Katalog

20 HAZİRAN 1990 EKONOMİ CUMHURÎYET/13 Dövizde artış • ANKARA (ANKA) — Merkez Bankası'ndaki döviz varhklan haziran ayının ilk haftasmda 23 milyon dolar çoğalarak 8 haziranda 5 rnilyar 290 milyon dolar düzeyine ulaştı. ANKA'ıun Merkez Bankası verilerine dayanarak yaptığı hesaplamaya göre 1-8 haziran günleri arasında döviz borçlannın 24 milyon dolar azalarak 131 milyon dolar gerilemesi sonucu, kullanım konusu döviz mevcudu 5 milyar 159 milyon dolar olarak gerçekleşti. Eczacıbaşı'na Fransız ortak • Ekonomi Servisi — llaç alanında Avrupa'nın ilk beş kuruluşu arasında bulunan, kimyasal madde üreticileri arasında ise dünyada sekizinci olan Rhöne- Poulenc, sağlık flrUnlerini Türkiye'de üretip pazarlamak ve özellikle Ortadoğu, Doğu Avrupa ve Afrika ulkelerine dışsatımda bulunmak amaayla Eczaabaşı llaç ile bir ortaklık kurdu. Türkiye'de Eczacıbaşı Rhâne-Poulenc llaç Pazarlama AŞ adıyla kurulan ortaklık, haziran başında çalışmalaruıa başlamıştı. Alo-posttan yeni hizmet • ANKARA (AA) — Hediyelik eşyaları ya da 10 kilograma kadar çeşitli gönderileri alıcısına ulaştıran Alo-Post servisi, yanndan itibaren üç büyük şehir arasında da hizmet verecek. Ankara, Istanbul ve tzmir Büyükşehir Belediyeleri sınırları içinde gönderileri alıcısına 4 saat içinde ulaştıran bu servis, üç büyük şehir arasında da gönderileri bir günde verilen adrese iletecek. Ankara'dan Alo-Post servisine teslim edilen bir kilograma kadar hediyelik eşya, 8 bin lira karşılığında alıcının ev ya da işyerine teslim edilecek. SHP, PETKİM'in halka açılmasını değerlendirdi Blok satışa hazırhk V T Onur Kumbaracıbaşı: Gelir dağıhmının bu kadar bozuk olduğu bir ülkede halka arzla özelleştirme yapılamaz. Bu, zengine arzdır. İptal kararından kaçmak için oyundur. ABDURRAHMAN YILDIRIM SHP Grup Başkanvekili Onur Kumbaracıbaşı, PETKİM'in hal- ka arzını "yabancılara blok satı- şa bir hazırtık" olarak yorumla- dı. özelleştirmeyi yüruten Kamu Ortaklığı'nın, idare mahkemesinin iptal kararını önlemek için önce şirketin yüzde 10 gibi küçük bir bölümünü halka satma yoluna gittiğini kaydeden Onur Kumba- raabaşı, "Geür dağılımının bu ka- dar bozuk olduğu bir ülkede hal- ka arzla ozelleştirıne yapılamaz. Bunlann yaptığı halka arz ipul karanndan kaçmak için bir oyun. Halka da satük diye bir gerekçe oluşturmak" dedi. Onur Kumbaracıbaşı, SHP'nin kurduğu bir araştırma ekibinin özelleştirme faaliyetlerinin sonuç- lannı araştırdığmı belirtti. Bu eki- bin yaptığı ilk çalışmada, Kamu Ortaklığı Idaresi tarafından hal- ka arz edilen iştirak hisselerini, milli gelirden en yüksek payı alan illerin aldığının beliriendiğini bil- Halka satışın 10 ıldekı dagıhmı (milyon TL) M t r S Ş M M Ş M » . btaaM 152.262.6 takam 47.369.6 bmk 30.023.1 Mm 21.111.1 fcma 10.206 7 M 8.590.3 Aırtatya 7.621.6 [HİMMr 4.314.1 Z«pM* 1697.0 TMdye tapteBH- 44.54 13.85 8.78 6.17 298 2.51 2.23 1.26 112 1.08 ÜıgrtrMa •MgaNrMti 23.30 7.02 8.13 3.28 3.58 2 61 • 1.57 135 163 254 Vf SHP'nin araştırmasına göre bundan önceki halka arzlarda hisselerin yüzde 67'si milli gelirden yüzde 38.4 pay alan İstanbul, Ankara ve îzmir'de alıcı buldu. Elektrik, Kepez Elektrik, Ar- elik, Bolu Çimento ve Çelik Ha- lat hisselerinin yüzde 67'si milli gelirden yüzde 38.4 pay alan tstan- bul, Ankara ve tzmir'de alıcı bul- du. En düşük satışlar da milli ge- lirden en duşük pay alan Muş ve Hakkâri illerinde gerçekleşti. diren Onur Kumbaracıbaşı, 342 milyar liraya varan bu satıslarda 5 büyuk ilin yüzde 76 pay aldığı- nı kaydetti ve "Bu halka defil zen- gine açılmadır" dedı. Kumbaracı- başı, şöyle devam etti: "Gelir dağılımında iyileştinne- ler yapılmadıgı takdirde özeOestir- menin mülkiyctin tabana yayıiîna- sı amacının gerçekleşmesi raüm- kiin olamaz. Boyle bir konjonk- türde, ozelleştirmede ısrarlı olun- tnası gelir dagıhmını daha da ada- letsiz lulmaktadır. Üstelik PET- KtM'le ilgili özel bir durum var. PETKİM, lekel konumunda bir kuruluş. Serbest piyasa ekonomisi de oba eger bir tekd varsa bu dev- letin elinde olmalıdır. Suiistima- lin önlenmesi için bu gereklidir. Bu açıdan PETKİM satılamaya- cak bir kuruluştur. Özelleştirmey- Ie bir tekeli özel tekel haline ge- tirmek, işin felsefesine avkındır." SHP Araştırma Grubu'nun be- lirlemelerine göre Erdemir, Çuku- 'Otoya talep artacak'Devlet Planlama Teşkilatı Teşvik ve Uygulama Dairesi Başkanı Dr. Niyazi Yeşilyurt, Türkiye'nin dünya nüfusunun ve dünya GSMH'sinin yüzde birinî temsil ettiğini, halbuki otomobil üretimindeki payının binde 4'te kaldığını söyledi. tZMİR (Curaburiyet Ege Büro- su) — DPT'ye göre Türkiye'de otomobile olan talep hızlı artış gösterecek. DPT Teşvik ve Uygu- lama Dairesi Başkanı Dr. Niyazi Yeşilyurt, Türkiye'nin dünya nü- fusunun yuzde l'ine sahip oldu- ğunu, dünyanın Gayrı Safi Milli Hasılası ile karşılaştırıldığında yı- ne yüzde l'lik pava sahip Türki- ye'nin, otomobil uretımınde ıse an- cak binde 4 düzeyinde kaldığını vurguladı. Dr. Niyazi Yeşilyurt, önümüzdeki dönemde otomobile yönelik talepte hızlı bir artış bek- lediklerini dile getirirken, DPT Yatırımlah Teşvik Dairesi Başka- nı Alı Zeybek de altıncı beş yıllık kalkınma planında 1995'teki oto- mobil talebinin 225 bin olacağına değindi. Ancak bu tahminin çok kötümser bir tahmin olduğunu belirten Zeybek, "Bu rakamın 400 bine ulaşması da mümkün" dedi. Otomotiv ve otomotiv yan sa- nayünin teşviki ile ilgili olarak ya- yımlanan son tebliğler ve uygula- raalar hakkında bilgi verümesi araacıyla İTO'da gerçekleştirilen toplantıda DPT yetkilileri Türki- ye'de otomobile olan potansiyel talebin oldukça yüksek olduğunu dile getirdiler. DPT Teşvik ve Uy- gulama Dairesi Başkanı Dr. Niya- zi Yeşilyurt, alınan son kararlarla otomotiv sektörunün yapısında hızh bir değişim yasanacağını söy- ledi. Teşviklerde ayrım gözetildi- ği ve yüz binin üzerinde otomo- bil üreten şirketlere daha büyük teşvik verildiği, bunun hızlı üretim artışına neden olacağı ve talebin bu üretim artışı ölçüsünde yuksel- meyeceği yolundaki eleştirileri ya- nıtlayan DPT Yatınmcılan Teşvik Dairesi Başkanı Ali Zeybek, oto- mobil talebinde önümüzdeki yıl- larda büyük artış yasanacağını di- le getirdi. Zeybek, otomotiv sek- törünün özel önem taşıyan sektör olarak görüldüğünü belirterek, otomotiv yan sanayiine de önem- li teşvikler getirildiğıni vurguladı. Bu arada otomotiv sektörü temsilcileri de özellikle ithalatta gümrük duvarlanmn indirilmesi- ni eleştirdiler. Otomotiv yan sana- yi sektöründen temsilciler ise gümrük duvarlanmn indinlmesiy- le bu sektörün çok güç durumda kalabileceğini, uluslararası dev ku- ruluşlarla rekabet edemeyeceğini, bu nedenle de Türkiye'de koruma- cılığın bu sektörde sürmesi gerek- tiğini söylediler. PETKİM'in satışı lş Bankası şubelerinde önceki gun başlanan satıslarda PETKlM- in yuzde 4'u halka arz edildi'. Dun oğlen saatlerine doğru alınan ke- sin olmayan bilgiiere göre yakla- şık 33 bin kişiye değeri 200 mil- yar lirayı aşkın hisse senedi satıl- dı. Özelleştirmeyi yüruten Kamu Ortaklığı İdaresi yetkililen, satış- lann ne zaman sona erdirileceği- ne, satışlann seyrine göre karar ve- rebileceklerini, ama bu sürenin bir hafta ile ikı hafta arasında deği- şebileceğini bildirdiler. PETKİM hisselerinin satışı, tş Başkası'nın elektronik hizmet \eren tüm yur- tıçı şubelerinin yanı sıra yurtdışı şubelerinde de yapılıyor. Yatırım fonu yağmuru Ekonomi Servisi — Bankalar- ca oluşturulan menkul kıymet ya- tırun fonları büyük ilgi görüyor. Ziraat Bankası ve Yapı ve Kredi Bankası'nın satışa sürdüğü 3 ye- ni katılrna belgesiyle birlikte, pi- yasadaki yatınm fonu sayısı 61 'e yükseldi. 30 milyar liralık devlet tahvi- li, Hazine bonosu ve özel sektör tahvilinden oluşan Yapı Kredi Ka- pital Fon her biri 10 bin lira de- ğerindeki 3 milyon paydan oluşu- yor. 18 milyar lira hacmindeki YSpı Kredi Aktif Fon ise tamamen ya- bancı hisse senetlerinden oluşu- yor. Ziraat Bankası'nın bugün satı- şa sürdüğü Ziraat Fon-4 ise 150 milyar liralık portföyle bugüne kadar oluşturulan en büyük yatı- nm fonu. Alarko, Arçelik, Atakule, Atatürk Barajı, Atatürk HavalimahC AytemJzler, Galleria, Hilton Oteli, İncirlik Hava Üssü, Otomarsan, Profllo, Ramada Oteli, Sheraton Oteli, Tek-İz, Temsa-Mitsubishi / Maraton... Tercihleri niçin Birlik Galvaniz sacı? Çünkü, Birlik Galvaniz'e ve ürünlerine güve- niyorlar. Çünkü, uluslararası standartlarda ve titizlikle üretilen Biriik Galvaniz sacı, ürün- lerinin kalitesine kalite katıyor. Çünkü, Birlik Galvaniz, istikrarlı birsatış politikası uyguluyor. Siz de seçiminizi doğru yapın. Ürünlerinizin kalitesine kalite katmak için, yüzünüzün gül- mesi için Birlik Galvaniz sactnı tercih edin. BİRLİK GALVANİZ S A C S A N A Y İ V E T İ C A R E T A . Ş . Fıruzköy Yolu, Avcılar, 34842 istanbul Tel: 591 95 50 (4 hat) Faks: 591 05 75 Teleks: 22147 bsbg tr BIRUK GALVANİZ BR BORUSAN KURULUŞUDUR [TSEK EKONOMDE KULIS MERALTAMER Seyahat acentesi seçmekOkullann tatil olduğu, gerek iç gerekse dış se- yahatlann yoğunlaştığı şu günlerde okurlanmı- zı özellikle charter uçuşlan için uyarmak istiyo- ruz. Günümuz ekonomik koşullannda normal ta- rifeli uçuslara oranla daha hesaplı olan charter uçuşlara rağbet etmeniz çok doğal. Ancak gezi- nizi daha ucuza çıkartmak isterken, astanmn yü- zünden pahalıya gelmesi de pekâlâ mümkün. Okurumuz Sencer Kibar'm şubat ayındaki sö- mestr tatilinde başından geçenler, yann-öbür gün sizin de başınıza gelebılir. Hesaplı olsun diye charter uçak bileti aldığınız halde, dönüş yolcu- luğunda size vaat edilen uçuşun olmadığı gibi "aa bir sürpriz'Me karşılaşabilir, hem yabancı bir ül- kede bir gece daha geçirmek için extra otel para- sı vermek hem de ertesi gun evinize dönebilmek için yeniden bilet almak ve 500-600 bin lira kâr edeyim derken, 1,5 milyon liraya yakın zarar et- mek durumunda kalabilirsiniz. Bu nedenle özellikle charter uçak bileti alırken, seyahat acentenizi iyi seçin. Yıllardan beri piya- sada olan, ciddi, guvenilir ve Turizm Bakanbğı'n- dan belgesi olan bir seyahat acentesi seçin. Şim- di "Turizm Bakanlıgı'ndan belgesi olmayan se- yahat acentesi de olur mu? Bunlar nasıl faaliyet gösterebilirler ki..." diyenleriniz olabilir. Ancak bir turizmcı okurumuz- dan öğrendiğimize göre belgesiz çalışan seyahat acenteleri de pekâlâ ola- biliyormuş! Biz önce Istanbullu okurumuz Sencer Ki- bar'm charter uçuş ma- cerasına kulak verelim: "Sömestr tatilini Al- manya'da gecirecektik. Daha ekonomik olsun diye Panda Tur'dan t s t a n b u I - M ü n i b- tstanbul gidiş-dönüş charter uçak bileti aldık. 2 yetiskin ve 1 çocuk için o güniin kurnyla 1 mil- yon 750 bin lira dolayın- da bir para ödedik. Sultan-Air'in uçagıyia uçacaktık. Şu anda tam hatırımda yok, ama THY'nin tarifeli uçagı- na göre 500-600 bin lira kânmız olacaktı. 27 ocakla Istanbul'dan Münih'e gidişimiz nor- mal sejretti. Fakat yurda doneceğimiz 10 şubat günii Münih Hav-aalam'na geldiğimizde bo>le bir uçuşun olmayacağını ogrendik. Orada bizimle birlikte a>nı uçak!a Turkiye'ye donmek isteyen 30-40 kişi vardı. Münih Havaalanı'ndan tstanbul Panda Tur'u aradıgımızda, bize bu uçuşun 1 gün sonra yapılacagı sojlendi. Sömestr tatUinin sonu olmasına rağmen mec- buren bir gün daha Munih'te kalıp ertesi gün yi- ne havaalanına gittik. Ancak bize uçagın kalk- mayacağını, çünkü böyle bir uçuşun olmadığım söylediler. Sultan Air'in uçağı kalkmadığı için biz de Tiırk Hava Yollan'nın 13.05'te kalkan uçagıyia, yeniden bilet alarak dönmek zonında kaldık. lstanbul'a geldikten sonra Papda Tbr'u defa- larca telefonla ve bizzat pfisine giderek aradık ve gerçekleştirilme\en uçuş için THY'ye ödediğimiz 825 markı ne zaraan alabileceğimizi sorduk. An- cak bu konuda muhatap oldugumuz Taner Bay- kara ve Ayiolon Be>ler bizi ovalamış olmalüar ki bir sonuç alamadık. Eger Münih Havaalanı'ndan Panda Tur'u ara- dıgımızda bize ertesi gun uçuş olacagı vaat edil- meseydi biz de o gun THY ile Türkiye'ye döner, biz işimizden, çocuğumuz da okuldan kalmamış olurdu. Aynca yabancı bir ülkede bir gece daba geçirmenin malivetini yüklenmezdik. Diger tiike- ticileri bu konuda uyarmak istiyonım." Okunımuzun bu mektubu uzerine Panda Tur'u biz de defalarca aradık, ancak izini bulamadık. Seyahat acentelerini çatısı altmda toplayan TÜR- SAB'la bağlantı kurduğumuzda ise bize, Panda Tur'un üyeleri olduğu, ancak uzun süredir tele- fonlarının yanıt vermediği bildirildi. Bunun uzerine Sultan Air'i aradık. Sultan Air, kendilerinin sadece uçaklarını kiraya verdikleri- ni, Panda Tur gibi başka şirketlere de uçak kira- ladıklarını, konuyla bunun ötesinde bir ilgileri bulunmadığım bildirdi ve konu>iı Turizm Bakan- lıgı'ndan takip edebileceğimizi hatırlattı. Turizm Bakanlıgı 11 Turizm Müdürlüğü'nden Kemal Yavnz'la görüştük ve sonuçta Panda lar 1 - un ortaklar arasında çıkan ihtilaf sonucu kapan- dığım öğrendik. Turizm îl Müdürlüğü'nden al- dığımız bilgiye göre Panda Tur'un bakanlık em- rinde teminatları olması gerekirdi ve tüketicinin müracaatı haUnde bu teminatın çözülmesi ve za- rarların ödenmesi söz konusuydu. Müracaatın 2 nusha halinde dilekçeyle ve eldeki evraklann fo- tokopilerinin ibraz edilerek yapılması gerekiyor- du. Okurumuz Sencer Kibar, bu müracaatı yapa- cak, sonucu hep birlik- te göreceğiz. Bu arada daha önceki haftalarda "charter nçak bileti alırken" başlığı altında yine bu köşede yayımla- dığımız bir mektup uze- rine Seven lurizm'in yö- neticisi Deaiz Tüfekçi'- nin bir turizmcı olarak yaptığı uyarıları da okurlanmıza aktarmak istiyoruz. O mektupta Sulta- nahmet'teki Erkan Tur'- dan charter uçak bileti alan bir okurumuz, ken- disine vaat edilen saat- te, vaat edilen havayo- luyla uçamadığından ve Londra'da Heatrow ye- rine Gatwick Havaala- nı'na inmek zorunda kaldığından yakınmış ve mektubunun sonunda da charter bileti alacak- lara bazı tavsiyelerde bulunmuştu. Bu mektup uzerine bizi arayan Seven Turizm yöneticisi Deniz Tufekçi, tüm seyahat acentele- rinin Turizm Bakanlıgı'ndan belge almak, bakan- lığa teminat yaürmak ve aynca TÜRSAB'a üye olmak zorunda olmalanna karşın, bu yükümlü- lüklerin hiçbirini yerine getirmeden çalışan ve kendilerine "seyahat acentesi" diyen bazı kuru- luşların var olduğuna ve ne yazık kı bunlarla il- gili hiçbir yasal önlem alınamadığına dikkati çek- ti. Bu tür kuruluşlann genellikle turistlerin yoğun oHuğu Sultanahmet çevresinde yoğunlaştığını kaydeden Deniz Tufekçi, "Erkan Tur, Sultanah- met'te kacak olarak çalışan 10-15 civanndaki bü- rodan bir tanesidir. Seyahat acenteliği servisi ve- remez, yasal degildir. Ne yazık ki her gün yüz- lerce turisl bu rur ^eykrle, hatta çok daha aa so- nuçlar doguran olaylarla karsdaşmaktadır. Gö- revleri bu tür f aaliyetleri engdlemek olan Turizm Bakanlıgı, TÜRSAB, Eminönü Kaymakamlığı ve İstanbul Valiligi ise maalesef olaylara seyirci kalmaktadıriar" diyor. Deniz Tufekçi, tüketicinin bir yanlışlık halin- de, ancak belgeli seyahat acentelerinden zaranm tazmin edebileceğini hatırlattıktan sonra servis satın alacagı acentenin yasal belgesi bulunup bu- lunmadığım mutlaka öğrenmesini salık veriyor. Rekabeti beceremiyoruz Dünya Ekonomik Forumu'nun, ülkelerin rekabet güçlerini ölçen araştırmasında Türkiye seçilmiş 33ülke arasında 31. sırada yer aldı. Devletin ekonomiye müdahalesi söz konusu olunca Türkiye üst sıralara tırmanıyor. Ekonomi Servisi — Davos top- lantılannın duzenleyicisi Dünya Ekonomik "Forumu'nun, dünya ulkelerinin rekabet güçlerini ölçen araştırmasında Türkiye 33 ulke arasında 31. sırada yer aldı. Tür- kiye geçen yıl 32 ülke arasında 30. olmuştu. Dünyanın, rekabet gü- ctı en fazla olan ülkesi ise Singa- pur olarak belirlendi. Dünya Ekonomik Forumu'nun "Dünya Rekabet Raporu 1990" başlıklı çalışmasında 34 ulke, 326 ' ayrı konuda puanlamaya tabi tu- tularak sıralandınldı. Raporda değerlendirilen verileri elde etmek için 1834 işadamı ve üst düzey yö- neticiye 126'şar adet soru soruldu. Rapora göre OECD ülkeleri arasında rekabet gücü en yüksek ülke Japonya. Bu ülkeyi tsviçre, ABD, Batı Almanya ve Kanada izliyor. Türkiye, 23 ülkenin yer al- dığ^ OECD ülkeleri sıralamasın- da sadece Yunanistan ve Macaris- tan'ı geçerek 21. sırada yer alıyor. Uzak Doğu ve Latin Amerika ülkeleri arasında ise en yüksek re- kabet gücüne sahip olan ülke Sin- gapur. Singapur'u, Tayvan, Hong Kong ve Güney Kore izliyor. Bu iki ayrı grup tek bir listeye indirgendiğinde 1. sırayı Singapur alıyor. Japonya, Tayvan ve Hong Kong ise diğer sıralan paylaşıyor- lar. Ortak listede Turkiye 33 ül- ke arasında 31.'liği alıyor. Rapor- da, geçen yıl ilk sırada yer alan Japonya'run bu yıl ikinciliğe düş- mesi Tokyo Menkul Kıymetler Borsası'nda mart ayında yaşanan krize bağlanıyor. Dünya Ekonomik Forumu'nun hazırladığı raporda başta Guney Kore olmak üzere tüm Uzak Do- ğu ülkeleri, geleceği en parlak ül- keler arasında gösteriliyorlar. Bu arada lrlanda'nın da çok yüksek büyüme hızma dikkat çekiliyor. Raporda Türkiye, yatırım ve ti- cari güvenlik açısından OECD ül- keleri arasında 18. sırada yer ah- yor. Bu konuda Türkiye'nin ge- Kim daha rekabetçi? Kim daha guvenilir? risinde kalan ulkeler Portekiz, ttalya, Ispanya, Yunanistan ve Macaristan. Kore, Meksika, En- donezya, Hindistan ve Brezilya da "güvenilirlik" konusunda Tur- kiye'den daha düşük not alan ülkeler. Rekabette son sıralarda yer alan Türkiye, devletin ekonomi- ye müdahalesi söz konusu olun- ca en üst basamaklara tırmanıyor. Türkiye, bu konuda OECD ülke- leri arasında 9. sırada yer alıyor. tnsan kaynaklan konusunda ise Türkiye'nin yeri sonunculuk. Bu konudaki sıralama eğitim, yete- nek, halk sağlığı, işsiz sayısı ve in- sana yönelik harcama verilerine göre yapıhyor. SATILIK OTO Sahibinden 77 Model 131 Şahin görünümlü. 325 25 83 SATILIK Selıuıpaşa Demirören Sitesi'nde 85 metrekare möbleli dairc 579 29 75