Katalog

9 ŞUBAT 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13 Demiı^çelik sübvansiyonu • ANKARA (AA) — Türkiye Dıs Ticaret Derneği (Türktrade), demir çelik mamul ihracatının gizli veya acık biçimde sübvanse edilmesini istedi. Türktrade Araştırma Merkezi tarafından gerçekleştirilen "Dış ticaretimizde demir- çclik sektörü" isimli araştırmada, sektörün içinde bulunduğu krizi atlatabilmesi için AT ölçülerinde teşvik sağlanmasına gerek olduğn vurgulandı. thalede farklı fî yat • ANKARA (ANKA) — Devlet lhale Yasası kapsamına giren idareler, ihtiyaç duydukları et, ekmek, şeker, akaryakıt ve tüpgaz alımlan ile inşaat ve imalat işleriyle ilgili fîyat farkı kararnameleri dışında kalan nakliye işlerıne ait şartname ve sözleşmelere, gerektiğinde değişik fıyat esasını kapsayan bir hüküm ekleyebilecekler. tdarelere bu yönde yetki vcren Bakanlar Kunılu kararı Resmi Gazete'de yayımlandı. Reklamda ocak harcamalan • Ekonomi Servisi — Ocak 1990'da yapılan reklam harcamaları 60.392.544.000 TL'ye ulaştı. Reklam pastasından en büyük payı <R> 57.1 ile basın aldı. Basını % 40.0 ile TV 1, % 1.5 Ue TV 2, It 0.8 ile radyo, Vo 0.5 üe TV 3 takip etti. 1990 yılı ocak ayında yapılan reklam harcaması toplamı, önceki yılın aynı ayına göre 1t 78.2'lik bir arüşla gerçekleşti. Bileşim Piyasa Araştınna Merkezi'nin araştırmasına göre basımn reklam gelirlerinde önceki yılın ocak ayına göre % 102.2, TV l'in ise <% 46.7 yükselme ortaya çıktı. Reklamcılar Dernegi Başbakan ekonomi öğreniyor • Ekonomi Servisi — Cenajans Yönetim Kurulu Başkanı Nail Keçili, Reklamcılar Derneği'nden istifa etti. Cenajans, derneğin organize ettiği 1990 Kristal Elma ödülleri Yanşması'm protesto kararı aldı. İstifa ve protesto kararlannın gerekçesi bugttn açıklanacak. Ttiketiciye kalite garantisi • İZMİR (Cumhuriyet Ege Bnrosn) — tzmir'de yayımlanan "Tüketici Rehberi" gazetesi, 2 Nisan 1990 tarihinden itibaren, gazetede haberi ya da ilanı yayımlanan firmalann malları için bir yıllık garanti verecek. Sınırlı özel Tüketici Garantisi adı verilen bu sistem ile şikâyetinde haklı olan tüketicinin zararı, ürünün cinsine göre ücretsiz olarak onarım, yenisiyle değiştirme ya da satın alırken ödenen bedelin aynen ödenmesi şeklinde gideriliyor. Vadeli tasarrııf • ANKARA (ANKA) — Vadeli tasarruf mevduatında ocak ayının ilk iki haftasında meydana gelen önemli artış 12-19 ocak günleri arasında da sürdü. Vadeli tasarruf mevduatı bir hafta içinde 191.7 milyar lira artarak 20 trilyon 118 milyar liraya yükseldi. Merkez Bankası geçici verilerine göre anılan bir haftalık dönemde, vadesiz ticari mevduat 217 milyar lira çoğalarak 6 trilyon 332.7 milyar liraya, vadesiz tasarruf mevduatı 91.9 milyar lira artarak 3 trilyon 286 milyar liraya, vadeli ticari mevduat 41.2 milyar lira artarak bir trilyon 784.8 milyar liraya, mevduat sertifikası da 22 milyar lira artarak 2 trilyon 29.4 milyar lira düzeyine çıktı. Çocuk bezinde büyük ortaklık • Ekonomi Servisi — Procter and Gamble Şirketi ile Eczacıbaşı Grubu Türkiye'de hijyenik ped ve çocuk bezi üretimiyle . pazarlaması konusunda ortak girişimde bulunacak. Ortak girişim, Eczacıbaşı Grubu'nun kuruluşlanndan biri olan SANİPAK tarafından yürütülecek. SANİPAK'a ortaklık yüzde 5O'şer oranında olacak. Dünya satışları 21.4 milyar dolar olan Procter and Gamble, Türkiye'de halen temizlik maddeleri ve şampuan üretimini ve pazarlamasını yapmakta. BtLAL ÇETİN ANKARA — Başbakan Yıldı- nm Akbulut, Yüksek Planlama Kurulu'nun (YPK) haftada bire alınan olağan toplantılannda eko- nomik konuiarla ilgili bilgisini de- rinle,ştirmeye çahşıyor. Bazı ba- kanların özelleştirme kapsamına alınan kendisine bağlı KtT'lerin yönetımıni kapürmamaya çalıştıgı bildirildi. Edinilen bilgiye göre, Yıldınm Akbulut ekonomiyle ilgili bütün önemli kararların öncelikle YPK'da görüşülmesi talimatını verdi. Akbulut ayrıca, arka arka- ya yapılan son üç YPK toplantı- sında da ekonominin genel duru- mu hakkında bürokratlardan bilgi aldı. Şımdilik Akbulut'un sadece dinlemekle yetindiği tartışmalara müdahale etmediği belirlendi. 31 ocak günü yapılan YPK top- lanusmda DPT Musteşan AB Tig- rel'in genel ekonomik durum, ka- mu yatırımları, bütçe ve kamu ke- simi fınansman açıklan ile bun- Başbakan Yıldınm Akbulut ekonomiyle ilgili bütün önemli kararlann Öncelikle Yüksek Pîanlama Kurulu'nda görüşülmesi talimatını verdi. Akbulut, ayrıca arka arkaya yapılan son üç YPK toplantısında da ekonominin genel durumu hakkmda bürokratlardan bilgi aldı. Başbakan'm şimdilik dinlemekle yetindiği ve tartışmalara müdahale etmediği belirlendi. lann enflasyon ve ekonomik prog- ram üzerinde yaratabileceği olası etkileri anlattığı öğrenildi. Önceki gün yapılan YPK top- lantısında da bazı KİT ve kamu kuruluşlarımn finansman gerek- leri üzerinde duruldu. Sermaye arttınmı önerileri görüşüldü. An- cak bu konuda somut bir karar alınamadı. KİTlerde çalışan söz- leşmeli personel ücreılerine yüzde 25 oranında zam yapılmasuun ka- rarlaştınldığı YPK toplantısında ayrıca, 31 ocak toplantısında alı- DoĞUAVRUPA PAZARI nan ve uygulanamayan bir YPK kararında da değişiklik yapıldı. Libya kesintileri Libya'da iş yapan müteahhitler- le ihracatçılann bu ülkeye yaptık- lan ihracat dövizlerinden yiizde 3.5 oranında kesinti yapılarak Tüpraş'a aktarılıyordu. 31 ocak günü yapılan YPK top- lantısında bu kesinti oranının 1 Ekim 1989'dan geçerli olmak üze- re yüzde 5'e yükseltilmesi karar- laştırüdı. Ancak kesinti oranının arttınl- masına ilişkin uygulamanın geri- ye yürütülmesinin pratikte işleti- lemeyeceğinin anlaşılması üzerine önceki gün bu karar değiştirildi. Yeni karara göre, kesinti oranı 1 Şubat 1990'dan geçerli olmak üze- re yüzde 5'e çıkanlacak. Özelleştirme ve KlT'ler Bu arada özelleştirme kapsamı- na alınan KtTlerin yönetimlerinin de özelleştirme uygulaması ta- mamlanıncaya kadar Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı'nm etkinliğin- de tutulmasının bazı bakanlarda rahatsızlık yarattığ) bildirildi. Başta Turizm Bakanı llhan Aküzöm olmak üzere bakanlar, özellestirilecek KlTlerle ilgili yö- netim tartışmasını önceki gün YPK'ya da getirdiler. YPK'daki tartışmalarda bakan- lar, özeüeştirme kapsamına alınan KlTlerin yönetiminin Toplu Ko- nut ve Kamu Ortakhğı Idaresi'ne devTedilmesi uygulamasının kaldı- nlmasını istediler. Buna gerekçe olarak da Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı ldaresi'nin özelleştirme konusunda uzman ve sorumlu ol- duğu, yönetim teknikleri açısın- dan yetersiz kalabileceği öne sürüldü. Yapılan yanlış bazı uygulama- lardan da örnekler veren bakan- lar, bundan böyle özelleştirme kapsamına alınan herhangi bir KlTin satış işlemleri tamamlarun- caya kadar yönetimin yine ilgili bakanlıkta kalmasını istediler. Yeni kapı îstanbul mu?Fransa'nın ünlü gazetesi Le Mondeİstanburun Doğu Avrupa'nın bütün irakâniannı kuiianarak ve bmun ~. . ___ . . ı x.i ». ; ı _ a _ i _ _ _ _ _ı _!._ı_ ı kapısı olup olmadığını sorguluyor. Gazetenin görüşlerine başvurduğu ünlü sanayicilerimizden tsak Alaton, bu soruya olumlu cevap verirken Rahmi Koç, bunun için daha on yıl gerektiğjni vurguluyor. Sabancılar ise Doğu pazarlarına girmek için tüm imkânları zorluyor. Ekonomi Servisi — Yabancı yatınmcılar için Türkiye'nin stratejik önemini tartışan le Monde gazetesi, "tstanbul'un Dof o Avrupa1 nın kapısı" olup olmadığını sorguluyor. Avrupa Topluluğu'nun Türkiye'nin üyeliğini 1992'ye kadar görüşmeyi reddettiğini hatırla- tan Le Monde, Alarko Yönetim Kurulu Baş- kanı isak Alaton'un bir sözünü naklediyor. "Allah bir kapıyı kaparsa başka bir kapıyı açar." Alarko'nun patronunun vurguladığı öte- ki kapı, Doğu Avrupa ve özellikle Sovyetler Birliği. "Ruslarta birlikte muazzam işler yapacagız" diyor Alaton. "Rusya'nın türnüy- le yoksnn olduğn tüketim maddeleri sanayii- ne sahibiz" Alaton'a göre "Türkiye Doğu Av- rupa'nın koşullarına ve ihtiyaçlarına çok iyi uyum göslermiş bir ortak ve Batılılar bunu dikkate almak zorunda." Alaton şöyle devam ediyor: "SSCB, Polonya ve ötekiler Baülı ürünler istiyorlar. Ancak bunlar çok pahalı. Bizim fiyatlanmız daha avantajlı, ancak bi- zim de Baıılı bir 'ambalaja' ihtiyacımız var." Türkiye, Doğu'ya acılımın trampleni olabilir mi sorusuna cevap aramayı sürdüren Le Mon- de, 1980'den beri yabancı yatınmların kolay- laştırıldığmı belirtiyor. Fransız sosyalist hükü- meti ile Türk hükümeti arasındaki gergin iliş- kilerin Özal'ın 1985'te Fransa'ya yaptığı ziya- retle normalleştirildiğine işaret eden Le Mon- de, Türkiye'de satılan iki otomobilden birinin Renault olduğunu belirtiyor. Türk ve yabancı sanayicilerin Sovyetler Bir- liği ile ticaretin gelişeceği umudunda haksız olmadıklannı belirten Le Monde, Türkiye'nin Sovyetler Birliği'nden yapmayı planladığı yıl- lık bir milyar dolar dolayındaki doğalgaz it- halatına değiniyor. Renault-Türkiye'nin Bulgaristan'a araba sat- maya başladığım, SSCB'ye de satmaya hazır- landığını belirten Le Monde, Rhone - Poulanc ve Roche gibi kimya ve ilaç gruplannm da Türkiye üzerinden Sovyet pazannı beslemeye hazırlandıklarına işaret ediyor. Türkiye'deki bütün sanayicilerin Sovyet pa- zan karşısında aynı iyimserliği paylaşmadığını belirten Fransız gazete, örneğin Rahmi Koç 1 un Doğu'nun en az on yıl geçmeden cazip bir pazar olamayacağı görüşüne ver veriyor. Le Monde, buna karşılık Sabancı grubunun bağlantı imkânlarıru zorlayarak yanı başındaki pazarları, özellikle Doğu pazarlaruu fethet- meye çalıştığıru belirtiyor. Gazete, Sabancı- mn bir amsıru da aktanyor. Buna göre Sabancı Türkiye'yi ziyaret eden Sovyet Başbakan Yar- dımcısı Vorodin ile görüşmesinde, işbırliğj im- kânlanm araştıran Sovyet yetkilisine "neden hüküraeile görüsmediğini" sormuş. Buna al- dığı cevap "Özel sektörü tercih ederim" olmuş. Le Monde bu gelişmeyi belirleyecek etke- nin siyasi olduğunu, Sovyetler Birliği'nde ya- şayan ve Türkçe konuşan 80 milyon insanın Sovyetler Birliği ile Türkiye arasında bir dost- luk bağı mı, yoksa bir gerginlik konusu mu olacağını zamanın göstereceğini vurguluyor. Azeri sorununun Türkiye'de büyük heyecan yarattığıru, ancak hükümeün dikkatli tutumu- nu sürdUrdüğUnU, işadamlanmn projelerinde ise herhangi bir değişiklik yaratmadığını be- lirtiyor. Elektronik sanayicilerinin gözü araştırma-geliştirmede: TÜBİT4K canlandınlmah'ESİN SUNGUR Elektronik sanayicileri TÜBİ- TAK'ı canlandırmayı kendilerine hedef seçtiler. Yeni kurulan Elek- tronik Sanayicileri Derneği'nin (ESİD) Başkam Fikret Yücel "tı- kalı damar" c 'arak nitelediği TÜ- BtTAK'm politik baskılarla körel- tüdiğini belirterek "1990'da ilk he- def TÜBtTAK'ın yeniden faal du- nıma geçip özellikle eleklronikte araştırma, geliştirme çabalanna başlamasını sağlamak olacakbr" dedi. ESlD'in radyo ve televizyon dı- şında kalan elektronik sanayiini de kavrayacak biçimde örgütlen- diğini hatırlatan Yücel, Türkiye1 de tüketim cihazlannın üretimin- de ulaşılan ustalığın elektronik eleman sanayünde ve profesyonel cihazların üretiminde görülmedi- ğini, bu eksikliği gidermenin tek yolunun araştırma faaliyetlerine hız vermek olduğunu söyledi. Yü- cel, dünyada eleman sanayiinin hızlı bir değişim gösterdiğini be- lirterek şöyle konuştu: "Oysa Türkiye elektronik ele- man üretiminde çok yetersiz ka- lıyor. Elektronik sanayimizin bü- yük bölümünü oluşturan televiz- yon, radyo gibi tüketim cihazla- nnda bile eleman üretimi gerçek- leşmediği için yerli katkı giderek düşüyor. Yeni teknolojiye ayak uy- durmamız için arastırmaya ağır- lık verip nefesimizi Batı'nın elek- yii için sıkıntı kaynağı olabilece- ğini vurgulayarak "Yumurta mı tavuktan, tavuk mu yumurtadan çıkn sorusunu çözmek gibi bir du- rum var karşımızda. Dışarda re- kabet edebilecegimiz kendimize özgü iirünleri yaratabilmeraiz tek- nolojiye, teknoloji ise araşürma faaliyetlerine bağlı. Bu faaliyetleri gerçekleştirecek mali güç de dev- Elektronik Sanayicileri Derneği Başkanı Fikret Yücel, "Dışarda rekabet edebilecegimiz kendimize özgü ürünleri yaratabilmemiz teknolojiye, teknoloji de araştırma-geliştirme faaliyetine bağlı. Bunun için gerekli mali güç de devlette var" dedi. tronik devlerinin ensesinde hisset- tirmemiz lazım." Elektronik Cihazlar İmalatçüa- rı Derneği ile (ECİD) kardeş ku- ruluş olduklarıru anlatan ESİD Başkam, tüketim cihazlannda yer- li katkının düşmesi yamnda lisan- sör firmalann aşırı kontrolünün gelecek yıliaıda elektronik sana- lette var" diye konuştu. "TÜBİTAK'ın önemi büyük" diyen ESİD Başkanı Fikret Yücel, elektroniğin geleceğinin bağlı ol- duğu araştırmalara karşı ilgisiz kahnmamasını istedi. Yücel söz- lerini şöyle tamamladı: "1975-1976 yüına kadar TÜBİ- TAK son derece faaldi, çok değerii kişileri banndınyordu. Ancak da- ha sonra politik baskılar, perso- nelin arasına huzursuzluk girme- si kurumu gerileUneye başladı. Şimdi de grevler, farldı siyasi çe- kişmeler yok, ama bu sefer de kadro çok zayıf. Bilim ve tekno- lojinin gelişmesini sağlamak ko- nusunda kamunun gayretli çalış- malan zaten yok. Başbakanın baş- kanlıgını yaptıgı Bilim ve Tekno- loji Yüksek Kurulu'nun 6 yıl hiç toplanmamış olması da bunun işareti. Durumun degişmesi lazım. Ikkalı bir damar durumunda olan TÜBİTAK'ın yeniden faal duru- ma geçmesi, 6'ıncı 5 yıllık planda belirtilen araştırma fonlannın kul- lanılmaya başlanması lazım." ESİD Başkam Yücel, özel sek- törün araştırma faaliyetlerine yö- neltilmesi için getirilen vergi teş- viğinin yetersiz kaldığına da işa- ret ederek "Verginin ertelenmesi yeterli değil. Araştırma faaliyeti- ne aynlan kaynaklardan hiç ver- gi alınmaması gerekir" diye konuştu. 316 milyon dolarlık doğalgaz ANKARA (AA) — SSCB'den bu yıl 316 milyon dolar karşıhğı 4.1 milyar metreküp doğalgaz it- hal edilecek. Doğalgaz bedelinin 135 milyon dolarlık bölümü Türk ihraç mal- lan, 86 milyon dolarlık bölümü de müteahhitlik hizmetleri olarak karşılanacak. Paranın geri kalan 95 milyon dolarlık kısmımn da SSCB'nin, Türkiye'den sağladığı ihracat kredilerinin geri ödemesin- de kullanılması bekleniyor. Türkiye'nin 1990 yılında SSCB"den ithal edeceği doğalgaz karşıhğı bu ülkeye verilecek mal- lar liste ve tutarım belirleyen an- laşma, Ankaıa'da imzalandı. Aıı- laşmayı Türkiye adına HDTM İh- racat Genel Müdürü Yaşar Yazı- aoglu, ŞSCB adına da Dış Eko- nomik flişkiler Bakanlığı Asya Ül- keleriyle Ekonomik ÜişkiL-r Ge- nel Müdürü Vfttor Koptevsky im- zaladı. Kamuda taşıt saltanatı bıtıyor Ekonomi Servisi — Kamudaki taşıt saltanatı sona eriyor. 1990 Mali Yıh Bütçesi'nin yabancı mar- ka otomobillerin satılmasına iliş- kin maddesinin uygulanmasına MaliyeveGümrük Bakanlığı'ndan başlandı. Maliye ve Gümrük Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Mü- dürlüğü bir tebliğ yayınlayarak, bakanlığın merkezvetaşra teşkilatı Ue bağlı ve ilgili kurumlarında kul- lanılan yabancı marka binek oto- mobili ve station-vagonlann şubat ayı sonuna kadar tasfıye işletme müdürlüklerine devredilmesini istedi. Tasfıye işletmeleri devredilen otomobilleri ihale yoluyla satışa çı- karacak. Otomobillerin satışından elde edilecek gelir ileyerli otomobil ahnacak. Yabancı otomobillerin çoğunun ekonomik ömrünü ta- mamlamış olması nedeniyle, ba- kanlık yetkilileri satış işlemlerin- den fazla bir gelir eldeedilemeyece- ğini belirtiyorlar. Maliye ve Gümrük BakanlığY- nm 50'siMercedes olmak üzere 355 adet otomobilinin satılacağı bildi- rildi. Maliye ve Gümrük Bakanı Ekrem Pakdemirli'nin Mercedes marka makam otomobili satış işle- minin dışında tutulurken, kumluş merkezleıinde uzak rnesafeli gö- revler için kullanılmak üzereikişer adet otomobilin tutulmasına izin verilecek. Japonların yenihedefi Londra Ekonomi Servisi — Japonlar New York'tan sonra şimdi de Londra gayri menkul piyasasına ağırlık koyuyor. Japonya'nın en bü>1ık gayrimenkul şirketlerinden Mitsubishi Estate Ingiltere'nin başkenti Londra'nın fınans mer- kezindeki gayri menkullerinin ala- nım genişletme kararı aldığını açıkladı. AP'nin bildirdiğine göre karar, Mitsubishi Estate'in Başkan Yar- dımcısı Koyota Hosokavva tara- fından basına açıklandı. Hosoka- wa, Londra'daki gayri menkulle- rini genişletmek için aynı amaçla hareket eden düğer iki firma, In- giliz Greycoat PLC ve Amerikan Park Tower Realty gayri menkul firmaları ile işbirliği yaptıklarına değinerek toplam 700 milyon ster- lin (1.17 milyar dolar) tutarında- ki ortak projenin 1.68 hektarlık alam kapsadığıra belirtti. Her üç şirketin Londra Paternoster Mey- dam'ndaki binalarını tekrar inşa etmek için karar aldıklarını söy- leyen Koyota Hosokavva, gelecek yaz aylannda başlayacak inşaat- lann 1994 yılı soıibalıarında ta- mamlanması ile üç şirketin kul- landıklan alamn 90 bin metre ka- reye çıkacağını ifade etti. Mitsubishi Estate Şirketi geçen ekim ayında Rockefeller Grubu'- na ait bulunan New York'taki Landmark Binaları'run hisseleri- nin çoğunluğunu 846 milyon do- lara satın almıştı. Diğer taraflan Doğu Avrupa'- daki son gelişmeler Japon yatı- rımcıların dikkatlerini Avrupa üzerinde yoğunlaştırıyor. Japon menkul kıymetler firmalanndan Yamaichi Securities'in yaorım da- nışmaru Kiyokatsu Okawa, Doğu Avrupa ülkelerineyatırım yapma konusunda şimdilik isteksiz ol- IBM'den beklenmedik bir adım duklannı söyle>r erek Avnıpa Top- luluğu sınırlan içinde sağlam bir kalelerinin olmasının Doğu Av- rupa'ya girişlerini daha da ko- laylaştıracağır.ı vurguladı. LISKUR SÜRÜCÜ KURSU Sürücü belgesi bizden alınır. Kadıköy: 336 02 79 Erenköy:359 30 68 Maltepe: 352 24 21 Ekonomi Servisi — Amerika ve dünyanm en büyük bilgisayar üre- ticisi International Business Mac- hines IBM, uzun bir bekleyiş ve araştırma dönemınden sonra ko- lay kullanıhr yazılımlarla çalışma- ya karar verdi. lBM'in kendi kullanıcüanna satma kararı aldığı yeni yazılım- ları, 1980'li yıllann başında bilgi- sayar devrimini başlatan en önem- li firmalardan biri olan Apple'nin kurucularından Steven Jobs'un yeni şirketi Next (Sonraki) üreti- yor. Herald Tribune"un haberine göre Nextstep (Sonraki adım) olan yeni yazılım, Unix işletim sistemi- nin IBM versiyonu olan A1X üze- rinde çalışacak ve kullanıcıların kendi programlarım basitçe ken- dilerinin üretebilmesine olanak sağlayacak. Uzun bir süredir Unix işletim sistemine karşı kendi işle- tim sistemi OS/2'yi ünlü Micro- soft'la birlikte geliştirmeye çalışan lBM'in bu yeni adımı, OS/2'den umııt kesildiği şeklinde yorumla- nıyor. IBM, yeni yazılımı, iş istas- yonu ve PS/2 sahibi kullanıcıla- rına satacak. İNGİLTERE'DE 17-27 yasındaki bayanlara Au- pairlik yaparak tNGİLtZCE DİL OKULLARI UCUZ PANSİYON/OTEL UÇAK BİLETİ/ÇEVİRİ SÜMTAŞ-DİLTA tsliklal C.62/213 Kat.2 Beymen Üsıü Tel: 1512615-1511795 Fax: 1458847 Beyoglu/lsı. ÎTO meclisinde Taner kızgınlığı . Ekonomi Servisi — Devlet Ba- kanı Güneş Taner'in endekslerle ilgili olarak tstanbul Ticaret Oda- sı'na yönelttiği suçlamaya dün de oda üyeleri tepki gösterdi. Oda- nın ayhk olağan meclis toplantı- sının ağırlıklı olarak gündemini oluşturan Güneş Taner ve onun "tTO yalan söylüyor. Siyaset ya- pıyor, ortalığı kanştınyor" söz- leri için İTO Meclisi üyeleri, "Ta- ner'i sözlerini ispata ya da yüregi gerçekten güçlü ise özür dileme- ye çağınyornz" dediler. İTO Meclis üyesi Mustafa Fev- zi Güngöroğlu, yalan söylüyorsun sözünün hukuken suç olduğunu belirterek bu sözü Taner'e iade et- tiklerini söyledi. Nazmi Akın da ekonomi üzerinde bu kadar bü- yük bir sorumluluğa soyunan bir bakamn konuyu derinlemesine araştırmadan konuşmasını eleştir- di ve "Taner salt kelime yanlışlı- gına değil. ekonomi yanlışlığına da düşmüştiir" dedi. Güneş Ta- ner'in kamuoyu karşısında kendi- ni tüm kurum ve kuruluşlann üze- rinde gördüğüne dikkat çeken İTO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Atalay Şahinojlu da Taner'in konuşurken daha titiz ve dikkatli olması gerektiğini belirt- ti. Şahinoğlu, "Sayın Bakan'ı eıı- deksleri inceletmeye ve sözlerini ispata ya da yüregi gerçekten güç- lü ise özür diiemeye çağınyoruz." dedi. EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAY Enflasyon ve İlkellik DİE'nin yeni endekslere göre gerek toptan eşya, gerekse tü- ketici fiyatlarında, 12 aylık artışların ocak sonu itibarıyla yüzde 60 olduğunu açıklamasından sonra fırtına koptu. Bir tarafta en afili haliyle, enflasyonun 'şahsi meselesi' oldu- ğunu ilan eden Sayın Bakan var. Televizyona çıkıyor, gazetelere demeçler veriyor, ANAP Grubu'nda konuşuyor, enflasyonda bü- yük bir düşüş olduğunu ve yıl sonunda yüzde 30'a ineceğini müj- deliyor. Her zamanki gibi sert ve kendinden emin haliyle, "Bu tahmin değil, iddiamdır" diyor. Kendi endeksine göre farklı ra- kam açıklayan istanbul Ticaret Odası'm ise yalancılıkla suçlu- yor. Diğer tarafta DYP'nin bir genel başkan yardımcısı, ne olup bit- tiğini anlama zahmetine bile katlanmadan, DİE Başkanı Güve- nen'e yükleniyor, "Sayın Cumhurbaşkanı ve Başbakan, 'Enflas- yonu biz düşüremiyoruz, sen düşür' demişlerdir; o da gerekeni yapmıştır" diye konuşuyor. Doğrusu, fanatik taraftarların maç öncesı dolaşmalarını andı- rıyor bu sözde enflasyon tartışması. Neredeyse bıçaklar çekile- cek ve kozlar paylaşılacak. Gerçek ise gürültüye gidecek. Konuya bu ilkellik düzeyinde değil de biraz rakamlara bakıla- rak yaklaşılsa ve ne olup bittiği kavranmaya çalışılsaydı her hal- de daha anlaşılabilir bir tablo çıkardı ortaya. 1989 sonunda yüz- de 70in hemen altındakalan enflasyonun biray içindenasılyüz- de 60'a düştüğü (ya da düşürüldüğü) ve bunun ne anlama gel- diği biraz olsun açıklanabilirdi. Evet, ne olmuştur da DİE'nin endekslerine göre 12 aylık fiyat artışları ocak ayında 8-9 puanlık bir gerileme göstermiştir? DİE bunu 'hokus pokus' yaparak mı sağlamıştır? Bu rakamlar enf- lasyonda büyük bir düşüş olduğunu ve yıl sonunda yüzde 30'lara inileceğini göstermekte midir? İTO, durumu olduğundan kötü göstermek için yalan yanlış rakam rrjı üretmektedir? Önce toptan eşya fiyatlarını ele alarak duruma bir bakalım. Cumhuriyet Ankara Bürosu'nun sağladığı verilere göre bu yı- lın ocak ayında toptan eşya fiyatları, DİE'nin geçen yıl sonuna kadar kullandığı eski endeksine göre yüzde 4.5, yeni endeksine göre ise yüzde 4.4 artmış. Görüldüğü gibi iki endekse göre elde edilen ocak ayı rakamları arasındaki fark çok küçük ve "Yeni en- deks ocak ayı fiyat artışlarını düşük gösterdi" demek olanaksız. Ocak ayı rakamlarına bakarak, "Enflasyon hızla düşüyor, yıl sonunda yüzde 30'a inecek", demek de olanaksız. Bir kere ocak ayındaki artış son altı ayın en yüksek artışı. İkincisi, ocak ayın- da yeni endekse göre ortaya çıkan yüzde 4.4'lük artış yıl boyun- ca tekrarlandığı takdirde yüzde 30'luk artışa, Sayın Bakan'ın id- dia ettiği gibi yıl sonunda değil yıi ortasında varılır, yıl sonunda ise 12 aylık artış yüzde 68'i bulur. Ocak ayının rakamı yüzde 30'luk değil yüzde 68'lik bir enflasyon temposunun göstergesi- dir. Gelelim yüzde 60.2'lik rakama. Bu rakamın nasıl ortaya çıktı- ğını anlatabilmek için Cumhuriyet'in 6 ocak tarihli ekonomi say- fasında yer alan tabloyu buraya alıyorum. Eski ve yeni endeks- lere göre toptan eşya fiyatlarında ocak sonu itibarıyla meydana gelen aylık, 12 aylık ve yıllık ortalama artış oranları şöyle: Eski DİE Yeni DİE Endeksı Endeksi Ocak '89, aylık Ocak '90, aylık Aralık '89, 12 aylık Ocak '90, 12 aylık Aralık '89, ortalama Ocak '90, ortalama % 7.7 % 4.5 % 68.0 %63.0 % 69.6 % 68.8 % 7.8 % 4.4 % 66.5 % 60.2 % 68.4 %67.2 Bu tablodan da anlaşılacağı gibi DİE, yeni endeksi için de ge- riye doğru giden bir seri üretmiştir ve bu seriye göre 12 aylık toptan eşya fiyatları artışı 1989 sonunda yüzde 68 değil yüzde 66.5 olmuştur. Bu yılın ocak ayında geçen yılın ocak ayına oran- la kaydedilen düşüş ise yeni endekse göre 3.4 puan, eski en- deKse göre ise 3.2 puandır. Bu sayede yeni endekse göre 1989 sonunda yüzde 66.5 olan 12 aylık artış rakamı 1990 ocak ayı so- nunda yüzde 60.2'ye inmiştir. Hesaplama eski endeksle yapıl- saydı 12 aylık rakamın bu kez yüzde 63'e indiği görülecekti. Yıllık enflasyonun ölçümü için daha sağlıklı bir gösterge olan ortalama artış rakamlarına baktığımızda ise iki endeks arasın- daki farkın daha da azaldığını ve yeni endekse göre bile yıllık enflasyonun ocak sonunda yüzde 67.2 düzeyinde bulunduğu- nu görüyoruz. Ortalama artış rakamlarına göre 1988 sonunda yüzde 68.9,1989 sonunda yüzde 68.4 olan yıllık toptan eşya fi- yatları artışı ocak sonunda yüzde 67.2'ye ınmiş. Gerçekten çok hızlı bir iniş (!). Elimizde veri olmadığı için DİE'nin tüketici fiyatları için aynı karşılaştırmayı yapamıyoruz. İTO'nun. durumu olduğundan kötü göstermek için rakamlan çarpıttığı iddiasına gelince: Bir kere İTO'nun endeksleri DİE'nin Türkiye çapındaki toptan eşya ve tüketici fiyatları endekşleriyle doğrudan karşılaştırılmaması gereken endeksler İkincisi, İTO en- deksine göre toptar eşya fiyatları ocakta yüzde 1.4 artmış, yani artış DİE'nin artışının çok altında. Tüketici fiyatları endeksınde de DİE'nin ocak ayı artışı yüzde 3.3, İTO'nunki eski endekse gö- re yüzde 3.4, yeni endekse göre yüzde 2.9; İTO'ya göre artışlar gene daha düşük. Ancak İTO'nun yüzde 34lük ocak ayı artışı- nı da içeren 12 aylık ve yıllık ortalama artış rakamları yüzde 70'i buluyor ve enflasyonun yüzde 60'a indiğine herkesi inandırmak isteyen Sayın Bakan bu nedenle İTO'yu yalancılıkla suçluyor. Gerek DİE'nin gerekse İTO'nun yeni fiyat endeksleri elbette tartışma konusu olacaktır. Verilere dayanarak böyle bir tartışmayı başlatmak yerine haksız suçlamalarla DİE'ye ve İTO'ya çamur atmak da, "Enflasyon hızla düşüyor" havasını basarak kendine paye çıkarmak da ilkelliktir. Türkiye'de enflasyonun çok ciddi bir sorun haline gelmesin- de bu tür ilkelliklerin büyük payı olduğunu unutmayalım. VERGİ REHBERİ H'. TurgutArığ Sosyal sigorta Güotiik 54.400 5.950 Sosyal Sigorta hukukunun uygulandığı işyerierinde, primlendîrilmesi gereken ücretlerin yeni ait ve üst sınırian da yeni bütçe yıhnda 255'e çıkanlan memur maaş katsayısıyla birlikte değişti. 1.1.1990 gününden sonra gerçekleşecek ücretlerde: Gösterge Ayhk Yeni tavan ücret 6400 1.632.000 Yeni taban ücret 700 178.500 lira olarak uyguianacak. Tavanı aşan ücret ve eklentileri tutarı farkmdan prim kesintisi yapılmaz. Yürürlükte bulunan asgari ücretin 16 yaşıru doldurmayan işçilerine tanman (ayhk 155.250, günlük 5.175) miktan, sigortanın taban ücreti altmda kaldığı için — Ya bordrolarda ücret yüksehilerek primlendirilir, — Ya da iki ücret farkının sigorta priminin tamamı işverence ödenir. İstege baglı sigorta SSK hukukunun uygulandıfı işyerierinde çahştıktan sonra işten aynlanlardan emeklilik hakkını koruyabilmek için isteğe bağlı sigortahlıklarmı sürdürraek isteyenler, 1990 başında değişen şu primleri ödevecekler: Aylık Prim %20 Yeni tavan ücreti 1.632.000 326.400 Yeni taban ücreti 178.500 35.700 Dileyen, tavan ile taban arasındaki bir ayhk tutarı üzerinden de ayhk prim ödemesi yapabilir. flk zamlı ödeme, Şubat 90"da yapılacak. Ocak 90"da geçen yılm miktarı ödenecek. Askeriik slgortası SSK'ya tabi isyerlerinde çalışanlardan askerlik borçlanması yapmak isteyen sigortalılar, yeni sigorta tabanı ayda 35.700 lira üzerinden askerlik hizmet süresi kadar prim ödemeyi kabulienerek emeklilik hizmet sürelerini uzatabilirler. ELEMAN ARANIYOR — Laboratuvarda çalışacak bay bayan — Bay bayan pazarlamacılar — Bay ılaçlama elemanı aranıyor Muracaatlann şahsen: Kapalıçarşı Kürkçüler Kapısı Mesih Mehmet Paşa Sfc. Kısmet Han K 1 D. 4 Beyazıt. adresıne yapılması rica olunur