Katalog

Cumhuriyet Sahibi: Cumhuriyç! Malbaacılık ^e Gazetccilık Turk Anonim Şirkcıı adına Nadir Nıdi # Genel Yayın Muduru: Hasın Cemai. Müessese Muduru: Emiae tşaklıgil. Yazı Işleri Muduru: Okıj Goaensin. # Haber Merkezı Mudürü: Yllçın Bater, Savfa Duzeni Yönetmeni: Ali Acar, 0 Temsılcüer ANKARA: Abmel Tın, IZMİR: HiknKI Çetiııkom. ADANA: Çıtin Yignıogtu lc Pol :ıkj Obl B^tonpç. D15 Haberler: Ejfiu M n . Ekonoıra: Ccngiz Turtan, 1; Sendıka: Şuknn Krttnri, Kullu.r ttfcd Ister, Eğilun Grncs* Şayluı, Haber Aıa^lırma: Ismei Bertan, Vurî Haberleri: Ncrdd Dogan, Spor Danısmanr AMulkadir Vücdmtn. Dızı Yanlar: kemn Ç«lışkan. Araşt:mıa: Ş*lufi Alpay Duzdlme Abduialı Vazıcı. 0 koordinator AbımH Konıtean. £ Malı Ijler: Erol Ertııu # Muhasebe: Bulnıl * « r # Butvc-Planlaına: Sngi Oanuıbe^ojtlu # Rfklam \j}t Tonın. # Ek Yayınlar Huh-« Ak).>l 0 Idare: Hascvia Curtr. 0 i>l«nrc Öndcr Çdik, 0 Bılgı-Ijlem: Nlil InaL 9 ftnonel: Sc^gj BasUncıo0u. Basaa r Krmr Cumhunyn Matbaacdık w Gaüttdlık T.A.Ş. Turk O c * Cad 39/41 Cafeiofhı HJ» hr PK: 246-Uunbul Td: 512 05 05 (20 ha). 1<*x 22246 Fa* (1) 526 60 12 • Bunılar Ankm: Z»a Cokalp Blv Inkıbp S No. 19/4. !d- IJ3 II 4M1 , Teklu 42344 FUL (41 133 05^ f5 0 bnar H Ziya Blv 1352 12/3. Td: 13 12 30, Tdct 52359 Fuc (51) 19 53 60 : lnûnıı Cad 119 S Na 1 Kal I, Tet 19 37 52 (4 hau Teta. 62155. fa: f71) 19 3? 52 TAKVİM: 20 MAYIS 1990 Imsak: 3.46 Güneş: 5.35 Öğle: 13.05 İkindi: 17.02 Akşam: 20.26 Yatsı: 22.07 Derin yırtmaçlar, akıcı kıyafetler, saçaklar, Louis Ferand koleksiyonunda ilgi çekiyor Bu vaz vücutlanbalıklarsaracak•I LOUtS FERAND'nın orijinal bir siyah-beyaz gece elbisesi. Askıları satenden. V Çiçekler, dallar süslüyor 90 yazının modellerini, rengârenk işlenmiş balıklar süslüyor. Louis Ferand güney denizlerinin rengârenk büyülü balıklarını getiriyor moda dünyasına bu yaz. Giyenleri denizkızlarına benzeten modelleri sedef işli balıklar beziyor. Renkler bir cümbüş... Fuşya-kayısı, portakal- kırmızı, çingenepembeleri, sarı yanar döner kumaşlar, çimen yeşilleri, mercanlar... NECLÂ SEYHUN Louis Ferand bir modacı. Louis Ferand bir ressam. Louis Ferand hem modacı, hem ressam. Kıyafetlerinin çoğunda görülüyor bu özellik. Renklerini bir ressamın paletinden seçer gibi seçiyor, elbette. Önümüzdeki günlerde İstanbul'da 1990 yaz koleksiyonunu sergileyecek modacı. Konuklar renginde, deseninde, havasında onun bu ressam yanını açıkça izlemek olanağını bulacaklar. Aslında sanatla çok yakın ilgisi var zaten modanın. Tabloların duvarlarda değil de elbiselerde gözü çekmesi ilk kez oluyor değil. Duffy bir zamanlar elbiseler için kumaş desenleri çizerdi. Ünlü modacı Schiaparelli'nin kıyafetlerinde Salvador Dali'nin. Jean Cocteau'nun desenleri işliydi. Sonraları Yves-Saint Laurent aynı yola başvurdu. Mondrian, Picasso, Cocteau, Van Gogh, Matisse modellerini süsledi zaman zaman. Bugün modacı Castelbajac aynı çizgiyi izliyor. Günün sanatçıları ile işbirliği yapıyor: Malaval, Francesco Clemente, Sandra Chio. Robert Combas onun için tablo elbiseler çiziyorlar. Topor davetiyelerini resimliyor. Ama Ferand kendi çiziyor, kendi dikiyor. Esin kaynağı kendisi. Ressam Ferand, modacı Ferand'ya destek oluyor. 1921 yılında Arles'da doğan Louis Ferand, moda yaşantısına 1950 yılında başladı. Cöte d'Azur'un en sükseli köşesinde, Cannes'da bir butik açtı. İlgi uyandırdı butiği, koyduğu mallar satıldı. ama Ferand'nun istediği, beklediği bu değildi. Sattıkları, düşlediği kadınlara uymuyordu. O, daha özgür, daha modern, daha çekici bir kadına göre modeller yaratmak istiyordu. Ressam yanıyla çizdi istediklerini, modacı yanıyla gerçekleştirdi. Kumaşa, dikişe döktü düşlerini. Cannes'la yetinmedi. Cöte d'Azur boyunca bir dizi butik açtı. Ardından Paris'e geçti, modasını tanıtmak için. Yıl: 1960'tı. İlk önemli defilesiydi bu, Louis Ferand'nun. Ertesi yıl Jean Louis Scherrer ve Per Spook —kendi kanatlarıyla uçuyorlar bugün, hem de en yükseklerde— onun yanına girdiler. Ve hayalindeki genç, dinamik kadın için modeller çizdiler Ferand'ya. İstanbullular bu ressam modacının 90 kadını ile tanışacaklar önümüzdeki günlerde. Modacı bu yaz için hazırladığı renkleri, çizgileri sunacak İstanbul'da. Modacının 90 yazı bol çiçekli, bol balıklı bir yaz. Çiçekler, dallar süslüyor modellerini, rengârenk işlenmiş balıklar süslüyor. Balıklar plaj giysilerinde de çekiyor gözü, geceleri de... Modacı güney denizlerinin rengârenk büyük balıklarını getiriyor moda dünyasına bu yaz. Vücudu saran elbiseler içinde denizkızlarını anımsatan modellerini sedef işli balıklar beziyor. Trapezler, derin yırtmaçlar, akıcı kıyafetler. saçaklar koleksiyonun ilgi noktaları. Ferand 90 yazı için organizalara, meslinlere, akıcı ipeklere, yumuşacık drapelerle vücudu saran kreplere gönül vermiş. Renkler bir cümbüş!.. Bir bayram!.. Fuşya-kayısı, portakal-kırmızı. çingene pembesi-sarı yanar döner kumaşlar, çimen yeşilleri, mercanlar, geiincik kırmızıları, güneş sarılan... Modacı Ferand, ressam Ferand'nın paletinden istediği renkleri seçmiş. Ama yalnızca bir ressam ya da yalnızca bir modacı ya da "yalnızca" ikisi değil, bir üçüncü ozelliği daha var Ferand'nun. Aynı zamanda da yazar. İki romanı yayımlandı: "Penguenlerin Yazı" ve "Çılgınlar Kışı." Kim diyor bir koltuğa iki karpuz sığmaz diye. Ferand üç karpuzun bile sığdığını ispatlıyor işte!.. 5 Haziran Çevre Günii laya Hakları Bildirgesi yayıııılanacak ANKARA (Cumhuriyet Bu- rosu) — Dünya Çevre Gunü, 5 haziran salı günü kutlanıyor. tnsan Hakları Derneği (İHD). Dünya Çevre Günü'nde özel- likle yayaları hedefleyen bir di- zi etkinlikte bulunarak, "Yaya Haklan Bildirgesi" yayımlaya- cak. İHD Genel Başkanı Helva- cı, derneğin Dünya Çevre Gü- nü etkinlikleri ile yayımlaya- cakları ••Yaya Hakları Bildir- gesf'ne ilişkin Cumhuriyet'in sorularına şu yanıtları verdi: — İnsan hakları açısından çevre olgusunu değerlendirir misiniz? HELVACI — İnsan Hakla- rı Derneği'nin 1990 yılı prog- ramında konulardan biri de ;evre sörunlarıdır. Çünkü bu, insanın sağlıkiı yaşama hakkı ile çok yakından ilgilidir. Çevre sorunu, yalnız doğanın ve çev- resel değerlerin korunmasın- dan ibaret değildir. Çevre insa- nının içinde yaşadığı, yaşarken de onunla bülünleştiği bir top- lumsal ortam, bir mekânsal ilişkiler bütünüdür. Bunun için leneffüs ettiğimiz hava kadar, yürüdüğümüz yollar da çevre- nin bir parçasıdır. — İHD, çevre sonınuna na- sıl yakla-jiyor? HELVACI —Yaşama hakkı- nın bir parçası olarak gördü- ğümüzden çevreye ilişkin tüm sorunlar derneğimizin günde- mindedir. Ancak bu yıl bu so- runların içinde bir özel konu- yu da seçmeyi planlıyoruz. Bu, yayaların sorunlarıdır. Çünkü yayalar, kentlerin nüfusunun büyük bölümünü oluştururlar. Çocuktan, sakata, sağlam in- sanlara kadar tüm insanların yaya olarak yaşadığı sorunlar vardır. Bu nedenle yayalarla il- gili sorunu özellikle gündeme getirmeyi planlıyoruz. — Bu konuyu nasıl günde- me getireceksiniz? HELVACI —Belki dünyada bir başka örneği yoktur ama Türkiye için çok önemlidir, ya- yaların haklannı saptamaya çalışıyoruz ve bunu bir bildir- ge ile karnuoyuna sunmayı dü- şünüyoruz. Muhtemelen adı Yaya Hakları Bildirgesi olacak- tır. Bunun Türkiye'de çok bü- yük bir kesimi ilgilendirdığin- den kuşku yoktur. Belki duıı- yanın başka ülkelerini de ya- kından ilgilendirecektir. LOUİS FERAND'dan siyah üslüne puanlı bir takım. Bir elbise. bir ceket. Pek çok hastalığa iyileştirici etkisi olan sarmısak, üreticisini sevindirmiyor Gelelim sarmısağın yararlarmaSarmısağın yeme ozelliği dışında asıl kullanım alanı parfüm sanayii. Sarmısağın içinde kükürtlü bir esans bulunuyor. Bu uçucu esans da sarmısağa keskin bir koku veriyor ve bu kokunun ozelliği kalıcı olması. İşte parfümlerdeki kokunun kalıcı olmasını sarmısağın bu ozelliği sağlıyor. REFİK DURBAŞ KASTAMONU/GERMEÇ — İzmir kaynaklı bir habere göz at- makta yarar var. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Dr. Eren Akçiçek, sarmısağın tıbbi yönden yararla- rı konusunda gerçekleştirilen araş- ıırmaları ve sağlanan bulguları şöyle açıklamış: "Sarmısağın çeşitli hastalıklar- da kullanımı Türk halk hekimli- ğinde de var. Aynca Çin hekimli- ğinde de yaygın olarak kullanılı- Çor. Yapılan araşbnnalarda sarmı- saklı suyun iltihaplı yaralarda, menenjil. paratifo, bogmara. he- patil ve luberkiilozlu hastalarda da iyileştirici elkileri olduğu sap- tandı. Bircok ülkede tansiyon dii- şüriicü olarak da kullanıhyor." Pek çok hastalığa iyileştirici et- kisi olduğu saptanan sarımsağm, üreticisine pek yaran yok, özellik- le Kastamonu'da. Doğru Kastamonu'ya gelmeden önce sarımsağın bu yörede böyle- sine önemli bir ürün olduğunu bil- miyordum. Belediye Caddesi üzerindeki Ya- nık Han'da kadınlar, önlerinde se- petler... Sepetlerin içinde demet demet sarmısaklar... Öğleye kadar bir sepet sarmısak satılacak, öğ- leden sonra bunun karşılığı çay alınacak, şeker alınacak... Yeme- ğe tat vermese de çayın demine koku olacak sarmısak, akşam ek- meğine katık... Parfümde sarmısak Kaslamonu sarımsağı, Trakya sarımsağından daha küçük dişli, ama daha kokıılu. Bu yüzden Trakyalı satıcılar gelip Kastamo- nu'dan sarımsağı alıp kendi ürün- leriymiş gibi satıyorlarmış. Bu yö- 700 HEKTARLIK ALAN — Sarmısak, Kastamonu'da en çok elde edilen ürünlerden biri. Vaklaşık 700 hektarlık bir alanda üretim yapılıyor.(Fotoğraf: LmilKıvanç) renin sarımsağının en büyük alı- cısı da Arap ülkeleri... Sanmsağın yeme özeiliği dışın- da asıl kullanım alanı parfüm sa- nayii. Sarımsağın içinde kükürt- lü bir esans bulunuyor. Bu uçucu esans da sarımsağa keskin bir ko- ku veriyor ve bu kokunun ozelli- ği kalıcı olması. İşte parfümlerde- ki kokunun kalıcı olmasını sarım- sağın bu ozelliği sağlıyor. Bu özel- lik de Kastamonu yöresinde yeti- şen sarmısakta oldukça fazla... Kastamonu Gazetesi'nden Ce- mil Özel, "Yarın Germeç'e gidin. oranın pazarı, sanmsağı bir de orada görün" diyor. ÜmiJ Kıvaııç'la sabah erkendcn yola çıkıyoruz. Germeç, Kastamo- nu'ya 30 km. kadar. Zaman akı- yor, küçük yerleşim birimlerini ge- çiyoruz. Ama Germeç hâlâ orta- da yok. Meğer Germeç'in harita- daki ismi Alatarla. Biz Alatarla1 yı geçmişiz. Dönüp Germeç'i bu- luyoruz. Köyün girişi ve çıkışında- ki "Alatarla" tabelasından başka butun tabelalar Germeç... Ali Kuşçu. köyün eski muhta- rı. 25 yıla yakın kesintisiz muhtar-- lık yapmış. Şimdi 64 yaşında. Bir yaşındayken babası muhtar ol- muş. Daha önce uzun yıllar baba- sı muhtarlık yapmış. "Babamı da sayarsan 63 yıl muhlarlık yaplım ben" diyor. Ali Kuşçu. şimdi benzin istas- yonu çalıştırıyor Germeç'te. Yeni muhtar Enis Miilevelli'yi buluyoruz. Sarmısak dikimi Gerek Ali kusçu gerek Enis Mutevelli, sarımsağın üretiminin zorluğundan söz ediyorlar. Çün- kü sarmısak ekilmiyor, tek tek di- kiliyor. Bu yüzden de sözlerini sık sık düzeltiyorlar sarmısak dikimi diye... Devletin taban fiyaı vermediği tek ürün sarmısak. Fiyatlar tücca- rın istemine göre belirleniyoı. Tam bir serbest piyasa ekonomisi. Sarmısak, Kastamonu'da en çok elde edilen ürünlerden biri. Yak- laşık 700 hektarlık bir alanda üre- tim yapılıyor. Üretimin yıllara gö- re dağılımı istikrarsızlık gösteri- yor. Kesin rakamlar olmamasına rağmen yıllık 6-10 bin ton civarııı- da sarmısak üretimi. Bunun vak- laşık 4 bin tonu yurtdışına ihnraç ediliyor. İhracatı Kayseri gibi baş- ka iller yapıyor. Sarmısak konusunda Kastamo- nu Ticaret ve Sanayi Odası'nın gö- rüşü şöyle: "Sarmısak alım satımı ilin lanm ha>.'lında önemli bir yere sahip olmasına rağmen iiretimdeki yıl- lara göre dağılımı istikrarsı/dır. Bu, sarmısak konusundaki fiyaı istikrarsızlıgından ileri gelmekte- dir. Ancak ilimizde bu konuda en- legre bir lesisin kuruiması ile bu problemin halledilebileceği kanı- sındayız." Germeç Köy Mutevelli Heveti'n- den İbrahim Uluğ'la köyün paza- rını geziyoruz. Kastamonu girişin- de sağda büyük bir alan sarmısak pazarı. Römorklardolusu sarmı- sak. Kimi sarımsağını yere dök- müş. İki kişi çuvallara sarmısak demetleri dolduruyor. Bir büyük kamyona 5-6 kişi sarmısak yüklü- yor. Bu kadar çok sarmısak. an- cak bir filmin karesindegorülebi- lir belki... Kamyonun sahibi Kayseri'den gelmiş. Sarkis Yigit. Bütün üreti- ciler tanıyor. Germeç'in sarımsa- ğınm üçte ikisini alıyor her yıl. Bu- radan alıp Kayseri'den Arap ülke- lerine ihraç ediyor, bir kısmını da Kayscri'de pastırmacılara veriyor. Sarmısak şu sıralar 4.500-5.000 iiradan alıcı buluyor. O da ıvisi. Kastamonu Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Sedal İşeri de devletin Kastamo- nu yöresinde sarımsağa gereken önemi vermemesinden yakınıyor. Devlet taban fiyat vermiyor, ama Sovyetler Birliği gibi mal karşılı- ğı alışveriş yaptığımız iilkelere sa- rımsağı satabileceğimiz düşünce- sinde İşeri. Üretimi zor Sarmısak üretimi zor ve zahmet- Ii bir iş. Çünkü sarmısak tek tek dikiliyor, başka ürunler gibi ekil- miyor. Bu da el emeğini zorunlu kılıyor. Yazar Yusuf Atılgan, akşamla- rı bir tek rakı içerken yanında me- ze olarak mullaka iki-üç diş sar- mısak yerdi. Sarımsağm gücüne inanan yazarlardandı. Çünkü Atılgan'a gore sarmısak, tansiyo- nu ayarhyornıuş... Görünen o ki böyle giderse Kas- tamonulu sarmısak üreticilerinde ne lansiyon kalacak ne de sarmı- saklarda koku... Feribotta yaz tarifesi • BANDIRMA (AA) — Bandırma-İstanbul arası çalışan feribot seferleri yaz uygulaması başladı. Yaz tarifesi süresince İstanbul'dan Bandırma'ya ve Bandırma'dan İstanbul'a her gün karşılıklı iki sefer düzenlenecek. Kış uygulamasında ise haftada beş gün karşılıklı iki sefer yapılıyordu. Bandırma- İzmir arası tren seferleri de cumartesi gününden itibaren başlayacak. Bandırma-İzmir arasmda her gün karşılıklı iki sefer yapılacak. Deneme sınavı bugün • ANKARA (AA) — Özel Dersaneler Birliği (ÖZDEBİR) tarafından düzenlenen üniversiteye giriş 2. basamak deneme sınavı, bugün 71 il merkezinde gerçekleştirilecek. Milli Eğitim Bakanlığı'nın gözetim ve denetiminde düzenlenen sınava, lise ve dengi okul son sınıf öğrencileri ile mezunlan katılacak. Deneme 2. basamak sınav sonuçlan haziranın ilk haftasında açıklanacak. Beyin cerrahları • MUĞLA (AA) — Dünyaca ünlü beyin cerrahları, bugün başlayacak "Beyin Dokusunun Kanserleri" konulu kongreye katılmak uzere Muğla'da bir araya geliyorlar. İsviçre'de yaşayan ünlü Türk beyin cerrahı Prof. Gazi Yaşargil, dünyada ilk kez böbrek üstü bezinden beyne doku nakli yapan Norveçli Dr. Eric Olef Backlund ile Dr. Hugh Cookham ve Münih'ten Dr. Beck Türk Nöroşirürji Derneği'nin düzenlediği "Beyin Dokusunun Kanserleri" konulu kongreye katılacaklar. Mikrocerrahi yöntemiyle beyindeki urların çıkarılması ile urlardan parça ahnarak ilaçla tedavinin anlatılacağı kongre, 24 mayıs günü sona erecek. Kayıp Isveçli ölü bulıındu • ANTALVA (AA) — Antalya'nın Kemer bucağında bir ay önce kaybolan İsveçli turist Rolf Hansryd'in cesedi, madenciler tarafından bir uçurumda bulundu. Jandarma Komutanhğı'ndan alınan bilgiye göre bir aydır aranmakta olan Rolf Hansryd'in cesedi, Pamucak Deresi yakınlarında, 60 metrelik bir uçurumda bulundu. Y'öredeki bir krom madeninde çalışan işçiler tarafından cesedin görülmesi üzerine jandarmaya haber verildi. Olay yerinde yapılan ilk gözlemlere göre İsveçli turistin, 60 metre yüksekliğindeki uçuruma ayağının kayması sonucu düştüğü sanılıyor. Çevre sorunu anlatılacak • İZMİT (Cumhuriyet) — Uluslararası Enerji Kimya ve Temizlik İşkolları Federasyonu (ICEF) ve Fin Kâğıt İşçileri ^ndikası PAPERILLITTO ile Türk- İş'e bağh Selüloz-İş sendikasının ortaklaşa düzenledikleri "Sendikal Çalışmalar ve Çevre Sorunu" konulu seminer yarın Dalaman'da başlıyor. Dalaman SEKA Evi'nde saat 10.00-17.00 arasında yapılacak seminer 3 gün sürecek. 4 453. maddeye hayır' • İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — "İzmir Kadın Platformu"nu oluşturan Yeşiller, Mor Dayanışma ve Çağdaş Kadınlar Derneği temsilcileri TCK'nın 453. maddesine "hayır" kampanyası başlattılar. "Kadın platformu"nda görevli kadınlar TBMM'ye sunulmak üzere imza kampanyası başlattılar. Kadınlar, Alsancak'ta TCK'nın 453. maddesinin kaldırılması için hazırladıklan pankart ve maketleri sergilediler. Kadınlar, TCK'nın 453. maddesine göre çocukların "meşru ve gayri meşru" diye sınıflandırıldığını öne sürerek "453. madde suç işliyor" dediler.