Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/12 EKONOMİ 16 ŞUBAT1990
DOVIZ KURLARI 16 ŞUBAT 1990
Dövizin
Cinsi
1 ABD Doları
1 B.AIman Markı
1 Avustralya Doları
1 Avusturya ŞtSni
1 Belcika Frangı
1 Dammarka Kronu
1 Fln Markkası
1 Fransız Frangı
1 Hollanda Flonni
1 jsveç Kronu
1 İsvıçre Frangı
100 italyan Lıretj
1 Japon Yenı
1 Kuveyt Oinan
1 Sterlin
1 S.Arabıstan Riyalı
Oâviz
Ahs
2383.22
1418 00
1788.61
201.49
67.90
367 64
603.35
41715
1258.30
389.26
1594.66
190.85
16.50
8214.05
4040.52
635.46
Döviz
Satıs
2388.00
1420 84
179219
20189
68.03
368 38
604.56
417.99
1260.82
390.04
1597.86
191.23
16.53
8230.51
4048.62
636.73
Efektıf
Alıs
2380.84
1416.58
1758.20
201.29
66 74
363 96
593 09
416.73
1257.04
385.37
1593.07
187.61
16.33
8074.41
4036.48
624.66
Efektıf
Satış
2395.16
1425.10
1797.57
202.50
68.24
369 49
606.37
419 24
1264.60
391.21
1602.65
191.80
16.58
8255 20
4060.77
638.64
ÇAPRAZ KURLAR
$ 1.6806 B.AIman Markı
$ 5.7130 Fransız Frangı
$ 1.8940 Hollanda Flonni
$ 1.4944 Isviçre Frangı
$ 1248.75 İtalyan Lıreö
S 144.47 Japon Yenı
S 3.7504 S. Arabıstan Riyalı
e 1.6954 S
Tütün, iç politikanın kıırbanı oldu
Türkiye'deki iç politik gelişmeler,'tütündeki
fiyat politikasını çığrından çıkardı. Çokuluslu
sigara tekellerinin müdahalelerinin de etkisiyle
oluşan fiyatlar, Özal hükümetinin devlet
tekelini kaldırması ve sigara ithalatı ekim
alanlarını, rekolteyi ve ihracatı etkileyen
faktörler oldu.
BARIŞ KUDAR
1987 yılında erken genel seçimler sırasında
Özal hükümeti tütün fiyatını 2 bin 800
liradan birden 4 bin 200 liraya tırmandırdı.
Aynı yıl yabancı tekeller tütün almadı.
Ürünün tümüne yakın bölümünü Tekel almak
zorunda kaldı. Aynı yıl sigaraya ödenen
döviz, tütün ihracatı gelirini aştı.
1988'de, bir önceki yıl piyasaya girmeyen
tüccar, yabancı tekellerin stoklarını
tamamlamak için Tekel fiyatının 1-3 bin lira
üzerine fiyatla piyasaya girdi. Hükümet de
tüccara prim verdi. Yüksek fiyatlı ihracat
döviz gelirini arttırdı. Bunun üzerine ekim
alanları birdenbire genişledi.
ALTIN GÜMÜŞ
Cumhuriyet
Reşat
24 ayar altın
22 ayar bılezik
18 ayar altın
900 ayar gümüş
Vakıfbank Altını
Zıraat Altını
M Bannas 1 Ons S
TL Inttrbank Ort
Alış
210 000
230 000
31850
28.300
23 885
440
178 500
179 500
Satış
212.000
240 000
31920
31 500
23 940
460
179 500
181 000
417 45
Faızı (%) = 43 33
SERBEST PİYASADA DÖVİZ
ABOOolan
Batı Aıman Markı
İsvıçre Frangı
Hollanda Flonni
Ingılız Steriinı
Franso
A Şılını
Frangı
100 İtalyan Lıretı
S.A Riyalı
Alış
2388
1422
1590
1259
4035
417
200
189
637
Satış
2392
1426
1595
1263
4070
420
203
192
642
Dovız Int ($) = 2393 00
BORSADA İŞLEMLER
Akcımento
Aiarko HoMıng
Anaflolu Cam
Arçelık
Bagfaş
Bnsa
CehkHalat
Çımsa
Ç Elektnk
Deva HoMıng
Döktaş
E Başı Yatırım
EgeBncd*
EgeGûbre
Eftks HokJmg
Ereglı D C
Good-Year
Gûbre Fab
Gûney Bıracılık
Hektas'
Izmır DÇ
Uocam
Kartonsan
Kav
Kepez Eiektnk
Koc Holdıng
Koç Yaönm
Kordsa
Koruma Tar
Koytas
Makına Takım
Maret
Men. Santral
Metaş
Nasas
Ohnuksa
Otosan
PınarSüt
Rabak
Sarkuysan
Srtas
Teletaş
TişBan (B)
T * Ban. (A)
TlsB(C)(*75HX|
T Stemens
T SışeCam
T Sınai K 8
T Demır Oök
Yasaş
Yapı K Bank
Oncekıse-
ans kapan
8200
14500
12250
29500
10750
18750
16000
22000
28500
27500
16750
18000
29000
4700
8300
15750
15500
2050
12750
16500
3100
26000
14500
30000
15000
33500
17750
15000
15500
16000
21000
6900
10000
2800
4500
20250
17000
9900
13750
36000
12250
18750
19750
370000
4000
33500
11750
7900
11000
7200
9250
Bugurftu
oı duş*
7500
15000
12500
27500
10000
17000
15750
20500
28500
26000
15500
17500
27000
4500
8100
15750.
15000
2000
12500
15500
3150
25000
14000
29500
14750
33500
16750
14000
15250
14500
20500
6500
9750
2750
4300
20000
16500
9000
13000
34500
12000
17750
19000
405000
4000
33000
• 11000
7800
10750
6600
8600
Bugünk:
en yükss
8300
15000
13500
29000
10500
18750
16250
22000
28500
27500
15750
18000
29000
4800
8200
16000
15500
2100
12750
16500
3300
26500
14750
30000
15250
35000
17250
15000
16000
15500
21000
6900
10250
2850
4500
21750
17500
9500
140O0
36000
12250
18500
19750
405000
4050
33500
11750
7900
11000
7300
9200
Buguiku
kapanış
7600
15000
13500
28000
10500
18000
15750
20500
28500
26000
15750
18000
27000
4500
8200
16000
15000
2050
12750
15500
3300
26000
14000
30000
15250
34500
17000
14000
15250
14500
20500
6700
9750
2800
' 4300
21500
17000
9100
13250
34500
12250
18000
19500
405000
4050
33500
11000
7800
10750
6800
8600
Islem
mıktarı
46150
6800
37065
22750
144590
22300
60230
10407
205146
5308
4349
7900
12750
16300
7500
1211830
10600
232200
45300
28400
243790
35200
242134
8770
37500
27628
44262
44800
28225
34200
1100
43050
52000
160220
35200
38660
15100
9000
102300
43450
48400
24181
20700
595
99360
4700
41162
3400
18810
147300
15600
15 ŞUBAT
1990
En co« soz
yapılan fıy
7900
15000
13250
28000
10250
18500
16000
22000
28500
26500
15750
18000
27000
4700
8200
16000,
15000
2050
12500
16250
3300
26000
14500
30000
15000
34000
17000
14000
15500
14500
20500
6600
9750
2800
4500
21250
17000
9000
13500
36000
12250
18000
19500
405000
4000
33500
11750
7900
11000
7200
8900
Ağrtk
ort fıy
7821
15000
13162
27866
10297
18238
15980
21343
28500
26770
15694
17750
27756
4627
8174
15944
15137
2049
12576
16104
3288
25796
14484
29923
14986
34003
17021
14246
15433
14773
20700
6607
9828
2820
4442
21283
16875
9209
13561
35657
12141
18163
19378
405000
4008
33351
11564
7850
10881
6961
8857
İKİNCİ PAZAR
Akal Tekstıl
Aksa
Aygaz
Aymar
ÇKale Cm
Demztı Cam
Dojusan
Ercıyas Bıracılık
Fınansbank
Gentas .
Gorbon Işıl
Ikt.Rnarts K
Mar Martı 0
Netbanfc
Net Hokjıng
Okan Tekstı!
Peg Profilo
Pınar Ent Et
Pınar Un
Pımaş
Santral Hol
ıfİMi •Hrtsi:....»
İMK1 «Mui:
DÜNYA
Do(w
Londra
1.6778 Mark
10600
240O0
11500
13000
6800
5600
110O0
13000
16500
10400
15500
2450
7200
6700
10200
3200
13250
1800
4500
6000
200000
11500
26000
12500
13000
7400
5400
115O0
13750
16500
10500
15750
2500
7000
6100
10000
3400
12000
1700
4700
8800
220000
11500
26000
12500
13000
7400
5400
11500
13750
17250
10500
16000
2750
7300
6300
11000
3500
13250
1800
4700
8800
220000
11500
26000
12500
13000
7400
5400
11500
13750
17000
10500
16000
2750
7300
6300
10000
3500
12250
1750
4700
8800
220000
...4.42CJ73 M «
....3M3.S9 (Biikâ: 4031.12)
BORSALARI
Sterttn
13200
2900
200
700
12100
6400
2000
3000
59800
50100
27200
16600
30400
21200
12200
37700
14700
89600
3600
44901
300
• kacafc...
Sfcta*
Lorıdra 16948 S
New York 16955
11500
260O0
12500
13000
7400
5400
1150»
13750
17000
10500
16000
2750
7200
6100
10000
3500
13250
1750
4700
8800
220000
11500
26000
12500
13000
7400
5400
11500
13750
16815
10500
15996
2662
7160
6103
10191
3492
12719
1737
4700
8800
I20000
54.472.W7.4S»
15ŞUMT
S
...24M
1990
14940 Isv Frangı Altın
57055 ^frm
1.8907 H Floriı
Londra: 417.05 $
\ Ziınh 416
YATIRIM FONLARI
Katılma
beigesiadı
Iş Yatırım-1
1$ Yatınm-2
Iş Yatınm-3
Is Yatırım-4
lnterfon-1
lmerfon-2
lnterton-3
lnterion-4
Iktısat Yat-1
Iktısat Yat-2
Iktısat Dolar Fon
Ikt.sat Mark Fon
Iktısat Atılım Fon
Garant' Yatınm-1
Garant Yatınm-2
Garant Yatırım-3
Esbank Fon-1
Esbank Fon-2
YKB Yat Fonu
YKB Sektor Fon
YKB Hısse fon
YKB Kamu Fon
YKB Lıkıt Fon
YKBKarma Fon
YKB DÖVB Fon
Vakıf Fon-1
Vaktf Fon-2
Vakıf For,-3
Oısbank Mavı Fon
Oısbank Beyaz For
Tütünbark Fon
Mıtsuı Fon-1
Mıtsuı Fon-2
Zıraat Fon-1
Traat Fon-2
Zıraat Fon-3
Halk Fon-1
Halk Fon-2
Pamuk Fon
Emlak Fcn-1
lmpexfon
Sumer Fcn
Çdoş pıktş
tsriM ricğcri
130787 m800
140389 2ÛO00
091089 10.000
170190 10.000
19.0957 10.661
141287 9.960
27.0289 9.959
070859 11200
iaO987 9764
100288 9806
080289 9596
280289 9890
1112 89 10000
221087 9976
1003*9 9731
12.0230 10437
1&1157 10319
311059 10000
021187 10477
0703B8 9785
070388 9713
070388 9795
070388 9693
070358 9.828
02 01*9 9.294
090588 10 000
240489 48279
181089 10444
280688 10057
1004 89 20558
040788 11021
150788 40000
20.1089 10000
091089 10100
14 02 90 10000
1402 90 10000
011189 11 397
080190 10357
02 0190 10724
22 0190 10000
020290 10086
12 02 90 10 405
8U 5
416.60 S
Dûnkü
değeri
44*73
31321
11983
10363
34 605
29505
15342
14 049
30557
25514
12367
11862
11264
33961
16.480
10458
34 693
11439
32 962
25977
58873
25671
21956
26001
12.702
J5620
57734
12119
23402
30452
24813
33626
11510
13354
10000
100O0
13502
10559
14 672
10302
10442
10443
15 ŞUBAT 1990
tagunkû De$i$»m
değeri
44.944
31361
11986
10372
34645
29539
15361
14066
30591
25845
12 371
11847
11249
34021
16508
10465
34 736
11456
32997
26001
58533
25702
21983
26039
12.739
25652
67809
12134
23.433
30493
. 24 841
93744
11524
13389
10006
10012
13521
10.874
14 683
10315
10462
10462
016
013
002
009
011
011
012
012
011
012
003
-013
-013
018
017
007
012
015
009
009
-058
012
012
015
029
012
012
013
013
011
013
012
0 26
006
012
014
014
007
013
019
013
İZMİR — Türkiye'de yanm milyon ai-
lenin ürettiği tütünde sorunlar yumağı
çokuluslu sigara tekelleriyle ilişkilerin art-
masıyla büyüyerek gelişiyor. "Serbest pi-
yasa ekonomisi" ve "kaçakçılığın
onlenmesi" adına sigara ve işlenmiş tü-
tün ithalatmın başlaması, tütünde devlet
tekelinin kaldınlması, desteklemenin yok
edilmesi, tutundeki kaosu ortaya çıkar-
dı. 1983'ten bu yana özal ve ANAP hü-
kumetlerinin tanmdaki-belirsız politikası,
tütünde yabancı sigara tekellerinin zaman
zaman müdahaleleri iç üretimde sapma-
lara neden oîdu.
Türkiye'deki iç politikada görülen ge-
lişmelere paralel olarak dış alıcı konu-
mundaki sigara tekellerinin istemlerine
göre fiyatlar oluştuğu dikkati çekiyor. Ih-
raç fıyatlanndaki değişiklikler, yabancı
sigara tekellerinin Türk tüccarlar kana-
lıyla aldıkları tütün miktannı da sürekli
etkilemeye başladı. özal hükümetinin tu-
tunde devlet tekelini kaldırması, kaçak-
çılığı önlemek ve fon oluşturmak amacıyla
sigara ithalatına başlaması da ekim alan-
ları, ihracat ve rekolteyi etkileyen faktor-
ler arasında yer aldı.
Yüksek fiyat
1977 yıhnda Bülenl Ecevit'in hükümet
kurmasıyla 3.50 dolara yükselen ihraç fi-
yatı, 1979 yıbndaki belirsizlik ortamın-
da 2.S0 dolara inerken 12 Eylül 1980 son-
rası 3.40'a çıktı. 1981-1983 dönemindeki
yönetim sırasında fiyat 4.20 dolara ulaş-
tı. 1983 yılında yapılan genel seçimlerde
iktidara gelen Turgul Özal hükümeti sı-
rasında fiyatın 4.20 düzeyini konıduğu,
1987 erken genel seçim sırasında ise fi-
yatın 4.85 dolara, 1989 yerel seçimleri sı-
rasında ise 5 dolara ytikseltildiği gözlen-
di. 1980 sonrası ihraç fıyatlannın yüksel-
me trendi gösterdiği yıllafda rekoltede de
büyük artışlar olduğu gözleniyor. 1981 yı-
lında Türkiye rekoltesi 168 bin ton iken,
bu 1982'de 207, 1983'te 233 bin tona ula-
şıyor. Ancak bu dönemden sonra Turgut
Özal hükümetinin iç piyasada uyguladı-
ğı fiyatlar enflasyon rakamlarının altın-
da kalıyor. Etkisi hemetı rekoltede keıı-
disini gösteriyor ve 1984'te 177, 1985'te
170 ve 1986'da 158 bin tona düşüyor. 1987
yılında erken genel seçımler sırasında Tur-
gut özal hükümeti tütün fiyatını birden
2 bin 800 lirada'n 4 bin 200 liraya tırman-
dırıyor. Ancak evdeki hesap pazara uy-
Sigara ithalatı
Yıllar
Miktar
(TOB)
ıx) Bes aylık
1983
1984
1385
1986
1987
1988
1989 (x)
—
2.726
5.959
10.926
15.571
13.588
—
26 380
55 742
115 227
177 520
168 896
67 200
Değer
(Bin dotar)
<*)
Tütün ihracatı
1984-85
1985-86
1986-87
' 987-88
1988-89 lx)
Fflfi
76 835
89 973
115 009
65 701
90 901
Tutar (Dolar) J
235 799 643 ^ 1
290 047 473 A
372 257 675 ¥i
167 505 611 \
349 045 462 ff.
'.<ı Gecıcı raka-ndır &J
EskiGümrük TekelBakanı Türkmenoğlu:
İthal sigaradan al, üreticiye ver
İ Z M İ R
(C umhurivel
Ege Bürosu) —
Tütünde yaşa-
nan çıkmazı de-
ğerlendiren eski
Gumruk ve Te-
kel bakanların-
dan Mahraut
Turkmenoglu.
"Üretici bilerek
bu noktava geti-
rildi" dedi.
Türkmenoğlu,
"politikasızlı-
ğın" tütün lekoltesini etkilediğini vur-
gulayarak 'Çıkış yolu. üreticiye verile-
cek sübvansiyon gibi gonilen parayı il-
bal sigaradan fona kesilen parayla
karsılamaktır" diye konuştu.
Ureticiyi yönlendirerek tutunde belli
bir politikanın oturtulabileceğini kay-
deden Türkmenoğlu, şunları söyledi:
"Verilen fiyatlar normalden çok dü-
şuk. Geçen yri uygulanan fiyatlar göz
onunde bulundurulursa dıişiik olduğu
ortaya çıkar. Geçen yıl 7-12 bin lira ara-
sında alım yapan tüccar, bu yıl 6-11 bin
lira vermekledir. Tekel'in de ortalama-
sı geçen yıl 4 bin kösurdu, bu yıl onu
da tutturamayacaklan anlaşüıyor. Do-
lara baglı bir artış diişunuldiiyse çok
yanlış. Ireticinin maliyeti. uygulanan
ekonomik politikayla vıizde 150'yi aş-
mıştır. Verilen fiyatı sigaraya yapılan ya
da yapılacak zamla zaten karşılıyoriar."
Üreticiye bilerek "tutünü ekme" den-
diğini öne suren Türkmenoğlu, çıkış yo-
lu konusunda da sözlerini şoyle sürdür-
dü:
"Tüccar ABD'ye bağlı. Hükümet, ta-
nmı desteklemeyeceğim diyor. O arada
üretici eziliyor. Hükümet olarak dışsa-
tım fiyatian ucuz diyorsan, o zaman ka-
litesiz tütunu imha et. Elinde kalanı da
pahalıya sat. Üreticiye mutlaka bir fark
verilmeli. Bu sübvansiyon olmaz. Şöy-
le olmaz: İthal etligin sigaradan kesti-
ğin fonu üreticiye aktar. Zaten o siga-
ranın fiyalını dolar değerine göre sap-
tıyorsun. Fondan bu tarafa para akta-
nlırsa ne bütçeyi ne de ureticiyi sıkıntı-
ya sokmamtş ohırsun. Önce emcge saygı
gösterilmdi."
muyor ve yabancı sigara tekellen, "tutun
almayacaklannı" açıklıyor. Tekel, urunun
tumune yakın bölumunu almak zorun-
da kalıyor. Bu sırada 1984 yıhnda kaçak-
çılığın onlenmesi için izin verilen yaban-
cı sigara ithalatı iç piyasada yer alıyor.
1984'te 2 bin 768 ton olan ithalat, 1986'da
11 bin tona, 1987'de ise 12 bin tona ula-
şıyor. Sigaraya odenen döviz bu yılda 180
milyon dolar olurken ihracattan elde edi-
len gelir ise 167 milyon dolarda kalıyor.
Tekelin kaldınlması
1986 yıhnda bir sabaha karşı ANAP
oylanyla tütünde devlet tekeli kaldırılı-
yor, ancak serbest piyasa koşulları uygu-
lanamıyor. Yabancı sigara tekelleri adı-
na alım yapan tüccar olaya sıcak bakmı-
yor ve 1986 yılı ürunu tütüne rağbet gös-
termiyor. Bu sırada 1982 yılından bu ya-
na Burdur'un Bucak ve Balıkesir'in Gö-
nen ilçelerinde deneme üretimi yapılan
Amerikan tipi tütünün "ekonomik" ol-
madığı açıklanarak ilk kez ABD'den tü-
tün ithalatı başlıyor. Gerekçe olarak da
ıç pıyasadakı yabancı sıgaralara karşı çı-
kartılan "Tekel 2000" sigarasının kalite-
si gösteriliyor. Bugüne kadar yaklaşık 5
bin ton ABD tipi işlenmiş tütün ithalatı
gerçekleşiyor.
1988 yılı ise tutunde dönüm noktasını
oluşturuyor. 1987 yılında piyasaya girme-
yen tüccar, yabancı sigara tekellerinin eri-
yen stoklarını bir an önce doldurabilmek
için Tekel'in ilan ettiği fiyatın üzerine 1-3
bin lira fark vereceğini belirterek erken
ahmlara başlıyor. Toplam 184 bin tonluk
rekoltenin en kaliteli tütunlerini tüccar
alıyor. Bu arada ihraç fiyatı da 5 dolar
duzeyine çekilirken, reeskont kredisini
kaldıran hukumet bu kez tüccara ihraç
primi veriyor: Kiloda 65 cent. Böylece Te-
kel, 1986 yılı ürünu ile dolu depolarını
fazla zorlamamış oluyor. Dışanya da ka-
liteli tutun 5 dolardan pazarlanırken, 350
milyon dolarlık bir gelir sağlamyor.
Hukumet, "serbest piyasa ekonomi-
sinın" yüruduğu inancıyla herhangı bir
önlern almıyor. Bu kez de uretim pat-
laması oluyor. Ekim alanı 237 bin hek-
tardan 273 bin hektara çıkıyor ve re-
kolte 223 bin tona dayanıyor. Enflasyon
ytizde 70'lerin uzerinde dolaşırken uygu-
lanan para politikası nedeniyle dövizde-
ki artış ise yüzde 30'da kalıyor ve sancı
başhyor. 1989'un son aylarında durumu
iyi görmeyen ihracatçı tüccar, Tekel ve hü-
kümet yetkilileriyle gızli toplantı yapıyor.
Bu toplantıda alınan kararlar kısaca şöyle
belirleniyor:
"Dövizle enflasyon
arasındaki büyük fark"
"Dövizdeki artış ile enflasyon arasın-
da çok büyük fark oluşmuştur. İhraç fi-
yitı arttınlır. ihracalta verilen prim yuk-
seltilirse ilan edilebilecek fi>-at en fazla
yüzde 55'ler dolayında olabilir. Bu da 11
bin-11 bin 500 liralık fiyat demektir. Bu
sağlanır ise 1986 yılı üninü olup Tekel de-
polannda biriken tutünu ucuz fiyatla >3-
bancı sigara firmalanna satabiliriz. An-
cak onlann da bir koşulu var. Türkiye^
ye yönelik sigara üretiminde kullandık-
lan yüzde 10 oranındaki Türk tülününu
yüzde 20'ye çıkartmak."
Akbank'ta son
daldka sözleşmesi
Emlak Bankası'nda sözleşmeli personelin
"şubat aylıklarının 15 Ocak 1990'dan itibaren
yapılan zam geri alınarak ödeneceğine" ilişkin
söylentilerin yol açtığı huzursuzluk, bu kez
devreye "taahhütname" girmesi yüzünden dün
de sürdü.
İş-Sendika Sertisi — Akbank
TAŞ'de çalışan 8 bin 100 işçiyi
kapsayan toplusözleşme görüşme-
leri anlaşmayla sonuçlandı. Em-
lak Bankası AŞ'de çalışan sözleş-
meli personelin, "şubat aylıklan-
nın nasıl ödeneceğine" ilişkin tar-
tışmadan doğun huzursuzlukları
dun de surdu.
Akbank TAŞ'nin 620 şubesin-
de çalışan 8 bin 100 işçiyi kapsa-
yan toplusözleşme, görüşmeler
Yüksek Hakem Kurulu (YHK)
aşamasındayken taraflann anlaş-
maya varması sonucu önceki ak-
şam imzalandı. Bağımsız Banka
ve Sigorta Sendıkası (BANKSİS)
yöneticilerinden alınan bilgiye gö-
re 1 Ocak 1990 tarihinden geçerli
olacak sözleşme ile ücretlerde; bi-
rinci yıl yüzde 105 artı 100 bin li-
ra, ikinci yıl yüzde 55 artış sağlan-
dı. İkinci yıl DÎE istatistiklerine
göre enflasyon yüzde 55'i aşarsa
aşan kısım ücretlere yansıtılacak.
Sözleşme ile her yıl için kıdem
zammı bin 500 lira, yakacak yar-
dımı birinci yıl 500 bin lira, ikin-
ci yıl 600 bin lira olarak belirlen-
di. Toplusözleşmede diğer sosyal
yardımlar da arttırıldı. Akbank
çalışanlannın toplusözleşmeyi tep-
kiyle karşıladıklan bildirildi. Ban-
ka çalışanlannın sendika yöneti-
cilerim yazılı ve sozlü olarak "pro-
tes'lo yağmuruna" tuttuklan öne
sürüldü. Çeşitli şubelerde Bank-
sis'ten toplu istifa eylemleri baş-
latıldı.Akbank'taortalamaaylığın
toplusözleşme öncesinde brut 485
bin lirayı ancak bulduğu bildiril-
di.
Akbank TAŞ Uırrum Müdürü
Hamit B. Belli toplu sozleşmenin
imzalanmasına ilişkin yazılı açık-
lamasında, "Yeni bağıtlanan top-
lu iş sozleşmesi, personel başı-
na ortalama yüzde 140 zam ge-
tirmektedir" dedi.
Emlak Bankası AŞ'de sözleş-
meli personelin "şubat aylıklan-
mn 15 Ocak 1990'dan itibaren ya-
pılan zam geri alınarak ödenece-
gi" söylentilerinin yol açtığı hu-
zursuzluk bu kez devreye
"taahhütname" girmesi yüzünden
dün de surdu. Banka ust düzey yo-
neticjlerinin "şubat aylıklannda
indirim yapılmayacagı" açıklama-
larının ardından dün şubat aylık-
larını 15 Ocalc 1990'da belirlenen
ücretleri üzerinden almaya hazır-
lanan banka personeli taahhütna-
me imzalama zorunluluğu ile kar-
şı karşıya kaldı. Emlak Bankası
AŞ'de çalışan 11 bin dolayındakı
sözleşmeli personele teker teker
imzalatılmak istenen ve maaş al-
maları için şan koşulan taahhüt-
namede 15 Şubat 1990'daki mev-
cut ücretlerin "avans olarak"
ödendiği belirtiliyor. Taahhütna-
me ile KİTlerde sözleşmeli perso-
nel çalıştınlmasını yeniden düzen-
leyen 399 sayıh KHK'ya göre üc-
retlerin değiştirilmesi sonucunda
Emlak Bankası'nın çalışanlanna
fazla ödeme yapma durumu orta-
ya çıkarsa bu fazlalığın çalışanlar-
ca geri odenmesi garanti ediliyor.
Emlak Bankası'nda çalışan söz-
leşmeli personelin bu uygulama-
yı protesto ettikleri bildirildi. İs-
tanbul'da bazı şubelerde yemek
boykotu yapıldığı, banka çalışan-
larının'onemli bir bölumünun de
taahhütname•imzalamayı redde-
derek maaşlarını almadıklan be-
lirtildi.
Öte yandan Emlak Bankası Ge-
nel Müdüru Engin Civan, yaptığı
vazılı açıklamada 399 sayılı KHK
gereğince Emlak Bankası'nda da
yeni ucret düzenlemesi yapıldığı-
nı soyledi. Civan, banka persone-
linin herhangi bir hak kaybına uğ-
ramasının soz konusu olamayaca-
ğını kaydetti.
Hava-İş Sendikası'na üye 8 bin dolaytnda işçi ek zam taleplerinin kabul edilmemesini protesto etmek
amacıyla dün Türkiye genelinde yemek boykotu yaptılar. (Fotoğraf: Deniz Topaloğlu)
Ek zam protestosu
Hava-İş Sendikası'na üye 8 bin dolayında işçi,
ek zam taleplerinin kabul edilmemesini
protesto etmek amacıyla Türkiye genelinde
yemek boykotu yaptılar.
İş-Sendika Servisi — Hava-İş
Sendikası'na uye 8 bin dolayında
işçi ek zam taleplerinin kabul edil-
memesini protesto etmek amacıy-
la Türkiye genelinde yemek boy-
kotu eyiemi yaptılar. Devlet Ti-
yatrolan Genel Müdürlüğü'nde
çalışan 570 memur, sözleşmeliler-
le aralarındaki maaş farkını pro-
testo etmek amacıyla dün maaş-
larını almadılar. Teksif Sendika-
sı, Bursa'da kurulu Nergis Teks-
til'de çalışan 38 uyesini dısiplin
kuruluna verdi.
THY Genel Mudürluğü, HA-
VAŞ ve USAŞ'ta çalışan Hava-İş
Sendikası'na uye 8 bin dolayında
işçi ek zam taleplerinin kabul edil-
memesini protesto etmek amacıy-
la dün yemek boykotu eyiemi
yaptılar. İstanbul, Ankara ve İz-
mir'in dışında 50 ilde daha ger-
çekleştirılen eylemlere sözleşmeli
olarak çalışan 2 bin personelin de
katıldığı bildirildi. Hava-Iş Gener
Başkan Yardımcısı Nabi Delice,
THY Genei Müdürluğü'nden, yıl-
başından önce yaptıklan görüş-
melerde taban ucret alanlar için
yüzde 35, tavan ucret alanlar için
de yüzde 25 ek zam istemelerine
rağmen, THY'nin bu ayki maaş-
lara yüzde 14 zam yaptığını söy-
leyerek şöyle dedi: "THY'de ça-
lışan işcilerimiz için istediğimiz ek
zammın verilmesine kadar müca-
delemiz sürecektir. HAVAŞ ve
USAŞ'ta ise yüzde 25 ek zam is-
tedik. HAVAŞ, TÜHİSten cevap
beklediğini bildirirken, USAŞ'la
hem ek zam hem de işten atılma-
laria ilgili göruşmelerimiz devaın
ediyor. Ek zam taleplerimiz kabul
edilinceye kadar mücadelemiz de-
vam edecek."
.AA'nın bildirdiğine gore, Dev-
let Tiyatroları Opera ve Balesi ile
senfoni orkestralarında çalışan
600 dolayında memur yıllık ma-
aşlannın, puanlama sistemli bir
sanatçının sözleşmeli aylık maa-
şından daha düşük duruma gel-
mesi üzerine bugün şubat ayı ma-
aşını almayarak durumu protes-
to ettiler.
Teksif Sendikası eylem yapan
uyelerini cezalandırıyor. Bursa'-
da kurulu Nergis Tekstil'de çalı-
şan 38 Teksif üyesi tüzüğe aykırı
davranışlarda bulunduklan gerek-
çesiyle disiplin kuruluna verildi.
Teksif Bursa Pilot Sanayi Şubesi
Başkanı Cahit Dursun, şımdilik 3
kişinın disiplin kuruluna verildi-
ğini, ancak sayımn daha da arta-
bileceğini belirtti-
Paşabahçe Cam '. abrikası'rı-
dan iş daraltması gerekçesiyle 19
işçicıkartıldı. İş akti fes-
hedilen işçilerle, Kristal-İş Paşa-
bahçe şubesi yöneticileri vezne
önünde bekleme eyiemi yaptılar.
Vardiya çıkışında da tum işçiler
ışvereni protesto ettiler.
İç politikada zor durumda olan ANAP
iktidarının Maliye ve Gümrük Bakanı
Ekrem Pakdemirli bu gelişmeler karşısın-
da "iki arada bir derede" kaldı. Enflas-
yon oranında bir fiyat artı$ırun hükümet
içinde sorunlara yol açacağı endışesi, "Bu
oranda artışla biz piyasaya girmez, tütün
almayız" diyen tüccarın baskısı, Pakde-
mirli'yi fiyat açıklamada 3 kez erteleme-
ye itti. Cumhurbaşkanı Turgut Ozal'ın
"Merkez Bankası kararian doğrultusun-
da bir artış yapın" diye kestirip attığı öne-
risiyle baş başa kalan Pakdemirli, bu kez
ABD'deki dışalıcıların fiyatian yükselt-
mesini sağlamak üzere bu ülkeye bir haf-
talık gezi düzenledi. Tekel Genel Mudü-
ru Süreyya Yücel Özden'in de katıldığı ge-
zide fiyatların 1 dolar daha arttınlabile-
ceği izlenimi edinildi. Ancak ihracatçı
tuccann, "Biz 1 dolar prim isteriz" bas-
kısı sürunce, fiyatlar yüzde 46 düzeyin-
de artışla ilan edilmek zorunda kalındı.
Bu fiyat düzeyi ureticiyi memnun etmez-
ken, tuccarın da işine gelmedi. Tekel,
alımlannda 1700 - 10 bin, tüccar ise 4 bin
- 10 bin 500 lira uygulamaya başladı.
25 firmadan
Fransa'ya »
ortak yatırım
önerisi
İZMİR (Cumhuriyet Ege Büro-
su) — Türkiye'de 25 firma ortak
şatırım için Fransız işadamlarına
ışbirliği önerdi. Fransızlann, Turk
ışadamlarından ortak yatmm ve
işbirliği için sağlam proje, kâr ga-
rantisi ve herhangi bir guçlükle
karşılaşmayacaklarına ait güven-
ce istedikleri bildirildi.
Altı hafta once kurulan, kısa
adı OCIFT olan Türkiye ile Fran-
sa Arasında Yatırım İşbirliği Teş-
kilatı'nın Türkiye temsilcisi Jean
Pierra Malinverne, Ege Bölgesi
Sanayi Odası Başkanı Uğur Yü-
ce'nin daveti üzerine dun EBSO
meclis salonunda Türk işadamlan
ve sanayicilerine Fransız girişim-
cilerin Türkiye hakkmdaki izle-
nimlerini anlattı.
OCIFT'i, iki ayağı Fransa'da,
diğer iki ayağı Türkiye'de olan
dört ayaklı hayvana benzeten Ma-
linverne, Türk işadamlarının ku-
ruluşlan aracılığıyla Fransız yatı-
rımcıların Türkiye'de ortak yatı-
rım için 25 teklif aldıklarım
açıkladı.
Malinverne, bu tekliflerin Fran-
sa'da ilgili ve işbirliği amaçlanan
kuruluşlara iletildiğini kaydede-
rek, "İşbirliği onerilen proje sağ-
lam kâr getirecekse, herhangi bir
guçlükle karşılaşmama garantisi
verilirse Fransızlar ortak yatırım
için bazı banka ve finans kuruluş-
lannın kapılannı açabilir" dedi.
Toplantı sonunda "Türkiye'de
yüzde 70'lik enflasyon Fransız sa-
nayicilerini ürkütüyor mu" şeklin-
deki bir soruya Malinverne şu kar-
şılığı verdi:
"Yüksek enflasyon karşısında
Fransız yatınracılar, yatırım ser-
mayelerinin ülkelerine dönmesi ve
kâr gelirmesini göz önünde lula-
rak Türkiye'de yaürım yaparlar,
ama bugüne kadar enflasyon
Türkiye'ye yabancı sermave girişi-
ni önleyememiştir. Kaldı ki Türki-
ye'de enflasyonun aşagı çekilece-
gi yönünde ciddi çahşmalar oldu-
ğuna inanıyorum."
İLAN
GAZİANTEP ASLİYE 4. HUKUK
HÂKİMLİĞİ'NDEN
1988/627-1989-598
Davaa kamu hukuku tarafından davahlar Mahmut Çalışkan, Nevin
Çalışkan ve Ayşe Durmuş (Çalışkan) aleyhine açmış olduğu evliliğin
iptali davasında;
Sıta ve Çuçe'den olma 1934 doğumlu Ayşe Durmuş (Çalışkan) tüm
aramalara rağmen bulunamamış. adresi meçhul olduğundan adına
ilanen tebligat yapılmı; duruşmaya katılmadığından dava gıyabında
neticelenmiştir.
Gaziantep Şehit Kamil ilçesi Karşıyaka mahallesı cılt: 068/05 say-
fa: 65 Hane: 433'ıe nufusa kayıtlı Halil oğlu 1936 doğumlu Mahmut
Çalışkan ile Mehmet kızı 1941 doğumlu Sevim Çalışkan'ın 31.7.1971
tarihlı evlilik kaydının iptaline mahkemenin 18.9.989 gün ve
1988/627-1989/598 esas ve karar sayılı ılamı ile karar veritmış, Yar-
gıtay yolu açık olmak üzere davalıya ilanen tebliğ olunur.
Basın: 17229
İLAN
T.C. GAZİANTEP
2. ASLİYE CEZA MAHKEMESİ
Esas: 1989/355
Karar: 1989/875
Hâkim: Mehmet Güneş 13489
Kâtip: Mehmet Ayrancı
Karşılıksız çek vermekten sanık Hamdi oğlu 1944 D.lu Safranbo-
lu Yeni Mahalle Yıldız Sitesi No: 1/1 'de oturan Halit Delikaya hak-
kında yapılan Juruşma sonanda:
Sanığa isnat olunan suçun takip işin şahsi şikâyete bağlı olmasına
ve muştekı vekilmin de sanık hakkındaki şikâyetinden vazgeçtiğin-
den 3167 sayılı kanunun 16/2. maddesi delaleti ile CMUK.nın 253.
maddesi uyarınca sanık hakkındaki kamu davasının duşürülmesine
karar verilmış olup sanığın gıyabında verilen karar sanığa tebliğ edi-
lememış olduğundan 7201 sayılı kanun gereğince ilanen tebliğıne ve
aynı kanunun 28-29. maddeleri gereğince ilan tarihinden ilibaren 15
gun içinde tebliğ edilmiş sayılacağı ilan olunur. 24/1/1990
Basın: 17228
T.C.
GAZİANTEP 1. SULH CEZA
MAHKEMESİ
HÜKÜM ÖZETİ
EsasNo: 1988/3056
Karar No: 1989/228
HÂKtM: Mehmet Çamur-28162
KÂTIP: Bilal Akgun.
SANIK: Mehmet Yaşar Yılmaz, Sait Oğ. 959 D.lu, Yavuzlar Ma-
hallesi, Kuçuk Hafız Cad. No: 10'da oturur. Köfteci. Gaziantep.
SUÇ: Gıda maddeleri nızamnamesine muhalefet.
SUÇ TARİH1: 18.7.1988
Yukarıda açık kimliği_ yazıb sanık hakkında,
San.Jın üzerine alılı müsnet suçtan TCK'nun 396, 402 ve 647 sayı-
lı kanun maddeleri uyarınca 32.000 lira ağır para ve curme vasıta kal-
dığı meslek ve sanatının 3 ay tatiline curme vasıta kıldığı iş yerinin
7 gun kapatılmasma, karar ozetinin, İstanbul, Ankara, Izmır'de ya-
yımlanan ıirjiı yuz binin uzerindeki bir veya iki gazctede ayrıca bir
•mahaüi fa/e'fdf ilan edilmesıne ve masrafının sanıktan alınmasına
kaıâr verildi. 18/1/1990