Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
1 EKİM 1990 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3
Bulgaristan'da
petrol sıkıntısı
• SOFYA (AA) —
Bulgaristan'da gıda
maddelerinden sonra petrol
ürünleri de karneye
bağlamyor. Sovyetler
"tirliği'nden alınan petrolde
.neydana gelen azalma ve
Irak'tan alınan petrolün
kesilmesi nedeniyle
akaryakıt sıkıntısı çekilen
Olkede 15 ekimden itibaren
oto sahipleri ayda en çok
40 litre petrol üriinü .
alabilecek. öçe yandan
Komünist Parti'nin devamı
oian iktidardaki Sosyalist
Parti'de bulunan radikal
reformcular, partiden
kopmamayı, ancak parti
içerisinde bir muhalefet
grubu oluşturmayı
kararlaştırdılar.
Hrawi, Esad
ile görüştti
• BEYBUT (AA) —
Lübnan Devlet Başkanı
lilias Hrawi, önceki akşam
beklenmedik bir şekilde
Suriye'ye giderek, Devlet
Başkanı Hafız Esad'ın
General Michel Aoun'a
karşı 'askeri harekât'
konusunu görüştu. Lubnan
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü
AFP muhabirıne yaptığı
açıklamada Hravvi-Esad
görüşmesinde Lubnan'daki
durum ve özellikle de
isyancı General Aoun'a
karşı askeri harekât
konusunun gündeme
getirildiğini belirtti.
Pakistan'da
seçimler
• KARAÇt (AA) —
Pakistan Genelkurmay
Başkanı General Mirza
Aslan Beg, 'Yurtdışında
eğitilen teröristlerin 24
ekimdekj seçimleri
baltalamaya çalıştıklannı'
söyledi. Pakistan Haber
Ajansı'nın bildirdiğıne göre
Aslan Beg, hukümetin
elinde yurtdışında eğitim
gören teröristlerin
Pakistan'a luzdıklannı
gösteren kanıtlar
bulunduğunu kaydetti.
Genelkurmay Başkanı,
teröristlere 'gerektigi gibi
davranacaklarıru' ifade etti.
Hırvatistan'da
çaüşmalar
• BELGRAD (AA) —
Yugoslavya'nın Hırvatistan
Cumhuriyeti'nde yasayan
Sırplar ile polis arasında
şiddetli çatışmalar meydana
geliyor. Hırvatistan Içişleri
Bakanlığı'ndan yapılan
açıklamaya göre Sırp
azınlıklann yaşadığı iki
kasabada meydana gelen
olaylarda bir polis
yaralanırken, 27 kişi de
gözaltına alındı. Içişleri
Bakanlığı açıklamasında,
olayları yaratan Sırplann,
'silahlı bir ayaklanma
başlatmak istedikleri'
savunuldu.
MacaristanYla
yerel seçimler
• BUDAPEŞTE (AA) —
Macaristan'da dun yerel
seçimler yapıldı. Yaklaşık 7
milyon 800 bin seçmen, 26
bin yerel temsilciyi seçmek
için dttn sandık başına gitti.
Eylül ortasında yapılan
kamuoyu yoklamalarına
göre iktidardaki
koalisyonun en büyük
ortağı Macaristan
Demokratik Fbrum Partisi,
belediye seçimlerinden önde
çıkacak. Demokratik
Fbrum'un yüzde 30
doiayında, Genç
Demokratlar
Federasyonu'nun yüzde 20
ve Hür Demokratlar
tttifakı'nın da yüzde 16 oy
alması bekleniyor. Seçimle,
Macaristan'daki Sovyet tipi
konsey sisteminin yerine
yerel yönetimler gelecek.
Bııtto yargı
öntine cıktı
• KARAÇt (AA) —
Pakistan'da, Devlet Baskam
Gulam tshak Han
tarafından basbakanlık
görevinden uzaklaştırılan
Benazir Butto, görevini
kötüye kullandığı yolundaki
iddiaiarla ilgili olarak dün
Karaçi Yüksek
Mahkemesi'nde ilk kez
yargıç önüne çıktı.
ReuterAjansı'na göre Türkiye, Irak liderinin devrilmesini istiyor
Ankara'nın korkusu,Saddamİngiliz haber ajansına göre, Ankara Saddam
Hüseyin'in Kuveyt'ten çekilmeyi kabul edip,
iktidarını korumasından çekiniyor. Türk
yetkililer; bu takdirde Saddam'ın "kahraman"
İcabul edileceğini düşünüyorlar.
Bir hükümet yetkilisi, "Bu bizim için bir
kâbus senaryosu. Saddam'ın ne yapacağı
bilinmez. Amacına ulaşmak için başka bir
ülkeyi istila edebileceğini ve kimyasal silah
kullanabiJeceğini gösterdi" şeklinde konuştu.
Dış Haberter Servisi — İngi-
liz Reuter haber ajansı, Anka-
ra'nın, Irak Devlet Başkanı
Saddam Hüseyin'in Körfez kri-
zinden iktidanru koruyarak çık-
masından çekindiğini ve Sad-
dam'ın devrilmesini istediğini
bildirdi. Reuter'in Ankara mu-
habiri Owen Duvies tarafından
kaleme alınan 29 eylül tarihli
haber şöyle: "Türkiye, Irak li-
deri Saddam Hüseyin'in, Ku-
veyt'ten prestijini fazla yitirme-
den çekilip, Araplar arasında
bir kahraman olarak görülme-
sinden korkuyor. Türk yetkili-
lere göre, bölgede banş olabil-
î-ıesi için, Saddam'ın devrilme-
si gerekli. Türk yetkililer, Sad-
dam Kuveyt'ten çekildigi tak-
dirde Batıhların Irak liderinin
iktidarda kalmasına izin vere-
ceklerinden korkuyorlar. Bir
hukumet yetkilisi şöyle dedi: 'Bn
bizün için bir kâbus senaryo-
dur.' Yetkililere göre, kriz bu
şekilde sonuçlarursa, BM'nin
yaptınm kararlanru desteklemis
olan Müslüman, fakat laik
Türkiye, Saddam Hüseyin'in in-
tikamına açık olacak; Araplar-
la şimdiye dek dikkatli biçimde
geliştirilmiş ilişkiler bozula-
caktır.
Bir Türk yetkilisi şöyle diyor:
'Saddam'ın ne yapacafı bdli ol-
maz, amacma ulaşmak için bas-
ka bir iilke>i istila edebileceği-
ni ve kimyasal silah kullanabi-
lecegini gösterdi.'
Ankara'daki diploraatlara
göre, 'Saddam'ın kendinden
çok ttstıin Batılı kuvvetler kar-
şısında Kuveyt'i terk etmesi,
ama Araplann gozünde yine de
Batı'ya kafa tııtan bir kahra-
man olarak kalması olasılıgı
Türkiye'nin baa möttefîkleri U-
rafından tarosılıyor.'
Bir Batılı kaynak şöyle dedi:
'Eger Saddam. Kuveyt'ten çe-
kilmek için Baülılaria aolastrsa,
muhtemelen Araplar arasında-
ki destefi artacaktır. Araplar,
bir süre sonra onu, Batı'ya mey-
dan okuyan bir kahraman ola-
rak görebilirler.'
Bir Batılı askeri atase de şöy-
le konuştu: 'Saddam'ın Ku-
veyt'i tamamen yagnndadıkbuı
sonra, kendfligiııdeıı yiHhn»«fhı.
den korknyornz. Bı takdirde,
Araplara göre, bölgedeU ya-
bancı biriiklerin de cekflmesi ge-
rekir. İşte sonın da bu. Çok
urushı guç, Irak'a diz çöktünne-
ye çanşacak nudır? Böyte bir şe-
ye kaikısırsa, bunan insan kay-
bı ve siyasal açıdan fataras ne
oiacaktır?'
Bir Türk yetkili ise şöyle di-
yor:'Eğer Saddam bu krizden
iktidarını koruyarak kurtnlabi-
Brse, diğer sorunlan bir yana m-
rakın, sadece Türkiye'nin Irak'-
la olan ticareti nasıl bir darbe
yer? Düşanebiliyor musnnnz?'
Körfez krizi patlamadan ön-
ce Ankara hükıimeti, Irak'ın
KUrt aynlıkçılara el altından
destek vermesine öfkeleniyordu.
The Independent on Sunday'egöreÇin, Bağdat'anükleersilah maddesisattı
Irak'a kimyasal maddetngiliz gazetesine göre Çin, Irak'a nükleer silah ve füze
yakıtı yapımında kullanılan "lityum hidrür" maddesi sattı.
Iki ülke arasındaki anlaşma 10 gün önce tamamlandı.
LONDRA (AA-AP) — tngiltere'de ya-
yımlanan "The Independent on Sunda>"
gazetesi Çin'in BM ambargosuna rağmen
Irak'a nükleer silah, füze yakıtı ve sinir ga-
zı yapımında kullanılabilen çok nadir bir
kimyasal maddeden bo) miktarda sattığım
bildirdi.
Gazetenin dünkü sayısında yayımlanan
haberde, Çin'in devlet kontrolündeki
"Norinco" firmasının bir yan kuruluşu ile
Irak arasında 7 ton "lityum hidrür" satışı-
na ilişkin pazarlıgın 10 gün önce tamam-
landığı belirtildi.
Askeri kaynaklara dayanan gazete, sipa-
rişin tutannın yaklasık l.S milyori dolar ol-
duğunu ve sevkıyatın 20-30 gün sonra ya-
pılmasının beklendiğini belirterek lityum
hidrürün "Uaç malzemesi" adı allında
Iran'a, oradan da Irak'a gönderilmesinin
beklendiğini belirtti.
Gazetenin göruştüğü uzmanlar, BM am-
bargosunun "açıkça ihlali" olan bu satışın
kaygı verici olduğunu, bu maddenin hidro-
jen ve atom bombası yapunında kullaml-
dığını belirttiler. Uzmanlar Irak'ın hidrojen
bombası yapımını şu andaki bilgisiyle ger-
çekleştirmesinin çok az bir ihtimal olduğu-
nu, ancak S yıla kadar atom bombası imaJ
edebileceğini, aynı zamanda balistik füze
yakıtı olarak da felç edici gazların imalin-
de kullanabileceğini kaydettiler.
Lityum hidrürün sivil amaçlı kullanımı-
nın çok sınırlı olduğunu ve çok az miktar-
larda ilaç ve elektronik sanayiinde kullanıl-
dığmı belirten gazete, bu işin Çin'in BM Gü-
venlik Konseyi'nin beş daimi üyesinden bi-
ri olması nedeniyle diplomatik alanda bü-
yük yankılar uyandırabileceğini bildirdi ve
Norinco'nun muhtemel satışı konusunun
Washington'da daha şimdiden kaygılara yol
açtığını yazdı.
Gazete, Pekin'dekı ABD Buyükelçisi'nin
geçen hafta ABD'nin kaygılannı Çin hükü-
metine bıldirmiş oiabileceğini ve Ingiltere
Dışişlerı Bakanbğı'nın da konuyu yakından
izleyeceğini bildirdi.
SOVYETLER BİRLIĞÎ
BU DA AYAKKABI KUYRUĞU — Sovyetler BirUfi'nde kuyruklann sonu gelmiyor. Tûketim mallan sıkıntısı arttıkca, kuyruklar
da uzuyor. Moskovalılar, bir çift kışlık ayakkabıya kavuşmak için bile saatlerce beklemek zorunda. (Fotograf: Reuter)
SSCB Başbakanı NikolayRijkov'dan karamsar açıklama:
Ekonomik çöküş dramatik
Başbakan Rijkov, ekonomi için "çanların çaldığını"
söyleyerek "Acil önlem ahnmadığı takdirde Sovyetler
Birliği'ni aç bir kış bekliyor" dedi. Rusya Cumhuriyeti'nde
"500 Gün" plamnın uygulanmasma bugün başlanıyor.
Dış Haberier Servisi — Sovyetler Birli-
ği'nin en büyük cumhuriyeti Rusya Fede-
rasyonu'nda iktisatçı Stanislav Şatalin'in
500 günde piyasa ekonomisine geçişi öngö-
ren "500 gün" planının uygulanmasma bu-
gün başlanırken Sovyetler Birliği Başbakanı
Nikolay Rijkov, ülke ekonomisindeki çökü-
şun dramatik boyutlara ulaştığım söyleye-
rek acil önlemlar alınması çağnsmda bulun-
du. Ekonomi için 'çanların çaldığını' söy-
leyen Rijkov, önlem alınmaması durumun-
da, ülkeyi *aç bir kışın bekledigi" uyarısın-
da bulundu.
Başbakan Nikolay Rijkov, önceki gün te-
levizyondan yaptığı konuşmada, "Sovyet-
ler Birhgi uzun zamandır böylesine kötii
günler >aşamadı" dedi. Ürünlerin tarlalar-
dan kaldırılmaması ve gıda maddelerinin ta-
şınmasında meydana gelen aksamalar ne-
deniyle büyük ölçude urün kaybı olduğu-
nu soyleyen Rijkov, bunu buyük olçüde
'disiplinsizlige' bağladı. "Kimseyi korkut-
mak istemiyorum ve buna hakkım da yok"
diyen Rijkov, şöyle devam etti: "Ancak ya-
salara. kararlara ve karamamelere uyulrau-
yor. Üriinler zamanında yerlerine ulaştınl-
mıyor. Bu gidişe 'dur' demezsek açlık teh-
likrsiyle karşılaşacağız?"
Sovyetler Birlıği'nin piyasa ekonomisine
yavaş geçmesini savunduğu için Başkan Mi-
hail S. Gorbaçov'la ters düşen ve muhale-
fetin istifa baskılarıyla karşılaşan Başbakan
Rijkov, Gorbaçov'un geçen hafta yayımla-
dığı genelgenin, ekonomiye disiplin getiril-
mesi için yararh olacağuıı savundu.
Rijkov, cumhuriyetler arasındaki çatış-
malaruı da ekonominin bozulmasına neden
olduğunu savunarak cumhuriyetlerin mer-
keze baş kaldırmalarımn durdurulması ge-
rektiğini soyledi.
'500 gün planı'
Rusya'da
Sovyetler BirJiği Parlamentosu Yüksek
Sov>'et'te geçen hafta gönışülen ve Ulkede
büyük tartışmalara neden olan '500 giin
planı', Rusya Federasyonu'nda bugün uygu-
lanmaya başlıyor. Ekonomist Stanislav Şa-
talin tarafından hazırlanan ve 500 gün için-
de piyasa ekonomisine geçilmesini öngören
plan, Sovyetler Birliği Yüksek Sovyet'indeki
tartışmalarda 'ilkesel olarak' Rusya Parla-
mentosu'nda büyük oy çoğunluğuyla kabul
edilmişti.
Başbakan, Türkiye-KKTCdayanışmasınıteyidiçin bugünLefkoşa'da
Akbulut'un 'KKTC'ye destek' gezisi
SEMİH İDİZ
LEFKOŞA — Başbakan Yüdı-
nm Akbulnt, zamanlaması açisın-
dan "sembolik" yönu ağır basan
bir ziyaret için Başbakan Derviş
Erogla'nun resmi davetlisi olarak
bugün KKTC'ye geüyor. "ÖgUi
tüm iiçüncü taraflara" Türkiye-
KKTC dayanışrnasını göstermeyi
amaçlayan üç günlük ziyarette,
ATye üyelik için basvuran Kıbrıs
Rum Kesimi ile başvurunun işle-
me sokulmasını onaylayan toplu-
luğa "uyan nitelikli" bazı mesaj-
ların da verileceği bildiriliyor.
Rum basvurusunun topluluk
konseyince AT Komisyonu'na ha-
vale edilmesinin, "Kıbns sorunu-
na ilişkin (emel kavramlan kökün-
den sersUğını" büdıren yetkili cev-
reler, "bu nedenle gerek Rum ke-
simine gerekse Kıbns sorununa
dışandan mudahale eden taraflara
bazı sinyallerin gönderilmesinin
kaçınılmaz oldngnnn" ifade edi-
yorlar.
Buna rağmen, Başbakan Akbu-
lut'un ziyareti çerçevesinde verile-
cek mesajların daha çok "uyan"
nitelikli olacağı tahmin ediliyor.
Dikkatleri üzerine çeken "Gıi-
venlik Anlaşması", "gurnriık bir-
liği" "pasaportlann kaldınlması"
ve "Maraş'ın iskâna acıiması" gibi
konularda somut kararların açık-
lanması bekleniyor.
Taraflar, buyük olasılıkla
KKTC Başbakanı Derviş Eroğlu-
nun temmuz ayında Ankara'ya
yaptığı ziyaret sırasında imzalanan
mutabakat metnini "teyit
etmekle" yetinecekler. Yine de
Türkiye ve KKTC, özellikle AT
çerçevesindeki gelismelere göre ile-
ride atabilecekleri adımlan böyle-
ce hissettirmiş olacaklar.
öte yandan Başbakan Akbu-
lut'un ziyareti sırasında çıkacak
olan somut kararların daha çok
ikili ekonomik ilişkilerin ve işbir-
liğinin geliştirilmesi ile ilgili olma-
sı bekleniyor.
Başbakan Akbulut'un ziyareti
sırasında Maraş'ın iskâna açüması
konusunda da "sürpriz
gelişmeler" beklenmıyor. Ancak
Başbakan Akbulut'un Maraş'ı da
gezecek olması yine de dikkat
çekiyor.
Bu arada Başbakan Yıldınm
Akbalut'un mide ve sindirim
sistemindeki bir enfeksiyon ne-
deniyle rahatsız olduğîı, dün
sabah üç profesör doktor tara-
fından konsültasyon yapıldığı
bildirildi.
Prof. Dr. Gürbüz Erdoğan,
Başbakan'ın tedavisinin sürdü-
ğünü, yarın kendisine bir kon-
sültasyon daha yapacaklannı
bildirdi. Bu arada Istanbul ve
Antalya programı iptal edilen
Akbulut'un KKTC'ye yapacağı
gezi ile ilgili şimdilik bir deği-
şiklik olmadığı öğrenildi.
23 yıl sonra
ŞSCB
Israü
9
le
iüşki
kuruyor
DısHaberkrServtt —Sov-
yetler Birliği ile tsrail, yeniden
diplomatik iüşki kurma kara-
n aldılar. Sovyetler Birliği ve
Güney Kore Dışişleri Bakan-
ları da, iki ülke arasında dip-
lomatik ilişki kurulması konu-
sunda dün bir anlaşma imza-
ladılar.
Sovyetler Birliği Dışişleri
Bakanı Edtıard Şevardnadze
ve Israil Dışişleri Bakanı Da-
vid Levy, dün New York'ta
ortak bir basın toplantısı dü-
zenleyerek, diplomatik ilişki-
lerin yeniden kurulması için
anlaştıklannı a'çıkladılar. İki
bakan, 1967 Ortadoğu Sava-
şı'ndan bu yana kesik olan iliş-
kilerin yeniden konsolosluk
düzeyinde kurulacağını ve iki
ülke dışişleri bakanlıklannın
sürekli temas haiinde olacağı-
m söylediler.
Eduard Şevardnadze, dün
ayrıca Güney Kore Dışişleri
Bakanı Choi Ho-Joong ile de
bir araya gelerek, iki ülke ara-
sında diplomatik ilişki kurul-
ması konusunda bir anlaşma
imzaladı.
Azerbaycan
Seçünde
hile
iddiasıDış Haberier Servisi —
Azerbaycan'da dün yapılan
milletvekili seçimlerine katıum
düşük bir düzeyde kalırken,
muhalefet gruplan, seçime hile
kanşünldığını iddia ettiler. Se-
çim öncesinde gerginliğin had
safhaya ulaştığı cumhuriyette,
dünkü seçimler olaysız geçti.
Azerbaycan Cumhuriyeti'-
nde dün yapılan seçimlerde, 4
milyon seçmenden, yaklasık
olarak 2.5 milyonu sandık ba-
şma gitti. Azerbaycan Yüksek
Sovyeti'nin 350 üyesıni belir-
lemek üzere yapılan seçime ka-
tılma orammn baskent Bakü'-
de daha da düşük olduğu ve
yüzde 40 dolayında gerçekleş-
tiği bildiriliyor.
Muhalefetteki Halk Cephesi
kaynakları, seçimlere hile ka-
nştınldığuıı öne sürdüler. Mu-
halif kaynaklara göre, bazı se-
çim bölgelerinde sandıklar bir
yerden başka yerlere gezdiril-
di ve o sırada sandıklara atı-
lan oylann sayısı denetleneme-
di.
Suudi Arabistan
Türkîye'ye
bedava
petrol'
ANKARA (AA) — Suudi
Arabistan hükümetinin, Tür-
kiye'ye bir yıl süreyle bedava
petrol vermeye hazırlandığı
bildiriliyor.
Televizyonda bu akşam ya-
yınlanacak olan "32. Gün"
programında, yapımcı Meh-
met Ali Birand'ın Irak Dışiş-
leri Bakanı Tana Yasin Rama-
zan, Suudi Arabistan Dışişle-
ri Bakanı Prens Faysal ve Ur-
dnn Veliabt Prensi Hasan ile
yaptığı görüşmeler ekrana ge-
lecek.
Birand'ın göruştüğü Suudi
yetkililer, hukümetin Türki-
ye'ye bir yıl boyunca bedava
petrol vermek konusunda ka-
rar aşamasına geldiğini söyle-
diler.
Programda, Riyad'ın, önü-
müzdeki bir yıl süresince
Turkiye'ye vereceği 1.5 milyar
dolar değerindeki petrolü be-
dava karşılamayı ilke olarak
kabul ettiği ifade edildi.
POIJTIKADA
SORUNLAR
ERGUNBALa
Körfez Krizinin İki Yanı...
Körfez krizinin birbiri ile iç içe geçmiş iki yanı var. Ortama
göre kimi zaman bunlardan bin, kımi zaman ötekısi one çı-
kıyor.
Önce kriz, 2. Dünya Savaşı'nın bitiminden bu yana dün-
yamızda ilk kez ortak güvenlık önlemlerınin ciddı ve evren-
sel biçimde uygulanmasma yol açmıştır. Bu açıdan Birleş-
miş Milletler örgütü en ciddi sınavından geçiyor. Güvenlik
Konseyi'nin Irak'a karşı ambargo kararına Küba, Yemen ve
Lıbya dışında hemen tüm ülkeler uyuyor. Ambargoyu gizlice
delme girişimlerini bilemeyeceğimizden en azından görünüş-
te uyuyorlar. Ya da uymak gerektığini söylüyorlar. Başka bir
deyişle saldırganlığın karşılıksız bırakılmaması gerektiğı, bı-
rakıldığı takdirde Kuveyt'in Irak tarafından ılhakının çok teh-
lıkelı bir örnek oluşturabileceği konusunda dünya çapında
bir konsensüs var.
Ama Körfez krizi, temelde emperyalizmin "böl ve yönet"
politikasının bir sonucu değıl mi? Araplan yapay devletlere
Batılılar bolmedı mı? Kuveyt, Ingiltere tarafından Irak'ın faz-
la güçlenmesını engellemek amacıyla kurulmuş yapay bir ül-
ke değıl mı?
Dogru. Ancak bu olgu Irak'ın Kuveyt'i işgalinı haklı gös-
termez. Kuveyt, Kuveyt halkının ıradesı dışında zorla işgal
edilmiştir Ülkede direnışın hâlâ sürmekte olduğunu ve Irak'ın
yoğun baskı yöntemlerı uyguladığını, kaçan göçmenlerden
öğreniyoruz. Kuveyt halkı Irak'la birleşmek ıstese, bunu çe-
şitli fırsatlarla ifade etseydı, Saddam bu doğrultuda Kuveyt1
te bir halk oylaması yapılmasını onerse ıdi buna kımsenin
itiraz etmeye hakkı olmazdı. Ya yonetımın çağdışı olması Ku-
veyt'in 250 yıldır Sabah ailesinin egemeniiğinde bulunma-
sı?
Çağdışı yönetimlere karşı mücadele etmek, o ülkenin hal-
kını ilgilendıren bir sorundur. Bu hakkı başka ülkelere tanı-
dınız mı, ışın sonu gelmez. BM'nin 159 üyesinı, çağdaşlık
ve çağdışılık kriterlerine göre sınıflarsanız, herhalde çağdışı
grubunda bulunanların sayısı daha kabarık çıkar.
Ancak Körfez krizinin bir yanı daha var. O açıdan bakıkJh
ğında degişik bir tablo çıkıyor ortaya. Bu da hammadde fi-
yatlarını ucuz tutmakta kararlı olan zengin kuzeyin hammad-
de üreten güneye müdahalesidir. Güney, hammaddeye, ku-
zey ıse para ve askeri güce sahıp. Ucuz hammadde tehlıke-
ye girınce, kuzey parasını ve sılahını, fıyatları tekrar ucuzlat-
mak için seferber edıyor. Bu seferberlıkte Sovyetler Birliğı-
nın de moral ve siyasal desteğını sağlıyor Boylece Körfez krizi
ile soğuk savaş sonrası dönemınm yaşamsal öneme sahip
birözetliği ortaya çıkıyor. Dünyamızda artık Doğu-Batı çekiş-
mesı yok. Sadece kuzey-güney sürtüşmesı var.
Soğuk savaş dönemınde, hammadde kaynaklanna sahip
fakır guney, zengin kuzeyle mücadelesınde, Doğu-Batı çe-
kışmesınden yararlanırdı. Doğu, ona destek sağlardı. Günü-
müzde ıse Kuzey, Doğu'yu da kendi safına almış olarak Gü-
neyın karşısına dikılmiştir. Sovyetler Birlıği'nin de siyasal des-
teğı ile zengin kuzey gemilerinı, uçaklarını, tanklarını, Kör-
fez'e ya da güneye yığmıştır.
Sanayileşmış ülkeler, saldırganlık ve ortak güvenlik konu-
larında madem bu denli duyarlı idiler, Israil'in Lubnan'a ya
da Irak'ın iran'a satdırısı karşısında neden sessiz kaldılar?
Çünkü o zaman ucuz hammadde kaynakları tehlikede de-
ğildi.
Şoyle denebılir: Petrol fiyatlarının yükselmesi sadece sa-
nayıleşmiş kuzeyı değil, Türkiye gibi petrol üretmeyen tüm
Üçüncü Dünya ülkelerinı sarsar.
Doğru. Ama petrol bir rastlantıdır. Kuzeyde bugün Körfez
petrolü konusundaki dayanışma, yarın sözgelışı Zambıya'nın
bakırı, Güney Afnka'nın elması ya da herhangı bir Latin Ame-
rika ülkesının ürettiği hammadde konusunda ortaya çıkabi-
lir. Kuzeyin refahmı sürdürebılmesı ıçın sadece ucuz petrole
değıl, güneyin ürettiği daha bir dizi ucuz hammaddeye ge-
reksinmesı vardır. Ve bu hammadde üreticıleri, artık, kuzeye
karşı, mücadete ederken Doğu-Batı rekabetınden yararlana-
mayacaklardır.
Soğuk savaşın bıtımı ve sosyalist bloğun ıflası ile kuzeyle
güney arasındaki dünya çapındakı sınıf kavgası tüm çıplak-
lığı ile ortaya çıkmıştır. Kuzey, kendi ışçt sınıfına yaptığı gibi
güneye tavız vermez, zenginlığı daha adıl biçimde paylaştır-
maya yanaşmaz, tıcaret hadlennı sürekli kendi çıkarları doğ-
rultusunda ayarlamaya devam ederse, tüm barış ve yumu-
şama şarkılarına karşın, yeryüzü daha birçok kanlı çalkantı-
ya sahne olabılir.
Jolly Tour
GIJIMAKES -
FENERBAHÇE
3-4 EKİM
ÖZEL UÇAKLA
700 MARK
ÜCRETLERE
Özel uçakla - gidiş-dönüş
maç biletleri - Hava alanı
transferleri -
Havalimanı vergisi
• JOLLY TOUH UON TURİZM
VaR Konağı Cad. 33/1 Başaran Apt. Altı yol Onur Işhanı Kat 3
ttebty«Arr No 310 Kad*öy/İST
TCL: 147 88 11/131 50 18-1S TEL: 338 87 78 •
2S88/140 80 03-Fax 338 3181-347 2815
İNGtLTERE'DE
ÎNGİLİZCE
• Genel ya da >O£UJI lngılızce kurslan.
• Fır« CCTOfıcau ve Profıocncy
suttv lcursian,
• Cambndgt vt Oıford ttınnrsıtekn
hazırlık kunlan,
• YOooıalcr ıçın Szd lngüizce,
• Ow-to-one knnlar,
• Mnlekı egıtını,
• Merirtı lnfıhzoe.
• Çocuklar ya da aençlcre talil tmpUn,
• Au-Pur'bk humeıkn.
• logjltere'de konakiuna humctkrı,
• Bu hıznıeılenıı en «z bin aoa ıçın
• Rebbennız olalnlınz.
• Buı bemaı arayıa .
Gl Umm Okatan JUtmtot
FEFA AS
U u n ı n * Caâ. 142/3
TtpHdrf/tSTANBUL
FAX: IM 37 1*
TH: Ut 1* « - 13* 13 M
INGİLTERE de
İNGİLİZCE
Î5 HAFTA
£ 1760
13 hafta flyatına 15 hafta kurs
28 Ekim 1990-23 Şubat 1991
/ Kaflada 30 ders+iki kişilik
I odadayarımpansiyon
VtonakJamafiyaladahildir.
Son yerlor için kayıua aceie fldh!
BARAT
Vurtdrçı Utan OkuRon T*mslcllğl
Ablde-I Hûrrlyot C. Vonca Ap.
No. 2â2K:4 D.I2 Şfjfl / İST.
Tel: 147 44 8 8 - 1 4 8 43 57
Fox & Telesekreter: 131 29 42