Katalog

25 ŞUBAT1990 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 IPFdan kınama • Dış Haberkr Serrisi — Uluslararası Basın EnstıtüsU (IPI) Srı Lanka'da öldürülen gazetecı Rıchard de Zoysa'nın faülennın bır an önce bulunmasını ve yargı önüne çıkanlmasını ıstedı. IPI tarafından Sn Lanka Devlet Başkanı R Premadasa'ya göndenlen yazıda, Zoysa'nın ülkenın resmı güvenlık güçlerı tarafından öldurulmuş olduğu yolunda şupheler bulunduğu anımsatılarak Zoysa'nın ölümu kmandı. IPI aynca Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyın'e de bır yazı göndererek 26 şubatta yargılanmasına başlanacak BBC ve bazı lngılız gazetelennm muhabın Farzad Bazoft'un durumu hakkındakı endışelerını de dıle getırdı "Honecker süper zengiri" HAMBURG ( A A ) - Federal Almanya'da yayımlanan Der Spıegel dergısı, Demokralık Almanya'nın eskı Devlet Başkanı ve KP lıderı Ench Honecker'ın "süper zengın" olduğunu ıddıa ettı Dergının dunku sayısında yer alan haberde, Honecker'ın ıktıdarda bulunduğu yülarda büyük bır servet sahıbı olduğu ve sadece 1989'da 75 mılyon doları "cebıne ındırdığı" ılerı surüldu Bu paranın Federal Almanya yönetımı tarafından, sıyası mahkûmların serbest bırakılması ıçın venldığıru kaydeden dergı, 75 mılyon dolann sadece Honecker tarafından kullamlan bır hesaba yatırıldığıru öne sürdü Rum feribotıına saldırı: 2 ölti • LARNAKA (AA) — Lübnan açıklarında, bır Surıye savaş gemısı tarafından Kıbrıs Rum kesımıne aıt bır fenbota ateş açıldı Saldırı sonucu 2 kışı öldu, 4 kışı de ağır yaralandı Rum kesımı güvenlık yetkılılerının verdığı bılgıye göre Larnaka'dan aynlan Baronnes/M adlı fenbota, öncekı gece yansı Beyrut'un kuzeyınde Hınstıyanların denetımındekı Junıye lımanının 30 mıl açıklarında ateş açıldı ErmeniKarar Tasansının( rafa kaldınlması'nınyankılan sürüyor Senatonda 4 Byrd faktörü'UFUK GULDEMİR WASHINGTON — Ermeni karar tasa- rısımn ABD senatosunda göruşulmeye başlanmasının ıkıncı günüydu Senato, Amerıka'nın yakın muttefikı Türkıye'nın toprak butunluğunü tehdıt edebüecek ıd- dıalara zemın hazırlayabüecek bır gınşıme sahne olurken Çekoslovakya'nın yenı Iı- derı Vadav Havei'ın aynı kubbe altında yaptıgı konuşma, kongre üyelennın ayakta alkışlarıyla dınlemyordu. Bu manzara ıçınde, tek bır adam, 70 ya- şındakı senatör Tobert Byrd, uç gün bo- yunca, 14 saate yaklaşan süreyle mıkrofon- da kalarak Amenkan yönetımının yapraa- dığını yaptı Türkıye'yı savundu Senato'nun en saygın üyelennden bırı- sı olan Byrd' ın bu kararlı davraruşı, Er- meni tasansının ılk oylamada gundeme alınmamasında belırleyıa rol oynadı ABD Dışışlennın, Ankara'dakı Amenkan Bu- yükelçısı Morton Abramowitz'ın Was- hıngton'a gelıp Türkıye ıçın lobı yapma- sına dahı ızın vermedığı bır dönemde, Byrd" ın, kendısını Amenkan basmında se- Demokrat Partılı Senatör Robert Byrd, 14 saate yakın mıkrofonda kalarak Türkıye'yı savundu Bryd'ın başarısı, konuşmasından ve ozellıkle Turkıye ıle ılgıh olarak yaptığı jeostratejık tanımlamalardan kaynaklandı Byrd, bu yolla Demokrat Partılı senatörleri etkıleyıp Amenkan yasama geleneğmde pek centümence davranış sayılmayan "engellemeyı" gerçekleştırmış oldu. vımsız kılmak pahasına vaptığı engelleme ve Türk buyukelçüığının çabaları olmasay- dı, Ermeni tasarısı bugun çoktan geçmış- tı Oysa Amenkan yönetımı, Abramo- vvıtz'ın "Tasan geçerse Turkjye'de Sş yap- ma olana&ım kalkar" dıye mesaj gönder- mesıne karşın, "Ankara'da kal" talımatı gönderdı Byrd' ın çıkışı neden belırleyıcı rol oy- nadı' Ermeni karar tasarısı sıyası bakım- dan öylesıne el yakan bır konu kı uç gun boyunca, geçmışte Türkıye'yı hep destek- lemış olan Cumhunyetçı Partılı üyelerden sadece ıkı senatör Türkıye lehınde konu- şabıldı Türkıye lehıne konuşma yapma vaadınde bulunmuş olan Cumhurıyetçı se natorlerden hıçbırısı, ne Alan Sımpson ne Rıchard Lugar ne de "Ataturkço" Bob Graham sozunu yerıne getırmedı Ovsa geçmışte Türkıye'yı hep sıkıştırmış olan Demokrat Partılı üyelerden 31'ı Ermem ta- sansının gundeme aJınmasıyla ılgılı son oy- lamada Turkıye lehıne oy kullandı Ustelık Byrd, Amenkan yasama gelene- ğınde pek centümence davranış sayılma- yan "engeUemeyi", belkı de parlamento- lar tanhıne geçecek bır zarafette yaptı Za- man zaman en ağır lafları en centümence bır şekılde ıfade etmekten gen kalmadı, ama kımseye doğrudan ne kaba bır söz söyledı ne de saldırdı Istıkrarlı bu- şekıl- de, "Bu konu bunun goruşulecegJ yer de- gıl, burası mahkeme degıldir" çızgısınde kaldı Byrd' ın, "Araenka'da demokrasi kurmak, yaşatmak kulaydır. Gelın de el- rafınız Irak, Surıye, Iran, SovyeUer Bırli- ğı, Vunanıstan, Bulganstan ıle çevrilı bir yerde demokrasi kurma>a çalışın, Turkı- ye'dekı demokrasi dunyanın bırçok ulke- sindekınden dataa değerlıdır" deyışı, sena- torun 13 saatlık performansı ızleyenlerın hâlâ kulaklarında yanküaruyor Byrd'un bazen zamari kazaoması gere- kıyordu Asıl zarafetını de böyle anlarda gösterdı Geçmışte yaptldığı gıbı mıkrofon- dan telefon rehben okumak yerıne, (engel- leme yapan ıstedığı kadar konuşabılıyor) Vırgınıa WoolPdan gen kalmayan bır bı- lınç akımı çalıştırarak Turkıye'mn coğra- fik konumundakı bır demokrasının değe- nnden, "1yı ınsan olmak" uzenne nefıs bır konferansa, oradan da köpeğı Bılly'nın "ahlakı" performansına sıçradı "Köpe- ğım Büly, Büly Byrd" dıye başladığı cümle kısa surede bılgece bır söyleve dönüştu a ımı smavı Nikaragua'da devlet başkanlığı seçimleri bugün Ortegtlk kez yapılacak hur seçimlerde devlet başkanlığı için Daniel Ortega ile muhalefetin adayı Violeta Chamorro yarışacak. Kamuoyu yoklamalan, Ortega'nın yeniden devlet başkanı seçileceğıni gösteriyor. ABD, muhalefetin adayı Chamorro'yu destekliyor. KİMLİK KARTI NIKARAGUA fSufus: 3 mılyon 692 bın Yıuolçumu: 127 849 Km' Yonctım bıçimi: Tek meclısh, çok partılı cumhurıyet Başkent: Managua Kisi bmşına duşen gelir: 868 $ Ikracat: 300 mılyon dolar Ithalat: 923 mılyon dolar Beilı başlı urunler: Muz, pamuk, meyve, kakao, pınnç, tutun, sanaı, petrol. SAVUNMA SANAYİİ İHALESt ABD'li firmaya 'tasarı misillemesr Eğitim uçaklan projesi için açılan ihalede, ABD'nin Piper firmasma 'Hayır' denileceği oğrenildi. Askeri çevreler, ihalenin Italya firmasına verilebileceğinı belirtıyorlar. EVREN DEĞER MANAGUA (AA) — Nıka- ragua'da şıddet eylemlennın sür- düğü bır ortamda yapılan seçun kampanyasından sonra, bugün halk sandık başına gıdıyor Bırleşmış Mületler seçım süre- cını gözleme heyetı dün yayım- ladığı raporda, Nıkaragualıların parlamento ve devlet başkanlığı seçımlerınde yem hükumetı öz gur bıçımde seçebüeceklerını bd- dırdı Heyetın, seçunden sonra oyların sayılmasıyla ılgıb olarak da bır rapor yayımlaması bekle- myor Nikaragua'da ılk kez yapıla- cak özgür secımlen ıktıdardakı Sandınısta yönetımının kazana- cagı tahmın edılıyor Devlet Başkanı Daniel Orte- ga') a karşı olan partılerden olu- şan muhalefet tarafından aday gösterılen 60 yaşmdakı Violeta Ckanorro ıse secımlen kazana- caklannı ıddıa edıyor Ulusal Muhalefet Bırlığı'nın (UNO) adayı ve dıktatör Somo za dönemınde öldürülen Prensa Gazetesı Mudurü Chamorro'nun dul eşı Violeta Chamorro'nun programında, ekonomının lıbe- ralleştınlmesı, zorunlu askerlık hızmetımn kaldınlması, hüku- met, partıler ve ordu arasında yetkı ayrunı ve Washıngton'la güvenıhr ıhşkıler kurulması yer alıyor Nıkaragua yonetımını, El Sal vador'da yönetıme karşı savaşan solcu genllalara süah yollamak- la suçlayan ABD, muhalefetin adayı Chamorro'yu destekliyor Gözlemcüer, ABD ve Nıkara- gua arasındakı ılışkılenn ıyıle»- mesının ıktıdarda kalacaklan tahmın edılen Sandımstalann tu- tumuna bağlı olduğunu ıfade edı- yorlar Amenkan yönetımının, Contralara yardımın kesılmesım muhafazakâr cumhunyetçılere kabul ettırmek ıçın zaten fazla- ca güçlük çektığı kaydedüıyor Ortega, Amenkan Devletlen örgutu (OAS) Başkanı Joao Ba- ena Soares ıle göruşmesınden sonra gazetecılere yaptığı açıkla- mada, seçımler sırasında ulkenın çeşıtlı yerlennde çatışmalann çı- kabdeceğını ve UNO ıçındekı ba- zı kışüenn açıkça şıddetı kınama- dıklarını belırttı "Şıddete başvurabilırier ve bu konu bızı ka> gılandınyor" dıyen Devlet Başkanı Ortega, "Bu kı- şüer Yuksek Seçım Kunılu'nun seçım sonuçlanna ılışkın karan- na saygı gostereceklennı de acık- ca so>lemediler" şeklınde konuş- tu ANKARA — Türkıye'nın bır sanayı ıhalesınde daha ABD fir- masına "Hayır" dıyeceğı öğrenıl- dı Eğıtım uçağı projesınde yarı- şan ABD'nin Pıper fırması ıle ya- pılan göruşmeler sonuç vermei- ken ihalede yanşan ıkıncı firma üe müzakerelere başlandı ltalyanla- nn Agusta fırması ıle baslayan gö- ruşmeler surerken, fırma projenın gerçekleştmlmesını planlandığı TAİ tesıslennde ıncelemelere baş- ladı Bu arada ABD'mn 1990 yılı başından bu yana Turkıye"de hıç- bır ıhaleyı kazanamaması dıkkat çekıyor Asken çevreler, bu duru- mu halen ABD Senatosu'ndakı "Ermem karar tasansına" bır pro testo olarak nıtelendınrken dığer yandan da "AT ıçın bır yatınm" olarak yorumladılar 20 mılyon dolariık eğıtım uça- ğı projesi ıle ılgılı olarak Savun- ma Sanayı Musteşarhgı'nda gerek- lı değerlendırmeler yapıldıktan sonra ılk olarak ABD'mn Pıper firması üe görüşmelere başlandı Ancak resmı açıklamalara göre "Pıper'ın daha önceden verdığı garantılen yerme getırmemesı" uzenne, ttalyanların Agusta fır- ması ıle görüşmelere başlandı Bu arada Agusta fırması teknık ele- manlannın, projemn üretımının planlandığı TAİ (Türk Uçak Sa- nayı) tesıslennde mcelemdere baş- ladığı da öğrenıldı Konu ıle ılgılı olarak görüşlerı- ne başvurduğumuz Savunma Sa- nayı Müsteşarı Vahit Erdem, Agusta fırması üe görüşmelere başlandığım doğrularken su bügj- len verdı "Eğıtım uçağı projesınde zaten uzun zaman kaybedüdı Uçakla- ra Hava Kuvvetlen Komutanhğı 1 mn acü ıhtıyaa var Hava Kuvvet- len her ıkı uçağın da ışıne yara- yacagıru belırtmıştı tlk planda Pı- per üe görüşmelere başladık Çün- kü onlann fiyatı daha ucuzdu. Dı- ğer fırmanın ıstedığı mıktardan yaklaşık 3-4 mılyon dolar daha ucuz fıyat vermıştı Ancak Pıper muzakerelerde problem çıkardı Vahıt Erdem, ihalenin henüz sonuçlanmadığım, Agusta ıle pa- zarlığın devam etuğım de belırür- ken Savunma Sanayı Müsteşarh- ğı'na yakın kaynaklar ve asken çevreler, ıhaleyı Agusta'nın kazan 'kesınleştığuıı' söyledüer. Bu çevreler, 1990 yüı başuıdan bu yana ABD'mn Türkıye'de hıçbır ıhaleyı kazanamamasırun ve so- nuçlanan 3 ıhaleyı de Avrupa fır malarının kazanmasımn dıkkat çekıcı olduğunu söyledıler Başarmalan için onlara destek verin... Sağlam bir temel kazandınn." Temel Britannica'mn 9. cildi tamamlandı. Cilt kapaklan bayilerde! Türkiye'nin en kapsamlı temel eğitim ve kültür ansiklopedisi Temel Britannica'mn 9. cildi, yarın çıkacak olan 63. fasikülle tamamlanıyor. İlk ve ortaöğretimin evrensel başvuru kaynağı Temel Britannica, öğrencilerimizin kütüphanesinde ciltli olarak yerini alıyor... Eğitim dünyamızdaki önemli bir boşluğu dolduruyor. Temel Britannica'mn 63. fasikülüyle birlikte 9. cildin kapağını da almayı unutmayın. Özel mukavva ve cılt bezlı, çıft (sıyah-altın) varak yaldızlı, ozenle hazırlanmış "Temel Britannica 9. cilt kapağı" şeffaf koruyucu ambalajının ıçınde, KDV dahıl. 6.000 TL. Nol: 1. Temel Brıtanmca nın 9 cildi abonelenmızın adreslenne 26 Mart 1990 tanhıne kadar laahhutlu posta ıle gondenlecektır 2 Cıltlenm elden alan abonelerımız 13 Man 1990 tanhınden ıtıbaren Ana ^ avincılık Satiş Merkezı ne (Meodıvekoy) kımlıklen va da Abone Belgelenvle gelerek 9 aldı edmebtlırler TEMEL BRİTANNİCAVhMFl lClTİM VI Kfl.TtR ANSİK1 OPFDİSİ 1 Buyukderc Cad NofrVBMtadıwkav tSTANBULTel 1725325 ; KkjdfarcrCad Dr Scvkıbey SokakWA Dıvan>o)u tSTANBULTd 1 KlodfarerCad betıpni Han 7'1 Cajalojlu ISTANBULTd 516 2 6 0 4 Tunalı Hılmı Cab i : m KavAhdcre ANKARA Tet IZ7 06Ü6 Ana Yayıncıhk A.Ş. ve Encyclopaedia Britannica, Inc. işbirliği ile yayımlanmaktadır. DU1VYADA BUGUN ALtStRMEN Ermeni Saptırması ve Türkiye... "Ermem tasansının Kongre'de beklenen çoğunluğu alamamış olması yalnız Türkıye açısmüan değıl ABD bakımından da bü- yuk bır kazanç olmuştur" denebılır Gerçekten eğer tasan Kong- re'de kabul edılmış olsaydı, çok, ama çok yanlış ve o ölçude de tehlıkeh bır çığır açılacak ve bır sıyasal organın "tarıh mahke- mesı"ne donuşmesı olgusu yaşanacaktı kı böylesı bır gelışme nın nerede durabıleceğını kestırrnek bıle otanaksızlaşacaktı Olaya bu açıdan bakılınca Kongre'nın tarıh mahkemesı olamayacağını' soyleyen Senatör Byrd'ın hem Türkıye hem de ABD ıçın değerı ölçülmez bır hızmette bulunduğunu soylemek yanlış olmasa gerek Ne yazık kı aynı yargıya ABD Başkanı Bush ıçın varmak ola- naksızdır Başkân Bush, seçım kampanyasında Ermenılere ver- dığı sozu tutmak kaygısıyla tarıhı gerçeklerın Kongre'de saptan- ması, hatta tasarıya bakılırsa, saptırılması gıbı mantık dışı bır tu- tumda sakınca gormemıştır Başkan Bush'un "yönetım açıklamasında" kullanılan bazı de- yım ve tumceler, tanhın saptırılmasının en açık ve en çırkın ör- neklerınden bırıdır 'Yonetım, 1915-1923 dönemı arasında, yuz- bınlerce Ermenının hayatını kaybetmesıne yol açan trajık olay- ların bılıncındedır" tumcesı, yanılgının da ötesınde, çok tehlıke- lı sonuçlar doğuracak bır saptırmayı ıçerıyor Yukandakı satıriarı tasarıya koyduranlar yarın öbür gün, Tür- kıye Cumhunyetı'nın sorumlu otduğunu ılen surup tazmınat, hatta toprak ıstemınde buiunmanın hesabı ıçınde olanlardır Kuşkusuz, Bush,'un bu saptırmalara bılerek alet olması son derece can sıkıcı ve Ankara-VVashıngton açısından yıkıcı olma- sına karşın Türkıye Cumhurıyetı'nın yapıstnı veya davranışını faz- ia etkılemeyecektır Çünkü Türkıye Cumhunyetı bır zamanlar top- rakları üzerınde ıstemde bulunan Ermenılere ve tıpkı Bush gıbı Beyaz Saray'da oturup Ermeni saptırmalarına alet olan bır ABD başkanına VVılson'a karşın kurulmuştur ve bır savaşla elde edı- len o sınırlar yıne bır savaşla değışebılır Ve bızler VVılson'a ve ABD ye karşı elde ettığımız yurdu kolay kolay kurda kuşa ya da Bush'a bırakacak değılız Washıngton da lyıce bılmelıdır kı tüm Turkler özal kadar ge- nış yureklı ve Akbulut kadar yavaş duşünceh değıllerdır Bu gerçeğı vurguladıktan sonra Ermem tasansının Kongre önü- ne son gelışının, Türkıye'nın tepkılennı dıle getırırken kullanabı- leceğı kozların gorece azaldığı bır doneme rastladığını da be- lırtmelıyız Soğuk savaşın sona erdığı bır dönemde usler, "stratejik konum' veya "NATO ıçındekı ışlev" kozlarının verımı azalmıştır Bu gerçeğı görmezden gelemeyız Yıne görmezden gelınmeyecek bır başka gerçek de Türkıye^ nın ıçınde bulunduğu 'ımaı erozyonu 'dur Gerçekten demokra- si, ozgurluk, ınsan hakları konusunda Turkıye çok kötü bır gö runum sergılıyor Ustelık ANAP ıktıdarı bu konuda ıflah olmaz bır ınatçılık ıçındedır Türkıye'de ışkence düşunceye baskı, ın- san haklarının çığnenmesı sürmektedır ANAP ıktıdarı' Düşunceye baskı yapma" 'Insan haklarına say gı göster*" 'Işkenceye son ver' Duşunce suçlularını serbest bıraki'' Dûşünce suçunu kaldır' ' Evrensel olçutlerde demok- rasıyı uygula" çağrılarına kulak asmayıp, omuz sılkmektedır In- san hakları ve demokrasi Konusunda kımseyı dınlemeyen çağ- dışı bır gorünüş sergıleyen Türkıye'nın kendı haklı davalarını an- latırken, başkalarının haklı sözlerıne göstermedığı ılgıyı kendı- sının de bulamaması çok şaşırtıcı olmamalıdır Bu durumda Turkıye, haklı davalanndakı haklı savlarının ge- reklı cıddıyelı, olumlu yankıyı bulmasım ıstıyorsa her şeyden once kendısı haklı uyanlara cıddıyetle kulak vermelıdır Çünku artık soğuk savaş donemının gerıde kalması ıle birlikte o çağın koz- ları da önemını yıtırmış ve yerlerını tnsancıl, çağdaş, uygar ve evrensel olçütlere bıraikmıştır VEFAT Sarıkamış Asbuğa köyunden, merhum Halıfe Seyıt tsmaıl Ağanın gelını, merhum SUleyman Erdoğan'ın eşı, Mustafa Bozkurt'un ablası, Haynye Ercan, eskı Kars Mılletvekılı Dr Hasan, Av Orhan, Turgut, M E Başmufettışı Kutluav, Dr Gültekın, Istanbul Mılletvekılı Alı Haydar Erdoğan'ın annelerı, Alı Ercan, Nezahat, Latıfe, Yüksel, Mercan, Semra, Pelın Erdoğan'ın kayınvalıdelen, Çığdem, Nıhat, Lale, Prof Dr Ahmet, Jale, Nızamettın, Mehmet, Melek, Erhan, Nacı, Metın, Yücel, Melek, Sunay, Hulya, Nılufer, Cem Dıdem, Mutlu ve Kunca'nın buyukannelen, aılenın babasını aratmavan vefakâr ve cefakâr annelerı HAMİDE ERDOĞAN 23 Şubat 1990 günu vefat etmıştır Cenazesı 26 Şubat 1990 Pazartesı gunu Sarıkamış Asbuğa ko>unde aıle mezarlığında toprağa venlecektır Tanrıdan rahmet dılenz AILESt Gonullerde yaşayan değerlı bilım adamı, hocamız Prof. Dr. AKŞİT GÖKTÜRK'tin 2. ölum yıldonumunde yanıbaşında oiacağız. Tarih: 26/2/1990 Pazartesı 13.00 Yer: Zincırlikuyu Mezarhğı Ada 13/1 Parsel C 234 ÖCRENCİLERİ IKTISATÇILAR H A F T A S I 8-9-10 MART 1990 ISTANBUL SHERATON OTELI BALO SALONU 'Değişen Dünya Doğıı Avrupa ve Türkiye" Not Kesınle>en Program daha sonra ılan edıleıektır IFMC IS1ANBLL l MVLRS1THSI IKTIS^T FAKl 1 TfcSI ME^LNLARI CEMIVET1 tumhurıvıl C jj " ^ TjkMm Tel IV) M1 U IV) 44 I I F n IW 16 42