Katalog

CVMHURÎYET/12 EKONOMİ 3 MA YIS 1990 DÖVİZ KURLARI 3 MAYIS 1990 Dövizffl Cinsi 1 ABO Ootan 1 B.Alman Markı 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fraosız Frangı 1 Hollanda Florini 1 isvec Kronu 1 İsviçre Frangı 100 İtaiyan Lıretı 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Oinarı \ Sterttn 1 S.Arabistan Riyali • Dövız Alış "2528793 1502.01 1901.76 213.50 7281 39521 ' 636 36! 447.81 1335 72 414 44 1735.71 204 94 1600 8611.18 4151.75 674.31 Dövız Satıs Efeküi Alış ı Efektıf Satıs 2534.00 1505.02 1905.57 213.93 72.95! 396.00] 637.64 I 448.71 1338.40 41527 1739.19 205 35 16.03 8628 44 4160.07 ' 675.66 i 2526 40 ! 1500.51 i 1869.43 i 213 291 71.57' 391.26 625 54 447.36 1334 38 41030 1733.97 201.46 15.84 8464.79 4147.60 i 662.85 2541 60 1509 54 1911.29 21457 73 17 397 19 639 55 450 06 1342 42 416.52 1744 41 20597 16.08 8654 33 4172.55 677.69 ÇAPRAZ KURLAR $ 1.6836 BAlman Mark S 5.6473 Fransız Frangı S 1.8933 Hollanda Florinı S 1.4570 İsviçre Frangı S 1233.99 İtaiyan Lireti S 158.06 Japon Yeni S 3.7504 S. Arabıstan Riyali £ 1.6417 S BORSAHA A«*nento AJvtoHoMng AMdobCani An»» Bagta$ Bolu Çitnen» Bnsa ÇeükHatat Çımsa Ç. Elekmk DevaHoUng Dokta? E Başı Yatınm Ege Biracılık EgeGûtmt Enks Holdkıg EttjiO.Ç Good-Year KfcreFab. Guney Biraaiık Hektas İznw 0 Ç tzocam Kammsan Kav Kepc Elekir* KoçHolding KoçYUmm Kordta KortmTaran Koytaş MakMa Tatam Maret MensucatSan. Metaş Nasaş Olmuksa Otesan PınarSüt tabafc Saloıpan Tslelaş T.lş Ban. (B) T.tş Ban. ( 0 T. Srnnens T. Ş & C a m T Smai K.B T OemirO* Yas» Yapı K.B. Ûncetese- mapan «300 44000 12000 22000 8100 12750 6600 15000 8300 26000 31500 15250 33000 24000 4400 10500 11750 11750 2000 11000 11250 1750 20000 13500 23500 15500 37500 16750 9750 8900 23000 27500 5000 6100 1600 2200 5500 14750 6400 6300 28500 12000 18750 17250 4050 32000 9200 3550 9600 6800 5400 ŞLEMLE Buo,ih«G i BtJ3J"«J sıdûs* 8400 43000 11500 22500 8200 13500 6400 15250 8400 26500 32000 15250 33000 24000 4350 10750 11500 12000 1950 11250 12000 1600 19000 13250 25000 15000 37500 16750 en yûcek 8800 46000 12750 23500 8900 14000 6800 16000 • 9200 280OC 33500 16000 33500 25500 4850 11500 11750 12750 2100 12250 12500 1900 22000 14250 25500 16000 38500 17000 9700: 10300 8900! 9300 23000 29000 4900 6200 1450 2050 5400 15000 6500 6400 29000 12000 18500 18750 43S0 32000 9700 3300 9900 6800 24500 30000 5500 6600 1450 2250 5700 16000 7100 6900 31000 13000 19500 18750 4400 32000 10000 3500 10300 7200 5300 5700 R Bugûnkû kapanış 8800 45000 12750 23500 8900 14000 6400 16000 9200 28000 33500 16000 33500 25500 4850 11250 11750 12750 2100 12250 12500 1900 22000 14250 25500 16000 38000 17000 10300 9300 24500 29500 5500 6600 1450 2250 5600 16000 7100 6900 31000 13000 19500 18750 4400 32000 10000 3400 10300 7200 5700 Işiem mıktarı 115197 3004 3475 124466 218066 15800 27800 66780 60120 158817 54900 11780 14250 30500 86181 40206 1202100 13600 365400 74000 14270 99S50 6317 149960 1240 51407 10400 53316 43575 31112 51950 49800 10200 58700 10000 90606 36175 38480 14500 77800 30840 17200 40881 8400 24120 4329 13875 57300 36048 56300 261100 2 MAYIS 1990 En çok s&ı yapıian fiy. 8500 44000 12750 23500 8700 14O00 6400 16000 9200 27500 33500 16000 33500 25500 4400 11000 11500 12750 .2100 11750 12250 1600 22000 14250 25500 15750 38000 16750 10200 8900 24500 30000 4900 6400 1450 2200 5500 15000 7100 6600 31000 13000 19250 18750 4400 32000 10000 3400 10000 6900 5500 Ag-'ıfci ort.fr/ 8590 44518 12303 23149 8573 139H 6572 15948 8850 27341 33388 15736 33417 24960 4588 11001 11560 12614 2060 11781 12347 1727 21000 13964 25333 15481 37990 16837 10011 9049 24381 29789 5109 6457 1450 2153 5509 15469 6877 6639 30778 12839 19043 18750 4397 32000 9970 3376 10080 6965 5427 İKİNCİ PAZAR AtulTetcsDl Aksı Çan.Çimento Oenid Cam Ooiusan Ege Endustn Fıransbank Gentas Ik Fın Kıralama Intema Mar MartıO Mctbank Nct Hokünç Okan Teksö Peg Pfofik) Pıruf Enl El PınsSu Pınar Un Pimaş Potyten Santral HoM Sötea Teoan Yûnsa 6800 24000 16500 4650 5150 14500 4200 7500 11250 2200 17000 5100 6800 9250 2850 10500 1400 2200 7100 4900 7000 19000 23500 7200 4200 7400 24500 16250 4200 5600 15500 4300 7700 12250 2250 18000 5000 6400 8400 2700 10500 1450 2250 7200 5300 7700 20750 22000 7900 4300 7400 25000 17250 4500 5600 15750 4300 6100 12250 2350 18500 5400 6800 9400 2750 11000 1550 2400 7600 5300 7700 20750 22500 7900 4750 7400 25000 17250 4500 5600 15750 4300" 8000 12250 2350 18500 5400 6700 9400 2750 11000 1550 2400 7600 5300 7700 20750 22500 7900 4750 I.L. M 4 * . 1 l (Kafci: 3299.35) 18600 600 1600 3200 1050 69600 1000 30700 48500 37300 •30300 19200 33000 77700 9000 35400 73850 55200 5100 3900 800 200 16700 887 173700 sfcm 7400 25000 16500 4500 5600 15750 4300 8000 12250 2300 18500 5300 6400 9000 2700 10750 1500 2400 7600 5300 7700 20750 22500 7900 4600 7400 24833 16593 4437 5600 15702 4300 7897 12250 2310 18479 5205 6521 8946 2722 10741 1496 2356 7462 5300 7700 20750 22398 7900 4601 52 651 9 C İ > 9 U I ....3021 Maliye Bakanı'na vergi soruları ALTIN GÛMÛŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar attm 22 ayar toıiezik 18 ayar altın 900 ayar gümüş Vakıfbank Altını Zıraal Aftını M.Bankası 1 Ons $ Alış 203000 Satıs 207 000 235 000 ' 245 000 30.350 30 450 27 000 22 760 423 174000 173 500 29 800 22 840 445 175 000 175.000 370.15 37100 Tl ImerDar* Orl faia m = 50 00 SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABO Dolan Batı Alman Martı İsviçre Frang: Hollanda Flonni Alıs 2545 1506 1735 1335 Ingılız Sterlını ı 4150 Fransız Frangı 449 A.Şılını : 213 100 İtaiyan Lıretı j 204 S A Riyali 680 Satıs 2550 1510 1740 1340 420O 452 215 207 685 Döviz Int ($) = 2538 00 ABDURRAHMAN YILDIR1M Kamuoyuna "vergi reformu" olarak ta- nıtılan yeni paket, vergi uzmanlarınca "anlamlı" bulunmadı. Mecliste görüşül- me aşamasına gelen paketle ve genel ola- rak hükümetin vergi politikasıyla ilgili olarak Maliye ve Gümrük Bakanı Adnan Kahveci'yi soru yağmuruna tutan uzman- lar, vergi paketinin bir anlamı olabilme- si için hangi gruplann vergi yükünün art- tırılacağının, hangisinin azaltılacağtnın belirli olması ve ne kadar vergi artışı sağ- lanacağımn bilinmesi gerektiğini belirti- yorlar. "İ cretli kesimden üç kuruş daha faz- la vergi alınamayacağı" saptamasında bu- lunan Prof. Dr. Gülten Kazgan. "Vergi paketi ile kamu harcamaları ve yatınm- ların koordinasyonu yapılmadıkça Tiirk ekonomisinin rayına oturlulması müm- kün olmaz" değerlendirmesini yaptı. Marmara Üniversitesi öğretim üyelerin- den hesap uzmanı Veysi Seviğ, "Geı-çek bir vergi reformunu ancak geniş hajk ta- bakalanna dayanan bir iktidann cesaretle yapabileceğini. mevcul iktidann böyle bir reformu gerçekleştiremeyeceğini" savun- du. Prof. tzzettin Önder "sadece ücret- lilerin Gelir Vergisi indirirni dışında tutulduğuna" dikkat çekerken, Prof. Dr. Taner Berksoy da "Ancak gelir dagılımın- daki adaletsizligi onaracak düzenlemeler vergi reformu nitelemesine hak kazanır" değerlendirmesini yaptı. Öğretim üyeleri, Maliye ve Gümrük Bakanı Adnan Kahveci'ye şu soruları yö- nelttiler: Pr«f. Dr. Taner Berksoy • Ku- PROF. BERKSOY 1) Kurumlar vergisindeki istisnaları daraltmayı, bu istisnalann süresini azaltmayı neden düşünmüyor sunuz? 2) Asgari ücret hâlâ neden vergi dışında tutulmuyor? PROF. KAZGAN 5) Vergi paketinin Merkez Bankası'nın para programını tamamlayıcı olması düşünülüyor mu? 6) Böyle düşünüldüyse bu paket gerekli kamu finansmanını sağlayacak mı? PROF. ÖNDER 3) Neden sadece ücretliler gelir vergisi indirimi dışında tutuluyor? 4) Ciddi işlem hacmine ulaşmış borsadaki işlemler neden kapsamlı bir vergiye tabi tutulmuyor. VEYSİ 7) Vergi paketi hangi gruptan vergi almayı, hangi gruba vergi avantajı sağlamayı hedeflemiş? Rakamsal olarak açıklanabilir mi? 8) Bütçe giderlerini hangi kesimden Jcarşılayacaksınız? mı? Şeffaf ve takvime bağlı hale getiri- Prof. Dr. tzzeltin Ander • Ne- lecek mi? • Asgari ücret neden vergi dışı den sadece ücretliler Gelir Vergisi indiri- nuz'.' • Vergi politikalannın iktişadi po- bırakılmıyor? • Gelir dağılımında adalet- mi dışında tutuluyor? • Bugün çok cid- litikaJarı takip etmekte kullandığı araç- sizliği onaracak bir gelir vergisi sistemi- di işlem hacmine ulaşmış ve önemli kâr- lar herhangi bir rasyonale bağlanacak ne neden gidilmiyor? lar sağlanan borsadaki işlemler neden rumlar Vergisi istisnalaıını daraltmayı, süresini azaltmayı neden düşünmüyorsu- kapsamlı bir vergiye tabi tutulmuyor? • Şehirleşme rantlannı en iyi şekilde ver- gilendirecek şekilde servet vergileri neden etkili kılmmıyor? Ciddi bir müessese ola- rak kullanılan servet beyanının yeniden konulması niçin düşünülmüyor? • Özel- likle Kurumlar Vergisi, Gelir ve KDVdeki istisna ve muafiyetler ciddi olarak neden gözden geçirilmiyor, kaldınlmıyor? • Ha- yat standardmda, yüksek gelir gruplan- nı sıkan, düşük gelir gruplarını ferahla- tan bir düzenlenme neden yapılmıyor? Prof. Dr. Gülten Kazgaa • Ver- gi paketinin ve Maliye politikalannın Merkez Bankası'mn açıkladığı para prog- ramını tamamlayıcı olması düşünülüyor mu? Böyle bir hedef var mı? • Böyle dü- şünüldüyse, bu paket gerekli kamu fi- nansmanını sağlayıcı bir paket mi? • Ver- gi paketi özel sektörü yatınma yönelte- bilecek mi? Yatırım yapacak kesimi in- citmeden vergi geliri nasıl arttırılacak? • Paket, gelir dagılımım daha fazla bozma- dan vergi gelirlerini nasıl arttıracak? • Vergi yükünde nasıl bir denge sağlana- cak? Spekülaüf kazançlardan neden vergi alınmıyor? Veysi Sevtg • Vergi paketi hangi gruptan vergi alrnayı, hangi gruba vergi avantajı sağlamayı hedeflemiş? Rakam- sal olarak açıklayabilir misiniz? • Vergi gelirleri bütçe giderlerini karşılayamıyor. Bu giderlen karşılamak için hangi kesi- me yük getiriyorsunuz? Bunu rakamsal bir şekilde açıklayabilir misiniz? • Vergi kapsamında olmayan gruplardan vergi al- mayı düşünüyor musunuz? Buna ilişkin pakette bir tek madde var mı? YATIRIM Mıniaiı Iş Yatınm-1 jştonm-2 1$ Vdtımv3 bVSonrM İnterfon-1 lnterfon-2 kıterfon-3 krterfon-4 İktlsat Yat-1 İMisat Vat-2 İMisai Oolat fon İktisat Mzrk Fon İktısat Alılım Fon 6Mn6Yamm-1 Ganr*'ftSnm-2 GaranSTft»ınv3 Esbank Fm-1 Esbank Fon-2 YKB Vat Fonu YKBSeMör Fon YKB Hcse For YKB Kamu Fon YKB ükiiFon YKBKarma Fon YKB Döviz Fon Vakıf Fon-1 Vaiof fon-2 Vakıf Fon-3 VaKıf Hisse Fon Vakıf Oünya Fon OsbankMavi Fon Oışbank B«yaz Fon Tütûn Fon Mtsui Fon-1 Mitsui Fon-2 Finans Fon-1 Rnans Fon-2 Rnans Fon-3 Finans Fon-4 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Fon-3 Hatk Fon-1 Halk Fon-2 Pamuk Fon Emlak Fon Impesı Fon SOmer Fon Töbartk Fon Denızbank Fon FONLARI Çık* tariN iaO7.87 14.03,89 09.1089 17.0190 19.06^7 14.12B7 2702B9 07.0&89 1609.87 1O02B9 0602.89 2802.89 111239 22.10.87 10.0189 1202.90 16M1B7 311089 02.1187 0703.88 CC.03S8 0703B8 0703B8 0703.88 02.01^9 09.05B8 24.04 89 181089 220330 2503.90 260688 100489 040788 15.0788 2aiOB9 200389 200789 181289 20.03.90 09.1089 14.O2J90 1402.90 01.11.89 08.0190 02.0130 22.01.90 0202.90 12 0230 270390 160490 Ç*ış deteri 10800 20000 10600 10000 10.661 9960 9959 11.200 9.764 9806 9.596 9.890 10.000 9376 9.731 10.437 10319 10.000 10.477 9.785 9713 9.795 9.693 9328 • 9.294 10-000 48 279 10444 9394 9B74 10.057 20558 11021 40.000 10.000 9946 9.956 10.428 9958 10.100 10000 10000 11.397 10.357 10.724 10.000 10086 10.405 10009 10808 DOnkıi değeri 49105 33.417 13.023 11.217 37.753 32.291 16S28 15.408 32.424 27325 12854 12514 11.821 37593 17881 11.538 38136 12.483 36.039 28.495 51888 28.021 24216 28.474 13549 28.099 73.615 13.271 9777 10.024 25.741 33561 27208 102378 12.579 16592 14 365 12 256 10244 14.032 10.770 11.031 14552 11561 14.355 11.349 11189 11.533 10341 11.086 2 MAYIS Etogiınku dejeri 49155 33.279 11041 11.228 37.797 32.330 16848 15.427 32565 27433 12S75 12.653 11897 37.640 17341 11555 38175 12.498 36.082 28528 52.182 28063 24.245 28506 13568 28133 73.700 13288 9847 10031 25.773 33.597 27.242 102524 12593 16.913 14383 12,270 10.257 14.075 10801 11.049 14576 11581 14.567 11364 11209 11549 10.353 11114 1990 hftim (*) 0.10 -0.41 0.14 0.10 0.12 0.12 0.12 0.12 0.43 0.40 016 1.11 0.64 013 034 0.15 010 012 0.12 012 0.57 015 012 011 0.14 012 0.12 0.13 072 0.07 012 011 0.12 0.14 0.11 0.12 0.13 0.11 013 0.31 0 29 0.16 0.16 0.17 148 013 0.18 0.14 0.12 025 Meclis'te Şemiler'in gövde gösterisi ANKARA (Cumhuriyet Biiro- su) — Cumhurbaşkanlığı Danış- manlığı'na atanan eski Emlak- bank Genel Mudüru Biilent Şemi- ler, "Horzum" olayını araştıran komisyona ifade verrriek üzere geldiği Meclis'te gövde gösterisi yaptı. Şemiler, Komisyon Başka- m Ledin Barlas'ın izin vermeme- sine karşın yaptığı açıklamada, "Kemal Hor/um'un bazı milletve- killeri ile olan iş ilişkilerinin, or- taklıklannın ve yaptığım beş araş- tırmanın niçin bazı kesimleri ra- hatsız ettiğini öğrenmeye geldim" dedi. Komisyonun çağrısı üzerine dün Meclis'e gelen Şemiler'in ifa- desinin alınmasına başlanmadan önce ANAP Adana Milletvekili ve Komisyon Başkanı Barlas, bir açıklama yaptı. Açıklamasında komisyon çalışmalarjnı anlatan Barlas, bugüne değin 20 kişinin dinlendiğini belirtti. Barlas'ın sözletini tamamlama- sından sonra Şemiler, "Ben de ko- nuşmak istiyonım, müsaadt eder- seniz, ben de bazı şe>kr soylemek istiyorum" dedi. Barlas'ın, "Mü- saade etmiyorum" karşılığım ver- mesi üzerine Şemiler, bu kez "O zaman dışan çıkıp konuşayım. Daha toplantının başlaroasına 20 dakika var" diyerek isteğini yine- ledi. Baılas da "Müsaade etmiyo- nım. Sizi biz çagırdık. Bizimle ko- noşmak zonındasınız" diyerek yi- ne izin vermedi. Şemiler, komisyonun toplandığı salonun dışında daha önceden ha- zırladığı bir metni gazetecilere okudu. Şemiler'in açıklaması ay- nen şöyle: "Bildiğiniz gibi Kaya Erdem, Kemal Horzum ve Bülent Şemiler olayı başlığı ile Sayın Fikri Sağ- lar'ın vermiş olduğu bir araştırma önergesi rnevcuttur. Burada Tiir- kiye Cumhuriyeli'nin menfaatle- rini ilgilendiren meseleler vardır. Gerçekleştirilen 100 milyon dolar- lık bir banka dolandıncılığının uluslararası diizeyde bir şebekeye bağlı olduğunu ve Kemal Horzum ' ile bazı siyasikrin bağlantılı oldu- ğunu dogrulayan 5 ayrı maddelik hanka araştırması hiikümet iceri- sinde ihtilaf yaratmıştır. Bir Başbakan Vardımcısı istifa etmiş, bu araştırmayı yüriiten ge- nel müdür hiçbir disiplin kurulu veya sonışturmaya gidilmeden is- tifa etmeye zorlanmış ve bu S araş- lırmaya set çekilmiştir. Bu Araştırma Komisyonu'nun halkın beklentisi olan gerçekleri ortaya çıkarmakta tereddüt etme- yeceğine inanıyonım. Büyükleri- mizden kalan iki değerli atasözii vardı. 'Her söylediğin doğru ol- sun, ancak her doğruyu soylemek senin hakkın değildir', 'Hakikat- leri konuşmaktan korkmayınız'. Bunların hangisinin gecerli oldu- gunu göreceğiz. Buraya her soruya cevap ara- mak ve değerli komisyona yardım- cı olabilmek için geldim. Kemal Horzum'un bazı milletvekilleri ile olan iş ilişkilerinin, orlaklıkları- mn ve yaptığım S araştırmanın ni- çin bazı kesimleri rahatsız ettiği- ni öğrenmeye, bu araştırmaların ne safhada kaldığını öğrenmeye geldim. Kendim hakkında yapıian 'Ban- kayı iyi yönetmedi, prenstir, çifte pasaportludur' gibi iddiaları da cevaplandırmaya geldim. tşte 2 pasaportum. Birisi Türkiye Cum- huriyeti'ne, diğeri Yavru Vatan Kuzey Kıbrıs Tiirk Cumhııriyeti- ne aittir. Kıbns'ta Tiirk variıgı için mücadele vermiş, iiç- nesli ter ve kan dökmiıs bir ailenin çocuğu olarak her ikisi ile de iftihar ede- rim, şeref duyarım. Böyle çift pa- saportlu olmanın suç olduğunu, veya küçüklük olduğunu iddia edenler ya Türkliik dunyası ile uzaklan yakından alakadar değil- lerdir ya da böyle iddialarla esas konuyu dağıtmak. sulandırmak istemektedirler." Tigrel: Dış açığımız artacakDPT Müsteşarı Ali Tigrel, îstanbul'da düzenlenen "Avrupa-Asya Arasında Finansal Köprü" konulu toplantıda "uygulanan kur politikalarına rağmen, gümrüklerin indirilmesiyle birlikte, dış ticaret açığımızın yükselmesini bekliyorum" dedi. Ekonomi Servisi — DPT Mös- teşan Ali Tigrel, uygulanan kur politikalanna rağmen, gümrükle- rin indirilmesiyle birlikte dış tica- ret açığmın büyümesini bekledik- lerini söyledi. lstanbul Sheraton Oteli'nde yapıian "lstanbul - Londra Asya Avrupa Arasındaki Finansal Köprü" konulu semine- re konuşmacı olarak katılan Tig- rel, Türkiye'nin 80'li yülarda bü- yük bir değişim yaşadığım, bunun 9O'lı yıllarda da süreceğini belin- ti. Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı'na değinen DPT Müsteşarı, bu planda yıllık büyüme oranının yüzde 7 olarak hedeflendiğini ve 1994'te enflasyon oranının yüzde 15'e düşürülmesinin amaçlandığı- nı bildirdi. Tigrel, "Törkiye'nin en büyük sorunu, enflasyonla savaşı sürdii- riirken bir y^ndan da büyüme hı- zını düşürmemeklir" diyerek bu sorunun çözümü için Türkiye'nin daha güçlü bir sermaye piyasası- na ihtiyaci olduğunu söyledi. Dö- viz girdilerinin arttırılması ve öde- meler dengesinin sağlanmasmın Türk Lirası'ndaki değer kaybını yavaşlattığını belirten Tigrel, teş- viklerin azaltılması ve kur artış hı- zının yavaşlatılmasına ra^nıen, ih- racatta kayda değer bir azalma gö- rülmediğini vurguladı. Tigrel, "Uygulanan kur politikalanna rağmen, gümrüklerin indirilme- siyle birlikte, dış ticaret açığmın yüksek olınasını bekliyonız" dedi. Seminere konuşmacı olarak ka- tılan İngiliz Midland Bank Başka- nı Kit McMahon 1992 Avrupa Tek Pazan'nda sermaye piyasalan ara- sındaki uyumun nasıl sağlanaca- ğı konusuna geniş yer verdi. "Av- rupalılann Tek Pazar fikrini benimsediklerini" belirten McMa- hon, tek Avrupa'ran finans mer- kezinin, altyapı ve ticaret nedeniy- le Londra olacağını ileri sürdü. Türkiye'deki gelişmeleri dikkatle izlediklerini de sözlerine ekleyen McMahon, Türk sermaye piyasa- sın\n hızlı gelişimini sürdüreceği- ni umduğunu söyledi. Daha sonra söz alan İngiliz isa- Yüzyıllıkbiranın ölüıııü ESER ATİLLA Yıl 1890: tsviçreli ikiz Bomonti kardesler, Bomonti Bira Fabrikası'ru kurarak, Türkiye"de ilk kez bira üretmeye başlarlar. Yıl 1990: Fabrikanın şimdiki sahibi Tekel, bira üretimini durdurur. Türk bira tarihinde bir petdenin kapanışı- dır 1990 yılı. Bir asırlık bira kokusu, bira tadı artık tamamen tarihe karışıyor. Bomonti Bi- ra Fabrikası'nın adından bira keümesi atılıyor. Yerine belki şarap, belki viski ya da rakı gele- cek. Bomonti adınm kalıp kalmayacağı ise meçhul. Fabrikanın bulunduğu Birahane so- kağı ise belki sadece tabelada kalacak ya da yerine yeni isimler aranacak. Tanm Tannsı Osiris'ten günümüze dek uza'- nan bir öyküdür biranın öyküsü. Yaklaşık 5 bin yıl önce piramit inşaasında çalışan Mısır- lıların güç kaynağı, şimdilerde ağır patates ya- ğınm sindiği küçük bakımsız birahanelerde dertlerin, sevinçlerin mezesi haline gelmiyir. Türkiye'nin ilk birahanesi ise Bomonti Bira • Fabrikası'nın bahçesinde açtlmıştır. tstanbul1 un en sıcak günlerinde bile serin kalan, fıçı- lar içinde masaya getirilen, kadın ve erkekle- rin beraberce gidebildikleri o zamanlann^öz- de sanatçılannın konser verdikleri elit bir yer- dir burası. Şimdilerde ise bahçeden eser bile kalmamış. Bahçenin yerinde dışandan hiç de güzel görünmeyen fabrika binalan yükselmiş. Bir iki ağaç ise günümüze yadigâr. Bomonti Birahanesi nasıl yıllar önce tari- he karışmvşsa, şimdi de Bomonti Bira Fabri- kası tarihe karışıyor. Çünkü Tekel, 1940 yılın- da devraldığı Bomonti Bira Fabrikası'nda bi- ra üretimine son veriyor. Önceki gün Tekel Ge- nel Müdürü Süreyya Yücel Özden tarafından açıklanan bilgiye göre, Bomonti'de artık şa- rap kokuları yükselecek. Bomonti, 1890 yılında İsviçreli ikiz Bomonti kardesler tarafından kuruldu. Türkiye'nin en eski ve en büyük bira fabrikası, daha sonra Bomonti-Nektar Birleşik Bira Fabrikası adı- nı aldı. Bu kuruluş 1918 yılında tasfiye edil- dikten sonra ise yüzde 99.6'sı yine İsviçrelile- re ait olan Türk Bira Fabrikalan TAŞ adlı bir kuruluş, tesisleri satın aldı. Bu şirket, 1940'a kadar üTetimirri sürdürdü, sonra Tekel devre- ye gir^i- Bu tarihten 1967 yıtına dek Tekel tek başına bira üretimini üstlendi. Bu tarihte bi- ra üretimi "özelleştirilince" Tekel'in tekçlliği sona erdi. Ve 23 yılda tek bira üreticihğinden • yolun sonuna gelındi. Bomonti'n'n 100 yılını yazmak için bir de yetkililerle konuşmayı Tekel Bira Fabrikası'nın adından bira kelimesi atılıyor. Verine belki şarap, viski ya da rakı gelecek. Fabrikanın bulunduğu Birahane sokağı ise belki de sadece tabelada kalacak. denedik. Ancak 100 yıllık görkemli fabrika hakkında belki biraz da tarih engelini aşama- yan yetkililer bu konuda ne ser ne de sır ver- meye yar.aştılar Fabrikada göriıştüğümüz işçilere göre, "Tekel kesinlikle teslim olmama- lıydı." Hatta işçilerin anlattığına göre üç dört yıl önce >r aşandığı gibi tam sezon başlangıcı makineler onanlmaya gönderilmemeliydi. He- le hele özel sektöre rakip olan Tekel birasının hammaddesi daha ucuz bir fiyata rakiplerin- den biri olar Efes'e satılmamahydı... tşçilerden aldığımız bilgiye göre, bira fab- rikasının kapanması birkaç yıllık hikâye. Te- kel önce fabrikayı özel sektöre satmaya niyet- lenmiş. Sabancı ve Hollandah isadamlanymış bir iki yıl önce ağızlarda dolaşan. TİSK, TLRK-İŞ, BAKAMJK GÖRÜŞJVIELERİNDEN SOMUT SONUÇ ÇIKMADI Çakşma yasaları için boşa kürek Çahşma yasalarının değiştirilmesi konusunda bakanhğın şomut bir çahşma içinde olmadığı anlaşıldı. TİSK ise önce vergi dilimleri, fonlar ve SSK primleri ilgili değişikliklerin ele alınmasını istivor ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) — Çahşma ve Sosyal Güven- lik Bakanlığı ile işverenler, Türk- Iş'in çalışma yasalannda yapılma- sını istediği değişiklikleri yokuşa sürüyor. Bakanlık, işveren ve iş- çi kesiminin değişikliklerde uzlaş- ması halinde devreye girebileceği- ni dile getiriyor. TİSK de, sendi- kal yasalardan önce, vergi dilim- leri, fonlar ve SSK primleri ile il- gili değişikliklerin öncelikle ele alınmasını gündeme getiriyor. Ça- hşma ve Sosyal Güvenlik Bakan- lığı, TİSK ile Türk-İş uzmanları- nın katılımıyla dün yapıian, çahş- ma yasalarındaki değişiklik ile il- gili toplantıdan somut bir sonuç çıkmadı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın çağrısı üzerine, TİSK, Türk-İş ve bakanlık teknik uzmanları yasal değişiklik istem- leri konusunda dün bir araya gel- diler. Toplantıda, bakanlığm, Türk-İş'in değişiklik istediği, sen- dikalar, toplu işsözleşmesi grev lokavt ve iş yasaları konusunda somut bir çalışma içinde olmadı- ğı anlaşıldı. Bakanlık yetkilileri, işçi ve işveren tarafının üzerinde uzlaşma sağladığı maddelerde de- ğişikliklere gidebileceklerini, bu- nun dışında bakanlığm ayn bir gi- rişinde bulunmayacağını ima et- tiler. TİSK tarafı da, Türk-İş'in üze- rinde özellikle durduğu sendika- lar. toplu iş sözleşmesi, grev ve lo- kavt ile iş yasalarındaki değişik- liklerden önce. vergi fon ve SSK yasalannda, işçi ve işverenlerden daha fazla kesinti yapılmasına olanak tanıyan hükümlerin değiş- tirilmesini önerdi. TİSK uzman- ları, Türk-İş'in çalışma yasalann- da değişiklik içeren önerileri ko- nusunda henüz bir hazırlık yap- madıklannı, işveren görüşlerinin belirlenebilmesi için bazı öğretim üyelerine başvurduklannı, bu baş- vuruların sonuçlarını henüz elde etmediklerini dile getirdiler. TtSK tarafı, vergi dilimlerinde indirim yapılması, fonlann azaltılması ve SSK prim düzeylerinin düşürüle- rek, SSK'ya devlet katkısı sağlan- ması yolundaki baa önerileri top- lantıda gündeme getirdiler. Türk-İş uzmanlan ise. konfede- rasyonun bakanhğa sunduğu ya- sa değişiklik önerilerinin, Türk-İş genel kurul kararları doğrultusun- da hazırlandığını, bu öneriler üze- rinde pazarlık yapamayacakları- nı ifade ettiler. Konfederasyonun önerilerinin takipçisi olacaklannı dile getiren Türk-İş uzmanlan, böylesi toplantılarla somut bir so- nuca varılamayacağını, ancak di- yalogdan kaçıldığı gibi bir izlenim yaratmamak için görüşmelere ka- tıldıklarını da söylediler. Çalışma Bakanlığf nda, taraf- larııı teknik uzmanlan arasında yapıian bir saatlik bir görüşme, böylece somut bir karar alınama- d.in hiııi damları ise Türk dinleyicilere bir "borsa dersi" verdiler. tngiliz ko- nuşmacılar, İMKB'nin altyapısını güçlendirmesi gerektiğini belirtti. Avrupa'da bir menkul kıy- metler borsalaa merkezi kurulma- sı gerektiğini belirten İngiliz ko- nuşmacılar, bu önlem sayesinde Japon ve Amerikalı yatırımcılann Avrupa'ya daha fazla para akıta- bileceğini söylediler. Türk yatınm- cıların ve market-maker'lann da uluslararası borsalarda yer alma- sı gerektiğini söyleyen İngilizler, özelleştirme kapsammdaki şirket- lerin bu yöntemle müşteri bulabi- leceğini de ileri sürdüler. Midland Bank Seminerden sonra bir basın top- lantısı düzenleyen İngiltere Mer- kez Bankası eski başkan vekili ve Halen Midland Bank'ın başkan- lığını yürüten Sir Kit Mc Mahon Türkiye'ye geliş nedenlerinin "iş- biriigi ve teknik yardım" olduğu- nu söyledi. Başkanlığını yaptığı ekibin, özelleştirme, konvertibili- te, menkul kıymetler piyasalan, altın, döviz, sigorta ve risk serma- yesi konularında uzman olduğu- nu söyleyen Mc Mahon, tüm dün- yayı dolaşarak gelişmekte olan ül- kelerde toplantılar düzenledikle- rini belirtti. Mc Mahon.Çitosan1 ın özelleştirilmesinin mahkeme kararıyla iptal edilmesinin hatır- , latılması üzerine, "Hükümet ka- rarlanyla mahkeme kararlanmn çakışması labii ki yabancı seıma- yeyi endişelendirir fakat Tiirk eko- nomisinin özelleştirmeye şiddetle ihtiyacı olduğu kesinlikle unutul- mamalıdır" dedi. Türkiye'de Mid- land Bank'ın bir temsilciliğıni aç- mak için başvuru yaptıklarım ve stenilen tüm şartları yerine geti- rerek iznin çıkmasını bekledikle- rini söyleyen Mc Mahon, Türkiye pazanna uzun vadeli baktıklarıru belirterek "kısa vadeli siyasal uı- laşmazhklardan endişe duymuyo- ruz" dedi. Mektuba bir yılda yüzde 100 zam Önceki gün posta ücretlerine yapıian yüzde 50 oranındaki zamla, mektup fiyatı bir yıl içinde iki kat artmış oldu. Ekonomi Servisi — Bir yıl içe- risinde PTT, posta ücretierine yüzde 100'e yaklaşan oranda zam yaptı. Önceki gün yapıian yüzde 50 oranındaki zam, ^PTT'nin bir yıl içinde uyguladı- *ğı üçüncü fiyat artışıydı. Son zamma göre, daha önce 200 lira olan adi mektup ücreti 300 liraya, tebrik kartı ücretleri de 100 Uradan 150 liraya çıktı. Taahhütlü mektuba yüzde 20 oranında zam yapıldı. Bin lira olan taahhütlü mektup ücreti 1200 liraya yükseltildi. Bu zam- lar, 1 Mayıs'tan itibaren uygula- maya konuldu. Bu arada adli ve vergi tebliğ ücretlerine de yüzde 50 oranında zam yapıldı. Daha önce 20 grama kadar 2 bin lira olan adli ve vergi tebliğ ücretle- ri, 3 bin liraya çıkanldı. Adli ve vergi tebliğ ücretlerindeki zam 15 Mayıs'ta yürürlüğe girecek. Bir yıl önce 150 lira olan adi mektup ücreti, son artışla birlik- te yüzde 100 oranında zam gör- dü. Bir yıl içerisinde mektup üç kez zam görerek önce 175 lira- ya. sonra 200 liraya ve nihayet son zamla birlikte 300 liraya çık- mış oldu. Öte yandan paket ücreti ve APS (Acele Posta Servisi) hiz- metleri son zammın kapsamına ahnmadı.