Katalog

CUMHURİYET/16 DIŞ HABERLER 6 AUUSlUb ANKARA Bağdat'tan sert mesajlarANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Irak birliklerinin Kuveyt'i işgalinden 4 gün son- ra, Bağdat yönetimi, Kuveyt Emiri El Sa- bah'ın yönetime dönmesine izin verilmeye- ceğini ve alınacak ekonomik ambargo ya da askeri müdahale gibi önlemlerin bu karar- hlığı değiştirmeyeceğini bildirdi. Irak'ın bu mesajı, tüm dünyaya Başbakan 1. Yardım- cısı Taha Yasin Ramazan tarafından Anka- ra'dan iletildi. Ramazan'ın Cumhurbaşka- ru Turgut Özal'a aktardığı Irak Devlet Baş- kanı Saddam Hüseyin'in sözlü mesajında ve dün sabah Çankaya Köşkü'nde yapılan gö- rüşmede ise Irak tarafı Türkiye'yi "uyardı". Ankara bu uyanya karşılık olarak, "taraf- sız kalacagı, yapûnra uygulamayacagı" an- lamına gelecek herhangi bir güvence verme- di. Türkiye-Irak görüşmesinden sonra Cum- hurbaşkanı özal'ın başkanlığında Çanka- ya Köşkü'nde yapüan 6.5 saatlik değerlen- dirme toplantısında ise Irak'taki Saddam Hüseyin yönetiminin izlediği politikalar de- ğerlendirilerek, Türkiye'nin Kuveyt Emiri- nin ülkesine dönmesini sağlayacak ulusla- rarası girişinılerde üzerine düşeni yapması- nın, kendi ulusal çıkarlan doğrultusunda olacağı görüşü ağırlık kazandı. Bu görüş, Cumhurbaşkanı özal'ın dün akşam saatle- rinde ABD Başkanı George Bnsh, Suudi Arabistan Kralı Fahd ve Kanada Başbaka- nı Brean Mulrone ve Kuveyt Emiri EI Sa- bah ile yaptığı telefon konuştnalannda da dile getirildi. Irak Başbakan 1. Yardımcısı Taha Yasin Ramazan, dünku görüşmede ve Saddam Huseyin'in mesajında, Türkiye'den Kerkük- Yiımuıtalık petrol boru hattının kapatılma- masının istenmediğini belirtti ve "Sayın CumhurbaşkanTndan bu ve bcnzeri berhan- gi bir işleme başvunılmadan önce iki ülke arasındaki ilişkilerin dikkate alınmasım is- tedik. Turkiye'nin petrol boru hattını kapat- raa yolunda alacağı bir karar iki ülke ara- sında güvensizlik havasının doğmasına yol açar" dedi. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Bü- yukelçi Kay« Toperi ise dün öğleden sonra yaptığı açıklamada Çankaya Köşkü'ndeki görüşmeye ilişkin aynntüı bir bilgi verme- di. Toperi, Cumhurbaşkaru özal'ın kabul sırasında, Irak'ın Kuveyt'i işgali ile ortaya çıkan dunımun çok vahim olduğunu, böl- gede istikrar ve güvenliğin ciddi şekilde teh- likeye düşürüldüğünü belirterek, Irak'ı ger- çekçi ve yapıcı bir tutum izlemeye çağırdı. Dünkü gelişmelerden sonra Cumhurbaşkaru özal Doğu Anadolu ve Karadeniz Bölgesi'ni kapsayan 4 günlük yurt gezisini de iptal etti. Türkiye ne yapacak? Irak Başbakan 1. Yardımcısı Ramazan- ın dün toplam 4 saat süren Turkiye ziyareti sonrasında Ankara'da bundan sonra izlene- KAHIRE Arap dünyası şoku atlatamadı SEMİH İDtZ KAHİRE — Arap dünyası, aradan 4 gün geçmesine karşın, Irak'ın Kuveyt'e saldır- masının şokunu üzerinden atamıyor. Bir Arap ülkesinin başka bir Arap Ulkesini hem de Hitler'in "blitzkreig"ini andıran bir bi- çimde birkaç saat içinde istila ve işgal ede- ceğine inanılamıyor. "Göriilmemiş" olarak nitelendirilen bu olay hakkında, dün Mı- sır'ın akşam gazetelerinden Al Messa'da ya- yımlanan bir karikatür, aslında tüm Arap dünyasında duyulan hissiyatı yansıtıyor. Karikatürde kendisini arkadan bıçakla- yan bir Arap gösteriliyor. Biraz uzağında ise şapkasında Davud yıldıa taşıyan bir Ya- hudi çizilmiş. Suratında büyük bir tebessüm olan Yahudi "aferin" diyerek Arabı alkış- hyor. Kahire'de kime sorarsanız sorun, Sad- dam Hnseyin'e lanet okuyor. Sokaktaki adamdan, ulaşılabilen en üst düzeyli yet- kiliye kadar. Irak Deviet Başkanı için kul- lanılan sıfatlar fazla iltifat içermiyor. Yay- gın olan kanıya göre Irak, bu saldınyı ger- çekleştirmekle Arap dünyasının düşmanla- rına bekledikleri kozu verdi. lslam Konferansı Örgütü Dışişleri Bakan- hğı Toplantısı için günlerdir Kahire'de bu- lunan Arap diplomatlan arasındaki söylenti ise Mısır Deviet Başkanı Mübarek'in saray duvarlan ardında Saddam'a "kızgrahgından köpürdüğü" yolunda. Bu söylentilerde gerçek payı olması ola- sılığı yüksek. Ne de olsa Mübarek, 2 ağus- tos saldınsından önce Irak ve Kuveyt'in ara- larındaki sorunu banşçı yollardan çözme- leri için yoğun diplomatik faaliyette bulun- muştu. Sorunu "Arap dünyası üzerinden ge- çecek olan kara bir bııiut" olarak nitelemiş- ti. Ardından tKÖ Dışişleri Bakanları Top- lantısı'nın salı günü yapılan açılış törenin- deki konuşmasında, Araplar arasındaki "birliğin" ve "dayamşmanın" önemini vur- gulamıştı. Kısacası, dünyada esen "banş ve nzlaşma" rüzgarlanna uyan ve Araplara bu istikamette yol gösteren Ortadoğu'nun üımh lideri imajına büyük önem veren Mübarek- ia îıibarı Irak'ın saldırısıyla büyük ölçüde sarsılmış bulunuyor. Mübarek'in barış yolundaki çabalarına karşın Saddam Huseyin'in gündeminde "savaş" olduğu, 2 ağustosun erken saatle- rinde Kuveyt'e karşı 100 bin kişilik güçle beş koldan girişilen yıldınm harekâtı ile en so- mut bir biçimde kanıtlandı. ön plana çıkardığı "ahlaki" sorular bir yana, Saddam Hüseyin Arap ülkeleri açı- sından ciddi "siyasi" sorulan da gündeme getirmiş oldu. Arap diplomasisi şimdilik ağırlıklı olarak Irak'ın saldırısının ortaya at- tığı tehlikeli dunımun yayümaması ve Arap dünyası dışından müdahalelerin engellen- mesi üzerinde yoğunlaşmış bulunuyor. An- cak dunımun "göreceli istikrara" kavuşma- sıyla, gundemdeki ciddi sorulara yarut araa- masırun gerekecegi, tKÖ Dışişleri Bakanlan Toplantısı'na katılan Arap diplomatlar ta- rafından gizlenmiyor. Her şeyden önce Saddam Hüseyin'in sal- dınsı Araplar arasındaki "kardeşlik, birlik ve dayanışma" inancının kesin bir şekilde yalanlanmasına yol açtı. Arap diplomatla- rını en çok ıahatsız eden şey de bu. BM Güvenlik Konseyi birkaç saat içinde toplanıp işgal konusunda bir karar yayım- larken, Arap Birliği ancak iki gün süren tar- tışmalı görüşmeler sonunda ve üstelik "oybiriigi" ile değil, "oy çokluğu" ile ka- bul edilen bir karar yayımlayarak Irak'ı kı- nayabildi. Filistin Kurtuluş Örgutü, Yemen, Moritanya, Sudan ve Ürdün'ün çekimser kalmalannın ise karann etkinliğini azalttı- ğı açıkça itiraf edih'yor. Aynı kaygılar, Kör- fez Güvenlik Konseyi'nin ancak bir gün geç- mesinden sonra aldığı karar için de geçer- lı. Bu belki Arap Birliği'nin durumundan daha da ciddi. Çünkü Irak'ın saldınsı ne de olsa en çok Körfez ülkelerini etkiliyor. So- runla ilgili olağanüstü bir Arap zirvesinin halen yapılamamış olması da "Arap bölün- müşlnğünün en sornul ifadesi olarak" ka- bul ediliyor. Kahire sokaklannda ekonomik sıkıntılar, işsizlik, nüfus patlaması ve Istanbul'u arat- ma> f an trafîk sıkışıklığından zaten içi bunal- mış olan vatandaşların ise Saddam Hüse- yin yüzünden bu kez daha yeni bir karam- sarlığa büründükleri görulüyor. cek politikalann belirlenmesine yönelik bir değerlendirme toplantısı yapüdı. Konuya yakın kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Irak Deviet Başkanı Saddam Hüseyin'in mesajı ve Ramazan'la yapılan göruşme, hem dünyaya verilen mesajın niteliği, hem de Ankara-Bağdat ilişkileri açısından ele alın- dı. Köşk'teki kabulden sonra Özal başkan- lığında düzenlenen ve Başbakan Yıldınm Akbulut'un da son iki saatine katıldığı de- ğerlendirme toplantısında, ağırlık kazanan görüşlerin şunlar olduğu öğrenildi: "Irak, Iran ile yaptığı 8 yıl süren savaş- tan sonra dünya barışını ve uluslararası iliş- kileri zedeleyebilecek girişimleriyle dikkat çekti. Bu çerçevede özellikle kimyasal silah kullanımı ve 'süper top' diye bilinen nük- leer silahın üretilmesi tüm dünya kamuo- yunda büyük tepki yarattı. Türkiye de Irak ile kredi borçları, su sorunu, sımr güvenli- ği, kimyasal silah kullammı, nükleer top gi- bi çok sayıda pürüz yaşadı. Bağdat'ın Ku- veyt'e yaptığı son askeri müdahale ve işgal ise tüm dünyada genel bir yumuşamarun ya- şanmasına karşılık silah gücüne, tehdide ve uluslararası kamuoyunun hiçe sayılmasına dayalı zararlı politikalann bir örneğini oluş- turuyor. Birleşmiş Milletler başta olmak üzere Türkiye'nin üyesi bulunduğu birçok uluslararası kuruluşun işgale gösterdiği tep- ki haklı ve yerindedir. Kuveyt'te işga! du- rumuna son verilmesi, Emir El Sabah'ın yö- netime dönmesi sağlanmadıkça sorun çö- zülmüş sayılamaz. Saddam Hüseyin rejimi bunu yapmaya zorlanmalıdır. Bu amaçla Irak'a karşı ekonomik ambar- go ve askeri müdahale konusunda Türki- ye'nin aJacağı tutum kendi ulusal çıkarla- rının gözetilmesine dayanmalıdır. Türkiye yaptırun uygulamak konusunda tek başına ve öncü bir konum almak durumunda de- ğildir. Türkiye olası bir askeri harekâtın içinde asla yer almamaudır. Eğer ekonomik yaptınma gidilecekse BM 'zorunlu yaptırım kararı' çıkartmalı ve biz de bu kararı, tum ülkelerin göstereceği uyu- mu dikkate alarak üzerimize düşen kada- rıyla uygulamalıyız. Türkiye'nin ulusal çı- karlan kaba kuvvete, askeri tehdide dayalı politikalan ve bu politikalan uygulayan re- jimleri destekleyen ülkeleri hiçbir şekilde içermemektedir" Değerlendirme toplantısında oluşan bu görüşler ışığında Ankara'nın önümüzdeki günlerde diplomatik temaslannı Kuveyt kri- zinin başlamasından bu yana olduğu gibi Özal tarafından en üst düzeyde yürütmesi bekleniyor. Cumhurbaşkanı dün ABD, Ka- nada, Suudi Arabistan ve Kuveyt liderleriyle aptığı telefon konuşmalarında, Irak'a kar- şı uygulanacak yaptırımlann, BM kararıy- la çerçevelendırılmesı gereğme dikkat çek- ti. Son gelişmeler doğrultusunda, Türkiye 1 nin günde 1.5 milyon varil kapasiteli Yumurtalık-Kerkük boru hattını kapatrna- sı "geniş bir eylem planının parçası" ola- rak gündeme gelebilecek. Ankara bu eylem planının hem Kuveyt'te durumun normale dönmesini saglamak, hem de kaba kuvvet kullanımına prim verilmeyeceğini göster- mek açısından "sonuç alıcı" olmasında ıs- rarh. Yetkilı kaynaklar petrol boru hattının kapatılmasımn bu değerlendirmeye uygun biçimde öncelikle dış alımcı ülke tankerle- rinin Mersin Limanı'na gelmeyerek boykot uygulamaları, daha sonra kapasitesi daha yüksek bir Irak petrol boru hattı toprakla- nndan geçen Suudi Arabistan'ın hat kesme uygulamasına gitmesi koşulu ile Türkiye 1 nin de Yumurtalık-Kerkük hattını kapata- bileceğini dile getiriyorlar. Ankara'da dün yapılan değerlendirmelerde, Saddam Hüse- yin rejimine yönelik tepki ve kaygılann öne çıktığı da dikkat çekiyor. Diplomatik göz- lemciler aynı eğilimin Washington, Riyad, Moskova ve Kahire gibi başkentlerde de paylaşıldığına işaret edivorlar. Irak Başbakan Birinci Yardımcısı Taha Yasin Ramazan, dün sabah saat 10.50'de Ankara'ya geldi. Ziyaretini "Başbakan Bi- rioci Yardımcısı" sıfatıyla değil "Deviet TABANCALIBASIN TOPLANTISI — Irak Başbakan Birinci Yardımcısı Taha Y asin Ramazan'ın dün Ankara'da düzcnkdiii basıa toplantısında belindeki tabanca dikkati çekti. Ramazan, Cumhurbaşkanı Özal'la görüşürken de tabancasını çıkarmadı. Irak'ın Kuveyt'ten kuşkulu çekilişiIrak, dün sabah 08.00'den itibaren Kuveyt'teki askerlerini geri çekmeye başladığını açıkladı. Ancak CNN, Irak'ın birliklerini güneye doğru kaydırdığını ve Kuveyt-Suudi Arabistan sınırına yığmak yaptığını öne sürdü. (Baştarafi 1. Sayfada) hükumetin birlikte aldıklarım ve Bağdat- ın BM Güvenlik Konseyi'ne acil bir mesaj göndererek çekilme takvüninin dünden iti- baren başladığını haber verdiğini bildirdi. Daha sonra yapılan açıklamada çekilmenin birinci aşamasının tamamlandığı, ikinci aşamaya yann başlanacağı kaydedildi. Irak'ın geri çekileceğini açıklamasuun ar- dından CNN Televizyonu, bölgedeki muha- birine dayanarak verdiği haberinde, Irak- m geri çekilmediğini, birliklerin Kuveyt için- de güneye doğru kaydınldığmı ve Kuveyt- Suudi Arabistan sınınna asker ve tank yı- ğınağı yapıldığını öne sürdü. CNN muha- biri, Kuveyt'te buiunan Irak tanklan ile zırh- lı araçlarının güneye doğru ilerlediklerini bildirirken ajanslar da Irak'ın Kuveyt'in gü- neyinde siperler kazdıkiannı haber verdiler. Beyaz Saray Sözcüsü Marlin Fitzwater, dün düzenlediği basın toplantısında, ABD- nin, Irak'ın dün Kuveyt'ten çekilmeye baş- ladıgı yolunda resmi bir bilgiye sahip olma- dığını belirtti. Fitzwater, Irak'ın açıklama- sını "kuşkuyla" karşıladıklannı da söyledi. Irak'ın asker çekmeye başladığım açıklama- sından önce de ABD Başkanı George Bush, Saddam Hüseyin'i Kuveyt'ten geri çekilmeye zorlamak için askeri müdahale olasılığımn gündemde olduğunu kaydetti. ABD Savun- ma Bakanlığı yetkilileri de Irak'ın Kuveyt- ten "şartsız ve acil" olarak çekilmemesi du- rumunda, askeri güç kullanılabileceğini be- lirttiler. AP'nin haberine göre yetkililer, Irak'ın, askerlerini şartsız olarak çekip çek- meyeceğini yakından izleyeceklerini ve bu- na göre de bir askeri müdahale için karar verileceğini kaydettiler. ABD Senatosu tstihbarat Komitesi Baş- kanı David Boren, de dün Amerikan ABC televizyonuna yaptığı açıklamada, 'tstihba- rat raporlanmızda, Irak askerlerinin Ku- veyt'ten, özellikle güney sınınndan (Suudi Arabistan sının) çekilmeye başladıklanna dair bir işaret bulunmamaktadır" dedi. Bo- ren, Irak askerlerinin halen Suudi Arabis- tan sırurında bulunduklarını kaydederek, Kuveyt'i işgal eden Saddam Hüseyin için Suudi Arabistan'a girmenin hâlâ bir 'ihtimal' olduğunu ileri sürdü. Bu arada, Mısır da Irak'ın Kuveyt'ten çe- kilmeye başladığı yolundaki haberleri ihti- yatla karşıladığım bildirdi. Mısır Dışişleri Bakanı Abdiil Mecit, dün yaptığı açıklamada, "Eğer Irak, askerleri- ni çekmeye başladıysa, bnna, kâbus bitin- ceye kadar devarn etmesini umuyonım" de- di. ABD özel birlikleri Basra Körfezi'nde basdöndürücü gelişme- ler bütün hıayla sürerken ABD'nin bir as- keri müdahaleye gerek duyulabilir düşun- cesiyle Ortadoğu'ya özel operasyon ve re- hine kurtarma birlikleri gönderdiği bildiril- di. VVashington Post gazetesi dünkü habe- rinde, bölgeye gönderilen birlikler içinde ABD'nin en seçkin komando birliği olan "Delta" gücünün de bulunduğunu haber verdi. Gazete, birliklerin kaç askerden oluş- tuğunu ve nereye gönderildiğini ise belirt- medi. Reuter'in haberine göre gazete, adı- m açıklamadığı askeri kaynaklara dayana- rak verdiği haberinde, Irak'ın, Suudi Ara- bistan'a saldırması halinde uygulayacağı planda, F-117 ve B52 uçaklarını kullanaca- ğını öne sürdü. Gazete, uçakların, Irak'ın, başta petrol tesisleri olmak üzere askeri ve sanayi merkezlerini tahrip etmek amacıyla kullanılacağını belirtti. Irak'ın Suudi Arabistan'a saldırabilece- ği yönündeki görüşlerin giderek güçlenme- sine karşın, Irak'ın VVashington Büyükelçisi Mnhammed El Mashad, ülkesinin Suudi Arabistan'a saldırmayı duşunmediğini söy- ledi. Mashad, Washington'da yaptığı açık- lamada, Irak birliklerinin, Kuveyt ve Suu- di Arabistan arasındaki "tarafsız bölgeyi" ihlal ettiklerine ilişkin haberlerin "asılsız" olduğunu söyledi ve "Irak'la Suudi Arabis- tan arasında kardeşçe Uişldler var" dedi. Bü- yükelçi Mashad, Irak ve Kuveyt'e yönelecek bir dış saldırımn aynı şekilde karşılık göre- ceği şeklindeki Irak görüşünü de yineledi. Kuveyt jetlerinin saldırısı Bu arada Irak'ın Kuveyt'i işgali sırasın- da ülkeden kaçan Kuveyt savaş uçaklannın, dün sabah başkent Kuveyt yakınlarındaki Jahra bölgesinde kurulan Irak karargâhını bombaladıkları bildirildi. AP'nin haberine göre haberi veren Amman'daki Kuveyn Bü- yükelçiliği kaynaklan "Mirage" cinsi ucak- ların saldırı için nereden havalandığını be- lirtmediler. AA, işgal sırasında ülkeden ka- çan Kuveyt savaş uçaklannın Suudi Arabis- tan ve Bahreyn'de olduğunun açıklandıjb- nı kaydetti. Ajans haberinde, Kuveyt Hava Kuvvetleri'ne bağlı 36 uçaktan kaç tanesi- nin kaçabildiğinin belinilmediğini duyur- du. ABD, saldından haberi olmadığını açık- ladı. Kuveyt'i işgal ederek tüm dünyanın tep- kisini çeken ve olası bir ABD mudahalesi- ne karşı "ne yapacağını" düşünen Irak Dev- iet Başkanı Saddam Hüseyin'in, son geliş- meler karşısında 11 yeni tümen kurulması yolunda emir verdiği bildirildi. Yeni Kuveyt hükümeti Irak'ın Kuveyt'i işgali sonucu kurulan ye- ni Kuveyt hükümetinde yer alan 9 kişi de açıklandı. Ajanslar, "gecici Kuveyt hükü- meti"nde yer alan bakanların çoğunun Irak- lı olduğunu bildirdiler. Kuveyt Emiri Şeyh Cabir EI Ahmet El Sabah'a bağlı büyükel- çilikler, yeni kabineyi "Irak'ın kuklası" ol- makla suçlarken Irak'ın en önemli mütte- fiklerinden Ürdün, yeni Kuveyt hükümeti- ni tanımayacağını açıkladı. ürdün Başba- kanı Mudar Badran, krizi çözmeye çabala- yan Arap ülkelerinin çabalarına engel teş- kil etmemek amacıyla Kuveyt'te Irak tara- fından kurulan hükümeti tanımayacaklanru bildirdi. Irak'ta yeni kurulan hükumetin başına getirilen Albay Hüseyin Ali'nin, Irak Dev- iet Başkanı Saddam Hüseyin'in damadı ol- duğu iddia edilmiş, Irak, bu iddiaları yalan- lamıştı. Bu arada Irak yanlısı hükümet ta- rafından oluşturulduğu açıklanan "Halk Ordusu"nun tüm Kuveyt'e dağıtıldığı açık- landı. Reuter, "Halk Ordusu"nun, 80 bin kişiden oluştuğunu ve askerlerin başkent Kuveyt'in merkezinde yeni üniformalan ve Kalaşnikof tüfekleri ile önemli mevzilere yerleştirildiğini haber verdi. Bu arada, Kuveyt'in geçici hükümeti, ül- kedeki yabancı diplomatlara bir çağrıda bu- lunarak, kendileri ile işbirliği yapmalarını istediler. Albay Ala'a Hüseyin Ali liderliğindeki hükumetin Irak televizyonundan yayımla- nan açıklamasında yabancı diplomatlar, El- Sabah ailesinin rejimi ile işbirliğine devam etmemeleri konusunda uyanldılar. Emir'den direniş çağrısı Kuveyt Emiri Şeyh Cabir El-Ahmet El- Sabah, Kuveyt halkına yaptığı çağnda, Irak işgaline karşı direnmelerini istedi ve Ku- veyt'in mucadelesinde yalnız olmadığım söyledi. Emir El-Ahmet El-Sabah, saldırgan Irak'ın, Kuveyt'in ulusal birliğinı yıkaca- ğına inanmadığım belirterek, "Ancak üzün- tüyle şunu söyleyebilirim ki, bu saldırgan, bizim zor zamanlannda desteklediğimiz bir komşumuzdur" dedi. Diplomatik trafik Basra Körfezi'ndeki bunalımın sona er- mesi amacıyla tüm dünyada başlatılan dip- lomatik çabalar, dün iyice hızlandı. SSCB Başkanı Mihail S. Gorbaçov ile Fransa Cumhurbaşkaru François Mitterrand, tele- fonla görüşerek Körfez bunaıimını konuş- tuiar. Körfez ülkeleri arasındaki mesaj tra- fıği hız kazandı. Irak Deviet Başkanı Sad- dam Hüseyin, Bahreyn Emiri Şeyh tsa Bin Salman El Halife ile Libya, Moritanya, Ce- zayir ve Tunus liderlerine de bir temsilcisi aracıkğıyla mesajlar gönderdi. tran Dışiş- leri Bakanı Ali Ekber Velayeti de Suriye'ye giderek Deviet Başkanı Hafız Esad'a, Cum- hurbaşkanı Haşimi Rafsancani'nin Körfez bunalımına ilişkin bir mesajıru gönderdi. Esad aynca ABD Başkanı Bush'tan da bir mesaj aldı. Irak Deviet Başkanı Saddam Hüseyin'- in, SSCB Başkanı Mihail Gorbaçov ile Çin Deviet Başkanı Yang Shangkun'a da dün birer mesaj gönderdiği bildirildi. Irak Te- levizyonu, Saddam Hüseyin'in mesajları- nın bölgedeki durum ile ilgili olduğunu be- lirtti, ancak aynntı vermedi. Suudi Arabistan kabinesi Körfez krizi- nin görüşmek üzere dün olağanüstü toplan- dı. Kral Fahd, toplantıda, Körfez kriziyle ilgili olarak Arap ülkeleri liderleriyle yap- tığı görüşmeler konusunda bilgi verdi. Top- lantıdan sonra yapılan açıklamada, Irak'- ın Kuveyt işgalinin sadece Araplar arasın- da değil, bütün dünyada endişe yarattığı ifade edildi ve Kral Fahd'ın bu konuda gös- terdiği çabaların tatminkâr olduğu bil- dirildi. Bu arada, Suriye Deviet Başkanı Hafız Esad ile İran Dışişleri Bakanı Ali Ekber ve- layetinin dün Şam'da biraraya gelerek, Irak askerlerinin Kuveyt'ten çekilmelerinin na- sıl sağlanabileceği konusunu ele aldıkları- nı belirttiler. Dün Irak Başbakan Yardımcısı Taha Ya-. sin Ramazan'ı kabul eden Cumhurbaşkanı Özal'ın da Bahreyn Emiri El Halife'ye bir mesaj gönderdiği bildirildi. ABD Başkanı George Bush da Kuveyt Emiri Şeyh El Sa- bah'a dun bir mesaj gönderdi. Yemen Dev- iet Başkanı Ali Abdullah Saleh de Bağdat, Kahire ve Suudi Arabistan'da temaslarda bulundu. Ajanslar, mesajlann ve temasla- nn, krizin çözümune ilişkin bir ilerleme sağ- lamadığım haber veriyorlar. Başkanı Saddam Hüseyin'in temsilcisi" olarak yapan Ramazan'ı Esenboğa Hava- alanı'nda Dışişleri Bakanı Ali Bozer karşı- ladı. Havaalanından doğruca Çankaya Köşkü'ne gelen Ramazan, saat 11.50'de Cumhurbaşkanı özal tarafından kabul edil- di. Kabulde, Dışişleri Bakanı Ali Bozer, Dı- şişleri Bakanlığı Musteşan Büyükelçi Tu- gay özçeri, Cumhurbaşkanı'mn Dışişleri Danışmanı Nabi Şensoy, Türkiye'nin Bağ- dat Büyükelçisi Sönmez Köksal ve Irak'ın Ankara Büyükelçisi Tank Abdülcabbar Ce- vad da bulundu. Her iki ülke yetkililerinin de "gergin" bir hava içinde girdikleri dik- kat çeken kabul, 2 saat sürdü. Kabul sıra- sında Cumhurbaşkanı özal'a, Irak Deviet Başkanı Saddam Hüseyin'in sözlü mesajı- nı ileten Taha Yasin Ramazan, Bağdat'ın ikili ilişkilere yaklaşrmı ve Körfez'deki son gelişmeler konusunda bilgi verdi. Dışişleri Bakanlığı kaynaklanndan edinilen bilgiye göre Deviet Başkanı Saddam Hüseyin'in mesajında ve Köşk'teki görüşme sırasında, Bağdat'ın Ankara'dan ekonomik ambargo uygulanmaması ve herhangi bir askeri mü- dahaleye aracılık edilmemesi gibi konular- da "spesifik" bir istemi olmadı, ancak ge- rek Saddam Hüseyin'in mesajında, gerek- se Taha Yasin Ramazan'ın sözlerinde ege- men olan diplomatik üslup çerçevesinde, Bağdat'ın Ankara'dan soruna taraf olma- masını ıstediği ve bunun tersi yönünde atı- lacak adımların iki ülke ilişkilerini "düşmanca" bir havaya sokacağını söyle- di. Cumhurbaşkanı özal'ın görüşmede di- le getirdiği görüşler ise Cumhurbaşkanlığı Sözcusu Buy-ükelçi Kaya Toperi tarafından şöyle açıklandı: "Konuya ilişkin görüşünü beiirten Cum- hurbaşkanı Turgut Özal, Irak'ın Kuveyt'i işgali ile ortaya çıkan durumun çok vahim olduğunu ve bölgede istikrar ve güvenligin ciddi şekilde tehlikeye düşürüldügünü, ha- lihazır durumun sürmesinin arzu edilmeyen sonuçlar doguracağını haürlattı ve Irak'ın, BM Güvenlik Konseyi karannı ve dünya kamuoyunun tepkisini de göz onünde bu- lundurarak biran evvel gerçekçi ve yaptcı bir tutum izlemesi geregini vurguladı." Irak Başbakan Birinci Yardımcısı Taha Yasin Ramazan, Çankaya Köşkü'ndeki ka- bul sonrasında Esenboğa Havaalaru'nda bir basın toplantısı düzenledi. Ramazan, bu- radaki açıklamalannda Cumhurbaşkanı Özal'dan Türkiye'nin herhangi bir işleme başvurmadan önce, iki ülke üişkilerirün de çıkarlannın dikkate alınmasım istedikleri- ni belirterek "Türkiye'nin petrol boru hat- tını kapatma doğrultusunda alacagı bir ka- rar, iki ulke arasında güvensizlik havasının dogmasına yol açar" dedi. Basın toplantısında, Körfez'deki son ge- lişmeden sonra Irak'ın ilk ziyareti Türki- ye'ye gerçekleştirdiğini vurgulayarak "Türkiye'nin Arap ülkesi ohnamasına rag- men bu ziyaretin yapılmasının bir nedeni >ar. Biz Irak ile geJectkleilgüi bir karar alır- ken Türkiye'nin iki ülke çıkariannı dikkatle izleyeceginden hiçbir şüphe duymuyoruz" dedi. Ramazan, Çankaya Köşkü'ndeki görüş- mede Irak tarafından Kuveyt'te gerçekleş- tirilen "girişimin" nedeni hakkında bilgi verdiğini de belirterek "Kuveyt'in güven- ligi, Irak'ın güvenligiyle esdeğerdedir. Ku- veyt'e yapılacak müdahale Irak'a yapılacak müdahale sayılacak ve karşılığı verilecek- ür" dedi. Ramazan, Irak'ın "ekonomik ambargo- yu da askeri müdahaleyi de ciddiye alma- yarak dünyaya meydan mı okudugu" yo- lundaki bir soruyu ise şöyle yanıtladı: "Bunlar gerçekleştigi takdirde var gücü- müzle mucadele edecegiz, kararlıyız. Her- hangi bir ambargo ya da müdahale halin- de kayba ugrayan karşı taraf olacakür." Türkiye'nin Kerkük-Yumurtalık boru hattını kapatması durumunda Bağdat'ın tepkisinin ne olacağı yolundaki bir soruyu da yanıtlayan Taha Yasin Ramazan, bazı ülkelerin Türkiye ile Irak arasındaki iyi iliş- kilerden rahatsız olabileceğini söyledi. Ra- mazan, "Şayet ikili ilişkilerimizden rahat- sız olan laraflar Türkiye 'ye uyguladıklan baskı politikasında başansızlıga uğrarlar- sa -ki başansızlıga uğrayacaklardır- o za- man Türkiye-Irak-Kuveyt işbirliği çok ile- ri boynüara ulaşabilecektir" dedi. Rama- zan, Türkiye ile Irak arasındaki su sorunu- nun da bu gelişmelere bağlı olarak yakın gelecekte çözülüp çözülemeyeceğine ilişkin bir başka soruya ise "iki ülke yetkililerinin ortak arzu ve istekleri olduktan sonra her sorunun üstesinden gelinebilecegi" yanıtı- nı verdi. Özal-Bush Cumhurbaşkanı Turgut özal, dün üçün- cü kez ABD Başkanı George Bush'la tele- fon görüşmesi yaptı. AA'nın Washington kaynaklı haberine göre Bush, Irak petrolü- nü taşıyan petrol boru hattının kapatılma- sı konusunu Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile yaptığı telefon görüşmesi sırasında ele al- dıklanm söyledi. Bush, "Irak'ı ekonomik açıdan yalnız bırakmak için ortak bir tavır alınmalıdır. Bu sözler çerçevesinde, bu ko- - nnlann ele alındığını Uhmin edebUirsiniz" dedi. Irak'ı "hain" olarak niteleyen George Bush, Batılı muttefiklerin, Irak'ın askerle- rini tamamen çekmesini istediğini ve Ku- veyt'te "Irak'ın kuklası" bir hükümeti ka- bul edemeyeceklerini söyledi. WASHINGTON ABD'li senatör: Boru hattı bombalansın VVASHİNGTON (AA) — Türkiye ve Su- udi Arabistan'dan geçen Irak petrol boru hatlanmn kapatılması konusundaki tartış- ma sürerken, bu hatlann bombalanarak durdurulması önerildi. Demokrat Parti senatörü ve eski astro- not John Glenn, hatlara petrol basan Irak dağıtım istasyonlanıun ABD tarafından vu- rulmasını istedi. Senatör, Irak pompala- rının devre dışı bırakılmasıyla, hatlann da duracağını hatırlattı. Bu önerinin Kongre tarafından genel yaklaşım olarak benimsenip benimsenme- yeceği bilinmiyor.