Katalog

Cumhuriyet67. Yıl; Sayı: 23615 Kurucusu: Yunus Nadi 800 TL.tKDv*w2QMxyts 1990 Pazar Romanya geçici Devlet Başkanı Ion Iliescu Cumhuriyefin sorularını yanıtladu Halkkorkusuzyaşamalıİşbirligi Romanya'nın geçici Devlet Başkanı Ion Iliescu, bugünkü seçimi kazanırsa, "herkesle işbirligi yapacağını" söyledi ve "Ülkeyi elbirliği ile kalkındıracağız" dedi. P i y a s a Iliescu, öteki partilerle arasındaki farkı şöyle anlatıyor: "Biz aşamalı olarak piyasa_ekonomisine geçilmesini istiyoruz. y Sanayinin devlet kontrolünden ilk aşamada çıkartılmasını istemiyoruz. Komunizm Eski bir komünist olduğunu gizlemediğini belirten Iliescu, "Bunun bir suç olduğunu da düşünmüyorum. Komünist sözünden anlaşıldığı tartışmalı artık." dedi. FATİH M. YILMAZ BÜKREŞ — Romanya'da INi- kolay Çavuşesku'nun devrilme- sinden sonra geçici devlet başkan- lığı görevini yuruten, bugun ya- pılacak seçimlerin favorisi Ion Di- escu Cumhuriyet'in sorularını va- nıtladı. Iliescu Romenlerin bü- yuk çoğunluğu tarafından destek- lenmesine karşı, universite genç- liğinin başını çektiği gosterı zincinnde de surekli yerilivor. Ili- escu, eski komünist olduğunu. Moskova'da eğitim görduğunü, Çavuşesku ıle bırlikte çalışuğını gizlemıyor. Ancak değisen dünya- da Romanya'nın da değişmesi ge- rektigini ve ulkenin demokrasi ile yönetileceğini söyluyor. Iliescu için şu an en onemli konu ise ül- kenın yeni anayasasının hazırlan- ması ve ekonomik sorunların bir an önce çözumu. Iliescu'nun surekli bir koruma zinciri içinde yaşadığı, binnin şu- bat ayı başında olmak uzere ardı ardına uç kez suikast gırişimi ile karşılaştığı duyurulmuştu. Bu gi- rışimler görüşmemiz sırasında Ili- escu tarafından da doğrulandı. Iliescu ile hukumet bınasında go- ruştuk. Gerçekten, rakıplennin soyledıği gıbi karızmatık bir lider. Konuşmaya, kendisinin Çavuşes- ku ile aynı kefeye konulmasından duyduğu uzuntuyu belırterek gi- riyor; Romanya'yı demokrasi ile yonetilen özgurijir ülke yapmak istediğini anlatıyor. Sonra, sakin bir şekijde sorularımızı yanıtlıyor. — Üniversile Meydam'nda gostericiler, komünist olduğunu- zu, bu nedenle de istifa etmeniz gerektiğini soyluvor. Ne yapraa- >ı düsünuvorsunuz? Onlar, siz is- tifa edene kadar gitmevecekleri- ni söyluyorlar. İLIESCU — Tum bunlar, bu ulkede demokrasinin yeşerdığini gösteriyor. Toplum. henuz, Ça- vuşesku'nun devrilmesinin şoku- nu atmaya çalışıyor. Bir geçiş do- nemi yaşanıyor. Komunizm kar- şıtı olmak başka şey, benim şalı- sımda ulke yönetimine karşı ol- mak ayrı şey. Onlar taleplerinı bıldıriyorlar. Halk, sandık başın- da bunu değerlendirecek. Ancak ben eski bir komünist olduğumu gizlemiyorum. Bunun, bir suç ol- duğunu da düşünmüyorum. Ro- manya'da 6.5 milyon kişi KP'ye üyevdi, Hem komünist sozunden ne anlaşıldığı da tartışmalı artık. (Arkası Sa. 16, Sü. l'de) PORTRE/ILIESCU: GORBAÇOV'UN SINIF ARKADAŞI 16. Sayfada ROMANYA GELECEGİNİ SEÇİYOR 16. Sayfada 30 YIL SONRA 27 MAYIS Kahraman Türk Ordusu Biitiin Memtekette Diin Gece Sabaha Karşı idareyi Ele flldı (GoT«miıyurttosıühdbaıuionıüıluı) 'Diktatörlük kurmayacağız' Yıl 1960. Günlerden 26 mayıs. Saat 23.15. Harp Okulu Komutanı'nın odasında, General Madanoğlu'nun isteğiyle son kez yemin ediliyor: Askeri bir diktatörlük kurmayacağız. Harp Okulu'ndan aynlırken arkada kalan Atatürk heykeline bakıyordum. Bana sanki yaptıklarımızı süzüyormuş gibi geldi. îçlerinde yüzbaşı ve binbaşıların da bulunduğu MBK üyelerinin toplantı yaptıkları salonun kapısında tomsonlu albaylar nöbet tutuyordu. Demokratik rejimin yeniden kurulmasını amaçlayan kafalar .ve yürekler bakımından, 27 Mayıs'ın kansız yapılması büyük bir başarıdır. Eğer bu kafa ve yüreklılık performansı gösterilmemiş olsaydı, tarıhin akışı bir başka türlü olacaktı. Isteyen ıstedığı yorumu yapabilir. Ama biz şonuçtan gurur duyuyoruz. Tarihsel olayların geliştirilmesinde müktesep hak yoktur. Olayların ıçınde bulunmak asıldır. Bunu kavramayanlar tarıhı tekerrür ettırırler ve her defasında da topluma zararlı olurlar. MBK üyelerinden Emekli Kurmay Albay SUPHİ KARAMAN anılannı ilk kez Cumhuriyet'e yazdı 6. Sayfada Şişli, Beşiktaş ve Beyoğlu bölgesine su veren Terkos kuruyor Lstaııbııl'uıı suyu bitti15 santim su kaldı Su düzeyi büyük ölçüde düşen Terkos'un temmuz başında kuruması bekleniyor. Bu gölden su alan Nişantaşı, Şişli, Taksim ve Beşiktaş'ın bazı semtleri ile Maçka gibi yörelerde su sıkıntısı doruk noktada bulunuyor. Bölgenin Ömerli Barajı veYalova'dan getirilecek su ile rahatlatılmasına çalışılacak. Haliç'ten boru döşeniyor Ömerli Barajı'ndan Fatih bölgesine verilen suyun bir bölümünün Terkos'tan su alan semtlere kaydırılması için Haliç'in altından boru döşeniyor. Borular devreye girdiğinde suyun üçte biri Beyoğlu yöresine verileceği için Fatih'te yeni kısıntılara gidilecek. Felaket tehlikesi Terkos'u kurutmamak ve Haliç'in kuzeyindeki semtlere soluk aldıracak olan Yalova suyu için yapılan çalışmalar sonuç aşamasına geldi. İSKI Genel Müdürü Ergun Göknel, "Eylül ile aralık arası çok kritik. Eğer yağmur o aylarda da yeterince yağmazsa felaketle karşı karşıya kalırız"dedi. 9. Sayfada 19Mayıs'ı törenlerle kutladık TÖRFN — Atatürk'ii Anma, Gençlik \e Spor Baıramı nedeniyle İslanbul İnönü Sladı'nda duzenlenen gösleriler ilgiyle i/lendi. (Foloğraf: Vedat Venerer) Mııhalefetten OzaPa protesto B U Cumhuriyet D E R G İ Ingiliz usulü tren çılgınlığı: Inh ufaklı lokomotıfleri, vagonlan ve demıryollanyla tren kulüplen cennetı İngıltere'deyiz... Aşkın Nur Yengi: "Sesı Sezen Aksu'ya benzeyen kız" diye anıhrken pop müzığinde nasü öne çıktı?.. Haldun Taner: Kadıköy'de bir sokak 'Haldun Taner' adını alırken, Selçuk Erez ünlü yazann Istanbul efendılığını dillendiriyor... Bugün ve her pazar Cnmhuriyet'le Süperler anlaştı Moskova'dan iyi haber ABD ve Sovyetler Birliği, Cruise füzeleri ile kimyasal silahların yasaklanması konusunda anlaştılar. Konvansiyonel silahlar konusundaki görüş ayrılığı sürüyor. 3. Sayfada Midilli'ye yansıtıcı Çanağa Yıınanistan desteği Midilli Kültur Komisyonu ile Dikili Belediyesi'nin ortak festivallerine 'jest' olarak Midilli'de yansıtıcı ocvreye sokuldu. Egekıyı- şeridinde 8 kanal yayın izlenecek 19. Sayfada MAGIC BOX REKLAMINA TRTDEN RET 16. Sayfada BAKIRKÖY'DE UYDU YAYINI 16. Sayfada CÖNEYT ABCAYÜREK yazıyor Ankara-Bursa Arası Hava ANKARA/BURSA — Sağlam yapılı insansanız yıllardır görme- diğiniz eski dost, bir rastlantı kar- şınıza çıkar. Şöyle alıcı gözle ba- kar, "Aaaa, hiç'değişmemışsin" demekten kendini alamaz. Bu türden oiaylar, bıreyler için geçerlı, muhalefetimiz için ge- çersiz. Bizdeki muhalefet "Gü- nüne göre değışır". 19 Mayıs tö- renleri sürerken, Esenboğa'dan Yeşılköy'e, oradan ver elıni, ye- şıli gitmiş, fabrıkaları gelişmiş (Arkası Sa. 15, Sü. 6'da) İZMİR'den HİKMET ÇETİNKAYA Özgürlükler İZMİR — Doğu Avrupa'dakı son gelışmeler, acaba Türkiye'- de sosyal demokrasi hareketinın önünde bir engel oluşturabilir mi? Çoğu kez gündeme geliyor bu tür sorular. Sosyal demokratlar kendı aralarında da tartışıyorlar böyle soruları. Biz de aynı soru- (Arkası Sa. 15, Sü. 6'da) 19 Mayıs iktidar ve muhalefet tarafından ayrı ayrı kutlandı. Anıtkabir ve 19 Mayıs Stadı'ndaki törenlere SHP lideri İnönü ile DYP Genel Başkanı Demirel katılmadı. Demirel, ayrı bir heyetle Anıtkabir'eçıkarken, İnönü, İstanbul'a gelerekTaksim Cumhuriyet Amtı'naçelenk koydu. Haber Merkezi — 19 Mayıs Ataturk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı'nı iktidar ve muhalefet "ayrı lorenlerle" kutladı. Muha- lefetin ilk kez katılmadığı Anıtka- bir ve Ankara 19 Mayıs Stadı'nda- ki torenlerde SHP Genel Başkanı Erdal İnönu ve DYP Genel Baş- kanı Suleyman Demirel yoktu. Anıtkabir'de siyasi parti başkaıı- ları için ayrılan bolümde sadece RP Genel Başkan Yardımçısı Şe\- ket Kazan bulundu. Erdal İnönü, Istanbul'daki alternatif kutlama- da, Taksim Cumhuriyet Anıtı'na çelenk koydu. SHP lideri gazete- cilerin "Ankara'daki törenlere ne- den katılmadığı" yolundaki soru- larını şanıtlarken, "Türkiye'de devlet duzeninde. en ust kademe- de halkın istemediği bir durumun devam ettiğini göslerraek açısın- dan bu törene Ankara'da katılmıyorum" dedi. DYP lideri Demirel de Cumhurbaşkanı Tur- gut Özal ve protokol üyelerinin ayrılmalarından sonra, GİK uye- leri, milletvekilleri ve partılilerle Anıtkabir'i ziyaret etti. Ataturk- (Arkası Sa. 15, Sü. Vde) Velidedeoğlu'na ödül İzmir Büyükşehir Belediyesi'nce 'Yılın Atatürkçüsü' seçilen gazetemiz yazarı Ordinaryüs Profesör Hıfzı Veldet Velidedeoğlu'na ödülü dün verildi. Atatürkçü Düşünce Derneği'nin Atatürk Ödülü de Prof. Muammer Aksoy'a verildi. Ödülü eşi Ulke Aksoy aldı. 16. Sayfada V elidedeoğlu KENAN EVREN, ULUSLARARASI ATATÜRK BARIŞ ÖDÜLÜNÜ ALDI 14 Sayfada New York'tan Kolejli kızın isyanı ŞEBNEM ATİYAS ~ ABD'de Oakland Mills kız kolejine mali nedenlerle erkeklerin de alınması kabul edilince okulun "kızları" ve "eski mezunlan" a^klandı. Stockholm'den Yüzde hesabı düşünceler... YAVUZ BAYDAR İsveçliler, "Biz de kendimizi istatistiğe fazla kaptırdık" demelerine rağmen ereksiyondan otomobil kullanımına kadar hemen her alanda toplumu sayılara vurmaktan kendilerini alamıyorlar. Atina'dan Ortodokslar"1 • • • • • • dovuşur STELYO BERBERAKİS Larissa'nın sürgün metropolü Theofilos taraftarları, yeni gelen despot Dimitrios ayin yaparken kiliseyi sarıp içeri gözyaşartıcı bomba attılar. Palermo'dan 40yılotelden çıkmayan NÎLGÜN CERRAHOĞLU Baron di Stefano, 40 yıldır Palermo'daki Grand Hotel'de kalıyor. Başını otelden çıkarttığt an vurulacağı söyleniyor. Londra'dan Borsanın kırmızısı EDİP EMÎL ÖYMEN Hisse alım satımıyla uğraşanlann yüzde 70'i boşanmış. Çok kazanıyorlar, ama kısa sürede tükeniyorlar. Stuttgart'tan Eski Nazinin yeni dosyası AHMET ARPAD Ünlü Nazi ve sayılı Yahudi kasaplarından Schwammberger mayıs başında- Stuttgart'a getirildi. Tripoli'den Dinginyaşam fotoğraflan ÜSTÜN AKMEN Çok korunaklı bir Iiman olan Tripoli'de akşam olunca her yan ıpıl ıpıl. İlerleyen saatlerde derin bir sessizlik. Perpionan'dan Marilyn'in büyük aşkı MİNE SAULNIER Marilyn Monroe kısacık yaşamında milyonlarca kadın ve erkek tarafından tapıldı, ama yalnızca iki kişi onu gerçekten anladılar. 10-11. Sayfalarda Geç Kalmayalım! IJemokratik hak ve özgürlükleri sınırla- yan yasakçı anlayışları günümüzde sürdür- mek gitgide olanaksızlaşıyor. Demokrasinin önlenemez yükselişi yaşanıyor dünyamızda bugün. Ozellikle teknoloji ve kitle rletişiminde mey- dana gelen olağanüstü atılımlar, her yerde de- mokratikleşme sürecinin önünü açarak onu hızlandırıyor. Bu konuda en çarpıcı tarihsel örnek ise hiç kuşkusuz 1989'un Doğu Avrupası. Yasakçı ve sansürcü rejimlerin geçen yıl birbiri ardından tepetaklak yıkılışlarında teknoloji devriminin oynadığı büyük rol, artık değişik platformlar- da bilimsel tartışmaların en güncel konusudur. Türkiye'ye gelince... Ne yazık ki biz hâlâ nehri tersine akıtma- ya çalışıyoruz. (Arkası Sa. 16, Sü. l'de) HASAN CEMAL • PKK kampında karışıklık Bekaa Vadisi'ndeki PKK kamplarmda çatışma çıktığı, örgütun onde gelen bir liderinin yaralandığı öne sürüluyor. 3. Sayfada. • Litvanya çıkış arıyor Parlamento, bağımsızlık karannın askıya alınmasmı görüşmek üzere dün toplandı. 3. Sayfada • Yahudi mezariığına yeni saldın Kanada'nın başkenti Otıav/a'daki en büyük Yahudi mezarlıklanndan birinin önceki gece saldırıya uğradığı bildirildi. 3. Sayfada • Gizemli kemanların ustası ttalyan keman yapım ustası Stradivarius'un yaşamöyküsü TV dizisi oldu. 4. Sayfada • Sinema tarihinin ünlüleri VVesternlerde ekrana gelecek 'Batı Yolu'nda Douglas, Mitchum ve Widmark oynuyor. 4. Sayfada t ^k • Pazar konuğu Edip ^k Emil Öymen Ingitiz Küllür ff Heyeti'nin yapısını, işlevini (J ve yöntemlerini, Heyet k Genel Müdürü Sir Richard f \. Francis ile konuştu. 12. ^ Sayfada • Yatırımcının haftalık rehberi Geçen hafta tasarrufçuların yüzünu güldürmek için yeterli kâr gerçekleşmedi. Ekonomide • Ligin dibi ateş hattı Türkiye Birinci Ligi'nde perde bugun kapamyor. Sporda • Bu yaz vücutları balıklar saracak Derin yırtmaçlar, akıcı kıyafetler, Ferand koleksiyonunda ilgi çekiyor. Arka Sayfada • Gelelim sarmısağın yararlanna Sarmısak üreticisini sevındirmiyor. Arka Sayfada GOZLEM UGUR MUMCU Otomatik Seçim... ANAR seçimlerin temel hukümleri ve secmen kütükleri hakkındaki yasayı değiştirerek "otomatik seçim sandıkian" ve "ozel kımlik kartlan" sistemi getiriyor. Oy pusulası tarıhe karışıyor Nasıl olacak bu ış? Şoyle olacak: (Arkası Sa. 19, Sü. S'de)