Katalog

CUMHURÎYET/12 EKONOMİ 5 EKİM 1990 DÖVİZ KURLARI Dovoin Cıns» 1 ABODolan 1 B.AJman Mata 1 Avustnriyi Dolin 1 Avustuya ŞMni iBeMaFrmgı 1 Dammarta Kranu 1 FınMaridası 1 Fransa Frangı 1 Hotroda Florini 1 Isveç Kronu 1 Isviçre Frangj 100 ttalyan U n i 1 JaponYeni 1 Norveç Kranu 1 Stenm 1 S.Aratnstan Riyai D6»i2 Alış 2728.53 1774.07 2274.50 2S2.46 86.24 465.90 746.52 530.23 1575.27 480.80 2133.00 237.01 20.36 456.65 5207.40 727.57 ALTIN GÛMÛŞ Cumhuriytt Reşat 24ayaraltın 22 ayar biezft 900 ayar gümûs VakıfBank Altmı Ziraat Altmı M Bankası 1 Ons S Alış 231.000 265.000 34.900 31.200 455 191.000 192.500 TL Intertankı On. Faia (%) - BORSADA i uanetsa Akbafik Akcıfvnto Atea(BU) AörtB Hoktng «radobCvn Afçıffc taton A M B Bagm Bnsa Camdok CMnb DmöCam OmHoKng Oofasaı O0BB Ecmla*laç EgeBno* EgeEndtstn EgtGetm Emc* SJguu EnkıHoUng EnayısBncM £|QQİI OÇ. NnMjMnyum Gıntlf (BÛ) Sood-Var Goftnnls* GdmFak GüvyBnc* HMaş ktsatF Kntaıa bmirDC bocvn Kalmn K» KlletKk MoMyı Keo« Elektnk KoçHoUns Koç Vatra KonBa KommTv. KAyttS Kûonyj PorsMn HaUmTıMı UanfeÇrafe I M UmrtsM CM Men SanM Me'as Nasas NMMnk Nrt NaMrq OttnTetaB OtlHİS) Ote» PE6 PHJIBU MMm PmSûl Prar Emegn Ei PnrSu Pn»Un Hme FtaMM R** SaMıYlync* Smınl HoMng Sariaıysm Sit» S6BJ(BÛ) TamSignb TOısbadk TeisMbank Te*tıs Tes» TGarantiB T Is Bank. (B) T.jsBa*(A) ToprakKifrt T Siemens T&şeCam TSm»K.Baı* TD. DMn T TubOH) TüKKitank Yesttl Yjsas ¥ID< K Bank Yunsa Dövız Satıs 2734.00 1777.63 2279.06 252.97 86.41 466.83 748.02 531.29 1578.43 481.76 2137.27 237.48 20.40 457.57 5217.84 729.03 Satış 236.000 275 000 35.000 34.300 484 193.000 194.000 393.40 53.02 Etektıf Alış 2725 80 1772 30 2235.83 252.21 84.77 46124 733 83 529.70 1573.69 475.99 2130.87 232.98 20.16 452 08 5202.19 715.20 Etektıf Satıs < 2742 80 1782 96 2285 90 253 73 86 67 468 23 750 26 532 88 1583.17 483 21 2143 68 23819 20.46 458 94 5233 49 73122 5EJÜK 1990 jmtdtam S 1.5380 Alman Markı % 5.1459 FrFrangı İ 1.7321 Hol.Flormı S 1.2792 kv. $ 1151.25 İ t * ranjı Lıreö $ 134.00 Japon Yeni S 3.7501 S Arab.Rıyaii C 1.9085 S SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABDDotarı Bab Alman Markı Isvıçre Frangı HoUanda Florini Jngjfz Stemnı FranscFrangı lOOİtalyanUetı S A «yali Oövn Int. ($) = İŞIEMLER Ûratase- ans lopn * " " " • * * — • 6000 12S0 «50 26000 31000 8000 23000 3300 58000 16750 16000 6200 7700 175000 «M» 6300 21290 OÂKi 4450 9000 10100 13750 33000 63000 38500 11000 17» 2550 3*50 aooo 11750 «600 7800 «700 •500 10000 1600 13000 6400 2150 41000 1500 11000 5400 13750 »00 24500 23500 18H0 4U0 10600 2600 23000 12150 47000 2S50 2050 11750 750 2450 2400 3350 1300 3750 16000 6000 2550 5000 725 '650 6000 7000 6200 6900 3050 96000 43500 12000 12750 4500 7300 6800 5500 7200 5100 41500 «55000 13250 7800 24000 30500 4700 »400 3800 3700 «00 2200 7600 4550 m.n SugCınkû «rtts* »00 12000 1550 25500 31000 S40D 22500 3100 55000 16500 17000 5900 165000 5M0 5000 20000 1200 9900 10000 13250 33000 63000 36500 10500 1 650 »50 »50 raoo S600 7600 9000 S500 10600 550 13500 >50O Î1S0 42000 450 11250 »00 13250 23000 23500 19250 HOO 10500 w»21500 12750 Î700 !1O0 11TS0 725 noo İ3O0 250 İ75O 15250 »00 2500 100 700 550 J0O0 J900 Î700 »00 56000 44000 12500 12750 uoo 7200 J400 (900 41000 13000 7500 23SO0 305» <900 9000 3600 »00 2150 7500 «550 BugOnku onytfs* 5900 12250 4800 26OX 32000 8400 22500 3100 56000 16750 17000 6100 165000 7000 6400 20000 4700 90O0 10500 14O0O 34500 65000 40000 10750 1800 2550 4050 12500 6600 7800 9200 6700 10500 1650 13750 6800 2150 44500 1500 11750 5400 14250 23000 24500 20250 4750 11000 27O0 23000 12750 2700 2109 12000 750 2300 2400 3450 1400 3800 16000 6100 2550 5250 725 1750 6200 6900 7200 3050 56000 46000 12750 12750 46O0 7300 5800 5200 44000 14000 77O0 25000 32000 4950 9700 3600 9400 2250 7800 4700 Bugünkû kaoantş 5900 12250 4800 26000 31900 8400 22900 5200 55000 16750 17000 6000 165000 7000 6300 20000 4500 9000 10500 14000 34500 64000 38000 10750 1750 2550 4000 12500 6600 7700 9100 6700 10600 1650 13750 6SO0 2150 44500 1500 11750 5400 14000 23000 24500 20250 4600 11000 2700 22500 12750 2700 2100 12O00 725 2300 2300 3300 1400 3750 15250 6100 2550 5200 700 1750 «200 6800 7200 3050 55000 455O0 12750 12750 4600 7300 5800 5200 44000 14000 7700 24500 32000 4950 9700 3600 9000 2250 7800 4700 J •MfcHNJV YATIRIM FONLARI KaMma b e t g e s i a * |s Yatırım-1 Is YaCrım-2 Is Yatınm-3 İs Yatınm-4 İş Vatınm-6 lnterfon-1 lmerlon-2 tnterton-3 İrrterfon-4 İktısal YaM jktoatYat-2 Iktisat Vat-3 İktisat Yat-4 İkfeat AMım Fon Garanlı Yatırım-1 Garantı Yatınm-2 Garanti Yatınm-3 Gsrintı Yaönm-4 Estank Fon-1 Esbank Fon-2 EsbankFon-3 YKB Yat. Fonu YKB Sektör Fbn YKB Hisse Fon YKB Kamu Fon YKB Lıkıt Fon YKB Karma Fon YKBDovızFon YKB Kapıtal F. . YKB AkHf F. Vakıf Fon-1 Vakıf Fon-2 Vakıf Fon-3 Vakıf Hısse Vakıf Oûnya Fon Vakıf Fon-6 Dışbank Mavi Fon Dışbank Beyaz Dışbank Pembe Tütûn Fon Mıtsu Fon-1 Milsui Fon-2 Fınans Fon-1 Fınans Fon-2 finans Fbn-3 Fınans Fon-4 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Başak Fbn Ziraat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Fon-2 F^muk Fon Pamuk Hısse Emlak fbn-1 Emiak Fon-2 lmpex Fbn-1 Impe* Hısse Töbank Fon Sumer Fbn Deniz Fon Ege Fon Kalkınma Fon-1 3emır Fon Tans Fon Oiak Fon r urkbânk Fon ( ÇHcış Çlk<S 13.0787 10800 4.03B9 2a000 391039 10000 17.01.90 10.000 04.0690 10000 • 190987 10661 4.12.87 9.960 ?7.0289 9959 37.0689 11200 160987 9.764 0.0289 9806 0602.89 9596 280289 9890 1 11289 10.000 3.1087 9376 0.0389 9.731 2.02.90 10.437 3005.90 9.936 iai1.87 10319 311089 10-000 11.0790 10.000 321187 1tt477 07.0388 9.785 07.0388 9.713 D7.(Û88 9795 07.0388 9.693 070388 9828 02.0139 9.294 • ( 9.0630 10.000 9.0630 9542 »0588 10.000 24.04.89 48.279 18.1089 10444 22.0330 9.994 ; ; • ; >6.0330 9.874 406.90 10000 Î8.0688 10.057 004.89 20558 Î8.0630 10011 34 0788 11.021 150788 40000 »1089 10000 »0389 9346 20(57.89 9.956 8.1289 10428 ».03.90 9.958 D91089 10.100 4 02.90 10000 4 0230 10000 ».0630 10000 811189 11397 38.0130 10357 02.0130 10724 >a0690 10469 220130 10.000 180790 10.000 020290 10086 04 0530 9962 1 Î8.03.90 10000 2 02.90 10405 604.90 10808 04 05.90 10000 ( ( ».0530 10000 070590 10006 1106.90 10.000 2708.90 10000 »0990 10000 tştetn mkQn 4700 51600 265741 5800 MM6 MM90 54930 31X 9800 97600 32480 40051 200 1101» 21500 69965 26100 99700 327X 30*00 62275 72200 47B50 1«200 80650 20400 49765 1043270 31600 31500 21400 32300 5800 459606 75750 53025 22700 21030 31300 22200 187058 37350 200 300 255148 91098 74968 70620 142600 868» 43800 53130 2400 21500 510500 30900 11200 113700 39150 9800 119600 32300 622900 3300 36400 38300 10400 1500 77650 11400 2500 121000 11100 400 42400 427K 60917 1*8450 120140 379640 5200 11800 275939 39100 82894 400 116000 133412 421620 155800 1 Dinkü deferi 59.432 39.437 15.723 U.426 11575 45158 38876 20354 18.605 37140 30.442 14.457 14560 12 705 45.274 22049 14.235 12.137 46.035 15.423 10938 43.017 33897 58.444 33.231 28393 33.409 15.231 11099 8576 33820 87214 15325 12.049 11.750 11395 30531 40413 11.179 32807 121361 14850 20.252 17359 14616 11574 17913 13314 11456 11846 17218 13.841 17679 12.232 14.381 11082 13397 10216 12.257 13812 13879 11909 12098 11635 11519 10419 10.358 Alış 2745 1780 2140 • 1570 5200 530 234 720 Satıs 2751 4BdM Ençok sta yapılan fty. 5900 12000 4600 255O0 31000 8400 22500 3100 55000 16750 17O00 6000 166000 8800 63» 20000 4700 9000 10500 14000 34500 64000 38500 10750 1800 2550 4050 12500 6600 7700 9200 6700 10500 1650 13750 6500 2150 44500 1500 11750 5300 13750 23000 24000 19500 4600 10750 2700 22500 12750 2700 2100 11750 725 2300 2350 3450 1300 3750 15290 6000 2500 5250 700 1550 6100 6900 7209 3050 55000 45000 12750 12750 4500 7300 5500 5000 44000 14000 7500 24000 32000 4950 9200 3600 9000 2200 7600 4700 •fc. I U M Mpnp- 4BdH1 Bafinki D uvyon 59589 39575 15.730 13.440 11583 45209 38923 20378 18627 37183 30496 14.474 14580 12.711 45328 22196 14 263 12.178 46.091 15488 10351 43058 31934 59455 33.267 29026 33441 15 252 11104 8513 33858 87309 15943 12319 11759 11467 30564 40457 11.191 32847 121491 14864 20275 17380 14.632 11592 17943 13388 U474 11865 17275 13309 17708 12 273 14396 11095 13.412 10327 12 271 13828 13894 11923 12114 11647 11534 10432 10357 2750 1785 2147 1575 5250 535 239 727 1990 AJıfttkjı ort fry 5900 12002 4689 25517 31337 8400 22500 55102 16713 17000 6022 165000 6839 6278 20000 4600 8973 10314 13846 3400b 64134 38418 10664 1747 2550 4040 12374 6600 7669 9180 6655 10600 1637 13731 6577 2150 44362 1486 11675 5292 13854 23000 24087 19532 4575 10799 2675 22376 12750 2700 2100 U79» 726 2300 2330 3432 1332 3759 15493 5996 2500 5193 701 1595 6136 6900 7061 3028 55478 44908 12666 12750 4533 7263 5539 5027 43560 13846 7561 23822 31643 4948 9334 3600 9043 2214 7637 4629 " T TTf I99S •«sta 026 035 0.04 010 007 011 0.12 0.12 0.12 0.12 0.18 0.12 0.14 0.05 0.12 067 020 034 0.12 042 0.12 o.io 0.11 1.73 011 011 010 0.14 0.05 -073 011 011 on 2 24 008 063 011 011 011 012 011 0.09 011 012 0.11 016 017 056 013 016 033 049 0.16 034 0.10 012 011 109 0.11 0.12 0.11 012 013 010 013 012 -001 Eylül ayında toptanfiyatlaryüzde 5.3, tüketicifiyatları yüzde 8.7 arttı Son üç yılın en yüksek fîyat artışı Eylül ayında özel kesimde fiyatlar yüzde 3.3 artarken, kamu kesiminde yüzde 10.4 oranında yükseldi. Devlet Bakanı Güneş Taner'in enflasyon yorumu ise "Ben 15 gündür yoktum, özel sektörde hemen zamlar yapılmış" biçiminde oldu. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — Körfez krizinin ekono- mideki etkisi iyice ağırlaşmaya başladı. Eylül ayında enflasyon son üç yılın en yüksek düzeyine çıktı. Eylül ayında toptan fiyat- lar yüzde 5.3 artarken, tüketici- ye yansıyan perakende fıyatlar- daki ortalama artış oranı yüzde 8.7'ye ulastı. Fiyat artışlarının önümüzdeki aylarda da hıziana- rak sürmesi bekleniyor. Son ge- lişmder çerçevesinde yılbk enf- lasyon oramnın da toptan fiyat- lara göre yüzde 53-55, tüketici fiyatlanna göre yüzde 60-65 dü- zeyinde gerçekleşeceği hesap- lanıyor. Devlet tstatistik Enstitüsü'n- den (DİE) dün yapılan açıkla- maya göre eylül ayında toptan eşya fıyatlan endeksi genel ola- rak yüzde 5.3 yükselirken, özel sektör fıyatlan yüzde 3.3 oranın- da arttı, buna karşılık kamu ke- simı fiyat artışlan ise yüzde 10.4 oldu. Uzmanlar, kamu kesüni zam- lannın genel olarak özel sektö- rün kullandığı temel girdilere yönelik olduğunu belirterek ey- lül ayında yapılan yüksek oran- h KİT zamlanna özel sektörün tepkisinin bu ay olacağmı kay- dettiler. Bu durumda eylül ayın- da yüzde 3.3 artan özel sektör fi- yaüannın ekimde yüzde 6'nın Aylık ortalama fiyat artışına göre yıl sonu enflasyonu % 0 1 2 3 4 5 5.3 6 7 7.5 8.0 8.7 Toptan Ort. 49.6 50.4 51.3 52.1 53.0 53.8 54.1 54.7 — — — — 12 Ay 33.5 37.6 41.7 45.9 50.2 54.6 55.9 59.0 — — — — Tüketici Ort. 55.5. 56.4 57.3 58.2 59.1 60.0 — 60.9 61.9 62.3 62.8 63.5 12 Ay 40.5 44.8 49.1 53.6 58.1 62.7 — 67.4 72.2 74.6 77.0 80.5 Fiyat artışlan yıl sonuna kadar donsa bile bu yıl tüketici fiyat- lan\la ortalama entlas\on \iizde 55.5 olacak. Ortalama a\lık \uı- de 5*likariı$larMİsonunda>ii2de 60enflas>onanlamına gelecek. Tüketici fiyarjanyla aylık enflasyon (%) > y 6.6 \ 3.1 \ .1.4 \ / / / / / 2.5 1990 0CM( SU8AT MAflT NISAN MAYIS HAZIRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÛL -0.9 üzerinde bir artış göstermesi bekleniyor. Aynca özel sektörün fiyat endekslerindeki ağırlığmın yüksek olduğu da göz önüne alındığında ekim ayı toptan fi- yat artısının yüzde 6'lan bulabi- İecegi tahmin ediliyor. Tüketici fiyatlan Bu arada 1989 yılı eylül ayın- da 4.7 olan tüketici fiyatlan ar- tış oranı bu yıl yüzde 8.7 ile son üç yılın en yüksek düzeyine ulas- Xı. 1987 yıh aralık ayında 11.2 olan tüketici fiyatlan artışı, da- ha sonraki aylarda 7.6'yı hiç geç- memişti. Eylül ayında meydana gelen 8.7'Ûk artışın da esas olarak ulaştırma-haberleşme ve kültür- eğitim-eğlence hizmetlerindeki yüksek oranlı fiyat artışlanndan etkilendiği görüldü. Eylül ayı içinde akaryakıt zamlanrun etkisiyle ulaştırma ve haberleşme fıyatlannda da genel olarak ortalama yüzde 21.5'lik bir artış oldu. lllere göre en yüksek fiyat ar- tışı da yüzde 11.3'le Zonguldak- ta ve yüzde 10.7 ile de lstanbuP- da görüldü. Fiyatlar Ankara'da yüzde 9.7, tzmir'de de yüzde 7.1 arttı. Eylül ayında meydana gelen yüksek oranlı fiyat artışlan, hü- kümetin ve bazı bakanların enf- lasyon hedef ve tahminlerini de büyük ölçüde geçersiz küdı. An- cak toptan fiyat endekslehne göre DPTnin 1990 yılı progra- mında esas aldığı yüzde 54'lük fiyat deflatörünün büyük ölçü- de tutacağı anlaşıldı. Devlet Bakanı Göneş Taner'- in "3O'lu rakamlar" hedefi ise geçerliliğini yitirdi. Toptan fiyat- larda yılbaşı-yılsonu 12 aylık ar- tış oranının yüzde 50'leri bula- cağı, ortalama enflasyon oram- nın ise yüzde 53-55 düzeyinde gerçekleşeceği görülüyor. Tüke- tici fiyatlanna göre ise hem 12 aylık artışın hem de yıllık orta- lama enflasyon oranının 60-65 düzeyinde gerçekleşeceği tahmin ediliyor. Yapılan besaplamalara göre yılın son üç ayında fiyatlar hiç artmasa bile toptan fiyatlara gö- Enflasyon panoraması (°/o) E**s DİE tüketici DİE toptan IT0 tüketici (Eski endeks) IT0 toptan IT0 tûketiciler G. endeksi (1985 baztı) EyHI 8.7 5.3 6.9 4.8 9.9 l a y t t 40.5 33.5 44.9 36.5 41.0 12ıyhk 59.3 47.8 61.8 42.4 — •rtataMa 61.1 57.1 67.9 56.9 — re 12 aylık artış yüzde 33.5, yıl- hk ortalama artış yüzde 49.6 olacak. Tüketici fiyatlanna gö- re de 12 aylık artış 40.5, yılhk or- talama artış da yüzde 55.5 olacak. Son üç aydaki fiyat artışları- run yüzde 3 düzeyinde olması halinde, toptan fiyatlarda 12 ay- lık artış 45.9, yılhk ortalama ar- tış 52.1 olacak. Tüketici fiyatla- nna göre ise 12 aylık artış yüz- de 53.6, ortalama artış da yüz- de 58.2 olacak. Eylül ayındaki gibi toptan fiyatlar yüzde 5.3, tüketici fiyatlan da yüzde 8.7 ar- tarsa 12 ayhk artış oranı toptan fiyatlara göre yüzde 55.9, tüke- tici fiyatlanna göre yüzde 80.5 olacak. Ortalama enflasyon hı- zı da toptan fiyatlara göre yüz- de 54.1, tüketici fiyatlanna gö- re yüzde 63.5 düzeyinde gerçek- leşecek. Güneş Taner Bu arada DÎE'nin açıkladığı eylül ayı enflasyon rakamlarını yorumlayan Devlet Bakanı Gü- neş Taner, bütün suçu özel sek töre attı. "Enflasyon oldu deni- yor. Tabii ki olur. Bak ben 15 gündür yoknm, özel sektörde • hemen zamlar yapılmış" dedi. Taner, Özel sektörde bazı "sözü- mona uyanık" vatandasın ken- disinin uzakta oluşunu fırsat bi- lip zam yaptığmı beürterek "Ben arbk geldim. Bfitün gereksiz zam yapanları hizaya getireceğlın" diye konuştu. Tk- ner, zam yapanlann kendi bin- dikleri dah kestiğini de savuna- tak "Gümnikleri isted%imiz ka- dar İDdirebiliriz. O zaman bek- leyin görtin hallerini" dedi. Akaryakıt zamlanmn enflasyo- na yüzde 8-10 gibi bir oranda yansıyacağını belirterek "Enflas- yon hedefini yüzde 4O'ın altın- da tutmaya çalışryonu. Bakaa oldnğam için devîetin yapacagı zamlar konosnnda bi^im var, amaözel sektörü bflmiyonını" diye konuştu. İTO endeksi Öte yandan tstanbul Ticaret Odasi (İTO), 1985 yıh bazh üc- rethler geçinme endeksine göre eylül ayında Istanbul'da pera- kende fiyatlann yüzde 9.9 ora- nında arttığmı acıkladı. 1963 yıh bazlı endekse göre ise tstanbul1 da eylül ayında perakende fiyat- lar yüzde 6.9, toptan fiyatlar da yüzde 4.8 oranında arttı. lstanbul'da geçen yılın eylül ayında artışlar, perakende fiyat- larda yüzde 5.4, toptan fiyatlar- da da yüzde 5.5 olmuştu. Eylül ayı itibanyla son 12 ayhk enflas- yon ise perakende fiyatlarda yüzde 67.9, toptan fiyatlarda yüzde 56.9 olarak hesaplandı. Gecen yıl eylül ayı itibanyla lstanbul'da yılhk fiyat artışı pe- rakende fiyatlarda yüzde 71.5 olurken, toptan fiyatlarda da yüzde 61.8 olarak gerçekleşmiş- ti. Yılın ikinciyarısındaki kamu sözleşmeleri için taban ücreti belirlendi Türk-Is en az 2 milyon îstiyor Türk-İş Eşgüdüm Komisyonu, 1990 yılının ikinci yarısındaki kamu kesimi toplusözleşmelerinde pazarlığa birinci altı ay için en az 2 milyon lira, ikinci altı ay için de en az 3 milyon lira ücret talebiyle oturmayı kararlaştırdı. ÎŞIK KANSU ANKARA — Türk-İş Eşgüdüm Ko- misyonu, 1990 yılının ikinci yarısındaki kamu kesimi toplusözleşmeleri için ta- ban pazarlık ücreı rakamını, birinci altı ay için 2 milyon, ikinci altı ay için 3 mil- yon lira olarak belirledi. Sosyal yardım kalemlerini kapsamayan bu rakamlar, 19 ekimde yapılması beklenen 1991 Yılı Ka- mu Kesimi Toplusözleşmeleri Eşgüdüm Komisyonu'nda tartışıldıktan sonra Türk-İş Başkanlar Kurulu'nun onayına sunulacak. Türk-İş Eşgüdüm Komisyonu, 1990 yılının son aylarında yenilenmesi gereken kamu kesimi toplusözleşmelerini görüş- mek üzere önceki gün yeniden bir araya geldi. Toplantıda, 5 kişilik bir işçi aile- sinin geçinebilmesi için ücret, Türkiye geneli hane halkı harcama kalıplan dik- kate alınarak saptandı. 5 kişilik bir işçi ailesinin harcaması için gerekli net tuta- ra, gelir vergisi, SSK primi ve çeşitli fon kesintileri ile Körfez krizi sonucu birçok mala yapılan zamların ücretlere yapacağı olası etkiler de eklenerek birinci altı ay için brüt 2 milyon lira rakamına ulaşıl- dı. Eşgüdüm komisyonu, toplusözleşme- lerin ikinci altı ayında da bu rakamın 3 milyon liraya çıkarılması konusunda gö- rüş birliğine vardı. Eşgüdüm komisyo- nunda 2 milyon ve 3 milyon liralık sap- tamalar yapılırken, sosyal yardım kalem- leri bu rakamlann dışında tutuldu. Böy- lece, 2 ve 3 milyon liralık öneriler çıplak brüt ücret için geçerli olacak. Eşgüdüm komisyonu üyeleri, saptanan 2 ve 3 mil- yon liralık önerilerin "taban ücret" ola- rak algılanmasını, sendikaların kendi iş- kollarındaki işin ağırhğını da dikkate alarak bunun üzerinde oranlan toplu pa- zarlık masalarına getirebilecekleri üze- rinde de durdular. Süreleri 1990 yılının ikinci yarısında biten Türkiye Taşkömürü Işletmesi, Türkiye Kömür İşletmeleri, SEKA, THY gibi kamu kuruluşlannın sözleşmeleri için geçerli olacak bu öneriler, 19 ekim- de yapılması beklenen 1991 yılı kamu ke- simi toplusözleşmelerinin durumunun görüşüleceği eşgüdüm komisvonunda bir kez daha ele alınacak. Buradan çıkan so- nuç da ekim sonuna doğru bir araya ge- lecek Türk-tş Başkanlar Kurulu'nun onayına sunulacak. Türk-İş Başkanlar Kurulu'nca onaylanacak ücret ve diğer ilkeler, kamu işveren sendikalanna ile- tilecek. Kamu işveren sendikaları, bu is- tekleri kabul etmezse, başkanlar kuru- lunca belirlenecek eylem programı yü- rürlüğe sokulacak. 13 isyerinde 6 bine yakın işçi greve hazırlanıyor Egemetarde grev kararı almdı İş-Sendika Ser*isi — Maden-Iş Sen- dikası, Bursa'da kurulu Egemetal Topuk Krom \e Krom Konsantre İşletmeleri- nde çalışan 290 işçi adına 26 ekimde uy- gulanmak üzere gre\ kararı aldı. Teksif ve Tezkoop-İş sendikalarının Adana şu- beleri Çukobirlik Entegre Tesisi ve bağ- lı 12 işyerinde çalışan 5 bin 400 işçi ile greve hazırlanıyor. Belediye-İş Sendika- sı İzmir Şubesi, belediyeye toplusözleş- me farkları ödenmeyen 1480 işçi adına 10 günlük süre tanıdıklannı, aksi takdir- de işçilerin eylemlerine devam edeceği- ni bildirdi. Bursa Bürosu'nun haberine göre Maden-İş Sendikası Egemeıal Topuk Krom ve Krom Konsantre İşletmeleri'n- de 26 ekimde greve gidiyor. Sendikanın yer üstünde çalışan işçiler için net 750 bin TL, yeraltında çahşanlar için de bir milyon lira ücret talep e'mesine karşılık, işverenin brüt 540 bin lira önermesi üze- rine görüşmelerde anlaşma sağlanama- dığı bildirildi. Cumhuriyet Ege Bürosu'nun haberi- ne göre Belediye-İş Sendikası İzmir Şu- besi, belediyeye 1480 işçinin toplusözleş- me farklarının ödenmesi için 10 günlük süre tanıdı. Belediye işçileri sözleşme farkların ödenmemesi üzerine iki gün vezne önünde bekleme eyleminden son- ra işbaşı yaparken sendika yetkilileri, "Belediyeye 10 günlük süre tanıdık bir ödeme planı yapsınlar. Bu süre içinde yi- ne bir yaklaşım olmazsa işçiler eylemle- rini sürdüreceklir" dediler. AA'nın haberine göre Teksif ve Tez- koop-İş sendikalarının Çukobirlik En- tegre Tesisi ve bağlı 12 işyerinde çalışan 5 bin 400 işçi adına sürdürdükleri top- lusözleşme göruşmeleri anlaşmazlıkla sonuçlandı. Tesislerde çalışan 4 bin 200 adına göruşmeleri sürdüren Teksif Şube Başkanı Derviş Kaplan, "Amacımız grev değil hak istiyoruz. 50 derece sıcaklık al- tında çalışan işçimizin alınterinin karşı- lığını istiyoruz" diye konuştu. Çukobir- lik ve bağlı 12 işyerinde çalışan bin 200 işçi adına Tezkoop-İş Sendikası'nca yü- rütülen görüşmelerde anlaşma sağlana- mazkan Tezkoop-İş Şube Başkanı Ser- met Erdem işverenin görüşmeler boyun- ca katı bir tutum takındığmı söyledi. Öte yandan Tezkoop-İş Sendikası, Tabipler Birliği İstanbul Şubesi'nde çalışan 7 üye- leri adına işyerine grev kararı astı. Ağustos sonu itibanyla iç borç stoku 50 trilyon sınınnda Iç borçlar, on yılda 130 kat arttıANKARA (AA) — Son 10 yılda Türkiye*nin iç borç stoku 130 kat arttı. 1979 yıhnda top- lam 321.4 milyar Ura olan iç borç stoku, 1989 yıhnda 42 trilyon 11.5 milyar liraya ulaştı. Hazine ve Dış Ticaret Müste- şarhğı (HDTM) verilerine göre 1979-1989 yıllan arasında borç kompczisyonunda önemli bir değişiklik ohnazken 1979 yıhn- da 123.3 milyar hra olan konso- hde borçlar 10 yıl sonra 24 tril- yon 994.9 milyar liraya ulaştı. Söz konusu dönemde tahviller 96.8 milyar liradan, 10 trilyon 940.4 milyar liraya, bonolar 9.1 milyar liradan 3 trilyon 537.3 milyar liraya yükseldi. Öte yandan 1990 yıh sonu iti- banyla 57 trilyon 51.5 milyar li- ra olarak tahmin edilen toplam iç borç stoku, bu yıhn ağustos ayı sonunda 49 trilyon 909.9 milyar lira olarak gerçekleşti. Bunun 24 trilyon 994.9 milyar li- rası konsolide borç, 18 trilyon 271 milyar lirası tahvil, 3 trilyon 467.3 milyar lirası bono ve 3 tril- yon 176.7 milyar lirası avans boçlanmasından oluşuyor. Bu yıhn ağustos ayında da 3 trilyon 258.1 milyar lira tutannda yeni borçlanmaya gidilirken 2 triîyon 827.1 milyar liralık ana para, 1 trilyon 69.2 milyar lirahk da fa- iz ödemesinde bulunuldu. İç borçlanmada durum (milyar TL) TAar 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990(1) 1990(2) Anaaara 27.3 153 5 227.4 1113.3 240 6 11584 2229.9 4599.9 5879.5 10639.8 11555.0 18415.9 21.7 41.1 34,2 1157 156 2 2577 716 5 1675.2 2487 3 4804 7 9852.0 5860.5 Toplam 49.0 194.6 2616 1229.0 3968 1416.1 2946.4 6275.1 8366.8 15444 5 21407.0 24276 4 Borçtanea Anapara — 4271 423.2 577 3 2945.1 1702.4 3577 5 5842 4 11303.3 17119.4 24192 5 26595.0 26314.3 BfKÇStOkH > Asapara 3214 7212 990.9 1340.8 3172 6 4634.4 6972 6 10514.5 . 17218.5 28458.4 42011.5 57051.5 49909.9 (1) 1990 tahmini (2) 1990 a$ustos sonu işverenin uzlaşmazlık itirafi Kamu-İş Genel Sekreteri Naci Önsal, 1986 yılından itibaren kamu işveren sendikalarının belli konularda taviz vermediklerini, istediklerini sendikacılara dikte ettirdiklerini açıkladi: " " ^ ANKARA (Cumhariyet B«- rosn) — Kamu işveren sendikası Kamu-lş Genel Sekreteri Nad önsal, toplusözleşmelere iste- dikleri Ukeleri, yıllardır sendika- cılara dikte ettirdiklerini acıkla- dı. Kamu-lş Genel Sekreteri Na- ci Önsal, 1986 yılından itibaren kamu işveren sendikalarının belli konularda taviz vermedik- lerini, buna karşıhk birçok amaçlanna ulaştıklannı behrtti. Kamu-tş Genel Sekreteri Naci önsal, sendikasının yayın orga- m olan "Kamn-tş Dergi$i"nde yayımlanan "Kama İşveren Sendikalan ve Poütikalan" baş- lıklı yazısında, kamu işveren sendikalarının gündeme getirdi- ği ilkelerin, toplusözleşmeler aracılığıyla işçi sendikalanna benimsetildiğini savundu. "1986 yıhndan itibaren kama işveren sendikalan belli konu- larda tavizler vermemişterdir" diyen Naci Önsal, bu tavırların işçi sendikalannca "dayatmacı ve kab" olarak tanımlandığını bildirdi. Naci önsal, kamu işve- ren sendikalannın yıllardır uy- guladıklan politikalarla, istek- lerini işçi sendikalanna kabul et- tirdiklerine ve kamu kesimi top- lusözleşmelerinde işçiler açısın- dan hak yitiği anlamına gelen gelişmelere neden olduklanna ilişkin şu savlara yer verdi: — 1986 ve 1987 yıDannda, da- ha sonraki yıllarda altı ayda bir ücret zammı esasım uygulama- ya koyacaklannı toplu pazarlık masalannda gerekceleri ile bir- likte işçi sendikalanna anlatma- ya başlamışlar, ortamı göroşle- rine uygun hale getinneye çalış- mışlar ve 19T7'de kısmen, 1988 ve 1989 yıllannda da tamamen bu esası işçi sendikalanna be- nimsetmişlerdir. " — Yapılan çalışmalar gös- termişür ki, kamn knrnlnşlan ücretli ve öcretsiz izin sürelerin- de, kıdem tazminatı gün sayıfaı- nnda özel sektöre kıyasen çok ileri toplu iş sözleşmesi hökiim- lerine sahip bulnnmaktadır. " SSCB ilişkilerinde konsorsiyum dönemiEkonomi Servisi — Türkiye ile Sov- yetler Birliği arasındaki ekonomik iliş- kilerde yeni bir dönem başhyor. Her iki ülke arasındaki ticareti ve sermaye hareketlerini organize etmek amacını güden "Turkiye-Sovyetler Birliği Tica- ret ve Ekonomik Işbirliği Konsorsiyumu" sonuçlandınlma aşa- masına geldi. Türk-Sovyet İş Konseyi, üçüncü or- :ak toplantısı dün Tarabya Oteli'nde başladı. Toplantıya Maliye ve Gümriik Bakanı Adnan Kahveci, TOBB Başka- nı Yalıın Erez, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşar Yardımcısı İbrahim Çakır, 5SCB Büyükelçisi Albert Çernişev ile îlliyi aşkm Sovyet yetkilisi ve Türk işa- damı katıldı. SSCB Başbakan Birinci Yardımcısı L.V'oronin'in geçen ağustos ayında Türkiye'ye ziyareti sırasında gündeme gelen Türkiye - Sovyetler Birliği Tica- ret ve Ekonomik İşbirliği Konsorsiyu- mu ile ilgili görüşmelerin Sovyet heyetinin bu ziyareti sırasında sonuç- landırılması bekleniyor. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DE- İK) Genel Sekreteri Prof. Dr. Çelik Kurdoglu kurulma aşamasındaki kon- sorsiyümun Sovyetler Birliği'ndeki fır- maların dışanya açılmalarına yardımcı olmaya yönelik olduğunu belirterek şunlan söyledi: "Voronin'in ziyareti sı- rasında ortava çıkan konsorsiyum pro- jesi iki ülke arasındaki ticari ilişkileri organize etmeye yönelik bir olay. Bu yöntemle Sovyetler'deki (üm işletme- lerin dışa açılması amaçlanıyor. Bunun ilk örneği de Türkiye ile olmayacak. Geçen yıl Fransızlarla böyle bir kon- sorsiyum kurmuşlardı. SSCB'deki 50 dış ticaret şirketi bir araya geldi ve 20'şer bin rubleden 1 milyon rublelik sermayeyle konsorsiyumun Sovyet ka- nadını oluşlurdular. Fransa kanadın- da ise 7 şirket yer aldı. Aralannda Credit Lyonnais gibi büyiık gruplar da var. Fransa'mn ekonomisini organize etmesi gibi bir şey düşünülemez. Amaç, SSCB'nin Fransa ile olan eko- nomik ilişkilerini düzenlemekti. Ayrı- ca bu konsorsiyumun hizmet verdiği kunıluşlar yalnızca adı geçen 50 dış ti- caret şirketi degil, Sovyetler'deki tüke- tici kuruluşlar, Fransa ile olan tjcaretini bu konsorsiyum kanalıyla ya- pıyorlar. Amaç onların dünya ile bu- tünleşmelerini çok daha pratik bir biçimde sağlamak. Yann (bugün) konseyin yıirulme kıı- rulunda projenin takdimini yapacak- lar. Sovyet yetkilileri, hazırladıklan taslagın Fransa'ya uy'gulanan metnin aynısı olduğunu ve kendileri ile ay rın- tılar üzerinde durduklarını soyliiyorlar. Konsorsiyum devreye girdiğinde Türkiye'nin de bu ülkeyle olan ticari ilişkilerinde daha organize olması söz konusu. " Türk-Sovyet Iş Konseyi Uçüncü or- tak toplantısımn öğleden önceki bölü- münde konuşan Maliye ve Gümrük Bakanı Adnan Kahveci Sovyet firma- larını Türkiye'ye yatırım yapmaya ça- ğırdı. Kahveci "Ticaret nasıl karşdıklı ise yatınmlann da karşılıklı olması, ekonomik Uişkilerin geleceği açısından çok sağlıklı olacaktır" dedi. Sovyet fır- malarının özellikle enerji üretimine yö- nelik altyapı projelerinde "yap-işlet- devret" modeli çerçevesinde başarıh olacağına inandığını belirten Kahveci, "SSCB ekonomisinin dışa açılmasın- da en müsait ülke Türkiye'dir" dedi.