Katalog

27 ARALIK 1990 HABERLER CUMHURİYET/3 Sayısalloto izin bekliyor Yeni şans oyunundan yılda 1 trilyonun üzerinde hasılat sağlanacak TAYFUN GÖNÜLLÜ ANKARA — Milli Piyango tdaresi, yeni bir iıınnt' kapısı daha açabilmek için hükümetten izin bekliyor. *Sayısal loto' olarak isimlendirilen oyunun önümuzdeki yıl oynatılabileceği belirtiliyor. Yeni oyunla ilgili olarak Milli Piyango ldaresi'nin yaptırdığı ikinci fızibilite çalışması sonuçlanmak üzere. 320 sayüı Milli Piyango tdaresi kuruluş ve görevleri hakkındaki kanun hükmünde kararnameyle yeni oyun başlatma yetkilerinin olduğunu belirten Genel Müdûr bhan Küsmenogla, "Aacak Yöksek Planlama Knraln'au ba konnyn göraşüp karar vcmcsi gerekir" dedi. Yeni şans oyununun yılbk hasılatının 1 trilyonu geçeceği fahmin ediliyor. Dünyada uygulanan şans oyunlan arasında 1. sırada yer alan 'Sayısal Loto'nun aktif katılımı sağladığı belirtildi. Bu oyunda iştirakçiler şans numaralanru kendileri belirliyor, çekilişler göz önünde yapılıyor ve TVden naklen yayımlanıyor. YPK'nın karanndan sonra ihale açılacağını belirten yetkililer, yeni oyun için çalışmalann uzun süredir devam ettiğini ve altyaptsının tamamlandığını belirttiler. Yetkililer, değerlendirmelerde tamamen bilgisayar kullanılacağı altyasının oldukca pahalıya mal olacağını, bunun için de çeşitli arayışlar içinde olduklarıru belirttiler. Bu arayışlardan banlannın 'yap-islet-devret* veya *yap, beraber işletelim' formülü olabileceği öğrenildi. lsminin teknik nedenlerden dolayı 'Sayual Loto' olduğunu, ancak Spor-Loto ile kanştınlmaması gerektiği, oyunun salt spor çevresiyle sınırlı olmadığı vurgulandı. Bu oyunun dünyada en yaygın sistem olduğunu belirten yetkililer oyun şeklini şöyle anJattılar: "Loto kuponu üzeriade l'den 39'a, 46'y« veym 49*a kadar olan sayılar var. BeUrienecek sisteme göre bunlann içinden 6 veya 7 sayı işaretlenecek. Milli Piyango çekilişlerinde oldugu gibi körenin içtndeid toplar sayılara düşecek, 6 veya 7 rakam belirieamiş oiacak." Yakıt olarak kullanılan kalitesiz ve yüksek kükürtdioksitli kömür, çevreyi yaşanmaz hale getiriyor Kentlerde yer pis, gök sisDevlet Istatistik Enstitüsü'nün verilerinde en kirli ilin Diyarbakır olduğu belirlendi. Kükürtdioksit ve duman ortalamalannın en yüksek olduğu iller arasında Istanbul, Ankara, Erzurum, Elazığ, Malatya, Hatay, Bursa ve Sıvasdayeralıyor. KÜKÜRTDİOKStrt YOCUNKENTLER ANKARA (Cumhnriyet Bü- rosu) — Büyük kentlerde hava kirliliğinin 'kalitesiz kömür' kul- lanımından kaynaklandığı belir- tildi. Devlet Istatistik Enstitüsü (DİE) tarafından hazırlanan Türkiye kirlilik haritasında en kirli ilin Diyarbakır olduğuna dikkat çeken yetkililer, özellik- le Güneydoğu'da hava kirliliği- nin Itaütesiz' ve 'yüksek kükürt iceren' kömür kullanımından kaynaklandığını belirtiyorlar. Diyarbakır'- da kükürt ora- nı yüzde 7 olan, Silopi kö- mürünün kul- lanıldığını söy- leyen yetkililer, dünya stan- dartlarının yüzde 0.5-1 arasında oldu- ğunu vurgulu- yorlar. DİE verileri- ne göre Diyar- bakır'dan baş- ka kükürtdiok- sit ve duman ortalamalan- nın en yuksek olduğu iller arasında Istan- bul, Ankara, Erzurum, Ela- zığ, Malatya, Hatay, Bursa ve Sıvas geli- yor. Erzurum 1 da, hava kirlili- ğine karşı ön- lem aunmama- sını protesto için 12 ocakta çok sayıda yurttaşın katı- lacağı bir yürü- yüş de yapıla- cak. Diyarbakır- da hava kirlili- ğinin bu yıl it- hal kömür kul- lanılmasına karşm, hâlâ in- san sağlığını tehdit eden sı- nırların ustün- de olduğu belirlendi. Aralık ayındaki bir haftalık ortalama- larda, 5 gun kükürtdioksit ora- nı 150 mikrogram/metreküp sı- nınnı aştı. Diğer gunlerde ise bu sınıra çok yakın rakamlara çık- tı. Diyarbakır'da geçen yıl aynı dönemde kükürtdioksit oranı 795 mg/m\ duman ortalama oranı da 707 mg/m3> e yük- selmişti. DİE hava istatistiklerine gö- re 6 aylık kış sezonunda Diyar- bakır'da kükürtdioksit ortala- IIİ6f Diyarbakır 491 Malatya 385 Bursa 385 İstanbul 356 Konya 309 Kütahya 299 Eskişehir 297 Sıvas 298 Kocaeti 295 Ankara 268 Hatay 259 Samsun 246 Erzurum. 244 Elazığ. ..: 243 Çanakkale 230 Yozgat 229 DUMANI YOĞUN KENTLER Diyarbakır 289 Elazığ 223 Erzıncan 166 Malatya 164 istanbul 161 Hatay .' 157 Bursa 154 Ankara 152 Sıvas 149 Zonguldak 147 Erzurum 131 Gaziantep 126 Van.: 125 Tokat 125 Kayseri 124 ması 491 mikrogram/metreküp, duman ortalaması da 289 mik- rogram/ metreküp olmuştur. Diyarbakır belediyesi, çevre kir- liliği kontrol birimi yetkilüeri, il- de geçen yıl yaşanan yoğun ha- va kirliliğinin "kalitesiz yakıt" kullanımından kaynaklandığını belirttiler. Diyarbakır belediye- si çevre kirliliği kontrol birimi müdürü Mehmet Hadi Yesil ge- çen yıl yakıt olarak Şırnak ve Si- lopi'den gelen, kükürt oranı yüksek kömür kullanıldığını belirterek bu yıl kısmi olarak ithal kömür kullanıma ge- çildiğini söyle- di. Yeşil, "Ka- loriferli bina- larda kömiır InıHanınmn (Je- netliyoruz. Ka- lorifer yakma saatlerine de s a n ı r l a m a getirildi" dedi. Silopi kö- mürünün yüz- de 7, Şırnak kömürünün yüzde 6.5, Tunçbilek kö- mürünün yüz- de 1.5oranında kükürtdioksit içerdiğini kay- deden Yeşil, it- hal kömürün yüzde 0.5 kü- kürtdioksit oranı içerdiğini söyledi. Yesil'i belediye bünye- sindeki çevre kirliliği kontrol biriminin ekim ayında kurul- duğunu ifade etti. Diyarbakır belediyesi mec- lis üyesi Kemal Akyol da yerli kömür kullanı- rruna sınırlama getirildiğini kaydederek "Sadece evlerde Şırnak kömürS- nün kullanımına izin veriliyor. Sur içiadeld bütön evkr, en az 5 bin konut sobayla lanıyor. Şır- nak kömürii serbest olarak pi- yasada saülıyor" diye konuştu. Çevre Sorunlan Vakfı Genel Sekreteri Engin Ural, Dünya Sağlık Örgütü kükürtdioksit ve duman standardını 150 mikrog- ram/metreküp olduğunu kayde- derek "BnDun özerindeki ra- kamlar, sagtığa zarariı kabul ediliyor" dedi. Kalorifertt binalarda denctimin yetersiz kaiması, egzoz gazlan, nüfBS yoguulugu, kalitesiz yakıt kentleri solnksuz hale getiriyor. Gazetecileri Koruma Komitesv Türk basınına baskı otOHsansür getiriyor NEW YORK (AA) — Mer- kezi New York'ta bulunan ve bağımsız bir kuruluş olan 'Ga- zetecileri Koruma Komitesi' ta- rafından dün yayınlanan rapor- da, olağanüstü hal uygulama- sıyla ilgili son kararnamenin Türk basınında ciddi boyutlar- da oto-sansüre yol açtığı bildi- rildi. • Gazetecileri Koruma Komi- tesi'nden bir heyetin, bu yaz Türkiye'de hükümet yetkilüeri, çeşitli politikacılar ve gazeteci- ler dahil toplam 60 kişiyle gö- rûşmelerine dayanarak hazırla- nan "Zorunlu vasaklan Türk- iye'de basının koşullan" başlıklı 36 sayfalık raporda, Türk ba- sınına uygulanan yeni kısıtla- maların, yıllardır çeşitli sınırla- malarla boğuşan ve zaten ol-, dukça tedbirli olan Türk bası- nını iyice korkuttuğu kaydedi- Myor. Raporda, 1990 yıh içinde iki Türk gazetecisinin (Çetin Emec ve Tbran Dursun) aşırı dinci gruplar tarafından öldürüldü- ğüne dikkat çekiliyor. Türkiye'nin Avrupa Toplulu- ğu'na tam üye olmak istediği için insan haklan alarundaki görüntüsünü değiştirmek iste- diği vurgulanan raporda, yerli ve yabancı basuı mensuplannın Türkiye'de özgürce çalışabilme- si için şu koşullann sağlanma- sı gerektiği bildiriliyor: — Basına kısıtlamalar geti- ren son kararnamenin kaldınl- ması. — Turk Ceza Kanunu'nda yer alan basm özgürlüğü ya da ifade özgürlüğünü sınırlayan maddelerin yeniden gözden ge- çirilmesi ya da kaldırılması. — Yazdıklan ya da soyledik- lerinden dolayı tutuklu bulu- nan bütün gazetecilerin salıve- rilmesi. — Yerel güvenlik güçlerinin gazetecileri tartaklamaması. — Gazetecilerin öldürülme- si ile ilgili resmi soruşturmalar konusundaki gelişmelerle ilgili olarak kamuoyunun ve basının aydınlatılması. Ankara Devlet Balesi çalışanlarındanTürk adımlı' projeye tepki Baleciler davul patlattıGergin bir günün yaşandığı Ankara Devlet Balesi salonunda "folklor çalışması"na ara verilirken sanatçılar' 'milli Türk adımı"na tepki olarak çalışmalarda kullanılan davulu patlattı. halinde örgütlenmesini günde- me getirdi. Sanatçılar, bu tür olayların temelinde balenin 'üvey evlat' gibi görünmesinin yattığını ifade ederek balenin başlı başına bir birim olması ge- rektiğini vurguladılar. Başkoregraf Altan Tekin, ba- Ie bölümünün aynlarak özerk bir yapı kazanmasının zamanı- nın geldiğini söyledi. Sorunların gitgide büyüdüğünü ifade eden Tekin, böyle bir ortamda dü- şuncelerini özgürce ifade ede- mediklerini bildirdi. Dün de 'gergin' bir günün ya- şandığı Devlet Balesi salonun- da,'folklor çahşması'na ara ve- rilirken sanatçılar 'milli Türk adımı'na tepki olarak, çalışma- larda kullanılan davulu patlat- tılar. Bunun üzerine Genel Mü- dür Erol Gömürgen'in tutanak hazırlattığı ve sanatçılann ifade- ANKARA (Cnrahuriyel Bü- rosu) — Ankara Devlet Balesi sanatçüan önceki gün aldıklan karar uyarınca 'Türk adımlı bale' projesi çerçevesinde yapı- lacağı duyurulan 'folklor' çalış- malanna katılmadılar. Sanatçı- lar, provaya katılacakların bu- lunduğu distribüsyonu indirdik- ten sonra müzik, düzenleme ve koregrafı bölumlerine 'sonra- dan belirlenecek' ibaresinin yer aldığı yeni bir duyuru astılar. Sanatçılar, çalışmalarda kulla- rulmak üzere getirilen davulu patlattılar. Olayların başmdan bu yana süren eylemlerle ilgili olarak, Genel Müdürlük Bale Idaresi yetkililerinin ifadeleri alındı. Folklorik bale çalışmalan ne- deniyle bale sanatçılanyla yöne- tim arasındaki uyuşmazlık, ope- ra va balenin ayn müdürlükler sine başvurulması için talimat verdiği öğrenildi. öte yandan Genel Müdür Gömürgen'in Altan Tekin, Gü- lay Sargın ve TacetrJn Uyanık hakkında "CHaylann başmdan bu yana gelişen olaylarla ilgili başlatüğı soruştarmayı sürdür- düğü" bildirildi. önceki gün ge- nel mudüre son olarak "folklor dersinin ertelenmesi" için bir di- lekçe sunan Sargın, Uyanık ve Tekin'e yönetim tarafından bir- kaç kez "uyanda" bulunulduğu öğrenildi. Dünyada balenin ortak bir dil gibi gecerlı olan tekniği olduğu- nu vurgulayan Kurşunlu, önce- ükle "milli bale nedir" konusun- da bir tartışma ortamının yara- tılması gerektiğini söyledi. Halk danslan topluluğu varken neden bunun balerinlere yaptırdmak istendiğine anlam veremediğini kaydeden Kurşunlu, "Eğer kon- servatnvan bitirip de devlet ba- lesi sınavını kazanamayanlar tcin bir istihdam alanı yaradl- mak isteniyorsa, bu bale yapan insanlan halk dansına kaydır- mak şeklinde degil, artık aktif olarak dans etmeyen arkadaşla- nmızın emeklUikİerini kolayİaş- tırmak için yeni bir yasal dnzen- lemede öncülnk etmeliler. Şn anda Devlet Opera ve Balesi'nde kadro şişkinhgi v«r" dedi. Bu gelişmeler sonucu Altan Tekin'in görevden ahnacağı yö- nündeki söylentiler hız kazanır- ken sanatçılar, "Altan Tekin gö- revden auiursa, onun yerine bü- yük bir olasdıkla bizim karşı- nuzda yer alan birisini getire- cekler" görüşüne yer verdiler. Olayların başladığı çarşamba günunden itibaren sürekli moral bozukluğu içinde çalışmalarını sürdürduklerini ifade eden sa- natçılar yönetimin "folkior" di- retmesinden bir an önce vazgeç- mesi gerektiğini söylediler. Devlet Konservatuvan Bale Bölüm Başkanı tnd Kunnnlu, "Balenin teknigi evrensekûr. Biz halk danslan calısmak isteyen ögrencilere de bu olanagı Unı- yoruz" diye konuştu. Emlak komisyoncusu öldürüldü leror^ 'arazv'ye çıktıHazine arazilerini parselleyip sattığı ve 'ülkücü arazi mafyası lideri' olduğu iddia edilen Fezail Bulak, silahlı iki kişinin saldınsı sonucu öldü. Cinayeti Dev-Sol üstlendi. İstanbul Haber Servisi — Anadolu yakasındaki Sultan- beyli'de emlak komisyonculu- ğu yapan ve Hazine arazileri- ni parselleyip sattığı gerekçe- siyle adı birçok olayda geçen Fezail Bulak (43), Sarıyer Bü- yükarmutlu'daki evinin önün- de dün sabah silahlı saldırıya uğradı. Başı ve göğsüne 7 kur- şun isabet eden Bulak, hasta- neye kaldınlırken yolda öldü. Saldırıdan 1 saat sonra gaze- teleri telefonla arayan bir kişi, saldınyı "Devrimci-Sol" adına Ustlendiklerini bildirdi. Saldır- ganların eşkallerini belirleyen polis, görgü tanıklannın ifade- lerine başvurdu. Gecekondulann yaygın ola- rak yapıldığı Büyükarmutlu bölgesinde Fezail Bulak, 12 yıl- dır oturduğu Geçici 3. Sokak- taki evinde sabah kahvaltısı yaptıktan sonra saat 09.30 sı- ralannda dışanya cıktı. Bulak, bir arkadaşına ait 06 HR 278 plakalı Ford marka otomobi- İe bindiği sırada kimlikJeri he- nüz belirlenemeyen silahlı iki kişinin saldırısına uğradı. Açı- lan çapraz ateş sonucu başın- dan ağır yaralanan Fezail Bu- lak, bir yakını tarafından baş- ka bir otomobille Istinye Dev- let Hastanesi'ne kaldınldı. Bu- lak, burada yapılan ilk müda- haleden sonra Şişli Etfal Has- tanesi'ne götürülürken yolda öldü. Saldırganların Fezail Bu- lak'a 14 el ateş ettikleri ve 7'sinin baş ve göğüs çevresine isabet ettiği öğrenildi. Görgü tanıklannın ifadeleri doğrultu- sunda eşkalleri belirlenen iki saldırganın uzun namlu taban- ca kullandıklan ve olay yerin- de 5 adet boş kovan buiundu- ğu belirtildi. Eşi Müzeyyen Bulak'ın ya- ru sıra Ümit adlı bir kadnıın da kaldığı evde yaşayan Fezail Bu- lak'ın 3 oğlundan Mustafa Bu- lak, "Babam, SultanbeyU'de arsa alıp satıyordu. Siyasi ne- denle vurulamaz. Çünku siyasi göriışu yoktu. Kendini çeke- meyenler yapmış olabilir. An- Demle birtikte dçanya çılayor- lardı. Babam arabavı çalışbn- yordu. Birden silab sesİeri dny- duk, iki kişi kaçıyordu" dedi. Fezail Bulak'ın adını verme- yen bir kadın komşusu ise ola- yı şöyle anlattı: "Sabab cam silmek üzere pencereyi açnuştım. Bir anda silah sesleri duydum. Fezail Bey'in kullandıgı arabaya iki kişi ateş ediyordu. EUerindc uzun namlnln silahlar vanta. V uzleri atkıyla kapalıydı. Kac el ateş ettiklerini sayamadiM. Hızia kaçülar." Fezail Bulak, Anadolu ya- kasındaki Sultanbeyli ve çevre- sinde arsa komisyonculuğu ya- pan bir kişi olarak tanınıyor- du. Adı birçok çatışma ve ya- ralama olayına kanşan Bulak, gecen yıl polis tarafından aran- masına karşın bulunamamıştı. Gazetelerde adı sık sık "Ülkü- cü arazi mafyası lideri" olarak çıkan Fezail Bulak'ın Sultan- beyli çevresindeki devlete ait arazileri parsdleyerek sattığı ve yanında bu işlerle ilgilenen adamlar çalıştırdığı öne sürü- lüyordu. Polis yetkilileri, görgü tanık- lannın ifadelen doğrultusunda eşkalleri belirlenen ve olay ye- rinden yaya olarak kaçan sal- dırganların yakalanmasına ça- lışıldığım söylediler. Bu arada dün sabah meyda- na gelen olay sonrası gazeteleri telefonla arayan bir kişi, saldı- nyı Devrimci-Sol adına ustlen- diklerini öne surerek "Gece- kondu mafyasının onde gdca isimlerinden Fezail Bataki ör- gutumuz cezalandırdı. Dev- rimci-Sol/SUahh Devrinci Birlikler" dedi. Kartal MÇP binası kundaklandı İstanbul Haber Servisi — MÇP'nin Kartal ilçe binası, dün 4 kişi tarafından basüarak kundaklandı. Kartal Ankara Caddesi'nde- ki ilçe binasına sabah saatlerin- de bekçiyi etkisiz hale getırerek giren saldırganlar duvarlara, TKPML/18 Hazıran HarekâU Örgütü imzah "Kahramanma- raş olaylannın nesabuu soraca- ğız" diye yazdılar. Saldırganla- nn kaçarken bir masanın altı- na koyduklan patlayıcı ve ya- nıcı maddeler binada önemli hasara yol açtı. Patlamadan sonra çıkan yangın kısa sürede söndürüldü. KKTC'de Akyol-Doğramacı çekişmesi Bakanlık-YÖK kavgası kızıştı HAKAN AYGÜN MAGOSA — KKTC'de top- lanan Üniversitelerarası Kurul, Milli Eğitim Bakanı Avni Ak- yol ile YÖK Başkanı Prof. Dr. Ihsan Dogramacı'nın çekişme- sine sahne oldu. Akyol ile da- ha önce Üniversite Yasası'nı de- ğiştirmesi konusunda çekişen yeni üniversiteye giriş sistemi konusunun da görüşüleceği Üniversitelerarası Kurul toplan- tısı öncesi rektörlerle toplana- rak "birlikte davranılmasını" istedi. Üniversitelerin, çoğunun bakanhğın yeni sistem konu- sunda yıl sonuna kadar görüş bildirilmesini istemesine karşın bakanhğa görüş göndermedik- leri saptandı. Üniversitelerara- sı Kurul Başkanı Prof. Dr. Er- gun Togrol'un kurulun açılış konuşmasında, "Biz burada görüş bildiririz. Karar mercii YÖK" demesi Akyol'u sinirlen- dirirken yeni üniversite giriş ve orta dereceli okullarda sınıf geçme sisteminin Üniversitele- rarası Kurul'da görüşülmesi, Akyol'un isteği üzerine son an- da gündemin birinci maddesi- ne alındı. Üniversitelerarası Kurul dün Magosa'da Doğu Akdeniz Üni- versitesi'nde toplandı. Toplan- tıya önceki gece KKTC'ye gelen Akyol Ue YÖK Başkanı Prof. Doğramacı, rektörler ve kurul üyeleri katıldılar. Akyol'dan bir gün önce KKTC'ye gelen Prof. Doğramacı'nın Akyol'u havaa- lanında karşıiamaması, bakan- lık yetkilileri arasında saşkmlık yaratırken kurul toplantısı ön- cesinde de Akyol-Doğramacı gerginliği yeniden gündeme geldi. Geçen öğretim yılında 2547 sayılı YÖK Yasası'mn değiştiril- mesi konusunda Akyol ile ka- pışan ve rektörlerin Akyol'a karşı "Yasada değişikliğe gerek yok" şeklinde tavır almalannı sağlayan Doğramaa, bu sefer de üniversite giriş sisteminin de- ğiştirilmesi konusunda rektör- leri "ortak tavır" için uyardı. Doğramaa, kurul toplantısı öncesi rektörlerle yaptığı top- lantıda, üniversitelerin görüşle- rinin "yurt süzgecinden" geç- tikten sonra bakanhğa gitmesi gerektiğini kaydetti. Akyol, ku- rul toplantısında lise bir ve ikin- ci sınıflannda da ÖSS benzeri sınav yapılmasnu öngören yeni üniversiteye giriş sistemini rek- törlerle tartışmayı hedeflerken bu konu Üniversitelerarası Ku- rul'un gundeminde son rnadde olarak yer aldı. Bu durum top- lantının basına açık bölümün- de "gündem Uraşması"na yol açtı. Toplantıyı açan Üniversi- telerarası Kurul Başkanı ve Bo- ğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Togrol'un Akyol'a söz vermeden önce yeni üniversite- lere giriş sistemiyle ilgili açık- laması Akyol'da şok etkisi ya- rattı. KISA KISA • DEMKAD Demokrasi İçin Kadın Derneği (DEMKAD) Ankara Şube Saymanı Nevnız Türkdoğan, DGM tarafından tutuklanarak cezaevıne kondu. 21 aralık günü evi basılan ve daha önce gözaltı için götürüldüğü Ankara Emniyet Müdürlüğü'nde 2.5 aylık bebeğini düşüren Nevruz Türkdoğan, eşi Nurettin Türkdoğan'la birlikte gözaltına ahnmışü. DEMKAD Ankara Şube Başkanı Gamze Turan yaptığı yazılı açıklamada Nevruz Türkdoğan'm gördüğü işkenceler nedeniyle polisler aleyhine açtığı dava sonuçlanmadan kendisinin tutuklanmasım kınadı.