Katalog

Fenerbahçelıler1 Gonül Uyesı Kartı'nız Pamukbank ta1 PAMUKBANK Cu m huriyet67. Yıl; Sayı: 23815 Kurucusu: Yunus Nadi 1000 TL 9 AraJık 1990 Pazar Taraftara selam: İşlem tamam! Sine-i millet zirvesi çarşambaya SHFden 3'lü planJL Înönü-Demirel görüşmesinde, erken seçim için ne yapılabilir sorusuna yanıt aranacak. îki parti 'ortak zemin' oluştururlarsa, diğer partilerle görüşülerek 'muhalefet bloku' genişletilecek. «S 'Sine-i millet' için zamanlama konusunda karar verilecek. ANKARA (Cum- huriyet Bürosu) — Muhalefetin, erken seçim yolunu açmayı amaçlayan, sine-i mil- let girişimi için SHP Genel Başkanı Erdal lnönü ve DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel 12 aralık çar- şarnba günü bir araya gelecekler. İnönu- Demirel zirvesi önce- sinde, SHP'nin çağrı yaptığı kuruluşlar er- ken seçim için destek verdiler. DYP Genel Başkanı Demirel de erken seçim için nisan ayını önerdi ve "er- ken seçim yerine ara seçim" diyen Başba- kan Yıldırım Akbu- lut'u Halk ve sandık kacağı" olarak nitele- di. SHP'nin erken se- çim için sine-i milleti de kapsayan üç asa- malı bir plan hazırla- dığa öğrenildi. SHP'- nin bu plan kapsa- mında oluşturmayı amaçladığı 'muhale- fet bloğu' için en önemli aşama olarak "Înönü-Demirel nrvesi" görülüyor. Çar- şamba günü saat 11.00'de TBMM'de gerçekleşmesi beklenen gö- rüşmede Inönü, Demirel ile birlikte "erken seçimi gerçeklestir- mek için ne yapılabilir?" sorusuna yanıt bulmaya çaba göstere- cek. Sine-i milletin erken seçimi sağlamada yeterli araç olup ol- madığının da ele alınması beklenen ikili göruşmede "daha deği- şifc alternatifler" uzerinde de durulacağı ifade ediliyor. Bu ne- (Arkası Sa. 16, Sü. 4'de) P A Z A R K O N U Ğ Ü SHP GENEL BAŞKANI ERDAL İNÖNÜ EKONOMİDE DAHA AZ DEVLET CÛNEYTARCAYÛBEKyanyof İnönü-Demirel anlaşamazsa İnönü: Sine-i millet erken seçim getirir mi ya da erken seçimi ne getirir? Demirel: Sine-i milletten başka yol yok ki. Başka şu yol diyen de yok. ANKARA — Erken seçim zorlama- sı Demirel'in sine-i millete dönüş önerisiyle başladı. SHP'nin son ka- rarıyla öneri çeşitlendi. Siyasal par- tilerden sendikalara, sendikalardan meslek kuruluşlarına ve buralardan da kamu örgütlerine uzanarak geniş kapsamlı katkı arayışına döndü. Önceki gün söyleştiğimiz İnönü, sine-i millete karşıydı. Dün sabah er- ken saatte İnönü ile sine-i milletin er- ken seçime gıdişteki etkisini yeniden konuştuk. Önceki gün sine-i millete karşı olduğu izlenimi veren İnönü'ye "Demirel'le erken seçimi sağlayacak sine-i millet dahil her önlemi görüş- meye hazırlanmasına" anlam vere- mediğimi söyledim. İnönü, önceki gün sabah bize söy- lediği tutumuyla. önceki gün öğleden (Arkası Sa. 15, Sü. S'de) Torumtay istifasının fevri bir olaya veya karara bağlı olmadığını söyledi "Ordıı siyaset dışı9 ANKARA (ANKA) — Eski Genel- kurmay Başkanı emekü Orgeneral Ne- cip Tonımtay, istifa nedeninin, "kesin- likle kişisel" olduğunu, "fevri bir ola- ya veya karara bağlı olmadığını" belir- terek "tstifamın politik bir olaya dönttş- (ürülmesini, ne şahsımı ne de Tiırk Si- lahlı Kuvvetleri'ni bu vesile ile siyasete kanşlırmak istemiyonım" dedi. Torum- tay, istifa karannın "bilinçli" olduğunu da söyledi. Haftalık Nokta dergisinin sonılannı yanıtlayan Necip Tonımtay, istifadan önce Gumhurbaşkam Turgut Öıal ve Başbakan Yıldınm Akbulut'Ia göruşme- diğini bildirdi. Torumtay, "İstifa kara- nnız sivil ve askeri çevrelerde şok etki- si yarattı. Gerekçesini biraz daha aca- bilir misiniz" sorusuna şu yanıtı verdi: "Bakın, ne şahsımı ne de Tiirk Silahlı Kuvvetleri'ni bu vesile ile siyasete kanş- tırmak istemiyonım. Açıkça şunu soy- leyeyim; istifa karanm kesinlikle siyasi değildir. Tamamen kişiseldir. Fevri bir karar veya olaya bağlı değildir. Ve isti- famın politik bir olaya dönüştürülme- sini istemiyonım. Açıklamamda bunca yıldır alıştığım çalışma düzenim ve pren- siplerimle ilgili çok açık mesaj var. Al- dığım karann kolay bir karar olmadı- ğını ve tarihte ilk kez olduğunu da bili- yorum. Özetle söylemek istediğim şu; mesajım anlaşılır şekilde açık. Net ve hiçbir şekilde Türk Silahlı Kuvvetleri- nin siyasete malzeme ve konu olmasını istemem. Buna imkfin sağlayacak diya- loglara asla ginnem." Emekli Orgeneral Torumtay'ın Nok- ta'mn diğer sorulanna verdiği yanıtlar ise şöyle: — Istifanızı önce kuvvet komutanı olan silah arkadaşlannızla göriiştükten sonra kararlaştırdığınız ve sonradan Başbakanlık'a gönderdiğiniz biliniyor. İstifa etmeden ve bu kararı ilgili maka- ma gondermeden önce Özal ya da Ak- bulut Ue görüştünüz mii? Sizi ikna ça- (Arkası Sa. 16, Sü. S'de) Ozal: Seçilen yönetirCumhurbaşkanı Özal; "Milletin belli bir süre vekâlet verdiğini belirterek; seçkin bir zümre seçim olmadan ülkeyi idare edemez. Ben şunun başkanıyım, ben şuyum, ben buyum demek sadece safsatadır" dedi. /mçıkça söyleyeyim: Biz devletin ağırlığını arttıracak bir girişim içinde olmayacağız. Azaltmaya çalışacağız. Ekonomiyi daha etkin çalıştırmak, devletin müdahalesini azaltmak anlamına geliyor. Doğu ve Güneydoğu'da devleti üretimden uzaklaştırırsanız olmuyor. 1>'emokrasi içinde kimsenin kılık kıyafetine karışamazsınız. Ama türban meselesi siyasai bir hareket. Her türlü siyasai hareket demokraside yer alabilir. Ama bu demek değildir ki, belirli siyasai hareketlere karşı çıkılmaz. İkisini ayırmak lâzım. İç Politika Servisi — Cumhurbaşka- nı Turgut Özal, Haşim Kılıç'ın Anaya- sa Mahkemesi uyeliğine seçilmesini eleş- tiren Barolar Birliği Başkanı Önder Sav'ı sert bir dille yanıtlayarak "Haka- ret dolu sözler söylüyor" dedi. Özal, "Baro başkanı olacak zat kalkmış di- yor ki cumhurbaşkanı seçmemeliymiş, neden? Çiinkü Ueride cumhurbaşkanı- nı yargılayacakmış. Demek ki sen, bu hâkimleri kendi yanına çekmek için böyle laflar söylüyorsun. Baro başka- nı olarak sana yakışır mı?" dedi. Ül- keyi idare edeceklerin milletin seçtiği in- sanlar olduğunu vurgulayan Ozal, "Millet belli bir süre için vekâlet verir. Seçkin bir zümre seçim olmadan ülke- yi idare edemez. Ben şunun başkanı- yım, ben şuyum, ben buyum demek sa- dece safsatadır" şeklinde konuştu. Yasakçı zihniyetin ülkeye zarar vere- ceği görüşünü savunan özal, "Diişiin- ce hürriyetine hapis cezası ventıeyelim. Ne söylerlerse söylesinler. Zaten eski komünistlerin hali kalmadı" diye ko- nuştu. Uydu yayınlarının son yıllarda- ki teknik gelişmeler arasında yer aldı- Şına dikkat çeken Cumhurbaşkanı Özal, "Şikâyet edenlere şunu söylüyo- rum: 'Efendim gayri ahlaki şeyler oluyor' diyorlar. Eee seyrediyorsun de- mek ki sen. Beğenmiyorsan kapatırsın dügmesini" dedi. Istanbul'da dün İTO'nun yaptırdığı bir lise açılışı ve Pendik'te gemi indir- me, devir teslim törenine katılan Cum- hurbaşkanı Turgut Özal, Pendik'ten İs- tanbul'a kadar da makam otomobilinin üstünden yolda gördüğü kalabalıklara el salladı. özal, dün sabah ilk olarak İTO'nun Bayrampaşa'da yaptırdığı Anadolu Teknik Lisesi'nin açılış töre- ninde bir konuşma yaptı. Türkiye'nin 1923'lü yıllardan bu yana ekonomik ve siyasai gelişimini örnekler vererek an- latan Özal, Bulgaristan'ın Türkiye'den petrol istediğini ve Türkiye'nin de söz- leşmesi daha sonra yapılmak üzere pet- rol yardımı yapügmı söyledi. Tören sırasında görevlilerin belirtti- ğine göre bir gün öncesinden haberdar edilerek tatil olmasına karşın özel ola- rak getirtilen ve çoğu tTO'nun İstan- (Arkası Sa. 16, Sü. 7'de) WALES ŞAHİN ALPAY'ın söyleşisi 12. Sayfada IŞTE HABER Ve insan köpeği ısırdı LONDRA (AFP) — İngil tere'nin guneyindeki Brighton kentinde 20 yaşındaki David Hobbs köpeğini burnundan ısırdığı için 100 sterlinlik (yaklaşık 600 bin Iira) para cezasına çarptınldı. Hobbs, önceki gün, köpe- ğinin burnunun kanadığı Kra- liyet Hayvanları Koruma Derneği'nce saptanması ve (Arkası Sa. 16, Sü. i'de) B A G - K U R VATANDAŞTAN K 0 P U K Bağ-Kur, hangi gelirle hanei hızmetlen verebilir? Sosyal güvenlik ışlevlerini yerine eetirebilir? ŞÜKRAN KETENCrnin yazı dizisi 6. Sayfada Walofia'nın• T t U C S t t 11111 p o'o n ya* d a bugün yapılacak ikinci tur baş- g kanlık seçimlerinde Day«mşma lideri Lech Wa- lesa'nın rakibi bağımsız Stanislaw Tyminsky'yi çok büyük farkla geride bıraka- cağına kesin gözüyle bakılıyor. Bu dunımda VV'alesa, Polonya'da halkoyuyla demokratik biçimde seçilen ilk devlet başkanı olacak. 47 yaşındaki antı-komünist "ulusal kahraman" \Valesa nın büyük zaferiyle sonuçlanması beklenen ikinci tura katılma oranının yüzde 60'a ulaşacağı tahmin ediliyor. Yaklaşık 27 milyon seç- menin oy vereceği seçimlerde sonuçlann gece yansına doğru açıklanması bekle- niyor. 25 kasımdaki ilk turda yenilgiye uğrayan ve ertesi gün hükümetin istifasını sunan Başbakan Tadeusz Mazovtiecki, bu kez Lech Walesa'ya o> verilmesini is- temişti. Bu arada 50 yıldan beri gerçek anlamda hür yapılan seçim kampanyası önceki gün gergin bir havada sona erdi. Lech Halesa'aın çevresindekiler tarafın- dan eski komünistlerin desteğini almakla suçlanan Tyminsky, VV'alesa ile ilgili, "kişisel belgeleri" açığa çıkaracağını söyledi. Walesa da seçiîirse "Tyminsky'yi bırakmayacağını", çünkü "Polonya'ya yaptığı her kötülüğun besabını vermesi gerektiğini" kaydetti. General Jaruzelski'nin uyguiamaya koyduğu sıkıyönetimi kınamayı reddeden bu bağımsız adayla ilgili olarak basında aleyhle kampanya başlatılmış, televizyon da Tyminsky'nin eşini dövdüğünü ve hiçbir zaman kilise- ye gitmediğini duyurmuştu'. VValesa ise iki tur arasında kampanyaya gerek gör- medi ve Mazowiecki hükümetinin politikasıyia ilgili eleştirilerine son vererek Polonyalılar arasında uzlaşmada ısrar etti. "HaJkın sevgilisi" VValesa'nın poster- leri Dayanışma Hareketi'nin doğum yeri Gdansk'ın duvarlannı süslüyor. (AP) Savaşa Incirlik senaryosu<ı\)c ^aslıington \)o*\: Bombardımana, Türkiye'deüslenenF-111 uçaklarıda katılacak VVASHINGTON (AA) — ABD ile Irak arasmdaki diplomatik görüşmenin hazırlıkları sürerken The Washington Post yine ayrıntılı bir 'savaş planı' ya- yımladı.Pentagon kaynaklanna daya- mlarak verilen haberde, Kuveyt'in kur- tarılmasına yönelik ABD harekâtında, büyük ağırlığın piyadenin uzerinde ola- cağı, ancak piyadenin hareketinden ön- ce Kuveyt ve Irak'taki hedeflerin hava- dan yoğun biçimde bombalanacağı bil- dirildi. Bu bombardıman sırasında da 'Türkiye'de üslenen çok sayıda F-lll uçağı ile uçak gemilerindeki A-6 bom- KÖRFEZ KRİZİ bardıman uçaklannın' fü- zelerle birlikte saldırıya katıla- cakları savunul- du. ABD Ge- nelkurmayı'nın üst düzey yetkililerinin Kongre'deki açıklamalannın da temel alındığı habere göre yoğun kara sava- şmın gerekliliği yüzünden, ABD kayıp- ları binlere çıkacak. Saddam beklenme- dik bir anda teslim olmazsa, bu savaş günler ya da haftalar değil, aylarca sü- recek. Daha çatışma başlamadan Pen- tagon, 'zafer' sözü verecek. Ancak Penta- gon, 'Zaferin bedelini değil, yalnızca sonucu garanti edecek.' 'ABD Kuveyt'i kurtar- mak için kayıplardan kaçınmayacak' mesajı içeren haberin, Irak'a karşı >Ti- muşadığı izlenimini vermek istemeyen ABD yönetimi tarafından sızdırıldığı sanılıyor. Üç aşamah bu planda, ilk ola- rak füzeler ve uçaklar Irak hedeflerini bombalarken ABD radarları da Irak elektronik araçlarım sinyalle boza- caklar. Planda, bombardıman uçaklarından F-111'lerin ise, Türkiye'den havalana- caklan öne sürüldü. Bu aşamada Irak havaalanları bom- balanacak, Irak uçakları yerde ya da (Arkaa Sa. 16, Sü. S'de) GÖRÜŞME TARİHLERİNDE ANLAŞMAZLIK 3. Sayfada ABD, KÖRFEZ'İ TAŞIRACAK 1 Sayfada Roma'dan Scala'nın açılışı NİLGÜN CERRAHOĞLU Milano'da Scala opera sezonunu, Mozart'ın "Idomeneo"su ile açtı. Gazeteler açılış için özel ekler çıkardılar. San Remo Belediyesi tam 13 bin karanfil gönderdi. Seçkin bir davetliler topluluğunun izlediği açıhş eleştirmenlerden "tam not" aldı. Berlin'den Ayrık Almanya DİLEK ZAPTÇIO^LU Birbirinden kırk yıl önce zorla kopanlan iki kesim, bellci de Almanya'nın yaşı ilerlediğinden pek öyle kolay kaynaşmıyor. Kohl'ün platin çivi yerine, DM ile perçinlediği iki Almanya'da, iki fark.li insan tipi varhğını sürdürüyor. Atina'dan 17 Kasım'a kıskaç yasa STELYO BERBERAKİS Yeni Demokrasi Partisi 'teröre karşı amansız bir mücadele" ilan etmeye karar verdi. Muhalefet ve basın ise "anti-terör" yasasının bireysel özgürlüklere karşı olduğuna inanıyor. Stockholm'den Kadm 7-* hep altta YAVUZ BAYDAR Yayın hayatına giren Cupido adlı dergi 'cinsel piyasa'da kadınlar için ayrılan payı arttırmayı hedefliyor. 'Jinekolojik' olarak nitelenen porno yayınlannda kadın bir türlü eşitliği sağlayamıyor. New York'tan Hiç uyumayan bir şehir ELtF E. URAS Frank Sinatra herhalde 'Hiç uyumayan bir şehirde uyanmak istiyorum" derken, sabahlara kadar süren bu k"argaşayı, sokakta yatan insariları düşünmemişti herhalde. 10. Sayfada B U U N Cumhuriyet Bugûn ve her pazar Cumhuriyet'le Muhalefette Diyalog Ama.. r>u topraklarda yaşayanların çoğunluğu, Özal ve ANAP iktidarıridan memnun değildir. Bu yargıyı doğrulayıcı en önemli göster- ge, bir buçuk yıl önce yapılan yerel seçim- lerin sonucudur. Özal'ın kendi eliyle kendi- si hakkında bir halkoylamasına dönüştürdü- ğü 26 Mart 1989 seçimlerinde, iktidar parti- si oyların ancak yüzde 21'ini alabilmişti. O günden beri de durumunda bir düzel- me yok ANAP'ın. Seçim araştırmalanna göre oy oranı, yüzde 20 ve altında seyretmeye de- vam ediyor. Normal bir sonuç bu. Birbuçuk yıldır kitlelerin durumunda bir iyi- leşme olmadı ki, ANAP'ın oy yüzdesi yük- selsin. Bir yanda gitgide derinleşen hayat paha- lılığı ve enflasyon... Öte yanda Özal'ın tek (Arkası Sa. 16, Sü. 1 'de) HASAN CEMAL • Erşad'ın izleri siliniyor Bangladeş halkmın istifa eden devlet başkantna duyduğu öfke dinmek bilmiyor. 3. Sayfada • Cossiga'dan Gladio için tehdit ttalya Cumhurbaşkanı, hükümet Gladio'ya ılişkin net tavır almazsa istifa edecek. 3. Sayfada m VVestern - güldürü kokteyli Burt Kennedy'nin yönettıği "Savaş Arabası" adlı film, iyi bir hikâyeye dayanıyor. 4. Sayfada • Tom Cruise'dan nefret ediyor Sinemanın umut verici genç oyuncusu 1965 doğumlu. Fikret Kuşkan "fki Başlı Dev", "Gizli Yüz" filmlerinde rol aldı. Kuşkan, Tom Cruise'dan nefret ediyor. 5. Sayfada • Yangından kurtarılanlar "Union Français'' yangınından kurtarılan antikalar bugün muzayedeye çıkanhyor. 5. Sayfada • Yatırımcının haftalık rehberi Saddam Huseyin 'in beklenmedik bir şekilde yumuşak bir tutum takınması, İstanbul Borsası'nda fiyatları şaha kaldırdı. Ekonomide • Scherrer'den havalı' modeller ünlü modacı Scherrer herkese gönlunce, ısmarlama hava olanağı veriyor. Arka Sayfada • Ismet İnönü başkenti selamlayacak M'ıne Sunar'ın yaptığı 5.5 metre boyutundaki İnönü heykeli 25 aralıkta Pembe Köşk 'ün karşısmdaki İnönü Parkı'na dikilecek. Arka Sayfada • "Siz de çocuktunuz" Çocuklann cinsel gelişme döneminde anne ve babalarm tutum ve davranışı ne olmalı? Arka Sayfada GOZLEM UGUR MUMCU Gözyaşı ve Kahkaha... Dünyanın en güç işi bir ömür dimdik ayakta durmak; geç- mişi ve geleceği ile tutarlı olmaktır. Bu bir 'güç zenaattir. Bu güç zenaat, kişilik ıster; inanç ve direnç ister; yürek ister. inanç hipodromianndaki bu bayrak yanşını göğüsleyen (Arkası Sa. 16, Su. 7'de)