Katalog

20 NtSAN 1990 HABERLER CUMHURÎYET/U Kutlu ve Sargın için DYP GenelBaşkanı'ndan çagru Bayram öncesi bırakılsınlar'_ V . „ . Ktiçtik çevrecilere ödtil • İSTANBUL (AA) — Sarıyer Belediyesi'nce ilk ve orta dereceli okuüar arasında açılan "Çevremizi Koruyahm" konulu resim, grafik, afış ve kompozisyon yarışmasında derece alanlara ödiılleri düzenlenen törenle verildi. Park ve Bahçeler Müdürlüğü'nde dıizenlenen törende konuşan Sarıyer Belediye Başkanı İhsan Yalçın, çocukların çevre korumada mücadeleci lider sıfatında olmalarından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Yalçın, daha sonra, yanşmalarda dereceye giren öğrencilere ödüllerini verdi. Her dalda birincilere 150 bin, ikincilere 100 bin, üçüncülere ise 50 bin lira para ödülünün verildiği yarışmada, ayrıca dereceye giren okulların müdürlüklerine de birer onur belgesi sunuldu. SHP'li Dikmen, istifa ediyor • ANKARA (AA) — SHP tçel Milletvekili Ekin Dikmen'in bugün partisinden istifa edeceği bildirildi. Dikmen'in bugün TBMM'de bir basm toplantısı düzenleyerek, istifasının gerekçelerini açıklayacağı öğrenildi. Ekin Dikmen, uzun süreden beri, parti içi demokrasi işletilmediği gerekçesiyle parti yönetiminden rahatsız olduğunu söylüyor ve SHP'den istifa eden milletvekilleriyle birlikte hareket ediyordu. Dikmen, "Sosyalist Birlik Partisi"ni kurmak amacıyla oluşturulan "girişimci kurul"da da yer almıştı. Dikmen, son olarak bağımsız milletvekilleriyle TBMM Genel Kurulu'nda eylem yaptı. AÇIKLAMA • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — PTT Genel Müdürlüğü 17 nisan tarihli gazetemizde yer alan "6 bin telefon dinlemede" başlıkh haber üzerine yaptığı açıklamada, Anayasa'nın 22. maddesi uyannca haberleşmede gizliliğin esas olduğunu bildirdi. Açıklamada, hâkim kararı olmadan haberleşmenin engellenemeyeceği belirtilerek bunun dışında telafonlann dinlenmesinin fiilen ve hukuken mümkün olmadığı kaydedildi. Cumhuriyet savcılarının verdiği dinleme karannın hâkim tarafından 3 gun içinde onanmadığı takdirde, diğer konuşmaların dinletilmediği kaydedilen açıklamada şu görüşlere yer verildi. Anayasa'nın "Haberleşme Hiırriyeti" başlıkh 22'nci maddesinde, herkesin haberleşme hürriyetine sahip olduğu ve haberleşmenin gizliliğinin esas olduğu; kanunun açıkça gösterdiği hallerde, usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınan merciin emri bulunmadıkça, haberleşmenin engellenemeyeceği ve gizliliğine dokunulamayacağı hükme baflanmış olup, bunun dışında telefonların dinlenmesi kuruluşumuz açısından hukuken ve fiilen mümkün bulunmamaktadır. Diğer taraftan, anayasanın sözkonusu maddesinde ifade edilen "kanunun açıkça gösterdiği haller"de de, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun 92'nci maddesindeki kayıt ve şartlarla Cumhuriyet Savcılarmın verecekleri karar üzerine telefon konuşmalan ilgililer tarafından dinlenebilmekte, cumhuriyet savcılıklan tarafından verilmiş dinleme karannın hâkim tarafından onaylanıp onaylanmadığı araştınlarak karar 3 gün içerisinde onaylanmadığı takdirde, müteakip konuşmalar dinletilmemektedir. Aynca 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu'nun 20 ve 22'nci maddelerine göre de, konuşmaların ve konuşma yapılıp yapılmadığının başkalarına ifşa edilmesi yasaklanmıştır. Haberleşme hürriyetine ilişkin Anayasa, CMUK ve Telgraf ve Telefon Kanunu'nun ilgili maddelerinde yer alan hükümler personelimizin bilgisi dahilinde olup, buna aykırı hareket eden PTT personeline personel yönetmeliği hükümlerine göre disiplin cezası uygulandığı gibi, haklarında adli kovuşturma da yapılmaktadır. DYP Genel Başkanı, aynı suçtan tutuksuz yargılananlar bulunurken, Kutlu ve Sargın'ın hapsedilmelerinin Türkiye'yi dışarıya "insan haklarını ihlal eden ülke" durumuna soktuğunu söyledi: ANKARA (Comhariyet Büro- sa) — DYP Genel Başkanı Sülej- man Demirel, "Haydar Kutlu ve Nihat Sargın'ın bayramdan önce tahliye edilmelerini" istedi. Demi- rel, aynı suçtan birçok kişinin tu- tuksuz yargılanmasına karşın, Kutlu ve Sargın'ın salıverilmeme- lerine dikkat çekerek, "Bunun ce- vabını dışanya vennek mümkün degildir" dedi. "tnsanlann snçlu sayılıp, suç- suzhıfunn ispata mccbur edfleme- yecegini" belirten Demirel, Kutlu - Sargın davasının "Yalnız huku- ki bakımdan degil, insani ve siya- si bakımdan da değişik bir boyut kazandıgı" goruşünu savundu. Demirel şöyle konuştu: "T.G kanunlanna göre kişiler suç işlemis sayılabilir, kişi hâkim Urafından cezası verilinceye ve buna bir itiran varsa suçlu sayı- lan kişinin bu itirazın yapılıp yi- ne yüksek mahkemelerde karar kesinlik kazanıncaya kadar sade- ce sanıkür, kJşiyi suçlu sayıp, suç- suzlugu ispat edildiği zaman suç- suz saymak hukukun ustünliıgu prensibiyle ters düşer. Kişiyi suç- soz sayıp suçluluguno ispat ede- cekdniz. Hukukun üstünlügü bu- dur. Beraatı rimmet asıidır. Iki se- neye yakın zamandır Kutlu ve Sar- gın hapishanededir. Mahkeme ediliyoıiar. Aynı suçtan mahkeme edilen arkadaşlan açıktan mahke- me ediliyor. Bizim mahkeraenin isine karışbgımız yok. Kutlu ve Sargın'ı mahkeme etmesinler de demiyonız. T.C kanunlannın ya- ptcüan ve ugulanmasımn takipçi- leri olarak biz bunu diyemeyiz. Türkiye'nin içinde ve dışında, ba yüzden Türkiye'nin aleyhine bir kişileri açıktan mahkeme ediyor- sunuz, bunlan neden hapsederek mabkeme ediyorsunnz? Bunun cevabını dışanya vennek mümkün degildir." Kutlu ve Sargın'ın kaçabilecek- lerinden endişe edildiği gerekçe- siyle de tutuklu yargılanamaya- caklannı kaydeden Demirel, "Ka- çacak olsalardı yurtdışından gel- roezlerdi. Boyk bir olaydan doîayı Turkiye insan haklannı ihlal eden bir ülke göriıntusunde olmamalı- dır" dedi. Demirel sorumlulara şu çağrıda bulundu: "Bayram geliyor. Türkiye'nin imajını bem insani hem de bana gore hukuki sebeplerle düzeltmek için Kutlu ve Sargın'ın bayram on- cesinde tabliye edilip diğer arka- daşlan gibi açıktan muhakeme edümeleri lazım. Ben Türkiye'de yıllarca antikomünist duşunceyi temsil ettim, bugiın de aynı dü- şünceyi temsil ediyorum. Bunu ben söylüyorsam, bunun anlamı iyi anlaşılmalıdır." Kıbrıs'ta 22 nisanda yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinin "Türkiye'nin göz ardı edemeyecegJ önemli bir mesele" olduğunu kay- deden Demirel, Rauf Denktaş'ın "Otuz yıl süresince mümtaz ve ba- şanlı bir mücadeie verdiğini" söy- ledi. Demirel, "Denktaş Batı ül- kelerinin bir kısraında istenmiyor. Kıbns'ın haklannı başanyla koru- dugu için istenmiyor. Bunun göz- den kaçacagını sanmıyorum, ama Kıbns Türkiye'nin gündeminde önemli bir yer tuttugu için ve dün yaptığım görevler dolayısıyla bu- nu söylüyorum. Benim manevi bir sonınüuluğunı var" biçiminde ko- nuştu. Demirel, gazetecilerin sorulan- nı şöyle yanıtladı: — Aylık sol dergilerin bundan sonra çıkmaması gibi bir durum var. Sizce Türkiye 'Konuşan Türkiye'den' uzalüaşıyor mu? DEMİREL — Aynı soru Sayın Özal'a TÜStAD toplantısında so- rulmuş, 'Bakın aldığımız tedbir- ler sonuç verdi' demiş. Hani bu sansur değildi? Bu sansürden de öte. Zulüm eşyaya yakınsa zeval 'Alışamadım' meler daha da büyüme istidadın- dadır. Dısansı bize ne kanşır de- •ebilir. Yalnız şunun cevabı yok, aynı suçtan mahkeme edilen dijer öğrenci dün tzmir'de üzerlerinde "Alışamadık" yazılı "huni" sap- kalar ve göğüslerinde pankartlarla yaklaşık iki kilometre yürüdü- ler. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Yıldıray Çete, mühendis- lik fakültesinden Mahmut Eğitmez veTemur Atik, göğüslerindeki pankartlarda, "Düşünceyeözgörlük", sırtlarında da ölüm orucun- daki TBKP liderleri Nihat Sargın ve Havdar Kutlu' nun afişleri ol- duğu haJde Lumhurbaşkanı 1 urgut özal ve Başbakan Yıldırım Ak- bulut'a da telgraf çekereV , "Yasaklara alışamadık, ahşmaya da ni- yetimiz yok" dediler. (Fotoğraf: Ümit Otan) yakındır. Bunlar çöküş işaretleri- dir. Gazetelerin dergilerin, masum insanlann yakasına yapışmaktan- sa silah atan eşkıyanın yakasına yapışmak laam. Hep yanlış insan- lann yakasına yapışıldı Türkiye 1 de. Zaten otokontrol gibi kendili- ğinden sansür olmuş. 'Ben yapmadım' diyecek. 'Ne yapalım basmıyorlar işte 1 diyecek. Benim o bölgeyle ilgili sözlerim bile ga- zetelere girmiyor. Ben de sansüre tabiyim. — TÜStAD toplantısında bir işadamının Sayın Özal'a Ispanya- nın Bask bölgesindeki bir formü- lü Güneydogu için düşünüyor mu- sunuz diye sordugu, Sayın Özal- ın da bunu olumlu karşıladıgı soy- leniyor... DEMİREL — Orası Sayın özal'ın çiftliği degil. T.C. devleti üniter bir devlettir. Sayın özal eğer üniter devlete ters düşen bir tavnn içinde olursa zaten oturdu- ğu yer tartışmalı olan, Türkiye'yi temsil edip etmediği tartışmalı olan Sayın özal bu defa Turk dev- letinin birliğini ve bütünlüğünü ih- lal eder. — Son alınan kararlaria 'reji- me örtiilü bir müdahale olduğu' biçiminde yorumlar yapılıyor. DEMİREL — Rejimin zaten rejimlik hali yok ki. Rejim çarpık. Rejim çok duzgündü de yeniden çarpık hale geldi değil. Zaten çar- pık, biraz daha çarpık hale geldi. Yüzde 15 halk desteğj ile yuzde 65 sandalye olan bir rejime siz duz- gün olarak bakıyorsanız keçinin kuzu doğuracağını ya da koyunun oğlak doğuracağını sanıyorsunuz demektir. — Telefonların dinlendigi şek- lindeki haberleri nasü degertendi- riyorsunuz? DEMİREL — Telefon dinleme olayı kadar ayıp bir şey düşüne- miyorum. İnsan haklarına müda- haledir. tnsanların en önemli hak- larından biri gizlilik hakkıdır. Ki- şinin kiminle ne konuştuğunu n- zası olmadan ögrenmeye kalkmak ayıplann en büyuğüdür. Buna Türkçede koguculuk derler. Bunu kim yapıyor ve yaptırıyorsa ben- ce anayasa suçu işliyordur. BakanlarKurulu'ndan sonuç çıkmadı, Kutlu ve Sargın ölüm orucunun 15. gününde ^osy&üs* TBKP yönetiminden TRT'ye eleştiri y Birlik tç Politika Servisi — TBKP liderleri Haydar Katlu ve Nihat Sargın'ın durumu- nun, Bakanlar Kurulu'nun önceki gece ya- pılan toplantısında gündeme getirilmedi- ği öğrenildi. Sargın ve Kutlu'nun, Ankara Merkez Cezaevi'nde sürdürdükleri ölum orucu, 14. gününü doldururken, destek ey- lemleri de yurtçapında yaygınlaştı. "Kut- lu ve Sargınla Dayanışma Komisyonu" ku- ruldu. îki tutuklu ile göruşen avukat Ha- lit Çelent, Kutlu ve Sargın'ın ölüm orucu- nu surdurme kararında olduklannı söyle- di. TBKP Merkez Yönetimi tarafından TRT Genel Müdürlüğu'ne gönderilen mek- tupta, Kutlu ve Sargın'la ilgili haberlere bültenlerde yer verilmemesi eleştirildi. Bakanlar Kurulu'nun önceki günkü top- lantısında Haydar Kutlu ve Nihat Sargın'- ın durumlarının konuşulmadığı öğrenildi. "Durumlanna tabii üzülüyorum. Ölüm onıcundan vazgeçmeleri için ikna metol- lan de>um ediyor" diyen Adalet Bakanı Ol- tan Sungurlu'nun, beklenenin aksine Ba- kanlar Kurulu'na konuyu getirmediği kay- dedildi. Bakanlar Kurulu toplantısından sonra bu konuda bir açıklama yapılmadı. Ankara'da Kutlu ve Sargın ile Dayanış- ma Komitesi kurulduğunu bildiren Avukat Halit Çelenk, bilim adamı, gazeteci ve avu- katlardan oluşan komisyonun hazırladığı ve imzaya açtığı metni okudu. Çelenk, Türkiye'de demokratikleşmenin temel un- surlarının son aylarda sistemli bir biçim- de gündem dışına itildiğini vurguladı. Avu- kat Halit Çelenk, Kutlu ve Sargın'ın ölüm orucuna başlarken yaptıkları açıklamada, "141 ve 142. maddenin kaldınlması ema- releri gonilene kadar" ifadesinin bulundu- ğunu da hatırlatarak, "141 ve 142 ile ilgili olarak Adalet Bakanlıgı'nca hazırianan ta- sannın TBMM'ye gelirilmesi, bu açlık grevi sorununu çözebilir" dedi. İmzaya açılan metınde Kutlu ve Sargın'ın yaşamlarının tehlike altında olduğuna de- ğinilerek özetle şöyle deniliyor: "Şu ana kadar gözlendiği gibi bundan sonra da TCK'da yapılacak degişikliğin inandıncı belirtileri ortaya çıkmadıgı ya da tahliye edilmedikleri takdirde, hayatları kurtanlamayabilir. Bunun sorumluluğu- nun ise çözüm bulamayan makamlara ait olacağı kuşkusuzdur. Hükümeli, TBMM'yi siyasal partileri sorumlu davranmaya da- vet ediyoruz." Öte yandan Kutlu ve Sargın'ın yaptıkla- rı başvurular üzerine, Avrupa İnsan Hak- lan Komisyonu'nca görevlendirilen doktor- lar, dün de Haydar Kutlu'yu 4 saat süren bir muayeneden geçirdiler. Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nden saat 09.00 sıraların- da alınarak Ankara Üniversitesi tbni Sina Hastanesi'ne getirilen Kutlu, komisyonca görevlendirilen üç doktor tarafından mu- ayene edildikten sonra, 14.00'te tekrar ce- zaevine götürüldü. Bu arada Refah Partisi'nden bir heyetin bugün saat 14.0O"de Haydar Kutlu ile Ni- hat Sargın'ı tutuklu bulunduklan Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde ziyaret edecek- leri bildirildi. TBKP merkez yönetimi adına Erdal Ta- lu, TRT Genel Mudurü Kerim Aydın Er- dem'e bir mektup göndererek, Kutlu ve Sargın ile ilgili haberlere, TRT haber bül- tenlerinden yer verilmemesini eleştirdi. Ta- lu, mektubunda, "Unutulmamalıdır ki Türkiye için çok önemli bir konuya dikkati çeken bu iki sij'aset adamının bugün için- de bulunduklan durum, en az Gümülcine^ deki Türkler ve Sadık Ahmet ola>ı kadar haber degeri taşımaktadır" görüşune yer verdi. TBKP liderlerinin ölüm orucuna destek vermek için Sultanahmet Sultansofrası'n- da bir araya gelen "düşünce suçhılan", Kut- lu ve Sargın'ın "öliıme itilmemeleri"ni is- tediler. 141 ve 142. maddelerle "nasıl tanışlıklannı" anlatan "düşünce suçlulan" arasında Mehmef Ali Aybar, Rasih Nuri tleri, Tektaş Agaoglu, Sıdıka Su, Reha ts- van, Oral Çalışlar, Mehmet Kemal, Meh- met Bozışık, Nevzat Çelik gibi çok sayıda yazar, sanatçı, gazeteci ve politikacı yer al- dı. Kutlu ve Sargın'a destek vermek amacıy- la Yıldız Üniversitesi'nde bir grup öğrenci dün türkü söyleyip söyleşi yaptılar. Öğren- ciler dağıttıkları yazılı açıklamada da 141 ve 142'nin kalkmasını istedıler. Bugün de kendilerini "Kutlu, Sargın, Beşikçi dostları" diye adlandıran bir grubun Ça- pa Tıp Fakültesi'ne giderek Kutlu ve Sar- gın'ın eylemlerinı desteklemek için organ bağışında bulunacakları bildirildi. tç Poh'tika Servisi — "Sosyalist- lerin birlik partisi"ni oluşturmak amacıyla bir araya gelenlerin oluş- turduğu "Yürütme Kurulu" par- tileşme sürecinde ilk kurultayı 24 haziranda toplama kararı aldı. Kurultayda tüzük ve program ko- misyonunun yanı sıra eylülde top- lanması beklenen "kuruluş kurul- tayı"nın tarihi de belirlenecek. "Yurütme Kurulu" sözcüsü Oral Çalışlar dün yaptığı açıkla- mada, haziran ayındaki kurulta- yın tstanbul Açıkhava Tiyatrosu 1 nda toplanacağını, ilçelerde gerek- li hazırlıkların mayıs ayı içersin- de tamamlanarak toplanacak ku- rultaya en geniş katılımı sağlamak amacıyla katılımcıların belırlen- mesi için gerekli çağnnın yapıldı- ğını söyledi. Çalışlar, "Kurultay- da sosyalistlerin birlik partisi gi- rişimini destekleyen insanlarla bir- likte tüzük ve program komisyon- lannın yanı sıra kuruluş kunılta- yının tarihi de belirlenecek" dedi. Doğal gaz kapıda! Güvenliğiniz için bakın: "Borusan doğal gaz borusu"yla mı geliyor? Doğal gaz sokağınıza kadar geldi. Kısa bir süre sonra evlere gırecek... Fırınlar, şofbenler, kalorıferler doğal gazla çalışacak... Doğal gaz hayatınızın bir parçası olacak Ama önce çözülmesı gereken bir sorun var: Doğal gazı evinıze hangi boruyla alacaksınız? Konut içi doğal gaz şebekelerinde kullanılacak boru, "özel" bir boru olmalıdır. Doğal gaz için özel boruyu* Türkiye'de yalnızca Borusan üretir. Doğal gazı evinize döşerken "önlem" almayı unutmayın, doğal gaz borusunda Borusan damgasını arayın. •Borusan dogal gaz boruları. dunyada dogal gaz ıçın en uygun norm olarak kaOul edilen "API 5L normuna gore ve ozel bıc malzemeyte uretıUr Tumu uretım srasında lavtama hıdrostalık ultrasonık ve mekartık testterden geçrılır. damgalanarak kuilanma sunulur B u b o r u s o r u m l u l u k t a ş ı y o r . Bakanlar 1639 e hassas bakıyor Bakanlar Kurulu, 141, 142 ve 163. maddeleri görüştü. Bakanlar, 141 ve 142'deki "fiili unsurun önemli olduğu" konusunda fikir birliğine varırlarken, 163. maddenin değiştirilmemesi yolunda görüş belirttiler. ANKARA (Cumhuriyel Büro- su) — Bakanlar Kurulu önceki günkü toplantısında Türk Ceza Yasası'nın 141, 142 ve 163. mad- dderini görüştü. Toplantıda 141 ve 142. maddelere ilişkin bakanlar "flil unsunınun önemli olduğu" konusunda fıkir birliğine varılır- ken, 163. madde uzun tartışmala- ra neden oldu. Bazı bakanlann 163. maddenin aynen korunması- mn din ve vicdan hürriyeti açısın- dan önemli olduğunu vurguladık- lan ve maddenin değiştirilmeme- sini istedi kleri öğrenildi. Bakanlar Kurulu'nda 141, 142 ve 163. maddelerin tartışılması sı- rasında 163. madde üzerinde en çok durulan konu oldu. Bu mad- denin aynen korunması görüşü- nün yanı sıra bazı bakanlar da di- ne dayalı devlet düzeni kurulma- sını yasaklayan 163. maddenin kaldırılmasının laiklik ve demok- ratik düzen açısından ne gibi so- runlar çıkarabileceği konusunun araştınlmasını istediler. Bakanlar Kurulu'nda Türkiye 2 - nin halen geçerli koşullannın bu ceza maddelerinin kaldırılmama- sı yolunda olduğu kanısı da dile getirildi. Bazı bakanlar bu mad- delerin kaldmlraasından çok de- ğiştirilmesi ve bazı düzenlemeler- le yürürlükte tutulması gerektiği görüşünu dile getirdiler. Bu sıra- da 141 ve 142. maddelere "eylem- li suç ve düşüuceyi kapsayan suç" aynmının getirilmesi gerektiği ko- nusunda da Bakanlar Kurulu'nun ortak kanısının oluştuğu dile ge- tirildi. Adalet Bakanı Oltan Sungurlu, TBKP liderleri Kutlu ve Sargın- ın ölüm orucunda olmalan konu- sunu gündeme getireceğine dair açıklamalarda bulunmasına kar- şın konu Bakanlar Kurulu'nun gündemine getirilmedi. Sungurlu, Bakanlar Kurulu'nda yaklaşık 3 saat süren konuşmasında, 141,142 ve 163. maddeler konusunda Türkiye'deki ve dünyadaki uygu- lamalara ilişkin bilgi verdi ve bu maddelerin tarihi gelişimini anlattı. Bakanlar Kurulu'nun 4.5 saat süren toplantısında ceza madde- lerine ilişkin bir karara vanlama- dı. Konu hakkında bakanlann ay- rı ayrı hazırlanmaları görüşü be- nimsendi. 'Bayram öncesi tahliye olanağı yok' ANKARA (AA) — Açlık grev- lerini sürdüren yasadışı TBKP yö- neticileri Haydar Kutlu ve Nihat Sargın'a cezaevinden bayram iz- ni verilebilmesinin kanunen müm- kün olmadığı bildirildi. Ankara Cumhuriyet Başsavcı- sı Akın Öncül, AA muhabirinin "Kutla ve Sargın'a bayram izni verilebilir mi?" şeklindeki soru- suna, "Savalığın kanunla düzen- lenmiş bu rür bir yetkisi yok" kar- şığını verdi. Kutlu ve Sargın'ın avukatlann- dan Erşen Şansal ise, kanuna gö- re belirli şartları taşıyan hüküm- lülerin bayram iznine çıkabildik- lerini belirterek, "Haydar Kutlu ve Nihat Sargın tutuklu oldukla- n için bu tür uygulamaya gidlnıe- si kanunen mümkün degil" dedi.