Katalog

31 ARALIK 1990 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/Ll Surinanva yeni başkan • PARAMARIBO (AA) — Surinam'da üç gün önce ordu tarafından yönetimden uzaklaştınlan Ramsewak Shankar'ın yerine yeni devlet başkanı seçildi. Surinam Parlamentosu dün 77 yaşındaki emekli politikacı Johan Kraag'ı yeni devlet başkaıu olarak görevlendirdi. Kraag baharda yapüacak genei seçimlere kadar yönetimde kalacak. Ordu tarafından tercih edilen aday olan Kraag'a karşı parlamentoda başka bir aday gösteriimedi. Surinam Parlamentosu'nda devlet başkanlığına hiçbir itiraz olmaması üzerine Kraag oylama yapılmadan bu göreve getirildi. Orduya yakınhğı ile bilinen küçük partilerden Ulusal Demokrat Parti lideri Jules Wydenbosh da devlet başkanı yardımcılığına getirildi. Surinam Anayasası uyarınca ülkeyi fiilen devlet başkan yardımcısı yönetiyor. Major inişte • LONDRA (AA) — İngiltere'de Margaret Thatcher'm yerine Muhafazakâr Parti lideri ve başbakan olan John Major'ın Ingiliz seçmenlerle balayı lusa sürdü. 27 kasım günü Major'ın başbakan olması ile birlikte 18 aylık aradan sonra kamuoyu yoklamalannda birinci parti durumuna yukselen iktidardaki Muhafazakâr Parti, geçen hafta tekrar ikinci sıraya düştü. Sunday Times gazetesi için MORI (Uluslararası Piyasa ve Kamuoyu Araştırmaları) kurumu tarafından yapılan son kamuoyu yoklamasında ana muhalefetteki lşçi Partisi, seçmenlerin yüzde 45'inin desteğini kazanarak Muhafazakâr Parti'ye 4 puan fark attı. Çakal Kıbrıs'a gitti nıi? • LEFKOŞA (AA>— Ünlü terörist Carlos'un, Kıbns'ın Rum kesimini gizlice ziyaret ettiği öne sürüldü. 'Alıthıa' adlı Rum gazetesinin 'Panorama' dergisine dayanarak dün verdiği habere göre Carlos, Güney Kıbns'a 43 yaşındaki eşi Magdalena Kob ile birlikte geldi. Haberde, Carlos'un, hangi tarihte gerçekleştirdiği belirtilmeyen ziyareti sırasında, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in kardeşi ve Irak casusluk teşkilatı başkanı Tıktırı ile görüştüğü iddia edüdi. CIA ile Lefkoşa'daki yabancı gizli servislerin, Carlos'un Rum kesimine - yaptığı ziyareti ayrıldıktan sonra öğrendikleri ve bu ziyaretin gizli servislerce _ endişeyle karşılandığı belirtildi. • TamiFden ateşkes • KOLOMBO (AA)— Sri Lanka'da yönetime karşı faaliyet gösteren Elam Tamil Kurtuluş Kaplanlan (LTTE) adlı gerilla örgütü, yübaşından itibaren süresiz ateşkes ilan etti. Örgüt, bağımsızhk yanlısı mücadelesini durduracağıru da belirtti. Haziran ayında yeniden şiddetlenen çatışmalarda şimdiye kadar 5250 kişinin öldüğü kaydedildi. Elam Tamil Kurtuluş Kaplanları adlı örgütün Londra'da yaşayan liderlerinden Alias Kittu, Sri Lanka'nın başkenti Kolombo'daki AFP muhabirine telefonla yaptığı açıklamada, ateşkesin yeni yıldan itibaren başlayacağını söyledi. Sri Lanka hükümet yetkilileri de LTTE'nin önerisini incelediklerini belirttiler. Etiyopya'da çatışmalar • NAİROBt (AA) — Etiyopya yönetimine karşı mücadele eden Eritre Halk Kurtuluş Cephesi gerillalan, geçen çarşamba günü başlayan çarpışmalarda 1350 askeri öldürdüklerini, 2600 askeri de yaraladıklarmı ileri sürdüler. Cephe'nin gizh" radyosu, Etiyopya ordusunun tüm cephelerde başlattığı saldınyı durdurduklannı ve asıl çarpışmalann bir yıldır kuşatma altında tuttukları Eritre'nin başkenti Samara çevresinde olduğunu bildirdi. Etiyopya yetkilileri, Samara ile ilgili yoruın yapacak yeni bir gelişme olmadığını ileri surerken Etiyopya'mn başkenti Adis Ababa'daki diplomatik kaynaklar, Samara çevresinde şiddetli çarpışmalar olduğunu doğruladılar. Irak'a Kuveyt'ten çekilmesi için tanınan sürenin bitimine 16 gün kaldı Saddam: Buslı IsaVa îhanetABD Başkanı George Bush, Irak lideri Saddam Hüseyin'in Kuveyt'ten çekileceği yolunda bir duyguya kapıldığını söyledi. Irak, ABD hedeflerine karşı gerilla saldırıları dalgası başlatacağı tehdidinde bulundu. Dış Haberier Servisi — Körfez'de 15 ocak için geriye sayım bütün hızıyla sürerken lideri Saddam Huseyin yayımladığı yeni yıl mesajında ABD Başkanı George Bush'u tsa'ya ihanet eden havari Judas'a benzetti. Suudi Arabistan hükümetini de Müslümanlığa iha- netle suçladı. Irak Savunma Bakanı General Saadi Tuma Abbas da Irak ordusunun bütun saldınlara karşı koyacak durumda olduğunu bildirdi. ABD Başkanı Bush ise daha erken saatlerde yaptığı bir açıklamada, Saddam'ın Kuveyt'ten çekileceği yolunda bir duyguya ka- pıldığını söyledi. Irak, ayrıca Körfez de çıka- cak bir savaşın ABD hedeflerine karşı tum dünyada gerilla saldırıları dalgası başlataca- ğı tehdidinde bulundu. me nskıne karşın Kuveyt'ten çekileceği duy- gusuna kapıldığını söyledi. Noel tatüi için Camp David'de bulunan Ge- orge Bush Körfez kriziyle ilgili olarak Time dergisine bir açıklama yaptı. George Bush, Time muhabirinin Irak'a karşı BM kararlannın uygulanması için Ame- verip aynı şeküde Isa'nın ögretierine ihanet A^eriki^ar^hiyâüannrf^a'etme"k îsteS l y °T. . 1 ı ,* J • •• • yonım. Bunun bu şekilde sorulmasından Saddam yaklaşık 15 dakıka süren mesajın- hoşianmıyorum" diye cevap verdi. Bush an- da, genelhkle peygamberlenn ve Tann'mn me- ^ I r a k > 1 K u v e v t > t e n ç l k a r ^ a k i ç i n g e r e k e n i . . . . . . . , „ ,, .... K-arşı nm Kararıannm uyguıanması ıçm >cak dolay.sjylabu-meajyayımlayan Saddam Hu- r i k a l l l a r ı n n a y a t ı m f e d a e t ^ Irak seyın, "Judas ın Işa'ya ihanet ettığı gıb; Bush vermedigi yolundaki sorusuna, "Havı ı yıl da aynı şekılde Isa'nın ogretSenne ihanet Am*rik«iıiar.n hoV .>ı.n n . f«j« -#_.ı; : sajian üzerinde durdu, ancak BM Güvenlik KS3dî»Su 8 Tarar h k fKonseyı'mn kararlanna boyun eğeceğı yolun- h h & n m K u v e y t . i n h e r k a r t o p ^ ^ • di_ dahıçbırızlenımvermedı ğini ve ödün vermeyeceğini belirtti. Yeni yü mesajında Suudi Arabıstan hukü- B u n u n b i r s a ^ ^ ^ g e l i g e l m e d i ğ i . metını de sert bir düle eleştıren Saddam, Su-n i n sorulması üzerine Bush, şöyle dedi- udı hükümetinin topraklan üzerinde Müslü- "Duygulanm bana Saddam'ın Kuveyt'ten man olmayanlann bannmasına ımkan vere- çütacagını söylüyor. Bazı Arap liderteri ba- rek "tslam dininin temel ilkelerine" ihanet et- na Saddam'ın geri adım atmas durumunda tığini behrttı. ülkesinde iküdarda kalama>acağını, bu ne- AA mn habenne göre Bush, Irak lideri denteçekilemeyeceğiııisoyhıyorlar. Bunakar- CNN televizyonunun haberine göre, yeni yıl Saddam Hüseyin'in halkı tarafından devril- ş l n bir savaşa girmiş herhaıigi birisi kendisi- ne bir başka savaşa ginnedigini görmek için yol bulmalı." Irak'tan tehdit Irak iktidar partisi BAAS, savaşın yalnız- ca Körfez cephesiyle sınırlı kalacağını belir- ten ABD yönetimine, "tüm dünyadaki ABD çıkarlannın MUslüman gerilla saldmlarımn hedefleri haline geleceğini söylüyoruz" teh- didinde bulundu. Bu arada Irak'ın, Kuveyt'te Ahmedi Pet- rol Tesisleri'nden, deniz boyunca Suudi Ara- bistan sımrı yakınlarındaki Hafigi'ye uzanan bir petrol boru hattı inşa ettiği bildirildi. Kuveyt'teki iyi haber alan kaynaklar, baş- kent Kuveyt City'den 30 km uzakhktaki Ah- medi 'den başlayan boru hattının savaş duru- munda yanma tehlikesiyle karşı karşıya bu- lunan petrolleri boşaitma amacına yönelik ol- duğunu kaydettiler. ABD Başkan Yardımcısı Dan Quayle, ye- ni yüı Körfez'deki Amerikan askerleriyle kut- lamak ûzere dün gece Suudi Arabistan'a ha- reket etti. Quayle dün Kral Fahd'la bir araya geldı. Başkan yardımcısımn bugün ve yann "çöl kalkanı" operasyonu çerçevesinde Körfez'e gönderilen Amerikan askerlerini ziyaret ede- ceği belirtildi. Bu arada, Amerikan askeri kaynaklan, Körfez bölgesinde bİT denizcinin bugün kaza kurjunu ile öldüğünü haber verdiler. Körfez krizinin patlak verdiği günden bu yana bölgede meydana gelen çeşitli kazalar- da şimdiye kadar 61 Amerikan askeri öldü. Bu arada, Irak, Kuveyt'ten çekilmesi için kendisine tanınan 15 ocak tarihinden 6 gün önce Bağdat'ta bir tslam konferansı düzen- lenmesi çağrısında bulundu. Reuter'in habe- rine göre Irak hükümetinin din işlerinden so- rumlu Bakam Abdullah Fadhil, 9 ocakta baş- laması planlanan konferansta, Körfez'deki son durumun ele alınacağını söyledi. Fadhil, 17 Islam ülkesinden gelecek heyetlerin, ABD saldırganhğına karşı tavır beurleyecekkrini de sözlerine ekiedi. V • KUVEYT GÖNLLLLLER ORDUSU — Körfez'deki taraflar bölgeye karşdıklı olarak güç yıfmaya devam ederken küçük Kuveyt'in küçücük gönüllülerordusu da Suudi Arabistan'daki eğitim merkezlerinde hazırhklarını sürdürüyor. (Fotograf: AFP) Havea nice flight DAILY ISTANBUL Dep: 09.25 ATHENS Arr: 10.35 DAILY ATHENS Dep: 07.25 ISTANBUL Arr: 08.35 KöRFEZ'DE5AYLIKBÎLANÇO Krizde önemli kilometre taşları Cumhuriyet Cad. 171 A Harbiye ISTANBUL Tel: 146 50 81 -147 37 01 -147 37 02 Dış Haberier Servisi— Irak- ın Kuveyt'i işgali, 1990 yılının "flaş" olaylanndan biriydi. Iş- gal sonucu Basra Körfezi'nde ortaya çıkan kriz iki gün sonra altına ayına girecek. Krizin baş- langıcından bugüne kadar olan gelişmeier ana hatlanyla şöyle: • 8 temmuz- Irak, Kuveyt'i 1980'den beri petrolünü çalmak- la suçladı. Kuveyt, bunu reddet- ti. • 31 temmuz- Cidde'de Irak- Kuveyt göruşmeleri başladı. Bir gün sonra da kesildi. • 2 agustos- Irak birlikleri Kuveyt'e girdi. Bağdat, Kuveyt Emiri'nin düştüğünu, geçici Ku- veyt hükümetinin isteğiyle Ku- veyt'e müdahale ettiğini açıkla- dx. BM Güvenlik Konseyi, Irak- ın çekilmesini isteyen 660 sayılı karar tasarısmı kabul etti. • 6 ağustos- BM Güvenlik Konseyi, Irak'a askeri ve mali ambargo uygulanmasını öngö- ren 661 sayılı karar tasansım be- nimsedi. • 8 ağustos- Başkan Bush, Suudi Arabistan'a Amerikan birliklerinin gönderildiğini açık- ladı. Ertesi gün, ilk birlikler böl- geye vardı. frak, Kuveyt'le bir- leştiğini bildirdi. Güvenlik Kon- seyi, bu karan geçersiz ilan etti. • 9 agustos- Irak, sınuiarını kapayarak binlerce yabanayı re- hin aldı. • 10 agustos- Arap doruğu, Körfez konusunda Arap dünya- sının bölündüğünü gösterdi. Sa- dece Suriye, Mısır ve Fas, Suu- di Arabistan'a asker gönderme- yi kabul etti. • 12 agustos- Bağdat, bütün Ortadoğu sorunlarının çözümü- nü istedi. • 15 agustos- Saddam Hüse- yin, tran'la banşı kabul etti. • 18 agustos- Irak, "düşman devletlerin" yurttaşlarmın ahko- nacağını ve stratejik tesislere yer- leştirileceğini duyurdu. • 20 agustos- Irak, Kuveyt'te- ki yabancı diplomatik misyon- ların 5 gün içinde kapatüması- nı istedi. • 25 agustos- BM Güvenlik Konseyi, ambargoya uyulması- m sağlamak için kuvvet kullam- mına izin verdi. • 28 agustos- Saddam, yakla- şık 2 bin Batılı kadın ve çocu- ğun serbest bırakılacağmı bildir- di. • 9 eylül- Helsinki'deki Bush- Gorbaçov doruğunda, Körfez konusunda görüşbirliği. • 10 eylül- Irak ile fran, dip- lomatik ilişkilerini yeniden kur- dular. • 14 eylül- Irak askerleri, Ku- veyt'teki 4 Batılı ülkenin büyük- elçiliğine girdiler. • 23 eylül- Fransa Devlet Baş- kanı François Mitterrand, BM- de, Ortadoğu Barış Planı'm açıkladı. • 25 eylül- BM, Irak'a hava ambargosu koydu. • 11 ekim- Batılı kadın ve ço- cuklann son grubu da Irak'tan aynldı. • 17 ekim- Körfez'de 200 bin- den fazla Amerikan askeri ko- nuşlandınldı. • 29 kasım- BM, Irak'a Ku- veyt'ten çekilmesi için 15 Ocak 1991'e dek süre tanıdı. Irak, bu ültimatomu reddetti. • 30 kasım- Bush, Irak'a di- yalog önerdi. Irak bunu kabul etti, ancak göriişme tarihleri ko- nusunda anlaşma sağlanama- yınca, diyalog çıkmaza girdi. • 22 arâhk-Bush, Irak'ın 15 ocaktan önce çekilmemesi duru- munda kuvvet kullanılacağım yineledi. Irak, "bütün saldırgan- lan ezeceğini" one sürdü. • 24 aralık- Saddam, catışma çıkarsa, ilk hedeflerinin lsrail olacağını duyurdu. Irak, BM, Moskova, Washington, Lx>ndra, Paris ve Viyana büyükelçilerini görüşme için çağırdı. • 28 aralık- Bush, Irak'a hiç- bir taviz verilmeyeceğini söyledi. Irak, Kuveyt'ten vazgeçmeyece- ğini yineledi. Bonn Türkiye'ye asker gönderecek Gazete, Türkiye'nin Çevik Kuvvet isteğinin Almanya'da siyasal tartışma başlattığını belirterek, "Bonn, bu isteğe muhtemelen olumlu yanıt verecek" yorumunda bulundu. WASHINGTON/ (AA) — ABD'de yayımlanan 'Washington Post' gazetesi, Türkiye'nin askeri isteğinin Al- manya'da siyasal tartışma baş- lattığını ve Bonn hükümetinin muhtemelen bu isteğe olumlu karsılık vereceğini bildirdi. Ön sayfadaki Brüksel cıkışlı haberinde Türkiye'nin Çevik Kuvvet isteği ve Ahnanya'da başlayan tartışmayı aktaran ga- zete, "Eğer istek onaylanırsa Bonn hükümeti, NATO'}n katıl- dıktan bu yana ilk kez iilke dı- şına belirgin miktarda asker yol- lamıs olacak" dedi. Türkiye'nin istediği NATO birliğinin Erhaç üssünde konuş- landırılacağı vurgulanan haber- de, böylece Alman ordusunun Körfez bunahmına girmiş olaca- ğı hatırlatıldı. Haberde Kohl hükümetinin "Almanya'nın anayasa geregi iil- ke dışına asker yollayamadıgı" görüşünü savunduğu ve Alman anayasa hukukçulannın bu kı- sıtlamamn kapsamı konusunda tartıştıklan, öte yandan NATO operasyonlarına Almanya'nın katılımı konusunda kuşku ol- madığı yer aldı. "Türkiye'nin isteği, Alman si- yasetini karıştırdı" diyen Was- hington Post, sosyal demokrat- ların buna karşı çıktıklannı ha- tırlatırken Alman Dışişleri Ba- kanlığı'nın bir yetkilisinin "Hü- kümetin bu isteği geri çevirme- si çok KÜÇ olacak. Türkiye, NA- TO toprağıdır. Bu gücün amacı da caydıncı olmak" dediğini ak- tardı. Gazete şu görüşleri sıraladı: "Türkiye'nin isteği, Birieşik Almanya'da ordumın rolö konu- sunda duygusal bir tartışma bas- lattı. Yillann ardından bu ay ba- şında en kötu yenilgilerini yaşa- yan sosyal demokratlar, destek kazanacaklan yeni bir konu ara- yışındalar. Kamuoyu yoklama- lan da Avrupa dışındaki bir ca- tışmaya Almanya'nın katüınuna halkın sert biçimde karşı çıktı- ğını gösteriyor. Bir NATO yetkilisi, 'Bütün Amerikan toplumu alt üst ol- muşken Almanların iki düzine uçak için kaytarmaya çalışmala- rı çok ilginç, ancak iç tartışma, modern Almanya'mn herhangi bir güç kullanımına karşı derin tepkisini yansıtıyor' dedi. Batılı diplomatlara göre Al- manya'nın Türkiye'ye uçak yol- laması için kamuoyu önünde ta- vır belirtmeyen ABD, özel ola- rak Kohl hukümetini uyararak Türkiye'ye yardım etmesini, aksi halde Bonn'un bu (utumu yü- zünden Amerikan Kongresi'nde sert biçimde eleştirilecegini bil- dirdi. Bir ABD yetkilisi, 'Bu bir dayamşma sorunu. Herkes Al- manya'mn içe dönük bir aşama- ya girdiğini ve birleşmenin etki- leri üzerinde yoğunlaştığını bi- liyor, ancak Avrupa'nm en zen- gin ülkesinin bu bunalımda en arkalarda kalmasından doğan bir de sabırsızhk var' dedi."