Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
7 ŞUBAT 1990 CUMHURİYET/15
HAVA DURUMU TURKIYETJE BUGUN
IVIeileteorotoıı Genel Muduriuğu nden ak-
nan bıigıye gûre ftutur bötgeterımz par
calı çok bulutju Guney ve Iç Ege Afete-
m ıte Iç Anadolu ntıı guney ve babsı ya-
gışlıgeçecek Yafölar Ege ve Akdenız kı
y*armda*ajmut ıç keamtennde kar şak
Imde olacak Hava sıcaktfr degçmeye
cek Ruzgâr kuay ve bat yûnienten ha
fif arasıra orta kuvvette yurdun batı
kesımtennde kuvveflcc esecek. Oenole
nmcde Hava OoOu Akdemz gun babsı
buiunacak VanGfllundeHara Parçal, buhrtu geçecek Kus*
gab dalga yukseMıj}ı 0-5 da 1 S yer yer
2 Ege açjfdarıncU 3-4 mebe goruş uak
lıgı 10 km yağış arunöa 3-5 km aota-
Adana
Masazar
Adıyaman
Atyon
«an
Ankara
Antakya
Amaiya
Artvm
tyim
Balıkes»
Btieak
Bınçftl
BıOıs
Bolu
Burea
ÇanaHule
Çorum
Demrt
15° 6° Dıyartıatar
9° eiöme
B 12° 1°E<-ancan
K 2° 3° Erzurum
12° 30°Esfcsehır
1° 5° Gaaantep
9° 2"ûresun
4° 2° Gumuşhane 8
B 2° irHakkan S
Y 11° 4°lspar1a K
8° -f !stantxj! B
5° 2° tomr Y
3° 14°Kaıs
B 10° 5° Manısa
B 10° 0 KMaraş
S 5° 16°M«sn
S
B 1°-4° I
B 12°
B 8° 3°Ordu
0° 9°ftae
2° 12°Sanisun
4° 2°S»n
7° 3°Sınop
/
p
10° 4°Swas
S 10° 27°Kastamonu S
4° 3° Kaysaı
7° 2° Kırktaretı
B 13° 2°Konya
S 3°-6°KutaM
Y 10° 3°Malalya
3°-4° Tntarn
0° -6° Tuncel
8° PUşak
0°-4° VSn
2° 3°YHgat
3° 7° Zanguldak
•0 ** 'yajıngdt/ lUrtı A-açı« 8 SKJIUOU G-guneşk Kkarlı S-ssJı Y<ya$nur1u
Kahıre»
DUNYA DA BUGUN
Amslerdam
Amman
ASrıa
Bagdat
Batalona
Basö
Belgrat
Btrtn
Bonn
Bruksd
Budapeşte
Cenevre
Cezay»
Odde
Dubayı
Franklurt
(irne
Uetsnk
Kahn
Kooenfıae
Kökı
Mtosa
Y
Y
B
B
B
S
B
S
S
Y
S
S
B
B
Y
S
Y
K
Y
B
S
Y
10°
15°
14°
18°
14°
7»
13°
10°
10°
10°
12°
6°
17°
19°
19°
9°
15°
3°
16°
9°
10°
15°
Unıngraö
londra
Madnd
MıUno
Montreal
Moskna
Munıh
Nfw¥ort
Oslo
Pans
PraB
Ryad
Roma
Solya
Sam
leiAvıv
lunus
Vaf^ova
Vnd*
Viyana
Y
Y
B
S
Y
K
S
B
Y
S
sY
B
B
Y
B
B
S
S
B
VUasHınglonY
Zunh S
4°
12°
12°
7°
10°
2°
8°
8?
8°
11°
12°
18°
17°
8°
14°
11°
9°
8°
15°
8°
9°
6°
BULMACA
SOLDAN SAGV
1/ Kuzey Amerıka
kökenlı bır dans ve
bunun muzığı 2/ Ak-
lama Çeşıtlı Kur^n
surelennden mevdana
getinlnuş derleme. 3/
Bır"hukumdara vergı
veren halk Mesafe
4/ Kuçuk tekke 5/
Tflrk muzığınde
"usul" anlamında
kullamlan sözcuk
Hafnıyum elementı-
nın sımgesi Uzaklık
anlatmakta kullam-
lan söz. 6/ Gemılerde
tnızana dıreğının gensındekı yelken 7/
Gumruklerde mallara değer bıçen go-
revlı 8/ Defa, kere. Tropıkal bölge-
lerde yetışen ve yumruları besın olarak
kullamlan bıtkılere verılen genel ad 9/
Erkek ya da dışı urerae hucresı Şarkı
YUKARIDAN AŞAĞIYA:
1/ Parlak kızıl renk 2/ En kuçuk ızcı
kuruluşu Denızcıhkte bır halatı ger-
me ya da gergın durumda tutma 3/
"KasmpttTna venlen bır başka ad 4/
Ayakkabının vumuşak olan ust bolumu Mısra 5/ Kuruntular,
kuşkular 6/ Bır nota Akdenız'de, hapıshanesı ıle unlu kuçuk bır
Fransız adası Bır hayvan 7/ Uygun bulma. tasdık Kâğıtlan bır
arada tutmaya >arar madenı çengel 8/ Geraılerde ya da kalelerde
topun makıne bölumunu koruyacak bıçımde yapılmış zırhlı kule.
"O yer" anlamında kullamlan sozcuk 9/ Su Lçaklarm yolcu m-
dırıp bındırdıklerı pıst
60 YIL ÖNCE Cumhunyet
Fuhuşla mücadele
7 ŞUBAT 1930
Fuhuş ıle cıddî surette mucadeleye karar vermış olan
Dahıbye Vekılı Şukru Ka>a Beyefendı, yenı ve muhım bır
karar ıttıhaz etmış, ve buna aıt, hazırlanan talımatname
Başvekâlete takdım olunmuştur
Bu talımatnameye nazaran, bundan sonra umumhane
açılması tamamıle menedılmıştır Bu>-uk şehırlerde
mevcut, ve her ne suretle olursa olsun, seddedılen
umumhaneler bır daha açılmıyacaktır
Kapanan bu gıbı sefahat evlerının başka bır yerde de
açılmasına musaade edılmeyecektır kuçuk >erlerdekı
umumhaneler de derhal kapatılacaktır
Umumhanelerden çıkan kadınların başka evlerde
toplanmalan, bırden fazlasının aynı yerde ıkâmet
etmelerı, sokaklarda gezmelen menedılecektır Bu gıbı
kadınların otellere, pansıyonlara gırmelerı de memnudur
Buna aıt talımatnamede, daha başka teferruat da tesbıt
edılmıştır
Umumhane, \e vesıkah famşe usulunun, memlekette
fuhuşa, ve zuhrevı
hastalıklara mânı olmak
şöyle dursun, bılâkıs,
bunların sırayetınde âmıl ve
bulundukları yerlerde
gençler uzerınde gayn
ahlâkı tesırler ıcra
ettığı nazarı dıkkate alan
Dahılıve Vekâletının bu
şavanı takdır kararı hıç
şuphesız memnunıyetle
karşılanacak, ve ıyı
netıceler verecekıır
Meksika'da hadise
Yenı reısıcumhur M Rubıo'va bır delıkanlı tarafından
atılan 6 kurşundan bırı alt çenesını kırarak sağ vanına
sapianmıştır Kurşun çıkarılmıştır M Portez Gıl
mecruhun sıhhî vazıyetınde henuz endışe edılecek bır şey
olmadığını soylemıştır Dığer bır takım kımseler de
mecruhun bır haftaya kadar ayağa kalkabıleceğını
söyluyorlar
30 YIL ÖNCE Cumhunyet
Yalan Haber
7 ŞUBAT 1960
Yalan neşrıyatı onlemek uzere hazırlanmakta olan bır kanun
teklıfımn bugunlerde Turkıye Buyuk Mıllet Meclısıne
verıleceğı oğrerulmıştır
Bır >ıl kadar once Baha Akşıt ve arkadaşları tarafından DP
meclıs grubuna bu konuda bır onerge venlmış ve "Mucerret
Yalan" haberın onlenmesı ıçın bır maddelık bır tekhfın karara
bağlanması ıstenrnıştı DP Meclıs grubunda ıttıfakla tasvıp
edılen bu tekhfi muzakerelerden sonra 300 mılletvekılı
ımzalamıştı
Aldığımız malumata göre ele alındığı ve Meclıse venleceğı
bıldınlen tekhı, mahıyetı ıtıbanjle aynı teklıftır Ancak
mucerret valanın onlenmesı ıçın teklıf getınlırken hâkımlere
de haberın >alan olup olmadığını tahkık ve tetkık yetkısı
verılmesı tekhfın ıçıne ahnmıştır
Boylece ısnat, ıftıra yoluyla şeref ve haysıyetlere tecavuz
halınde tanınmayan ıspat hakkı, mucerret yalan haberde
dolayısıyla tanınmaktadır
Yenı tekhfe göre, haberın yalan olduğu tesbıt edıldığı
takdırde haben veren muhabır ve bu_haben gazetede
neşreden mesul mudür
6 aydan 2 yıla kadar
hapıs cezası ıle
cezalandınlacaktır
Yalnız yalan haber ıçın gazete
sahıbme cezaı değıl malı
mesulıyet yuklenmekte ve bu
mesulıyet 5 000 lıradan
başlamaktadır Baha Ak$ıt
GEÇEN YIL BUGÜN Cumhun^eT
Dış borçlar
/ ŞUBAT 1989
Turkıye 1988 yılında, Dunva Bankası ve IFR'nın
(Internatıonal Fınancıng Revıew) belırlemesıne gore toplam
5 5 mılyar dolar dış borç aldı Bovlelıkle Turkıye'nın
toplam dış borcu 36 7 mılyar dolara >ukseldı 1988 yılında
Turkıye'nın aldığı dış borcun 1 1 mılvar dolarlık bolumu
Dunya Bankası'ndan sağlandı Dunya Bankası'ndan
sağlanan para ıçınde 400 mılyon dolarlık Dunva Bankası
garantılı Japon kredıler' de var Uluslararası pı>asalardan
sağlanan 3 4 mıl>ar dolarlık borca Dresdner Bank hesapları
da eklendığınde borç tutarı 5 5 mılyar dolara ulaşıvor 1987
yılında Turkıve'nın aldığı dış borç mıktarı 4 6 mılyar dolar
dolayındaydı
TARTIŞMA
Biliıııin Işığı
"Hiç, bilenle bılmeyen bir olur mu?" diyen dınimizin, "Bilgi
Çin'de bile olsa oraya koş" diyen Hazreti Muhammed'in
Bılım'e ne denlı onem verdiğini kimse yadsıyamaz.
Memleketın ustune kara bulutlar çöküyor
1
Bu ılk defa olmuyor Gıderılmesı üe zor de
ğıl Yeter kı bu sıyah ortuyu oluşturan neden-
ler doğru teşhıs edılsın, kurtulmanın \olu on
yargı ve çıkar hesaplarından arınmış olarak sa-
dece Bılım'ın ışığı altında aransın
On dort yüzyıl evvel âlem boyle bır dunımla
karşı karşıya ıdı Seksen vıl önce de özellıkle
ulkemız ve mılletımız böyle bır musıbetın teh-
dıdı altındaydı Eskıden olduğu gıbı, dun de
kımı kor
kudan kımı kara maksatlanna uygun
anı beklemek amacıyla sınmış olan gerıcıler,
aralanan kapıdan artan bır cur'etle ortaya çı-
kıp zehırlennı saçmaya başladı Dış tırçalama-
nın gunah olduğunu, kargaların bıle guleceğı
konularda, orneğın, futbol oynayabılmek ıçın
olumlu fetva gerektığını ılerı surmeye başla
dılar Hazretı Peygamber'ın olumunden çok
geçmeden de, bırleştırıcı, bılımcı ve medenı-
yetçı tslam âlemınde aynmalık, sen ben kavga
sı, kaba kuvvetle entrıkacılık geçer akçe halı-
ne gelmıştı
"Hiç, bilenle bilmeven bır olur mu?" diyen
dınımızın, "Bılgı Çin'de bile olsa oraya koş"
diyen Hazretı Muhammed'in bılıme ne denlı
önem verdığını kımse yadsıyamaz Vatanı kur-
tarma savaşı veren Ata, asker ordusu yanın-
da, maanf ordusunu da harekete geçırmeyı ya
pılacak ılk ış saymıştır
iMedıne ıle Mederuyet'ın a>nı kokten uretıl-
mış, bırbırıne bağlı sozcukler olması bır rast-
lantı değıldır Ata "asri" demış "muasır" de-
mış (bunları bugun "çağdaş" olarak dıllendı
rıyoruz), ama hıçbır zaman çağdaşlık kavra
mını medenıyet kavramından ayrı olarak kul
Ianmamıştır Ata'nın temel ılkesı medenıyettır
Bu ıkı buyuk de devırlerının en medenı kı
şılerı ıdı Islam en son aydın dmdır Ata'nın,
ulkevı dun>anın en sajgınları arasına kattığı
nı her verde kendı gozlenmle gordum
Çocuklarımızm >arınlarını tehdıt eden bu
karanhğı bılımın ve medenıyetın nurlu meş'
alesıyle kaldınp mılletı aydınlatmak, başta her
turden basın ve yayın organlarına duşen, sı
zın umursamazlık edemıyeceğınız kutsal bır
gorevdır
Durumun beklemeve tahammulu yoktur
BEDt YAZICI
Ataturk Çocutları \dına
English: Yes! Turkish: \oî I\o! \o!
Bazılan da halka pek tepeden baktığımızı ıddıaya
kalkışacaktır. This is a yalan! Bizler Turkish halkını da
Anatolia'yı da pek severiz.
Sırs,
Gazeteruzde yaz avlannda başlayan "yaban-
a dılle eğıüm" konusundakı tartışma hâlâ sur-
mekte Bu very good bır şey Fakat bazı kışı-
lenn gerçeklerı görmemekte ısrar ederek Tur-
kish denılen dılde dırenışıne pek şaşıyorum
As you know, Turkish language (sızde na-
sıl denır, "Turk dili" mı"'), bılım alamnda kul
lanılması asla duşunülemeyecek bır ganp nes
ne olup, zaten onu seven de pek azdır
Kulturlu, okumuş bır kışı, duygulannı ve
duşuncelerını English dururken hıç bu gen dıl-
le ıfade edebılır mı
9
Bakınız Ottomanlar ne guzel yapmışlar,
Turkçeyi bır yana bırakıp Farsca ve Arapça
kullanmışlardı' Işte sız de, yam bız de benzer
bır yol ızlemelı, bundan boyle Englısh'e tap-
malıyız
Şımdı bazılan kalkıyor, yok Tarkçe, yok
anadılı gıbı şey ler zırvalayıp duruyorlar Bun-
ların hepsı şoven, gerıcı, cahıl kımseler' Hat-
ta bu duşuncede olanların etkısıyle, universı-
besler'de (unıversıte rm dıyorsunuz
7
) bıle o gen
dılle eğıtım-öğretım yapılmaktadır Gerçekte,
bugune kadar uımersıtieslerde Turkish öğre-
nım görmüş kımseler ışe yaramaz olup, bun-
ların dıplomalarını da yırtmak gerekır Onlj
English okumuş olanlar eşsız bılgı ve super ze-
kâ sahıbıdırler \e sadece bunlara hayat hakkı
tanınıp ış verılmelıdır
Neyse kı on Ihıs field, yam bu alanda, po-
sıtive adımlar atılmış olup, daha da ılerı gı-
dıhneye çalışılacaktır Ancak bu amaç ıçın, da-
ha radıkal ve planlı çalışmalar gerekmektedır
1 Turkish her alanda adım adım gen pla-
na ıtılmeh, onun yerım Englısh'ın alması sağ
lanmalıdır Bu duşunceyle, English derslerı
kindergardende, hatta en ıyısı baby ana rah-
mındeyken başlatılmalı, hamılelerın karınla
rına hoparlör dayayarak babıeslenn English
dınlemelen yoluna gıdılmelıdır
2 Bazı cahıl kışıler yıne de Tbrkish deyıp
duracaklar, bu yüzden tamamen Englısh'e ge-
çılmesı bıraz zaman alacaktır O zaraana ka-
dar yapılacak şey, çocuklan ıki dılh yetıştır-
mektır Jım Alltaken gıbı bılımcıler, ıkı dıllı
lığın fazıletlerını bütun detaılslan ıle açıkla-
mış bulunmaktadırlar Hammurabı, Tut-ench-
Amun ve SuppiİDİiuma gıbı lamnmış alımler
de aynı göruşte olup, anadılının çok banal bır
şey olduğunu, ıkı dıllılığın ıse kasıntıya, böb-
rek taşlarına, aynca yuksek ve alçak tansıyo-
na pek ıyı geldığını kanıtlamışlardır
3 Butun bunlardan daha önemhsı, unıver-
sitıesde Tnrkısh'e hemen ve kesınlıkle son ve-
nlmesıdır' Unıversıtyde Turkish denrmyor mu,
cınlenm tepeme çıkıyor Bır saenbst, bıüm ya-
pacaksa English yapmalıdır, o kadar Bız Eng-
lishseverler yazdığımız her makale ıçın en az
beş vuz English books okuruz Sızde o kadar
Turkish ka>nak var mıdır7
4 Şımdı bazılan çıkacak, Turkish bılım
adamlan Turkish bılım eserlerı yazsın kı hem
bılım dılı gelışsın hem de Turkish bılım eser
len ortaya çıksın dıyecektır, boyle dıyenler var,
netekım Ama olur mu, kım bekleyecek o ka
dar
9
Hem bunlan kım okuyacak
9
Benım za
vallı garıp halkım bunlardan ne anlar
9
5 En ıyısı bızım only kendımız ıçın Eng-
lish yazıp okumamızdır Hekımlenmız, engı-
neerlerımız, chemıstlerımız ve dığer bılımcı-
lerımız Tarkish'ı bırakıp English kullansın kı,
halk denılen o aşağıdakıler de English öğren-
mek zorunda kalsın Hele en guzeh, Turkısh
dılı ve edebıyatını va da philosophv'yı English
okumaktır'
6 Bazılan da halka pek tepeden baktığımızı
ıddıaya kalkışacaktır This is a yalan' Bizler
lurkısh halkını da \natolia'yı da pek severiz
Bır kere shısh kebab ıs very fıne, sonra gune-
şınız, aynca, lâf aramızda, göbek dansı da pek
güzel' Kadıkoy, Yeşılköy, Ataköy gıbı köyler
de bayağı ıyı denebılır
7 Ama unıversıtıeslerınız pek acınacak hal
de. Bır sıiru şoven ve ırkçı professor, o Ana-
toha'dakı unıversıtıeslerde karşılarına bır sü-
ru students almış, kan ter ıçınde ders yapıyor-
lar, hem de (incredible!) Turkish language ıle!
Bır Turkish unıversıtyde bır Türkısh protessor
Turkish oğrencılerıyle Turkish konuşsun, ak-
lın alacağı bır thing mı bu
9
Böyle adamlann
ışlerıne derhal son venlmelı, butün dersler
English vapılmakla da kalınmamalı Turkish
konuşanın ağzına bıber surulmelıdır
Yours sıncerely,
Englısh'ı Sevenler adına
Prof. Dr. Vural LLKU
Çukurova l nıversıtesı
Egıtim Fakultesi
Barış Manço^ya
Programınızın; kimsesiz, anası babası olmayan, yoksul ve
ozurlu çocuklarımıza da soyleyeceği bir şeyler olmalı kanımca.
Programınızı her pazar eşım ve 2,5 yaşın
dakı kızım ıle bırlıkte heyecanla beklıyoruz
Gıdeceğırmz >ere 7'den 77'ye'yı ızlemeden çık-
mıyoruz Daha geçenlerde bır vazısında Sayın
Ah Sırmen'ın de söz ettığı gıbı ovlesme guzel
dersler var kı mınıklerle vaptığınız söyleşıler-
de, anlatması uzun surer
Benım soylemek ıstedığım, "Adam olacak
çocuk"a katılan mınıkler hep kusursuz çocuk-
lar, hepsı sağlıklı, hepsı bakımlı hepsı >uva
ya gıusjıiLii, M5u5i u*.psı orıa gelıı üuzeyının
ustunde aılelenn çocuklan Oysa programını
zın, kimsesiz, anası babası olmayan, yoksul
ve ozurlu çocuklanmıza da soyleyeceği bır şey-
ler olmah kanımca Özellıkle ozurlu yavrula-
nn o kursüye çıkması hem o çocuklann dun-
yaya kırgın vureklennı sevınçle dolduracak
hem de başta mınıklerın, tum ızleyenlerın
ozuriulere daha doğallıkla bakmalannı sağ-
layacaktır
yaklasmak değıl Yaşamı acı tath yonlerıyle
ama her zaman tum gerçeklığı ıle kabullen-
memıze katkıda bulunacak goruşlerımı belırt-
mek Çocuklarımızm da bızım de her tıp ın-
sana tahammul edebılmemız, onları da ara-
mıza alabılırsek mumkun olacak gıbı gelıyor
bana
Ulkemızdekı kımsesı olmayan, sağlığı bo-
zuk olan nice vocuğumuz adma sızden yapım-
larınızda arada sırada onlara da \er vermenı-
zı rıca edıvor, başanlar dılıyorum Sevgıle
nmızle
Amacım olaya yoksul, zengın edebıyatı ıle AYŞEGUL YAMAÇL1BAY
Akif ve Kuran Meali
Akif, Kuran'ın Turkçeye çevrilemeyeceği masalına guzelce
inanmış ve Al-Azhar'ın izinden yuruyup meal için çalışmıştır.
Bu çahşmasını da ıbadette kullamlacak diye vermez.
Cumhunyet Gazetesı'nın Tartışma köşesm-
de bu konuyla ılgılı ıkı yazı yavımlandı Bu
yazıların ılkınde Akıf'ın. Kuran çevırısını va-
yımlayıp ortadan kaldırmasına neden olarak
Akıfın Kuran'ı us ve bılımle bağdaşır gorme-
mesı gösterıldı Bu yargıya katılmanm olana-
ğı >oktur Ikıncı ve oncekıne yanıt nıtelığı ta-
şı>an yazıda ıse AkıTm çevırıyı Kuran'a olan
sevgı ve saygısından yayımlamadığı savunul-
muştur Bu yorum sadece duygu somurusu-
dur ve akılla, mantıkla bağdaşmamaktadır
Bu konuyu ıncelerken herkesın gozden ka-
çırdığı bır nokta var Akif hıçbır zaman Ku-
ran'ı çevırmeyı benımsememıştır Ancak Ku
ran ı meal olarak ve Elmau'nın tefsınyle bır
arada basılması koşuluyla çevınyı kabul etmış
tır (1) Bu yuzden başlığımrzda çevırı değıl,
"meal" sozcuğunu kullandık "Meal" demek,
bır yapıtın bır dılden bır dıle anlam bakımın
dan çevırısı demektır Çevırı ıse bır vapıtı bır
dılden başka dıle tam olarak çevırmektır Pe-
kı, \kıf bunu nıçın kabul etmıştır
7
Bunu an
lamak ıçın gozumüzu Mısır'a ve Mısır'dakı Al
Azhar Umversıtesı'nın fetvasına çevırmek ve
terlıdır Al Azhar'ın tum uyelerı Kuran'ın
Arapçadan başka dıllere çevrılemeveceğı gö-
ruşunu benımsemışlerdır Bu fetvayı (2) \enr-
ken duşunduklerı elbette kı Arap dılının Is-
lam ulkelerı uzerındekı baskısınm vok olma-
masıdır Ancak Kuran ın anlam bakımından
(mealen) başka dıllere aktarılabıhneceğını be
nımserler Işte AkıPın çevırıyı reddetmesımn
ana nedenı bu fetvadır' Bu meal ışının nasıl
gehştığını kısaca gorelım
Ataturk ıbadetın Turkce yapılması ve Turk*
un anlayacağı bıçıme sokulması konularını
çok duşunmuştür Bu gınşımını Ulusal Sava
şımın ılk yıllarında yapmıştır Bu ış ıçın de
Arapçavı çok ıyı bıldığıne ınandığı Akıften
Kuran'ı Turkçeye çevırmesını ıstemıştır Bu
tekhfe Akif hemen yanıt vermemış ve fetva al
mak uzere Al-Azhar'ın volunu tutmuştur Akıl
danıştığı kışı de Turk düşmanı Raşıd Rıza'
dır Kımdır bu kışı7
1 Dünya Savaşı vıllann-
da Arap ulusçuluk akımımn en onde gelen ku
ramcısı ve mılıtanıdır tngıltere'nın yardımıy
la Arap ulkelerının Turk'e karşı ayaklanıp ba
ğımsızlığa kavuşmalan savuncasım (tezını)
destekleyenlenn başında gelen bınsı Avnı za
manda vazdığı betıkle de Turk devnmlerıne
duşmanlığını kanıtlayan zat' (3) bu betığınde
ıkı onemlı duşunce uzerınde durmuştur a)
Turklerın kesınlıkle Arapça öğrenmesı gere
ğı b) Kuran'ın Turkçeye çevrilemeyeceği Bu
nedenle Turk resmı makamlarının Kuran ı
Turkçeye çevırme yolundakı çalışmalannın ve
eğılımlennın tslam'a aykırı bır davranış oldu
ğu Ve ekler Turkler Musluman olmak ıstı
yorsa Arapçayı resmen kabul etmelılerdır
1
Kuran'ı Turkçeye çevırmenın kâfırlık oldu
ğunu kanıtlamak ıçın Abu Hanıfe ve daha
sonrakı butıin Hanefi okulu uyelerının bunu
benımsedıklerını sövler Bu savunulan goruş-
ler tumuyle yalandır Bu ıkıvuzlu yalancı 3 4
yıl sonra Kuran'ın İngıhzceye çevırısı ıçın >ar
dımcı olmuş, Kuran'ın çevrılebıleceğıne Abu
Hanıfe'nın ızın verdığını soylemıştır (4) As-
lında Kuran'ın Arapçadan başka dıle özellık
le Farsçaya, Turkçeye, Hıntçeve \e hatta Ibra-
niceje çevrılebıleceğını bunun şer'en olabıle
ceğını Abu Hanıfe ve onun kurduğu llahıvat
Okulu'nun uvelerı savunmuşlardır
Işte aklını kullanmayıp, ondan bundan akıl
danışmanın sonuçları' A.kıf, Kuran'ın Turk
çeye çevrılemeveceğı masalına guzelce inanmış
ve Al-Azhar'ın ızınden yunıyup meal ıçın ça
lışmıştır Bu çahşmasını da ıbadette kullam-
lacak dıye vermez. Nıçın
9
Çunku verırse Tan
n"nın ve Pejgamberı'mn >uzune bakamazmış.
Desenıze Tanrı bıle Arap ulusçuluğunu savu
nuyor' Işte çağdaş Turkıye Cumhurıvetı'nın
mıllı (') şaınnın ılerıcı ve akılcı duşuncelerı'
Son olarak bır betıkten alıntı yapalım Kım
bılır belkı bu vazarımız da "mıllı" olur \al-
nız, belkı kımı makamların gozune çarpar ve
bır şeyler vaparlar Iştetumce "Bu bır dene
me ıdı, başanlmış olsaydı, namazlarda da
Turkçe tercumeler okunacaktı Bu devrımın
muteşebbısîerı, dın duşmanları ve masonlar
dı" (5)
Insanın boylelerı varken Raşıd Rıza'va kız-
ması doğru mudur9
1) M Ertuğrul Duzdağ, M AkifErso\, Kul
tur Bak \ayım, s 99 Aynca Vehbı Vakkasoğ
lu, Islam Şaırı M^kıf, Cıhan Yayım, s 89 94
2) Al-Azhar tarafmdan yayımlanan Mecelle
adlı Dergı'nın Şubai 1959 sayısmda Şeyh Sa-
lut'un yazısı
3) Muhammed Raşıd Rıda, Tercumata'I-
Kuran, Kahıre 1921-1922
4) Anne Fermentle The LoyalEnemy Lon
don 1938, s 414
5) Vehbı Vakkasoğlu, Islam Şaırı Mehmel
Akif, Cıhan Yaytnları, s 91
OZGUR LGUR
KEMALIZMN DRAMI
\cdat Nedim Tor
^ 2 bası 2000 lıra (KDV ıçınde)
Çağdaş Yayınları Turkocağı Cad 39/41 Cağatoğlu-lstanbul
ANILAR VE SOYLEŞILER
Ahmet Rasim
4000 hra (KDV ıçınde)
Çağdaş Yayınları Turkocağı Cad 39-41 Cağaloğlu tstanbul
POLITIKA VE OTESI
MEHMED KEMAL
Fuzuli Kimin Şairidir?..
Hamamızade adına Yahya Kemal ın doğactan, sırası gelınce
bırdenbıre soyleyıverdığı dızesınde rastlamıştım
Buluştuk beş rnelâmî, altı sufi, uç de bektaşî
Gel ey Hamamîzade şenlensın göbektası
Cumhurıyetten bu yana mezhep ve tarıkatların defterını çok-
tan kapattığını sanıyorduk Oyle değılmış Bır Nakşî Alevılerı
(Bektaşı) yenıden gundeme getırdı Oyle kı Alevıler bızden
sayılmaz dıyerek ortalığı karıştırır gıbı oldu Yahya Kemal mez-
hep erbabının sayısını sayarken beş melâmî altı sufî, üç de bek-
taşı dıyor Bır olçu zorunluğu Bektaşıyı gozleyerek Alevılerı
unutmamış
Hamamızade de o dönemın ünlu bır şaırı
Nedır Alevı"? Alı'nın yandaşı olanlara Alevı derler Alevılık Is-
lamda bır taht kavgasıdır Hz Muhammed oldukten sonra yerı-
ne bırı geçecektır Cenaze ortada kalmasın dıye Ah uğraşırken,
Ebubekır kaşla goz arasında kendını halıfe ılan edıverıyor AIı
barış dostluk sevgı adamıdır 'Varsın olsun dıyerek hakkından
vazgeçıyor Ondan sonra tahta otursa ya1
Ondan sonra makam
Ömer'e Osmana kalıyor Dorduncu halıfe olarak tahta otur
uyorsa
da tahtı gene koruyamıyor Muavıye'ye kaptırıyor Tahtı oğulları
Hasan Huseyın de koruyamıyor elden ele geçıyor Şımdı sayı-
ları mılyonlan bulan Alevıler bu taht kavgasını surduruyor
Yavuz Sultan Selım dönemınde Alevı-Sunnı kavgası doruk nok-
tasına çıkar Soylentıye gore 40 bın Alevı öldurulur Kan govdeyı
goturûr Anadolu bır kan gölune döner
Aradan 700 yıla yakın bır zaman geçmıştır Sunnı-Alevı kav-
gası çoktan bıtmıştı Ama kanlı Maraş olaylarından sonra yenı-
den hortladı Bu kavgayı surdurenler 12 Eylul'u çağırıyorlarmış
12 Eylul rejımı mezhep kavgalarına da tuy dıktı Oysa Alevısı
Sunnısı bır arada ne guzel yaşıyorlardı Her ıkı mezhepten ya-
na olanlar kardeştıler Aralarında dıl, dın, kültür bağları vardı
Şımdı donup sorsalar
Fuzuli kımın şaırıdır?"
Elbette Turkçenm şaırıdır Yıllardır, yaşayan dılıyle o guzelım
şıırlerı kım yazmıstır'? Fuzuli ıçın Azerı şaırı dıyenler yanılır Kışı
once dılını sevecektır Dıl bağı varsa, kokenınde her turlu bağ
vardır Ne dıyor Fuzuli
Gamım pınhan tutardım ben
dedıler yare kıl ruşen
Acep ol bıvefa bılmen17
Inanır mı ınanmaz mı
Fuzuli elbette buyük bır şaırdır Şaır, yazdığı dılın adamıdır Mev-
lana ya dıledığınız kadar bızım şaınmız deyın Farsça yazmış-
tır daha çok bır Fars saırı sayılır Sevgısı olsaydı kendı dılınde
şıırler yazardı Demek ozdılıne saygısı yokmus
Şoyle demıyor mu Fuzuli
Ne yanar bana kımse ateş-ı dılden ozge
Ne acar kımse kapım bad-ı sabadan gayrı
Nâzım Hıkmet e gelelım kımılerı solcu dıye onu vatandaşlık-
tan atsalar sağlığında yurduna gelmesını yasaklasalar, şıırlerı-
nı yok saysalar Nazım Hıkmet Turkçenm şaırı değıl mıdır'' Açın
değerlı ansıklopedılerı ıkı ada rastlarsınız bırı Ataturk otekı Nâ-
zım Hıkmet Yurdumuza konuk gelenlere bırkaç Turk unlüsü
saydırsanız Ataturk'le Nâzım vardır
Bugun dunyada adımız anılmıyorsa kultür buyuklerımıze ge-
reklı yerı veremedığımız ıçındır Dunyaya ışçı dıye yayılan çocuk-
larımıza kultur buyuklerımızı öğretseydık sınırlarda böyle ıtılıp ka-
kılır mıydık'' Kultur ayırıcı değıl butunleştırıcı olduğu zaman de-
ğerlıdır Bu degerı bır türlu bılemedık Kultur ıhracı hayalı ıhra-
cattan daha değerhdır
ÇALIŞANLAREV
SORULARI/SORUNLARI
YII31AZ ŞİPAL
"Altı Yıllık Sicü Notu"
SORL: 31 Arahk 1984te vururlugc konulan 243 sayılı Ka-
nun Hukmunde Kararname ıle yenıden dujenlenen.
"Yukselınebılecek derecenın ustunde bır dereceye
vukselme" başlıklı 37 maddede, "Bu kanun hukumle-
nne gore ogrenım durumları, hızmet sınıflan ve görev
unvanları ılıbarıyla azamı vukselebıleceklerı derecele-
rin 4. kademesınden a>lık almava hak kazanan ve son
altı vıllık sıcıl notu ortalaması doksan ve daha yukan
olanlardan, son sıcıl notu olumlu bulunanların, kaza-
nılmış hak ayuklan kadro şartı aranmaksızın bır ust de-
receve vukseltılır" denılmektedır
Yasa, kadro durumuna bakılmaksızın ve ogrenım du-
rumu da soz konusu oimaksızın, bırer derece >uksel-
mevı kabul ettıgıne gore bu durumda > ukselebılecekleri
derecevı aşanlar da bunun ek gostergesıne hak kazana-
caklardır
Şu ek gosterge konusu ortaya çıkıp Resmi Ga/ete'de oku-
yana kadar ben ve benım durumumdakı arkadaşlanm
bovle bır kararname olduğunu bıle bılmıvorduk
Baglı oldugumuz ıdarelerın, uygularacak bınmlere bu
konularda bılgı vermesı gorevıdır Her çalışan, her ka-
nun hukmunde kararname)ı bılmekle vukumlu değıl-
dır.
Şımdı durumumuzu ogrendık ve bızlerın de magduri-
yetı soz konusudur Kaldı kı sıcıl notlarımız analanmı-
zın ak sutu gıbı aktır
Bu konudaUı gereklı bılgılerı beklemektevız.
YAMT: 29 111984 tanh ve 243 sayıh Yasa Hukmunde Kararna
me'nın, uygulanması sırasında doğabılecek duraksamaları gıder
mek amaeıyla, "Devlet Memurları Kanunu Genel Teblığı Sen No
91" de açıklamalar vapılmıştır
Genel Teblığde devlet memurlarının, "kazanılmış hak aylıkla-
rının Oğrenım durumları, hızmet sınıflan ve görev unvanları ıtı-
barıyla vukselebıleceklerı derecenın bır ustundekı dereceve
vukselmelerı sağlanmış ' bulunduğu belınılmıştır
Soz konusu olanaktan yararlanabılmek bazı koşullara bağlan
mışıır
Bu koşullardan bırı, memurun en çok "yukselebıleceğı derece-
de uç vılını tamamlavarak bu derecenın dorduncu kademesınden
avlık almava hak kazanmış' olmasıdır
Bır dığer koşul da, memurun son sıcıl notunun olumlu olması
ıle "altı yıllık sıcıl notu ortalamasının doksan ve\a daha yukarı
bulunması" dır
Teblığde, sıcıl sıstemının ılk kez 243 sayılı Yasa Hukmunde Ka-
rarname ıle not esasma bağlandığından soz edılmekte ve "Bu u>-
gulamaya ancak altı vıl sonra" başlanabıleceğı vurgulanmaktadır
243 sayılı Yasa Hukmunde Kararname'nın yururluğe gırdığı
31 12 1984'un uzerınden altı yılın geçtığı 31 12 1990'da bu uygula
ma geçerlılık kazanacaktır
KEYFİ SÜRGÜNLERE SON
PTT de yaşanan tum antıdemokratık uygulamalara
ve keyfı surgunlere karsı 31 1 1990 tarıhınden bu
yana Aclık Grevı'nde bulunan arkadasımızı
desteklıyor tum demokrat kısı ve kurulusları
dayanışmaya cağırıyoruz
SOZ, KARAR, ORGUTLENME HAKKIMIZ
ENGELLENEMEZ
DEMOKRASI MUCADELESINDE
PTT ÇALIŞANLARI ADINA
NURETTIN SONMEZ
ÇATALCA SULH CEZA HÂKİMLİĞİ
ES^S NO 1987/783
KARAR NO 1988/460
30 9 1987 tanh ve 1 10 1987 tarıhlermde gıda maddelen tuzuğune
muhalefet suçundan sanık Rıza ve Necla oğlu 1951 D lu Erzıncan
Refahıye ılçesı Akarsu kovunde nufusa kayıtlı Sönmez Okten hak
kında vapılan yargılama sonunda sanık hakkmda raahkememızdcn
verılen 26 9 1988 (arıhlı kararlasanığınTCK'nın 398 maddesı gere-
ğınce 3 ay hapıs 5 000 TL ağır para cezası, 647 sa>ılı kanunun 4/1
madUtsı gereğınce TCK'nın 72 maddesı gereğınce aynı nevıden pa-
ra cezalan ıvtıma ettırılerek sonuçta 32 000 TL ağır para cezası ıle
tezalandırılmasına karar venlmış olup, avrıca TCK'nın 402 mad
desı gereğınte sanığın curme vasıta kıldığı meslek ve sanatının ve tı-
caretının hapıs cezası muddetınte tatılıne, ancak ışverının onemıne
bınaen kapatılmasına >er olmadığına karar venlmış olduğu ılan olu-
n u r
Basın 16646