Katalog

3 NÎSAN 1990 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Sııriye-Irak yalanlaşması • KAHtRE — Mısır ve Suriye devlet başkanlan arasında geçen ay Libya'da yapılan görüşmeden sonra Mısır'm Suriye ve Irak arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi için diplomatik girişimlere başladığı bildirildi. El Hayat gazetesinin Mısır hükümet kaynaklarına dayanarak verdiği habere göre Arap ülkelerinden gelen yoğun talepler üzerine Mısır, iki ülke arasındaki gerginliğin giderilmesini dış politika öncelikleri arasına aldı. Mısırlı bir yetkili, iki ülke arasındaki basın savaşının sona erdirilmesi yanı sıra su sorunu gibi ortak konüların teknik düzeyde ele alınması için doğrudan görüşmeler yapılmasını sağlamaya çalıştıklarını belirtti. Arafat-Carter görüşmesi • KAHtRE (AA) —1 Ortadoğu barış süreci konusunda geçen ay bazı bölge ülkelerine ziyaretlerde bulunan ABD eski başkanlarından Jimmy Carter'ın, bu hafta da Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat ile Paris'te bir araya geleceği bildirildi. Caner ile Arafat arasındaki görüşmede, ABD Dışişleri Bakanı Baker*ın Kahire'de bir lsrail-Filistin diyaloğu başlatılması yolundaki önerisi üzerinde durulacak. Çavuşesku yargılanıyor • BÜKREŞ (AP) — Romanya'nın eski diktatörü Nikolay Çavuşesku'nun kardeşi Andruta Çavuşesku dün mahkeme önüne çikartıldı. Andruta- Çavuşesku, geçen aralıktaki halk ayaklanması sırasında 7 kişiyi öldiırmekle suçlanıyor. Savcı, 66 yaşındaki Andruta'yı katliam, soykırıma teşvik ve cinayete katılmakla suçladı. tddianameye göre Andruta ayaklanma sırasında emri altındaki 1000 polise, halka ateş açma komutu verdi. Mandela-De Klerk diyaloğu • DURBAN (AA) — Güney Afrikalı zenci lider Nelson Mandela, Güney Afrika Devlet Başkanı Frederik de Klerk Ue perşembe günü görüşeceğini açıkladı. G.Afrika Ulusal Kongresi (ANC) Başkan Yardımcısı Nelson Mandela, Devlet Başkanı'yla görüşmekten memnunluk duyacağını bildirdi, ancak görüşmenin nerede yapılacağını belirtmedi. Mandela, daha sonra karşıt siyahlar arasındaki kanlı olaylarla ortaya çıkan durumu yerinde incelemek üzere Pietermaritzburg'a hareket etti. Cezaevinde isyan: 47 yarah • Dış Habcrier Servisi — Ingiltere'nin Manchester kentinde bir cezaevinde önceki gün isyan çıktı. îsyan sırasında 47 kişi yaralandı. Teslim olan mahkûmlar 12 kişinin öldüğünü iddia ettiler. Cezaevi binasını kuşatma altına alan polis, dün binanın yarısını kontrolü altına aldı. tsyancılardan 700'ü dün teslim oldu. Manchester kentindeki tarihi Strangevvays Cezaevi'nde pazar sabahı kilisedeki ayin sırasında bir grup tutuklunun isyan çağnsı üzerine yaklaşık 700 tutuklu ayaklandı. Libya-Etiyopya gerginligi • TUNUS (AA) — Libya, iki diplomatııu sımrdışı eden Etiyopya'ya bir protesto notası verdi. Libya Haber Ajansı Jana'nın bildırdiğine göre Trablus'taki Etiyopya Maslahatgüzan Dışişleri Bakanhğı'na cağrılarak Libyalı iki diplomatın haksız yere sımrdışı edildiği kendisine söylendi ve bu konuda resmi açıklama istendi. Parlamento dün toplandı. Landsbergis esnek konuştu Litvanya çıkış arıyorDevlet Başkanı Vitiutas Landsbergis, bağımsızlık karannda 'değişiklik' yapılabileceğini ima etti. Litvanya Parlamentosu'ndan bir heyet Sovyet yetkilileri ile görüşmek için dün Moskova'yagitti. Dış Habcrier Serrisi — Litvan- ya, Sovyetler Birliği Başkanı Mi- hail GorbaçoT'un bağımsızlık ka- rannın geri alınması yolundaki sert çıkışı ve Sovyet askerlerinin yeniden hareketlenmesi ile ortaya çıkan gergin duruma çare bulma- ya çalışıyor. Litvanya Parlamen- tosu, Gorbaçov'a verilecek yanıtı görüşmek üzere dün toplandı. Lit- vanya Devlet Başkanı Landsber- gis, bağımsızlık ilanında değişik- lik yapılabileceğini ima etti. AP'nin haberine göre Litvanya Parlamentosu, Sovyetler Birliği Başkanı Gorbaçov'un, "Bağunsız- lık karmnnı geri alın. Karar geri •lınmazsa bu, tura Sovyet halkı için tarairi mümkün olmayan va- him sonnçlar dogurur" şeklinde- ki çağnsına verilecek yanıtı görüş- mek üzere dün toplandı. ki gün yeniden hareketlenmelerin- den sonra yükselen gerginliğin dün ortadan kalktığı bildiriliyor. Ajans, Sovyet birliklerınin dün hiçbir hareketine rastlanmadığnu duyurdu. Litvanya Devlet Başkanı Vitiu- tas Landsbergis de lsrail Radyo- su'na verdiği demeçte, bağımsız- lık ilanında değişiklik yapılabile- ceğini ima etti. Landsbergis Gor- bacov'un sert çıkışını, "hem bir uyan, hem de bir diyalog önerisi" olarak kabul ettiklerini bildirdi. Landsbergis, "Iitvanya'nın ba- ğımsızhgını geri alamayız. Çünkü buna yetkimiz yok. Ancak bagun- sızlık ilanı biMirisinin metninde yapılabilecek degişiklikler dahil ber konuda Moskova ile göruşme- ye hannz" dedi. Litvanya Parlamentosu'nca A z e r b a y c a n oluşturulan bir heyet de dün gö- rüşmelerde bulunmak üzere Mos- kova'ya gitti. Heyetin üst düzey Sovyet yetkililerle "ilişkilerin düzeltilmesi" yönünde görüşmek için çaba harcayacağı bildiriliyor. Litvanya heyetinin Batılı Ulkelerin temsilcileriyle de Moskova'da gö- rüşme yolları arayacağı haber ve- riliyor. AA'nın Reuters'e dayanarak bil- dirdiğine göre de Vilnius'ta durum önceki geceden itibaren norraale döndü. Sovyet birliklerınin önce- Ote yandan Ermenistan'ın Dağ- lık Karabağ bölgesi üzerindeki hak iddialan dolayısıyla aralann- da düşmanlık bulunan Azerbay- can ve Ermenistan cumhuriyetle- rinin başbakanlarının geçen haf- ta bir görüşme yaptıklan açıklan- dı. Bakü Radyosu'nun bildirdiği- ne göre, Azerbaycan Başbakanı Hasan Hasanov ile Ermenistan Başbakanı Vladimir Markaryan, geçen cuma günü Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te bir araya geldi- ler. LİTVANYA'YA DESTEK — ABD'de Litvanya'nın bagımsızlığım desteklemek amacıyla sık sık gös- teriler düzenleniyor. New York'ta Sovyet misyonu öniinde duzenlenen gösteriye binlerce kişi kaUldı. Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'den tehdit: IsraiTin yamsını yok ederizSaddam Hüseyin nükleer bomba yapmadıklannı, ancak çok gelişmiş kimyasal silahlara sahip olduklarını söyledi. BAGDAT (AA) — Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, ileri düzeyde gelişmiş kimyasal silah- lara sahip olduklarını belirterek Ulkesine yönelik bir saldırıda bu- lunulması halinde tsrail'e karşüık vereceklerini ve bu ülkenin "ya- nsını yok edeceklerini" söyledi. Saddam Hüseyin, Bağdat'ın ABD'den nükleer sılahlarda kul- lanılan ateşleyiciler "kaçırdığı" yolundaki ddialardan sonraya rastlayan ve radyodan yayımla- nan konuşmasında, "Irak'ta nük- leer bomba yapmıyoruz" dedi. Ancak sahip olduklan kimya- sal silahlann ABD ve SSCB'nin elinde bulunanlara eşdeğerde ol- duğunu ileri süren Devlet Başka- nı Saddam Hüseyin, bazı Batılı ülkelere de Bağdat'a karşı komp- lolor kurduklan iddiasıyla şiddet- le çattı. Saddam şunları söyledi: "Allah'a ycmin ederim ki Irak'a karşı biri herhangi bir şey yapmaya kalkışsın ateşimizle ts- rail'in yansını yok ederiz. Bunlar ne sanıyoriar, 10 bin 500 dolarlık ateşleyieiler, alom bombası imal etmek için yeterii mi? Nedir bu saçmalık? Atom bombasına ihti- yacımız yok. Çünkii kimyasal si- lahımız var. Kim ki bizi atom bombası ile tehdit eder, bunun iki misli kimyasal silah ile yok olur." Ortadoğu'daki en modern or- dulardan birini yöneten 52 yaşın- daki Saddam, Irak'ın bir komp- lo ile karşı karşıya bulunduğunu iddia etti ve "Biiyiik güçler bu oyunu kendileri doğrudan doğnı- ya oynamak isliyorlar... Şansını dencmek isteyen buyursuıT'dedı. Irak Devlet Başkanı, ülkesinin tran ile 8 yıl süren savaşın son günlerinde gelişmiş kimyasal si- lahlara sahip olduklarını, ancak bunları Tahran'a karşı kullaruna- dıklannı da kaydetti. lsrail, 198i'de Irak'ın inşa et- tiği bir nükleer reaktörü boinba- lamıştı. tsrail'in, 8 yıllık tran-Irak savaşı boyunca da Tahran'a silah- lı kuvvetlerin gereksinımi olan ye- dek parçalar verdiği öne sürül- müştü. VEFAT İstanbul ve Boğaziçi Üniversiteleri öğretim üyesi, Ferhan Demirgil'in sevgili eşi, Osman Demirgil'in biricik babası, Sezer Demirgil'in kayınpederi, değerli insan ve bilim adamı Prof. Dr. DEMİR DEMÎRGİL 2 Nisan 1990 sabaha karşı vefat etmiştir. Cenazesi 3 Nisan 1990 Sah günü (bugün) Şişli Camii'nde kılınacak öğle namazmı müteakip Aşiyan Mezarlığı'nda toprağa verilecektir. AİLESİ KAYBIMIZ KAFALI, ÖZATALAY, BATU, TAŞÇI Ailelerinin değerli varlığı ve Merhume MEVHİBE DARKOT'un eşi, t.U. Coğrafya Bölümü emekli öğretim Üyelerinden, Ord. Prof. Dr. BESİM DARKOFu kaybettik. Aziz naaşı 3 Nisan 1990 sah gunü (bugün) Erenköy Galip Paşa Camii'nde kılınacak öğle namazından sonra Karacaahmet'teki aile mezarlığına defnedilecektir. Kıılan: AYŞEGIL ÖZATALAY, SIRMA KAFALI Damatlan: CAHtT ÖZATALAY. ERCÜMENT KAFAU NOT: Çelenk göndîrilmemesi, arzu edenlerin TEV'ye bağışta bulunrnası rica olunur. Okulumuzun Simgesi, Sevgili Hocamız ve Dostumuz, Prof.Dr. DEMtR DEMİRGİCi kaybettik, acımız sonsuzdur. DÜŞÜNCELERİMİZDE VE KALBİMİZDE YAŞAYACAK BOĞAZİÇt ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİ Pepemehmetoğlu ailesinden Faide Hanım ve Mazhar Beyin kızları, Saadet ve Muhlis Erer'in gelinleri, Cemile Akbal, Kâmuran, Mufıt ve Velit Pepemehmetoğlu, Halide Yesarioğlu ve Selma Kutver'in kardeşleri, Güzin ve Abidin Dino'nun kuzenleri Alınak, Anter, Dörtyol, Kiper, Kutver Pepemehmetoğlu, Yesarioğlu ailelerinin teyze ve halaları, Osman Erer'in çok sevgili eşi, Gül Ar ve Gönül Erer'in biricik anneleri, Yeşim ve Kerim Erkan'ın değerli anneanneleri MES'UDE ERER'i yitirdik. Kendısıni 3 Nisan 1990 Sah günü Şişli Camii'nden öğle namazından sonra Feriköy'deki ailesinin yanına uğurlayacağız. AİLESİ TEŞEKKÜR Çok değerli varlığımız annemiz Sabiha Agün'ü zamanında teşhisle ameliyatı ile sağlığına kavuşturan Opr. Dr. YÜKSEL SOYEEe Anes.Dr. Mine Sun'a, Dr. Feyyan Özaymana, Dr. Baki Kadıogtu'na ve tum Kadıoğlu Kliniği personeline teşekküru borç biliriz. Trafik Kazası Sonucu t.T.L'. Fizik Müh. Mezunu AflMET ŞAKİR YÖNETİM'İ yitirdik. Seviyorum Seni Ekmeği tuza basıp yer gibi Gece ateşler içinde uyanıp Ağzımı musluğa dayayıp su içer gibi, Anıların canh kalacak. K.Maltepeli Arkadaşlann Adına HÜSEYtN KIRÇAL DUNYADA BUGUN AUSIRMEN Din ve Politika PRAG — Moldava Nehri başkente yüz kilometre uzaklrktaki Melnik'te Elbe ile bütünleşiyor. Kentin tepesinden iki nelirin bir- leştiği noktayı seyrediyoruz. Uzakta Fransa'mn Loire bölgesini andıran nehrin üzerinde bir köprüye oturtulmuş şatodan bize doğru bir yarış kayığı süzüle süzüle geliyor. Kiliseden yansıyan ayin müziğinin sesi, bahar güneşi, nehirde süzülen kürekçıler, hafif sisle bırleşince düşle gerçek arasında bir âlemde yaşıyor gibi oluyor insan. Kibar dostum beni uyarıyor: — Bunlar eskiden yoktu, buralar hep kapalıydı, diyor. Soruyorum: — Neler yoktu? — Bu ayinler... Eskiden kiliseler kapalıydı. Geçmişın baskısı şimdi öylesine bir tepkiye dönüşmüş ki ar- tık haftada bir radyodan dinsel yayınlar bile yapılıyor. Ve yıllar sonra Papa hazretleri Çekostovakya'yı ziyaret edecek. Prag şim- diden nisanın üçüncü haftasındagelecekolan Papayı karşıla- maya hazırlanıyor. Eski rejimin yıkılmasında Papa ile birlikte, doksan yaşını aş- kın olan Kardinal Tomaşek de çok önemli bir rol oynamış. Şim- di, eski kenrte, Cumhurbaşkanlıgı Sarayı'nın (Vaclav Havel orayı yalnızca çalışmak ya da resmi davetler için kullanıyor, normal zamanda geceleri kendi evinde kalıyor.) hemen yanındaki sa- rayda oturan Kardinal Tomaşek daha 1988 yılında gizlice ka- çak katolik yayınlar dağıtan rejim karşıtı I. Polansky'yi tebrik et- miştı. Bir yıl sonra 1989 ocak ayında ise yaşlı Prag Arşöveki Baş- bakan'a açık bir mektup yazarak, "rejimin artık baskıya son vermesini" istemiş, "şiddetin sonuç vermeyecegini, diyalog yo- lunun açık tutulması gerektiğini" vurgulamıştı. Tomaşek 1989 yılında Çekoslovakya hükümetinin Vatikan ile bir anlaşma im- zalayarak Papalık tarafından beş yeni pıskoposun tayininin ka- bul edilmesinde de önemli rol oynamıştı. Doğrusu. Çekoslovakya'da dinsel akımlann gelişmesinin uzun bir geçmişı yok 1988 olayını izleyen yıllarda kilise sessiz ve et- kisizdi. Hıristiyanlığın gelişip güçlenmesi, 1980'li yıllara rastlı- yor. Gerçi, eski rejimın sözde halk cephesine katılan partilerden biri olan Halkçı Partı, teoride, Hıristiyan görüşleri olan bir kuru- luştu. Ama o dönemlerde partinin bu yanı oldukça gölgede ka- lıyordu. Zaten partinin iktıdar ortaklığı da gösterkjen iieri gide- miyordu. Ama iktidann öbür ortağı Sosyalist Parti gibi, yönetimini ye- nilemiş olan Halkçı Parti'nin yeni Genel Sekreteri Bay Toma- çek, demokratikleşme hareketi içindeki yerlerini anlatırken üç slogandan yola çıktıklannı söylüyor. Bunlar "demokratça", "yurtseverce" ve hepsinden önemlisi de "Hıristiyanca" kavram- lannda odaklanıyor. Halkçı Parti'nin genel sekreteri eski rejim sırasında Hıristiyan eğilimlerini açıkça ortaya koyanların okuma ve toplumda geliş- miş bir yer edinme olanaklarından yoksun bırakıldıklannı da vur- guluyor. Halkçı Parti şu anda Yurttaşlar Forumu'nu destekliyor. "Ama, diyor partinin genel sekreteri, bızim, seçimlerde kendı ayrı adaylarımız olacak. Havel'e karşı tutumumuz da, Yurttaş- lar Forumu'na karşı tavrımız ile aynı." Halkçı Parti tek Hıristiyan kuruluş değil. Adıyla sanıyla bir "Hı- ristiyan Demokrat Partisi" kurulmuş. Bu partinin büyük kuru- luştan tek farkı, daha önce halk cephesine katılmamış olması. Bu yüzden de onlar Halkçı Parti'yi "ışbirlıkçi" ılan ediyorlar. Bir süredir Prag'da oturan, Melnik'te bana ev sahıbelıği ya- pan kibar ve zarif dostumuz, "İşın ılginç yanı, bu ülkede eski- den Polonya'da olduğu gibi Hıristıyanlık güçlü değildi. Ve rad- yodan dinsel yayın olayı Çekoslovakya'nın tarihinde ilk kez bu dönemde yaşanıyor" diyor. Melnik'in eski güzellikteki meydanında birahaneye giriyoruz. Araiarında kadınlar ve genç kızlar da olmakla birlikte yine de erkek ağırlıklı bir topluluk var içerde. Çoğunluk, ellerinde koca bira bardakları, gözlerini dikmişler, nefes almadan renkli TV'den karate tilmini izliyorlar. Biraların kalitesinin, birkaç da cinsilatifin doğurduğu fark ol- masa, kendinizi Türkiye'deki bir birahanede sanabilirsiniz. Dinsel akımlarla karate filmi merakının ikj toplumdaki geliş- melerınin de eş zamanlı olmasını acaba neyle açıklayabiliriz? DoĞUALMANYA Ibrahim Böhme îstifa ettiDemokratik Alman sosyal demokrat lider, eski gizli polisle (STASİ) ilgisi olduğu yohındaki suçlamalardan hemen aklanmasınm mümkün olmadığı gerekçesiyle SPD Başkanhğı'ndan ayrıldı. DtLEK ZAPTÇIOĞLU DOGU BERIİN — Demokra- tik Almanya Sosyal Deraokrat Partisi (SPD) başkanı tbrahim Bohme'nin, eski gjzii polis STA- Sl'yle ilişkisi olduğu yolundaki suçlamalardan hemen aklanma- sırun mümkün olmadığı gerekçe- siyle parti başkanlığından istifa ettiği açıklandı. Bu göreve Baş- kan Yardımcısı Rahip Markns Meckel geçici olarak getirildi. SPD başkan yardımcısı K«ri- August Kamilli, dün düzenledi- ği basın toplantısında, Böhme- nin parti yönetimine önceki gün başkanlıktan aynlmak istediğini bildiren bir mektup gönderdiği- ni belirtti. Kamilli'nin verdiği bilgiye gö- re, Ibrahim Böhme, eski gizli po- lis STASI ile ilişkisi olduğu yo- lundaki iddialar üzerine STASI arşivlerinde geçen hafta sonu dosyasını inceledikten sonra parti yönetimine yazdığı mektupta, "başka belgelerin de incelenme- si gerektiğini" kaydetti. Böhme, "STASI'yle ilişkimin olmadıgını kanıttayan ivedi bel- geter bulunmadığı için istifamın kabulünü isliyorum" diye yazdı ve ciddi sağlık sorunlannın da bulunduğunu bildirdi. Demokratik Almanya Sosyal Demokrat Partisi Başkanı tbra- him Bohme'nin istifası üzerine, bu göreve Başkan Yardımcısı Rahip Markus Meckel geçici ola- rak getirildi. tbrahim Böhme, Federal Al- manya'da yayımlanan Der Spie- gel dergisinde STASI'nin eski gö- revlilerince kendisine yöneltilen iddialann çıkması üzerine, bu id- dialan yalanlamış ve SPD lider- liğinden "geçici" olarak çekildi- ğini açıklamıştı. Öte yandan Federal Almanya Merkez Bankası hafta sonunda iki Almanya'mn "para biıügi" hakkında ortaya attığı planda Demokratik Alman Markı'nın ikiye bir kurundan Federal Al- man Markı'na çevrilmesini öner- di. Merkez Bankası'nın önerisi Doğu Berlin'de sert eleştirilere yol açtı. Bütün siyasal partiler, Bonn'un önerisine karşı birlesti- ler ve Başbakan Helmut Kohl'ü verdiği sözü tutmamakla suçladı- lar. FRANSA Le Pen atağa kalktı SABETAY VAROL PARİS (Cumhuriyet) — Yok- sul ülkelerden Fransa'ya göç ve giderek artan yabancı düşmanlı- ğı, Paris'te yeniden politika gün- deminin bir numaralı meselesi haline geldi. Aşırı sağ Ulusal Cephe Partisi'nin son haftalarda yapılan ara seçimlerden çok ba- şarıh çıkması, diğer partileri ka- ra kara düşündürüyor. Liderhğini Jean Marie Le Pen'in yaptığı bu partinin büyük kongresi geçen hafta sonu toplandı. Bu vesiley- le Fransız aşın sağcılan, yeni bir gövde gösterisi yapma fırsatı bul- du. Yabancı düşmanuğına çözüm bulunması için Michd Rocard hükümetinin "Llusal Cephe" dı- şındaki partilere yaptığı zirve top- lantısı çağnsı, çağrıyı alan bütün partilerce benimsendi. Toplantı bugün yapılacak. 1988 yılındaki cumhurbaşkan- lıgı ve milletvekili seçimlerinden sonra Ulusal Cephe'nin gücünü yitireceği tahmin edilmişti. Baş- kanlık seçiminde yuzde 14.5 oy alan Jean Marie Le Pen, ayru ba- şansını bunu izleyen milletvekili seçimlerinde tekrarlamakta güç- lük çekmiş, partisi meclise sade- ce 1 milletvekili sokmuştu. An- cak aradan geçen iki yıl, aşırı sa- ğın yok olmak bir yana, gücünü kurduğunu ve yer yer arttırdığı- nı gösterdi.