Katalog

1000 mutlu aileye Ankara Eryaman'da 1000 modern daire! Cu m huriyet % 30 peşin, 100 ay vade. Eryaman'da daire! Kira öder gibi ödeyin. PAMUKBANK *4yi b a n k a d ı r 67. Yü; Sayı: 23811 Kurucusu: Yunus Nadi 1000 TL 5Arahkl990 Çarşamba Torumtay kararını Çankaya'daki 'Körfez' zirvesinden sonra aldı İstifaıuıı 3nedeni lKörfezkrizi 2Antilaikhareketler 3 Savunma sanayii EVREN DEĞER YASEMİN ÇONGAR ANKARA — Genelkurmay eski Başkanı Necip Tonımtay- ın istifasmda, geçen cumartesi günü Çankaya Köşkü'nde yapı- lan zirvedeki tartışmanın bü- yûk rol oynadığı bildirildi. Torumtay'ın cumartesi günü kısa bir süre katüdığı toplantı- da Cumhurbaşkanı Turgut IZLENİMLER Köşk'te hızlı trafik FARUK BİLDtRİCt ANKARA — Orgeneral Ne- cip Tonımtay'ın Genelkurmay BaşkanlığYndan istifa gecesi, Cumhurbaşkanlığı Köşkü ve başbakanlık konutunda yoğun bir ziyaret ve telefon trafiği ya- şandı. Tlırgut Özal ve Yıldınm Akbulut'a yakın kaynaklar, To- rumtay'ın istifasının nedenini ve amacını, geçen günlerde Anka- ra'da temaslarda bulunan eski Cumhurbaşkanının temaslann- da, Evren - Torumtay ve TBMM (Arkası Sa. 17, Sü. 6'da) BU UMURSAMAZLIK NÎYE? (ZMtll'dM HİKMET ÇETİNKAYA 11. Sayfada Özal, Başbakan Yüdınm Ak- bulut ve toplantıya katılan Ba- kanlara, Türk Silahlı Kuvvetle- ri'nin Körfez'deki olası bir sıcak savaşa taraf olmama konusun- daki göruşünü kesin bir dille ilettiği öğrenildi. Toplantıya ka- tüanları ikna ederneyen Tonım- tay'ın göruşmeden erken ayrıl- dıktan sonra kuvvet komutan- ları ile bir araya geldiği ve şöy- le konuştuğu bildirildi. "Şimdiye kadar bu tttr du- rumlarda Köşk'ün bir mektup ile uyarılması geienegi vardı. Ancak artık bu böyle olmaya- cak, ben kendimi feda edece- ğim, siz arkamdan görevi sür- düreceksiniz." Komutanların da göruşünü alan Torumtay, is- tifasıru işleme koydu. Genelkurmay eski Başkanı Orgeneral Necip Tonımtay'ın istifasmda kendisini göreve ge- tiren Cumhurbaşkanı Turgut özal ile uzun bir süreden bu ya- na süren görüş ayrılıklan bü- yük rol oynadı. Cumhuriyet muhabirlerinin belirlemelerine göre Torumtay'm istifasımn ar- dında yatan nedenler şöyle: Körfez krizi: 2 ağustosta baş- layan Körfez krizinde Cumhur- başkanı özal'ın "tek adam" yo- netimi izlemesi siyasi çevreleri olduğu kadar Silahlı Kuvvetler'i GÜREŞ — \eni Genelkurmay Başkanı FİSUNOĞLU — KKK için en güçlü aday. GÜREŞ GENELKURMAY BAŞKANLIĞINA ATANDI Özal: İstifademokratikANKARA (Cumhuriyet Burosu) — Genelkurmay BaşkanlığYna gerek Körfez krizi, gerekse irticai faaliyetler konusunda eski Genelkurmay Başkanı emekli Orgeneral Necip Torumtay'dan farklı görüşler taşımadığı bilinen Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Dogan Gureş atandı. Başbakan Yıldınm Akbulut, Orgeneral Gureş'in Genelkurmay BaşkanlığYna getirildiğini açıkladıktan sonra Güreş'ten boşalan Kara Kuvvetleri Komutanlığf na yapılacak atama için "biraz bekleneceğini" söyledi. Ancak Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na Güreş'ten sonra TSK'daki en kıdemli orgeneral olan 1. Ordu (Arkası Sa. 14, Sü. l'de) tSTÎFA ÖZAL'I FRENLEYECEK Mt? BAŞKEMTTtll AHMET IMTin yazıs 14. Sayfada de rahatsız etti. Bu rahatsızlık- ta, Özal'ın "aktif dış politika" diye tanımladığı ve geleneksel "temkinli" Turk diplomasisini dışlayan yaklaşımı kadar, Kör- fez politikaları çevresinde TBMM, Dışişleri ve basuıda bir konsensus (göruşbirliği) oluş- maması da rol oynadı. Orgeneral Torumtay da Özal'ın özellikle bölgede aske- ri rol üstlenilmesinden yana gö- rüşlerine tereddutlerini ifade et- ti. Torumtay, krizin başlangı- cından hemen sonra 30 ağus- tosta emekliye ayrılacak olan komutanlan kabulünde, savaşa ilişkin sorulara, "Savaş felaket getirir" yanıtını vermişti. To- rumtay, daha sonra yapılan tüm Milli Güvenlik Kurulu top- lantılannda ve Çankaya Köş- ku'nde yapılan "zirvelerde" olası bir savaşa Türk Silahlı Kuvvetleri'nin taraf olmaması istemini dile getirdi. Cumhurbaşkanı Özal'ın Korfez'e askeri bir birlik gön- derümesi gerektiğjne ilişkin gö- rüşlerini sık sık ifade etmesine karşın, bu yönde bir adım atı- lamamasmda Tonımtay'ın tavn etkili oldu. Ancak ABD Başka- nı Bush'un geçen hafta sonun- da Irak'a sürpriz bir çağrı ya- parak "doğrudan diyalog" önermesi sonrasında, Cumhur- başkanı Özal, asker gönderme istemini yeniden gündeme ge- tirdi. Geçen cumartesi günü (1 aralıkta) Çankaya Köşkü'nde yapılan zirveye 30 dakika katı- (Arkast Sa. 17, Sü. 4'de) TOZDAN DLJMANDAN GÖZ GÖZÜ GÖRMÜYOR CÜNEYT ARCAYÜREK yazıyor 10. Sayfada ANAP'tauyarı hazırhğıCumhurbaşkanı ve hükümetin uygulamalarıyla ilgili olarak rahatsızlık duyan bazı milletvekillerinin grupta genel görüşme için hazırladıkları önerge bugün imzaya açılıyor BETÜL UNCULAR ANKARA — Cumhurbaşkanı Tur gut Özal'ın ve hükümetin uygulamala- rından rahatsız olduğunu belırten ba- zı ANAP milletvekilleri, her iki maka- mı uyarmak amacıyla grupta genel gö- rüşme açılması için önerge vermeyi ka- rarlaştırdılar. TBMM'de dün sabah ve akşam iki kez "aksaçlılar" önderliğin- de bir araya gelen milletvekilleri, Cum- hurbaşkanı Turgut Özal'ın anayasal çizgiye çekilmesi ye fonksiyonunu yi- tirdiği öne sürülen hükümetin uyarıl- ması konusunda göruş birliğine vardı- lar. Gece hazırlanan önerge, bugun grupta imzaya açılacak. Toplantılarda aynca, Cumhurbaşkanı Özal'ın, ba- kanlardan habersiz müsteşarları ve ge- nel mudürleri Çankaya'ya çağırarak ka- rarnameler yazdırması konusu da eleş- tirildi. ANAP'h bazı milletvekilleri, Genel- kurmay Başkanı Orgeneral Necip To- rumtay'ın istıfasından sonra dun sabah bir araya gelerek durum değerlendirme- si yaptılar. Toplantılara, aralarında Me- sut Yılmaz, Necmettin Karaduman, Çahit Aral, Fethi Çelikbaş, Ha\dar Özalp, Birsei Sonmez, Metin Emirog- lu, Recep Ergun, Pertes Aşçıoğlu, Sa- fa Giray, Ali Bozer, Nuh Mehmet Ka- şıkçı'nın da bulunduğu ANAP millet- vekilleri katıldı. Sabah 10 kişi ile yapı- lan toplantıya, akşam uzeri katılanla- rın sayısı 25'i buldu. Toplantılarda, Or- general Tonımtay'ın istifasının, bir bi- rikimin sonucu olduğu ve uzun bir su- redir yaşanan sıkıntıların son halkası- nı oluşturduğu gorüşüne varıldı. "Cumhurbaşkanı Özal'ın anayasajı yanlış yorumlamasından kavnaklanan ve hükümetin zayıf düşmesine neden olan olaşlar zincirinin daha önce ger- çekleşen istifalarla da sürdüğü" kayde- dildi. ANAP grubunda, Necmettin Karaduman olmak uzere yapılan bazı (Arkası Sa. 17, Sü. 2'de) ÖzaPı terk eden edene Büent Akarcab Safilık Bakanlığı'ndan ANKARA (Cumhuriyet Burosu) — Ge- nelkurmay Baş- kanı Orgeneral Necip Tonım- tay'ın istifasıyla ANAP done- minde gerçekle- şen diğer istifa- lar da, gerekçe- leri de günde- me geldi. Ali Bozer Dışişleri Bakanlığı göre- vinden istifa ederken Bush - Özal göruşmesi sonrasında ba- sında kendisine yönelik eleştiri- leri, Milli Sa- vunma Bakanı Safa Giray ise istifasına ken- disiyle "başba- kan arasında ortaya çıkan güven bunalı- mını" gerekçe gosterdi. Turgut Özal'ın başba- kanlığı döne- minde yardun- cıhğını yapan Kaya Erdem ile Necip Torum- tay'm istifa ge- rekçelerindeki benzerlik de dikkat çekti. Bugu- ne kadar ANAP'lı bakanlardan, hükümetten aynlanlar ile bunun belirgin nedenleri şöyle: Vural Arıkan (26 Ekim 1984) 6 Kasım 1983 seçimlerinden son- ra kurulan Özal başkanhğında- ki 1. ANAP hukümeti, ilk krizi- ni İçişleri Bakanı Ali Tannyar ile Kaya Erdem Başbakan Yardımcılığından Dtşişlen Bakaniığı'ndan AHBtzer Dışişleri Bakanlığı'ndan Maliye ve Gümrük Baka- nı Vural Ankan arasındaki çe- kişmede yaşadı. Özal'ın bacana- ğı olan Tann- yar, gumrükler- de görevli per- sonele emniyet guçleri aracılığı ile müdahale edince Arıkan sorunu hükü- mete getirdi. Maliye ve Gumrük Ba- kanlığYnın bazı üst duzey gö- revlilerinin iş- kence gördüğu iddialarıyla TBMM günde- mine de gelen sorun, sonunda Özal, Tannyar'ı istifa ettirdi. Görevden aynl- mayı kabul et- meyen Ankan ise anayasa uyarınca Ev- ren'in imzasıyla azledüdi. An- kan daha sonra kardeşi Türkan Arıkan ile bir- likte parti kur- du ve 1987 ge- nel seçimlerinden sonra siyaset- ten aynldı. Kaya Erdem (4 Ocak 1989): ANAP'ın kuruluşundan beri Özal ile birlikte olan ve başba- kan yardımcılığı görevini yürüten Kaya Erdem "Biilent Şemiler- Emlakbank-Horzum" krizinin (Arkası Sa. 14, Sü. 4'de) EkrMPaMMrirt Maliye Bbkanlığı'ndan Safa Giray Savunma Bakanlığı'ndan Herkes Akbıılırt ANKARA (Cumhuriyet Burosu) — DYP Genel Baş- kanı Siileyman Demirel, Ge- nelkurmay Başkanlığı'ndan istifa eden Orgeneral Necip Tonımtay'a destek vererek istifasını "Türk askerine, Türk generaline yakışır dü- rüst bir hareket" olarak ni- teledi. Cumhurbaşkanı Tur- gut Özal'ın, "Genelkurmay Başkam'nın yetkilerini üze- rine almak istediğini ve Ge- nelkurmay Başkam'm Ak- bulut durumuna duşürmek istediğini"' bildiren Demirel, kamuoyunun olayla ilgili olarak aydmlanmak istedi- ğini belirtti. Demirel, dün DYP grup toplantısında yaptığı konuş- mada, Torumtay'ın istifası olayıyla ilgili görüşlerini açıklarken, eski Cumhur- başkanı Kenan Evren'i de eleştirerek "Sayın Torum- tay, Türk askerine, genera- (Arkan Sa. 14, Sü. S'de) WASHINGTON Soğuk duş etkisiWASHINGTON (Cum- huriyet) — Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necip Tonımtay'ın istifası Was- hington'da soğuk duş etki- si yaptı. Edinilen bilgilere göre Ankara'daki Amerikan Bü- yükelçiliği'nin istifa haberi- ni Washington'a ulaştırma- sından sonra ABD başken- tinin Türkiye ile ilgili çevre- lerinde konu çeşitli boyutla- rryia yankılandı. Bunun iki nedeni bulunuyor: 1) Her şeyden önce To- rumtay, ABD başkentinde savunma çevrelerinde ya- kından tanınan ve beğenilen bir asker, Amerikan askeri (Arkası Sa. 17, Su. S'de) DÎPLOMATÎK ÇEVRELERDE ENDİŞE, BÜROKRAStDE ŞAŞKINLIK 14. Sayfada DUR DİYEBÎLMEK M. EMİN DEĞER'ln yaziM 14. Sayfada OzelTV paketi açılıyor Radyo Televizyon Kurulu'nun yann yapılacak aylık toplantısından sonra açıklanacak rapor TRT'nin özerk bir kuruluş olarak kalmasını, özel radyo TV istasyonlannın RTYK'nın izniyle kurulmasını öngörüyor. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — Radyo Televizyon Yüksek Kurulu, özel radyo te- levizyon yayınlanna ilişkin te- mel Ukeleri beürleyen raporunu tamamladı. Yüksek Kurul'un "özd TV" paketi yann yapıla- cak ayhk toplanüdan sonra ka- muoyuna açıklanacak. Anaya- sanın 133. maddesiyle ilgili de- ğişiklik önerisinin de yer aldığı rapor, toplantı sonrası Cumhur- başkanlığı, Başbakanhk, Genel- kurmay Başkanlığı, devlet ba- kanlığı, siyasi partiler ile bası- na dağıtılacak. Türkiye'nin yeni radyo tele- vizyon yasası düzenlemelerine temel olacağı belirtilen rapor, (Arkası Sa. 17, Sü. 7'dt) SHP'den madenciye destekInönü ve 60 milletvekili grevin 5., lokavtın 1. gününde Zonguldak'taydı . ŞÜKRAN KETENCt ÜMtT AŞLANBAY ZONGULDAK — Maden iş- çilerinin grevi 6. gününe girer- ken SHP Genel Başkanı Eıdtl tnönü partisinın 60 millptvvkılı ile birlikte dün Zong'ıidak'a ge- lerek grevcilere destek verdi. So- nuç alınıncaya kadar madenci- lerin yanında olduğunu belirten tnönü, "Zonguldakldar, Türki- ye'ye, halkımıza demokrasi mü- cadelesi için ornek oluyorsu- nuz" dedi. Grevin başlamasından bu ya- na her gün tekrarlanarak 'gele- nekseT hale gelen ve Genel Maden-İş Sendikası önünde, sendika genel başkanı Şemsi De- nizer ile grevciler arasındaki ko- nuşma biçiminde geçen dünkü mitinge grevcilerin yamnda bin- lerce, on binlerce 2^onguldaklı da katıldı. Işveren sendikası ta- (Arkası Sa. 17, Sü. 4'de) MİTtNGDE - SHP lideri tnönu, "Zonguldaklılar Türkiye'ye demokrasiraücadelesiiçin örnek oluyoriar" dedi. (Fotoğraf: Birol Üzmez) Cumhurbaşkanı konuşurken sendikacılar salonu terk etti OzaPa sert protesto Özal 1. Verimlilik Şûrası'nda konuşurken 30 kadar sendikacıyla birlikte salonu terkeden Türk-İş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, "Cumhurbaşkanı MESS Başkanı gibi davranıyor. Toplu iş sözleşmelerini açmaza soktu. Zonguldak grevi ve öteki nedenlerle protesto amacıyla salonu terk ediyorum" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — Türk-lş Genel Başka- m Şevket Yılmaz, 1. Verimlilik Şûrası'nda konujan Cumhur- başkanı Turgut Özal'ı protesto ederek salonu terk etti. Yılmaz, "Cumhurbaşkanı Özal'ı MESS Başkanı gibi davranarak sendi- kalan halka şikâyet etmesi, Zonguldak grevinin ve diğer toplu iş sözleşmelerinin çıkma- za girmesinden sonımlu olması nedeniyle protesto ediyorum" dedi. Özal, Yılmaz salondan çıktıktan sonra yaptığı konuş- mada, "Ben demokratım, de- mek ki Türkiye'de de demokrasi epey gelişmiş, Cumhurbaşkanı konuşurken salondan çıkabili- yorlar" yorumunu yaptı. Cum- hurbaşkanı, "Ben devlet toplu- sözieşmelerde bu istenilealeri verir diyemem. Devlet için diye- mem, Allah için diyemem" şek- linde konuştu. Özal, toplumsal uzlaşma da önererek "1980 ön- cesinin karanlık günlerine dö- nülmemeli ama tabii kader ne- yi gösterirse o olur" yorumunu yaptı. Zonguldak greviyle ilgili tar- (Arkası Sa. 17, Sü. l'de) Özal'ın "Kural Dışılığı..." Cumhurbaşkanı özal, Orgeneral Torum- tay'ın Genelkurmay Başkanlığı'ndan istifa- sıyla ilgili dünkü açıklamasında şöyle diyor: "Ashnda, bu konu diğer ileri demokratik ül- kelerde olduğu gibi genelde normal bir hadi- se ve uygulama olarak telakki edilmelidir ve Türkiye'nin 1987'den bu yana aldığı mesa- feyi göstermesı bakımından da önemlidir." Sayın Özal'ın bu sözleriyle ne demek is- tediği açıktır: Demokrasilerde askeri otorite sivil otoriteye tabidir; ikisi arasında bir çatış- ma, bir anlaşmazlık olursa, giden sivil değil, asker olur... Bu açıdan 1987'yi belirtmesinin nedeni de biliniyor. Özal, o yılın haziran ayında, ken- disini çok önceden Genelkurmay Başkanlı- ğı'na hazıriamış olan Kara Kuvvetleri Komu- tanı Orgeneral Necdet Öztorun'u emekliye (Arkası Sa. 17, Sü. l'de) HASAN CEMAL • Sosyal Demokratlar krizde Almanya'da SPD'mn başbakan adayı Lafontaine, meclis grubu ve parti başkanlığı önerisini geri çevirdi. 3. Sayfada • Telepop TV2'de ekrana gelen programda yakın dönemin sevilen filmlerinin parçaları yer altyor. 4. Sayfada • Haydn stilinin son halkası ABD'li piyanist Frank Glazer yann Cemal Reşit Rey'de bir resital verıyor. 5. Sayfada • Parmaklarıyla şarkı söyleyen piyanist ÎDSO'nun son iki haftaki konserlerinde solist olarak kemancı Suna Kan ve piyanist tdil Biret yer aldı. 5. Sayfada • Kasparov kazandı Dunya Satranç Şampiyonası'nın 16. oyununu Kasparov kazandı. Kasparov 1 puan önde 5. Sayfada • İki günlük su kesintisi Istanbul'un birçok semtinde bugun ve yann 10 saatlik su kesintisi uygulanacak. 9. Sayfada • Ekmek kavgası Fırınalar ile belediyeler arasında ekmek kavgası suruyor. Ocak ayında ekmeğe zam bekleniyor. Ekonomide • F. Bahçe'ye para dopingi Beşiktaş maçı hazırlıklarını surduren Sarı- Lacivertliler 7.5 milyon prim aldı. Sporda l Madonna'ya yasak Madonna, yasaklanan video klip'i "Justify My Love" sayesinde ününe ün kattı. Şarkıcı bu klibinde erkek arkadaşı Tony Ward ile tüm cinsel fantezilerini sergiliyordu. Arka Sayfada GOZL™ UGURMUMCU Duyarlı Konular.. . . İncirlik Clssü, Irak'a olası bir saldırıda kullanılabilir mi? Bugünkü statüsü ile kullanılamaz. ABD adına Büyükelçi Spain, Türkiye adına da Genelkur- may Plan ve Prensipler Başkanı Korgeneral Necdet Öztorun tarafından tmzalanan 29 Mart 1980 günlü SEİ Anlaşması çerçevesinde "Üç Numaralı Tesisler Tamamlayıcı Anıaşma- (Arkası Sa. 17, Su. 7'de)