiği oluşumla çok erken geliştiğini ve hızh bir kampanya dönemi yaşandığını belirterek, 31 ekimde sona erdirileceği açıklanan alımlann bu nedente 5 ekim gününe dek sürdürülmesinin kararlaştınldığmı bildirdi. \atınm teşvikleri • ANKARA (UBA) — Devlet Bakanı Işın ÇeleBi, "1991 yıhnda teşvik verilen işletmelerin devreye sokulması amacıyla bir parça frene basacağız. Teşvikleri azaltacağız" dedi. Çelebi, yatınm teşvikleri alt sınınnın 7,5 milyardan 2,5 milyar liraya indirileceğini söyledi. TBMM Plan Bütçe Komisyonu'nda, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), kuruluş ve görevleri hakkında kanun hükmünde kararname ek ahndı. 42. Avrupa Tanm Konfederasyonu • EkoBomi Servisi — 42'inci Avrupa Tanm Konfederasyonu (CEA), 1-5 ekim tarihleri arasında Antalya'da toplanacak. Açılışını Başbakan Yüdınm Akbulut'un yapacağı konfederasyona 12'si AT üyesi olmak üzere 20 ülkeden, 300'ü delege 1000 kişi katüacak. Toplantıda su kuUanımı, ormancüık ve tanmda risk konulan ele alınacak. UGUN • Konferens Uluslararası Reklamalar Deraeği, 1990 yıü faaliyetleri çerçevesinde düzenlediği konferanslann dördüncüsünü bugün gerçekleştiriyoT. The Marmara Istanbul Oteli'nde saat 12.00'de yapılacak olan toplantıya Epsas A.Ş. Genel Müdürü Mark Duerst konuşmacı olarak katılacak. KÖRFEZ KKİZİ... KÖRFEZ KKİZİ...KÖKIEZ Kl THY'nin satışı gecîkiyorTürkiye ve dünya borsalarındaki çalkalanma nedeniyleTHY'nin özelleştirilmesi ertelendi. Halka arzı Bakanlar Kurulu kararıyla resmileşen THY'nin yüzde 15'iuygunbir zamanda halka arz edilecek. İlk partide 300-400 milyarlık satış planlanıyor. Hisselerinin bir bölümünün de büyük bir olasılıkla yerli ya da yabancı çekirdek bir yatırımcı grubuna devredibnesi planlanan THY, 1987-1988 yıllannda zarar etti. Geçen yıl 4.5 milyara yakın kâr eden THY, 1990'da 59 milyarlık kâr hedefliyor. ABDURRAHMAN YBLDIRIM Körfez krizinin Türkiye ve dünya borsalanru olumsuz etki- lemesi "özeOeştinneyi" geriye attı. Borsalarda talebin azalması karşısında özelleştirmede strate- jik bir zamanlama yapmak amacıyla eylül ayındaki satışlar beklemeye ahndı. Çimento fab- rikalan, THY ve Tüpraş'ın sa- üşlan borsanın iyüeştiği bir dö- neme bırakıldı. Yurtiçindeki er- teleme yanında Petkim ve Erde- mir'in dünya borsalarına kote edilerek satılması da piyasalann iyileşeceği ramana bırakıldı. THY'nin özelleştirilmesine ilişkin Bakanlar Kurulu karan- run yayımlanmasuıa karşüık, müli havayolunun satışuun şim- dihk gerçekleştirilemeyeceği an- laşıldı. Ozelleştirmeyi yürüten Kamu Ortakhğı îdaresi'nin (KOt) bir yetkilisi, bütün hazır- hklannın tamamlanmasuıa kar- şılık, "piyasalann elverişli olmamasından" dolayı satışlar- dan şimdilik vazgeçildiğini açık- ladı. Istanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın Körfez krizinden dolayı beürsiz bir dönem gecir- diğini ve talebin azaldığiru belir- ten KOİ yetkilisi şunlan söyle- di: "Yeni arz yaptıgımızda borsa çekmeyebilir. Tsüep azahrken ar- zı arttırmak fıyat döşüşlerini hızlandına etU vapar. Hatta biz yeni hiçbir iştirak hissesi satışa sunmadıgımız gibi Petkim'de yapbgmuz market makerlık cer- çrvestade sat&gunız hisseteri bfle geri aldık. Şu anda borsa arz yapmaya miisait değil. Yeni se- netler piyasaya arz edilirse bor- sayı düşiirebflir. Petrol fiyatlan yükseliyor. Onun için düşünii- yoraz. Özelleştirme karan çık- sın THY'de stratejik bir zaman- lama yaparak piyasaya çıkmayı düşiinüyoruz." THY'nin yüzde 15'inin halka arz edileceğini ve ilk partide 300-400 milyar lirahk bir satişı planladıklannı anlatan KOİ yet- kilisi, THY'nin bir bölüm hisse- lerinin devlet elinde kalacağını, bir bölümünün de ileride yerli - yabancı çekirdek bir yatmmcı grubuna devredilebileceğini söy- lediler. 185 milyar lira ödenmiş ser- mayesi bulunan ve 1987-88 yıl- lannda zarar ettikten sonra 1989'da 4 milyar 351 milyon li- ra kâr eden THY, 1990 yılmda 59 milyar liralık bir kâra ulas- mayı hedefliyor. THY'nin dünya borsalarmdaki havayolu şirket- lerinin 10'un altında bulunan fî- yat/kazanç oranı üzerinden sa- tılması kânn da tahmini hedefi tutturması durumunda bir his- Petrol 40 doları sevdîUzmanlar, piyasalann. "savaş psikolojisi"ne girmesi nedeniyle petroldeki 40 dolar sınınnın aşağı çekilmesinin zor olduğunu öne sürüyorlar. Ekonomi Senisi — Hafta ba- şında varil fiyatı 40 dolan, hat- ta 41 dolan aşan petrol, dün sa- bah biraz "salcinleşti", ancak yi- ne de Londra Borsası'nda 40 do- lann altına inmedi. Londra'da, spot piyasada Kuzey Denizi tü- rü ham petrolün varili 40 dolar- da kaldı. Kasım teslimi petrol de salı akşamı oluşan fiyattan (37.10 dolar) işlem gördü. New York'ta ise kasım teslimi Batı Teksas petrolü yalnızca 72 sent düştü ve 37.53 dolara indi. Uzmanlar, kriz başladığmdan beri petrolün her fıyat sıçrama- sında, birkaç gün inişler olsa bi- le sonunda yüksek fiyatm otur- duğunu, bir süre sonra da yeni bir sıçrama yaşandığını anımsa- tarak 40 dolar sınınndan da aşa- ğı düşmeyeceğini öne sürüyor. Bunun nedeni olarak da piyasa- lann "savaş psikolojisi"ne gir- mesi gösteriliyor. Haftamn ilk günü piyasalar- daki "sinirli" hava, dün d« de- vam etti. Salı günü 18.51 puan kaybeden Tokyo Borsası Nikkei endeksi, dün 154.45 puan ka- Londra Borsası, Kuzey Denizi türii hampetrolde on yıllık fiyat rekorlan kırıyor. (Fotoğraf: Reuter) zandı. Ancak Sanyo Securities Co!nun uzmanlan "Yine de sa- tış egilimi oldukca güçlü, bu ne- denle hisselerin daha fazia de- ğer kazanması olanaksız görii- nüyor" yorumunu yaptılar. Avrupa borsaları ise dünkü seanslannda hafif de olsa bir yükselme beklendiği halde bu- nu gercekleştiremediler. Londra, Frankfurt ve Paris borsalan pa- zartesi ve salı günkü kayıplan- na karşüık dün yalnızca yüzde 0.3-0.5 oranlannda değer kazan- dı. Bu da kayıplan karşüamadı. ABD'de ise benzin fiyatlan kamuoyunun en önemli gündem maddelerinden birini oluşturu- yor. Bu ülkede benzin, tüm za- manlann fiyat rekorunu kırnuş durumda. Galonu 1.35 dolara fırlayan benzinin, daha da yük- selmesi bekleniyor. AP'nin bir yommuna göre Körfez'de savaş baslaması halinde, yeni bir rekor daha kırılacak ve benzin galon başına (bir galon 3.8 litre) 2 do- lara sıçrayabilecek. AP'ye bir demec veren Pega- sus Econometric Group'un pet- rol uzmanlarından Peter Beutel, enerji rıyatlarmdaki artışm tum Amerikan ekonomisini dalga dalga etkileyeceğini söyledi. Şu anda jet yakıtındaki anış nede- niyle uçak bileti fiyatlan zam görmüş durumda. Ancak Ame- rikan ekonomisinin petrole ba- ğımlıbğı nedeniyle yüksek fiyat- lar ulaştırmadan başka gıda maddelerini de etkileyecek. 40 dolarhk fiyatın, tüketici fiyatla- rındaki artışı üç puan etkileye- ceği ve Amerikan enflasyonu- nun yüzde 8'e çıkacağı ileri sü- rülüyor. se senedinin satış fiyatmın 3 bin dolayında olabileceği hesaplanı- yor. Bütün dünyada havayolu şir- ketlerinin riski yüksek, kârı az olan şirketler grubuna girdiğine de işaret eden yetkili, hisse sene- di fiyatlanmn düşük tutuhnası- nın zorunluluğunu dile getirdi. Bu arada dünya borsalannın da Körfez krizinden etkilenme- si üzerine Petkim ile Erdemir- in Londra, New York ve Tokyo borsalanna kote edilmesi ve 500 milyon dolar dolayında hisse se- nedinin satışı da ertelendi. KOİ yetkilileri, bu satışlar için de ye- niden borsaların düzelmesini bekleyeceklerini kaydettiler. Kahveci: Petrol zamıııına dayanamayız ANKARA (AA) — Maliye ve Gümrük Bakanı Adnan Kahve- ci,"Petrol fiyatlannın yüksel- mesi, Türkiye'nin fakirieşmesi demektir" dedi. Ankara Ticaret Odası (ATO) 1989 yılı kazançlarından dolayı en fazla Kurumlar ve Geür Ver- gisi ödeyenler ile başanh kamu yöneticilerini ödüllendirdi. ödül töreninde konuşan Kahveci, ge- lişmiş ülkelerin mevcut petrol rezervlerinin bugünkü gibi kul- landıklan takdirde en fazla 8-11 yıl, Ortadoğu ülkelerinin 105 yıl, bütün dünya ülkelerinin ise 45 yıl dayanabileceğini belirte- rek şunlan söyledi: "Bütün kavga budur. Petrol yataklannın ömrii 8-11 yıl olan gelişmiş ülkeler petrol fiyatlan- nın pahalanmasını istemiyor. Buna Türkiye'de dabil. Türki- ye de bugün dünya petrol fiyat- lannın 40 dolar, 80 dolar, 100 dolara çıkmasına tahammiil edemeyecek ülkelerin başında geliyor. Bizim sanayileşmiş ül- keler kadar kaynaklanmız yok- tur. Petrol fiyatlan, pahablaş- ükça Türkiye fakirieşir. Bakan Kahveci, son KDV dü- zenlemeleri konusunda yöneti- len eleştirilerin haklı olduğunu, Maliye Bakanı olarak bunun tersini söylemenin mümkiin ol- madığım anlatü. Borsa burasıYapı Kredi Yatınm borsayı ayağınıza getiriyor. Yapı Kredi Yatınm Borsa+ hizmetinize girdi. Şimdi bulunduğunuz yerden bir telefonla tüm borsa işlemlerinizi yaptırabilirsiniz. Üstelik, Yapı Kredi'ye özgü artı hizmetlerle ve güvenle. Hisse senedi alım-satım işlemleriniz için Yapı Kredi Menkul Değerler Merkezlerinde bir Borsa+ hesabı açtınn, Borsa+'nın hizmetlerinden yararlanın. Borsa+, Yapı Kredi Yatınm'ın hisse senedi işlemlen Mrimıdır. IMKB de hisse senedi alım-satım ıştemlerine aracılık eder ve aşağıdaki artı hıımetierı verir. + Şefftf alim-satim: Yapı Kredi Yatrım Borsa-f muştenlerı. hisse seneoı alım-satım ışlefnlennde. talımatın alınmasındân gerçekieşmesıne kadar bılgısayar.a yûrutuien tşJemleri ve Kayıtlan dılediklen antte ınceleyebılırler + OcretSİZ danişmanllk: Yapı Kreöı Yaonm Borsa+ muştenlerı. deneyımlı hısse senedi jzmanlanni'' hisse senedi alım-satımt kcnusunöakı onerıterınden ve pıyasaöakı en sor gelış/neler hakkındakı goriişlenntlen yararlanırtar + OcretSİZ Saklama: Yapı Kredi Yatmrn Borsa-f arzu edıidıginde. mûştenlennın portfoyterınde yer alan hısse senetlerının saklanmasını Ostlenır. + OcretSİZ İZİeme: Yapı Kredi v atr'm Borsa+. muşterılenne aıt hısse senetler.nın kâr payı odemefennı tahsıl eder. sermaye artınmı sonucu hak edılen bedellı-oedeteız hısse senetlenyle ılgılı ışlemierı gertekleşbnr. Urosız hEmeOeryalnatt Yapı Kretlı Yatmm aracılıg.yt! satm akjığmz hısse seneüerı IÇM ge(er!Kır YAPI^KREDî YATrRlM Lideri izleyin. Yapı Kredi Menkul Değerler Merkeıleri Istanbul: (1) 132 62 00 (15 hat) Ankara: (4) 131 98 16-133 89 18-132 07 70-133 18 27 izmir:(5l) 19 63 43-19 63 44-19 92 05-12 01 21 Adana:(71) 1820 02 (3hat) Özel Bankacılık: (1) 141 50 60 İŞÇENİN EVRENİNDEN ŞUKBAN KETENd Eylem Karan... Pazartesi günü toplanan Türk-İş Başkanlar Kurulu, 'mü- cadele dönemi' başlatmayı kararlaştırmış. Eylem programı- nı belirlemek üzere yeniden ekim ayı içinde bir araya gele- ceklermiş. Türk-İş Başkanı Şevket Yılmaz'ın Başkanlar Ku- rulu'nu açış konuşmasını bu kez sol sendika liderleri de pek beğenmişler. "Biz de aynı şeyleri, başından beri söylüyorduk" demişler. Hepsi iyi güzel de siz, Türk-İş yö- netimindeki beyier, iktidan, muhalefet kanadı ile sendika baş- kanları, aylardır, yıllardır neredeydiniz? Türkiye'ye hoş gel- diniz. Sayın Yılmaz, açış konuşmasında, "Türkiye, iyi ellerde ol- sa, bizim işimiz azalır ve sadece teknik sendikacılıkla meş- gul olmakla yetinebiiiriz. Ama asıl sorun, Türkiye'nin iyi yönetilmediğidir" diyor. Aman bu sözleri Türkiye'den âdeta uzak durmak için sü- rekli ziyaret ettikleri uluslararası sendikalardaki dostlan duy- masın. Gerçekten çok ayıp olur. Sendikalar, işçilerin aidat- ları ile beslenen, çıkarörgütleridir. İşçilerin sürekli çıkarian- nı geliştirmek için mücadele etmek gibi de bir görevleri var- dır. Yani ülkenin yönetimi iyi ellerde olsa dahi sendikalar ve sendikacıların üye işçilerinin çıkarlarını korumak ve geliştir- mek için sürekli iş yapmak, siyasi iktidar uygulamalannı iş- çi çıkarları doğrultusunda denetlemek ve yönlendirmek gibi görevleri vardır. Üstelik, bizim bikjtğimiz,Sayın Şevket Yılmaz'ın baskarv lığında Türk-İş yönetimi daha 1984 yılmda bugünün siyasi iktidarının işçi sınıfının ve çıkarlarının karşısında olduğunu keşfetmış, iktidan 'işçi düşmanı' ilan etmişti. Geçen yılın so- nuna kadar da arada pek çok zikzak çizerek, ama sonuçta, bu iktidann karşısında, caydıncı olabilecek etkinlikte olrrfa- sa da mücadele vermişti. Gerçek sendikal hak ve özgüriük- leri yasaklayan anayasa ve yasalar, değişiklikleri, iktidann düşürülmesi için açık, kapalı salon toplantıları, miting, ey- lem ve kampanyalar düzenlemişti. Bizim bildiğimiz 'işçi düşmanı' siyasi iktidan etkilemek, caydıncı olabilmek üze- re, alınmış sürekli eylem kararlan, sayısız başkanlar kurulu ve genel kurul karan halen geçerlilikte... Türk-İş'in, Türkiye'nin iyi ellerde olup olmadığını sapta- ma ya da ne yapacağı konusunda karar alma, daha da ko- miği anayasa ve yasalar üzerinde yapılacak yasa değişik- liklerini belirleme gibi sorunları, görevleri yok. Bunları 1984'ûn başından bu yana, artık 'temcit pilavf sözcüğünü hak ede- cek kadar çok yineleyerek yaptılar. Her yeni çalışmadan bir öncekinin kötü kopyasını, gerisinde bir çizgiyi tutturma, bili- nenleri birkaç yüz kez yineleme koşulu ile. Parlak açılış ko- nuşmaları, güzel sözcüklerle süslenmiş iktidar eleştırileri, ya- sa değişiklikleri çalışmaları, hükümete istem paketleri sun- ma, zirveler düzenlenmesi, gelecek zirve, gelecek toplantı, 'cek-cak, çek-çaklı açıklamalan dinlemekten, bizden çok (ş- çiler sıkıldı. İşçi, üreten, çok zor yaşayan ve büyük sözlerden değil so- mut, basit ancak çözümlenmiş işlerden hoşlanır. Türk-İş yö- netimi ve sendika liderleri izledikleri politikalarta belki çok zaman kazandılar, ancak işçinin sendikasına, liderine, Türk- İş'e olan güvenini, inancını^mirasyedi gibi harcadılar. Keş- ke büyük sözler, iddialarla ortaya çıkmayıp, somut işler yap- mayı seçip biraz daha inandırıcı, güvenilir olmayı deneye- bilseler. İşçi haklarında, sendikal işlevde ne kadar olumlu yoi alınabilir. Dokuz ay görev başında kalmış bir Türk-İş yönetimi, sen- dikal işlev sayılabilecek hiçbir ciddi etkinlikie anılamıyor. 9 ay sonra lütfedip, daha 1984 yılmda 'işçi düşmanı' ilan etti- ği, düşmelidir dediği ve mücadele verdiği siyasi iktidann iş- - çi için 'iyi eller olmadığına' karar veriyor. Yine 1984 yılından bu yana alınmış ve en son genel kurulunda bu dönemin ça- lışmaları için de bağlayıcı olan 'sürekli eylem' kararları var- ken eylem kararlan almak üzere gelecek aya toplantı düzen- liyor. Kimi kandırıyor? Kimleri oyalıyorsunuz? Şimdi birçok okur, öncelikle de sendikalar çevreden "9 aydır siyasi iktidar eleştirisi ağızlanndan çıkmadı. Mücade- le, eylemden söz edilmedi. Bu da büyük bir aşama değil mi genel kuruldan sağ ıttifak olarak çıkmış Türk-İş yönetimi için" itirazı yapılabilir. 'Hayır değil' yanıtını verirken biraz gelişme- lerin perde arkasına bakıyoruz: Dönemin bütün toplusözleşrne uyuşmazlıkları duruyor. İşçiler gozlerini dört açmış, kendileri- ni yoksullaştıracak yeni bir söz- leşmeye imza atmamaları için sendikacılarını denetliyoriar. Şevket Yılmaz'ın sendikası Tek- sif, Mustafa Özbek'in Türk Me- tal sözleşmeleri tıkandı. 30 bin maden işçisi ocağa inmedi. is- teseler de ıstemeseler de kıpır- dayan sendikacıya güvenini yi- tirmiş, işçiye kulak verecekler... Mütealüıitler hükümetle kavgaya hazırlanıyor ANKARA (ANKA) — Inşa- at müteahhitleri Körfez krizin- den doğan zararlannın karşılan- ması konusunda net bir tutum takınmayan hükümetle kavgaya hazırlanıyorlar. Devlet Bakanı Işın Çelebi'nin "müteahhitlerin zaranyla 1991 yılı programı çer- çevesinde ilgileniyonız" yaklaşı- mına sinirlenen müteahhitler Başbakan Yüdınm Akbulut'a bir mektup yazarak krizden do- ğan 374 milyon 763 bin dolar- Uk zarann hemen karşılanması- nı istediler. Müteahhitler Birliği Başkanı Kadir Sever imzası ile kaleme alınan 10 sayfalık mektup bu- gün Başbakan Akbulut'a iktüe- cek. Kadir Sever ANKA'ya yap- tığı açıklamada, Devlet Bakanı Işın Çelebi ve diğer bakanlann müteahhitlerin kriz zaranna yaklaşımımn, "Ahmet'in Meh- met'in zarannı tesbit etmek" şeklinde olduğunu öne sürerek "Bu zarar Ahmet'in, Mehmet- in değil, tüm Türkiye*nindir. Türkiye ekonomisinin zarandır" dedi. Zararın karşılanmasının 1991 yıü programı çerçevesinde değerlendirilmesine ilişkin yak- laşımın yanlış olduğuna dikkat çeken Sever, "Bizim bakanlar Batıhlar gibi her şeyi inceliyor, karar verirken Doğu kadercdligi- ne bürünüyorlar" şeklinde konuştu. Müeahhitler Birh'ği'nin Baş- bakan Akbulut'a ileteceği mek- tupta, Irak'ta iş yapan müteah- hitlerin zarannın hesaplanma- sında bu ülkede bıraktıklan ma- kine parkı, hak edilmiş, ancak henüz ahnamamış istihkaklar, işçilere ödenen tazminatlar ve mobilizasyon tesisleri dikkate ahndı.