Katalog

5 ARALIK 1990 DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/3 Gorbi'ye idari reform yetkisi • MOSKOVA (AA) — SSCB parlamentosu Yüksek Sovyet, Başkan Mihail Gorbaçov'a, dün sunduğu idari reform önerilerini, 17 aralıkta toplanacak 4. Halk Temsikileri Kongresi'nin onayını beklemeden uygulamaya koyma yetkisi verdi. Karar çerçevesinde Başkan Gorbaçov, Halk Temsilcileri Kongresi'ni beklemeden "başkan yardımcısı"nı atayabilecek. Yüksek Sovyet'te dün öğleden sonra yapılan oylamada büyük bir çoğunlukla kabul edilen karara göre, Sovyet lideri, reform önerileri arasında yer alan, 'Başkanlık Konseyi"nin dağıtılması, "Federasyon Konseyi"nin bir yürütme orgamna dönüştürülmesi ve "tüm yürutme organlanm doğrudan kendisine bağlanması" konularında harekete geçebilecek. Dedeağaç'ta yıkınıa tepki • DEDEAGAÇ (AA) — Dedeağaç'ta dün, evlerinin yıkılmasını engellemek isteyen Batı Trakyalı Türklerle polis arasında olaylar çıktı. Olaylar, Dedeağaç vılayetine ait buldozerlerin, Türklere ait otuz evi "izinsiz inşa edildiği" gerekçesiyle yıkmak için Yenimahalle semtine gelmeleriyle başladı. Buldozerlerin Saffet Salihoğlu, Osman Osman ve Mehmet Ismailoğlu isimli Türklerin evlerini yıkmaları üzerine, Yenimahalle semtindeki bazı Turkler, ellerinde Yunan bayraklanyla evlerinin damlarına çıkarak "Biz Yunaa vatandaşı değil miyiz?" diye slogan attılar. Bazı Türkler de buldozerlerin onüne yatarak evlerinin yıkılmasını önlemeye çalıştılar. Polis, Türkleri yıkım yerinden uzaklaştırmak isteyince yer yer çatışmalar çıktı. Buldozerler ve polis daha sonra Yenimahalle'den çekildiler. Petar Beron itiraf etti • SOFYA (AA) — Bulgaristan'da ana muhalefeti oluşturan E>emokratik Güçler Birliği'nin (DGB) Başkanı Petar Beron, bilgi verdiği yolundaki haberleri yalanladı. Bulgaristan Radyosu'na demeç veren Beron, siyasi polise bilgi verdiği yolundaki haberleri yalanladı. Bulgaristan Radyosu'na demeç veren Beron, siyasi polisle hiçbir zaman çalışmadığını bildirerek, Bilimler Akademisi Zooloji Enstitüsü ile temas kuran yabancılar hakkında ise, gizli servislere bilgi verdiğini belirtti. Petar Beron, "Bu, her normal devlette olan normaf şeylerdir. Komünistler için değil, devletin çıkarları için çalışttm. Hiçbir zaman Komunist Parti uyesi olmadım ve bu ideolojiye karşı hep mücadele ettim" dedi. İdris Deby devlet başkanı • N'DJAMENA (AA) — Çad Devlet Başkanlığı'na fdris Deby atandı. Idris Deby, bu göreve başkanı bulunduğu Yurtsever Kurtuluş Hareketi Yürütme Komitesi tarafından getirijdi. Arjantin: Asiler tesJimoldu • Dış Haberter Servisi — Arjantin'in başkenti Buenos Aires'de önceki gün ayaklanarak bir kışlayı, bir tank montaj tesisini ve Silahlı Kuvvetkr Komutanlığı binasını ele geçiren 450 asker dün teslim oldu. Başkomutanlığa karşı çıkan ve hükümetin bütçeden orduya daha fazla pay ayırmasını isteyen bir gnıp sağcı asker ile hükümet birlikleri arasındaki çatışmalarda 11 kişinin öldüğü, 300 kişinin de yaralandığı bildirildi. Ajanslar, olaylardan sonra yaklaşık 200 kişinin gözaltına alındığmı bildiriyorlar. Körfez'de 'kıyamet' senaryoları TÜRKİYE UranyMi cvthori bwsdM I t o f c üzere El Kaln'e y OHMvllıj V• • İRAN O Tahran Kimyasal sıiatı tesısten Petrol rafinerileri amarra Ana kımyasal silah üretım bölgesı Irak biriiklenn yerteştirildiflLtoMgeler SUVEYŞ KANALI ABD Moır h*tm Sartyt S. AraMstan FffMSS Asfcv 378.000 35.500 25 000 20.000 20.000 12.000 trak Kuvvetleri ŞMfeirtktar Askw 450.000 Ta* 2.900 600 168 300 200 200 Ta* 3.600 llçak 1 100 20 55 - 130 75 • — 1 Uçak 400-500 100 km Amerika neyapabilir? 1) Irak, işgal altında tuttuğu Kuveyften15 ocak tarihine kadar çekilmezse, müttefik devlettenn uçakları, Irak'ta bulunan beliıii askeri tesisleri ve altyapıları bombaJayabilir. Otası kayıplar Insan kaybı, asgari düzeyde kalacaktır. Çift kişılık ucaklardan, bir dûzine ka- darının kaybedilmesı olasılığı var. 2) Saddam yine kımıldamazsa, ABO, Irak'ın Kuveyt ve Gûney Irak'taki kuvvetlerine karşı iki aşamalı hava saldınsı gerçekleştirebilir. İlk aşa- mada Irak uçaklan havada imha edilir. ikinci aşa- mada Irak'ın kara kuvvetlen bombalanır. Olası kayıptar Insan kaybı önemli ölçüde ar- tar 100 uçak kaybedılebilır. 3) Bırkaç gün sûren yoğun hava saldınların- dan sonra müttefik birlikleri, Gûney Irak'la Ku- veyfin bağlantısını keserek Kuveyt'teki Irak bir- liklerinı tecrit eder. Olası kayıpian 200 uçak, bir o kadar da tank. 10 gün sürecek bir savaşta 3 bin dolayında ölü ve 13 bin yaralı. neyapabilir? *) Suudi Arabistan'dakı petrol ku- yularına kirnyasal başlıklı fûzeler b) israi! e saldırarak savaşa yeni bir boyut getirebilir. 6u, Irak karşıtı ıttifakın sarsılmasına neden olabilir. c) ABD'nin mûttefitderıni korkut- d) Tutsak düşmüş Amerikalı pilot- mak için Ortadoğu dışındaki bölge- ları Bağdat sokaklannda gezdirerek lere terörist saldırılar dûzenleyebilır. halkateşhıredebilir. Topluluk Türkiye, Mısır ve Ürdün'e 800 milyon dolar verecek AT yardımı yılbaşından sonra Avrupa Topluluğu üyesi 12 ülke, Dönem Başkanı Michelis'in Irak Dışişleri Bakanı Aziz'le görüşmesini kararlaştırdı. Irak, Moskova'nm baskısma boyun eğerek ülkesindeki Sovyet uzmanlarını serbest bırakacağını açıkladı. Dış Haberler Servisi — Kör- fez'de olası bir savaş için geri- ye sayma sürerken ABD ile Irak arasındaki diyalog çabalan kri- zin rotasını çizmeye devam edi- yor. Washington'un Bağdat ile ikili görüşmeler konusunda an- laşmaya varıldığını açıklaması- nın ardından Irak, ABD Başka- nı George Bush'u "yalancı" olarak niteleyerek Körfez'deki bir savaşın Panama ile Grena- da gibi "pikniğe benzemeyece- ği" uyarısında bulundu. Avru- pa Topluluğu (AT) aralannda Türkiye'nin de bulunduğu Kör- fez krizinden en çok zarar go- ren ülkelere yapacağı yardımı yılbaşından sonra vereceğini açıkladı. Bağdat yönetimi, Irak'taki tum Sovyet uzmanla- nn ulkelerine dönmesine izin ve- rildiğini açıkladı. AT Bakanlar Konseyi, dün Brüksel'de yaptığı toplantıda Körfez krizinden en fazla etki- ALMANYA lenen Turkiye, Mısır ve Ürdün'e yapılacak 500 milyon ECU'luk yardımı (800 milyon dolar), yıl- başından sonra vermeyi karar- laştırdı. Topluluk ortak bütçesinden verilecek 500 milyon ECU'nun yanı sıra AT ülkeleri ikili düzey- deki temaslar yoluyla da 1 mil- yar ECU (1.3 milyar dolar) da- ha yardımda bulunacaklar. Bu arada Avrupa Topluluğu üyesi 12 ulke Irak Dışişleri Ba- kanı Tank Aziz*îe AT Dönem Başkanı Michelis'in bir arayar gelrriesini kararlaştırdı. Fransa Dışişleri Bakanı Ro- land Dumas gazetecilere yaptı- ğı açıklamada 12 ulkenin katıl- dığı Brüksel'deki toplantıda Ta- nk Aziz'le De Michelis'in Ro- ma'da bir araya gelmesine ka- rar verildiğini söyledi. AA'nın haberinegöre, Irak'- ta yönetimdeki BAAS Partisi'- nin yayın organı D-Tavra gaze- tesi, "Bush, birfcac gfln önce Irak'a karşı yapmayı duşundü- ğü saldırganlıktan bahsetti ve o yalancı, Irak ile savaşın çabuk ve Vietnam savaşından farklı olacagını iddia etti" ifadesini kullandı. El-Tavra, "Bush'un, Irak ile savaşın ABD'nin arka bahcesin- de bir piknik olmayacağını an- laması gerekiyor. Irak, Grena- da ya da Panama değil" ifade- sine yer verdi. ABD, bu iki ül- kedeki hükümetleri devirmek için müdahalelerde bulunmuş- tu. Irak, 2 ağustosta Kuveyt'i iş- galinden sonra ülkede kalan 3.300 Sovyet uzmanının aynl- masına izin verdiğini açıkladı. Irak haber ajansı INA, Irak Devrim Komuta Konseyi sözcü- süne dayanarak verdiği haberin- de, çoğunluğu petrol projelerin- de çalışan uzmanlann oluştur- duğu Sovyet vatandaşlanmn iş akitlerinin feshedilmesinden do- ğacak zararlardan SSCB'nin so- rumlu olacagını bildırdi. SSCB Dışişleri Bakanı Edu- ard Şevardnadze, Irak'taki Sov- yet vatandaşlanmn zarar gör- mesi durumunda Moskova'nm Körfez'e asker göndereceğini açıklamıstı. Bu arada SSCB Başbakanı Nikolay Rijkov, ulkesinin Kör- fez'e asker göndereceğini san- madığını söyledi. Rijkov, "Kör- fez'e asker göndermeyeceğimiz benim şahsi kanaatim. Ben bu- nu daha once so>ledim ilerde de söyleyecegim. Biz ne olursa ol- sun, ne asker göndererek ne de başka bir şekilde askeri bir ha- rekâtta yer almamalıyız, Afga- nistan bize yelti" dedi. Ote yandan Irak Devlet Baş- kanı Saddam Huseyin dün ak- şam Bağdat'ta, Ürdün Kralı Hü- seyin, Yemen başkanlık konseyi başkan yardımcısı Ali Salim El Beyd ve FKÖ lideri Yaser Ara- îat'la Irak-Amerikan diyaloğuy- la ilgili bir toplantı yaptı. İncirlik AA'nın haberine göre Incir- lik Üssü'nde Türk savaş uçak- larının dunkü gece uçuşları ip- tal edildi. Yetkililerin verdiği bilgiye gore dün gece F-5 ve F-16 Türk savaş uçaklannın normal program dahilinde yap- maları gereken gece uçuşları ip- tal edilirken gerekçe açıklanma- dı. Bangladeş Erşad istifa ettiDAKKA (AFP) — Bangla- deş Devlet Başkanı Huseyin Muhammed Erşad dün göre- vinden istifa ettiğini açıkladı ve muhalefete başkan yardımcıh- ğı için aday belirlemeleri çağ- rısında bulundu. Yeni bir başkan yardımcısı- nın atanması, devlet başkanı- nın istifası ve hür seçimlerin duzenlenmesi sekiz muhalefet partisinin önde gelen istekle- riydi. Başkan yardımcısıyla il- gili atamanın anayasa gereği parlamento tarafından onay- İanması gerekiyor. Erşad'ın istifa kararının te- levizyondan açıklanmasından sonra binlerce kişinin sokakla- ra dökuldüğü ve sevinç göste- rilerinde bulunduğu bildirildi. Muhammed Erşad, 1993'te yapılacak yasama seçimlerinin gelecek yılki başkanlık seçim- lerinden önce duzenleneceğini açıkladı. Bangladeş enformasyon ba- kanı da, onümuzdeki günler- de hükümetin istifa ede'ceğini ve parlamentonun feshedilece- Bini bildirdi. DU1VKADA BUGUN ALİStRMEN Diyalog Dün sabahın çok yoğun trafiği içinde, bilmiyorum öğleye doğru gelen kaçıncı telefondu. Alıcının öbür ucunda eski bir dostum vardı ve heyecanlıydı. Sordu: — Ne oluyor? Da'+ie mi olacak? —Darbe zaten oldu. — Yoo, radyoda bir şey yok. — Tabii olmaz, bu kez sivil darbe oldu. Hem de coktan.. — Nasıl yani? — Nasılı var mı? ANAP'ın tabansızlığı ve sorumsuzluğu- na dayanarak oldu. — Ne oldu? — Parlamentonun devredemeyeceği savaş ve toprakJan- na yabancı asker çağırma yetkisi devredildi? — Hükümete değil mi? — Hükümete de değil, tümüyle yetkisiz, tabansız ve so- rumsuz bir kişiye, Özal a. Şimdi her şey onun iki dudağı ara- sında. — Ama bu davranış anayasaya aykırı olsaydı, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edılırdı. — Anayasa Mahkemesi'nin, yasaları iptal yetkisi var, par- lamentonun kararlarını değil. Nitekim, başvuru esastan de- ğil, bu gerekçeyle usulden reddedildi. — Ama savaşta yarar yok mu? Belki de "bir koyup üç ala- cağız." — Öyte başlayan umutlann "üçûn birini al" politikasına dö- nüşmesi de güçlü bir olasılık. — Peki de, Genelkurmay Başkanı'nın istifası demokratik mi? Bu bir ültimatom değil mi? — İstifa demokratik bir kurumdur. 8u davranış bir üttima- tom değil, ama Silahlı Kuvvetler içinde yaygın bir tedirginli- ğin belirtisi olan uyarıyı da içermediği söylenemez. — Doğrusunu istersen yine de üzüldüm, ne de olsa sivil rejim. — Sivil rejim, üniformasız olanların darbelerinin yasal kabul edildiği bir rejim değildir. Sivil rejimın kuralları demokrasinin ilkeleri ve anayasanın maddeleriyle belirtilmiştir. — Ama yine de Turgut Bey ne de olsa... — Turgut Bey, kendisinin de partisinin de tabansızlığını gi- dermek için yazgısını savaşa bağlamış; koskoca bir ulus, bir ordu savaşa bir kişinin kararıyla gitmez. — O zaman ne yapmak gerek? — O zaman, demokratik yollardan tepki gostermek gerek. — Kimse göstermiyor mu? — Gösteriyor doğallıkla, muhalefet var, yurttaşlar var. — Peki yurttaşlar tepki gösterınce ne oluyor? — Yurttaşlar tepki gösterince, ıçeri atılryorlar. Şu anda 16 yaşında bir kız çocuğu, savaşa hayır dediği için 24 yıl hapis istemiyle tutuklu olarak yargılanıyor... — Ya muhalefet? — Muhalefeti, kös dinler gibi dinliyor ANAP. Ana muhale- fet de toparlanmaya çalışıyor bir yandan. — Desene garip bir durum. — Garip olmaz olur mu? Görülmemiş bir durum; gûya si- vil denen güçler savaşı, yani militarıst çözümü, milrtarist de- nen güçler ise barışı, yani sivil çözümü istiyorlar. — Yani diyorsun, istifa demokratik bir tepki, gelecekte ola- caklar için uyarı. — Evet. — Peki bu istifanın ardında başka nedenler de bulunamaz mı? — Bulunabılır, artık demokrasi ve laikliğin bütün kaleleri- ne girilmiş, bütün tersaneleri zaptedilmiş, hatta bundan da- ha elim ve vahim olmak üzere... - — Eeee... — Eeeesi, tüm yurttaşlar bu durumda demokratik tepki- lerini, kaygılannı dile getirmek hakkına sahiptirler, hatta bu bir görevdir. — Yani, yavaş yavaş bir askeri darbeye doğru gitmek ka- çınılmaz mı? — Askeri darbe neye yarayacak ki? Bugün laiklik alanın- da ya da tek adam suttası konusunda vardığımız yer, tüm bun- lara karşı iktidara el koyduğunu söyleyen 12 Eylül askeri dar- besinin sonucudur. — Öyleyse? — Öyleyse, artık Türkiye'de askeri darbelerin çözüm ge- tirmediğinı, sivil çözümler aranması gerektiğini herkes bil- meli ve görmelidir. — Çare? — Çare, sivil cözümleri bir an önce üretmektir. — Nerede? — Bence Çankaya dışında her yerde, orada bu tür çözüm- ler üretileceğinden umudum yok. Çare, Çankaya'yı doğru yota sürüklemek için demokratik abluka uygulamaktır. — Kim yapacak bunu? — Her şeyden önce muhalefet ve tümüyle parlamento... — Ama muhalefetin çoğunluğu yok... — Muhalefetin parlamentoda aritmetik çoğunluğu yok, ama ülke yüzeyinde var. Onlar bu gücün bilincine varmalı- dırlar. — Bu durum parlamentodan sonuç alınmasına yetmez kı? — Evet yetmez, ama ANAP içinden kimileri hâlâ gerçek- leri görmemekte direnmemelı, yetkilerine her alanda sahip çıkmahdırlar. — Başka? — Başka hükümet içinde, daha önce Ali Bozer'in ve Safa Giray'ın tuttuğu yoiu tutanlar çıkabilir. Bu, yabana atılmaz bir uyarıdır. — Savaş konusunda mı? — Savaş ve demokrasinin tabanını zedeleyen her konu- da. SosyalDemokraÜar krizde SPD'nin başbakan adayı Oskar Lafontaine, kendisine önerilen meclis grubu ve parti başkanlıklarını geri çevirdi. Lafontaine'in karan parti içinde büyük sürpriz yarattı. Partinin başbakan adayının bu tavrı, Sosyal Demokratların kamuoyunda daha da prestij kaybetmesine yol açtı ve SPD'ye büyük zarar verdi. DtLEK ZAPTÇIOĞLU BERLİN — Almanya'da ge- nel seçimlerden galip çıkan Hı- ristiyan Birlik Partileri, liberal- lerle koalisyon hükümeti kurma hazırlıklanna başladılar. Başba- kan Helmut Kohl liderliğinde krulacak yeni hükümette bakan- lık koltuklannın nasıl paylaşıia- cağı onümuzdeki hafta içinde belli olacak. Hükümetin 24 ara- lıkta başlayacak Noel tatiline kadar kurulması bekleniyor. Seçimden yenik çıkan Sosyal Demokrat Parti (SPD) büyük çalkantı içine girdi. SPD'nin başbakan adayı Oskar Lafonta- ine, kendisine önerilen meclis grubu ve parti başkanlıklarını geri çevirdi. Lafontaine'in karan parti içinde büyük sürpriz yarat- tı. Partinin başbakan adayının tavrı, sosyal demokratların ka- muovu karşısında daha da pres- tij kaybetmesine yol açtı ve SPD'ye büyük zarar verdi. 47 yaşındaki Oskar Lafonta- ine, "Alman sosyal demokrasi- sinin yeni umudu" olarak tanı- tılmış; parti içinde "gençleşme ve yenilenme bareketinin lideri" olarak kabul edilmişü. Lafonta- ine'in bu seçimlen kaybedeceği- ne kesin gözle bakılmıştı. Ancak SPD, Oskar Lafontaine'i parti başkanı seçmeye hazırlanıyordu. 1994 seçimlerinde Lafontaine1 in Kohl'e karşı tekrar aday ol- ması isteniyor; parti başkanı sı- fatıyla ülke çapında muhalefeti yoğunlaştıracağından yola çıkı- lıyordu. Parti Başkanı Hans- Jocben Vogel, mayıs ayında ya- pılacak olan olağan genel kurul- da istifasını vereceğini açıkladı ve dün Oskar Lafontaine'den ye- ni parti başkanı olmasını istedi. Lafontaine, SPD tabanırun ve parti başkaruna kadar bütün yo- netici kadrosunun dile getirdiği bu isteği hiçbir gerekçe göster- meden reddetti. Eyaletlerden oluşan Almanya'da, Fransa sını- rındaki küçük Saarland Eyale- ti'nin Başbakanı olan Lafonta- ine, bu görevi surdürmekten başka bir isteği olmadığını söy- ledi. Lafontaine'in sürpriz kararı butün parti yönetimini güç du- rumda bıraktı. SPD şimdi ma- yıs ayında kendine yeni bir par- ti başkanı bulmak zorunda ka- lacak. Seçimlerde 1987'ye oranla da- ha da oy kaybeden SPD'nin baş- bakan adayının "ret" karannı siyasi gozlemciler, "sosyal de- mokratlar açısından dev bir fiyasko" olarak değerlendirdiler. Yorumlarda, "SPD'nin Lafon- taine'in peşine takılmakla tari- hinin en buyük hatasını yaptıgı" belirtildi Ferdi Kredi Yapı Kredi'den alınır. Daha hesaplı alınır, daha kolay ödenir! •% Yapı Kredi'den. istediğiniz her şey için, 1,5 milyon liradan 15 milyon liraya kadar Ferdi Kredi alabilirsiniz. Aldığınız krediyi Yapı Kredi'ye, aylık taksitlerle, 3 ayda, 6 ayda, 9 ayda ya da 12 ayda ödeyebilirsiniz. Ferdi Kredi şimdi daha da hesaplı. ^ r YAPI^CKREDi "hizmette sınır yoktur" M — Bir de? — Bir de dostum, yurttaş olarak toptan yok olmayı, birey olarak haklarımızı toptan yitir- meyi göze almak istemiyorsak, tepkimizi bütün etkınliğimizle ve demokratik çerçeve içinde ortaya koymak zorundayız. Bu yolda bazı tehlikeleri de göze almak kaçınılmaz. — Umutlu musun? — Doğrusu, durumun çok ağır olduğunu biliyorum. Ama yine de yaygın demokrasi bilin- ciyle, bu durumu aşma olana- ğının da her zaman var oldu- ğunu düşünüyorum. Yeter ki herkes üzerine düşeni yapsın. — Söylediklerin içinde en umut vericisi bu. Hadi Allaha- ısmarladık. Son tümceyi dostumu rahat- latmak için söylememiştim. Gerçekten, herkesin üzerine düşeni yapması halinde hâlâ umut vardı ülkede. Yeter ki si- vil güçler, sivil çözümler (de- mokratik anlamını da içeriyor) için kolları sıvasınlar. O zaman belki de Torumtay Paşa'nın is- tifası boşa gitmemiş, tarihi hiz- met başarmış bir harekete dö- nüşmüş olacaktır. Şişli'nin merkezinde işyerine kiralık daire. Tel.: 147 46 27 146 95 06 Ehliyetimi ve Basm tş lcartunı kaybettim. Hükümstlzdür. CEMAL StJER