Katalog

31 TEMMUZ 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13 İş Bankası'nın faizleri • Ekonomi Servisi — İş Bankası, 6 aylık mevduat faizine yüzde 49 faiz uyguluyor. Banka, vadesiz mevduata yüzde 10, 1 ay vadeliye yüzde 35, 3 ay vadeliye yüzde 46, 1 yıl vadeli mevduata da yüzde 56 faiz veriyor. 'Petrol fiyatı ftyarlanacak' M ANKARA (UBA) — Devlet Bakanı Mehmet Keçecüer, OPEC'in petrol fiyatlarını yeniden ayarlamasmın Türkiye için iyi olmadığını belirterek "Türkiye'de de petrol fiyatlarında yeni bir avarlarna olacaktır" dedi. OPEC'in petrolün varil fıyatına 3 dolar zam yapmasının petrol fiyatlannı yükseltip yükseltmeyeceğinin önümüzdeki 15-20 gün içinde belli olacağını belirten bakan Keçeciler Türkiye'nin buna göre bir düzenleme yapacağını söyledi. Altı ayda dış kredüer • ANKARA (AA) — Türkiye bu yüın ilk 6 ayında uluslararası fînans kuruluşlanndan ve ikili kredi anlaşmalan çerçevesınde toplam 1 milyar 399 milyon dolar tutannda kredi sağladı. Esnaf şûrası • ANKARA (AA) — Esnaf ve sanatkârlann orunlannın belirlenmesi, >u kesimin gıiçlendirilmesi konusunda politika ve stratejilerin geliştihlmesi amacıyla ekim ayı içinde "csnaf ve sanatkârlar şûrası" toplanması planlandı. Başbakan Yıldınm Akbulut imzasıyla bakanhklara gönderilen şûraya bazırhk çağnsmda, esnaf ve sanatkâr kesiminin Türkiye'ııin ekonomik, sosyal ve politik gelişmesinde önemli rol oynadığı belirtildi. Gelir ortakfağı ödemeleri • ANKARA (UBA) — Dövize endeksli Hasan Uğurlu Barajı 'A' tertibi gelir ortaklığı senetlerinin altınci gelir payı ve ana para odemelerine başlanıyor. Kamu Ortaklığı tdaresi Başkanlığı, 100 dolarlık kupürlere 26 bin, 900. 500 dolarlık kupürlere 134 bin 500, bin doîarhk kupürlere 269 bin, 100 marklık kupürlere 15 bin, 2.500 marklık kupürlere 75 bin, 10 ve bin marklık kupürlere de 150 bin 20 lira gelir payı ödenecegini 3£ikladı. Kristal-İş'te yeni yönetim • lş-Sendika Servisi — Kristal-İş Sendıkası'nın 28-29 temmuz tarihleri arasında toplanan olağanüstu genel kurulunda, yeni yönetim kurulu belirlendi. Tek listeyle girilen seçimler sonucu, genel baskanlığa Ibrahim Eren, genel başkanvekilliğine Ziya Karadeniz, genel sekretefliğe Cemal Simliova, genel mali sekreterliğe Mehmet Uludağ ve genel eğitim sekreterliğine lsmet Konuk getirildi. DPTden teşvik • ANKARA (ANKA) — DPT haziran ayı içinde Kartonsan ve Sarkuysan'ın yatınmlarına teşvik sağladı. DPT verilerine göre Kartonsan'ın teşvik edilen 40.7 milyar tutanndaki yatınmı kuşe karton üretiminin modernizasyonunu öngöruyor. Sarkuysan'm 10 milyar lira tutanndaki teşvikli yatınmı ise elektronik bakır tel üretiminde darboğazı gidermeye yönelik olacak. Okyanusya'dan GAP'a yataım • tSTANBUL (AA) — Yeni Zelanda'nın GAP Bölgesı'ne hayvancüık alamnda yatınm yapacağı, bu yıl sonunda başlanacak yatınm çalışmaları sonucunda, iki ülke arasmdakı halen 50 milyon dolar olan ticaret hacminin, 150 milyon doların üzerine çıkacağı bildirildi. öte yandan Avustralya'da da bölgede yatınm yapmak isteyen fırmalann Agritek adı altında bir grup kurduklan öğrenildi. Ekonominin yıldızı borsaIstanbul Menkul Kıymetler Borsası, dün tarihi bir gün yaşadı. 1986 yılında faaliyete geçtiğinde 100 puan olan endeks, dört buçuk yılda 51.5 kat artarak ilk kez 5000 barajım geçti. tşlem hacmi ise bu süre içinde 1452 kat artarak 33 milyon liradan 47.9 milyar liraya yükseldi. Borsadaki şirketlerin toplam piyasa değeri ise 66.9 trilyon liraya vardı. ABDURRAHMAN YILDIRIM tstanbul Menkul Kıymetler Borsası, dün tarihi bir gün yaşadı. Borsa 1986 başında faaliyete geçtiğinde 100 puan olan fıyat en- deksi, ilk kez 5000 barajım geçtı ve 4.5 yıl- da 51.5 kat artış kaydetti. Borsa'nın bu sıçraması yabancılann alımlara geçtıği yolundaki haberlere, şır- ket kârlannın artmasına ve halka açılan şirketlerin hisse fiyatlarını yıl sonuna ka- dar garanti etmelerine dayandınhyor. Ak- bank'la gerçekleşen en büyük halka açıl- ma öncesinde piyasanın bir miktar duşe- ceği sanılırken bu hisselerin yıl sonuna ka- dar satüdığı fiyattan geri alınacağının ta- ahhut edılmesi üzenne pıyasadakı yukse- liş devam etmişti. Aynı yontemı halka açı- lan diğer şirketler de ızleyince, piyasada ar- zan çoğalmasının fiyatlar uzerinde yapabi- leceği olumsuz etki azaltılmış oldu. Arz artışına karşılık talepte de görulen önemli artışlar Borsa'daki fiyat yukseliş- lerinın ana etkenıni oluşturuyor. Bu talep artışlarından iç talep, daha çok 6 aylık bi- lançolannı açıklayan şirketlerin kârlannın ekonomidekı canhhğa paralel olarak art- masından kaynaklanıyor. Bunun yanında yabancılann bayrarn öncesi endeks 3500 puana üıdiğinde alımlara başladığına ve yabancı talebin arkasının geleceğine ilişkin haberler de yerli talebi körukluyor. Yaban- cılann geldiğıne ilişkin resmi rakamlar yok, ancak yabancılann Koç Holding his- selerine yöneldiğı ve Koç hisselerindeki ar- tışın da bunu kanıtladığı belırtilıyor. Ser- maye Piyasası Kurulu Başkanı Mehmet Şiikni Tekbaş da aynı konuda göruş be- linirken 32 sayılı kararla yabancı serraa- ye girişlerinın serbest bırakıldığını, şimdi- ye kadar ne kadar sermaye geldiğini belir- İeyemedıklerini, ama geldığine ilişkin bil- giler aldıklannı söyledi. 6 aylık bilançolarda kârlann yuzde 100'e yakın artması, fiyat/kazanç oranını yak- İaşık yan yanya düsürecek. Şımdilerde 30 kat dolayında olan fiyat kazanç oranı da 15'lere inerek dunya ortalaması duzeyine gdmış olacak. Kârlann artması şirketlerin defter değerini yukselteceğınden uluslara- rası en önemli yatınm kriterlerınden olan piyasa değeri/defter değeri oranını da da- ha makul düzeyiere indirecek. Şirketlerin kâr artışı, yabancılann tale- Rakamlarla borsanın dünü bugünü Fıyat endeksı (puan) Şirketlenn piyasa dğ (milyar TL) Fıyat/kazanç oranı Temettû venmı (%) Işlem hacmı (milyar TL) Günluk ort Işlem mıktarı (bin adet) Günlük ort Aracı ûye sayısı Personel sayısı 1986 başı 100 382 2 73 16 98 33 33 37 26 1M0tMMM3 5166 66 902 29.92 2 50 47 925 597 102 130 ı x. Kaç kat HyMI? 515 175.1 10.9 — 1452.2 49 7 27 5.0 r Bona 5000 puan barajını aşarak tarihi bir gun yaşadı. SPK Başkanı Mehmet Şukni Tek- baş, eski devlet bakanUnndan Yusuf Bozkurt Özal ve eski DPT musteşarlanndan Yıldınm Akturk ile borsa)ı ziysret elti. biyle birleşince hızlı bir tırmanma döne- mine giren Borsa'da dün fiyat rekoru kı- nldı. Eczacıbaşı llaç, Koç Holding ve Me- taş gibi hisselerin alıcısı çok olmasına rağ- men satıcısı çıkmadı. Endeks 5147'yi gös- terirken Borsa'ya SPK Başkanı Mehmet Şıikrii Tekbaş ile Malatya Milletvekılı ve Borsa ile ilgili eski devlet bakanlarından Yusuf Bozkurt Özal geldi. Eski DPT Müs- teşarlanndan, TÜSIAD Yönetim Kurulu uyesı Yıldınm Akturk'un de katıldığı bu ziyaret sırasında Tekbaş ve özal, gazete- cilerin sorulannı yanıtladı. Endeksin 5000'i geçmesinin tarihi bir gun olduğunu belir- ten Tekbaş, bugun pıyasadaki yatırımcı- lann eskisine oranla daha büınçli davran- dıklarını, son günlerde 30 şirketin fiyatı yukselse bile 30'unun düştuğünu, ama Ar- Sermaye Piyasası Kurulu Başkam Şükrü Tekbaş, SPK'ya aracı üye olmak üzere pek çok başvurunun olduğunu, kendilerinin de aracı üye sayısını dondurmayı düşünmediklerini belirtti. Dün borsayı ziyaret eden eski Devlet Bakanı Yusuf Özal ise borsanın parayı "hapsettiği" için enflasyonu önleme açısından önemine dikkat çekti açılan şirketlerin borsa dışmda fiyat oluş- turarak borsaya fıyat dikte etmelerinde herhangi bir tehlike yaratıp yaratmayaca- ğı konusundaki bir sonıya da SPK Başkanı Mehmet Şukru Tekbaş şöyle dedi: "Biz müracaat eden knrulnşiara izin ve- riyoraz, fi>at vermiyoruz. Sadece kamu- oyana dognı bilgilerin aktanlmasına onem veriyonız. Analizi piyasa yapar. Dışanda fiyat olustunılup borsaya getirilmişse pi- yasanın o fiyatı kabul etmesi gerekmez. Ni- tekim bunun ornekleri de var." SPK Başkanı Şukru Tekbaş hisse sene- dı alanlann sayısının gıderek yaygmlaşma- sı karşısında yatırımcınm korunması yö- nunde ne tur çahşmalar yapıldığı konusun- da da şunlan söyledi: "SPK'yı aracı uye olmak için çok sa- yıda basvuru var. Bizde bu işi yalnızca ilk başlayanlann iyi yapacağı diye bir dnşun- ce yoktnr. Yeni gelecekler de iyi yapabi- lir. Onun için de aracı uye sayısında bir dondurma dusunmuyoruz. Ama salon dar- lığı da ortada. Biz aracı üyelerin rekabe- linden yanayız. Çnnkü sermaye piyasası- mn gelişmesinde en önemli unsur griven- dir. Bu guvenin piyasanın tumune yerleş- mesi lazımdır. Bu konuda da kısa zaman- da bıiyuk mesafe katettigimize inanıyo- ram." Eski devlet bakanlarından Yusuf Boz- kurt özal da Borsa'nın gelişmesinin enf- lasyonu önlemede olumlu bir katkı yapa- cağını söyledi. Borsa'run bir tasarruf aracı olduğuna ışaret eden özal, bu yönüyle har- camaya gidecek paralann "hapsedilece- ğini" kaydetti. özal, Borsa'run Taşkışla'ya gitmesmi, orada zamanında okuyan bir öğrenci olarak istemediğini belırtirken ge- çici bir bina bulunmasını, ondan sonra da Borsa'run kendi bınasını yaptırmasının en uygun yol olacağını kaydetti. Borsa'nın öteki verilerı ise bir yandan bu dönemde olağanüstu bir gelişmeyi gös- terirken öte yandan yatınmcının riskının arttığını ortaya koyuyor. Geçen hafta so- nu ıtibarıyla 94 şirketin toplam piyasa de- ğeri 66.9 trilyon liraya vardı ve 19-S6 başı- na göre 175 kat arttı. Yatınmcımn riskini ortaya koyan göstergelerden biri olan fi- yat/kazanç oranı ise 2.7 gibi çok makul düzeylerden 29.9 gibi riskli bir düzeye çık- tı. çelik, Çukurova Elektrik, Erdemir, Koç Holdıng, Şışe Cam, İş Bankası ve Yapı Kredi Bankası gıbı 7 şirketin fiyatının art- masıyla endeksin yukseldiğıni belirtti. Bu- nun ıçın alternatif endekslerin üretilmesi gereğine işaret eden Tekbaş, "Ya bu en- deks yanında başka endeksler de hazırta- yacağız ya da raevcut endeksi yeni geliş- melere uyduracağız. Son günlerde fiyaö bızla artan hisseler endekse yon veriyor. Bizim boyle bir endeks duzeltme veya al- ternatif endeks yaratma dusuncemiz var" dedi. Yılbaşından bu yana SPK'dan izin ala- rak halka açılan şirket sayısının 20 oldu- ğunu bildiren Tekbaş, bu yoğun halka açıl- maya ve arzın artmasına karşılık talep ar- tışımn da devam ettığini bildirdi. Halka BORSADA BİNLERCE KELEBEK UÇUŞUYOR Turkıyede 55 yıllık geçmışıyte, konusunda hder ve oncu KELEBEK MOBILYA, hisse senetlennı satışa sunuyor Istıkrarlı buyumesıyle Turkıyede 103 magazaya ulaşan ve 1990 yıiı tahmını net cırosu 80 Mılyarı aşacak olan KELEBEK MOBILYA nın hisse senetlennı. sızde alın kazançlı çıkın Bugunlerde borsada bınlerce KELEBEK uçuşuyor Kaçırmaym Kelebek Ö Z E T F I N A N S A L B I L G I L E R (Milyon TL.) NET SATIŞ ^AKTIF TOPLAM ÖDENMIŞ SERMAYE YENİDEN DEĞER- LENDIRME FONU KÂR TEMETTÜ ORANI 31121988 21 620 11270 2 250 1.199 1804 % 56.56 31121989 43 958 22 076 3 000 3.161 4.153 %70 30 41990 21319 44 435 6.000 1930 4 655 - Hisse senetlerımız 1/8/1990 ÇARŞAMBA 3 jnunden ıtıbaren Iktısat Bankası T A Ş, Manufacturers Hanover Fmance Com Inc ve Istanbul Menkul Kıymetler Bofsası'nda ışlem yapan tum aracı kuruluşlar vasıtas: ile satır ahnabıin REKLAM DUNYASI A4- TaraProdüksiyon'un Cannes başarısı A4 Reklamcılık tarafından hazırlanıp çekımı Tara Prodüksiyon tarafından gerçekleştinlen "RC Cola Party" filmi 37. Cannes Reklam Filmleri Festivalı'nde "Ulusal ödul" kazandı. Bu yıl Publicıs Ajansı Yaratıcı Bolum Başkanı Tim Mellors'un başkanlığında toplanan 22 kışılık jurı, Turkıye çıkışlı 15 reklam filmi arasından A4-Tara Prodüksiyon işbirhği ile Çamlıca için hazırlanmış olan "RC Cola Party" filnune "Ulusâl Ödül" vermeyi kararlaştırdı. "Ulusal Odül", Cannes'da Büyük ödül ile Altın, Gumuş ya da Bronz Arslan kazanarnayan ve yanşmaya en az 5 filmle katılan ulkelenn ajanslarına veriliyor. Türkiye, şımdıye kadar toplam 150 filmle Cannes reklam filmleri festivallenne katılmasına rağrnen hıç büyuk ödül ya da Arslan kazanamadı. A4'un yaratıcı yönetmenı Emıne Keyder, bundan önce de Wella Gel filmıyle hem Cannes'da hem de Clıo'da ödül kazandıklarını hatırlattı. Öte yandan Sungurlar reklamcılık, Commvvorl Europartners tarafından ilk kez duzenlenen Altın Kure yanşmasında Kom Tekstil ve Konfeksıyon için hazırladığı broşür ve pankartlarla ödul kazandı. ADKS'e karşı prezervatif reklaau — Fransa'da bugunlerde neredeyse tüm tren garlarını ve havaalanlannın duvarlarını süsleyen bu afış çeşitlı tepkilere neden oldu. Sağhk Bakanlığı'na bağlı "AIDS'e Karşı Mücadele Kurumu" tarafından siparış edilen bu poster Ecom Ajansı tarafından gerçekleştirildi. "Prezervatifler size iyi tatiller dıler" sloganı uzerindeki posterde bir zenci mankenin kullanılması eleştirilirken, Ecom'dan bir yetkili "Sarışın bir Norveçlı manken kullansaydık da aym eleştiriye uğrayabilirdik" dedi. Siyasi-mizah gazetesi Canard Enchaine ise afişi "Arap Ali ve İki Fıstık" adlı pornografik bir filmin afişine benzetti. TIT% 'nfaı Alnaan>a reklam kampanva» başanlı — Almanya'da Stern, Geo, Saıson gıbı dergılen yayımlayan Gruner anil Jahre (G + J) tarafından yapılan bir post-testte, Reklamevı/Youngand Rubıcam'ın gerçekleştırdiğı THY"nin bu grubun dergılerinde yayımlanan ilanlarının hedef kitle analizi ve kitleye ulaşma oranları saptandı. G + J tarafından yapılan açıklamaya göre THY'nin Batı Almanya'daki reklam l^ampanyası "Türkiye'ye gelmek isteyen 3.610.000 kişınin *h 55.3'une yanı 2.000.000 kışiye, tatıl ıçın Turkıye/yı tasarlayan ve ilginç bulan 5.440.000 kişinin ^0 54.6'sına venıhayet öğretici bir dış gezı yapmayı planlayan 7.630.000 kişınin *?t 57.4'üne yani 4.380.000 kışiye ulaştı. Dan^ın lft. s a y m çıktı Cenajans/Grey'in ıkı ayda bir haber bulteni olarak yayımlanan "Dan" dergisınin 16. sayısı geçen hafta çıktı. 8 sayfa birınci kuşe kâğıda basılan bultende Cenajansın KKTC'de gerçekleştırdiğı UBP kampanyası, ajansın 20. kuruluş yıldönümu nedeniyle yapılan törenler, kısa iç ve dış haberler yeralıyor Retaa'nm Gtineş SigTtoı ve HJ>S Oto—utH kaaq»an>alan Rekta (Reklam veTarutım Hizmetteri Ltd.) yaz sıcağına rağmen tempolu çalışmasını surdurürken, Otomarsan yetkili bayiı Has otomotiv ve Güneş Sigorta için kapsamlı bir tanıtım paketi hazırladığını açıkladı. Halen etkinlik araştırmalarının surduğu bu iki kampanyanın yakında geniş bir medya yelpazesınde kamuoyuna çıkacağı öğrenildi. TEKNOLOJİ VİTRİNİ Les preservatifs vous souhaitent de bonnes vacances. Amatöre video kamera Sony firması, 8 mm'lik film çeken ilk video kamerayı geliştırdi. CCD-V5 000 modelı, Hi-8 renk standardını kullanıyor. Bu amator video kameralar arasında en çarpıcı olanı, çunkü en yuksek tanımlı görüntuye sahıp: 495 bin hücreli bir çözumleyici sayesinde 450 yatay satır bulunuyor. Ayrıca, profesyonel özelliklere sahıp tek amatör kamera. özel sayısal kullanım (sabit göruntü kaydı), göruntu ustünde durma, ağır çekim, tum otomatik ve elle ayarlamalar. Ses, stereo olarak FM ve sayısal modlarında kaydediliyor. Kayıttan sonra sayısal ses kaydı çoğaltılabıliyor. Fiyatı: 22.000 Fransız Frangı. Benzin yerine etanol "Yeşil" yakıt ıçm arayış şımdı otomobilierde çavdar kullanılmasını gundemc getirdı. Irlanda'dakı Teagasc Araştırma Merkezı'nde, çavdarın suyu çıkarılarak enerjiye dönuşturulmeye çalışılıyor. Araştırmacılar, nemli çavdarın *h 60'ını su olarak çıkartabılıyor. Daha sonra, şekerli birimler zayıf asıt ve ısı kullamlarak aynştınlıyor ve etanol uretimi için ekmek mayasıyla fermantasyona bırakılıyor. Araştırmacılann bıldirdıklenne gore, etanol kullanımı için donuşturulmuş motorda benzinle çalışan motora göre % 80 verım elde edıliyor. Suyu çıkanldıktan sonra kalan çavdar, hayvan yemi olarak ya da brıkete donuşturülup evde yakıt olarak kullamlabiliyor. Sistemın çekıci görunmesıne karşın, etanol uretiminin maliyetı çok yuksek olduğundan (bir hektardan alınan çavdar, 500 bin lira değennde etanol venyor) etanol bugünün değü, geleceğin yakıtı olarak kabul ediliyor. Arabada parazite son Bugun kullandığımız mobil telefonlarda karşılaşılan parazıtlerle, digıtal cellular (sayısal gözesel) telefonlarda karşılaşılmayacak. Türkiye'de de suren analog telefon santrallannın sayısal santrallarla değiştırilmesi çahşmalarının tum Avrupa'da sona ermesınden sonra sayısal telefonlar pıyasaya surulecek. Dataquest Europe firması nın araştırmasına gore sayısal telefonlar yüzde 30 daha pahalı ve ağır olacak. Yıne araştırmaya göre, hafıf ve daha ucuz telefon isteyenlerin, kışısel ıletışim ağı teknolojısınin iyice yerleşeceği 90'lı yılların ortalanna kadar beklemeleri gerekecek